Katalog

21 MAYIS 1995 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / YATIRIMCI REHBERI Çiller'in de katıldığı törenle açılan yeni bina, endekse uğursuz geldi IMKB'nin boğaz bozgunu BORSA VERİLERf Hisse Senedi Piyasası Işlem hacmı (mılyar TL) Işlem Mıktan (mılyon) 7124 Endeks Malı Endeks Sanayı Endeksı Repo Piyasası Işlem Hacmı (milyar TL) Haftalık Faız (Yıllık Agiriıklı Ortalama %) Aylık f an (Yıllık Ağırlıklı Ortalama %) Tahvil Piyasası Işlem hacmı (milyar IL) Tescil Piyasası Işlem hacmı (milyar TL! Onceki Hafta 58.051 3.576 51227.43 48054.97 55255 48 119 685 80 44 7108 14 592 307.894 Geçen Hafta 30.263 -49 80 47181 79 44121.24 50948.26 89.163 72.21 72.84 7.804 170.587 Değiştfn -47.87 Bıleşı -7 90 -8.18 -7 80 -25.48 -10.23 2.47 -46 51 -44 59 BORSADA GEÇEN HAFTA BİRİMCİ PAZAR -Adana Ç.mento (Al •Adanav-mento(C) Afycn Çımento •Akal Tekstil Akbank Akçırnedto *AİM Fınans •Aksu Iplık •A*sa Aktaş Eıektnk *Alark) Holdıng *AJarko Sanayı Altınyılto Altmyıldız (Yoıı) 'Anadolu Cam •Anadolu Cam (Yenı) 'Anadohı Bıracrl* •Aıçelık •Asehan Ak Sigorta •Anadolu Sigorta •Atlas Yjt Ort. AtlantısfatOrt. •Aygaz *8a|fa5 Bekoteknık Bolu Çımento •Bra "Borusan Batı Çımento •BursaÇimerto Bygûn Tayıncılık nBurçebk ÇBSBoya J Çel* Halat Çemtaş Çımsa •Çımentaş Çanakkale Çımento 'Çukurova tlektrık Çöıiıra Katıt 'Dardanel Demırtank 'Denıztı Cam Derımod •Deva Holdıng -DısbanK Dıtas, Oogan Dogusan 'Dogan Holdıng Döktaş Outan Ofset 'laaabaşı llaç Ec;acıba;ı Yatırım Edıp Iplık *Ege 8ıracıl* Ege Endustn •EgeGûbre *EgeGübre(Yenı) EgeProfıl 'Ege Seram* •Emek Sigorta Erasan Pas Çelık Emsan Beşyıldız Enka Holdıng *Ege Plast Ertıosan •Ercn/as Bıracılık •Erelli D.Ç. Esbank Evren Yat Ort Facto Fınans •Fınans Fin.Kır Fınansbank Frıgo Pak Gıda •Garantı Bankası •Gentaş •Global Yat.Ort Goltaş Çımento Goltas Çım. (Yenı) Good-Yeaı •Gûbre Fatnkalan Gûney Bıracıl* Güneş Sigorta •Hetrtaş Halk Sigorta Hüfrrçet Gaz. •Ihlas Holdıng •Iktısat FtnJdr 'tntema 'Intema (Yenı) •Iş Bankası (A) •Iş Bankası (B! •Iş Bankası ( 0 •Ist MotofPıston *İ2mır D Ç •Iroam •Kartonsan *Kav *Koç Holdıng •Koç Yatınm KepezElettr* 'Kerevıtaş Gıda ttelebek Mobılya Konya Çımento (BÜ) •Kordsa Konıteks •Köytaş •Karsu Tekstil •Kûtahya Tekstil Lüks Kadıfe Marmans Altınyunus Marmarıs Alt (Yenı) •Makına Takım •Maret Medya Holdıng Medya Holdıng (Yenı) •MerkoGrta •Metaş •Mıgros •MıllıjetGiietec.;,* Mılpa •M.MartıOte) "Hardır. Çimento MarsltaH •MuttaAM MustafaTılmazYatOrt •NetaşTetekom. *Oysa Nıgtte Çımento tlet Holdıng Net Tumm Okan Tekstil •Olmuksa Otokar •Otosari " Parsan *Peg Profılo •Petkım Pimaş PınafSu Pettotent Tunzm •Pınar Entegre Et •PınarSût Pınaı Un Potyieo •Petrol Ofısı •Raks Elektronık Raks Fin.Kır RaksEvAletlen •Sabah Yayıncılık Sabah Pjzarlama •Sarkuysan -Sıfaş *Ştşe Cam SöMaş •Sıemens Sönmez Pamuklu Sötısa Sönmez Fılament *tat Konserve T.Tuborg Tekstılbank •Teletaş Transtûrk Fren •THY *Tıre Kutsan LKalkınma Bankası •TofaşOto.Fab Tof as Oto Tıc 'Trakya Cam •Trakya Cam (Yenı) 'Trapstûrk Holdıng TSKB(BÜ)).466 T Oemır Ookûm "Tukaş •Tüoraş •Turcas Petrol. CJTûlünbank (BÜ) *USAŞ *Ûnye Çımento *U}*< Seramik *Uşa* Seramik (Yeni) Vakıf Fm.Kn *Ves;el Vakıf Yat Ort VUung Kâgıt 'Vasaş 'YapmeKredıBank. YapıKredıFin.Kir •Vüısa BU Lfl.m Miktın 100.774 34.854 82 179.967 49.790 5.370 37 668 £9.889 59.612 5 983 18.525 41.258 30.072 17.359 25 766 9184 188161 209.341 108 618 3.328 51.858 119 581 7.148 209.602 86 127 8.894 42 512 59148 164.066 9493 7 609 16.982 59103 183 115 42 588 2698 8125 26.270 482 2 723 432 3.447 94 531 26 733 54.160 4 459 775 250 51.676 22.226 13 204 13.204 6.905 465 615.115 343 109 5111 253.295 6 702 86.136 41.059 13.288 33.020 22 710 49.311 6.878 487 188.079 20 766 28.840 2.941 351 98.417 588832 4.308 18.529 25.374 28.137 43 000 88 017 190.884 168 2 038 79.143 137 685 44 332 76 897 396 917 10 523 315 003 412 179 25 545 218.209 215.837 1.045 26.076 713.607 131.651 369 257 189 448 554 542 765 228 948.871 264 315 885.655 4 499 15 323 9129 309125 11310 34.349 12 534 46 467 2.503 3 313 14 557 38 528 4 344 102 368 75 404 69 339 257 904 80 659 51614 98 060 14 640 88113 9439 49 996 157 644 242 558 12 328 544 306 19 954 90.439 154 763 35.979 43 850 8 967 511277 433 121 12 894 11232 3 476 35 438 24 227 39.279 270 201 431 719 194 816 11497 3 723 442.541 67 573 1 302 228 401 442 488 595 13 275 24 035 10 990 12 313 18 758 58.980 9 534 •6.558 75 853 9 023 25161 296 583 757 122.892 8.496 116 026 62 656 359.287 3 750 10.136 24.052 316.431 41.848 84.467 40.449 37.290 25.333 148 37.224 111.064 6.397 30.598 179.477 1.234 462 273 30.285 HAFTA İÇİNDE En Dii^ük Ryat 25 000 5.300 41000 14 500 10 750 59 000 6 100 7900 47 00 30 000 34.500 34 500 21500 20.000 7 200 6 200 11500 12.250 ıoooo 10.000 9 400 2 250 1500 22.500 15 500 10 500 6 700 13 750 44.000 14.00 25.500 3.100 16 250 7 200 7.800 21000 140 000 31.000 8.600 17 000 9.300 56 000 5 300 125 000 45.000 5 500 4 100 8 400 2 900 2 800 16 000 77 000 9200 19.500 48 000 46 500 34.000 11000 8.600 9.750 20.000 4.100 4.500 6.700 17.750 11.500 8 500 62.000 6.100 1850 2 050 6.700 3.850 5.500 16.750 9.750 12.750 3.050 13.000 8.600 32.000 7 500 24.500 6 700 10 250 16.000 3.350 25.000 6.100 19.500 19.000 590.000 28.500 8000 9.400 1.925 13.000 31.500 32 000 35.000 13.500 16.750 58.000 18.500 235.000 37 500 25 000 6.900 16 500 11250 17500 4 400 3.550 2000 10 500 1700 1600 10 000 4 100 115 000 3.500 5 600 4 700 18 500 15 750 11.250 3.450 15.500 17.000 3.900 16 250 9 400 14 000 25.000 13 250 8000 9.250 30 000 16.500 10 000 3 450 6800 15.500 44 000 9.300 13.000 16 500 4 200 14 500 2 100 11500 37 500 10 500 9 500 18 000 11500 6 600 3 900 12 000 83 000 25 500 3 3M 14 500 23 000 7 800 23 5M 2 700 34 000 10 000 7 200 6 500 4 700 4100 10 250 22 000 8.800 13.500 2.000 240.000 10.250 12.500 12.500 4 650 5 700 5 400 23.000 25 500 6.100 9.000 6.500 En Yîtoek Fiyat 27 000 6 500 41.000 17 000 12 250 59.000 6 600 8600 49 500 33 000 40.000 40 000 25 000 24 500 8 500 7 700 13 750 14.250 12 250 11500 12 000 2 800 i.65fl 32.000 18.000 12.750 7 700 16.500 51000 15.500 27 500 3.700 19.750 9000 9400 24.000 145 000 35.000 10100 22 000 11 000 67 000 6 400 150000 50.000 6.500 5OO0 10 900 3 850 3.850 18 000 79 000 10.750 25.000 56.000 50.000 39.500 14.500 12.750 12.500 23.000 5.100 5.700 7.900 18.000 14.500 10.500 70.000 7.400 2.200 2 275 7.900 4700 6.500 20.000 12.000 14.750 3.650 14 0O0 10.000 34.000 9 500 27.500 7900 12.750 17 750 3.700 31500 7.800 25.000 24 000 660.000 32.500 9 200 10.500 2 650 15 500 35.500 42 500 38 0O0 14 750 21000 68 000 21250 280 000 43 000 29 000 8 700 18 750 13 500 21.000 5 500 4 450 2 450 12 750 1975 1875 12 000 4 700 135 000 4 200 6 600 5.800 20 000 19 000 13İ50 4.400 17.000 18.750 4 450 18 750 10 750 16 250 31000 15.250 9300 10 750 33 000 19.00 12 750 4100 8.500 17.500 66.000 10.500 15.500 18 250 4 950 16 0OO 2 375 13 250 44 000 12.000 12 000 22 000 14 250 8 000 4 900 14.500 90.000 27 500 3 700 17 500 30 000 9.200 26 500 3.000 39000 12.500 9 000 8 500 6.400 3950 12.250 26.000 10.250 15.250 2.325 270.000 12.250 14.750 15.000 5.200 6.800 6.500 26 500 29.000 6.900 9.200 7.400 Kapamf Fiyatı 26.000 5.400 41.000 14.500 11.500 72.000 6.100 7.900 48.000 30,000 34.500 34.500 22.000 21.600 7.500 6.400 11.750 12.500 10.000 i 1.500 9.600 2.275 1.650 28.500 15.750 10.500 8.800 14.000 44.500 14.250 26.000 3.600 16.750 7.300 8.700 21.500 140.000 32.000 8.600 17.250 8.5O0 56.000 5.300 135.000 47OO0 5.800 4 100 8.600 3.0M 3.050 16.000 77.000 9.400 22.500 48.000 49.000 34 000 11000 8 700 9 750 20 500 4.150 4.500 6 700 17 750 11500 8800 63 0O0 6 200 1900 2 125 6.800 3900 5500 17 000 10 300 12 750 3 100 13 000 8 600 32.500 7 700 24 500 6 800 10 500 17 250 3 500 26 000 6100 23 0O0 22 500 600 000 29 00 8 200 9 500 1950 13 500 32 000 40.500 36 500 14.500 17.250 60.000 18.500 235 000 38.000 26.000 6 900 17.000 11500 17.750 4.400 3.800 2.050 10.750 1.775 1.625 10.250 4 300 115000 3.600 6.100 4.700 19.250 15 750 11.500 3.750 16.000 17.000 3.950 17.000 9500 14 250 25 0O0 13.500 8.OO0 9.500 31.000 16.500 10.500 3.500 6.8O0 16OO0 52.000 9.500 13.500 16.750 4200 14 500 2.200 12.750 38.000 10.750 9.750 18.500 12.000 6.600 3 900 12.000 83.000 26.000 3.350 14.750 24 500 7 800 23 500 2.700 34.000 10.500 7 400 6.600 4.800 -1.25 10.500 22.500 8.700 13.500 2.000 240.000 10.500 12.500 12.500 4.700 5.800 5.400 23.000 25.500 6.200 9.200 8.800 V E R İ M % Halta Içtndt •3.70 -12.80 -2.38 -7.94 -4.17 64.00 -4.69 -9.20 •1.03 -7.68 -11.54 -13.75 -«.33 -8.70 -854 -15.79 -11.32 -9.09 -14.89 2 22 -14.67 -12.50 5000 18.75 -10.00 -14.29 -9.33 -13.85 -9.18 -5.00 -5.45 1.45 -3.61 -2.67 -6.45 -8.51 -6.67 -3.03 -14.00 -11.54 -9.52 -15.15 -14.52 -12.90 0.00 -12.50 -12.77 -14.00 -12.86 -12.86 -3.03 -3 75 •962 0.00 -12.73 4.26 -16.05 -9 75 -24 35 •17.02 -8.89 •16.16 -13.46 -8.22 -4 05 -1154 -12 03 •7.35 -13 89 -6.17 1.19 -4.23 •1136 -15 38 -8.11 -14 17 -8.93 -7 46 400 -12.24 -2 99 -15 38 •3.82 -2 86 -14.29 1129 -2 78 -13.38 -17 57 -2 13 -2 17 169 -938 -8 89 -7 32 -24.39 588 -5.88 30 65 0.00 175 11.29 0.00 -1190 -20.34 -6.17 -3 70 -19.77 -8.11 •13 21 -13.41 -18.52 -16.28 -13.68 -12.24 -7.79 -12.16 -8.89 -1.15 -11.54 -14.29 -3.17 -14.55 -1.28 -11.27 -11.54 -10.71 -4.48 -811 -9.20 -6.85 -11.63 -6.56 -19.03 -12 90 -13 04 -8.65 -4 62 6 45 -8 70 -1026 -16.05 -9.86 18.18 -7.32 -11.48 -4.29 -15.15 -7.94 -5.38 -1.92 -7.32 -8.51 -17.02 -15.91 -12.73 -14.29 -18.75 -15.79 -5.88 -3.70 -4.29 -11.94 -12.50 -13.33 -7.84 -10.00 -10.53 -14.29 -13.95 -16.05 -23.81 72.29 -6.67 •15.09 -13.00 -8.47 6 49 -9.43 -8.70 -15.25 -25.37 -600 -6.45 -12.90 -9.80 -5.56 -6.08 2.22 -6.85 Yıl IfMt 38.67 68.75 000 • 85.90 11.90 -1111 10.91 46 30 84.62 -18.92 4 55 56 82 136 11 162.50 3163 -33.33 147.37 25 00 78.57 56 41 8182 48 69 5000 273 08 94 44 56 72 23 64 120.46 58 83 -3 39 30 95 67 93 88 59 -2 67 47 46 65.38 4141 20.68 1781 72.50 23.50 3 70 117.00 10843 51.61 29189 82.22 48.28 29 79 29.79 33 33 113 89 113 64 155 68 23.08 100 00 385 71 188 80 -24.35 14133 64 00 18.57 -16.67 -32.32 3148 104 33 60.00 121.05 77.14 48.84 73.47 47.83 56 00 131.08 -10 53 510 84.78 112.14 42 88 6.17 167 12 77.01 63.33 87.59 268.42 46.81 29.83 246.67 12.96 411.49 41138 128.77 226.32 323.39 31.94 81.43 58.82 72.97 12192 28 07 25.67 139.58 93.55 131.25 60.85 155 74 38.84 38.00 43İ0 2921 4.41 214 91 80.00 15 49 58.09 60.00 1.56 70.83 16.22 5541 118.18 100.00 67.88 71.11 94.44 85.48 1323.81 38 78 28.30 58.00 129.73 58.33 93.42 -20.63 40.63 110 53 106 21 74.64 122.97 90 91 45.83 33.33 98.77 121.28 222 03 -182 38 73 40 00 -9.38 72 26 131.82 68 89 138 89 210 47 137 38.89 50.00 69.57 7143 56.60 8 33 70.13 172 113.04 -3 70 84 31 -34 15 3 03 22.20 138.68 6190 137.04 45.83 -2 17 48.36 44 00 38 04 11.74 12.90 2195 58.23 23 68 -1944 28.57 39 39 78 95 85 07 37.31 112.50 Oi o 2 HACERGEMİCİ Borsa, yeni bınasındaki ılk haftayı düşüşle kapattı. Pazartesi günü Başbakan Tansu ÇOkr'ın de katıldığı görkemli bir törenle açılan yeni bina, endekse uğursuz geldi. Üç gün süren açılış kutlamalanna rağmen borsa önce SPK'nin Mehmet TemeT in Derborsa Borsa Bankerliği'nın işlemlerinı durdurması ile sarsıldı. Yeniden düşüşe geçen endeks, ardından cuma namazı tatil krizi ile sallanan koalisyona takıldı. Bu gelişmelerle haftayı ortalama yüzde 7.9 oranında değer kaybı ile kapatan endeks yeniden siyasete kilitlendi. Buna karşın uluslararası borsalarda çıkışa geçen ABD Dolan, haftanın en çok kazandıran yatınm aracı oldu. Bayram sonrası 42.300 liradan işlem gören dolar 44.075 liraya ulaşırken yüzde 4.19'luk artışla haftayı lıder olarak kapattı. Uzun bir Kurban Bayramı tatılının ardından borsa beklenın aksine düşüşe geçti. Yeni binaya geçişle birlikte yeniden 60 bini denemesi beklenen endeks kötü bir başlangıç yaptı. Pazartesi günü Başbakan Tansu Çiller'in törene gecikmesi ve PTT hatlanndaki kilitlenme nedeni ile ilk seans yapılamazken ikinci seans da pek parlak geçmedi. Ardından ise olumsuz gelişmeler birbirini takip etti. Çarşamba günü yaşanan toparlanma belirtileri fazla uzun sürmedi ve CM i • i nnnnn c o •o <D C <D C/3 I 03 c 03 O o 9 •I Ö 5 o CM • ? • ? - * (O 1 İ co ^ J2 o m Yatırım araçlarının haftalık getirisi (%) Foizler, net ve dönem sonu olorok hesaplanmıştır. Repo faizleri, İMKB verileridir. Döviz ve altın, serbest piyasa fiyotıdır. persembe günü endeks tanhı düşüşlennden birine daha imzasını attı. Ortalama yüzde 5.2 oranında değer kaybeden endeksin bu düşüsündeki en büyük neden tabii ki Derborsa'nın faaliyetlerinin durdurulmasımn yanı sıra yeni bir krizle sallanan koalisyon etkili oldu. Öğle tatıllennin cuma namazına göre ayarlanmasına ilişkin tasanmn TBMM gündemine gelmesi ve 8. madde ûzerinde koalisyonun iki partisi arasında anlaşmaya vanlamaması ortahğı kanştırdı. Koalısyonda yaşanan tedirginlik borsaya sıçrayınca endeks haftayı yüzde 7.9 oranında bir kayıpla kapattı. Bileşik endeks 51.227 puandan 47.181 puana YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? Yatınm Fonu Aylık ) Adı Değışım % Degişıt liçı n% ATİPİ Iş Yatırım-2 379 0.07 lşYatırım-3 -958 -0.40 Iş Yatırım-7 -99 -0.20 Iktisat Yat-4 -3006 -0 95 Ikt.Atılım F. -3621 -1.23 Garantı Yat-4 293 0.22 Garanti Yat-5 1375 0.71 Yonca Fon-1 -148 -0 61 Esbank Fon-3 -1240 -1.08 Vakıf Hısse -498 -0.27 OışbankMavi 6721 1.03 Dışbank Beyaı 6389 0 98 DışbankPembe 7 0.01 Tütün Fon-1 -2980 -1.00 Tütün Fon-3 -363 -1.98 Fınans Fon-2 20.93 0.57 Fınans Fon-4 351 0.17 Halk Fon-3 327 0.22 Emlak Fon-2 -1527 -0.85 Emlak Fon-5 -58 -0.32 Ege Fon-2 -504 -0 98 Kalkınma Fon-2 -888 -2.96 Demır Fon-1 706 0.88 TürkbankFon -1109 -1.24 TSKB Uzman F. -31 -0.04 AkbankATipi -344 -0.91 Tekstil Fon-3 -28 -0.07 Atafon 458 0.56 Koçbank Fon-1 -636 -0.62 Koçbank Fon-3 -596 -1.32 Global Fon 1364 2.29 Körfezfon -239 -0.42 Tebinfon -53 -0.14 Kentfon 64 0.24 CU Sigorta Fon -324 -0.88 AlternatıfFon -254 -1.19 Hakfon-1 -451 -2.15 Şeter Fon-1 -281 -1.24 Oyakfon-1 -200 -1.16 Express Fon-1 -176 -1.76 BTİPİ IşYatınm-l 7292 1.19 Iş Yatınm-4 1345 1.36 lşYatınm-5 1244 1.60 lşYatınm-6 2987 1.54 Inter Fon-4 195 0.10 Inter Fon-5 -5 -0.01 Iktısat Yat-3 11071 4.96 Garanti Yat-1 12919 1.87 Yatınm Foru Adı Deg Aylık Yıhçi şim % Degişim % Garantı Yat-2 4180 1.63 Garantı Yat-3 2093 1.25 Esbank Fon-1 5733 0.97 Esban* Fon-2 1828 0.96 YKB Fon-1 9181 1.47 YKB Fon-2 5724 1.20 YKB Fon-3 -610 -0.09 YKB Fon-4 11270 2.25 YKB Fon-5 5607 1.45 YKB Fon-6 9553 2.12 YKBFon-7 5801 2.14 YKB Fon-8 4500 2.29 YKB Fon-9 7869 5.33 Vakıf Fon-2 4109 0.41 Vakıf Fon-3 2140 1.08 Vakıf Dünya 5047 2.66 Vakıf Fon-6 579 0.61 Tûtûn Fon-2 2585 2.32 Fınans Fon-3 8524 2.72 Finans Fon-5 5473 3.11 Ziraat Fon-1 3959 1.36 Zıraat Fon-2 3579 1.67 ZıraatBaşak 4006 1.76 Zıraat Fon-4 3853 1.76 Halk Fon-1 1867 0.64 Halk Fon-2 -360 -0.20 Pamuk Fon-1 1992 0.97 Pamuk Fon-2 1449 0.94 Emlak Fon-1 2323 1.08 Emlak Fon-3 1026 1.37 Emlak Fon-4 3562 1.59 Sumer Fon -395 -0.29 Ege Fon-1 1355 0.98 Kalkınma Fon-1 758 0.46 Demır Fon-2 1510 1.75 Tariş Fon-1 2446 1.44 Tariş Fon-2 894 1.14 OrtakFon -1089 -1.18 Eti Fon 2589 1.87 Akfon-1 832 1.29 Ak Karma Fon 525 1.72 Tekstil Fon-1 471 1.21 Tekstil Fon-2 523 1.55 Koçbank Fon-2 561 1.38 Körfez Fon-2 184 1.37 Eczacıbaşı Fon 215 142 A.A. Fon Haftalık Ydlık Endeksteri değişim değişim A.A.8ıleşık 0.63 40.22 A.A.(A) Tıpi -0.23 53.21 A.A.(B)Tipi 1.38 31.29 BANKALAR NE FAİZ VERİYOR? (Yüzde) BANKA ADI Zıraat IşBan. EmbkbaıA Muak YapıKrtdı Vabfbanh Halkbaı* Pantukb & ™ t ı TurUunk Tütûnbank Eiıbank fsbanl Şetobaı* Osmanlı TEB Egebank Fınansb ktısat Oıştak Dwırtsro Koçbank förfsbsnk kıterbant feap-Tûrk Tefcsütb Cıtıbank NtenatıfD. BankEks. KenU»nk TopraUı Bir Hafta 15 20 20 15 15 20 10 23 30 21 20 20 22 25 2C 21 46 20 20 20 22 22 26 20 22 20 Biray Vadeli TL E0 60 M 60 60 60 60 60 60 60 63 60 60 61 60 62 66 63 63 62 65 62 54 61 63 58 63 65 60 S5 62 Üç ay vadeli TL 73 70 73 70 70 73 73 73 «7 73 72 73 73 75 70 71 78 70 70 72 71 70 70 74 75 70 75 82 70 75 73 us$ 2 2 3.5 3.5 3.5 5 2.5 35 45 3.5 6 3 6 2.75 3 45 7 75 5.5 2.5 75 55 31 75 4 75 3 55 75 7.5 5.5 DM 5 4.5 5.5 4.5 4 5 5 5.5 4 55 7 5 6 5 4 4 6.5 6İ 5 4 65 4.5 5.2 6 6 65 3 5.5 6.5 7 575 Altı ay vadeli TL 78 75 •78 75 75 78 78 78 75 78 78 80 80 80 75 78 38 78 75 78 77 74 73 76 83 80 80 87 80 85 82 us$ 2.5 3.5 4 4.5 45 5.5 3 4.5 İ5 4.5 8 3.5 7 3.25 4 6 8 8.5 6 3.5 8 6 4.3 S 5.5 8 3 7 8 8.5 6.25 DM 65 5 6 5 5 525 6 65 5 65 75 6.5 7 5.75 45 4.5 75 75 55 5 7 5 64 65 7 7 3 7 7 » 6 Bir yıl vadeli TL 110/90 90 no/90 90 90 T10/90 T10/90 92 85 90 93 T10/95 T10/95 90 90 90 96 85 89 90 T10/90 87 EFE10 76 96 ri96 80 100 90 95 94 us$ 3 4 4.5 5i 5 6 4 5.5 5 5.5 8.5 4 7.5 3 75 4.5 6 9 9 6.5 4 8.5 6 75 5.1 8.5 6 9 3 8 8.5 9.5 7 DM 7 5.5 7 55 55 5.75 7 7 5.5 7 85 7 75 65 5 5 8.5 8 6 5.5 75 55 71 7 75 8 35 8 75 9 7 kadar genlerken önümüzdekı hafta da siyasi cephede yaşanan gelişmelere göre kendine yön çizmesi bekleniyor. Son aylarda yerinde sayan dolar, geçen hafta çıkışa geçtı. Bayram tatili süresince uluslararası piyasalarda yeniden degeT kazanan dolar, geçen hafta da çıkışını sürdürdü. Uluslararası piyasalarda yaşanan bu gelişme içeriye de yansıyınca dolar yüzde 4.19 oranında artarak 44.075 puana kadar ulaştı. Böylece bayramdan sonra yüzde 5-6 oranında bir devalüasyon olacağı yönündeki söylentiler dolardaki bu gelişme ile birlikte sona ermiş oldu. Dış piyasaya baglı olarak farkettirmeden yaşanan mini devalüasyon sadece dolara yaradı. Geçen ay dış piyasada dolann aşın değer kaybetmesi ile çıkışa geçen mark. 30 bın seviyelerinde tutundu. Hazine geçen hafta açtığı dokuz aylık ihalede faiz oranlannı 14 puan yukan çekerek yıllık yüzde 100.68"e çıkardı. Buna rağmen 18.7 trilyon liralık satış yapan Hazine iç borç ödemelerı ile boğuşurken Hazine Müsteşan Ayfer Ydmaz'ın Başbakan Tansu Çiller'den faizlerdeki çıkış nedeni ile azar ışıtmesi bürokraside morallerin bozulmasına neden oldu. Israrlı ve körü körüne bir faiz indirimine karşı çıkan Hazine yetkililerinin Çiller'in baskısına ne kadar süre boyun eğecekleri ise merakla bekleniyor. ÇİTOSAN Genel Müdürü Ozgüven'den son açıklama: KTFler devletin kambııru değilANKARA (Ctunhuriyet Bürosu) -Türkiye Çimento ve Iöp- rak Sanayıi TAŞ (ÇtTOSANJ Ge- nel Müdürü Prof. Dr. NevzatOzgü- ven, kendi isteği ile görevinden ay- nldığını açıkladı. Prof. Dr. Özgü- ven, dün düzenlediği basm toplan- tısında, kesintiye uğrattığı akade- mik ve bilimsel çalışmalanna de- edebilmek Prof. Dr. Özgûven, dün dözenlediğî basın toplantısında, kesintiye uğrattığı akademik ve bilimsel çahşmalanna devam edebilmek ve ûniversitede üstleneceği görevleri yürütebilmek için dünden itibaren görevinden aynldığmı açıkadı. vam ve ûniversitede üstleneceği gö- revleri yürütebil- mek için dünden itibaren görevin- den aynldığmı söyledi. Prof. Dr Özgüven, bu yöndeki talebinı Sanayi ve Tıcaret Bakanı'na ilete- rek olurunu aldı- ğını belırterek '•Açıkhkla beKr- tivorum ki göre- vimden aynlmam ne Sayuı Ba- kan'ın tatebine, ne de benim görev- le ilgili herhangi bir rahatsızkğıma dayanmaktadır" dedi. ÇlTOSAN Genel Müdürlüğü görevini 3 yıldır sürdürdüğünü ve kuruluşun bu sürede oldukça özerk çalıştığını belirten Prof. Dr. Özgü- ven,_şunlan söyledi: "Ozefleştirmeden sonra ÇtTO- SAN bümesinde bırakılan \e 1991 yılında hepsi zararda olan 11 fabri- ka, konsoÛde bazda 2 İ9 milyar lira zarar ederken 1994 yılında özelkş- Unutkan mudilerin parası fonlara gidiyor ANKARA (ANKA) - Bankalarda sahipleri tarafından 10 yıl süreyle aranmaması halinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devTedilecek hesaplann tutarı 250 bin liradan 750 bin liraya yükseltildi. Bankalarca. 30 mil- yar liranın ûzerinde kredi veya teminat veril- mesi sırasında istenecek hesap durumu, ye- minli mali müşavirlere tasdik ettirilecek. Devlet Bakanlığf nın Bankalar Kanunu'na ilişkin tebliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre 10 yıl geçtiği halde sahipleri tara- fından aranmamış mevduatlardan miktan 750 bin liradan az olanlar bankalar tarafından Merkez Bankası'na devredilecek. Merkez Bankası da bu parayı Tasarruf Mevduatı Si- gorta Fonu'na intikal ettirecek. Daha önce bu limit 250 bin lira olarak uy- gulanıyordu. Miktarı 750 bin lirayı geçen mevduatlar ise sahiplerinın kimlik, isım ve adreslerini gösterir bir cetvelle birlikte yine Merkez Bankası'na devredilecek. Merkez Bankası, tutar ve değeri bu limitin ûzerinde bulunanlan Resmi Gazete'de ilan edecek. Bir yıl ıçerisinde sahip ya da mırascılan başvur- maz ise para bu sürenin sonunda Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na verilecek. Tebliğle, bankalann daha önce 10 miryar li- ra olan, kredi müşterilerinden yeminli mali müşavirlerce tasdik edilmiş bilanço ve kâr-za- rar cetveli istemeleri gereken kredi limiti 30 milyar liraya çıkanldı. Bankalar, sermayesi- nin yansından fazlası genel veya katma büt- çeli idarelere ait olan kuruluşlarla KİT ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar ve ban- kalar dışındaki müşterilerine açacakları 30 milyar liranın üzerindeki kredilerde müşteri- lerinden, yeminli mali müşavirler tarafından tasdik edilmiş bilanço ve kâr-zarar cetveli ıs- teyecekler. tirme geliri\ le birlikte 3.7 trihon li- ra kâr etmiştir. İşlctmdorin kârlılı- ğının göstergesi olan işletme kân- nuz. 1994 yılında. 1993 >ılına göre 5 kanna. 1991 yümagöre ise 19 ka- nna çıkıruştırr 1992 yılında 867 milyar lira fa- iz ödeyen ÇÎTOSAN'ın şu anda hiç banka borcu olmadığını belir- ten Prof. Dr. Özgü- ven, geçen yıl da kredi faızi ödenme- diğini kaydetti. Özelleştirmenin ÇİTOSAN'da çok yoğun yaşandığına dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Özgü- ven. kamuoyunda hâkim olan "KİTIerindoietin sırbnda kambur oi- duğu" anlayışının ÇlTOSAN için ge- çerli olmadığını be- lirtti. Prof. Dr. Ozgüven şöyle de- vam ettı: "Bugünekadar23 çimen- to fabrikasından 16'sı özeUeştirik- rek satılan ÇİTOSAN'ın 1970- 1994 >ülan arasındaki 25 yühk bi- lancosunu. Merkez Bankası'nm li- ranın değerine uyguladığı enflasyo- nu göz önünde tutarak inceledik. Buna göre ÇİTOS.^'ın 25 yılda Hazine'den hangi isimlc olursa ol- sun aldığı para. 1995 fUatlanvla 16.8 trihon iken buna karşıhk, bu süre ıçerisinde devlete net 124 tril- yon lira aktarnnşür." YORUM OZTIN AKGUÇ Rant Ekonomisi Türkiye ekonomisi, özellikle 1980'li yıllardan sonra viz- yon sahibi politikacıların, malumatfüaış (bilgiç) yazar ve ekonomistlerin katkıları ile rant ekonomisi haline dönüş- tü. Kişilerin üretken faaliyetler dışında, sermayeleri dola- yısıyla elde ettikleri faiz, kâr payı, kira gibi iratları ile değer artışı kazançları büyük boyutlara ulaştı. Gelir dağılımı, üretken kesimler aleyhine yüksek rant elde eden dar bir grup lehine daha da bozuldu. Türkiye ekonomisinin rant ekonomisine dönüşmesin- de aşagıdaki nedenlerin etkili olduğu söylenebilir. • Kamu harcamalarının vergi gelirleh yerine iç borç- Ianma ile finanse edilmesi. Özellikle 1980'li yılların başlarından sonra kamu harca- malarının kısa süreli ve yüksek faizli devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) ile fonlanması, devletin iç borçlarıyla bir- likte faiz ödemelerini de arttırdı. Günümüzde DlBS'lerin tutarının en az 600 trilyon TL olduğu hesaplanmaktadır. 1995 yılında yalnız devlet bütçesinden ödenecek iç borç faizlerinin 400 trilyon TL'ye ulaşacağı öngörülmektedir. Çıkarılan DlBS'ler az sayıda kişi ve kuruluşun elinde top- landığından, devletin faiz ödemelerinden yalnız bu az sa- yıda kişi ve kuruluş yararlanmaktadır. Vergi ödemesi ge- reken bir kesim, vergi ödemediği gibi, yüksek faiz geliri elde ederek, gelir ve servetini haksız bir bıçimde arttırmak- tadır. • Sermaye gelirierinin çok düşük oranda vergilendiril- mesi. Yine 1980 sonrası yapılan vergi düzenlemeleri ile, faiz ve kâr paylan yıllık gelir beyannamesi dışına çıkarılıdğı gi- bi, vergi kesinti (tevkifat-stopaj) oranları sıfır veya çok dü- şük ölçeklerde tutulmuştur. Bu yıl, geçen yılda olduğu gi- bi, devlet ıç borçlanma senetleri faizlerinde vergi kesinti oranı sıfır, mevduat faizlerinde ise yüzde 5.0 gibi sembo- likbirdüzeydedir. Türkiye'de sermaye değer artışlan. ser- maye kazançları ise fiilen vergilendirilmemektedir. Gelir vergisi tarifesinin yüzde 25.0'ten başladığı bir vergi düze- ninde sermaye gelirlerine, değer artışı kazançlarına sağ- lanan bu ayrıcalık, ekonomide bir yandan parasal serma- yeyi arttırırken, diğer yandan gelir ve servet dağılımını bo- zan başka bir etken olmaktadır. • Faiz ve döviz kurlannda oynaklık. Faiz ve döviz kurlannda değişkenlik, oynaklık bir yan- dan vurgunsal kazanç olanakları yaratarak spekülasyo- nu özendirdiği gibi, diğer yandan havadan inme kazanç- ları artırarak, rant ekonomisinin oluşmasında etkili olmak- tadır. Ulusal ekonomi açısından yatırıma dönüşebilecek fonların önemli bir bölümü vurgunsal kazanca yönelmek- te, havadan inme kazanç peşinde koşmaktadır. • Menkul kıymet borsasının gelişmesi. Menkul kıymet borsasının gelişmesi, borsada fiyatların aşırı dalgalanma göstermesi, vurgunsal kazanç elde et- me olanağının yüksekliği. rant ekonomisinin oluşmasına katkıda bulunmuştur. • Kişilerin değer yargılannda değişme. 1980 sonrası toplumda yeşertilen değer yargıları, kişi- leri, üreterek, katma değer yaratarak gelirden pay alma- ya değil, daha çok transfer gelirleri elde etmeye, başka- larının yarattığı katma değerden pay almaya yöneltmiştir. Rant ekonomisi ülkede, (ı) gelir dağılımının bozulması, (ıı) parasal birikimlerin ulusal ekonomi açısından yatırıma dönüşmemesi, (ııı) üretken yatırımlann azalması, (ıv) lüks tüketim harcamalarının ve lüks konut yapımının artması, (v) kaynakların üretimden spekülasyona yönelmesi, (vı) üretken kesim üzerinde maliyet baskısı doğurması, (vıı) ekonomide belirsizlik, istikrarsızlık doğurması gibi olum- suz etkilere yol açmıştır. Türkiye ekonomisinin rant ekonomisi karakteri taşıdığı sürece, hızlı ve dengeli bir ekonomik büyüme sürecine girebilmesi olanaksızdır. Türkiye'deki yapısal değişme an- cak rant ekonomisini üretim ekonomisine dönüştürme yoluyla sağlanabilir. DÖVİZ - ALTIN NE GETİRDİ? hnerikan Dolan MnunMartu ifiplizSteflni Isviçre frmp Hollanöa Florini Fransı; Frangı Cumhunyet Altını 24 ayar Kıilçe 22 ayar bilezih m* (H) 39.150 25.200 61300 29.800 22 600 7.330 3 200 000 480 000 466.000 fll) 42.300 30.90(1 88.580' 37.350 27 550 8650 3 SB0.000 535.5S0 524.000 01) 44.075 30 780 69.400 36 750 27.350 8.650- 3 650 000 547.000 537.000 4.19 -0M 1.31 -1.60 -0.72 0.00 1.95 2.14 2.48 12.57 21.82 13.21 23.32 21.01 18.00 14 06 13.95 15.23 ŞİMDİ BORSADA ALIM ZAMANI BORSAPA (|C AYM EN IYI'"ŞİRKETİ Ö Ü ÜSÜMERBANK YİNE GÖRÜCÜYE ÇIKIYOR SPK'DAN ARACI KURUM TAKİBİ TCKSTİL İHRACATÇISINA BİLGİ BANKASI DIŞ T1CARET ENSTTTÜSÜ KURULUYOR DOSYA:TAHVİLVE BONOPIYASASİNDA NASILISLEMYAP1UR? BjAYINIZDE