Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Gcncl Yav ın \ oneiınenı Orhan Erinç •
Gcnel Yavın Koordın.ıioru Hiknıet
Çetinkaya • \ a^ıı^lerı MııJıırlcrı
Ibrahim VıldiA Dinç Tavanç (Sorumlu)
9 Haber Mcrkczı Muduni Hakan Kara
9 Gor^eJ Yonelmen Fikref Eser
Dış Hjbcrlcr Erjjun BalcıA Utıhbarjl Cengi/ N.j>ınKunılu İlhanVlçukı&oljnl. Ank.ırj TcniMİtiM Mıiitaf» BaJba» 9 Hjber vfudunı
ıjdırım 9 Lkonomı Bülent kı/aniık
9 Kulrıır Handan Senköken 9 Spor
Abdülkadir Yücelman 9 Makalclcr Şami
karaortn 9 Duzelmıc Abdullah Ya/ıcı
9 Fûloüraf Erdoğan Köseoğlu 9BılgJ-Bel
Edibe Buğra 9 \ ut Haberlcrı
Orhan Erinç, Okta\ Kurtbokc
Hikmct Çetinka> a. Şükran Soner.
ErgunBakı,DinçTa)aııç. İbrahim
Doğan Akın Ataturk Bul\an \ o 125. Kar4. BakanlıkUr-
Ankara Tcl 4195020 C hat). Faks 4I9502"
7
9 Izmır
TemMİcısı S«rdar Kızık. H Zıva BK 1352 S 2 3 Tcl
Edibe Buğra 9 \ urt Haberlcrı Mehmel Faraç Balbav.Hakan Kara.
Vıldız. Orhan Bnrsalı. Musiafa 44U2^0.Fak.s 44l9!C9AdcınaTemMİcısı ÇetinYiğeDoğlu,Ç ğğ
InonüCd II9S No-I Kat I.Tel 3522550. Faks 3522570
Muesses: Mudûni Erol Erkut 9 MEDVAC:9 Yonelım MEDVA G : •
Koordınatör Ahmet Korulsan 9 Kurulu Başkam-Gencl Yonetım KunjJu
Muhasebe Bültnt V ener 9|ldare Mudur Gulbin Erduran Bajkanı - Genel
HüseyinGürer9lşletme Önder • Koordınaıor Reha Mudur Istün
Çetik 9 Bılgı-Işlem Nail tnal 9 l*nman • Gcnel Müdur Akmen • Murahha*
BılgısayarSıstem Mürûvet Çiler YardımcısJ MinrAkdağ me Bor» Gönem;
Yımnllsıan %e Basan: *1 enı ( ı u n Haber Ajans! Ba>ın \e Ya\ın.ılık A Ş
Turiuivjp) t Jd '••) 4J C jğjkıŞlu 3433J I»I PK 2-H: iMnbulTtl (0 111) 512 05 05 <10 hall hük- (O 1,1ı J . IOCAK1996 lmsak:5.51 Guneş: 7.22 Öğle: 12.19 İkindi: 14.40 Akşam 17.02 Yatsı: 18.27 MED'İACTcl 5M0751-51395S0-5l3S46O-6İ.Fak» 5118466
Hem kadın, hem
erkek için
• Haber Merkezi -
Kozmetik şirketi CaKin
Klein'ın kadın ve erkeğin
ortak kullanımı için ürertıgi
'cK one' koleksiyonu artık
Türkıye'de. "Kafanızdaki,
dünyanızdaki ve hatta
raflardakı karmaşadan uzak,
net. tek ve duru bir tercih"
olarak tanıtılan koleksiyon
eau de toılette. nemlendiricı,
body massage. body wash.
saDun v e deodoranttan
oluşuyor.
İsveçli bisikletçi
•STOCKHOLM
(Cumhuriyet) - Göran Kropp
adlı Isveçlı bısikletçinin.
Mount Everest'e olan
yolculuğu sürijyor. Bütün
Avrupa'yı \e Türkıye'yı
geçen bisikletçi. şu sıralar
Iran-Pakıstan sınınnda
bulunuyor. Nısan başında
Everest'in eteklerine
varmayı planlayan Kropp.
yol boyunca da çeşitlı
olaylarla karşılaşıyor.
Buigaristan'dan geçerken
okul yolundaki bırgrup
öğrencinin saldmsına
ugradığını ve kamerası ilc
alın fenennı kaptırdığını
anlatan Kropp.
"Bulgartstan'dan sonra
Türkiye'ye gelmek. bir
kurtuluş gibıydı" diyor.
İspip'de grip tatili
• ERZURUM(AA)-
Erzurum"un Ispirilçesinde
grip nedeniyle ilk ve orta
dereceli okullarda derslere 3
gün ara \erildi. !lçe Milli
Eğitim Müdürlüğü
yetkılilerinden arınan bilgiye
göre. Ispir merkezdeki ilk ve
orta dereceli okullarda
etkisıni de\am ertiren grip
salgını sonucu okullara
devam eden ögrenci
sayısında azalma görülmesi
nedeniy le okullar 3 gün tatil
edıldı.
Evli kadına koca
soyadı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Yargıtay 18.
Hukuk Dairesi, evlı bir
kadının. kocasının aile
ismini taşımak zorunda
olduğunu bildirdi. Daıre,
kocanın soyadının değişmesi
halinde. kadının soyadının
da kendiliğinden değişmesi
gerektigine karar verdi.
Da\a konusu olayda. kocası
Alman vatandaşlığına geçen
kadın. eşinin yeni bir soyadı
aldığını. kendisinin de aynı
soyadını taşımak istediğini
bildirerek mahkemeye
başvurdu. Yerel mahkeme
ise bu ıstemı. "'Bir Türk
vatandaşı yabancı soyadı
taşıyamaz" gerekçesiyle
redderti. Bunun üzerine
davacı (kadın) karan temyiz
ederek Yargıtay'a başvurdu.
Başv uruyu değerlendiren
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi.
Medeni Kanıın'a göre.
kadının. kocasının aile
ismini taşımak zorunda
olduğuna işaret etti.
Mitterrand'ın da ölümüne neden olan hastalık, 50 yaşını aşmış her iki erkekten birini etkiliyor
belası: Prostat• 5O']i yaşlara kadar bir kestane görünümü ve
iriliğine sahip. Yaş ilerledikçe prostatın hacmi artmaya
başlıyor. Bu aşamadan sonra da rahatsızlıklan
beraberinde getiriyor.
GÜNDÜZ İMŞtR
KamuoNU '•prostat" adını önce
Kenan Etren ıle Turgut Özal'ın
ABD'de geçırdiği ameliyatlardan
duyduveyakındantanıdı. Son ola-
rak da Fransa'nın Sosyaiist liden
ve eski Cumhurbaşkanı François
Mitterrand'ın ölümüne neden ol-
du. Tahmın edebileceğınız gibı
prostat ve hastalıklanndan söz edi-
yoruz. Her üç olayda da ortak teş-
his *pn>statkanseri"ydi. Özal ıle
Ev ren erken teşhisin yararını gör-
müş ve düzelmışlerdi. Oysa bu son
derece sınsı sey reden hastalık Fran-
sa Cumhurbaşkanı'nı ilerlemii; saf-
hada yakaladığı için kurtulıış yok-
tu.
Yapılan araştırmaların ortaya
koyduğu gibi prostat genellikle er-
kegin yaşamında 50 yaşına kadar
hıç bir anlam ifade etmiyor. Hat-
ta çoğu erkek prostat denılen or-
ganın ne işe>aradıgı konusunda da-
hi bilgi eksiklığı çekiyor. Bir kıs-
nıı anatomik olarak vücudun ne-
resınde bulunduğu konusunda her-
hangi bir bılgive sahıp değıl
Oysa 50 yaşını aşmı$ her iki er-
kekten bırisi mutlaka prostatın ha:>-
talıklanndan birine yakajanma tah-
likesıs le kar^ı karşıya. Üstelik 50-
59 yaş grubunda hiçbir şıkâyetı
olmavan erkeklenn yüzde 15ın-
de prostat kanserınm varlığı söz
konusu iken bu oran 8Ü'lı yaşlar-
da yüzde 40~50"lere ulaşıyor.
Prostat en kısa tanımla erkeğin
vücudunda cınsel kanallar ve id-
rar boşaltım yollannın kesiştiği
noktada yer alan "jenito iiriner*' bir
organ.
Cınsel bir organ oluşu spermin
akışkanlığını çogaltıp besleyici bir
özellık taşı>an bir sıvı salgılama-
sından ılerı geliyor. Ancak. ıdrar
kesesınin çıkışına çok yakın bir
yerde bulunduğu ıçın ıkincı bırgö-
rev daha üstlenmesıyle tanınıvor.
"İdrarla spermi birbirinden ayır-
mak. kanşmalarını engeflenıek."
İşte prostatın ana işlevı üreme
fonksıvonunu yakından ilgılendi-
ren bir MV I vılgılaması olarak ka-
bul edıliyor.
50"li vajlara kadarbir kestane gö-
rünümü \e iriliğine sahip. Vaş iler-
ledikçe prostatm hacmı artmava
başlıyor. Bu aşamadan sonra da
w
W
-— ..EBkCEKLI&İN OHCH \
POtcuzu ptaosrAr/ns 1
&G tCAHD&&JM~— J
^ . *s
JTf
%
rJJ
K
^4
rahatsızlıklan beraberinde getın-
yor.
Eger ıdrar >oluna doğru bir ha-
cım artışı olursa. ıdrar boşaltım
fonksıyonunda anzalara yol açı-
>or. En önemli ıpucunu ise kesik
kesik idrara çıkılmasıyla veriyor.
Tedavi edilmedıgi takdirde kese-
de tıkalı kalan ıdrar çeşitli enfek-
sıyonlara neden oluyor. Bu aşa-
mada idrar ke->e>ının felç olması-
nın bile olası olduğu uzmanlarca
ifade ediliyor.
Kanseri öldürücü
Prostatın vol açtıgı hastalıklar
arasında sırasıyla prostatit, ade-
nom ve prostat kansen bulunuvor.
Prostatitin. prostatın büyüme-
siyle bir ılgısi yok. Bu hastalık er-
keğecin.sel ılışkivlegeçen birbak-
terinin prostata yerleşip ateşli ve ağ-
rılı birşekil almasıyla ortaya çıkı-
yor. Tedavisi antibiyotik ve benze-
ri ilaçlarla geçiştirilebiliyor.
Prostatın bir ikinci rahatsızlığı ise
tıpta "adenom" olarak ifade edı-
liyor. Bu hastalıkta idrar kesesi do-
lu değılken bile gereksız tuvalete
gitme. idrann geç gelmesi ve has-
tada boşaltım zorluklan görülü-
yor. Bu da idrann kesintili gelme-
sınin ıdran serbest bırakan ve ru-
tan sistemin hatalı olduğunu orta-
ya koyuvor. Bu rahatsızlığıngıde-
nlmesı için genellikle cerrahi me-
totlaruygulanıyor. Buoperasyon-
da penisten ıçeri "rezektör" adı
verilen küçük biraletsokuluyor. Bu
alet yardımıyla sorunlu bölge par-
ça parça dışan çekiliyor.
Prostatın öldürücü olanı ise pros-
tat kanseri. Yapılan araştırmalara
göre bu kanser çeşidi kalın bagır-
sak kenserinden sonra ikinci sıra-
da yeralıyor.
Alman Hastanesi Üroloji Bölü-
mü'nden Opr. Dr. Tîbet Erdoğdu.
prostat kansennin görülme sıklığı-
nın özellıkle yaşa bağımlı bir şe-
kilde artış gösterdiğine dikkat çe-
kıyor. Opr. Dr. Tibet Erdoğdu. pros-
tat kanseri ile ilgilı şu bilgıleri ve-
riyor:
"Önemli nokta, bu kansertürü-
nün \aklaşık varısı insan vaşamn
nın tümiinde gizli olarak prostat-
ta yer alıyor. Geriye kalan >ansı
ise prostatın ivi huylu büyümesine
benzer belirtijeıie kendini göste-
rip tüm viicuda yayılma eğilimi
gösteriyor.
Ülkemizde ortalama yaş uzun-
luğunu erkeklerde 65-70 yıl olarak
diişünürsek 70'li ve 80'li vaşlarda
prostat organında sınırlı kalmış
prostat kanseri saptanan bir has-
tada. genellikle ölüm nedeni kan-
ser dışı nedenlerie mevdana gel-
mektedir. Halbuki daha erken yaş-
ta belirienen prostat kanseri olgu-
lannda kansere bağb öiüm oranı da-
ha yüksekolmaktadır. Prostat kan-
serinin bu ö/ellikleri nedeniyle er-
ken teşhis hastanın tanıamerı kan-
serden kurtulması icin büy ük önem
taş'yor. Ömeğin 60>aşında bir has-
tada prostat içinde sınırlı kanser-
den hastanın cinsel gücii koruna-
rak tamamen kurtulma oranı yak-
laşık yüzde 90-100 arasındadır."
Uzmanlar, ılerlemış prostat kan-
sennde, kanserli hücrenin alına-
rak daha sonrakı aşamalarda hor-
mon tedav ısınin uygulandığını be-
lirtıyor. Acı sondan kurtulabilmek
için ise 50 yaşına gelmiş her erke-
ğin ilk olarak rektal kontrolden
geçmesi. şüpheli bir durumda ise
kanda aranacak kansere özel bir
prostat salgı maddesı tetkıki ve
prostat filmi çekilmesi gerekiyor.
Su kaynaklannı imar baskısına açan yönetmelik kendi hukukuyla çelişiyor
...Ve ISKI yönetmeliği sessizce ilan edildi
• Kuruluş ve yetki
yasalannda
ıstanburun içme
suyu kaynaklannı
korumakla görevli
kılınan ÎSKÎ, bu
görevi yerine
havzalara yeni imar
haklan öngören son
yönetmeliğini "Son
Saat" isimli gazetede
yayımlatarak gözden
uzak, yürürlüğe
soktu.
OKTAV EKİNCİ
Istanbul'un geleceğı açı-
sından yaşamsal önem taşı-
yan "*Su Kay naklannın Kir-
İenmeve Karşı korunnıası
Hakkındaki Vönetmelik".
Resmi Gazete venne "Son
Saat" isimli bir gazetenin
26Aralık 199$tarihli baskı-
sında yayımlanarak yürür-
lüğe girdi. "
Istanbul Büyükşehir Be-
lediye Başkanlığı ve İSKİ
Genel Müdürlüğü, tlgili ya-
sadaki "ilan ederek kamu-
oyuna duyurma" kuralını
deyim yerindeyse "sjradan
birformaJite'' anlayışıyla ge-
çiştirerek kamuoyunun gün-
lerdir merakla beklediğı bir
yeni hukuk düzenlemesinı
"gözden ırak" dev reye sok-
tular. 'Nazjm plan'ın da as-
kı ve ilan süresini duyarlı
çevrelere yeterli inceleme
olanağı tanınmadan geçiş-
tiren yerel yöneticiler. ben-
zer şekilde yeni ÎSKf yönet-
meliöıne de "en az duyula-
cak"bir yöntemle aynı pla-
nın parçası olarak sessiz se-
dasız uygulanma olanağı ya-
rattılar.
Bu aşamadan sonra artık
yapı labılecek tek şev. kentin
içme su>u havzalarındakı
koruma kuşaklarına imar
haklan dağıtan bu \ önetme-
liğın iptali için hemen idari
yargıya başv urmak.
İstanbul'un su hav/alan bir eennet 26 Aralık 1995 tarihinde vayımlanarak yürürlüğe giren yeni İSKİ yönetme-
liği, korunnıası gerekli bu cenneti rantyapılaşmasıyla yok etmeve neden olacak.
Kurumlann yanı sıra kişi-
lerin de yasal haklan ve top-
lumsal görevleri arasında
bulunan bu dava açma giri-
şimleri için ise yine yönet-
meliğın Son Saat gazetesin-
dekı ilan tarihinden ıtibaren
**2aylık" birsüre var..
İSKİ, yetkilerini
aşıyor
Aslına bakılırsayönetme-
liğin öncelikle "adı" ıle *içe-
riğj
1
" arasındakı çelişkiler.
dahabaj>langıçtaki "amaç"
maddesine de ters düşen hü-
kümleriyle genel hukuk ıl-
kelen açısından "geçersiz"
bırdüzenleme varatıvor
Çünkü yıne aynı yönet-
melığin hem adında hem de
amaç maddesinde "su kay-
naklannın kirlenmesini ön-
lemek" hedefi yer alırken
diğermaddelerindeaynı kay-
naklann koruma kuşakları-
nı ımara açan hükümlere yer
verilmesi. bu adın ve ama-
cın gerçekleşme koşolunu
ortadan kaldınyor.
Nitekim ISKl'nin temel
görevi de kendi kuruluş ve
yetki yasalanna göre su hav -
zalarında "imar haklan da-
ğıtmak" değil. tam tersine
"kamulaştırma" da dahil ol-
mak üzere içme suy unu imar
kirlenmesinden koruyacak
önlemleri almak. Bu neden-
le yeni yönetmelik ISKlnin
temel hedefleri ve yetkılen
açısından da yine hukuka
aykın bir içerik taşıyor.
Öte yandan benzer yasal
ilkelerçerçevesinde söz ko-
nusu yönermeliğin uyması
gereken bir başka temel ku-
ral ise Çev re Bakanlığf nca
vürütülen 4.9.1988 tarihli
"Su Kirliliği Kontrol Yönet-
meliği" ile uyumlu olması
zorunlulugu.
Eski Çev re Müsteşan Re-
fet Erim, bu konuyla ilgili
olarak Cumhuriyef'te
2.12.1995 tarihinde y ayım-
lanan yazısında, Su Kirlili-
ği Kontrol Yönetmeliğfnde-
ki kesin imar ya>aklamala-
nnın "tüm ülke için"geçer-
lı olduğunu v urgulamış ve h-
tanbul'dadalSKl'ninbu ya-
sal kuralı çiğnemeye hakkı
veyetkısi bulunmadığınıay-
nntılanyla açıklamıştı.
Ne varki Refet Erim'in bu
"açık uyansı"ndan 24 gün
sonra Son Saat adlı gazete-
de yayımlattınlarak yürürlü-
ğe sokulan yönetmelikte. kı-
sa mesafeli koruma alanına
eskiden olmayan yapılaşma
haklan getirilirken orta ve
uzun mesafeli kuşaklardada
yine eski imar koşullanna
ek v e daha yüksek yogunluk-
laröngörülüyor.
Böylece yeni nazım plan-
daki "havzaların inıannı İS-
Kİ Vonetmefiği'ne bırakan"
Jcarann aslında bir "tuzak"
olduğu şeklindeki kaygılan-
mızın ve eleştırılerimizin
haklılığı da açıkça kanıtlan-
mış oluyor.
Plansız yerieşmeye
yeşüışık
1'50.000 ölçekli yeni na-
zım plana yönelik eleştiri ra-
porlannda yer alan verilere
göre kentin içme suyu hav-
zalannda öngörülen bu hu-
kuk dışı imar olanağı, sade-
ce yine bu kaynaklann kır-
lenmesi tehdidinı taşımıyor.
Kirlenme sürecine koşut ola-
rak hem var olan yasadışı
yapılaşmaya "imaraffi" sağ-
lanıyor hem de yeni yapı-
laşma kurallanyla tüm met-
ropolıten alanda y aklaşık "5
milyon kişilik" ilave yerleş-
me ortamı yaratılıyor.
Böylesi bir yönetmelik
operasyonu ise yine nazım
plandakı "12mihwnluk*'he-
def nüfusu daha başlangıç-
ta geçersiz kılıyor. Çünkü
aynı nazım plan, aynı yöne-
timin yeni İSKİ Yönetmeli-
ği'yle "ilişkilendirilerek"
onaylandığından, aslında 12
yerine "17 milyonluk" bir
Istanbul öngörüyor.
Bu gerçek de tıpkı yönet-
meliğin ilan yöntemınde iz-
lendigi gibi dikkatlerden ses-
sizce kaçırılıyor. Bürün bu
saptamalann ışığında. şim-
di artık görev sırası duyarlı
kuruluşlarda ve yanı sıra
Çevre Bakanlı&ı'nda.
ISKİ'nın veTstanbul Bü-
yükşehir Belediyesi'nin ya-
sal yetkilerini aşarak yürür-
lüğe soktuklan bu hukuk dı-
şı yönetmeliğin bir an önce
iptali için "yüksekyargı" yi-
ne tek ve en güçlü güvence-
miz, yeter ki yurttaşlık hak-
lanmızı ve topluma karşı so-
rumluluklarımızı yerine ge-
tirmeyı ihmal etmeyelim.
Dava açmak için 25 Şubat
19%'ya dek yasal başvuru
süremiz olduğunu bir kez
dahaanımsayalım...
Doğalgaz
parasını
veliler ödedi• Okullann koruma dernekleri ve vakıflan
aracılığıyla istenen para, elbette velilerin
isteğine bırakılmadı, zorunlu turuldu.
Kimi okullarda, "Bu parayı veremeyecek
olanlar, muhtarlardan fakirlik belgesi
getirsin" denildi.
FİGENATALAY
Eğitime katkı payı, kar-
ne parası derken okullann
doğalgaz masraflan da ve-
lilerin cebinden çıkıyor. Ka-
dıköy yakasındaki birçok
okulda kazanlann doğalga-
za dönüşüm bedelleri, ve-
lilerden alındı. Istanbul Mil-
lı Eğitim Müdür Vekili Ay-
dın Özvar, "%'elilerden kat-
kı payı dışjnda kesinlikle pa-
ra istenemez" dedı.
Kadıköy yakasındaki bir-
çok okul yönetimi. bu yıl
kazanlannı dogalgaza dö-
nüştürme karan aldı. Ancak
karan almak kolay, parayı
bulmak zordu. Devletten
doğalgaz dönüşümü için
para alamayan okullar. ça-
reyi herzamanki gibi veli-
lerden para ıstemekte bul-
dular. Okullann koruma
dernekleri ve vakıflan ara-
cılığıyla istenen para, el-
bette velilerin isteğine bıra-
kılmadı, zorunlu tutuldu.
Kımi okullarda. "Bu para-
yı veremeyecek olanlar,
muhtarlardan fakirlik beJ-
gesi getirsin" denildi. tste-
nen para az-buz değildi. Ör-
neğin. Moda Ilkögretim
Okulu'nda her veli birer
milyon. Nihat Işık llköğre-
tim Okulu'nda ise l.5"er
milyon lira verdi. Çocugu
Moda Ilkögretim Oku-
lu'nda ögrenim gören bir
veli, parayı hersınırlabir ve-
lınin topladıgını ve herke-
sin zorunlu tutulduğunu be-
lirterek şunları söyledr
"Ben ekonomik duru-
mum i\i olmadığı icin ken-
di e»ime doğalgazalamıyo-
rum ve soba yakıyorum.
Okulun doğalgaz masrafi-
nı neden karşılaya^ım? Eger
veremeyecekdurumdaysak
muhtardan fakirlik belgesi
getirmemizi istedtler. Bunu
da tepkiyle karşılıvorum.
Bir mifyon lirayı mecburen
verdim, ama herfirsattave-
lilerden para istenmesini,
üstelikde zorunlu rutulma-
nıızı protesto ediyorum."
Istanbul Mıllı Eğıtim Mü-
dürlüğü yetkılileri, bu du-
rumu doğrulayarak "Kadn
köy yakasındaki birçok
okul, veliimkânlanndan ya-
rarlanarak dogalgaza geç-
ti. Ancak velilerin zorunlu
tutulmaması gt'rekirdi"de-
dıler.
Istanbul Milli Eğjtim Mü-
dür Vekili Aydın Ozyar ise
velilerden katkı payı dışın-
da kesinlikle para istenme-
yecegini vurgulayarak
"Katkı payı da zorunlu de-
gildir. Bunun dışında kame
parası gibi gerekçelerle ve-
lilerden kesinlikle para isten-
meyeceklir" dıye konuştu.
Özyar. bugün ilköğretim
müdürleriyle düzenleyece-
ği toplantıda da bu konuyu
ele alacagını belirtti.Kadı-
köy yakasındaki bir ilköğ-
retim okulunun müdürü,
bütçeleri yeterli olmadığı
için bu yıl dogalgaza geçe-
mediklenne dikkat çekerek
şunları söyledı:
"Vîelilerden bunun için
para toplamayı uygun gör-
müyorum. Bütçede yeterli
para varsa >apılır, yoksa ya-
pılnıaz.."
Tayfun Akgüner olay:
9 9
RTUK'le yargının
hukuk savaşı
A.NK.4RA (Cumhuriyet
Bürosu)-Ankara Bölge lda-
re Mahkemesi'nin, Radyo
ve Televizyon (Jst Kuru-
lu'nun(RTUK),TRT Genel
Müdürü Tayfun Akgüner' ın
göreve ıadesıne ilişkin yap-
tığı itirazı "Atama ve alım
Bakaniar Kurulu yetkisin-
de. Üst kurul bu makamın
üstünde değildir" gerekçe-
siyle reddetmesi, her iki ku-
ruluş arasında hukuk sava-
şı başlattı.
RTÜK Hukuk Müşavir-
liği, davayı baştan beri 'gö-
revden alma" biçimmde yo-
rumlayan mahkemenin tu-
tumunu eleştirirken, Bölge
fdare Mahkemesi Başkanı
Necmettin Koçtaş. görev-
den alma ile düşürme işle-
minin farklı yorumlanama-
yacağını bildirdi. Hukuk sa-
vaşında. TRT Genel Mü-
dürü Akgüner'in göreve
hangi yöntemle döneceğı
konusu da sorun oldu.
RTÜK. mahkeminin yoru-
mu uyannca göreve dön-
mede Bakaniar Kurulu ona-
yını koşut gösterirken. bu-
nu gereksiz bulan mahke-
me, Akgüner'in makama
hemen oturabileceğine dik-
kat çekti.
RTÜK Hukuk Müşavir-
liği. anlaşmaz.lığın 'görev-
den alma' ıle görevin dü-
şürülmesi' yorumunda
odaklandıgını belirterek
şunlan şöylediler:
"Biz Özel Radyo ve Tele-
vizyon Yasası'nın amir hü-
kümlerini uyguladık. Sayın
Genel Müdürün görevi düş-
rü. Göre\den almadık. Ön-
celikle bunun üzerinde dur-
mak gerekir. TRT yönetimi
söz konusu yasanın ilgili
maddesini vayınlarında ikf
kez ihlal etti \âni, bu ozei
televizjon \e radyo kuru-
luşlan için yayın du rd u rma
yaptırımını öngörürken,
TRT'nin genel müdürü ve
yönetim kurulu üyelerinin
görevlerinin düşürülmesi-
ni getiriyor. Kişiye, kişilere
yönelik bir tavır söz konu-
su olmadığı gibi yasa ne di-
yorsa yerine getirdik."
Ankara Bölge Idare Mah-
kemesi Başkanı Necmettin
Koçtaş, görevden alma ile
görevi düşürmenin aynı an-
lama geldiğini ve aynm ya-
pılamayacağını söyledi.
Yapılan araştırmalar, eğitim düzeyi yükseldikçe sigara içenlerin sayısının azaldığmı ortaya koyuyor
Sigara içenler, gelişmiş ülkelerde zor durumda
Çeviri Servisi - Sigara iç-
mek. gelişmiş ülkelerde ciddi
bir imaj kaybına neden olma-
ya başladı. Ulaşım araçlan. ka-
palı mekânlar. işyerleri, açıkha-
va derken sigara içenlerin Ame-
rika'da ışe alınmamaya başla-
ması. olayı ciddi bir tartışma
haline getirdi. Sigara içmeyen-
lerin ve sigarayı bırakanların'
sayısının bir hayli yükseldigi
ve içenlere karşı elbirlığı için-
de tavır alındığı günümüzde.
sigara içenler dış gruplar olarak nitele-
niyor ve içmeyenlerin sağlık haklarını
korumak amacıyla neredeyse ev leri dı-
şında hiçbirortamda sigara ıçmelerine izin
verilmivor.
Sigara içme yasağı önce Amerika. is-
veç. Ingiltere gibi ülkelerde yakın mesa-
fe uçuşlarda başlatıldı. Ardından yavaş
yavaş toplu halde bulunulan kapalı me-
kânlara yansıdı ve son olarak da işe al-
mada bir kıstas haline getirildi. Içenler-
le içmeyenler neredeyse karşı karşıya
geldi. Içmeycnlerin haklan derken içen-
ler. '2. sınıfmuamele görüyoruz'diye ya-
kınmaya başladılar.
Son yıllarda bu konuda yapılan bir-
çok geniş tabanlı araştırma. sigara içen-
lerin kendilerine güvenlenni kaybettik-
lerinı. kendilerini zaman zaman suçlu
hissettıklerini v e sık sık sigarayı bırak-
ma karan aldıklannı ortaya koydu. Bu
araştırmalar için 3 tip denek seçildi: Si-
gara içenler. sigaray ı bırakmış olanlar ve
sigara içmeyenler. Ay nca bu gruplann ka-
nşımının topluma oranı da hesaplanarak
genel bir görüş oluşturuldu. Bu araştır-
maların sonuçlarına göre grupların bir-
birleri hakkındaki düşünceleri şöyle'
Içeıüer çe^Tevi zehirliyor
-Genelınyüzde43'ü, ıçmeyenlenn ve
bırakmış olanların yüzde 52-53'ü aynca
halen içenlenn de yüzde 22 si. sigara içe-
rek çevreyı zehirlemenın büyük birego-
izm olduğunu düşünüyor.
- Bütün gruplann yüzde 86-89'ü siga-
ra içmeyenlenn. sigara içilen biryerde ra-
hatsız olduğunu kabul ediyor.
- Sigara içenlerin ve sonradan sigara-
yı bırakmış olanların yüzde 20"si. içme-
yenlerin ve genelin yüzde I4'ü ıle I6sı.
sigara kullanmayan insanljnn. hayatın
geneline yönelik çok zevk düşkünü ol-
Madonna, sigarayı erotik görünmek
amacıyla kullanıyor.
madıklarını ve tutuk olduklannı düşün-
düklerini belirtiyorlar.
- Tüm gruplann yaklaşık yansı, belir-
li yerlerde sigara yasaöını onaylarken
tümden bir yasaklama için aynı hoşgö-
riiyü gostermiyorlar. Tümden yasakla-
manın başka bir insanın yaşamına ve eğ-
lencesine müdahale olduğunu düşünen-
lerin sayısı oldukça fazla.
6O'lı yıllann mutlu ve gururlu sigara
içicisi, 70'li yıllarda kendi ecelini çağı-
ran bir mazoşiste. 80'li yıilarda da çev-
resini düşünmeyen bencil birzararlıyadö-
nüştü. Sigara üretimi özel sektörlerin de
tüjiin üreticılerinin de vazgeçemeyeceği
bir kazanç kapısı olmaya devam eder-
ken sigara paketlerinın üzerine zoruniu
olarak 'sağlığa zararlıdır' ibareleri ko-
nulmaya başlandı. Bir yanda reklamlar
sürdü, öte yanda karşı kampanyalar. Ar-
dından 'pasif içiei' kavramı doğdu ve rıp
çevreleri bu grubun da en az içiciler ka-
dar tehlike altında olduğunu vurguladı.
Ve yasaklar birbiri ardına gelmeye baş-
ladı.
Sigara içenlere küçük odalar
Önce uçaklann kısa mesafe ve first
class'lannda yasaklanan sigara. zaman
içinde tüm yolculuklan ve sınıfları kap-
sadı. Parlamentolar. içmeyenler için ya-
salar çıkarmak için uğraşmaya başladı-
lar. Büyük firmalar. sigara içılmesini ya-
sakladı; sigara içenler için küçük odalar
ayırdı. Hatta çalışanlannın gıttikleri iş
görüşmelerinde, fırfnalannın ımajını dü-
şünerek sigara kullanmalannı y asakiayan
işyerleri bile oldu. Sanatçılar. talk
shovv'cular. politikacılarekranlarda siga-
ra içmeyi kestiler. Sigara içenlerin sicil-
leri bozuldu. Sonunda olay, sigara içen-
lerin işe alınmaması noktasında kilitlen-
dı.
Hangi iş gruplannın daha çok sigara
kullandığı ise yine yapılan araştırmalar
sonucunda belirlendi: Temızlik işkolun-
da çalışan işçilerin yüzde 60.7'si, Ocak-
larda ve yeraltında çalışanların yüzde
56.8'i, meslegi şoforlükolanlann veözel-
likle uzun yol sürücülerinin yüzde 54.7'si,
kimyevi madde işkollannda çahşanlann
yüzde 53.9"u sigara içiyor. Sigara içme
oranı, eğitim seviyesinin yükselmesiyle
ters orantı göstererek mühendis, kimya-
ger, fizikçi, doktor. eczacı ve öğretmen-
lerde yüzde 23.3'lere kadar düşüyor.
Kadınlann sigara içme oranlannın son
yıllarda eşitlenmesiyle ortaya çıkan bir
başka olumsuz etki de daha doğmamış
bebeklerin ve küçük çocuklann çok sık
gaSif içici durumuna düşmeleri oluyor.
Ozellikle ana karnındaki bebeklerde bü-
yük arazlara neden olan sigara, doktor-
lar tarafından hamile annelere kesinlik-
le yasaklanıyor.