Katalog

18 HAZİRAN 1995 PAZAR CUMHURİYET SAYFA BORSAVERİLERİ Hisse Senedi Piyasa» IşlemHacmı (milyar TL) Işlem Mıttan (mılyon) Bıleşik Endeks Malı Endeks Sanayi Endeksı RepoPiyasast Iştem Hacmı (mıtyar TL) Haftahk Faa (Yıllık Ağıriıklı Ortalama %) tfk Fau (Yılhk Agırtıklı Ortalama %) Tahvil Piyasası Işlem hacmı (mıtyarTU Tescil Piyasast Işlem hacmı (mılyarTU Onceki Hafta 68.050 7.472 53781.28 48418.78 S8834.76 112.233 66 08 7131 15 761 542.850 Geçen Hafta 63.050 6 805 52489.33 46489.11 57735.80 109.987 38.15 67.44 16.666 343.711 Değişim % -7.35 -8.93 -2 40 -3.99 -1.87 -2 00 -42.26 -5.42 5.74 -36.68 BORSADA GEÇEN HAFTA (MNCİPUAR *ManaÇfflKnto(A) *Mana tmerto ( 0 *hon Çımmto 'AJıal Tetebl Akbank Akçımento •McM Finans •Aksu Iplık *Aksa Mctaş Elektnk *Marto Hokttftg "Alarko Sana?ı MtınyiMu MtmyildLZ (Yenı) •AnadotuCM •AnadohıCa» (YenO (*)*taa<MıBıracılık •fcçe» Mn (Tteeban ttsıgorta *«aa<WııSi(nta 'MtaıYatOri MJaıteTaLOrL *Baifes Betotcknik 'Botu Çımeoto *8nsa °B0ftl5afl BatÇıamtı •Bursa Çıaoto ButûaYapal* SameranfTıtOrt. BorctKk ÇKtaa VıkHâlat Çemtaş Çnnsa 'Çınunta; ÇanakkateÇiMnttı 'ÇjkuroaDektnk Çuınrattfıt 'Dardaııer Demırbank DemzfıCMi toımod •Devaltidııtf •Oışbank DitısDoisn Dotusan •Oogan HoMıng fltöktaş. Duran Orset •Eczacıbas.! llsç "Ecjacbaşı Yatınrn riEdıp Ipiâk •EgeBıracılık EfeEndûstTi E«Profil •tge Seramik fmekSıjorta EnsaiPasCdik Emsan BarMa EnkaHotdnîc sr•Eravas ftractlık (*)*&# D.Ç Estaniı EsemSjorGıyHiı Evren Yat.Ort. Facto Finans Tınans FinJGr. FinansOank FngcPakGıda •Garantı Bankas •Gertas GtohalMenkulDejerk* G«t»iÇ«ı (Yenı) GmAfar •GûlmFabfftalan GûneyBiraahk GÜflCS SlEOftl HalkSıpjfta HümfetGaz. -İhlas Hotdıng Iktisat rmJBÎ 'lntema •lırtema (YenO •1} Bankası (A) •15 Bankası (B) \ Bankası (C) Is Bankası (Kuracu) •istMotochsto tmıır D.Ç. •bocam "Kartonsan *Ka* KoçHokiıng TtoçYatmn tepHÜektnk *tefwrtasGıda Kdetek MotHİya (*)Kflnra Çimento Itadsj Koııteks •KarsuSetetıl •KitaMPneleıı LûksKad* OMannarisAltrnirunos *Makına Takım •Maret Medya Hoktng Medya HoM (Yenı) 'MerkoGıda •Metaş, •MıSSsGaz. Mılpa *Marm.Maıtı Ote) "Mardın Çımento Marshall Marshal! (Yeni) ttısttaYılnazYatOrt. •NetuTehkMi. NetTunzm Okan Tekstil •Olmuksa Otokar •Otosan Panan *Pct Prolito ""Petkinı Pımas PınarSu PetrotentTunzın •Tinar Entejre Et •ftnarSût PınarUn Pdlrlen ftaks Elektronik Rant Fin.Kır RaksEvMetten "Sabak rayıncdtk SatafcPaartama *SârkiMS8fl •Sıfaj *SıseCam sSdaş•Sıemens SofimezPamııklu Sttsa S&ımez Fılament TatKoısave T.Iubofg Teksölbank •TekSaş Transtürlı Fra •THY *Tıre Kutsan T.Kalkınma Bankası 'TotaşOto.Fab TofaşutoTic 'Tfakya Cam *Trak»a Cam (Yenı) 'TranstütkHoM. TSffitBÜ) TDetnırDekûm •Tuka5 •lûpra} *TurcasFWol Tûtûnbank(BU) *Unye Çimento *Uşak Seramik IJsak Seranik (Yenı) Vakrf Fın K.r •Vestel Vakrf Yat.Oıt VikınılUgit "Yasas (*)*YapıwKmliBark Ya(M bedı Fın Kır *Yü«ısa BU IfİMI Mktan 271338 97.053 44 676 3059 635297 75 537 15.321 86626 211.320 48.818 4.607 43.775 90586 44147 24.766 40.660 17.178 327569 219.384 100194 292.608 7.631 102.542 145.001 73.090 256.137 730.940 20.426 126.917 293.737 139-263 16333 25164 33 694 45.152 92311 76483 134.999 407089 107.778 45601 2575 3.355448 21871 1.132602 24.554 171259 3.183 1.692.176 206.196 29.885 27.503 463.387 22.880 9S4S 481079 227.118 8.288 137 601 99680 115.216 72 604 36929 48 930 15295 4 760 27.800 802.915 91238 70657 7045.540 91892 20.682 226.268 , 11.974 36J57 137.122 35.947 142.036 340.291 563 4 676 40.006 239.926 211.753 61.041 886.482 5.930 346.111 1.236.313 86.148 260.702 170.011 1.883 18317 456.570 602.006 893950 756.057 1.007 6*5 408.839 1403.841 295.707 1.236.791 189.764 15.755 1833 771 396.928 8975 116.385 17829 208.882 9552 40.103 142.162 18942 109422 68.876 128.662 227017 272 690 238803 337 208 21.856 141544 15.594 27.629 223.080 43.842 359.430 31.558 850.627 26.974 871.621 354.446 234.617 182.376 14.292 285.068 5.332.752 24.876 14.753 5.361 283 579 575.497 37.519 466.777 883.216 714.276 35077 13.141 585.557 174.377 482 875 540.247 880385 44.670 51.552 17 734 21.898 43.506 93.091 5.670 42.818 121.235 26.885 137.715 445.218 2.506 68694 20.990 177.660 200.253 975.927 2.886 22 336 88 938 2872.833 198554 137 812 73.269 88925 51133 1.238 224.599 72419 7900 771.654 147.031 1 655.855 900 108 486 H A F T A İ Ç İ N D E En Dttîk Ftyıt 29000 28.000 5 700 50.000 16.500 10 750 a 300 5.500 8.500 45.000 32.000 37.500 41.500 24.000 23.000 6.800 6.000 11.250 13.000 15.500 6.200 9300 9.500 1.950 1975 29.500 19.000 8400 7.100 16250 17.250 15000 27 000 3300 3650 16.000 6.400 8.400 26.000 39500 33.000 10.000 16.750 9.500 79.000 5.000 185.000 54.000 6.100 4.500 8500 3.500 11.250 11.250 73000 10000 24 000 60000 54 000 37 500 7300 11.750 24 000 4.700 3.30O 6100 19.000 14.750 8.900 70.000 6.300 1.650 11.250 1.575 4.500 4.000 5.400 16.500 6100 14.250 10.750 9400 22.500 7.300 25.500 6 700 11.750 17.750 3.550 25000 6 20O 25.500 24.500 590.000 29.500 7.600 11.000 1.850 10.000 37.000 40.000 40.500 14.250 20.500 94.000 23 500 15.250 20.000 26.000 7.600 16500 13.250 19.250 3.800 1825 10.750 1.500 1.450 10.250 3650 145.000 1.775 6.100 4.300 21500 7.500 6.000 12.250 2400 17000 19.250 3.800 17.000 10 500 16 750 29.500 16250 6.900 9500 40000 17 750 10 750 3000 8500 21.500 9.000 8.100 14250 17.250 4.450 13.750 1.125 11.000 11.500 10.740 9.750 20.000 13.500 6.300 3.70O 14.000 33.000 26.500 3050 14.750 26.000 8400 27.000 2 225 34.000 10.250 7.20O 6.500 4 350 3.750 12 500 25.500 11750 15.750 2.050 260.000 11.251) 14.250 14.000 4.650 5.300 5.500 25.000 30.500 2 850 9.000 6800 EnYnksak Fiyat 32.500 31.000 6.400 57000 18.750 12 000 94 000 6.200 98O0 48 500 35 500 42000 45 500 27 000 26.000 8.0O0 7500 14.250 14 500 17.000 8.300 10200 11.750 2375 2.500 32.500 2U50 7300 8.000 18.250 19.250 16000 28 500 3950 4 450 18 750 7800 10100 31500 51000 35 500 11750 20.000 11750 89 000 6.100 190000 60.000 7300 5400 11000 4.550 12.750 14.250 80.000 11.500 27.500 71.000 58.000 49.500 8.600 14 000 28 500 5.500 4 050 7000 23 000 17 500 11000 75.000 7 400 1.900 13 750 1.950 5.500 4.800 6.800 18.750 6.700 15.750 11500 11.000 27.000 8.600 29.500 7900 13.500 18250 4.150 29 500 7000 30000 29.000 610.000 33 500 9100 12 500 2.300 12.500 40.500 42.500 44.500 16.500 28.000 101.000 27.000 23.000 23.500 29.000 9.000 19250 15000 21.000 5.200 2225 13 750 1825 1.700 11750 4100 165 000 2200 7 700 5.100 26.000 9.100 7.900 14.000 3.200 19.000 22 000 4.350 22.000 13.750 18.500 33.000 18.500 8.200 11.500 44 OOO 21.000 12.250 3.700 10.000 25.500 11.000 10000 16000 19250 5000 16.000 1325 13 500 13250 13 000 11750 22.000 15.000 7.400 4 400 16.500 35.500 29.000 3.550 17250 31.500 9.500 30.000 2.700 39.500 12000 8.400 7500 5.300 4.050 14 500 28000 13 750 18 750 2 225 290000 13 000 16 500 16000 5300 6400 6.200 29000 34 000 3 650 9300 7 900 K^ıamf Hyatı 30.500 29500 5.900 55.000 18.000 11500 91.000 6.000 9.100 46.000 34.000 39000 44.000 25.000 24.000 7300 6500 12.750 13 750 16250 6.700 10000 10.750 2100 2125 31500 20500 6.400 7.600 17.000 18.250 15.500 27.500 3.500 400 17.500 7.000 8.900 31.500 40.500 33.000 10.500 18.000 1010O 85.000 5.500 185.000 59.000 6.700 4900 9900 3 950 11750 11750 73.000 11.000 26.000 62.000 57.000 42.500 7.600 13.750 25.000 5.100 3.400 6200 20.500 17.000 9.800 70.000 6700 1.725 1 6T5 4.850 4.400 5.800 17.750 6.200 15.500 10.750 9.750 25.000 7.700 28.000 7200 12.750 18.250 3.800 27.OO0 6.800 28.000 26.500 600000 30.500 8200 12000 1.925 12.500 38000 41.500 43 500 14 500 25500 7.53 25.000 17 750 22.000 29000 8.500 17.500 14250 19.750 4200 2.000 12.750 1.650 1.525 11500 3.850 155.000 1950 7000 4.650 24.000 8.100 5600 13.250 2 700 17 750 20 750 4.000 18250 13 750 18.000 31.000 18.000 7500 10100 42.000 19.000 11250 3.150 9.000 24.500 9.800 9.000 15.000 18.500 4.750 14.750 1.175 12250 12.500 12.750 10.750 21500 13.750 6.800 4.150 15.600 35.000 28.500 3.200 16000 31.500 8500 29.000 2.60O 37.500 11.750 7.800 7.000 5.300 4.000 13.750 27.500 11750 17.500 2.150 270.000 12.000 15250 14.750 5200 5.900 5900 28.000 33.000 3100 9.300 7 400 V E R İ M % Haltl IfMı 517 -328 -6.35 000 435 -213 3.41 169 421 -2.13 1.49 2.63 353 -566 -4 00 -6.41 -9.72 -5.45 -5.17 0.00 -1113 0.00 -4.44 -9.68 -1237 0.00 2.50 -9 72 -3.80 -1.45 -3.95 -159 1.85 -789 380 606 411 -1100 1887 •15.63 4 35 000 5.88 -818 10.39 •8.33 0.00 0.00 -1.47 -7.55 -5.71 -3.66 •2.08 -8.57 •7.59 •222 •545 -7 76 0.00 1806 -843 5.77 -3 85 -3 77 -12.82 -606 933 1148 -667 •667 -2.16 -6 76 -6.66 -12.99 -8.49 0.00 -7.94 -2.74 •3.13 6.90 -14.00 -714 -3.85 -833 5.66 -7.69 -1.92 000 -6.17 -6.90 149 -508 -702 -164 -615 -7 87 909 -9.41 13.64 -2.56 0.00 1.16 •10 77 25.93 222.58 -3İ5 11.83 0.00 5.45 -230 -789 556 0.00 -7 38 -8.05 -5 56 -5 71 -896 OOO -3 75 -313 -172 -667 -6.06 4.00 125 4.35 -3.64 -12.90 2.90 •119 -5.88 7.35 30.95 2.86 1.64 1.41 -625 •1022 3.70 -2.56 -625 -13.70 -3.23 1395 -667 -722 000 000 -104 4.84 -2.08 2.08 -196 4 08 -227 0.00 -6.78 -6.85 -135 -3.13 1.45 -1.72 -1.54 0.00 10.53 -9.57 -1.69 0.00 0.00 117 -2.60 O.OO OOO 2.58 -179 -351 625 4.11 OOO -3 57 -5.88 -4 69 -6.35 7.22 -167 -328 9.80 -149 333 0.00 -2 63 Yıl Iftoto 62.67 57.33 8438 3415 130 77 1190 4677 20.36 68 52 76.92 -811 18.18 10000 169.44 200.00 30.10 - 3 2 173.68 37.50 4.41 139.29 3718 102 73 3619 93.18 31154 15309 114.50 38.18 16662 99 74 508 3810 6793 162.30 96.74 -6.67 50.85 142 31 110.00 24.38 43.84 90.00 31.30 57.41 125.00 17988 90.32 374.73 117.78 7069 6809 29167 80 OO 10278 150.00 195.45 8319 13265 50714 15120 233.64 97.33 45 71 -37.04 -37 37 51.85 192.47 78.18 151.75 98.47 3538 2.0» 36 73 . 5.43 76.00 14324 -658 28.57 124 64 18.13 20.37 21726 7701 8667 9862 34737 55 32 40.74 260 00 25.93 514.94 502 27 128.77 230.54 323.39 66.67 7917 155.48 105 41 127.40 52.63 25.67 254.17 212 50 218.80 19180 5263 70.00 47.20 6011 1618 255.84 1288 91.18 45.00 4.69 91.67 4.05 109.46 159.09 129.51 66.07 11333 140.49 15.79 113.71 823.81 53.08 56.60 60.00 146.62 129.17 142 76 040 87 50 97 37 U9L1 13575 156 76 10636 3125 7647 203 70 15149 205.08 909 51.02 58.03 -7.81 61.32 134.42 68.89 183.33 241.76 17İİ 5833 54.55 80.43 121.43 6717 21.88 62.34 1034 17391 494 127 45 -3*59 13 64 36.70 148 77 68.67 16173 74 70 9097 19 57 11818 85.03 52.92 23.06 2903 48.78 86.71 36.84 -18.06 40.48 78.18 131.58 103.58 38.81 131.25 Borsa dedikodu kurbanıHACERGEMİCİ Borsanın önünü dedikodu kesti. Önceki hafta yûzde 10.5 oranında değer kazanan hisse se- netleri, geçen hafta önce siyasi gelişmelere, ardmdan da aracı kunimlar hakkında çıkanlan söylentilere takıldı. Endeks, haf- tayı yüzde 2.4 oranında değer kaybı ile kapaörken dış piyasa- da G-7 zirvesine umut bağlayan dolar, içeride de oldukça durgun bir hafta geçirdi. Borsa haftaya siyasi gelişme- ler nedeni ile oldukça tedirgin başladı. Çarşamba gûnüne kadar iniş çıkışlı bir seyir izleyen en- deks, perşembe sabahı Global Menkul Değerler'in zor durum- da olduğu ve SPK tarafından de- netim altına alındığı yolundaki söylentiler ile tepetaİdak oldu. SPK Başkanı Ali İhsan Karacan ve Global Menkul Değerler yö- neticilerinin açıklamalannın et- kisi ise kendini cuma günü his- setirdi. 50 bin seviyelerine ka- dar gerileyen endeks, cuma gü- nü gelen tepki ahmlan ile hafta- yı 52.489 puandan kapadıysa da hisse senetlerinin haftalık değer kaybı yüzde 2.4'ü buldu. TL piyasalan likit Öte yandan TL piyasalan ge- çen hafta oldukça likit durum- daydı. Haftaya ihale beklentisi ile giren piyasalar, Hazine'nin çarşamba günü 9 aylık bir bono CM U) co o n n a. < s S -*: -x I 8 •»— co co < < 10 co 13 1 E 1 X •ğ- Yatınm araçlarının haftalık getirisi (%) Faizler, net ve dönem sonu olarak hesaplanmıştır. Repo faizleri, İMKB verileridir. Döviz ve altın, serbest piyasa fıyatıdır. ihalesi açacığını tahmin ediyor- lardı. thalenin valörünün Mer- kez Bankasfnın 10 trilyonluk ters repo geri ödemesine denk getirilmesini bekleyen piyasala- ra karşı Hazine, hafta içinde iha- leye çıkmama karan aldı. Piya- sadaki likiditeyi kontrol etmek ve piyasalan düşük faize hazır- lamak isteyen Merkez Bankası ise perşembe günü 27 günlük bir ters repo ihalesi açtığını duyur- du. 18.6 trilyon liralık talebin geldiği ihalede Merkez Bankası ortalama yüzde 66.39 faizle 2.5 trilyon liralık satış yaptı. Isteği oranda satış yapamayan Merkez Bankası, cuma günü tekrar bu sefer 34 gün vadeli bir ters repo ihalesi ile piyasalann karşısına çıktı. Aynı sıralarda Hazine de pazartesi günü üç aylık bono iha- lesini açacağım duyunınca, iha- leye katılım düşük gerçekleşti. Toplam 10.3 trilyon liralık tekli- fın geldiği bu ihalede, ortalama faiz oranını yüzde 66.56 olarak belirleyen Merkez Bankası 2.3 trilyon liralık satış yapO. Piyasa- lann isteğine göre kısa vadeyi tercih eden Hazine, bilindiği gi- bi en son üç hafta önce düzenle- diği üç aylık bono ihalesinde or- talama yüzde 80.94 faizle 21.8 trilyon liralık satış yapmıştı. Pi- yasalann likit olması ve gecelik faizlerin yüzde 40 seviyelerinde gerçekleşmesi, Hazine'nin pa- zartesi günkü ihalede işini ko- laylaştıracağa benziyor. Bu arada döviz piyasalan da oldukça durgun bir hafta geçir- di. Merkez Bankası sayesinde ayakta duran dolar. haftayı yüz- de 0.29 gibi oldukça düşük bir değer artışı ile kapatırken mark da 30.600 liradan 30.740 liraya çıktı. Zenginler zirvesi IMF'ye yaradı EkooomiServtsi-Dünyanın en zengin ülkelerinin liderlerinden oluşan Yediler Grubu, (G-7), uluslararası mali piyasalann dü- zenlenmesi görevini Uluslarara- sı Para Fonu'na (IMF) verdi. G-7'ler, bu yıl Kanada'nın Ha- lifax kentinde gerçekleşen 21. zirve toplantısmda yayımladık- lan sonuç bildirgesinde, IMF'ye, mali kriz içindeki ülkelere yöne- lik olarak bir "acilyardım meka- nizması" geliştirme sorumlulu- ğunu yüklediler. Kanada Başbakanı Jean Chne- tien, yaptığı konuşmada, "Uhıs- lararası ParaFonu'nu güçlendir- meye karar verdik. IMF'nin, Meksika'dakine benzer krizlerin bir daha yaşan- maması için, kriz patlak verme- den harekete geçmesini istiyo- ruz" dedi. Acil yardım mekanizması. en^ düstrileşmiş ülkelerin; "borçbr gend anlaşması" adıyla bilinen yardım fonuna olan katkılannı iki katına çıkarmasını öngörü- yor. G-7 zirvesi öncesi, IMF ve Dünya Ban- kası'nın artık zamanlannı doldurduğu eleş- tirilerine maruz kalan IMF Başkanı Mkhel Camdessus'nün, G-7'lerin, IMF'nin sorum- luluklannı arttıran karanmn kendisini "çok mırttu" ettiğini açıkladığı bildirildi. G-7 bildirgesi, mali piyasalann ve mali kuruluşlann düzenlenmesi ile denetlenme- si için de "uhıslararası isbirliği*' çağınsın- da bulundu. Mali piyasalardaki ve döviz piyasalann- dakı dalgalanmanın, sağlıklı bir büyümenin önünde tehlike oluşturduğuna dikkat çekilcn bildirgede, IMF'den, üye ülke- lerle ilgili ekonomik ve mali verileri zamanında yayımlama- sı istendi. 'Halklann Zirvesi'nden tepki Bu arada, kendilerine "Halk- lann Zirvesi" adını veren ve yaklaşık 3 bin kişiden oluşan muhalif bir grup ve çe\Teci ör- gütler,G-7"lerin 11 sayfalıkbil- dirgesini "içi boş belagat" ola- rak tanımladılar. "G-7'lerin zenginler kulübü- nü dünya halklarma devretme- nin zamanı gekü" sloganını be- nimseyen Halklann Zirvesi, düzenledikleri çeşitli sosyal et- kinliklerde, dünyadaki yoksul- luk sorununu ve başka toplum- sal sorunlan gündeme getirdi. G-7'lerin toplantı merkezine yakın bir yerde çadırlara yerle- şen Halklann Zirvesi grubu, al- ternatif olarak yayrmladıklan 3 sayfalık bil- dirgede, döviz piyasalanndaki spekülatörle- rin vergilendirilmesini, faiz oranlannın dü- şürülmesini ve Fransa'nm Güney Pasifik'te- ki nükleer deneme girişiminin derhal dur- durulmasını istediler. Bezmen'e iflas davası ANKARA (ANKA)- Halil Bezmen' in iki şirketinin daha if- las davasının açıldığı bildirildi. Mensucat Santral TAŞ ile Koru- ma Tarun llaçlan AŞ aleyhine açılan iflas davalan Kadıköy " 1'ind AsMye Tfcaret Mahkeme- si"nce sonuçlandınldı. Mahke- me, her iki firmanın iflasını ka- rarlaştırdı. Işlemleri yürütecek olan Kadıköy iflas Dairesi Mü- dürlüğü de Mensucat Santral ve Koruma Tanm'ın iflaslannın açıldığını duyurdu. Bezmen'in hakkında daha önce iflas karan verilen şirketi Santral Hol- ding'in işlemleri de Kadıköy if- las Dairesi'nce yürütülüyor. Özelleştirınede Uzanyöntemi ANKARA (Cumharryet Bfi- rosn) - Özelleştirme uygulamala- n çercevesinde, 5 çimento fabri- kası, Çukurova ve Kepez Elekt- rik'in hisseleri ile METAŞ'ı alan Uzan ailesi, borçlannı ödemekte yavaş davranıyor. 5 çimento fab- rikası için Kamu Ortaklığı ldare- si'ne (KOl) ödemesi gereken, mayıs, haziran ve temmuz taksit- lerini 6 ay geciktiren Uzanlar, Çu- kurova ve Kepez Elektrik'den do- ğan, TRT'ye olan 565 milyar li- ralık borçlannı da kapatmadılar. Özelleştirme ldaresi Başkanh- ğı'nm, özelleştirme çahşmalann- da teklif sahiplerinin devlete kar- şı olan mali yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmeyeceği- nin denetleneceğini açıklaması KİT satışlannda yeni bir uygula- mayı gündeme getirdi. Özelleştirme uygulamalannın geçmişteid ömeklerinde. devlet- le en çok ilişki kuran grubu oluş- turan Uzan ailesi 1992 yılında al- dıklan Ladik, Trabzon, Gazian- tep, Bartın ve Şanlıurfa çimento fabrikalan için ödemeleri gere- ken nisan ayındaki 17.5 milyon dolar, mayıs ayındaki 7.6 milyon dolar ve haziran ayındaki 5.6 mil- yon dolar tutanndaki taksitleri ise 6 ay geciktirerek kapatmıştı. TRT de özelleştirme sonucun- da 1993 yılında, Uzan ailesine sa- tılan Çukurova ve Kepez elektrik şirketlerinin net enerji satış hası- latı payından yasa gereği alması gereken 565 milyar lirayı tahsil edebilmek için yılbaşmda yargı yoluna başvurmak zorunda kaldı. Uzan ailesinin Sosyal Sigorta- lar Kurumu'na da 1994 yıl sonu itibanyla yaklaşık 6.5 trilyon lira prim borcu bulunduğu bildirildi. Özelleştirme uygulamalan çer- cevesinde aldığı kuruluşlar için gereken ödemeleri ve SSK'ye olan prim borçlanru geciktirme- lerine karşın Özelleştirme Yük- sek Kurulu, nisan ayında ME- TAŞ'ın yüzde 42.55 oranındaki hissesini de Uzan ailesine ait Ru- meli Metal A.Ş'ye sattı. Uzanlar, Ereğli Demir-Çelik Fabrikası için de teklif verdiler. YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? Yatınm Fonu Aylık Adı Değişim % ATİPİ Iş Yatınm-2 Iş Yatırım-3 Iş Yatırım-7 Iktisat Yat.4 Ikt. Atılım F. Garanti Yat-4 Garanti Yat-5 Yonca Fon-1 Esbank Fon-3 Vakrf Hisse Dışbank Mavj Dtşbank Beyaz Dışbank Pembe Tütün Fon-1 Tütûn Fon-3 Finans Fon-2 Finans Fon-4 Halk Fon-3 Emlak Fon-2 Emlak Fon-5 Ege Fon-2 Kalkınma Fon-2 Demir Fon-1 Türkbank Fon TSKB Uzman F. Akbank A Tipi Tekstil Fon-3 Atafon Koçbank Fon-1 Koçbank Fon-3 Global Fon Körfez Fon Tebinfon Kentfon CU Sigorta Fon Altematif Fon Hakfon-1 Şekerfon-1 Oyakfon-1 Ekspress Fon-1 BTtlH iş Yatnm-1 iş Yatrım-4 Iş Yatınm-5 ş Yatmm-6 tnteffon-4 interfon-5 Iktisat Yat-3 Garanti Yat-3 -1.58 0.80 -1.59 0.09 -0.92 -1.98 0.25 -2.56 -0.44 -0.76 -1.89 -1.95 -0.81 -3.64 -3.80 1.45 -1.75 3.06 -0.80 0.78 -0.48 -2.52 -0.41 -2.80 -1.99 -1.83 -0.21 0.99 -0.07 -1.94 -2.66 0.63 0.67 -1.13 -1.49 -0.59 -1.34 -1.67 -1.20 1.76 1.87 0.45 0.21 1.73 2.12 -2.41 2.07 2.19 Yılıçi Değişim % 75.65 56.43 67.01 54.37 64.14 54.30 74.87 56.80 48.16 67.28 67.78 69.99 - 54.34 9.15 -13.22 76.29 59.22 67.79 51.12 52.63 61.58 58.38 22.07 39.95 21.81 27.64 62.00 100.81 53.53 65.69 76.03 50.70 60.87 29.82 71.95 92.25 52.58 32.98 52.47 3.61 37.12 29.43 18.28 39.93 43.28 29.32 53.29 42.71 Yatınm Fonu Aylık Adı Değişim % Garanti Yat-2 Garanti Yat-3 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 YKB Fon-1 YKB Fon-2 YKB Fon-3 YKB Fon-4 YKB Fon-5 YKB Fon-6 YKB Fon-7 YKB Fon-8 YKB Fon-9 Vakrf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakrf Dünya Vakıf Fon-6 Tütün Fon-2 Finans Fon-3 Finans Fon-5 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak F. Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon-1 Pamuk Fon-2 Emlak Fon-1 Emlak Fon-3 Emlak Fon-4 Sümer Fon Ege Fon-1 Kalkınma Fon-1 Demir Fon-2 Tariş Fon-1 Tariş Fon-2 OrtakFon Eti Fon Akfon-1 Ak Karma Fon Tekstil Fon-1 Tekstil Fon-2 Koçbank Fon-2 Körfez Fon-2 Eczacıbaşı Fon AJLFon Endeksleri AJVBıleşık A.A.(A) Tıpı A A (B) Tipi 1.41 1.59 1.30 0.94 0.51 1.05 -1.87 0.95 0.50 1.04 0.88 0.69 1.07 2.24 2.67 -0.01 2.32 0.94 1.57 1.53 0.53 1.54 1.61 1.50 0.81 1.08 1.95 1.87 2.18 2.25 2.22 0.33 1.09 2.09 0.71 1.29 1.98 0.65 1.18 1.82 1.68 3.25 2.54 1.15 1.87 2.18 22.17 -33.03 76.55 Ylliç Değişim % 41.37 39.63 35.62 33.11 34.97 34.52 50.92 38.45 35.22 38.04 40.07 39.94 19.09 40.83 41.74 22.27 37.83 32.37 37.44 39.96 39.64 37.88 41.63 40.68 44.21 42.90 37.55 37.96 42.30 43.03 46.33 46.56 34.38 47.63 37.24 36.88 39.50 41.54 46.30 38.59 38.09 38.28 43.18 37.79 39.98 66.09 0.43 -0.64 1.35 Bütçe Yasası'nda yürütmeyi dıırdıırmakaran ANKARA (ANKA) - Anayasa Mahke- mesi'nin 1995 Mali Yılı Bütçe Yasası'nm bazı maddelerine ilişkin yürütmeyi durdur- ma karan, Resmi Gazete'de yayımlandi. ANAP tarafından açılan davada, mahke- me, Bütçe Yasası'nın ondokuz maddesinin bazılannı tamamen, bazılarının da bentleri- ni iptal etmiş, bunlann büyük bölümü için de yürütmeyi durdurma karan almıştı. Mahkemenin dünkü Resmi Gazete'de ya- yımlanan karanna göre, bazı ihalelerde bi- rim fiyat belirleme yetkisini Maliye Bakan- hğı'na veren dördüncü maddenin b bendi ile servis ücretlerini belirleme, kamu taşıt- lannın kullanım koşullannı düzenleme yet- kisini söz konusu bakanlığa veren onikinci maddenin b ve d bentleri için yürütmeyi dur- durma karan alındı. İptal edilen ve yürürlüğü durdurulan on- dördüncü madde devlet memurlanyla emeklilerin tedavilerine ilişkin ücretlerin oranı, miktan ve esaslan konusunda, onbe- şinci madde ise memurlann ılaç katılım pay- lannın yüzde otuza kadar arttınlması ve ilaçlann doz ve miktarlanna sınırlamalar koyma konusunda >ine Maliye Bakanlığı'na yetki tanıyordu. Döner sermaye gelirlerinin yüzde onunun hazineye irat kaydedilmesi ve bu oranın yüz- de otuzbeşe kadar yükseltilmesi konusunda Maliye Bakanlığı'na yetki veren otuzikinci madde ile Hazine'nin bağlı olduğu bakan ile Maliye Bakanlığı'na fonlar üzerinde geniş yetki tanıyan otuzüçüncü madde hakkında da yürütmeyi durdurma karan verildi. YORUM ÖZTtN AKGÜÇ Vergi Oyunu Türkiye'de özellikle 1980'den bu yana bir vergi oyunu oyna- nıyor; vergi konusunda kamuoyu aldatılıyor. Vergi reformu adı attında veya vergi kanunlannın uygulanmasında aksaklıkları düzeltme gerekçesiyle vergi kanunlannda çok sık değişiklikler yapılıyor. "Çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi" per- senk (pelesenk değil) haline gelmiş bir vergi tekerlemesi veya sloganı. Vergi yasalannda değişme genelde, yüksek gelirli işadam- lan ve/veya serrnaye kazancı elde edenler lehine yapılmakta, doğal olarak düşük gelirli gruplann özellikle emekçilerin vergi yükü artmaktadır. Türkiye'de yıllık beyanname veren vergi mü- kelleflerinin toplam vergi gelirleri içindeki payı giderek azalmak- ta, buna karşı mal ve hizmetlerden alınan dolaylı vergilerin pa- yı artmaktadır. Gerçekten dolaylı vergilerin payı, vergi gelirleri içinde yüzde 60.0 düzeyine çıkarken, dolaysız vergilerin payı yüzde 40.0'a gerilemektedir. Kaldı ki dolaysız vergilerin çok bü- yük bir bölümünü de maaş ve ücretlerden kesilen gelir yergi- si oluşturmaktadır. Böyle bir yapının düzeltilmesi gerekirken, yapılan değişikliklerle vergi sistemi daha da bozulmakta, da- ha adaletsiz hale getirilmekte, bazı etkili çevrelerin istekleri, Tür- kiye'de kamuoyunun yeğniliğinden, hafıfliğinden, bilgisizli- ğinden (hiffetinden) yararlanılarak, vergi kanunlan maddeleri haline getirilmektedir. Son olarak 2 Haziran 1995 tarihinde Resmi Gazete'de ya- yımlanan 4108 sayılı yasa ile bazı vergi kanunlannda değişik- lik yapıldı. Bu degişiklik kamuoyunun çok fazla dikkatini çek- medi. Belki en fazla yankı uyandıran maddesi, Kurumlar Ver- gisi Kanunu'na eklenen geçici 25'inci madde oldu. Bu madde ile 1.1.1995-31.12.2000 yıllan arasında uygulanmak üzere ku- rumlar vergisi mükelleflerine, cami inşası dolayısı ile yaptıkla- n harcamaları veya cami inşası için yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut camilerin idamesi için yapılan her türlü maddi ve ayni bağış ve yardımlan, kurum kazancından açık- çası ödeyecekleri vergilerinden indirilmesi olanağı sağlanıyor- du. Bu düzenleme ile belli bir çevreye ileti (mesaj) verilirken, selam gönderilirken, sermayedarlar lehine yapılan değişiklik- ler, aynntılar arasında şaklanıyordu. Bu konuda bir örnek ve- relim. Vizyon sahibi T. Özal'ın, "Vıllanızı satın, sermayenize ek- leyin" öğüdü doğrultusunda, 1.1.1984 tarihinden itibaren yü- rürlüğe girmek üzere 2970 sayılı yasa ile Kurumlar Vergisi Ka- nunu'na geçici 10'uncu madde ekleniyor, bu madde ile iştirak hisselerinin ve gayrimenkullerin satışından elde edilen kazanç- lara, sermayeye eklenme koşuluyla sınırlı bir süre için vergi is- tisnası getiriliyordu. Anılan geçici madde daha sonraki deği- şikliklerle sürekli hale getjrilmeye çalışıldı, bu çabalarda yasa değişikliği usullerine de pek uyulmadığından, önemli uyuş- mazlıklara da neden oldu. 1993 yılında söz konusu vergi ba- ğışıkhğının sürekli hale getirilmesinden vazgeçildi. Ancak enflasyonist bir ortamda, enflasyonun etkisi anndınl- madan değer artışlannın vergilendirilmesi, hakça olmayacağın- dan, 3946 sayılı yasa ile 1.1.1994 tarihinden itibaren yürürlü- ğe girmek üzere, kanımızca doğru, vergileme ilkelerine uygun bir düzenleme yapıldı. Buna göre, gayrimenkullerin ve iştirak- lerin elden çıkanlmasından sağlanan kazanç saptanırken, söz konusu variıklann maliyetleri hertakvim yılı için Vergi Usul Ka- nunu'nun hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme ora- nında arttırılacaktı. Böylece enflasyonun getirdiği fiktif, olma- yan bir kâr, vergilendirmede elenmiş oluyordu. Bu düzenleme. bazı egemen çevreleri tatmin etmedi. Yasa daha uygulanmadan, eski uygulamaya dönüleceği söylentile- ri yayıldı. Gerçekten 4108 sayılı yasa ile de bu konuda, serma- yedarlann lehine, eskiyi aratacak düzenlemeler yapıldı. 4108 sayılı yasa ile Kurumlar Vergisi Kanunu'na eklenen geçici 23'üncü madde ile taşınmazlann ve iştirak hisselerinin elden çıkanlmasından sağlanan kazanç, sermayeye eklenme koşu- lu ile 1998 yılı sonuna kadar vergi dışı bırakıldı. Ancak bunun- la yetinilmeyip, 1993 öncesi olmayan bazı çıkarlar, katmerli ya- raüar da getirildi; vergi bağışıklığı daha da adaletsiz, ama ba- zı çevreler için çekici hale sokuldu. Taşınmazlann, iştirak hisselerinin elden çıkanlmasından sağ- lanan kazanç, sermayeye eklenme koşuluyla vergi istisnasın- dan yararlandığı gibi. bu kazanç asgari kurumlar vergistne de tabi tutulmuyor, aynca tapu, kadastro harcından, banka ve si- gorta muameleleri vergisinden de bağışıklık sağlanıyor. Işlemin bu kez Katma Değer Vergisi yönü de unutulmamış, işleme bir de KDV istisnası getirilmiş; bununla da yetinilmemiş, indirile- meyen KDV'nin kurumlar vergisi matrahı tespitinde gider ola- rak indirileceği de hükme bağlanmış. 1994 yılında bu tür kazanç elde edenlere de hakstzlık olma- sın diye, es kaza, taşınmazlann ve iştirak hisselerinin satışından kazanç bildirenler varsa, düzettme yolu ile bu kuruluşlara vergı- nin iade edilmesi de saglanmış. Tüm bu vergi düzenlemelerini gördükten sonra, kimler TBMM'ye vergi kanunlannı yazdınyor- lar (dikte ettiriyorlar), milletvekilleri gerçekten kimlerin temsilci- leri diye sormamak da elden gelmiyor. Vergi reformu alalamasıy- la (kamuflajıyla) oyun, aldatmaca, kandırmaca sürüyor DÖVİZ - ALTIN NE GETİRDİ? Amerikan Doları Alman Markı Ingilız Stertını Isvıçre Frangı Hollanda Rorinı Fransız Frangı Cumhuriyet Altını 24 ayar külçe 22 ayar bilezik ım (11) 39.150 25^00 61.300 29.800 22.600 7.330 3.200.000 480.000 466.000 (Tl) 43.000 30.600 68.750 37.100 27.400 8.710 3.600.000 539.000 525.000 (Tl) 43.125 30.740 69.300 37.100 27.500 8.765 3.630.000 543.750 535.000 fcfeta(%) HtalçMi 0.29 0.45 0.80 0.00 0.36 0.63 0.83 0.78 1.90 niçMi 10.15 21.98 13.05 24.49 21.68 19.57 13.43 13.28 14.80 IC O İ K BORSANIN LOKOMOTİFİ KAMU KAĞITLARI PETKİM, ERDEMİR, PETROL OFİSİ, THY, TÜPRAŞ NEREYE OİPİYOR? TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİ VE BİRÜKLERİNİN ÖZERKLEŞTIRİLMESİ GÜNDEMDE BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ HAYRETTİN UZUN: BOTAŞ DA ÖZELLEŞTİRİLEBİÜR! NAYLON FATURACILAR SIKITAKİPTİ BEBEK EŞYASINDA İKİNCİ EL PAZARI DOSYA: DIŞ BORC ÇIKMAZ SOKAK Ml? BAYJJİIZPE