Katalog

SAYFA CUMHURİYET 7NİSAN1995CUMA 12 DIZIYAZI Aleviler solpartilerekırgın"Bugüne dek Aleviler, sosyal demokratpartUerin doğal oy deposu olarak biliniyor. Niye böyle bu? Ötekipartiler, örneğin ANAP, DYP, hatta RP Alevilerden oy alabilir mi? Ya da tersine, aktifpolitikayapmak isteyen Aleviler bupartilerde çalışmalüar mi? " AYDIN ENGİN,AHMET ŞIK, BÜLENT SARIOĞLÜ, YÖRÜKHAN ÜNAL • Alevilerin sola olan siyasi eğilimleri geleneklerinden kaynaklanıyor. Sol partilerin bugüne kaaarki tavırlarından ötürü Alevilerde bunlara karşı bir güvensizlik var, ancak Aleviler çözümü yine de solda arıyor. Bazı kesimleri yeni bir parti kurma hazırlığı içinde olan Alevilerin sağ partilere yönelmesi pek olası görülmüyor. ALİ RIZA GÜLÇİÇEK VETURGUTÖKER . Avrupa Alevi Birlikleri Federasyonu On yıllardır Alevi toplu- munun sosyal demokratla- nn oy deposu olarak görül- dügû doğrudur. Bugün geli- nen noktada ise Alevi toplu- mu, sağ güçlere teslim olan sosyal demokratlardan bir kopuşu yaşamaktadır. Terci- hini demokrasiden yana ya- pan bizler; şeriatçı ve milli- yetçi güçlere karşı, emekten yana, en genış bir çevrenin "laik demokratik biok hare- keti" etrafında örgütlenme- sinden yanayız. Şeriatçı ve ırkçı gelişmeye tavır alacak yeni bir siyasal partinin olu- şumundan yanayız. Buna karşılık zalimden yana olan; şeriatçı, ırkçı ve gerici partiler içerisinde ça- lışmak, Alevi felsefesi ile çelişir. Yüzyillardır mazlu- mun yanında yer alan Alevi toplumu, bugûn ancak ileri- ci, dünya halkJannın kardeş- liğinden yana 73 milleti bir gözle gören; din. dil, ırk. cinsiyet aynmı yapmayan demokratik güçlerin yanın- da yer alabilir. 'Yeni parti gündemde' SELAHATTİNÖZEL Alevi-Bektasi Temsilciler Meclisi Genel Sekreteri Aleviler bugüne kadar sosyal demokrat partilerin oy deposuydu. Bu doğru. '"Fakat sosyal demokrat par- v tîlerin son yıllarda içine düş- tükleri durum, Alevileri ye- ni arayışlara itmiştir. Alevi- lerin köktendinci partilere gitmeleri mümkün değil. Bunun tersi olarak gösteri- len örnekler. iki üç kişiyle gerçekleştirilen bir oyundan ibaret. Bu doğru değil. Doğ- ru Yol Partısi'ne belli bir çapta da olsa giden Aleviler var. ANAP'a da giden var. Ama büyük kısmı boşlukta. Şu son hükümette üç dört ta- ne bakanımız vardı. onu da teke düşürdüler, o konuda da tepkilerimiz var. 1yi kötü CHP'ye destek veren Alevi- ler de bu olay sonrası kopma noktasınageldiler. CHP'nin Alevi toplumunu dışladığı- na dair çok şikâyetler ahyo- ruz. Yani şu sıralar CHP'den toplu istifalar gündemde. Bu olabilir. Bir siyasi parti kur- ma çalışmalan var. Alevi partisi değil, sendikalar- la, demokratik kitle örgütleriyle, Alevi örgütlerinin bir araya gelerek kuracağı bir parti. Yani sosyal de- mokrasideki boşluğu doldurabilecek bir parti. Bu- nunla ılgili çalışmamız şu sıralar başlayacak. NEVZATALTUN Gazi Mahallesi Muhtan Alevilerin sosyal de- mokrat partilere oy verdi- ği doğrudur. Çünkü Ale- viliğin tarihsel geçmişin- de eşitlik, özgürlük, insan haklanna saygı ve demok- ısi vardır. Bu söylemleri J sosyal demokrat parti- ler kullanır. Sağ partilerde de Alevi oyu vardır. Ama çok küçük bir gruptur. Bu partiler Alevi oylanna talip olsa bile çok kazanım- lan olmaz. Hele RP ve MHP'nin hiç şansı yok. Çünkü bizler, inancımıza, düşüncemize saygı gös- termeyenlerle aynı yolda gitmeyiz. Ama ülkede olağanüstü şeylergelişiyor. Halen devam eden böl- gesel bir savaş var. Ve bu savaşta devlet. belli ke- sirnleri, Aleviler de dahil, kazanmak için bu insan- lan biryerlere monte etmeye çalışıyor. CHP'nin ik- tidar olduğu dönemlerde Alevilere yönelik katliam- largerçekleşmiştirhep. Alevilerin de yaklaşık yüz- de 80'i bu partiye oy verir. Ama CHP, Alevilerin inanç ve yaşam standartlannın îyileştirilmesi için hiçbir çaba göstermiyor. Statükocu durumu devam ediyor. Öncelikle bu tutumlannı degiştirmek gere- kir Böylelikle bizlerin de belli kazanımlan olur. Biz rahat etmezsek kimse rahat etmez. Çünkü Ale- vi ve Sünniler, etle tırnak gibidir. Bizım canımız acırsa onlann da acır. 'Sağ Alevi geleneğlne aykırr AIİRALKIZ Anştırmacı. Yazar Pir Sultan geleneği nedeniyle haksızhğa, sömü- rihe karşıgelen tutumlan gereğince Alevilerin sol- da yer almalan kadar doğal bir şey yoktur. Alevi- ler sağda düsünmek, Alevilik gelenekleriyle kesin- like çatışır. Aleviler solun doğal tabanıdır. ama bu bö>le olduğu için sosyal demokrat partiler Alevi- ler sömürdüler. Onlann sırtından politika yaptılar. Nezaman ki, Aleviler de sol partilerin içinde poli- tikı yapmaya başlamışlar. itirazlarla karşılaşmışlar. 'Aleviliğin felsefesi laiktir' Bugüne dek Alevilerin laik olduğu verika- bul edilegeldu Bunun Aleviliğin felsefesin- den kaynaklandığı ilerisürüldü. Genedeso- racağız. Alevilergerçekten laik mi ? Laisizm gibi 1789 Fransız Devrimi'ne denkgelen bir görüşü, kökü çok daha eskilere dayanan Ale- vilik nasıl içselleştirntiş olabilir ki? Aleviler, henüz laiklik kavramı yokken de laik yaşayan bir topJum olduklannı söylüyorlar. CEMAL ŞENER Aleviliğin felsefesi laik. Alevi büyükJerinin, ululan- nın bugünlere ulasan mesaj- lan. öğütlen özgürlükçüdür, eşitlikçidır ve laiktir. Alevi- lıkte kimse kimseye din, ınanç empoze etmeye, dayat- maya kalkışmaz. Alevi ol- mayanlann dışlanması, kü- çümsenmesi Alevi töresinı çığnemekle özdeştir. ALI RIZA GÜLÇİÇEK ve TURGUT ÖKER Alevi felsefesi birey ile Allah arasına girmez. Inanç- ta zorlama yoktur. Alevi fel- sefesi, iktidar olma aracı ola- rak ele alınamaz. Aleviler kımliklerini özgürce yaşa- maktan yanadır. Alevi inan- cı doğrultusunda oluşacak bir siyasal sistemden yana değildirler. IZZETTÎN DOĞAN Aleviliğin tslam anlayışı laiktir. Alevi Islamla Sünni Islam arasındaki en büyük fark laikliktir. Arap Islamı. devletin esasını dine dayan- dırmak. dinin toplumun her safhasına hâkim olmasını öngörür. Alevi Islam ise dev- letin temelini dine değil. yı- ne Kuran'da yer alan bir ayet gereğince akla dayandınr. Din, kişinin Tann ile kendi iç alemini düzenler ve o alanda kalmalıdır. Nitekim Osman- lı'nın ilk 200 yılı dini teme- le değil akla dayanır. Ama Osmanlı toplumundagünlük yasama hâkim olan tslam ah- lakıdır. Devlette. hâkim olan akıldır. SELAHATTİN ÖZEL Aleviler, laiklik kavramı yokken de laik yaşayan bir toplumdu. Alevilere görebi- limin yolunu izlemeyen bir toplum karanlıklara mah- kûmdur. Yani önce bilim ge- liyor. Her şey bundan sonra geliyor. Alevilerin düşünce- sinin özü de budur zaten. Ya- ni laiklikle bire bir uyuşuyor. REHA ÇAMUROĞLU Dünyevilik anlamında ele alındığında hiçbir ınanç sis- temı ya da daha doğrusu din seküler olamaz. Ama din- devlet ilişkisi ve din-sıyasal iktidar ilişkisi bağlamında ele alındığında Aleviler laik- tir. Çünkü Aleviler siyasal iktidar ya da Alevi devleti is- tememektedir. VELİ DOG.AN Alevilerin hepsi laiktir di- yemeyiz. Ancak Alevi inan- cı laiktir. Irk, dıl, din aynmı gözetmez. Herkese ve dü- şünceye saygı duyar. Devlet işlerinin dinle ilgisi olmadı- ğını savunur. MURTAZA DEMİR Bir defa Alevi laikliği,ge- leneğinden kaynaklanıyor. Aleviler çok eleştirel bir ge- lenekten gelıyor. Bizler cem- de dedeyi eleştiririz. Sorun- lar orada eleştirilir, hatta çok daha ıleri gidilir, Tann da oraya indirilir. eleştirilir. Çok doğal bir yapı bu. Her şeyin eleştirilmesi, her şeye akılla. mantıkla bakılması, her şe- yin bilim ve teknolojiye ya- kın olarak yürütülmesi sonu- cunda bunu getiriyor. NEVZAT ALTUN Aleviler laiktir. Ancak la- iklik bu ülkede doğru tanım- lanıp uygulanıyor mu ona bakmak gerekir. 70 yıllık cumhuriyet tanhinde la- isizmle çelişen uygulamalar hâlâ devam ediyor. Diyanet devletin içinde yer alıyor. Okullara zorunlu din dersle- ri konuluyor. Sonra da laikiz denilip. Alevilere de laikli- ğin bekçisi deniyor. Doğru bizler laikiz ve laik- liğin bekçisiyiz, ama devlet laik değil. Sünni kökenli sosyal demokratlar, Alevi kökenli- lere tavır aldılar. Bu çatışma birçok çalkalanma ge- tirdi. Alevileri sağ partilere çağırmak, "Kimlikleriniz- den sıynlın*' demektir. Ama sosyal demokratlar da bu böyle diye onlann sırtında tepinmemelidir. MURTAZA DEMtR Pir Sultan Abdal Derneği Genel Başkanı Alevilerin sosyal de- mokratlara. sosyalistlere sıcak bakmalan son dere- ce normal. Çünkü Alevi- lerin temel sorunu. de- mokrasi sorunu. Demok- rasıyı kurumlaştıracağmı iddia eden partilerde sos- yal demokratlar ve sosya- listler. Sosyal demokrat partiler, demokratlann is- teklerine uygun davranmıyorlar, başka işler yapı- yorlar. "ANAP, DYP,RP,Alevioylanna taüp olabifir mi" diye soruyorsunuz. Paylanna bir şey düşer. RP, bel- ki hiç düşünülmeyecek bir seçenek. Ancak, şeriat- çı olmadıklannı iddia eden liberal partiler, Alevi- Sünni aynmını körükleyen partilerdir ve bunlann altyapısını Türkiye'de hazırlayan partilerdir. O po- litikalanndan ve uygulamalanndan vazgeçerlerse Aleviler değerlendirebilir. Ama, şu ana kadar 'ezan- bayrak-Kuran' diyen birinin genel başkan olduğu partıyi elbette değerlendiımezler. Sıvas'ı kınama- yan, Istanbul'daki insanlann öldürülmesini kınama- yan bir ANAP'ı da elbette değerlendirmezler. Bu- rada sorun, Alevilerden kaynaklanmıyor. Sorun, bu partilerin bakışından ve Alevilere olan düşman- lıklanndan kaynaklanıyor. Aktifpolitika yapmak isteyen Alevilerin ANAP, RP veya DYP'de çalışmalanna gelince... Bakın bir Alevi partisi olayını reddediyorum. Eğer ülkede demokrasi talebimiz samimi olarak varsa -ki var- dinsel ağırlıklı partilerin tahakkümünden sıkıntı çekiyorsak, mezhepçi yaklaşımlardan katliam gö- rüyorsak kendimiz aynı yanılgıya düşmemeliyiz. Alevi partisi kurma talebimiz yok. Demokrasıyi kurumlaştıran ve sosyal demokrat gibi davranan bir parti ihtiyacından söz ediyoruz. CEMAL ŞENER Araştırmacı, Yazar Evet. Doğru. Ama gözardı edilmemeli. Kent sermayesiyle entegre olmuş AJevi sermayedarlar da oluştu. O yüzden nicel olarak çok önemli olmasa da sosyal demokrat politik eğilimdeki Alevilerde bir azalma oldu. Ama çoğunluk hâlâ öyle. ANAP, DYP ve RP, geçmiş iki seçimde Aleviler- den oy almayı denediler. Hatta bir miktar oy da al- dılar. Denemeyi düşünmeleri bile SHP'nin tutarsız politikalanndan kaynaklandı. Aktifpolitika yapmak isteyen Alevilerin DYP, ANAP'ta filan çalışmalannda ise şöyle düşünüyo- rum: Elbette. Ama kımliklerini saklamadan bunu yapıyorlarsa lafımız yok. Oysa benim gözlemim, bu sağ partilerde politika yapmaya soyunan Alevi- ler her zaman ikinci sınıf partili muamelesi görü- yorlar. Aday listelerinde aldıklan, yani konduklan yer- ler bunu kanıtlıyor. Ancak esas nokta şu: Alevile- rin dünya görüşü, sosyal demokrasiye yakındır. O yüzden Alevi kitlesinin temel politik eğilimi, soy- sal demokrat yöndedir. Bu çizginin sağına ya da so- luna savrulan Ale\ iler ya da Alevi gruplan olabi- lir. Ama bunlar her zaman azınlıkta kalırlar. VELİ DOĞAN Alibeyköy Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Sekreteri Alevi oylannın sosyal demokrat partilerde oldu- ğu doğruydu. Ama artık değişecektır. Özellikle Sı- vas katliamından sonra Alevilerin sosyal demok- rat partilere karşı güvensizliği ortaya çıktı. Yeni bir sosyal demokrat parti arayışı başladı. Sağ partiler de Alevi oylanna talip olabilirler. Ama onlara oy çıkmaz. Bu kesindir. Sağ partilerde politika yapmak isteyenler ise ön- ce bir düşünsün. Çünkü kimse Alevi oylanyla po- litik çıkar sağlayamayacaktır. 'CHP'nin basiretsizliği güvensizlik yarattı' MUHARREM ERCAN Alevi Dedesi Şimdiye kadar sosyal demokrat partilerin oy de- posu, Alevilerdi. Bu güne dek bu partileri ilerici. de- mokrat sanıyorduk. Ama gün geçtikçe bunlar sos- yal demokrat kimliklennden çıktılar. Alevilerde de başka partilere kayma oldu. Sağ partiler de Alevi oylanna talip olabilir tabii. hatta ANAP ve DYP'de Aleviler var. Ama RP veya MHP'nin oy alacağını sanmıyorum. Alevilerde CHP'ye bir ağırlık vardı. Ancak son dönemlerde, özellikle Sıvas olaylannda SHP dola- yısıyla CHP'nin basiretsizliği bir güvensizlik yarat- tı. Cem Boynerbile CHP'den daha aktifpolitika ya- pıyor. 'Aleviler artık uyandı' PROF. İZZETTtN DOĞAN Öğretim Üyesi ve Alevi Dedesi 1987'lere kadar Alevile- rin sosyal demokratlann oy deposu olduğu doğruy- du. Ama Aleviler artık uyandı. Sosyal demokrasi- nin ilkelerini savunan partilere yatkındırlar. Ancak bu, sırf sosyal kimliği var diye bir partiye oy vere- cekleri anlamına gelmez. Her şeyden önce sosyal demokrat bir parti, o kimliğe sadık olmalıdır. Ale- viler için, insanlararası fark gözetmeyen, eşitlikçi, dürüst, demokrat, insan sevgisini yeşerten kişiler- den oluşan partiler ön planda gelir. Sırf sosyal, sos- yalist ve sosyal demokrat etiketlerine bakarak bir partiye oy vermezler artık Aleviler. Çünkü o eriket altında yapılanlan bugüne kadar gördük. - Sağ partilerin Alevi oylanna talip olmalan için kendi yapılannı gözden geçirmeleri gerekir. Ben bugün siyasi partilerin mevcut kadrolannı güveni- lir görmüyorum. Ya kadrolannı yenilemeliler ya da dürüst insan- lan ön plana çıkarmalılar. O zaman Alevilerden oy isteyebilirler. MHP ise her şeyden önce bugüne ka- dar Alevilere karşı yürüttüğü yanlış inançlannı de- ğiştirmelidir. Yanlış inançlannı silecek tasarruflara gidebilirlerse belki oy alabilir. Sağ partilerde aktifpolitika yapmak isteyen AJe- viler, dürüst ve haysiyetliyse Alevi kimliğine sahip çıkıyorsa olabilir. Ama bildiğimiz siyasetçi tipiyle yaparsa bu işi, mezhebi fark etmez. - CHP bugüne kadar bize bir şey vermedi sade- ce oylanmıza talip oldu ve aldı. Bazı kişiler de Ale- vi kimliğini kullanarak bu oylan kaptı. Bundan böy- le Aleviler kendi inançlanna saygı duyan ve Alevi Islamı bir onur gibi taşıyacak olan, rüşvetten, kirli- likten uzak insanlann bulunduğu partilere doğru gidecekJerdir. CHP de yapısmı değiştirirse Alevil- er bu partiye yeniden kredi açar. Bunun için CHP'nin çok ciddi bir yapısal değişikliğe gitmesi gerekir. Yarın:Dedellk kurumu ANKARA... ANKA... MÜŞERREF HEKİMOĞLU Görkemli Bir Yıldönümü Bilkent tepesınde Saygun Müzesi'ni geziyorum. Duvarlarda notalar, nakış türü işlemiş değerli sanat- çımız. Seyrederken Adnan Saygun'un müziği çınlı- yorsalonlarda; operalar, konçertolar, oratoryolar, so- natlar. Biryaşamın onurlu belgeleri. Atatürk'ün mü- zik devrimini yeniden yaşıyor Bilkent tepeleri. BAS- SO, Saygun'un Çeşitlemeler'ini ve 1. Piyano Konçer- tosu'nu seslendiriyor. Orkestrayı Gürer Aykal yöne- tiyor, piyanoyu Gûlsin Onay çalıyor, Ersin Onay da gülümseyerek izliyor. Üçü de Adnan Saygun'un öğ- rencisi Ankara Devlet Konservatuvan'nda. Hocalan- na teşekkür ediyorlar bu akşam, Profesör ihsan Doğramacı da gözleri parlayarak paylaşıyor bu gü- zel olayı. Uzun yıllann birikiminden bir armağan 80. yaşına, müzenin 3 nisanda açılması rastlantı değil, Profesör Doğramacı için görkemli bir yıldönümü ön- görenler özellikle müziğe ağırlık venyor bence. Bel- ki de, çoksesli müzik özlemini dindiımek yolunda ke- sin kararlı davranışı nedeniyle. Bilkent Konser Salo- nu da, BASSO da, Saygun Müzesi de masal türü olaylar, bence, Doğramacı'nın hızlı rüzgânyla yorum- lanabilir ancak. Müzik Fakültesi Dekanı Ersin Onay da güzel yakalıyor o rüzgârı. 80. yıl töreninde konuşanlar, çocuk sağlığına kat- kılannı anlattı uzun uzun; genç bir doktor olarak gi- riştiği savaşta başanlanyla uluslararası üne kavuşu- yor, ödüllerle onurlanıyor, kaç ödülü var, sayısını bil- miyor, elbet güzel bir olay. Hacettepe'nin kuruluşu- nu, hastanenin üniversrteye dönüşmesinı, Bilkent'i, bilimin ışığıyla aydınlanan çıplak tepelerin yeşerme- sini, kentleşmesıni yakından ızledim ben. Kimi zaman da karar veremedim, Sayın Doğramacı mutlu mu? Üretken bir yaşam herkesi mutlu eder, ama üretken bir yaşamda doyum ve durak yok, yol bitmiyor, üret- kenlik tükenmiyor! Eleştiriler, kara çalmalar da vız geliyor. Yalnız öz şarkısını dinliyor insan, o şarkı doğ- rultusunda yürüyor, gerçek yargıyı zamana bırakıyor. Doğrusu da bu bence. Herkesin yaşamında doğru- lar var, yanlışlar var, siyahlar, beyazlar, güzeller, çir- kinler var. Asıl portreyi zaman çiziyor kuşkusuz. Sek- sen yıl da önemli bir zaman dilimi değil mi? Doğra- macı'nın portresi de belirmiş bulunuyor artık; ülke- mizde de, dünyamızda da boyveren kişilerden biri. Doğrusu yapıtlan da boyveriyor. Işte Hacettepe, iş- te Bilkent. bilimin ışığını söndürmek çabalanna kar- şın gerçek yolu, aydınlığı gösteriyor genç kuşaklara Her dalda seçkin beyinler yetiştiriyor. Bir de çokseslilik olayı var bence. Sayın Doğrama- cı'ya bu nedenle teşekkür edıyorum ben. Bilkent bir müzik merkezine dönüyor artık, güzel konser salo- nunda birbirinden güzel olaylar yaşanıyor, ünlü çal- gıcılar, orkestra şefleri geliyor, antik şarkılar söyleni- yor, başkentin öteki tepelerinde yaşanan sessizlik deliniyor, müziğin terapisi ile rahat bir soluk alıyor in- sanlar, karamsarlığı aşıyorlar, yeniden umutlanıyor- lar. Fazıl Say'ın piyanosunu dinliyorlar, Tedl Papav- ram'ın kemanını dinliyorlar, yeni şefler, yeni yorum- larla yeni sesler duyuyor, yeni sanatçılar tanıyor, öz sanatçılarımızın düzeyini de kuşkusuz daha iyi anfı- yorlar. Saygun'un yapıtlarını Gürer Aykal'ın yönetti- ği bir orkestradan dinlemek başka bir olay elbet. Ho- ca ile öğrenci ilişkilerinin tırmanışı var o konçertoda. Gülsin Onay'ın parmaklan da coşkuyla vurguluyor o tırmanışı. Sayın Doğramacı 80. yılında yeniden doğdu ben- ce. Değerli sanatçılarımız güzel seslendi ona. İlk kon- serde Mendelssohn'un keman konçertosunu çaldı Suna Kan.Atatürk'ün müzik devriminden, kadın dev- riminden, laik Türkiye'den biryıldız gibi parladı sah- nede. Dışanda kar, içeride bahar; bahar çiçekleri kar taneleriyle öpüşüyor dallarda. Biz de Suna Kan'ı din- liyoruz. Beni en çok genç dinleyıciler etkiliyor. Çoğu Ana- dolu illerinden gelen, bursla okuyan gençler, ama hiçbir konseri kaçırmıyor, sevgilerini, tepkilerini gü- zel belirtiyorlar. Alkışlannı doğru yükseltiyorlar. Mü- ziğin doğası bu belki de, kulak aldanmıyor, doğruyu, yanlışı, sıradanlığı, olağanüstülüğü güzel yargılıyor. Mendelssohn'un konçertosunu bu kez şiirsel, düş- sel bir yorumla çakdı Suna Kan. Belki de ben öyle his- settim ve bu düzeyde bir konçertoyu siyasal bir or- kestradan dinlemek özlemini duydum yeniden. Çok iyi çalgıcılar var, ama orkestra kurulamıyor, konçer- to çalınamtyor nedense! Bilkent tepelerindeki çok- sesliliğin, başkentin tüm tepelerinde yaşanması ge- rekiyor galiba. Tekseslilik eğilimiyle orkestra oluşamıyor! • • • Profesör Doğramacı onuruna düzenlenen konser- lerden'biri Ravel'in Bolero'suyla sona erdi. Çok sev- diğim bir yapıt değil, ama tekseslilikten çoksesliliğe geçişi güzel yansıtıyor. Tek çalgılann sesi giderek ço- ğalıyor, tüm çalgılann sesini de katarak görkemli bir müzik oluşturuyor. Küçük seslerin yücelmesini, or- kestrasyonun gizemini hissediyor insan. Siyasal yaşamda da bir bolero dinlemek umuduy- la BULMACA SEDAT YAŞAYAJS 1 2 3 4 5 6SOLDANSAĞA: 1/Marangozlukta kullanılan küçük 1 el testeresi. 2/Ay- ~ nı adlı balıktan çı- kanlan güzel ko- 3 kulu madde... Gözleri görme- yen. 3/ Eski Mı- sır'da güneş tann- sı... Baharatlı sir- keye yatınlmış koyunetindenya- pılan şiş. 4/ Ser- best bırakma... Dokumacılıkta mekikle enine atılan iplik 5/ ,— tşlenmemiş toprak... Hatıra. ' 61Bir harfin üstüne ya da ai- tına konulan ayıncı işaret... Optik kaydırma. II Ivedi... Bir nota. 8/ En kısa zaman süresi... Bir ilimiz. 9/ Duyu ve istençten ayn olarak düşü- nülen bilme yetisi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Namlusu genellikle yivli, kısa ve hafîf bir tüfek. 21 Iri yan, güçlü kuvvetli ve erkeksı kadın... Bir soru sözü. 3/Kur- şun elementinin simgesi... Maden üzerine kazıma yapmak ya da çıknkta çevrilen şeyleri yontmak için kullanılan ce- lik kalem. 4/Çamaşır leğenı... Yeni bir şey bulma. 5/Seci- ye, karakter... Un. et ve bamya ile yapılan bir yemek. 61 Şar- kı... Samit de denılen ve sözsüz oynanan köy seyirlik oyun- lannm genel adı. 7/Çoğunlukla yemek pişirmede kullanı- lan, ayaklı ve taşınır ocak... Neon elementinin simgesi. 8/ Hatay ilinde bir göl ve ova... " — ış bizimkısi / Asıl en kötüsü / bilerek, bilmeyerek ' hapishaneyi insanın kendi içinde taşıması" (Nâzım Hikmet). 9/Birkaç dizi altın zin- cırden oluşan enli gerdanlık ya da bilezık.