Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 NİSAN1995CUMA HABERLER TRT-NT'e tepki • BERLİN (Cumhuriwt) -Yurtdışında yayın yapan TRT-INT'nın Haydi Türkiye. Mehmetçikle El Ele' kampanyasına Almanya'dakiBirlik90/ Yeşiller ıle Kürt derneklerince tepki gösterildi. Yaymîarda Kürtlere karşı ırkçılık ve savaş kışkırtıcılığında bulunulduğu öne sûrülerek Alman televızyon şebekesi üzerinden savaş propagandası yapılamayacağı savunuldu ve TRT-INT'nin yayınlanna son verilmesı istendi. Gerger için Demirel'e mektup • ANKARA (ANKA)- Haymana Cezaevi'nde tutuklu yazar Haluk Gerger'in serbest bırakılmasına yönelik yurtdişı kaynaklı girişimler yoğunlaşıyor. Almanyadaki Darmstadt Üniversitesi'nde görevli 85 profesör, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e bir mektup göndererek Gerger hakkında verilen mahkeme karannm Türk anayasası ile herTürk vatandaşına tanınan düşünce özgürlüğü ve BM Insan Haklan Sözleşmesi'ne aykın olduğunu savunarak Gerger'in serbest bırakılmasını istedi. IVevruz Gunu' • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - DYP Niğde Milletvekih Rıfat Yüzbaşıoğlu. 21 martın "Nevruz Günü" olarak kutianmasını öngören yasa teklifıni, TBMM Başkanlığı'na sundu. Teklıfin gerekçesinde, 21 mart gününün coğrafi açıdan "ilkbahann başlangıcı" olarak tespit edildiğine dikkat çekilerek "Hem de daha ziyade Güneydoğu'daki vatandaşlanmız arasında unutulmadan canlı tutulan bu mıllı geleneğimizi yeniden ve resmen canlandırmakla 65 milyon vatandasımızın beraberliği, bu kültür birliği ile daha da perçinlenmiş olacaktır" denildi. Öğrenci affı TBMM'de • ANKARA (Cumhurijrt Bürosu) - Yükseköğretim kurumlanndan ilişiği kesilen öğrencilerin afTına ilişkin yasa önerisi, TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Öneri, TBMM Milii Egitim Komisyonu'nda 26 nisanda görüşülmeye başlanacak. Oneriyle öğrencilere. mezun olabilmek için. başansız olduklan bütün dersler içuı bir eleme sınav ı hakkı veriliyor. Bu sınavlar sonunda başansız ders sayısmı beş derse indirenler, bu dersler için 3 yanyıl, eleme sınavı yapılmadan beş derse kadar başansız olan öğrenciler 4 yanyıl. GATA öğrencilerinin dışında üç veya daha az dersten başansız olanlar, sınırsız sayıda sınava girebilecekler. Düşünce suçuna karşı aydın eylemi • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cezaevinden yeni çıkan >azar Yılmaz Odabaşı, düşünce suçunu protesto ettı. Odabaşı, düşünce özgürlüğünün sağlanmaması durumunda ulusal ve uluslararası protesto ve eylemler gerçekleştirecekJerini söyledi. TÜYAP Kitap Fuan'nda Yılmaz Odabaşı tarafından okunan, Aziz Nesin, Doğu Perinçek, Ataol Behramoğlu, Deniz Kavukçuoğlu, Şükrü Erbaş. Ali Belkız, Zerrin Taşpınar, Öner Yağcı. Aydın Öztürk, Vecihi Timuroğlu'nun imzasını taşıyan metinde şu görüşlere yer verildi: "Cezaevlerindeki düşünce suçlulan, hükümetçe daha fazla istismar edilmeden, derhal serbest bırakılmalıdır. Bu konuda bir Ankara girişimi olarak ulusal ve uluslararası protestolar gerçekleştireceğimizi ve eylemlerimızi daha sertleştirerek sürdüreceğimizi duyururuz." Erzurum Milletvekili tsmail Köse, devlete yönelik suçlamalann çıkanlmasını istiyor DYR, rapora sansür istiyorANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - De\ letin, "içindeki odak- lardan temLzlcnrncsi" gerektiği vurgulanan TBMM Faili Meçhul Siyasi Cinayetleri Araştırma Ko- misyonu raporu. Meclis'te kav- gaya neden oldu. Komısyon üye- siDYP Erzurum Milletvekili İs- mail Köse, rapordakı "devleti şüphe altında bırakan" tünı bö- lümlenn çıkanlmasını ve "devle- tin aklanmasını" ıstedı. Kö- se'nin. "devlef'yerine "yöoetim" sözcüğünün kullanılmasını ıste- mesi üzerine, komısyonda tartış- ma çıktı. Komisyon üyelerınce imzalanmayan raporun budan- ması için Içışleri Bakanlığı Müs- teşan Bekir Aksoy'un da devTeye girdıği savlanırken, RP'li Hiisa- mettin Korkutata, çalışmalara katılmayan üvelerin, "ağır" bul- dukları raporu "kendilcrine gö- re'' değiştirmek ıstediklenni söy- ledi. Raporu yazan Hâkim Akman Akjürek'in. komisyondaki da- nışmanlık görevinden ıstifa ettigi öğrenildı. Araştırma komısyonu- nun "sonışturma"komısyonuna dönüşmesı yolundakı önerı de reddedıldi. Ankara Devlet Gü- venlık Mahkemesi"nden (DGM) komisyon üyelerıne, gazetemiz yazarı Lğur Mumcu'nun öldü- rülmesı olavıyla ılgili olarak or- taya çıkan sürpnz tanık Avhan Aydın'ın polis tarafından TRT aracılığıyla "yalancı yerine ko- • Komisyon Danışmanı Hâkim Akman Akyürek istifa karan aldı. Refah Partisi Bingöl Milletvekili Hüsamettin Korkutata, komisyon çalışmasma katılmayanlara bazı şeylerin ağır geldiğini söyledi. ANAP Trabzon Milletvekili Eyüp Aşık, "Devlet adam öldürmeyi teşvik ediyor demeliyiz" dedi. nulması" konusunda, "Bu işi faz- la kanştırmayın" uyansı yapıldı- ğı ılen sürüldü. Mumcu suikastında ortaya çı- kan tanık Ayhan Aydın'ın "polis- TRT-DGM IşbirH^'" ile komisyo- nun elınden kaçınlmasmdan ve "emniyetin, Uğur Vlumeu'yu Si- düren kişilerin bulunmasını en- gellediğine" yeterince yer veril- mediğı eleştirisinin yapılmasın- dan kaynaklandığı öğrenildı. Mumcu cinayeti Adını açıklamak istemeyen bir komisyon üyesi, şunlan söyledi: "Mcsela, Mumcu'yu öldüreni gördüm diyen adamı bulduk. An- cak. adamı elimizden kaçırdılar. Kim kaçırdı? Bu, raporda da var. Polis kaçırdı. TRT de bumın içine girdi. Reha Muhtar, program yaptı. DGM, işin içinde. Harta, emniyet de işin içinde ve bizim tespit ettiğiıniz adamın, o tarihte kendi ellerinde oiduğunu söyledi Ama, sonradan anlaşüdı ki emni- yetin belgelerinde tahrifat var. Demek ki biz burada diveceğiz ki 'Emniyet, Mumcu'yu öldüren ki- şilerin bulunmasını engelledi." Tespitleri yapmışız, ama sonuca ulaşmamışız." Toplantıda. imzaya açılan ra- por konusunda DYP'li komisyon üyeleri adına vekâlet alan DYP Erzurum Milletvekili Ismaıl Kö- se'nin. raporda yer alan "devlet aleyhindeki" bölümler çıkarıl- mazsa imza atmayacağmı söyle- diği öğrenildi. Edinilen bilgiye göre Köse, toplantıda "devleti şüphe altında bırakacak" bölümlerin tümden rapordan çıkanlmasını isteyerek "Milletvekili, devtetten şüpheten- mez. Devlet adam öMürmez. Dev- leti aklanıamız lazırrTdedi. Köse, rapordan "gizli köy koruculuğu" ibaresinin çıkanlması gerektiğını söylemesi üzerine RP'lı Hüsa- mettin Korkutata, "Ama, biz bun- lan tespit ettik. Elimizde, kimiik- leri dahi var. Bu nedenle, metin- den çıkartüinasuıa karşnim" de- di. Ancak. Köse, böyle bir uygu- lamanın varlığının bilinmesinin "devlete zarar vereceğüü", bu ne- denle çıkanlmasmın şart olduğu- nu belirtti. Köse. "Cumhuriyet tarihi boyunea. Güneydoğu'nun memurlar için sürgün yeri" ola- rak kullanıldığı ibaresinin çıkar- tılmasını isteyerek memurların "gönüllü" gittiğini ileri sürdü. Raporun, Hizbullah örgütünün "tran'da, Türk çocuklannı örgüt militanlan olarak >etiştirdiği"nc ilişkin bölümü hakkında da "ülke ilişkilerini bozacağı" gerekçesini ileri süren Köse'nin, "Iran" yeri- ne "komşular'": camilerde Arap- ça-Kürtçe vaaz veren "fahri imam"ların yenne de "gönüllü imam" ibarelerinin konulmasını. aksi takdirde raporu imzalamaya- cağını söylediği belirlendi. "Ağy geldi' Refah Partisi Bingöl Milletve- kili Hüsamettin Korkutata da Cumhuriyet'e yaptığı açıklama- da, "Komisyon çahşmasına katıl- mayan arkadaşlara, bazı şeyler ağır geldi. Kendilerine göre bir rapor düzenlemek istediler. Bazı şeyler zuldür, noksanhktır. Değiş- tirsen de kıymeti yoktur dedik. Raporda. görülen gerçekler yer alıyor" dedi. Korkutata, raporu konusunda "gönlünün çok rahat olmadığını, tespit ettikleri bazı doğrulan ya- zamadıklannu ancak bu raporun yine de bugüne kadar Meclis ta- rafından vapılan en iyi çahşma ürünü olduğunu" söyledi. Bu ne- denle "bazı şeylere göz yumarak çıkması için çaba sarf ettiklerini" belirten Korkutata, "Ancak. kuşa çevirirlerse, ben de bu işin içinde yokum" diye konuştu. ANAP Trabzon Milletvekili ve Grup Başkanvekili Eyüp Aşık da komisyon toplantısında bir uzlaş- maya varamadıklannı kaydetti. Aşık, şunlan söyledi: "Biz, raporda. efer divorsak ki bazı ipuçlannı bulduk, bir yeriere kadar gittik; ama, ondan ötesini bize gösterraediler, diyorsak o za- man, devletten şüphelendigimizi, açıkça ortaya koymalız. 'Devlet. adam öldürmeyi teşvik ediyor' demeliyiz. Raporda bazı şeyler, ortaya konmuş, ama sonuca uJa- şümamış." Aşık, komisyonun çok doğru tespitler yaptıgmı, araştır- manın iyi başlatılmış ve önemli bir bölümünün sonuçlandınlmış olduğunu kaydederken de "An- cak, geriye yüzde 40 kalmış. Ama. ulaşılamayan bu yüzde 40, asıl püf noktasıdır. Yeniden ko- misyon kurulursa, başlangıç nok- tası. bu komisyonun geldiği ver olmalıdır" dıye konuştu. Aşık, bu şeklıyle komisyon raporuna "tümüyle evet demesinin müm- kün olmadığuıı. ancak doğru tes- pitler ve doğru bölümler de bu- lunduğunu" kaydederek muhaie- fet şerhi koyacağını söyledi. Bu arada. insan haklanndan sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu da dün komisyon üye- si CHP Malatya Milletvekili Mustafa Yılmaz ı çağırarak komisyonun çahşmalan ve rapor hakkında bilgı aldı. CHP Tunceli Milletvekili Yerlikaya, köylülere yönelik baskılara tepki gösterdi: Hükümeti BM'y^ şikâyet edeceğiın • CHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Hikmet Çetin ile görüşen Yerlikaya, "Tunceli'de insanlar mülteci gibi yaşıyor. Çare bulunmazsa BM'den yardım isteyeceğim. hükümeti BM'ye şikâyet edeceğim" dedi. TÜREY KÖSE ANKAR.\ - CHP Tun- celi Milletvekıiı Kamer Genç'in seçim bölgesin- deki olaylarla ilgili isya- nından sonra. bu ilin dıöer CHP'li milletvekili Sinan Yerlikaya da "Tunceli'de insanlann mülteci gibi ya- şadığını. çare bulunma- ması durumunda hükü- meti Birleşmiş Milletler'e (BM) şikâyet ederek yar- dım isteyeceğini" söyledi. Yerlikaya. şikâyetlerinı. CHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Hik- met Çetin'e ıletti. Çe- tın'in, konuyu Başbakan Tansu Çiller ıle görüşece- öinı söylediâi öğrenildı. ~ CHP Tunceli Milletve- kili Sinan Yerlikaya, grup toplantısının basına kapalı bölümünde yaptığı konuş- manın ardından, CHP li- deri Hikmet Çetin ile ayn bir görüşme daha yaparak seçim bölgesinin sorunla- rını aktardı. Yerlikaya, Cumhuriyet'in bu konu- daki soruları üzerine. Tuncelfdeki durumu şöy- leanlattı: "250-300 köy boşaltıl- mış. Köylüler perişan. Ne giyecekleri var ne viyecek- leri ne havvanları. Mülteci gibi, peşmerge gibi yaşı- yorlar. Gıda ambargosu var. İnsanları bezdirerek köyleri boşaltmak istivor- lar. Birkaç torba un alan vatandaş karakola götürii- lüyor; şeker, domates ta- neyle veriliyor. PKK gelse bile. sanki az var diye bu yiyecekieri almavacak mı? PKK affetmiyor, insanla- nn elinde ne varsa zaten alıyor. Bölgede 12 bin ko- nu't vapılacağı söylendi, ses çıkmadı. Bir bakan, özel- likle bu konuyla görevlen- dirilmeli. Köy boşaltmala- nndan zarar gören \atan- daşlann sorunlarııla ilgi- lenmeli. Evi yakılanlara tazminat ödensin, bu in- sanlara köylerine dönme olanağı verilsin. İnsanlar köylerine dönmek istiyor. Aynca tanm ve hayvancı- lıkla uğraşabilmeleri için kredi verilsin." 'Hükümette ne işimiz var' Tunceü'den milletvekili ÇH karamayız. Ortağımızın, sıkıntılarımıza çare bul- ması lazım. Anlaşıbyor ki hükümet ortaklığı. şekli bir ortaklığa döndü. Bi- zim taleplerimi/ kabul görmüyor. Bölgemize hiç faydamız dokunmuyor. Biz burada bir yatırım sağlıyoruz; sonra, güven- lik yok diye ne ihale edile- biliyor ne de ihale edilse bile gerçekieştirilebilivor. Güvenlik wk gerekçesiyle yatınmlar engellenryor." CHP Tunceli Milletve- kili Sinan Yerlikaya, "Ça- re bulunamazsa BM've başvurup 'Türk hükümeti yardım etmiyor, bu insan- lara siz yardım edin" diye- ceğim. Hükümeti şikâyet edeceğim'"dedi. Tunceli'de boşalülan ve vakılan köyler Tunceli milletvekiUerinin tepkisine neden oluvor. •9' Bölgedekı yurttaşların CHP'den "medet" bekle- diklerini. ancak bu insan- lara yardım edemedikleri- ni anlatan Yerlikaya. bu nedenle partinın küçüldü- ğüne dikkat çekerek söz- lerini şöyle sürdurdü: "DYP, güvenlik güçleri- nin tavrını onaylar bir bi- çimde susuvor. Bizi yok et- mek, zayıf düşürmek için sanki bir işbirliği var. DYP'nin kayıtsızlığı ve onaylar tavn bunu gösteri- yor. Güvenlik güçlerinin sürekli kevfi davranışlan- nı engelleyemezsek bizim hükümette kalnıanıı/jn ne anlamı var? Bövle giderse AKTİFLER TÜKK SAKURA BANK A.Ş. •*31.12.1994 TARİHÜ BİLANÇOSU PASİFLER LNAKİTDEÖERLER b.Elektıf c.Dıger II.T.C MERKEZBANKASI II BANKALAR IV.DIĞERMAÜKURUMLAR V BANKALARARASIPARA PİYASASI VI.MENKULOEĞERLERCUZOANI(NET) d S n k 2.208.047.000 28.»42.*S6.472 961Ü07.3IS b Hizırve Bonourı c.Dtvle) Iç lılıkcaz TahvıHcrı d Dıoer VII.MEVOUAT MUKIZAM KARŞILIKLARI VlllKREDtLER ı Ihcısjs Dışı Kredller ı.KıuV«Mı ıı.ürtı v* Uzun Vaddi b.lhlıus Kredıkn ı.Kıw V K M İ p.Ofta ve Uzun Vadetı IX. TAKİPTEKİALACAKLAR (NET) *.Oıt\ TnkuAek) (N«) 1.0/elTakiplekiAlacakUr 2.AyrıUn Karşılık (-) b.ld«ı Takıplekı (N«) 1 Uları Takıplekı AUcikljr 2.AynUn Kafjılık | ) c Kjnunı TakıpCekı (Net) I.KanunıTakıplekıAUcakUr 2.AynUn Karşılık (•) ' X.K.V.A.K.oeV.TAH.HES. XI FAİ2 ve GELİR TAH.REES. XII MUHTELİF ALACAKLAR XIII.İŞTİKAKLERINET) XIV.SABİT KIYMeTLER(NET) i Oener Degerı b Bınkrrvi Amıırtısmanlar (-) XV.ÜİGER AKTİFLER TOCLAM AKTİFLER MAZIMHESAPLAR TOPLAM NAZIM HESAPLAR HESAPİSMİ I.FAİZ GELİRLERİ NET (A43) A.FAİ7 üELIRLEFfl 1 .Kredılerden Alman a TL Kredılerden ı.lhtı&dt Dıjı Kredılerden ıı Ihtı&as Kredılerınden 109 331.165.4S6 16.874.603.707 yS21.0OQ.00a 342.267.940.678 10S.4S0.6C2.313 J6.H07.27i MS ». 100^045.7*7 8.S29.465.S3S 1.429 41S.831 34.S80.377.064 34.S80.377.064 29.861.26* 627 16.3S9.«14 tSI 32.112.S10.7ai 363.O34.272.tO7 473.115.207.078 156,000^000000 129 134 469 172 _Ş4J>42J»0_613 M2.267 940.678 1 100.045.707 2.410.123.907 A1J1L166J4J 10.867 206.245 5ÇLO5ÖJOÇ 13.601.45).936 14.147.516.897 1.640 764.551 173 1.284.194.012.616 t.MEVDUAT «.Taunut Mcvduad 2.S29.066.683 b.Mevdua( Sert>rilui(i c.Keunı Mevdual d.Tıcarı Mevdual 16.»30.822.827 «bdlıkjUr Mevduatl I.Dıger Mevüual 1.739.2S1 y üovız TevduıHetatM 606.1M.I6K.U* II BANKALAKARASI PARA PİYASASI III T C.MERKE7 6ANKASIKREDİLERİ IVJUJNAN DİOER KREOİLER a.Yurt kmoen 23.736.000.000 lı.Yun0ı>ıııd4n S77.6tS.3OO.OOO V.FONLAR VI.F AİZ ve GİOER REESKONTLARI VH.OOEN VERGI-RESİM-HARÇ-PRİMLER VUI.İTHALATTEM ve TRANS EMİKLERİ IX.MUHr£ÜF BORÇLAR X.TAHVİL ve BONOLAR XI.KARŞILIKLAR XII.OİGER PASİFLER XHI.OZKAYNAKLAR a.Otiemnıj Sernuye 124.tOO.000.000 ı.Nu<ııırMİ beımaye 124.fOO.OOO.O4W ıı.Odennıenıii Seımaye (-) b.Yedek Akteier 8.060.898.742 c Muh Zdr Kaii.(Ban.Kan.32/1) 1.166.938.463 d. Yeniden Otgerletııe FonUrı 6.001.9S7.164 e.Zaro (-| ı.Donem Z»nn • . ıı.Gevmıt Yıl ZararUn XIV. KAR ı.CKHıem Karı 126.J61.443.296 ıl.Geçrrnş Yıl Karian TOPLAM PASİFLER NA7IM HESAPLAR I.G ARANTI veKEFALETLER II.TAAHUTLER III.OOV/IZ ve FAlZ HAOOİ İLE İLG.İŞ. IV.CHGER 624.061.487.6S9 701.291.300 000 14.604.412.463 7.363.M3.633 M,870.152.»S5 13029.835 669 126.361.443.296 1.640.754 661 173 TOPLAM NAZIM HESAPLAR 103.218.127.612 46.398.998.841 202.316.930. J97 »M.J63.S64.766 1.284.194.012.615 31.12.1994 DONtMI KARİARAR TABLOSU HESA.PİSMİ 119.894.363.687 119.I94.3S3.687 323.680 995.257 i40.893.404 860 ı.lhlısa> D.>ı Kredılerden ıı Ihtısjs Kıedılerınden c.Takıplekı Alacaklardan Altnan d.KKOF'dan Alınan Prmıler 2.Mevdual Mun/arn Karjılıklarmdan Alırun 3.BaııkaUrdan AJınan a.Yurtıçı Bankalardan b.Yurtdışı BaııkaUrdan 4.Bankaldfarawı P<rd PıyjMSjndan Alınan e.Meııkut Oegertcr Cuıüinmtiin Alman a.Mevauaı SertılıkaUrı b Ha/ıne 8<ıııoUrı L.Devlel Iç Islıkıa2 TahvıUerı d.Oıger Menkul KıymeUet S.Oıger Fau Gelırlen B.FAİZ GİDERLERİ LMevduala Verilen a.TawrrufMevduatına ' b.Mevûujl icrlılıkitına c.Re&nıı MevduaU . d.Tlcrı Mevduala e.Bankalar Mevduabna (.Dıger Mevduala g.Oovız Tevdut HetapUrau 2.Bankalararası Para Pıyatasınai Veriten 3.KullanıUn Kredılere VerHen «.TCMB'ye b.Yurlıvı BankaUra c.YutHtifi Bankaları d.Dtger 4.0ıger Fau Oıdcrteri 120.t12.S76.464 4.663.603.359 26.4S3.013.881 14.104.486.S87 4.066.663.70* 3.677.638 1.310.660.226 7.I77.S84.632 936.124 1.6*4.648.44» 1.IS0.181.I22 ».702.782.784 3i.7O«.«tO.61<l 125.166.279.823 S4.SS8.043.744 44.664.164.166" 2.698.465.334 64.689.620.401 To,767.7O5.»67 43.261.875 216 II FAİZDIŞIGELİRLERNET(A»B«C) A KOMİSYON GELİRLERİ NET I.Aiıııan Ucrel ve Kmru»yCMilar a.Kredılerden Alınan b.Bankacıtık Hızmellerınden 2.Verilen Ucıet ve Koonuyonlar B.KAMBİYO GELİRLERİ NET 1-Kamfcıyo Karları 2.Kambıyo Zararları C OİGbRFAİZ DIVIGELİRLERNET 1.Di()er Faı; D141 Gelırler a.Sermaye Pıyauu IjlerrOerı Karlan b.l^iuak ve Kurulu^Ur Kar PayLan C.Olagdnuslu (iellrler d.Dıger Faii Ch^ı Gelırler 2 CMgeı Fau D141 Gıderler a.Peifronel Gıderlerı b.Ktdem Ta/mınatı Karfilığı c.Oıger Kar^ıhklaı d.Vergl ve HdrçUr e.Serınaye Pıyasdu If lemlefi ZararUn I.Kıra Gtderlerı g.Aınortısnun Gıderlerı lı.Ougaııuslu Gıderler ı.Dıger Fau Dı^ı GnJerler 3.Takıplekı Alacaklar K « f * g i a.O/el Takıp b.ldarı Takıp c.KanuiN Takıp III.VERGİ ONCESİKAR/ZARAR IV.VERGİKARŞILIĞI V.NET KAR/ZARAR 3.461.762.585 26.831.146.478 76.718.876.204 t1.H7.261.320 425.000.000 2.113.027.911 63.2*2.180.480 2.321.822.798 0 21.182.297.622 19.606.844.344 8.731.408.014 3.139.929.619 666.474.460 41.638.98 1.347 2.021.784.62* 0 77.130.17» (160.661.973 896i 24.357.266.369 29.283.608.OIİ3 4.926.342.S94 I76T98.9 1*8.220.264.161) T C Ü İ 161.039.136.684 2.106.414.80» 173,019.021.2«1 47,667,577.968 12t.361.443.296 382.539.2H DEGERLEME KURLARI: 31/12/1»»4:3t.M7.2»/12/19»4:3«.6l7.2t/12/19»4:3S.67l,27;i2/19»4:36.5»4,2«/12J1»«4:36.2l1.23/12/1»«4:36.262 BÎR SERVER TANtLLİ Jean Giono Ustüne Bugünkü gibi hatırımdadır: 194O'lı yıllann ortala- rında, Van'da, bir yeniyetmeyim; Milli Eğitim Ba- kanlığı yayınlarının satıldığı bir barakanın yakının- da. değişik eserferi okuyuculanna sunan kitapçı ll- yas'ta, satılsın diye oraya bırakılmış bir tomar kitap bulmuştum: Bunlar, Remzi Kitabevi'nin ünlü "Dün- ya Muharrirlerinden Tercümeler Serisi"nöe çıkmış romanlardı. Neler yoktu ki içlerinde? Anatole France'ın Thais"\n(ien Tullio Murri'nin Kürek Ce- hennemi'ne değin apayrı bir dünya! Aralarından -ranstlantı elbette- ilk okuduğum ro- manı da hatıriıyorum: Jean Giono'nun 7epe'si; çe- viren de Sabri Esat Siyavuşgil! Kitabın konusu, Fransa'da Provence'da, bir çeş- me ile birkaç çınarın çevresine yığışmış dört evden oluşan bir köycüktür. Buğday, lavanta çiçekleri ve ardıç ağaçlarıyla kaplı bir yaylanın ortasına kon- muş bu köy yavrusunun on iki sakini vardır. Ro- man, dizginlerinden boşanan bir doga içinde bu insanlann yaşamını anlatır. Ama nasıl bir lirizm ve destan havası içinde! Çarpılmıştım... Jean Giono ile tanışmam böyle oldu ve hep sür- dü. Onun Dünya Şarkısı, Büyük Sürû ve Sevincim Sürsün adlı romanlan, büyük bir zevkle okuduğurti eserieri arasındadır; şu andığım kitaplan, yanılmı- yorsam, sonraki yıllarda Türkçede de yayımlandı. Bu yıl, Giono'nun doğumunun 100. yılı. Büyük yazar, adım başında inceleme, sel gibi yazı ve programlarla anılıyor. İlk gözağnlarımdan olduğu için, ilgiyle izliyorum bunlan. Elbet gıptayla da: Bir toplumun, edebıyata emek vermiş değerierini nasıl başının üstünde taşıdığını görüyor ve kendi ülkem- de, bu konudaki ilgisizliğe bakıp esef ediyorum. Geçenlerde. gazetemizde Selim İleri, Halit Ziya Uşaklıgil in terkedildiği unutkanlığı dile getirıyordu. Düşünebiliyor musunuz, adam Türk romanının babası, ama nasibi unutuluş! Kahroldum... Okuyuculanmın Jean Giono hakkında zaten bi|- diklerini burada sıralayıp dökmenin anlamı yok. Şu bir iki noktayı olsa olsa belleklerı tazelemek için kaydedeceğim. Giono, Provence'da Manosque'da doğdu, he- men hemen bütün eserlerini orada yazdı ve orada öldü (1895-1970). Başlarda anlattığı da, Provence doğası ve oradakı insanlar; elbette çoğunlukla köylüler... Kolay değildir bunu yapmak: Çünkü yö- reciliğe ve folklora düşme tehlikesi vardır. Geniş imgelem ve imge dünyası sayesinde böylesi bir çıkmaza girmedi Giono. Ve o ne çarpıcı anlatıştır o! • . Gerçi sonraki yıllarda biçeminde ve romanesk dünyasında değışikliğe gidecektir; ama hep sürük- leyici olacaktır o dil ve dünya. j Sadece Provence'a da takılıp kalmadı. ' Dünyayı altüst eden olaylara da dikkatini çevirdi. OtuzJu yıllarda, şu üç tehlikeyi görür Fransa, yı- ğınla soruna gebe bir sanayileşme içıne girmiştir; faşist hareketlenişler, bir veba gibi yayılmaktadır ve Hitfer iktidara gelmiştir, sirartlanmaktadır. Ne yaparsınız siz olsanız? Birinci Dünya Savaşı'nda cepheye gönderilmişti Giono. Verdun cehennemini yaşar orada; yanında yöresinde en sevdiği arkadaşlarının can verişini görür. 1931'de yayımladığı Büyük Sürü'de işte bu gördüklerini anlatacaktır. Kendisine bir şey olmaz gerçi; ama tepeden tırnağa savaş düşmanı olarak doner cepheden. Barışçılığını sürdürecek, ancak burnundan da getireceklerdir bu tavnnı. Paranın hükümranlığına, tekniğin istilasına, do- ğanın çığnndan çıkanlmasına, büyük kentlerin ya- yılmasına karşı insanlığı korumayı ise, ölünceye değin görev bildi. Banşı korumalı ve doğal değeriere dönmeli, der- miş. Dünya Şarkısı (1934) ile Sevincim Sürsün'de (1935) verdiği mesaj budur. Insanoğlunun ekmeğini, yağını ve şarabını ken- disinin üreteceği kırsal ve pagan yaşamı yüceltme- sinde ütopyacı bir yan görsem de, teknik uygarlığa ve modern maşinizme karşı çıkışında, işlerin çağı- mızda gelip vardığı noktaya bakarak büyük bir haklılık payı bulunduğuna inanmışımdır öteden be- ri. Jean Giono, bir hümanisttir aynı zamanda. Ve yaşadığı yıllarda olduğundan çok daha fazla da güncel... 'Faili Meçhul'ler raporu.- Demîral'a göre, Meclis raporu politik • Demiral, TBMM Faili Meçhul Cinayetleri Araştırma Komisyoriu'nun raporundaki eleştirilere karşıhk, "Ben görevimi yapıyorum. Görevim yasalar çerçevesindedir. Onun değerlendirilmesi de ancak yargıya düşer. Başkalan benim görevimi asla değerlendiremez" dedi. T J EVtNGÖKTAŞ ANKARA - Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Başsavcısı Nusret Demiral, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Faili Meçhul Cinayetleri Araştırma Komisyonu'nca hazırlanan ve görevini tam olarak yerine getirmediği gerekçesiyle hakkında yasal işlem yapılması istenen raporu "politik amaçb" olarak niteledi. Demiral. "Ben görevimi yapıyorum. Görevim yasalar çerçevesindedir. Onun değerlendirilmesi de ancak yargıya düşer. Başkalan benim görevimi asla değeriendiremez" dedi. Nusret Demiral, Cumhuriyet'in sorusu üzerine, "Biz, yargı içinde yer almış insanlanz. Yasalara göre hareket ederiz. Bizim vaptığmuz işlemler yasalar çerçevesindedir. Bu işlemler yine yasalar çerçevesinde, yine yargıç mekanizması içinde değerlendirilir'' görüşünü dile getirdi. TBMM Komisyonu'nun ' raporunda, faili meçhul cinayetlerin < araştınlmasında komisyonun çalışmalanni engelleyen birtakım , "odaklar"ın olduğu * belirtilerek şöyle , j denilmişti: "Komisyonumnz görev • yaparken birbirleriv le her haliyle bağlı olduklan dıştan bakıldığuıda bile belli olan birtakım odaklar, tanığın adresinin tespjtini istememize rağmen, bu tanığı önce televizvona çıkanp yalancı tanık olarak nıahkûm ettikten sonra komisyonumuza bırakmı^, bu konuda yazınış olduğumuz yaalara yetkfli makamlar sürekli olarak başka cevaplar vermiş, çok önemli soruşrurmalann cvraklan hukuk gereği olmasına rağmen Ankara DGM Başsavcısı'nuı yaptığı gibi komisyonumuza gönderilmemiştir."