Katalog

7N&AN1995CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Türk balıkçılar mahkemede • SİFYA (AA) - Yasak bölgîde avlandıklan ve Bulgıristan karasulannı ihlalettikleri gerekçesiyle 23'ü Varna'da 4'ü Burgas şehrnde gözaltma alınan toplan 27 Türk balıkçımn mahıemeye çıkanlacağı bildrildi. Türk balıkçılara 250'>er bin leva ceza kesikceğı açıklandı. Seks manyağı kanflnal • VTVANA (AFP>- Viyana Katoik Kılisesi Başpskoposu'nun kilistsinin koruması altında yaşa?an erkek çocuklan seksiel fantazilerine alet ettiğı açıklandı. Roman Katoik Haber Ajansf nm haberinde, Kardinal Hans Hernıan Groer, olay ortaya çıkın;a, Avusturya Piskcposlar Topluluğu Liderliği'nden istifa etti. çafişmalar • ZAMBOANGA (AA) - Filipınler'in güneyindeki Mindanao adasınını Ipil kentine salı günü silahlı baskm düzenleyen aşın dinci militanlann karşı saldınya geçen hükümet birliklerinden kaçtıklan bildirildi. Yerel yetkililer, hükümete ait helıkopterlerin ve topçu birliklerinin saldınlanndan kaçan militanlann. 26 rehineyi de "kalkan" olarak kullandıklannı söylediler. Ubya'dan BM'ye tehdlt • Dış Haberler Servisi - Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafı, Birleşmiş Milletler'in (BM) ülkesıne uyguladığı uçuş yasağına tepki olarak BM'den çekilebılecekJerinı söyledi. NATO'nun Ingiltere. Fransa ve ABD hükümetlerinin oyuncağı haline geldiğini söyleyen Kaddafı, "Ne yazık ki BM'nin artık hiçbir işlevi kalmadı. Bir zamanlar küçük devletlerin de sesini yükseltebildigi BM, şimdi silah olarak üzerimize çevrilmiş durumda" dedi. c Boru hatb ohuıılıı yoldaBÜLENT SARIOĞLU ANKARA - Hazar Denizi 'nde- ki Azerbaycan'a ait yataklardan petrol çıkanlması amacıyla oluştu- nılan konsorsiyumdakı hıssesini yüzde 6.75 oranına çıkaran Türki- ye, boru hattı güzergahı konusun- dalci gelişmelerin de kendı lehine olması nedeniyle rahatladı. Yetkı- liler, toplam rezervi 6.9 milyar to- nu bulan Hazar-Akdeniz petolleri için kurulacak boru hattı güzerga- hının, gelecekte bölgedeki diğer kaynaklann taşınması konusunda da belirleyici olacağına dikkat çe- kerek Türkiye'nin büyük bir avan- taj elde edeceğıni kaydettiler. Ulus- lararası konsorsıyumun, ağırlıklı olarak Gürcistan veya Ermenistan yönü üzerinde durduğu, güzerga- ha ılişkin kararda büyük ölçüde Azerbaycan'ın belirle>'ici olacağı belirtildi. • Hazar Denizi petrolleri için oluşturulan konsorsiyumdaki payını arttıran Türkiye, boru hattı seçeneklerinin Ermenistan ve Gürcistan üzerinde odaklaşması nedeniyle rahatladı. Kötümser rezerv tahminlerine göre 520 milyon tonluk petrol kay- nağı için kurulan uluslararası kon- sorsiyumda Türkiye'nin yüzde 1.75'lik hissesini Azerbaycan'ın resmi petrol şirketi SOCAR'dan alacağı payla yüzde 6.75 oranına çıkarmasına ilişkin protokol çalış- malan Ankara'da sürüyor. Görüş- meler konusunda Cumhuriyet'e bilgi veren Enerji ve Tabii Kaynak- lar Bakanlığı Müsteşan Aiunet Gökçen, en yüksek hissenin yüzde 17 olduğu konsorsıyumda yüzde 6.75'lik payın iyı bir düzey oldu- ğunu belirtti. Gökçen. en kötümser tahminlere göre sadece Hazar De- nizi 'ndekı Azerbaycan petrollerin- den Türkiye'nin 35 milyon ton pa- yı olacağmı vurguladı. Boru hattının güzergahı konu- sunda "Türldye açısından" bir so- run bulunmadığını kaydeden Gök- çen, Kazakistan petrollerinin de bu hatla birleştirilmesi olasılığının yüksek olduğunu bildirdi. Eneıji Bakanlığı ve Boru Hatlan ile Pet- rol Taşıma Anonim Şirketi (BO- TAŞ) yetkililerinden alınan bılgi- ye göre ağırlıklı olarak üzerinde durulan güzergahlann gerçekleş- me olasılıklan şö\ le RlfSya Seçeneğİ: Rusya'nın 70 bin kilometre petrol boru hattı var. Bunlann yenilenmesi müm- kün görünmüyor. Ama Rusya'nın savunduğu bazı tezlervar. Petrolün boru hattıyla taşındıktan sonra Ka- radeniz'deki Novorrosısk Lima- nı'ndan Avrupa'ya ulaştınlmasını öngörüyor. Karadeniz'de, yılın önemli bir bölümünde taşımacılı- ğa olanak vermeyen iklim koşulla- n ve bu teze karşı en önemli argü- man. Novorrosisk Limanı'nın za- ten 35 milyon ton civannda kapa- sitesi var ve tam kapasiteyle kulla- nılıyor. Ek tesis yapılsa da, limanın kapasitesi 50 milyon tona çıkabi- lir. Oysa burada söz konusu olan petrol 80 ile 100 milyon ton. Zaten boru hattı. şımdilık ancak 40-45 milyon tona hitap ediyor. İran Seçeneğİ: İran'ın boru hattının güvenliğini sağlayamaya- cağından kaygı duyan ABD'li şir- ketlerin karşı çıkması durumunda bu olasılık ortadan kalkacak. Ermenistan seçeneği: Hattın Ermenistan'dan gecebilme- sinde, öncelikle Azerbaycan'ın ka- ran belirleyici olacak. Azerbay- canh yetkililer boru hatlannin gü- venliği açısından Ermenistan ko- nusunda ciddi kaygılar taşıyorlar. Cürcistan seçenegi: Şu anda en büyük şansa sahip güzer- gah. Gürcistan sorunsuz görünü- yor. BOTAŞ Genel Müdürü Hayret- tin Uzun, konsorsiyumun haziran ayında üretime başlamasının ar- dından 54 ay içinde toplam 3 mil- yar dolara mal olması planlanan boru hattı projesinin bitmesi ge- rektiğini söyledi. Kazakistan ve Türkmenistan'daki yataklann da bu hatta bağlanması olasılığının yüksekliği nedeniyle güzergaha "Bakü-CeyhaıT değil "Hazar-Ak- deniz" adı verildiğini vurguladı. ABD'den Iraıı'a yeni cezaAmerikan şirketlerinin Tahran'dan petrol satın alması yasaklanıyor. Dış Haberler Servisi - lran'daki leertesislerkurmasınıöngörenanlaş- verilmişti. Washington, Amerikan Co-ş mollalar rejimi bir ekonomik zorluk- lar nedeniyle ayaklanma noktasına ge- len halkı bastırmaya çalışırken diğer yandan da uluslararası baskılara bo- yun eğmemek için çabalıyor ABD yönetimi. tran'ın uluslararası terorizmi desteklediğini öne sürerek Japonya ve Batı Avrupa'lı müttefıkle- ri ile birlikte Tahran'a yenı ekonomik yaptınmlar uygulanması için çaba sar- federken bu ülke ile ekonomik alanda işbirliğine giden ülkeleri tehdit etmek- ten de geri durmuyor. Bunun en son ömeği Rusya ile İran arasında imzalanan ve Moskova'nın Tahran yönetimi için sıvil amaçlı nük- manın ardından yaşandı. ABD, Rus- ya'yı bu anlaşmadan vazgeçirmek için Moskova'nın Batılı kurumlara yaptı- ğı üyelik başvurulannın tümünün Washington tarafından yeniden göz- den geçırilebileceğı tehditlerinde bu- lundu. ABD yönetimi Amerikan şir- ketlerinin İran'dan petrol ithali de da- hil olmak üzere bu ülke ile ticaret yap- malannı yasaklayan bir yaptınmlar paketi hazırlıyor. Paketin ilk sinyalleri ABD Başkanı Bill Clinton'ın mart ayında Amerikan şirketlerinin İran petrol endüstrisinin geliştirilmesi ile ilgili projelere katıl- masını yasaklayan bir karar alması ile Sosyalgerginlik artıyor Dış Haberler Servisi - Ekberabad ve İslamşehir kentlerinde çıkan kanlı ayaklanmalar son ıki yıl içensınde Iran'da yaşanan ekonomik kriz sırasında yoksullaşan halkı ve artan sosyal gerginliği gözler önüne serdi. Ekberabad ve Islamşehir'deki çatışmalar 1979 yılındaki tslam devriminden bu yana ülkede yaşanan en büyük gerginlik olarak görülüyor. Ekonomik kriz bundan önce de 1992 yılında Maşhad, Şiraz ve lrak kentlerinde ayaklanmalara yol açmıştı. tran'ın 35 milyar dolara yakın dış borcu nedeniyle gıda maddelen ithalatinı azaltma yolunu seçmesi üzerine bazı gıda maddelerinin fiyatlan yılbaşından bu yana yüzde yüzün üzerinde arttı. Yağ, şeker, peynir, süt ve et gibi devlete ati dükkanlarda satılan temel gıda maddelerini vitrinlerde bulmak artık o kadar kolay değil. g noco şirketinin Hürmüz Körfezi'nde petrol ve doğal gaz arama-işletmesi- ne ilışkın tran ile yaptığı sözleşmeyi bu tarihte iptal etme karan almıştı. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Robert Pelletrau dün yaptığı bir açık- lama ile Iran'la ekonomik ve ticari iliş- kilerin sınırlandınlması hakkında bir planın hazırlanarak Başkan Clinton'ın onayma sunulduğunu ve lran'a yaptı- nmlann yakında yürürlüğe gireceğini duyurdu. ABD'nin üzerinde çalıştığı ve ya- kında açıklanması beklenen planda Amerikan firmalannın İran "dan pet- rol ithal etmesine de yasak getiriliyor. Amerikan sermayeli firmalar tran pet- rolünün en büyük alıcılan arasında yer alıyorlar ve lran'a her yıl 4.5 milyar dolara yakın para aktanyorlar. Bir iran gazetesinde dün çıkan ya- zıda ABD'nin Tahran'a yönelik siya- si ve ekonomik baskjyı arttırma çaba- lannın. başlattığı uluslarası kampan- yaya karşın başanya ulaşamayacağını öne sürüldü. tngilizce yayımlanan Tehran Times gazetesinde "Onümüzdeki haftalarda yap&nmlann, baskılann ve Avrups- Amerika nıüttefikliğinin bir ise yara- yıp yaramayacağı ortaya çıkacak"ifa- delerine yer verildi. Ekonomik kriz ve pahahhk tran halkını sokağa döktü. • • POUTIKADA SORUNLAR ERGUN BALCI ABD'nin Körfez'deki Kaleleri SarsılıyorKuzey lrak konusunda sağlıklı bir değerlendirme yapabilmek için sorunu daha geniş çerçevede, ABD'nin Ortadoğu ve Körfez politikası bağlamında ele almak gerekir. ABD'nin Ortadoğu'da dört önemli kalesi bulunu- yor: Mısır, Israil, Türkiye ve Suudi Arabistan. Was- hington açısından bu kalelerin temel işlevi, Körfezi ya da başka bir deyişle Batı'nın can damarının geçtiğı petrol bölgesini güvence altına almaktır. Israil dışında, bu kalelerin hepsinde büyük so- runlar var. Biz, Türkiye'nin, sorunlannın üstesinden geleceğine inanıyoruz. Ama Mısıria Suudi Arabis- tan'ın VVashington'u ciddi biçimde kaygılandırdığı düşünülebilir. Hüsnü Mübarek'ın Mısır'ı hızla ekonomik çö- küntüye gidiyor. Yönetici kadroda yozlaşma, kitle- lerde fakirlik arttığı oranda köktendinci akımlar güçleniyor. Üstelik bu akımlar Mısır'ın en büyük gelir kaynaklanndan biri olan turizmi vuruyor. Mü- barek rejimi, hızla büyüyen sosyal ve ekonomik huzursuzluğa karşı şimdiye dek polisiye önlemleri sertleştirmekten başka çare bulamadı. Israil'in FKÖ ile başlattığı barış süreci, tıkanma noktasında. Iki taraf arasında karşılıklı güvensizlik ve kuşkular aşılamıyor. Suriye ile banş görüşmele- rinde de bir ilerieme kaydedilemedi. Türkiye'nin durumu malum. Ancak komşu Arap ülkelerinde olmayan önemli bir avantajımız var. lyi kötü demokratik birikime sahibiz. ••• ABD açısından herhalde asıl kaygı verici geliş- me, Körfez'deki dördüncü ve en önemli kale olan Suudi Arabistan'daki huzursuzluktur. Dünyadaki petrol rezervlerinin yaklaşık % 25'inin üzerinde oturan bu ülke hem ekonomik hem sosyal bakım- dan çatırdıyor. Petrol fîyatlannın düşmesine ek ola- rak, hesapsız harcanan paralar, büyük savurgan- lıklar, dış harcamaların üçte birine ulaşan silah alımlan Suudi Arabistan'ın bir dönem göz kamaştı- ran zenginliğini kurutmuş. Riyad, yabancı mali ku- ruluşlardan kredi alıyor. IMF'nin reçetesi uyarınca kemerleri sıkma politikası uyguluyor. Kral Fahd ge- çen yıl, kamu harcamalannda % 20, bu yıl da % 6 oranında kısıtlama yaptı, bir dizi sübvansiyonu kal- dırdı. Halk artık benzin, su, elektrik, telefon, hava yolculuğu için daha fazla para ödüyor. ABD'ye en- deksli savunma giderlerinde ise hiçbir azalma yok. ABD'den, Suudi ordusunun ihtiyacmdan çok daha fazla gelişmiş silah alımlan devam ediyor. Ekonomik kriz, kitlelerde huzursuzluğu arttınrken köktendinci akımlann da güçlenmesine yol açmış durumda. Kraliyet ailesi ile 6 bine yakın prensin su gibi para harcamalan, saraylardaki ve yabancı ül- kelerdeki sefahat alemleri, köktendihciler tarafın- dan sert biçimde eleştiriliyor. Ülkeyi yöneten I Arkası 19. sayfada EK TAŞIT ALIM YERGISI Nisan aymdan itibaren % 12'ye çıkarılan Ek Taşıt Alım Vergisi, Tofaş'ta kısa bir süre için değişmiyor ve % 6'da kalıyor. Böylelikle Tofaş, modeline ğöre, 16 milyonla 41 milyon lira arasında fiyat avantajı sağlıyor. Bu fırsat, 14Nisan'a kadar. Mutlaka değerlendirin, kazançlı çıkın. Dilerseniz, Tofaş-Emlak Bankası işbirliğiyle, % 4.95'ten başlayan düşük faizli otomobil kredisi kullanın. Böylece, bir Tofaş otomobiline daha kolay sahip olabilirsiniz. Ayrıca, eski otomobilinizi yepyeni bir Tofaş ile de değiştirebilirsiniz. EMLAK BANKASI Taşıt Aracı Kredisi Ürün adeclerimiz sınırlı olup, bu avantaj 14 Nisan'a kadar geçerlidir. Zaman kaybctmcden, hemen bugün bir Tofaş Bayi veya Yetkili Satıcısına gelin, bu avantajı değerlendirin. Ikıncı el değeri her zaman yüksek olan yeni Tofaş otomobilinizle birlikte yaygın servis ağı, bol ve hesaplı orijinal yedek parça güvencesıne de kavuşun. Kampanya süresince, Tofaş Bayi ve Yetkili Satıcıları Cumartesi ve Pazar günlerı de hizmetınizdedır.