Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
26 TEMMUZ1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
TOKfden 30 bin
konuta kredi
• ANKARA (AA) - Toplu
Konut Idaresi (TOKl)
Başkanı Yiğit Gülöksüz,
ağustos ayında yaklaşık 30
bın konuta daha yeni kredi
açacaklannı bildirdi.
Gülöksüz. her yıl ağustos
ayında daha önce hiç kredi
almayanlara yeni konut
kredisi açtıklannı
hatırlatarak, toplu konut
kredisi almak isteyenlerin
hazırlıklannı bir an önce
tamamlamalan gerektiğini
belirtti. Gülöksüz, "Halkalı
ve Eryaman'da yapmayı
planladığımız konutlann
sayısı, bulacağımız kaynaga
bağlı. Yeteri kadarkaynak
bulamazsak, bu yerlerde
yapacağımız yeni konut
sayısı 3 bin olmaz da, 2 bin
olur" dedi.
Çitosan
tojmanlarını
devrediyor
• ANKARA (AA)-
Özelleştirme Yüksek
Kurulu (ÖYK), Türkiye
Çimento ve Toprak Sanayi
TAŞ'ye (ÇİTOSAN) ait'
bina ile lojmanlanrun.
Sanayi Bakanlığı'na devrine
karar verdi. Özelleştirme
Idaresi Başkanlığı
tarafından yapılan
açıklamada. OYK'nin
Çitosan'a ait bina, tesis ve
taşinmazlann devir ve
kuilarumına ilişkin karar
aldığı vurgulandı.
Kardemip'in
sermayesMO
tpilyon
• ZONGULDAK(AA)-
Kardemir AŞ, kayıtlı
sermaye tavanını lOtrilyon
liraya çıkardı. Kardemir AŞ
Genel müdürü Esat Özalp,
geçen hafta sonu yapılan
genel kurulda. şirketin
kayıtlı sermaye tavanının 2
triİyon liradan lOtrilyon
325 milyar 927 milyon
liraya yükseltildiğini.
ödenmiş sermayesinin de
408 milyar lira olarak
belirlendiğini söyledi. Esat
Özalp, modernizasyon ve
yüksek fınnlann
bakımlannın
gerçekleşmesiyle
Rardemir'in daha verimli
hale geleceğini belirtti.
Kâğıt üzenmde
IşsizHk yok
• ANKARA (AA) -
Hanehalkı Jşgücü Anketi
sonuçlanna göre. Ekim
1994 itibanyla Türkiye'de
istihdam edilen toplam
nüfusun 20 milyon 397 bin
kişi, toplam işsizlik
oranının ise yüzde 7.9
olduğu açıklandı. DİE,
Ekim 1994 itibanyla
Türkiye'de işsiz sayısını 1
milyon 740 bin. işsizlik
oranını ise yüzde 7.9 olarak
tahmın ediyor. Ekim 1993
dönemiyle
karşılaştınldığında. Ekim
1994 itibanyla Türkiye'de
toplam nüfüs 891 bin kişi
artarak 59 milyon 828 bin
kişiye ulaştı. Söz konusu
bir yılda toplam nüfustaki
yüzde 1.51 *lik artışa
karşılık, toplam
işgücündeki değişim ise
yüzde 2.34 oldu.
ŞİRKETLERDEN
• SUN
MICROSYSTEMS
lnternet stratejisini
geliştirerek bir dizi ürün,
hizmet ve ortaklık
programı geliştirdiğini
duyurdu.
• DIGITAL Equipment
1995 mali yılının başanlı
distribütör, çözüm ortagı ve
PC bayilerini
ödüllendırecek.
• UNtVERSAL
StGORTA Zonguldak
Ereğli Belediyesi'nin
katkılanyla düzenlenen
"Türk-Yunan Dostluğu"
konulu konferansa
katılanlan ferdi kaza
sigortası ile güvence altına
aldı.
• LOGO YAZILIM
ticari ürünleriyle,
muhasebe ve stok yazılımı
ile ilgili marka
sıralamasında birinci oldu.
• ALBOY AYAKKABI,
yılın ikinci bayi toplantısını
İ
aptı.
I MÎTSUBİSHİnin
Avrupa'da imal edilen ilk
binek arabası.Carisma bu
yazdan itibaren lanse
edilecek.
• ELEKTROLUX yeni
pazarlama potansiyeli
yaratmak amacıyla lnternet
ağına katılan şirketler
arasında katıldı.
• BURGER KİNG
Istanbul'daki 6. fast food
restaurantını Beyoğlu'nda
açtı.
• EMEK SİGORTA
Genel Müdürlüğü'ne 1
Ağustos 1995 itibanyla
Vahdet Tulun atandı.
Büyük tepki gören satışlardan EBK'de ihale bugün, Erdemir'de ikinci tur önümüzdeki haftalarda
Ozefleştirmede zorlu dönemeç
BENCE
İZZETTİN ÖNDER
• Bugüne kadar satışı 3 kez iptal edilen Et ve Balık
Kurumu'na ait 15 kombinanın açık pazarhk yöntemiyle
ihalesi 28 temmuza kadar devam edecek.
• Erdemir'de ise 8 teklifin geldiği ilk turun ardından,
KJ ikinci tur görüşmelere geçiliyor. Özelleştirme Idaresi
./' Başkanlığı kamuoyundan destek istedi.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükü-
metin özelleştirmede en büyük tepkiyi aldıği
ıki kamu kuruluşunun satışında son aşamaya
gelindi. Ereğli Demir ve Çelik Fabrikala-
n'ndaki (Erdemir) kamu hisselennin bırbö-
lümûnün blok satışı amacıvla açılan ıhalede
ikinci tur görüşmelere önümüzdeki haftalar-
da de\am edilecek. Et ve Balık Kurumu'na
(EBK) ait 15 kombina ile bir iştirak payının
satışına ilişkin ihalelerbugündenitbaren açık
pazarhk yöntemi ile başlıyor. İhale görüşme-
leri 28 temmuz cuma günü sona erecek.
Özelleştirme Idaresi Başkanlığı 'ndan dün
yapılan açıklamada kamuoyundan destek ıs-
tenerek "EBK uygulamasındada kamuoyu
ve basınımızı SEK örneğinde olduğu gibi
duyarlılıkla özelleştirmeye sahip çıkmaya
davet ediyoruz" denildi.
Özelleştirme Idaresi Başkanlığı ile Serma-
ye Piyasası Kurulu'nun, Erdemir ana sözleş-
mesini yenıden düzenleyerek azınlık haklan-
nın korunması ve şirketin halen mevcut olan
imtiyazlarının kaldınlması konusunda yap-
tıklan ortak çalışmalann da son aşamaya gel-
diği öğrenildi. Bu yolla. Erdemir tümüyle
özel hukuk hükümlerıne tabi bir şırket konu-
muna getırilerek sektörde rekabet ortamı
oluşturmak hedefleniyor. Erdemir"de bulunan
toplam yüzde 51.66 oranında kamu hıssele-
rinin bir bölümünün blok satışı amacıvla o-
cak ayında açılan ıhalede sekiz teklıf alınmış,
öneri sahipleri ile mart ayı sonunda pazarhk
görüşmelerine başlanmıştı.
EBK'nin satışına başlanıyor
EBK'veaıt 15 kombina ile bir iştirak payı-
nın satışına ılişkın ıhaleler bugünden ıtbaren
açık pazarhk yöntemi ile başlayacak. ihale
görüşmeleri 28 temmuz cuma günü sona ere-
cek. Başbakanlık Özelleştirme Idaresf nden
yapılan açıklamada. çalışanların haklarının
korunması bakımından bazı düzenlemeler ge-
tırıldiği bildirildi. Açıklamada, "Satışakonu
kombinalarda işletme faaliveh'nin 3 yıl sürey-
le de\amı koşulu getirilerek bu tesislerde me> -
cut istihdamın korunması amaçlanmıştır. Ay-
nca. kombinalarda 1475 sa\ılı Iş KanunıTna
tabi çalışan personelin devir tarihine kadarki
kıdem ve ihbar tazminatian EBK'ya ait ola-
cak. bu tarihe kadar tahakkuk edecek diğer
kanuni hak vealacaklaralıaya bırakılacaknr.
Yanı sıra. söz konusu ihaleleıie satışı gerçek-
leşecek kombinalarda 1475 sayılı vasaya tabi
işçileriru talepte bulunmalan halinde, satışa
konu olmayan diğer kombinalara nakli sağla-
nacakür" dendı.
ÖlBaynca. ıhaleleregüvenıhrveciddı ya-
tırımcılann katılmasını sağlamak amacıyla
geçici temınat tutarlannın önceki uygulama-
lara göre birkaç kat arttınldığını ve teklif sa-
hıplerınden ihalenin herhangı biraşamasında
ek teminat ıstenebılmesi koşulunun getirildi-
ğını bıldırdı. Bu koşullara bağlı olarak. teklif
sahiplerinın vergı daireleri ve SSK"ye olan
mali yükümlülüklerini yerinegetınpgetirme-
dikleri de dikkate alınacak.
Özelleştirme Idaresi Başkanlığı, EBK'nin
1994 itibanyla toplam zarannın. görev zara-
n da dahil olmak üzere 8 tnlyon lira olduğu-
nu bildirdi.
ÖÎB'den yapılan açıklamada. "Yalnızcaça-
lışanlann ücret ödemeleri ile besicilere olan
borçlann ödenmesi için idaremizden her ay or-
talama 200-250 milyar lira düzeyinde ka> nak
aktanlan şirketin bu şartlarda faalivetini sür-
dürebilmesi. belirli bir pazar disiplini altında
verimli çalışabilmesi, rasvonel bir işletme po-
litikası çerçevesinde üretim yapabilmesi. bu-
nu devlet eliyle yürütebilmesi mümkün gö-
rünmemektedir. Tam rekabetiıı hüküm sür-
düğü \e hayvan kaynaklannın giderek azakb-
ğı sektörde EBK'nin beş bin kişiyi aşan per-
soneli \e 10 trihona \ aklaşan borçlanyla ayak-
ta kalması mümkün değüdir" dendi.
20 bin lira için kilometrelerce yol yürüyorlar...
Asgari ücret trajedisiADANA (Cumhuriyet
Güne>' Ükri Bürosu) - Asga-
ri ücretin 5.5 milyon liraya
yükselmesini engelleyen iş-
veren kesimi. sokaktaki in-
san manzaralarını görmez-
den geliyor. Ancak kann
tokluğuna bile calışmayan
yüzbinlerin tepkisi gittikçe
büyüyor.
Ğaffar Akgün "çöpçü-
lük" yapıyor. Dokuzçocugu
var Âkgün'ün. Kendisiyle
aynı işi yapan onlarca çöpçü-
nün neredeyse tamamı, ev ile
iş arasındaki yolu yayan yü-
rüyor. Dile kolay günde 10
kiİometre. Günde "20 bin li-
ra tasamıf'a değdiği için
katlanıyorlar 10 kiİometre
yürümeye. Gaffar Akgün,
diğerlerinden "daha bilinç-
li"; ek gelir sağlamak için
işinden yararlanıyor. Çöp
kutulanndaki tenekeleri
ayıklayıp hurdacılara satı-
yor. "Türkiye'm Türldye'm
cennetim" dive şarkı söyle-
yenlere bir sorusu var Çöp-
çü Gaffar'ın:
"Bu cennet ülkede, bu pa-
halıhkta siz olsaydınız 2 mil-
yon 700 bin lira ile geçinebi-
Asgari ücrette
uzlaşma umudu
As-Ertaş işcileri tepki lerini a\akkabılanylagösteriyorlar.(Fotoğraf: SABİT ÖZKESER)
lir miydiniz. Borç almadan.
günde 10 kilometreyürümek
zorunda hissetmeden zevk
içinde yaşar nııvdınız?"
Adana Anakent Belediye-
si'nin ana caddeleri temiz-
letme amacıyla görevlendir-
dif i As-Ertaş şirketinde "as-
gari ücretleçahşarak" yaşam
mücadelesi veren 140temiz-
lik işçisinden altı çocuk ba-
bası 48 yaşındaki Ahmet Do-
ğan'ın söyledikleri ise bir
hayli düşündürücü:
"Halen 1994-1995 çöp ver-
gisiyle biriikte 6 adet su fatu-
ramı ve üç elektrik makbu-
zumu ödeyemedim. tnanın
asgari ücretle eve kuru ek-
mek götürebili>orum."
Asgari gıda 9 mihon
DlSKe bağlı Genel-lş
Sendikası Bölge Şube Baş-
kanı Mustafa Acar, asgari üc-
retin net 5.5 milyon lira ola-
rak belırlenmesıne karşı çı-
karak " 4 kişilik bir ailenin as-
gari geçimi için 18 mihon 172
bin 563 lira gerekmektedir.
Bunun içinde en büyük pav
93 mil\T)n lira> la gıda harca-
masınındır. Yeni teklif. 5.5
milyon lira netücrettir. Türk-
İş'i", TİSK'i ve hükümeti
protesto ediyoruz."
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Koalisvonun DYP
kanadının. ikı toplantıya
Devlet Planlama Teşkılatı
(DPT) temsilcisinı gönder-
memesi nedeniyle ertelenen
Asgan Ücret Tespıt Komis-
yonu, bugün 10, kez yenıden
bir araya gelecek. Koalisyon
ortağı ve işverenlerle. asgan
ücretin I ağustosta yürürlü-
ğe gırmesi için girişımlerde
bulunan Çalışma ve Sosval
Güvenlik Bakanı Zha
Halis, bugün yapılacak
toplantıya DPT ve ışv e-
ren temsilcilerinin katı-
lacağına ınandığını söv -
ledı.
CHP Genel Sekrete-
ri Adnan Kesldn de komis-
yonunvakitgeçirmedentop-
lanması gerektiğine dikkat
çekerek "1 ağustostan itiba-
ren geçerli olacak asgari üc-
ret beürlenmeli" dedi.
Çalışma Bakanı Halis.
teknik hesaplama ve komıs-
yonun taraflan arasındaki
iletişimsızlik ve terslikten
dolayı. çalışmanın tamamla-
namadığını belirterek
"Önemli olan, asgari ücretin
tehlikeve düşnıemesL ağus-
tosta jürürlüğe girecek şekil-
deçıkmasıdır"dedi. Işveren
temsılcilennin •yumuşayaca-
ğını umduğunu' kaydeden
Halis, Devlet Bakanı Aykon
Doğan'ın, hesaplanan raka-
mın (brüt 8 milyon 400 bın
TL) "SSK prim tavanını aş-
masının teknik sorun yara-
tacağı" iddiasına tepki gös-
terdı. Halis, "O gerekçetıin.
asgari ücretle ilgisi yok. Onu.
Aykon Doğan'a sorun.
Bunu tartışmak doğru
degil'" dedi. Uzlaşma
olmasını diledığinı ifa-
de eden Halis, komis-
yon toplantısının yapı-
İabilmesi durumunda
rakam ve yürürlük süresı ko-
nusunda bugün tartışma ola-
bıleceğini belirtti. Çalışma
Bakanlığı yetkılileri. "Yeni
belirlenecek rakamın, SSK
prim tavanını aşması. gerek-
çe degil. Teknik bir sakınca
yaratmıyor. Oy sa. sakınca ol-
duğu ikri sürülüyorsa top-
lantıya gelinir, bu dile getiri-
lir. Toplantıya gelmemek,
devletin üzerine düşen göre-
\i yapmamasıdır" dedıler.
Devlet Bakanı Onur Kumbaracıbaşı: "3 sıfınn atılması için hazırlıklar tamam"
Yeni Iira'da top Başbakan Çîller'deANK.\R\ (ANKA)- Devlet Bakanı Onur
Kumbaracıbaşı Türk parasından üç sıfıratıl-
masının tüm hazırlıklannın tamamlandığını.
zamanlamasının Başbakan TansuÇiller tara-
fından yapılacağını bildirdi. Kumbaracıbaşı.
sıfın atılmış paranın adının ise "Yeni Lira"
olacağını açıkladı.
Onur Kumbaracıbaşı, konuyla ilgili soru-
lan yanıtlarken paradan sıfır atılmasının gün-
deme gelmesiyle biriikte anlamsız tartışma-
lar yaşandığını bunun da Türkıye'nin eğitım
sisteminden kaynaklandığını söyledi. Kum-
baracıbaşı, smavlarda öğrencılerin soruya ya-
nıt vermek yenne başka şeyler yaz-
dıklannı öne sürerek "Ben sıfir ata-
lım diyorum. Koca koca adamlar.
"Böyle enflasyon düşmez" diyorlar.
"Paradan sıfır atalım enflasyon düş-
sün' diyen yok ki zaten. Kambur. bir
ayağı topaİ. bir kolu çolak. saşı bir
adamın apandisiti patlasa, doktorlar,
apandısıt amelıyatı yaparsak kamburu. topa-
lı. çolağı. şaşılığı düzelmez. o yüzden yapına-
yalım* der mi? Demez. Çünkü doktorlar re-
alisttir. Türkiye ekonomisinin bütünsorunla-
nnı paradan sıfır atarak çözmek tabii ki
'Buna
mümkün değil. 'Seni sıfırlar gelebi-
lir, bari onlara yer açalını."
Kumbaracıbaşı, Türkive'nın sı-
fırlar daha da çoğalmadan bu ope-
rasyonu yapması gerektığinı de ifa-
de ederek üç sıfınn kolay atılabıle-
ceğini. dört sıfır atmanın kolav ol-
mayacağını bıldirdi. Kumbaracıbaşı. "Öza-
man 6 sıfir atılacak noktava gelinmesini bek-
lemek zorunda kalınz" dedi.
Kumbaracıbaşı. sıfır atılmış paranın adının
"Yeni Lira" olacağını da belirterek daha ön-
ce Ata lira önerisinde bulunmasının nedenı-
nı ise "Akçe gibi bir laf getirildi. Bu eskiye öz-
k'mi gösteriyordu. Bu nedenle ben de Ata Li-
ra olsundedinTdiye konuştu. Kumbaracıba-
şı. sıfın atılmış parayla eski paranın en az i-
ki yıl biriikte tedavülde kalacağını. eskı pa-
ralar tedavülden kalktıktan sonra da paranın
adının yeniden lira olacağını anlattı.
Kumbaracıbaşı, Türk Lirası'nın bu duru-
munun vurtdışında mizah konusu bıle yapıl-
dığını, fngıliz seyahat acentelerinin tunstle-
re, "Hem Türkiye'ye gidecek. hem de milyo-
ner olacaksınız" şeklinde reklam yaptıklan-
nı belirtti.
Sıcak Paranın Iç
Politika DayatmalarıGeçen haftaki yazımda iktisat dergisinin tertiplemiş
olduğu ve dört ünlü iktisatçının konuştuğu, doyurucu
seminerden söz etmiştim. Bugün ise panelde bence
gerektiği biçimde söz edilmeyen konulardan bahse-
deceğim.
Sıcak paranın getirisi, yüksek faiz ve döviz kuru-
enflasyon farkına bağlı olduğundan ve enflasyon ile fa-
iz haddinin, büyük boyutlarda kamu ve dış ticaret açı-
ğı veren ülkelerde denetim altında tutulamadığından
dolayı, sıcak para sorunu olarak tanımlanan ve eko-
nomileri çok ciddi şoklara açık tutan tehlike, çevresel
konumdaki gelişmekte olan ülkelerde yaşanmaktadır.
Işte bu nedenle sıcak para sorunu tartışılırken Alman-
ya. Fransa ya da ingiltere değil de Türkiye veya Latin
Amerika ülkeleri gündeme gelmektedir.
Sıcak para sorununu, dış yardımdan çok daha teh-
likeli boyutlara yükselten hukuksal mali operasyon,
yerli paranın tam konvertibiliteye kavuşturulması ve ül-
keye giren finans-sermayesı içindeki kısa ve uzun dö-
nemliler arasında bir fark gözetilmemesidir. Tam kon-
vertibilite sağlandığında, teorik olarak tüm yerli para,
bir olumsuz beklenti anında, potansiyel döviz talepçi-
si olabilir. Bu riski önleyebilmek için bu aslana büyük
pay vermek şarttır. Bunu sağlayabilmek için yerii pa-
rayı değerli, bunun için de faizi yüksek tutmak gerek-
mektedir. Sıcak para girişlerinde kısa ve uzun dönem-
liler arasında bir aynm yapılmadığı zaman, risk faktö-
rünü azaltabilmek için kısa-vadeli fon akımı ağırlık ka-
zanabilir.
Madem ki gelişmekte olan bir ülkenin, denetimsiz
konvertibiliteye geçmesi ve uzun dönemli sıcak para
girişı yerine kısa dönemli fonlara olanak sağlaması, bu
ekonomileri çok ciddi şoklara açık hale getiriyor, niçın
IMF, ünlü reçetelerinin bir ufak yerinde, bu tür önerile-
re de yer vermiyor? Gelişmekte olan ülkelere sınırsız
ticari serbestleşme, fınansal liberalizasyon ve özelleş-
tirme tavsiye ve -olanaklar sağlandığında- dayatma-
lannda bulunan IMF, niçin tüm bu işlemler yapılırken
hiç değilse biraz daha suhuletle oluşturulmasına ne-
den olabilecek, sınırlı konvertibilite ve denetimli sıcak
para manipülasyonunu önermemektedir? Çünkü, sı-
fır-toplamlı bu oyunda, gelişmekte olan ülkelerin kay-
bettiğini. gelişmiş ülkelerin fınans çevreleri kazanmak-
tadır.
Dünya Bankası'nın temmuz ayı raporunda, gerçek-
ten çok yerinde bir tespit ve uyarı bulunmaktadır. Bu
uyarı, gelişmekte olan ekonomiler için büyüme ve be-
şeri sermaye yatınmının (insana yatınm) yaşamsal öne-
mini ışaret etmektedir. Şimdi bu amacı, denetimsiz sı-
cak para manipülasyonu içinde olan bir ekonomiye uy-
gulayalım. Bunun için önce sıcak para iklimi ve bu po-
litikalann sonucunu görelim. Sıcak para, sermayenin
iç ekonomide reel üretici alanlardan finansal alana
kaymasına neden olur. Bunun anlarnı, üretimsiz para
kazanmak yani üretim ekonomisini bölüşüm ekono-
misine dönüştürmektir. Sistemin yapısal ya da işleyış
bozukluklanndan yararlanarak para manipülasyonu
ile uğraşanlara yol göstermek, kişisel ya da belki de
sistemsel bir etik sorunu olsa gerek! Böyle bir davra-
nış, etik sorunundan da öte bir anlam taşımaktadır. Zi-
ra bu tür manipülasyonları sürdürmek, ekonomik çö-
küntüyü daha da derinleştirmektedir. Şu halde, sıcak
para operasyonuna girmış bir ekonomi, çok zecri ön-
iemler almayıp işin rehavetine kendini bıraktığı süre-
ce. büyüme hızını yavaşlatmaya mecbur olur. işte 1994
yılı sonu Türkiyesi!
Sıcak para operasyonu, dışa ciddi kanamaya neden
olur. Zira, dünya faiz haddinin ve o ekonominin büyü-
me hızının çok üzerinde reel getiri sağlayan sıcak pa-
ra, ekonomiyi tahrip ettikçe büyüme yavaşlar. Büyü-
menin yavaşlaması halinde hem maddi hem de beşe-
ri sermaye yatırımı yavaşlar, hatta durur.
Sıcak para operasyonu, iç seımayeyi finansal alan-
lara kaydırdıkça, ekonomiyi dışa kanattıkça, bu poli-
tikaların sürdürülebilirliği, birilerinın bu bedeli ödeme-
si koşuluna bağlı bulunmaktadır. Işte bu nokta ise bi-
zi, söz konusu manipülasyonlarm iç politika dayatma-
lanna getirmektedir. Fiyat artışı, reel ücret gerilemele-
ri, memurlara grev hakkı verilmemesi vb gibi görüntü-
ler, aslında hep söz konusu ekonomik altyapılara bağ-
lı olarak gerçekleşen ıç aktanm mekanizmalandır.
Finansal işlemlerle böylesine uğraşanlar. bizzat bu
yapılan iktisat yazımına yarım yüzyıl evvel kazandırmış
olan Keynes ile hesaplaşmalıdır. Bilim adamlanna ge-
lince, bu insanların, sunacakları hizmetlere fazilet ru-
hu kazandırabılmeleri için çarpık fınans kesimi ile in-
sanlara üretim yapan gerçek ekonomi kesimi arasın-
da bir fark gözetmelerinin gereğine inanıyorum.
Toka,
ayakkabıyı
değiştirdi
A
nkara'daki Toka
mağazasından
almış olduğum
keten ayakkabının üstü
bir hafta içinde eridi.
Durumu bildirdiğim
mağaza yetkilileri, bana
yeni bir ayakkabı
verdiler. Ancak
yenilenen ayakkabının
üstü yine bir hafta
içinde yıprandı.
Yetkililerin tepki
göstereceğini
düşünmeme karşın,
Toka mağazasına
yeniden gittim.
Yıpranan keten
ayakkabıyı geri alan
yetkililer. farkını ödemek
şartıyla deri ayakkabı
almamı sağladılar.
Türey Köse/ANKARA
Yıpranan
kravatlar
yenilendi
K
adıköy Bahariye
Caddesi'ndeki Efa
mağazasından
almış olduğum iki
kravattan biri iki hafta
içinde, diğeri bir ay
sonra deforme oldu.
Durumu mağazaya
bildirdim. Yapılan
incelemeler sonrasında
üretim hatası tespit
edilen kravatlar
değiştirildi. Tüketicilere
olan bu saygısından
dolayı, Efa mağazasına
teşekkür ediyor, diğer
mağazalara örnek teşkil
etmesini diliyorum.
Nurettin
Karadağ/TUZLA
Borcunu ödediğiniz telefon da kesilebilir
T
elefonumun Aralık 1994
faturasını, son ödeme tarihi
olan 19 Ocak 1995
tarihinden önce ödememe
karşın 25 ocakta telefonum
borcunun ödenmemesi
nedeniyle kapatıldı. Suriçi
Telefon Başmüdürlüğü'ne
başvurup telefonumu açtırdım.
Fakat bir ay sonraki faturada
benden açma kapama ücreti
talep edildi.
Suriçi Telefon Başmüdürlüğü'ne
telefon etmeme karşın bana hiç
kimse bu konuda yardımcı
olmadı.
Sorun 40 bin liralık açma
kapama bedelini almak değil.
Ben bir abone olarak borcumu
zamanında ödememe karşın,
telefonum kapatılıyor. Günlerce
binbir eziyete kattanarak
telefonumu açtınyorum.
Bunlar da yetmiyormuş gibi bana
Cum/luriy«t Gazetesî
TurKocağı Caa 39/4 1
Cağaloûlu/JSTANBUL
TEL. 51JO5O6
FAX: 514O7 5 I
açma kapama bedeli olarak faiz
işletiliyor. Ben yaptığım
başvurulardan herhangi bir yanrt
alamadım. Umanm siz bu
konuda yardımcı olabilirsiniz.
Ekrem Özçelik/İSTANBUL
O
kurumuz şikâyet mektubu
ile biriikte Kasım '94 ile
Mart '95 tarihleri arasında
ödemiş olduğu faturaları da
göndermiş. Okurumuzun
mektubunda yazdığı gibi tüm
faturalar son ödeme tarihinden
önce ödenmiş. Buna karşın
telefonu. borcunu ödemediği
gerekçesiyle kapatılmış, 40 bin
lira da açma kapama parası
talep edilmiş. Yetkililerle
görüşebilmek için bir kez de biz
şansımızı denedik. istanbul
Telefon Müdürlüğü'nü
aradığımızda, bizden faturalan
fakslamamızı istediler.
Faturaları inceleyen kurum,
göndermiş olduklan
açıklamada Özçelik'in Kasım
1994 tarıhinde yapmış olduğu
ödemenın kayıt dışı kaldığı. bu
nedenle telefonun kasım
dönemi kapama listelerine
yansımış olduğunu
vurgulanıyordu. Abonenin
müracaatı üzerine telofonun
görüşmeye açıldığını hatırlatan
yetkililer, "Ancak kapama
listelerine sehven yansıyan söz
konusu telefona Ocak 1995
döneminde 40 bin lira kapama
ücreti tahakkuk ettirilmiştir" diye
açıklama yaptılar. Hatasını
kabul eden İstanbul Telefon
Müdürlüğü'nün yaptığı
açıklamanın devamı ise
şaşırtıcı. 3 milyon telefon
abonesinin bulunduğunu
belirten İstanbul Telefon
Müdürlüğü, söz konusu
şikâyete benzer olaylara
rastlanıldığını vurgulayarak,
okurumuza yanlışlıkla tahakkuk
ettirilen 40 bin liralık kapama
ücretinin, abonenin gelecek
faturalarından mahsup
edileceğini söylediler •
Alışverişlerinizde dikkat şart!
O
ğle tatilinden faydalanarak, Istiklal
Caddesi'ndeki Şirin Tuhafiye'den 13 yaş
grubunun giyebileceği bir erkek mayosu
istedim. En küçük bedenin 1 numara
olduğunu söyleyen satış elemanı, bana iki ayrı
model gösterdi. içlerinden birini beğenerek, 1
numaralı mayo vermelerini istedim. Işyerine
döndüğümde verilen mayonun 3 numara
olduğunu gördüm. Bunun üzerine iş çıkışı
koştura koştura Şirin Tuhafiye'ye giderek,
yalmşlık olduğunu, bana 1 numara mayo
verilmesi gerektiğini söyledim. Bunun üzerine
O
kurumuzun başından geçen bu olayı,
tüketicileri uyarmak amacıyla yayımlıyoruz.
Alışveriş kurallarını dikkate almayan
okuyucumuz, küçük dikkatsizliği yüzünden tatsız
olaylar yaşamak zorunda kalmış. Bir kez daha
tüketicileri alışveriş sırasında dikkatli olmaya
çağınyoruz. Alışverişlerde aldığınız giysilerde defo
olup olmadığını, beden numaralarını kontrol edin.
Satış fişinizi mutlaka alın, çünkü bu belge
yaptığınız alışverişi ispatlayacaktır. Okurumuzun
satıcıya güvenerek, beden numarasını kontrol
etmeden almasının hatalı olduğunu kabul
ediyoruz, ama kaba davranışlara maruz kalmasını
asla affedilir gibi bulmuyoruz. Olayı bir de mağaza
sahibinin ağzından dinlemek ve açıklama yapma
satış elemanı mayoyu değiştirdi. Eve
geldiğimde verilen mayonun 2 numara
olduğunu görmek beni şaşkınlığa uğrattı.
Sabah ilk iş olarak tekrar mağazaya gittim.
Mağaza sahibi "Elimizde küçük mayo
kalmamış" cevabını verdi. Bunun üzerine
paramın iade edilmesini istedim. Fişimin
olmadığını, alışveriş yaptığımı
ispatlayamayacağımı hatırlatan mağaza
sahibi, bana oldukça kaba davrandı. Binbir
güçlükle mayo yerine iç çamaşırı ve fişimi
almayı başardım. Canan Kurt/İSTANBUL
hakkı tanımak için Şirin Tuhafiye'yi aradım.
Görüştüğüm mağaza sahibi. okurumuza söylediği
kaba sözleri telefonda da yineledi. "Gözü kör
müydü, yalnış mayo almasaydı" diyen mağaza
sahibi. satış fişi vermediğini kimsenin
ispatlayamayacağını belirtti. Okurumuzun söz
ettiği diğer kaba davranışları telefon görüşmesi
sırasında da sergileyen Şirin Tuhafiye'nin sahibi,
"Size ne! Siz niye karışıyorsunuz?" diyerek
kaçamak cevaplar verdi. Tüketidnin sesini
duyurmaya başladığı, üretici ve satıcı firmalann
"Müşteri memnuniyeti" sloganını benimsediği
günümüzde, Şirin Tuhafiye'nin sahibi hakkını
arayan müşterisi için "Gözü kör müydü, dikkat
etseydi" diyebilıyor. •
Posta kutularını
kanştırmayın
I
stanbul'dan yazan okurumuz
Yağız Güney, mektubunda posta
kutularına ilişkin bir şikâyetini dile
getirmiş. Bir kampanyaya katılmak
Dzere hazırladığı çok sayıda zarfı
postaya vermek isteyen Güven.
zarflan alarak Teşvikiye'deki posta
kutusuna gitmiş. Mektubunda
Teşvikiye'deki posta kutusunun zarf
atılamayacak şekilde yapıldığtnı
vurgulayan okurumuz, bu nedenle
PTTye yüklü miktarda para ödemek
zorunda kaldığını belirtmiş. Bunun
üzerine Posta İşletme Dairesi
Başkanı Seiim Alıcı'yı aradık. Söz
konusu posta kutusunun şirketlerle
posta işletmesi arasında yaptlan özel
bir anlaşmayla şirketlere kiralandığını
belirten Alıcı, bu tür kutulan ancak
PTT memurları ve ilgili şirketin
yetkilisinin açabileceğini bildirdi.
Alıcı, bu kutulann vatandaşın günlük
kullanımına açık, işlek caddeler ya da
postane merkezlerine uzak
noktatardaki "iç ve dış posta
kutulan"nöan ayırt edilmesi
gerektiğine dikkat çekti. •
Sebze meyvecilerden ilginç protesto
Kararnameler, 'kabak
tadı verdi' kampanyası
Ekonomi Servisi - Ba-
kanlar Kurulu tarafından 27
haziran 1995 tarihinde çıka-
rılan ve bu tarihte yürürlüğe
gıren.' yaş sebze ve meyve
ticaretinin düzenlenmesi ile
toptancı halleri" hakkındaki
552 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname'ye İstanbul
Meyve Sebze ve Bostan Ko-
misyoncuları Der-
neği (İMES-
KOM)"dan ilginç
bırtepkıgeldi. Ka-
raınameleri imza-
layan bakanlara
kutu içinde bir
adet kabak gönde-
ren komisyoncu-
lar. kutunun kapa-
ğına da "Karar-
nameler kabak
tadı verdi" sloganıyla tepki-
lenni diie getirdiler.
tMESKOM lokalinde dü-
zenlenen basın toplantısın-
da. konuşan dernek başkanı
Orhan Alanlıoğlu, eleştiri le-
rini şöyle sıraladı: "Bu
KHK. Bakanlar Kurulu'na
göre Gümrük Biıiiği'ne
u.vum amacıvta çıkanldı. Bu-
nu kidia edivorlar. ama AB'
de > üzde beş olan üreticile-
rin ödediği KDY oranını v üz-
de sekize \ ükseltivoriar. AB
ülkelerinde > üzde on - on bir
olan komisyon oranını yüzde
aloya düşürerek iddia edilen
amaçtan iv ice uzaklay\orlar.
Vergi oranlanndaki bu dü-
zenlemeyle zaten yüzde 65
kayıt dışında olan
sektör kayıtdışına
itilecek."
Basın toplantı-
sında dernek yet-
kilileri. basın
mensuplarının
önüne. bırer ka-
palı paket koydu-
lar. Bu kutuların
anlamı hakkında-
ki soruları. bir
dernek yetkılisi. "KHK'ler
gerçek amaçlanndan uzak-
laşarak kalıcı vasa işlevleri
göriiyoriar. Biz ülkenin
KHK' lerle yürütülmesinden
bıktık. Önünüzdeki kapab
kutulann içinde birer kabak
\ ar. Bu kutulan KH K' vi im-
zalayan herkese gönderece-
ğiz" şeklinde yanıtladı.
İstanbul Bankası'nın
SSK'ye maliyeti 17trilyon
ANKARA (ANKA)-Baş-
bakan Tansu Çiller'in eşi
ÖzerÇiller'in de yöneticıli-
ğini yaptığı batan İstanbul
Bankası personelinın oluş-
turduğu Sosval Sigorta San-
dığı V'akfı'nın 17trilvon734
milyar lira açığı olduğu bil-
dirildi.
Çalışma ve Sosval Gü-
venlik Bakanı Ziya Halis.
batan İstanbul Bankası per-
sonelinin hizmet akıtlerinın,
Ziraat Bankasfna devir ka-
rarnamesi gereği feshedildi-
ğinı. bu nedenle sandığın
aktıf üyelerınin kalmadığını
bildirdi.
Sandığın Istanbul Banka-
sı'nın devredıldiğı tarihten
sonra 10 yıl süre ile emekli
üyelerine ve diğer sosyal gü-
venlik kurumlarından ayhk
alan eski üyelerine karşı yü-
kümlülüklerini yerine getir-
diğıni anlatan Halis, ancak
aktif sıgortalısı bulunmadı-
ğından prim gelırlennin ke-
sildığini, mevcut varlıkları-
nın da tüketılmesiyle sigor-
ta yardımlannı yapamaz ha-
le geldığini anımsattı.