Katalog

SAVFA CUMHURİYET 28 OCAK 1996 PAZAR 8 PAZAR KONUGU 'Rusyaileçekişmemizesküeredayanır'Rus bırlıklerının Çeçenlerlesavaşı bııtün hızıyla sürerken çoğıı Türk vatandaşı olan bırgrup sılahh terönstın, Avrasya fenbotunu ıçındekı 250yolcu ve mürettebatla kaçtrmast Tiirkıy e ıle Rusya arasındakı ılışkılen n ıce gergınleştırdı Terörıstlenn teleıızyon ekranlannayansıyan göruntıilennde ellenndekı sdahlan hava\a kaldınp tekbırgetırmelerı ve şenatçı sloganlar atmaları zıhınlerde sorıı ışaretlennın knnlmasına neden olwken bu e\leme ve Çeçen dırenışıne destek veren göstenlerde de henzer sloganlar atdmakla bırhkte bozkurt ışaretlerı deyapılıyor, bu arada Rıtsy a 'mn îutumuy erden yere \wuhıyordıt Bır kısım basın ve medya da Avras\ a fenbotumın kaçırilmasmdakı terör unsunmu goz ardı edıyor ve e\leme destek \ envordu Bu arada Rıısy a da Tıirkıye 'nın Boğazlar uzenndekı hükümranhk hakkını yenıden tarîışmaya açacakaçıklamalarda bulunuyordu Rıısya, Çeçenlerle hangı huhıksal hakka da\ anarak savaşııordıt' Avras\ a fenbotunu kaçıranlara Türkıy e'denbu destek neden verılıyordıP Türk-Rus ılışkılen ne durumdaydı y Rıısya Tiirkıy e 'nın ek doğalgaz alım ısteğını neden hâlâ onaylamıyordu } Bütün bu sondarınyanıtlarını Marmam Ümversıtesı Türkıyat Araştırmaları Emtıtüsü Müdür Yardımcısı Prof. Nadır Devlet 'le bulmaya çalıştık SÖYLEŞİ LEYLA TAVŞANOĞLU PAZAR KONUfiU I^B^M Rusya ıle Çeçentstan arasındakı son çar- pısmaiarda Turkiye 'mn ızledığı tutum nedenıyle Moskma'mn Ankara 'ya dusmanca bır tavır içıne çırdiği soyleniyor. Sız bu değerlendırmeye katılıyor musunuz? DEV LET - Rusya bu konuda bızım Turkıye'de- kı kurtlerlebırparalellıkkurujor Ama ıkı konu ara- sinda paralellık pekvok Yapılarımız degışık Rus- >a eskıadıylaSovvetlerBırlığı.bırfederasyon da- ha dogrusu bır konfederasyondu Çünku. bu fede- rasyonun ıçınde bır Rusva Sosyahst Federasyonu \ ardı Bu bugun Rusya Federasyonu dedıgımız olu- JUITI Bu Rusya Federasyonu'nda 16 tane ozerk cum- hurıyei bulunuyordu Ceçenistan da bunlardan bı- risivdı Daha dogrusu onun adı Çeçenıstan degıldı Çeçen Inguş Ozerk Sovyet Sos>alıst Cumhurıye- tı vdı Buna ornek olarak Tatanstan Başkırtıstan, C uvaşittan gıbı cumhurıyetler var Sov >etler Bırlıgı. Mihail Gorbaçov 'dan sonra de- öısım surecıne gırınce \e daha sonra da Bagımsız Devletler Topluluğu (BDT) ortava çıkınca Rusya Federa->\onu ıçınde de topluluklarkendı bagımsız- lıkları ıçın taleplerde bulundular. mucadeleye baş- ladılar Çogu da sosyalıst kalıbını atarak kendılerı- nı dogrudan dogruya 'cumhuriyet' dıye ılan ettı Bunlardan başı çekenler Çeçen Inguş C umhunyetı ıle Tatanstan Cumhurıyetı oldu Her ıkı cumhurıvet de Rusya Federasyonu ıçm- dekı oburcumhunyetlere kıvasla farklı davranarak basta egemenlıklenm daha sonra bağımsızlıkları- nı ılan ettıler Ama Moskova bunu tanımadı Bunun uzerıne Rusva Federasyonu butun cumhurıyetlen \enı bır anlasmaya davet ettı Hepsı bu davete u>- du Ama Çeçenıstan ıle Tatanstan davetı reddettı- ler Vahız Tatanstan geçen yıl Moskova yla ıkılı bır ania^ma yaparak hak paylaşımına enştı Fakat Çeçenistan buna da yanaşmadı Sonuçta da sılahlı çntışma çıktı Baktığınız zaman Çeçenıstan tam anlamıyla Moskova'nm kabul ettıgı bagımsız bır devlet değıl O vuzden de Rusya kendı sımrlan ıçınde adı ne olursa olsun bır cumhurıyete mudahale etmış In- sanı yönden haksızdır. ama uluslararası hukuk yo- nunden baktığımız zaman haklılıkpayıda var Çun- ku bır v erde bu, Rusya'nın ıçışlen gıbı de kabul edı- lı>or Lsîelık Çeçen Ozerk Cumhurıvetı'yleortada herhang bır anlaşma da yok Çunku Çeçenıstan Cıımhun>aşkanı Dudavev bır anlaşmavı, "Biz tam bağımsusız" dıve reddettı Zaten Çeçen lnguş Çumhurıvetı de devamlıhgı- nı surduremedı, Inguşlar avnldı •••• Sız Rusya 'mn Turkiye 've düşmanca dav- randığı gorusune katılıyor musunuz? DE\XET-Turk dun\asıyla Rus dünyası arasın- dakı çekismeçokeskıleredayanıvor Bın vıllıkgeç- mışte Riislann devamlı olarak Turk kokenlı kavım- lerle mucadelesı olmuştur Osmanlı-Rus ılışkılen sureklı sılahlı mücadele- ler ıçınde geçmistır Osmanlılarla Ruslararasında 11 buvuk sa\aş olmuştur Bunun dokuzunda Osmanlı taıafı yerılmıştır Bu durum bızde bır Rus komplek- M ydratmıştır A>nı durum Ruslar'da da soz konu- sudur Ruslar. Turkıye'yibaşdüşman başrakıp ola- rak gormüşlerdır Zaten Rus\a"nın, kendı hâkımıyetı altında çok (.e^ıtiı Türkı topluluklarvardır Rusya, 1552'deKa- zan Hanlığı'nı \ıkmasıyla Turk uluslan alevhıne bırıIerleTiekaydetmış\ebu Çın sınırınakadarda- şanmıştır Rus>a'da Turk ımajı lyı degıldı Ancak 1990 lı v ıllarda Turkıve'yı model olarak gosterme- ve başlamalamla aramız duzeld; Rusva'yla ara- mızda 80 vıldır hıçbır sılahlı çatışma olmadıgını da kaydetmemız gerek Bu, çok olumlu bırgelışmedır Fakat >ıne de Sovyetler Bırlığı'nın dagılması, Rusya'nın prestıj kaybı halkta bır rahatsızlık yarat- tı Bundan \ararlanan ıse Jirinossld gıbı polıtıkacı- laroldu Oncelıkle,RusyaıleTurkı>earasındageç- mışten gelen bırgüvensızlık söz konusu ikmcı ola- rak, ıkı taratarasındaçıkarçatışması var Rus>a'nın vakın komsulan (nearabroad) var Vanı eskı Sov- vetler Bırlıgrndekı ulkeler jçın "Bu.benimerkiala- nımdır"dı>or Ostelık.Turkıye'nınburalaramuda hale ettığı du^uncesınde Bu da bır surtuş.meye ne den oluyor Turkıve nın Azerba\can"a yardım ettığını ya da Abhaz>a Çeçenıstan gıbı olavlarda mudahıl oldu- gunu du^unu>or Basma yansıyan haberlerden soy- leyebılınm Abhaz kokenlılenn Abhazya'ya gidıp orada savaştıkları belırtıldı Turkıve Çumhurıyetı vatandasi olan bu kişilenn gazetelenmızde 'şeha- det' ılanlannı gordük Bu açık bır kanıttır En son Avrasya fenbotu olayı da bunugöstenyor Turkıve Çumhunyetı vatandaşı kı^ılenn bırşekılde buışe destek verdıklerıanlaşıhvor Ama Turkiye ne kadar yardım ettı ya da edemedı. onu bılemıyorum Ama bırtakım surtuşmeler olduğu bılınıyor Örne- ğın Azerbaycan da Havdar AJivev "ı devırmek ya da onun aleyhıne bazı hareketlerden dolayı Bakû'dekı buvukelçılığımızle bırtakım sorunlar çıktığını da duyduk Bu ısm gerçegı herhalde ılende, arşıvler açıldıktan sonra ortava çıkacaktır Şımdıden bırşey sovlemek zor ^••M Peki, Turkiye, bu alanda başanlt oldu mu sizce? DEV LET-Hayır, çok fazla başarılı olamadı Bü- yuk ölçüde o cumhunyetlerın beklentılerıne cevap veremedı Cunkü bızım ekonomık gucumuz buna elvermıyor Rusya ıle ılışkılenmız dusmanlık bazın- da >uruyemez Bır şekılde uzlasmak zorundayız Ruslar da bunun farkında bız de bunun farkında- NADİR DEVLET Yuk\seA/>ğrvnımını tstanbut Ümversıtesı nde tamamladı Lzmanlığım tanh komısıındü \aptı Esus tcmanhk alanı ıse Orta Asva Tuıi. Ta/ı/ıı w Sr;n etler Bıriıgı U:un ı ıllaı, dağılan Sımetleı Bıriıgı bıımesındekı Turkı azmlıkJarı ınceledı Bu w//v Almama'du, bır uldaABDde ıncclemeleı \aptı I99()'dan bu \anadağılan Sonef/eı Bııiıgı OrtaAs\aLumhumetleıı \e daha sonnı da Rııs\a Fedeıxıs\onu 'nda <,e$ıılı ııu elenıe gezılennde bulımdu Şımdıkı halde Maımaıu Lnnemtesı Turh\at Ara}ttrnıalan Enstıtusu Mudıır Yardımcısı olarakgoıw vapıvor denlerden kaynaklandığını duşunuvorum Doğal- gazı satmayıp da ne yapacak' Parava ıhtıvacı oldu- ğu zaman ne kadar çok satarsa o kadar kardır onun ıçın ^mmm Rusya. Avrasyaferibotu olayıpatlak vcrdık- ten sonra yeniden Boğazlar'dan geçış konusunu ortava attu Turkiye 'nın Boğazlar 'dakı hııkıımran- lığını neredeysetartışmayaaçacak bırnoktayagel- di. Ama 1936 Montro Antlaşması'nınılgılimadde- siçokaçıL Lstelik Ankara'nın Boğazlar'dan Ge- çiş Tuzuğü yururlukte. Rusya 'mn bunu yapınak- taki amaıı ne olabilır? DEVLET-Tabıı bu çok hassas bır konu Mont- ro Antlasması nın ımzalanmasının uzerınden 60 yıl geçmi'j. 60 yılda teknolojıler, gemılenn kapasıtesı hamule:>ıdegısmı$ O zamanlarpetrol, doğalgaz gı- bı maddelerın gelecekte sorun tes.kıl edeceklerı du- şünulmemış Turkıve. bunun koru örneklennı daha bır ıkı v ıl once yaşadı Ozellıkle Rus gemı lennın Bo- gaz boyundakı valıları v ıkmalan, hâlâ kılav uz kap- tan almamakta ısrar etmelerı Turkıve vı Boğaz- lar dan Geçıij Tuzugu nu uvgulamava ko>maya mecbur ettı Eger sımdı erken petro! dedıgımız Azerbav- can dan gelcek petrol (5 mı K on ton) ardmdan da da- ha fazla petrol Bogaz'dun geçınlmek ıstenırse Istan- bul çok buyuk tehlıke altında kalır O v uzden de Tur- kı\e bu konuda hassasıvet gostermekte çok haklı Gu\enlıöımız çevremızsozkonusu Buna mutlaka bır çozum bulunması gereklı Sanıvorum Ruslar da bu sorunu anlamamış gıbı gorunmckle bırhkte anlıyorlar Turkiye, bu konuda uluslararasıplatform- da ne kadar ba^arılı olabilir? Rusya'yı ne ol<,ude engelleyebilir? DEV LET - Orası meçhul Ama sanıyorum bu durumun devam etmesıne tahammulümuz vok Rusva bu konuda obür alternatıflerı düşunmek zo- runda Ama Rusya'nındageçış hakkı olmalı Çun- kü dunyaya açılabılmesı ıçın Boğazlar en onemlı ge- çıtlerden bırı Bu konu ancak ıkılı anlaşmalarla ço- zulebılır Belkı Ruslara bu konuda özel bırstatu ta- nınır Ama ıkı taraf da bır noktada uzlaşmaya varmak zorunda Baska çözum şeklı yok Tabıı turkıve ıs- terse her şeyı göze alır. Bogazlar'ı kapatır Ama bu en son çare olınalıdır O zaman her turlü ekonomık ve stratejık çıkanmızı tehlıkeye atmı^ oluruz Turkiye, kendı güvenlıgı ıçın Boğazlar"da tedbır almak zorunda Buışınsıgortasıyok Buyükbırka- za olup tstanbufun yarısı havava uçtugunda sızı kım sıgorta edecek' Zarannızı kım. Rusya mı kar- ^ıla>acak' Tabıı kı hayır Dogal afet denecek. ıs ka- panacak Kendım de Turk oldugum ıçın kendımızı haklı görüyorum, ama bır noktada mantık da aynı sevı söylüyor Bu tehlıkelı maddelen Boğazlar dan ge- çırmemek ıçın yenı yollar bulunmalı. boru hatlan konusu gundenıe getırılmelıdır Turkıye'nın ısran da bu noktadadır yız Çunku sılahlı çatışmalarla sorunlann çözuleme- yecegı anlaşılı>or Bızım ortak çıkarlanmız da var Bızım ıçın eko- nomık ışbırlıgı çok cazıp Rusya çok zengın bır pa- zar Ustelık Turk mallanna muhtaç Şımdı.bavuİitı- caretıyle bıle Turk mallannın Rusva va akması soz konusu Turk muteşebbıslen çeşıtlı projeler hazır- lıvor Bu arada en onemlı konu Turkıye'nın Rus- va'dan doğalgaz alması m^tm Evet, Turkiye, daha onceyapılan bir anlas- may/a Rusya 'dan 6.500mılyon metrekup doğalgaz alıyor. Ama bu miktar artık ihtıyacı karşılamadığı ıçın 4.500 mılyon metrekup doğalgaz daha almak Hİnprotokolleryapıtdı. Ancak Rusya Federasyonu nihai anlaşmayı ımzalamıyor. Siz, Rusya'nın bu tutumunu nasıl değerlendirıyorsumız? DE\ LET - Bunun ıçın ıkı neden olabilır Bınn- cısı Rusya nın dogalgazı daha yuksekfişata satma- sı olabilır Ikıncı olarak Rusva'nın bu konuda Lk- ravna'yla sorunlan \ar Çunku doğalgaz boru hat- lan L'İcravna uzerınden geçıvor ve Ukravna Rus- ya'va buvuk olçude borçlannıış durumda Ustelık bu borçlarını odevecek durumu da >ok •I^BB Bunun gecıktirılmesmde herhangi bir si- yası manevra olabilır mi? DEV LET - Ekonomıde sıyasetın mutlaka etkısı vardır, ama hatırlatmak ıstedığım "'Tııecann millı- jetijokfur" sozu de geçerîı Bu da ekonomık bır ko- nudur Rusva nındovızeıhtıyacıvardırvemalınısd- tacaktır Ancak çok cıddı bır --orun çıktığı zaman ekonomıvısılaholarakkullanacağınıdusunuvorum OysaşuandaTurkıve vle Rusva arasindaojlecıd- dı bır sorun da yok Rus>a artık bugün eskı emel- lennı taşıyacak durumda degıl Oyuzden bunun M- yasıdençok ekonomık vadaverelsartlarabağlı ne- Bu olay ekonomık olduğu kadar stratejıktır de Sonunda bu boru hartını ıstersenız kapatırsınız Bır ornek Irak'ın can damarı kesıldı Bu isin uzun va- dedebırgarantısı vok Oy uzden butun ınsanlar mut- laka ıstıkrarlı bolgelerı tercıh edı>orlar Londrada Rus>a Dışışlen Bakan Yardımcısı \1- bertÇernişev ın bır konusmasını dınlemistını "O kadar da buyiık bir mesele değil. Azerbavean'da ÇH kan petroldunvanın nesineveter? Bu konuda buvuk patirtı kopanlı>or (>> sa bızde çok daha bu\ uk rnık- tarda petrol çıkıvor. \/erbavcan petrolu dıınva ihri- vacının çok az bir bolâmunu karjilavabilır. Ö v uz- den de çok buMik varınmlar gerekıp gerekmediği- ne baknıak laam" gıbı fıkırler one surmustu •••• Azeripetrolu için bu kadarpatırtı koparıl- masının nedenı Batı 'nın bunu Rusya 'va karşı kııl- lanmak ıstemesmden kaynaklanıyor olabilır mı? DEVLET - Ovle bır sev olsj>dı Batı nın once CHP'nin Metin Göktepe cinayetine ilişkin raporu: Göktepe'yi polis dayağı öldürdü ANKARA (Cumhuri>et Burosu) - E\ rensel Gazetesı muhabın Metin Goktepe'nın gozaltındayken oldu- rulmesı olayını araştırmak uzere ÇHPmılletvekılı Oya \raslı başkan- lığında kunılan araştırma komısyo- nu hazırladıgı raporu açıkladı Ra- porda Goktepe'nın polıs dayağı so- nucu oldurûldüğu ortaya konuJur- ken mulkı>l emüffettışlennın>aptı- gı ıdan soru;;rurmada "tanık güven- eesinin" olmadığı belırlendı GHP mıllervekıllen Algan Hacaloğlu \e ^ ılmaz Ateş'ın de katıldığı araştırma komısyonu. bır kesım polısın, sol e\ - lenılere katılan vatandaşlan •'düş- man ve potanshel suçlu""olarak gor- duklerını avukat ve gazetecılen de avnı kategonye koyduklannı belırt- tı Çağdaş Hukukçular Dernegı (ÇHDfGenel Başkanı Şenal San- ban da sanıklar hakkında, Turk Çe- za Vasası'n>n (TCY) "kasten adam dldurmek" fıılını duzenleyen448/3 maddesı geregınce dava açılması ge- rektığını \urguladı ÇHP ara^tırma komısyonu, dun açıkladığı Goktepe cına>etı rapo- runda Goktepe nın "polisin toplu darpevlemi" sonucu olduruldugunu beiıı ledı Idan soruşturma raporuna paralelsonuçlareldeedılenGHPra- porunda resmı raporda "tanık gu- >encesi" olnadıgı belırtıldı Rapor- da "\eni VözyılGazetesimuhabiri Murjt Inceoğlu ilevapüğımızgoruş- • Evrensel Gazetesı muhabın Metin Göktepe'mn katıllermın bulunmaM ıçın oluşturulan CHP arastırma komısvonu. hazırladıgı raporda Goktepe'nın polıs dayağı sonucu ölduğunu saptadı Mulkıye muffettışlennın hazırladıgı raporda "tanık gü\encesı" olmadığının saptandığı CHP raporunda. bır kesım polısın, sol e> lemlere katılan vatandaşlan "düşman ve potansıyei suçlu" olarak gorduklen ılen surüldu me sırasında. busoruşturmada tanık güvencesinin veterince sağlanama- dığı volunda izlenimler edinmiş bu- lunmaktayız- Bunun nedeni. İnceoğ- lu'nun, Ahmet Şık'ın çektiği fotoğ- raftaki emnivet görev lilerini teşhis et- mesi için vapılan çalışmada, odava alınan guvenlik gorev lileri ile > iiz yıi- ze getirilmiş olmasıdır" denıldı Araştırma komısyonu, Gokte- pe'nın oldurulduğü 8 ocak gunu go- zaltına alınanlann "kadın erkek ay- nmı >apılmaksızın döv uidüğu veçok kotü muametegördüğıinü" raporun- da belırterek. bunun gerekçesı ola- rak. "güvenlik gore\IÜeri içinde ra- dikal duşünce akımlan doğrultusun- daki kadrolaşma Kareketini" goster- dı Ası] nedenın guvenlik orgutun- dekı yapılanma bozukluğu ve yeter- sızlığı olarak dıle getınlen raporda orgutte reform gereklılığıne dıkkat çekıldı Toplumda guvenlik guçlenne kar- şı güvensızlık gelıştığı soylenen ra- porda toplumdakı korkunun nede- nı "Korkunun vonerim amacı ola- rak kullanıldığı ara donemlerde, po- lise \tiklenen baskıcı goroler, \urt- taşlanmızın içguvenlik orgurune vo- neliksavgı veguveninın sarsılmasına \ol açmıştır" dıye açıklandı Raporu basma açıklayan Komıs- yon Başkanı Araslı. bır soru uzen- ne, "Memurin Vluhakematı Kanu- nu Muvakkatı'ndaki engeller, bu so- ruşturmanui istediğimiz hızda v iirü- mesi beklentimizi karşılamayacak- tır" dedı Tolisin zihniyeti 5 Çağdaş Hukukçular Dernegı (ÇHD) Genel Başkanı Şenal San- han da sanıklar hakkında, Turk Ce- za Yasası'nın (TCY) "kasten adam öldiırmek"fıılınıduzenleyen448 3 maddesı gereğınce dava açılması ge- rektığını vurguladı Metin Gokte- pe'nın ışkence ve dayak sonucu ol- durulduğunun ortaya çıktıöını ka>- deden Sarıhan Cumhurivet'e yap- tığı açıklamada "Böyle bir durum- da İl İdare Kurulu'nun karan gerek- nıeden. failler hakkında doğrudan da>a açılmalıdır" dedı Sanhan. Goktepe nın oldurulme- sıyle ılgılı faıllenn kısa zamanda or- taya çıkanlmasından duvduğıı mem- nunıvetı ıfade ederken, "*Faillerbel- li olabilir. vargılanabilir hatta ceza da alabılirler. Tum bunlar onemli de- ğildir. Asıl onemli olan, bu faillere Metin Goktepe'yi doverek oldurme emnni veren idareciler ve zihnijetin vargılanmasıdır" dıye konuştu Toplumun ve kamuoyunun cesur baskısı sonucu Goktepe'nın faıllerı- nın ortaya çıktığını anımsatan Sarı- han. bundan sonra mejdana gelebı- lecek benzer ola> lar karşısında. ka- muovunun avnı duyarlılığı gostere- ceğındenemın ölduğunu soyledı Bu tepkının olumlu bır başlangıç öldu- ğunu v urgulayan Sarıhan. gozaltına alınan ınsanlara tum haklarının sağ- lanmasını ıstedı Sanhan polısın Ceza Muhakemelerı Usulu Yasasj (CMb\)ıle getınlen haklardan >urttaşlan yararlandırmadığını one surdu Sarıhan. bu konuda >enı yasal du- zenlemelere gereksınım ölduğunu vurgularken şovlededı "Onccliklt polisin zihniyetinin de- gişmesi gerekir. Mahkemelerde ol- sun, toplantılarda olsun. nıitinglerde olsun. polis son derece ilkel bir tavır vedavranışsergiIKor. İnsanlanvah- şice.oldüresne do\ uvor. Polisin buna asla hakkı voktur. Polisin gore>i, sııç işleyenleri vakalavıp adalete teslim etniektir." orada ıstıkrar Azenlerle Ermenılerarasında uzlaş- ma sağlamasi gerekırdı Ama oyle bır şev gorunmu- yor Azerbavcan tcpraklannın en az vuzde 20 sı şu anda Ermenıstan'ın isgalı altında Şımdılık ateşkes ılan edıldı ama tarjflarhala bır masa errafında top- lanamadılar Bu sorunlar çozulmeden bolgeden çı- kacak petrolün ne kadar îstıkrarlı akacağı da a>n bır konu Boleede bır de Gurcıstan faktoru bulunuyor Şevardnadze Gurcıstan ı Moskova'nın destegıvle vönetıvor ama oraJada etnık sorunlar var ^bhaz- va. Osetınler meselelerını yaşıvorlar Acarlarla şu anda bır şey vok amaılendeneolacagı bellı olmaz Batılıların belkı de o bolgede istıkrar sağlamak ıçın taraflan zorlamalan gerekırdı Ama şımdılık oyle bır şey gorunnıuvor Çunku Batı bır anlamda bu boigeyı Rusva'nın etkı alanı olarak kabul edıyor Lstelıİc herşeve ragmen Rusya'nın dagılmamasına gayTet edıyor Verdığı ekonomık kredıler de bunu gostenyor '»anıamaÇ lıberalızmevonelmısbırRus- ya'yıdesteklemek Buçokanlamlı Çunku venıpa- zarlara ıhtıyaç var ABD\e4\rupa ınalını satacak ver arıyor Rusya da çok ıv ı bır pazar Ama dedığım gıbı lıberal kapıtalıst sıstemdekı bır Rusya vı amaçlıvorlar Burada Batılıların ıste- dıgı gıbı bır gelışme olup olmavacagını henuzbıle- mı>orvuz 70-80yıNosvalistsistemdeyaşayan Rus- >a'dakı bu halklar acaba lıberalızme nasıl bakı>or- lar' Bunu şımdıden sovlemek zor Rusva'da bu>uk bır kapıtal bınkımı olduğu da malum Mafyadenılen kesımın Rusparalannıyurt- dışma kaçırmasından da bu anlaşılıvor tngıltere'de bıle malıkâne satın alan Ruslar var Orada para var. bu anlaşılıyor iHHM Avrasyafenbotunu içindekı 250 kiiiyle bir- likte ka^ıran Çe(,en mılıtanlarm bu tedhıs eylem- lert Turkıye'de bir kısım medva \e basından ilginç bir destek gordiı. Hatta bır kısım kamuo\ u da bu- nu destekledu Sız boyle bırtedlm. evlemının destek- lenmesını nasıl karsıladınız? DEV LET- Hukuken baktığınızda bu hareket ka- nunsuz bır şekılde bır ferıbotun ele geçırılmesı ve yolcularmın. kaptanının isteklennın aksıne başka bır bolgeye göturulmesıdır 2^0 kısının rehın alın- masi bunlann olum korkusu ıçınde vasamaian ka- bul edılemez Hıç kımsenın kımsevı tehdıt etmeye hakkı vok Bu ey lemın amacı ne olursa olsun kabul edılemez Baktığınızda bu bır teror olayıdır Ama basın da terör ola> larına onem verıvor Fılıstın Kur- tuluş Orgutü'nün (FK.O) ortaya çıkmasi bugun Fı- lıstın'ın ozerk bolgelere kavuşması belkı de teror olaylanyla kendı sorunlarını dunva kamuoyuna du- jurmasıvla başlamıştır Israıl'ın ortava çıkışı bıle bunadavanıvor Bu vontemsıkçakullanılıyor Tur- kıve'de kullanılan bu vontem, esasinda bızler tara- fından bılınen bır olayın tekrarı oldu Belkı bunun dunya kamuoyuna duy urulması bakımından bır fay- dası oldu ama bız Turkıve de Çeçenıstan'da olan olavları gunubırlık ızlıyorduk Bu olavı medyanın bır kesımı nıye destekledı sorusuna gelırsek Bundan 130 >ıl once Turkiye ve goç etmek zo- runda kalan Kafkasya kokenlılenn buvuk bır etkı- sı oldu Zaten onlarbu olava sempatıyle bakıvorlar- dı Bu teror e> lemıne katılanların çogunun da Tur- kıve Çumhurıyetı vatandaşı olması bu olaya sem- patının artmasına neden oldu Bızım tarafımızdan bakrığımızda Çeçenıstan ola- > ında bır katlıam soz konusu Rusya tarafından ba- kıldıgmda başka turluyorumlanabılır Amabızsah- nenın disindan baktıgımızda burada bır a\ uç sılah- lı dırenen ınsana karşı Rus tank. helıkopter uçakla- rı ve sılahlarının saldınlarını goruvoruz Tabıı bu. Turk toplumunda medvanın da etkısıy- le oradakı olajlarda taraf olması gerektığı duygu- sunu uvandırdı O v uzden toplum Çeçen oiayına sempatı>le baktı Ama tabıı kı dedığınız gıbı. nere- den gelırse gelsın. teror terordur Avrasyaferibotunun kaçmlışı hareketine Turkıve'den verılen destekte ve eylemalerın soy- lemlerındedikkat\eken hıısus. hepulkucu slogan- lar atıtması ve ulkucu kokenli kısılerın bu teror ey- lemıne destek vermelem dı. Bu harekete destek ver- mek için Turkiye 'de duzentenen gosterilerde boz- kurt işaretleriyapıldı, gosterit iler tekbir getirdi. Siz bunu nasıl değerlendirdinız? DEV LET-Rusya alevhıne olavlara sempatıvle bakan kesim. ulkucu dedığımız kesım Yanı Turk- çulugu Türk mıllıyetçıhğını desteklevenlerbu ola- ya daha sempatıvle bakıvorlar Voksa halkın buvuk kesımını oradakı olavlann ılgılendırdıfiını pek san- mıvorum Çunku halk dunyanın her yennde oidu- ğu gıbı gunlük yasam derdıvle mesgul Bu arada Çeçenıstan Cumhurbaşkanı Dudayev le de ılgılı bır şevler sovlemem lazım Dudavev, eskı bırSovvetgenerahdır karısı da Rustur AmaKuzey Kafkasva'nın tarıhı geleneklen. Şeyh Şamirier, Imam IMansur'lara davanan dını lıderlenn dırenış gostermelen ve bu dırenı^te lslamı unsurun kulla- nılmasını Dudavev de taklıt ettı Duda>ev pek de mantıklı olmayan şerıatduzenı getıreceğı sovlemlerıyle oradakı ınsanları mobılıze ettı Islamıyet. d/rençlerının sloganı ve güç aldıkla- n bır kuvvet oldu lslamı kesım de bunu orada ken- dı ıdeolojısının >ansımasi gıbı gordu O nedenle destegı daha da arttı CHP'nin reform önerileri: Polis siyasetten uzaklaşmalı • CHP Araştırma Komısyonu Raporu'nda, polısın uyguladığı kontrolsuz şıddetın ıç banşı bozduğu ılen sunıldu METINE K\R\\FİL - Dokuz avdır her cumartesi Calatasara\ Lisesi onıinde saat l2.W)"de vanm saatlik oturma evlemi vapan Kavıp aileleri daha sonra gözai- tında vaşanıını vitiren gazeteci Metin Göktepe'nin ce- sedinin bulunduğu Evııp Spor Salonu'na gittiler. Bu- rada İHDŞube Başkanı Ercan Kanarve Göktepe'nin vakınlan dev lerin katı tutumunu artık değiştirmesi ge- rektiğini belirttiler. VakJaşık bin kişilik grup daha son- ra spor salonunun bahçesine kırmızı karanfilkr attı. (f-otoğraf KAANSAÛANAK) AMCARA (Cumhuri>et Biırosu)-CHP A.raştırma Komısyonu raporuna eklenen bır bolumde yakın tanhte yaşanan Sıvas katlıamı. Gazıosmanpaşa olavlan CHP Mılletvekıh Salman Kaya'nın polıs tarafından dovulmesı ışçı ve memur yuruyuşlennde polısın "kontrolsuz aşın şiddeti" ve faılı meçhul cınayetlere dıkkat çekılerek bu turolayların ıç banşı bozdugu v urgulandı Raporda. polıs orgutunde yapılması gereken reformlar şoyle sıralandı - İçişleri Bakanlığı merkez vapısından başlanarak orgut, v ukarında aşağıva veniden kurumsallaştınlmalıdır - Polıs ozel bır eğıtım surecınden geçırılerek ınsan hakları ve sosyal psıkolojı eğıtımıne ağırlık venlmelıdır - Hizmet anlav ışının tenıelini. zor ve silah kullanımı verine. insana sevgi ve hukuka savgı oluşturmaİKİır. - Polıs adlı gorev lerden çekılmeh, soruşturma alişkanlığını terk etmelıdır - İçgüvenlik orgutunün son zamanlarda olduğu gibi sivasi kadrolaşmanın aracı haline kesinlikle getirilmemesi; iç guvenliğin radikal sağ sivaset tarafından kuşatılmış gorunrusunden hızla çıkanlması TBMM'deki tum sKasi partilerin ortak hedefi olmalıdır. - Adlı Tıp Kurumu adaletın doğru ve hızlı ışiemesını sağlavacak çağdaş yapıva kavuşturulınalıdır - Adli Tıp raflannda unutulan faili meçhul cınayetlerin açıklığa kavııştunılması için özel ekip oluşturufmaiıdır.