Katalog

16 MAY1S 1995 SAU CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Hamas'tan ABD'ye tehdrt • KLDÜS(AA)-Aşın dinci Hamas örgütü, "ABD, Tel-Aviv Büyûkelçiliği'ni Kudüs'e naklederse ABD'nin Yakındoğu'daki çıkarlanna saldıracagı" tehdidinde bulundu. Hamas, yayımladığı bir bildiride, "ABD büyükelçiliğinı nakletme projesinin gerçekleşmesi halınde kin ve nefretle dolacak olan Arap ve Mûslüman halklannın tepkileri, ABD'nin bölgedeki çıkarlannı vurmak olacaktır" dedi Çtar nükteer deneme yaptı • CANBERRA(AA)- Çin'in, ülkenin batısındaki Sincan eyaletinde yeni bir yeraltı nükleer denemesi yaptığı bildirildi. Avustralya Sismolojı Merkezi, dün sabah Sincan'm Lop Nor nükleer deneme alanında TSt 07.05'te büyük bir patlama tespit edildiğıni kaydetti. Merkez, patlamanın Rıchter ölçeğiyle 5.9 şiddetınde depreme neden olduğunu belirtti. Patlamanın dünyanın çeşitli yerlerindeki sismoloji merkezleri tarafından da tespit edildiğı bildirildi. Nükleer deneme, Çin Dışişleri Bakanhğı tarafından da doğrulandı Alman bakandan Türkiye'ye destBk • STRASBOURG (A.A) - Almanya'nın dışişlerinden sorumlu Devlet Bakanı Helmut Schafer, Avrupa Konseyı Parlamenterler Meclisi'nin (AKPM) Türkiye aleyhine aldığı karan eleştirerek, demokrasilerde hiç bir parlamentoya baskı yapılamayacağını bıldirdi. AFP'nin Almanca servisinin sorulannı yanıtlayan Alman Bakan, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin, AKPM'nin Türkıye'deki insan haklan ıle ilgili hassasiyetini anlayışla karşıladığını, ancak TBMM'ye Anayasadakı reformlan gerçekleşürmesi için sûre verilmesınin kabul edilemez olduğunu söyledi. Mostar'a Türk polis gücüDış Haberler Servisi - Dışişle- n Bakanı Erdal tnönü, Avrupa Birliği (AB) idaresindeki Bosna- Hersek'in Mostar kentinde Türk polisinin de görev yapmasını iste- di. AA'nnı haberine göre tnönü dün Lizbon'daki Batı Avnıpa Birli- ği'nin (BAB) toplantısının sabah seansında yaptığı konuşmayla ilgi- li olarak gazetecilere bilgi verir- ken, " Mostar'da polisimizin tem- s9i, hem uluslararası fljşkiler açı- sından ryi, hem de bölge halkının hoşuna ğjder" dedi. Türkıye'nin Mostar'daki polis gücüne bugüne kadar kabul edil- mediğine dikkati çeken înönü, "Oysa oraya katkı yapmamız mümkün, usteükyararh olur" şek- • Dışişleri Bakanı Inönü, Bosna'nın AB yönetimindeki Mostar kentinde Türk polisininde görev yapmasını istedi. Inönü, Lizbon'daki BAB toplantısında yaptığı konuşmada "Mostar'da polisimizin temsili bölge halkının hoşuna gider" dedi. mesinden yana olduğunu vurgula- pa'ya yönelik yeni risk ve tehdit- yan Inönü, linde konuştu. Inönü, konuşmasında, ortak üyelerin BAB'a katkılannın gö- zardı edilmemesini de istedi. Dışişleri Bakanı Inönü, "Biz BAB'a ortak ohırken, tam katahm karan verilmişti. Onun uygulan- masuu istedim. Bazen on ûye bir araya gelip, karar aima eğilimine giriyorlar. Bunu yapmamaian ge- rekir. Bize BAB'a daha çok kaühm olanaklan verflmefi" dedi. Türki- ye'nin, AB'ye üye olmayan ülke- lerin de BAB'da faaliyet göster- "Biz AB'ye tam üyeük istiyonız. Ama bugün için böyİe bir yaklaşun daha uygun düşüyor"di- ye konuştu. Kent, halen AB yönetiminde ol- duğu için, kamu güvenliğini üye ülkelerin polislerinden oluşan bir güç sağlıyor. Yeni strateji Reuter ajansının haberine göre, toplantıya katılan ülkeler. komü- nizmin yıkılması sonrasında Avru- leri içeren ortak bir belge hazırla- dılar. Belgede, Avrupa ülkelerinin ortak güvenlik kaygılannı gider- mek amacıyla Avrupa güvenliği- nin güçlendirilmesi gerektiği vur- gulandı.Ancak belgede ABD ve NATO'ya da atıfta bulunularak ye- ni savunma sisteminin var olan ya- pılaraalternatif değil, 'tamamlavı- a' bir nitelik taşıyacağı belirtıldi. Söz konusu belgede, Avrupa'ya yönelik tehdıtler 'sınırçaüsmalan, demokratikdenetimden voksun si- lahh gruplar. uluslararası terorizm, örgfitlü suç, yasadışı göç ve nükle- er sflahlanma" olarak özetiendi. Fransa, tspanya, ttalya ve Porte- kiz arasında biri kara (Euroforce), diğeri deniz (Euromarforce) olmak üzere iki ortak askeri güç oluştu- nıldu. BAB toplantısının açıuşın- dan önce yapılan açıklamayla ku- rulan ortak askeri gücün çokulus- lu genel karargâhının Italya'nın Floransa kentinde olacağı behrtil- di. Ancak Euroforce'a bağlı her birlığin kendi ülkesinde bulundu- rulacağı, gerekli görüldüğü takdir- de BAB'ın çağnsı üzerine hareke- te geçecekleri belirlilıyor.Genel karargâhm, acil müdahale gerekti- ği takdirde 10-15 bın asken sefer- ber edebileceği kaydedilıyor. Bosna'da çatışmalar yoğunlaşıyorBOSNA (Ajansiar) - Bosna-Hersek'te gergınlik tırmanıyor. Olkenin kuzey- doğusunda Hırvatlarla Sırplararasındaki çatışma- lar şiddetlemrken BM Ge- nel Sekreten Butros Gali. durumun kontroiden çıktı- ğı ortamda eski Yugoslav- ya'daki BM Banş Gü- cü'nün konumunun yeni- den gözden geçınlmesini istedi. AFP'nm haberine göre Bosna'nın kuzeydoğusun- daki büyük stratejik öne- me sahıp Posavina korido- ru çevresinde çatışmalar şiddetlendi. Koridoru sa- vunan Sırplar, bölgeyi ele geçirmek ısteyen Hırvat birliklerine karşı yoğun topçu ateşi açtılar. Posavi- na koridorundan Sırplara gıda malzemesi ve silah yardımı geldiğinden bölge büyük stratejik öneme sa- hip. Yörede, geçen çarşam- badan bu yana şiddetlı çar- pışmalar oluyor. BM göz- lemcileri, şimdılik iki tara- fin da çarpışmalarda kayda değer başan kazanamadı- ğını bildiriyor. Çekflme yetenaz Bosna -Hersek ordusunun 7. tıımenindeki Mûslüman askerier eOerinde tûfekler 'cüıad çağnsı' yaparak Zenica böigesinde Ueriiyoriar. Hırvatlann, Krayina yakınlann- daki BM'nin denetimindeki tam- pon bölgeden ise söz vermelerine karşın tam olarak geri çekılmedık- leri bildirildi. Hırvatistan Dışişleri Bakanı Mate Granfc, geçen hafta yaptığı açıklamada, pazar gününe kadar tüm Hırvat bırlıklerinin tampon bölgeden çekilmiş olacağını söy- lemişti. Ancak BM gözlemcileri, dün yaptıklan açıklamada, bölgede hâ- lâ 600 dolayında Hırvat askerinin bulunduğunu bildirdiler. Bosna'nın kuzeybatısındaki Bi- haç bölgesinde de çatışmalar sürü- yor. Müslümanlar, dün yaptıklan açıklamada, Sırplann saldınsını püskürttüklerini bildirdiler. UNPROFOR (BM Koruma Gü- cü) sözcüsü Yarbay Gary Coward, düzenlediği basın toplantısında, Mûslüman birliklerinin, Bihaç'ın doğusundaki Grabez bölgesinde ilerleme kaydettiklerini bildirdi. Bihaç, Bosna ve Krayinalı Sırp- lar tarafindan uzun süredir bomba- lanıyor. Ancak son zamanlarda inisiya- tifî ele geçiren Boşnaklar. Sırp mevzilerine karşı sık sık saldınlar düzenliyor. 18 Mayıs Perşembe günü Bu gazetede "herşeyi bilen' ve size akıl öğreten köşe yazarları yok. Ama herbiri kendi alanında uzman, geniş bir yazı kadrosu var. Bu gazete ne bir sermaye grubuna, ne de siyasi bir akıma angaje. Ak ve kara bu gazetede olduğu gibi görûnecek, halkımızın deyişine uygun! Haber ve yorum birbirine karışmayacak. Bu gazete size yalnızca doğruları çıplak yazan bir gazete verecek. Karşılığında kendisine vakit ayırmanızı isteyecek. Bu gazete, rengini boyasından değil, içeriğinden alacak. Bağırıp çağırmayacak, moral hocalığı yapmayacak. Bu gazete okuyucu "avlamayacak". Tiraj için kımseye kur yapmayacak. : Bu gazete, referans gazetesi olacak. i 1 8 M A Y I S ' T A B A Y İ N İ Z D E GCNLOKGUETE Akj) Cad \ o İO B.ık.i! ,ıkl n \A.ıu k l 312 > RUMLARIN AB UYEUGI Denktaş9 tan AB uyarısı REŞATAKAR LEFKOŞA - KJCTC Cumhurbaşkanı RaufDenk- taş, Kıbns'ın Avrupa Birli- ği'ne üyeliği konusundaki girişimlerin arttığma dikkat çekerek bu konuda herkesin uyanık olması gerektiğmı söyledi. "Türkiyesiz AB ot- maz" diyen Denktaş, konu- nun Kıbns Türkleri açısın- dan ekonomik değil, siyasi olduğunu vurguladı. BM Genel Sekreteri'nin Kıbns Özel Temsilcisi Joe Clark'la perşembe günü ya- pacağı görüşmenin hemen ardından AB troikasının Kıbns'a geleceğine dikkat çeken Denktaş, ABD Başka- nı Bill Clinton'ın "Önce çö- züm sonra Avrupa Birliği'' şeklındeki yaklaşımının doğ- ru olduğunu belirtti. Denk- taş, "Ancak Türkiye'siz bir Avrupaiçin referandum sart- ör. Bu konuda halkumz ka- rarbdn* ve Türkiye'nin üye bulunmadığı bir Avrupa'ya girmez, girmevecektir'' dedi. Kıbns Türklerinin, Avru- pa Birliği'ne Türkiye'siz gır- mesi halinde büyük bir fela- ketle karşılaşacağını savunan Denktaş şöyle devam etti. "Bunun altını çizerek söyiü- yorum. Ümit ederim ki bu konuda herhangi bir görüş aynhğı >«ktur. Aksi halde \a- nanistan'daki Türk azmnğın durumuna düşeriz." AB temsilcilerinin Kıb- ns'a yapacaklan ziyaret ko- nusunu değerlendirirken "AB üyeüğinin ekonomikya- rarlaruu anlatacaklar" diyen Denktaş şöyle devam etti: "Sanki konu ekonomikmiş gibi davTannorlar. Konu si- >asidir. tki toplumun eşitliği söz konusudur. 1960 anlaş- malanadı alündaTürkiye ve Kıbns Türklerine verikn hak, yetki ve güvence konu- sudur. " POLİTİKADA SORU1NLAR ERGUN BALCI Toprak ve İnsan Yeni Yüzyıl yazarlanndan 20 yıllık dostum Ahmet Al- tan geçen hafta ilginç bir yazı yazdı. Sevgili Ahmet ÂJtan, "Gelecek" başlıklı yazısında gü- nümüzde hâlâ toprağın ınsandan daha onemlı olduğu- na inanıldığmı, genel kuralın toprak için insanın feda edil- mesi olduğunu, insan için toprak feda edılmesini düşüp- rnenin bile tüm ülketerde büyük ihanet sayıldığını belir- tjyor. Şöyle diyor Ahmet Attan: "Toprağın kutsal olması geçmişyüzyıllara ait birinanç- tır? O zamanlar insanlann tek üretim aracı topraktı. Bu yüzden insanlar topraklan için dövüşüp ölmüşlerdi. Oy- sa bugün ariık toprak tek bereket kaynağı değil. Gele- cekte bir gün insanın topraktan daha önemli olduğu fark edilecek. Artık önümüzde tek kutsallık kalıyor, o da insan." Sızi bilmem ama, bizim aMımız Ahmet Altan'ın teori- sirte yattı. Yattı da, teoride aklımızı kurcalayan baa noktalar, gö- zümüze çarpan bazı eksıklikler var. Tut ki biz, sevgili Ahmet Altan'ın evi üzennde hak id- dia ettjk. "//te o evi isterim" dedik. Demekten de ötede eve gelerek el koymaya çalıştık. Ahmet Altan'ın önünde iki seçenek vardır önce her uygar insan gibi karakola telefon edip polis çağınr. Ama biz ışi azıttık. Ahmet Altan'la kavgaya tutuştuk. Polisin gelmesini beklemeye vakit yok. Bizim saldırgan tutumumuz karşısında Ahmet Altan kendini savunmak zorunda kalabilır. Bu savunma sırasında ne olabilir? Üç şey: Ya Ahmet Attan söz gelişi orada duran bir sak- sıyı fırlatır, bizim başımız yaralanır. Ya biz ondan atik dav- ranarak elimıze geçirdığimiz iskemleyı ona fıriatınz, bu kez Ahmet Altan'ın başı yanlır. Ya da iskemte ile saksı aynı anda hedeflere isabet eder. O zaman da hem bizim hem Ahmet Altan'ın başı yanlır. Şımdı duşünün. Alt tarafı bir ev için dogadakı en kut- sal varlık olan ınsanlardan ikisinin kafalan yanlıyor, kara- kolluk oluyoriar. Olacak iş mi bu? Ancak sevgili Ahmet Altan'ın önünde bir seçenek da- ha kalıyor: İnsanın topraktan daha kutsal olduğu ve in- san için toprağın feda edilebileceğı gorüşüne uygun ola- rak evinı bize vermesi. Ahmet Altan şöyle diyebilir: "Ben yazımda topraktan söz ettim. Evden değil, Bahçem olsa sana verirdim." Ama o zaman ortaya yine bir sorun çıkıyor: Diyelım ki, insan için toprağın feda edilebileceği görüşü uyannca, Türkiye Dogu Anadolu'yu Ermenistan'a, Hatay'ı da Su- riye'ye verdi. Peki Sunye ile Ermenistan haklı olarak "Arkadaş, sen bu topraklan verdin, ama ben üzenndeki evleri de iste- rim. Toprak benim, evler senin. Böyle şey olmaz" de- mezler mi? Işte bizim, sevgili Ahmet Attan'ın teonsinde gördüğu- müz önemli bir eksiklik budur. Doktrinindeki "toprak" sözcuğünu, "üzenndeki evlenn de dahıl olduğu toprak" şeklinde degiştirmelidır kı, toprak verme işlemi sırasında bir anlaşmazlık çıkmasın. Işin ıçıne "ev" sözcüğü girince, biz de 20 yıllık sevim- li dostumuzun evini isteyebiliriz. ••• Konu toprak vermekten açılmışken aklımıza Istanbul geldi. Biliyorsunuz, bazı Yunanlılar Istanbul'u hâlâ unu- tamamışlardır. Verinz gıder. Insandan önemli değil ya. Vermesine venriz de, bir sorun çıkıyor ortaya. Istanbul bilindiği gibi Roma, Bizans ve Osmanlı impa- ratorluklannın başkenti olmuştarih hazinesı bir kent. Ki- liselerin yanında, Tüntler tarafından yapılan sayısız ca- mivar. Ya Yunanlılar Istanbul'u aldıktan sonra, bu camiteri kapatmaya kalkışırlarsa? Bu sakıncaya karşı bizim öne- rimiz, camilerin açık tutulacağına ılışkin büyük devtetle- rin katılacağı uluslararası bir anlaşma imzalanmasıdır. Ya Ayasofya? Bizanslılar kılise olarak inşa etmişler. Fatih, Istanbul'u aldıktan sonra camiye çevirmiş. Atatürk ise müze yap- mış. Yunanlılar Istanbul'u aldıktan sonra Ayasofya'nın konumu ne olacak? Bize göre en ryi çözüm, binanın içini perdelerle üçe bol- mektir. Bir bölümünde Hıristiyanlar dua eden diğer bö- lümünü Müslümanlar camı olarak kullanır, üçüncü bö- lümü de müze olur. Bu arada her bölüme de BM göz- lemcileri yerleştirilir. • • • Böytece sevgili Ahmet Altan'ın teorisının yol açabile- ceği soaınlar çözümlenmiş olur. Olur mu? Ne gezer. Diyelim kı, üzenndeki evlerte biriikte topraklan isteye- ne verdik. Bu arada sevgili Ahmet Altan da evini bize ver- meyi kabul etti. Peki evlerin içindeki eşyalar ne olacak? Söz gelişi, Sunyelıler ya da Ermenıler son anda terbt- yesizlik edip "Ben eşyalan da istiyorvm" dese, ya da biz aynı terbiyesızlığı yapıp, Ahmet Attan'dan evini devralır- ken, içindeki eşyalan da istesek? Burada en iyi çözüm eşrt paylaşım ilkesidir. Birkaç parça eşya için insanı feda etmeye değmez. • • • Sevgili Ahmet Altan'dan önce diğer büyük bir düşü- nür Karl Marx geçen yüzyılda, sevimli dostumuzun te- orisinı çağrıştıran bir şey söylemişti: "Işçinin vatanıyok- tur" demişti. Ama Marx bunu söylerken işçinin her ülkede "ücretii köle" olduğunu, işçinin vatanının gerçek sahibinin, as- lında ülkenin kaymağını alan. üretim araçlannı tekelinde bulunduran burjuvazi olduğunu anlatmak istemişti. Ahmet Altan, Marx'tan bir adım ilerı gidıyor. Ancak teorisını geliştirmesı ve yukanda değindiğimiz türden bazı boşluklan doldurması gerekiyor. Kuzey Irak sının peşmergelere emanet• Türkiye'nin K.Irak'tan asker çekmesinin ardından, sınır peşmergelere kaldı. Bölgeden PKK sızmalannın sürdüğü bildiriliyor. Şu anda sının 700 kadar peşmerge koruyor. LALE SARdBRAHtVlOĞLU ANKARA - Türkiye'nin PKK yuva- lannı temizlemek amacıyla Kuzey Irak'a gönderdiği 40 bine yakın aske- rini bu ay içinde geri çekmesinden son- ra sınır güvenliği yine peşmergelere kaldı. PKK teröristlerinin Kuzey Irak'tan Türkiye'ye sızmaya ise devam ettikleri belirtiliyor. Kuzey Irak'a dü- zenlenen 'Çelik -1' harekâtının ardın- dan Kuzey Irak'taki Kürt liderlerle PKK terörüne karşı etkin önlemler alınmasını öngören görüşmeler ise ya- vaş ilerliyor. Cumhurbaşkanı Süleyman Demi- rel'in, 'ÇeBk- 1' adını verdiği Kuzey Irak harekâtının ardından Tunceli'de devam eden operasyonlar 'ÇeHk - V olarak adlandmlıyor Diplomatik kaynaklar, Kuzey Irak'taki ana Kürt gruplanndan Kür- distan Demokratik Partisi (KDP) tem- silcileri ile bir süre önce Ankara'da ya- pılan sınır güvenliğine ilişkin teknik görüşmeler üzenndeki değerlendirme- nin sürdüğünü ve haziran ayından ön- ce KDP'den birheyetin Türkiye'ye da- vet edilmesinin beklenmediğini söyle- diler. Türkiye, tran ve Suriye sınırböl- gelerinin önemli ölçüde KDP'nin kont- rolü altında bulunması nedeniyle bu grupla yapılan güvenlik görüşmeleri önem taşıyor. Ancak diplomatik kaynaklar Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurt- sever Birliği (KYB) ile de güvenliğin sağlanması için görüşme yapılmasmın şart olduğuna dikkat çekiyorlar. Tala- bani ya da KYB'den bir heyetm de yi- ne hazıranda Türkiye'ye davet edilme- si bekleniyor. Mesut Barzani liderliğindeki KDP'den bir heyet bir süre önce yaptı- ğı Türkiye ziyaretinde, Türkiye sının boyunca 40 ila 50 bin kişiyi banndıra- cak 350 kadar köyün onanmı ve yerle- şime açılması ve 20 bin kadar peşmer- genin sınıra yerleştırilmesi için parasal destek istemişti. KDP'nin getirdiği bu önerilerve Ku- zey Irak'ta PKK teröristlerinin yoğun- laşmasınm önlenmesi için alınabiiecek önlemleri öncelikle görüşmek üzere Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplan- rısı, Cumhurbaşkanı Demirel'in, Çin'e yapacağı gezi öncesine, bu hafta sonu- na alındı. Sınır boyunca köylerin iskân edil- mesi ile yöre halkının sımr güvenliği- nin sağlanmasında önemli rol oynaya- cağı belirtiliyor. Şu anda Kuzey Irak ta- rafinda sının 700 kadar peşmergenin koruduğu ve Kuzey Irak'a düzenlenen TSK harekâtının ardından bölgede ir- tibatı sağlayan 400 kadar subay bulun- duğu belirtiliyor.