Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14NİSAN1995CUMA 12 KULTUR 1 4 U L U S L A R A R A S I İ S T A N B U L F İ L M F E S T İ V A L İ PORTRE/ ONAT KUTLAR Yazar. ozan, sinema ve senaryo yazan Onat Kutlar. 1936 yılında Alanya'da doğdu. Paris Üniversitesi Felse- feBölümü'ndeöğrenimgördü, 1965-67 ve 1969-76 yıl- lan arasında kurucusu olduğu Türk Sınematek Derne- ği'nin yönetıciliğinı yap- tı. Yeni Sinema ve Film dergilerini yayımlayan Kutlar, dernek adına yurtdışında düzenlenen haftalara katılarak Türk sinemasının dünyada ve pek çok yabancı yapıtın da Türkiye'de tanınması- nı sağladı. Sinema Günleri'nin ts- tanbul Uluslararası Film Festivali'ne dönüşüp ku- rumlaşmasında büyük pay sahibi olan Kutlar, "Yusuf ile Kenan", "Hazal", "Hakkâri'de Bir MevsinT adlı filmlerin senaryolanna ımza atmıştı Yazdığı sine- ma yazılannı "Sinema Bir Şenliktir'" adlı kitapta topla- yan Onat Kutlar, uğradığı bombalı saldın sonucu 11 o- cak 1995'te yaşamını yitirdi. 60'lann ruhunu estirenfilm... SUNGU ÇAPAN Cinema Novo kuşağının torunlanndan. Brezilyalı yönetmen Sergio Rezen- de'nin, festivalin Edebiyat- tan Beyazperdeye bölümün- de göstenlen 44 Lamarca"sı, 6O'lı yıllann bugün salya- sümük hatırlanan devnmci ruhundan, dokunaklı esinti- ler getirecek karşımıza. Za- limlerin yanında yer alan bir ordunun komutanı olmak- tansa yerinı değiştirip ezi- lenlerin yanında mücadele eden, iflah olmaz bir idealıs- tin, büyük Che'nin gölgesi- nın vurduğu dramatik öykü- sünü aktaran bu film, bütün değerlerin gittikçe kirlene- rek yozlaştığı günümüzde. yaklaşık 25-30 yıl öncesinin coşkusunu ve devrimci so- luğunu estirmesi açısından seyre ve ilgiyle değer bir La- tin Amerika yapımı kuşku- suz. Yönetmen Sergio Rezen- de'nin. Emiliano Jose-CM- dack Miran yazar ikilisinin "GeriBa Yüzbaşısı Lamar- ca" adlı romanından uyarla- dığı film, sadece Brezilya'da değil, tüm Latin Amerika ülkelerinde yaygın bir efsa- neye dönüşmüş yüzbaşı Carlos Lamarca'nın yaşa- ırunın son dönemini görün- tülerken, 68 kuşağından se- yırcinin göz pınarlanna yaş- lann birikmesıne de yol aça- bilır kımi sarsıcı sahneleriy- le Lamarca'nın ordudan fi- raredip gerilla savaşına atıl- masını ve Bahia'nın son de- rece yoksul bölgesindeki trajik ölümüne kadar olan yaşamını geriye dönüşlerle hikâye eden filmde yönet- men, Yüzbaşı Carlos La- marca'yı neredeyse Che Guevera'yla özdeşleştire- rek, ilkelerinden asla ödün vermez, sapına kadar inanç- lı bir devnmci olarak sunu- yor. Ekonomik, siyasal ve ahlaki krizin yaşandığı, yoz- laşmanın açlık ve yoksul- lukla paralel gittiği ülkesin- de, insanlann bir şeyleri de- ğıştırmeye soyundukları, bugün artık geride kalmış, unutulmaz bir dönemi ve bu dönetni Che gibi simgele- yen bir kahramanın öyküsü- nü göriintülere döken, Bre- zilyalı sinemacı Sergio Re- zende'nin "Lamarca"sı. bir Latin Amerika başyapırı de- ğilse de tavsiyeye layık, il- ginç ve mendil ıslatan. nos- taljik bir film sonuçta. La- marca rolündeki Brezilyalı oyuncuyu kolay kolay unut- mayacaksınız! Loren'le Mastroianni'nin özel günü Mussolini Italyası'nda ideolojinin ihtişamını yan- sıtan büyük apartmanlardan binnde Antonietta, Hitter'in Roma'ya gelişinı kutlaya- cak kocasını ve çocuklannı törene yetiştirme çabasında. Tüm Romalı faşistler o gün 'Duce'lerini ziyarete gelen Hitler'ı görmek için yollan doldurmuş. Antonietta, ev halkıyla gitmeyip günlük işlerini sür- dürüyor. Uşeklindeki apart- Köseler'in sergisi açıldı Kültür Servisi - Ressam Zuhal Köseler, The Mar- mara Oteli'nde bir sergi açtı. Devlet Güzel Sanatlar Akademısi Prof. Ali Avni Çelebı (Çallı) Atölye- si'nden mezun olan sanat- çı, yurtiçinde 50 kışisel ve 39 karma sergide yapıtla- nnı sergıledi. Köseler'ın bazı yapıtlan, Kültür Ba- kanlıgi tarafından Devlet Müzesı'ne, bazılan da yurtdışı özel koleksiyonla- n ve müzelerine alındı. manın karşı dairesinde otu- ran Gabriele de törene katıl- mamış. Bir şekilde bu iki komşu bir araya geliyorlar ve o özel günü bir arada ge- çiriyorlar. Birbirlerine sırla- nnı açıyorlar. Eşcinsel olan Gabriele yaşamında ilk kez bir kadını arzuluyor. Anto- nietta da ilk kez kendınin 'hizmetçi' değil, kadın oldu- ğunu hissediyor... Uzun yıllar komedi film- lerinin senaryolanru yazdık- tan sonra komedi yöneterek yoluna devam eden Ettore Scola, 1970'lerin ikinci ya- nsında özellikle toplumsal sorgulamasını kara mizah üzerinde yoğunlaştırdı. Bır süre aynı yolu ızledikten sonra sosyal ve politik yön- den kendini yitırmeye başla- yan ttalyan toplumunu ele aldı ve yaptığı her film ses getirdi. Özel Bir Gün (1977 Cannes Jüri Ödülü ve en iyi yabancı film Cesan) konu- su, özel ışığı ve Sophia Lo- ren'le Marcello Mastroian- ni'nin çok başanlı oyunla- nyla kaçınlmaması gereken bir Scola başyapıtı. BUCUN YARIN EMEK: 12.00/ Özel Bir Gün. 15.00/ Zeytinliklerin Altında. 18.30'Özel Bir Gün. 21.30/ Amatör FİTAŞ1: 12.00'Dağlı Barnabo, 15.00/ Sevda Yazı. 18.30' Dağh Barnabo, 21.30 Sevda Yazı FİTAŞ2: 12.00/ Keyifli Bir Yaşam. 15.00/ Dans + Sonı Dans, 18.30' Keyifli Bir' Yaşam, 21.30/v Hayalı Bir Otobıyografı FİTAŞ3: 12.00'Bay E. 15.00 Yusuf ile Kenan, 18.30' Hazal, 21.30/ Hakkan'de Bir Mevsim REKS: 12.00/Erkekler Yalancıdır, 15.00/ Inek. 18.30/ Lamarca, 21.30/ Tören EMEK: 12.00 Batı Yakasının Hikayesi, 15.00'Altın Yumurtlayan Tavuk FİTAŞ1: 12.00' Bulutlann Kapısı + Doyumsuz Bayan, 15.00/ Yağmurdan Önce, 18.30/Bulutlann Kapısı, 21.30/Yağmurdan Önce FİTAŞ2: 12.00' Dostlanmı Düşlüyorum, 15.00/Amatör, 18.30/ Dostlanmı Düşlüyorum, 21.30/ Zeytinliklerin Altında FİTAŞ3: 12.00/Ejderha Danıel. 15.00'Balkan Balkan, 18.30' Savaş ve Banş + Mizah ve Yüce, 21.30/ Ay Vakti REKS: 12.00/ Sirga, 15.00/ Tatlı Tuzlu, 18.30/ Aşk ve lnsan Kalıntılan. 21.30/ 2001: Uzay Macerası KAÇIRMAYIN Yusuf ile Kenan: Ocak ayında yitirdiğimiz yazanmız Onat Kutlar adına düzenlenen bölüm, Kutlar'ın senaryosunu yazdığı Yusuf ile Kenan'Ia başlıyor. Babalannı kan davasında yitirdik- ten sonra şehirdeki amcalannı bulmak üze- re Istanbul'a gelen ve bulamayınca sokak- larda yaşamak zorunda kalan Yusuf ile Ke- nan adlı kardeşleria öyküsünü anlatıyor Ömer Kavur. (1979- 83 dk.) Hazal: Yönetmen Ali Ozgentürk,Doğu Anado- lu'daki feodal düzenin yarattığı kıstınlmış yaşamı ele alıyor Hazal'da. Nişanhsı as- kerlik görevmden geri dönmeyince Hazal, ağanın emrine uyarak nişanlısuıın 11 yaşın- dakı erkek kardeşı Ömer'le evlenmek zo- runda kalıyor. (1979-100 dk.) Hakkâri'de Bir Mevsim: Onat Kutlar bölümünün üçüncü filmi Hakkâ- ri'de Bir Mevsim, Güneydoğu Anadolu'ya sürü- len bir öğretmenin dünyadan kopuk yaşama kar- şın, bölge insanına duyduğu yakınlığı, kurallan, Hazal çocuklann yaşama isteğini çok çarpıcı görün- tülerle veriyor. Erden Kıral'ın filmi 1983 yılında Berlin'den Gümüş Ayı ödülü getirmişti. (1983- 111 dk.) Eski rahibeden porno öykülerIsabelle garip bir tip. Tannnm ona henüz belirlenmemiş bir görev verdiğine inanıyor. Bu görev, 'dünyayı kurtarma misyonu' şeklinde de açıklanabilir ona göre. Bu 'agır' görevden kaçabilmek amacıyla manastıra kapanıyor ve 15 yıl sonra rahibelikten aynlıp geçinebilmek için bir dergiye pomografık öyküler yazıyor... Dığer yanda Thomas adlı kötü kişilıkli bınnin porno dergısi yönettiğini öğreniyoruz. Beraber olduğu güzel Sofia'yı porno yıldızı olmaya zorluyor. Ancak bu hayattan bıkan Sofıa, Thomas'ı pencereden dışan itiyor. Thomas ölmüyor, ama belleğinı yitiriyor. lşte bu noktada Isabelle'in misyonu başlıyor. Barda tanıştığı Thomas'a geçmışine dönmesi için yardıma başlıyor. Bu arada Thomas ın öldüğünden emin olan Sofia da silah kaçıkçılannın eline düşüyor ve üçlünün yollan bir şekilde kesişiyor. Amerikalı yönetmen Hal HarÖey'in Amatör'ü sinema çevrelerince fazla Avrupalı bulundu ve bu özelliğinden ötürü alkışlandı. Tabii bu değerlendirme yanlıştı, çünkü Amerikan sineması, yalnız Hollywood'dan ve serüven filmlennden ya da bol gözyaşlı filmlerden oluşmuyordu. Adlan sık anılmasa da sanat sinemasına kayan yapıtlara imza atanlann sayısı çoktu. Hartley de bunlardan biri. Türk sinemasevenn Sıradan Erkekler'le (Simple Man) tanıdığı yönetmen Amatör'de entelektüel bakışla ironiyi, cinsellığı, sürrealist havay ı bir arada yoğurarak veriyor. Film bir başyapıt değil, ama son derece akıllı, özgün bir çalışma. Cannes '94'e katılan Amatör'de yalnız ve egoist üç insanın kişilığınde üç ayn dünyayı, insan ilışkilerinin ne derece hassas dengelere oturduğunu izliyoruz ve zor bir konu olmasına rağmen aşınya kaçmamış rafine bir anlatımla karşılaşıyoruz. Isabelle'i canlandıran Isabelle Huppert başanlı, ancak Elina Lovvensohn ve Martin Donovan da onun kadar iyi. JeffTajlor ve Ned Rifle'ın müzıklerinin de katkısı unutulmamalı.'•••...,,-.. YENİ BASLAYAN FİLMLER 4 Ucuz Roman 9 gösterimde UCUZ ROMAN: Yeni yet- me iki hırsız olan Honey Bunny (Amanda Plumtner) ve Pumpkın (Tim Rotfa, içki dükkanlannı soymanın her geçen gün riskli olmaya baş- ladığına. bu yüzden kendile- rine yenı bır yol bulmalan ge- rektiğıne karar verirler. Bir gün komşu cafede kahvaltı ederken burayı soymayı dü- şünürler. Cafeye gelen pek çok insan, pek çok cüzdan demektir. Bu arada yeraltı dünyasının iki adamı Vincent Vega (John Travolta) ve Ju- les Winnfield (Samuel L. Jackson), amatör bır grup do- landıncının elindeki gizemli siyah bir çantayı almakJa gö- Pulp Fiction revlıdır. Quentin Tarantino, 1994 de Cannes Film Festi- vali'nde Altın Palmiye Ödü- lü'ne değer görülen 'Ucuz Roman-Pulp Fiction'da, 30'lu ve 4O'lı yıllarda popü- ler olan heyecan verici suç öykülerini konu alan, ucuz baskılı, olağanüstü çizımler- le dolu 'Black Mask' dergisinden etkilendi. Bu ucuz derginin sarar- mış sayfalannda yer alan belalı- lar. rüşvetçi polisler. tehlikeli sa- nşınlar vardır. Acımasız karanlık şehır40'h ve 50'h yıllarda Holly- vvood'a kaynak oldu. Tarantino bu esin sayesinde üç öykü yazdı. ilk öykü Tony Scotttarafından çe- kilen 'Tnıe Romance-Çılgm Ro- mantik'ti. Üçüncü öykü ise başa- nsız bir mücevher soygununu ko- nu alan ve Tarantino'ya dünya çapında başan kazandıran 'Re- servoir Do^-Rezervııar Köpek- Tebessüm rârantino, 30'lu ve 40'h yıllarda popüler olan, heyecan verici suç öykülerini konu alan, ucuz baskılı, olağanüstü çizimlerle dolu 'Black Mask' dergisinden etkilenmiş. Fransız yönetmen Claude Miller'ın bu yıl Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde de göstenlen son filmi "Tebessüm", yaşlı bir adamın gençleşme hevesiyle genç ve güzel bir kadına umutsuzca âşık olmasım anlatıyor leri'ydi. Bu iki filmden sonra yö- netmen, üç öyküden oluşan ana temaya dönmek istedi. Tarantino, 'Rezervuar Köpekleri'nde birlik- te çalıştığı oyuncularla 'Ucuz Ro- man'da bir araya geldi. Bunlann başında Harvey Keitel ve Tim Roth geliyor. ÇILGINLIĞIN ÖTESİNDE: John Carpenter'm yönettiği psi- kolojik gerilim türündeki filmde olaylar çok satan bir korku roma- nı yazannın çevresinde gelişiyor. Filmde Jurgen Procnnow'un can- landırdığı Sutter Cane adlı yazar öyle bir güç yaratıyor ki, kitapla- nnı okuyanlar delirmeye başlıyor. Bir gün yazar ortadan kaybolun- ca, yayıncısı (Chartton Heston) onu ve gelecek romanının tasla- ğını bulmak üzere bir sigorta mü- fettişini görevlendiriyor. "Maske", "Jurassic Park" gibi filmlerin özel efektlerinin yaratı- cısı Industria Light and Magic, bu film için de canlanan bir yağ- lıboya tabo ve yirmı kukJacı tara- fından çalıştınlan bir dönen 'ca- navarar duvan' gerçekJeştirmiş. Filmin senaryosunu 1890-1937 yıllan arasında yaşamış olan Amerikalı yazar H.P.Lovec- raft'tan esinlenerek yazan film yapımcist Michael De Luca. fil- mi "Dünyanın sonu hakkında pa- ranoyak bir fantezi'" diye tanım- lıyor. Carpenter ise, De Luca'nın se- naryosunun geleneksel korkudan çok Bunuel'i andırdığını söylü- yor. Filmde 'canavar' yazan oy- nayan Prochnovv, 'şeytani bir rol' dediği Sutter Cane karakterini şöyle anlatıyor: "Sutter Cane öy- le başanlı bir korku övkiileri ya- zan ki, kitapları İnciİden daha popüler oluyor. İnsanlar üzerin- de garip bir etkisi var. Kitaplannı okuyanlar aklını kaçırryor, şizofrenik davranışlar gös- termeye başlıyor. Cane, yıl- lar önce >"ar olan bir güce inanıyor ve bu güç dünyaya geri dönüyor". TEBESSÜM:Ünlü Fran- sız yönetmen Claude Mil- ler'ın senaryosunu yazıp yö- nettiği "Tebessüm", yaşlı bir adamın gençleşme heve- siyle kendinden çok daha genç ve güzel bir kadına umutsuzca aşık olmasım an- latıyor. Film, 60 yaşındaki psiİuyatri profesörü Pierre- François Le Clainche'in doktorundan ikinci ve belki de ölümcül bir kalp krizi ge- çirme tehlikesiyle karşı kar- şıya olduğunu öğrenmesiy- le başlıyor. Ancak, profesör bunalıma girip kalp doktorunun, yani kansının öğütlerine kulak vererek köşesine çekilecegi yerde 25 yaşında çok çekici _ olan Odile'e âşık olur. Gün- lerinin sayılı olduğuna ina- nan Le Clainche; üçkağıtçı Jean- Jean'ın, Odile'ın bir tebessümü- nün, dünyevi zevklenn ve olası bir kalp krizinin peşinden çılgın bir serüven arayışına yönelir. A- ma, bütün bunlar profesörü öldür- mez. Tam tersine, adeta yeniden doğan profesör artık onu tehdit e- den asıl tehlikenin düzenli bir ya- şam olduğuna inanır. Şaşkınlık ve hüzün yaratan finaliyle "Tebes- süm"de, Claude Miller genç ve güzel Odile'in erkekler tarafın- dan nasıl haksızlığa uğratıldığı- nın da üzerinde duruvor. İSTANBUL 1 q. ULUSLARARASI KUITUR İÇTANRIII UE SANAT iaiHWDUL_ UAKFI FİLM FESTIVALI BU FİLMİ, GOZU KAPALI İZLEYEBİLİRSİNİZ. Kosal'dan Cemal Reşit Rey anısına resital • Kültür Servisi - Ölümünün onuncu yılında Cemal Reşit Rey adıru yaşatma etkinlikleri çerçevesinde, Rey'in öğrencilerinden piyanist Vedat Kosal yann, saat 20.30'da Cemal Reşit Rey Konser Salonunda bir resital verecek. Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Yıldınm Aktuna'nın himayesinde, Kazlıçeşme Lions Kulübü işbirliğiyle gerçekleşecek konser için Kosal, Almanya'dan gelecek. Resitalin bütün geliri, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıklan Hastanesi bünyesinde kurulan UMATEM'e (Uçucu Madde Bağımlılan Tedavi ve Eğitım Merkezi) bırakılacak. Şezerve Özyalçmer'den imza •Kültür Servisi - An kara TÜYAP Kitap Fuan'nda, Sennur Sezer ve Adnan Özyalçıner, yann ve pazar günü yeni çıkan kitaplannı imzalayacaklar. ' Sennur Sezer, yann Salon . A giriş katı 5. sokaktaki tnsancıl standında şiir üstüne denemelerden oluşan "Şiir Gündemi" adlı kitabını okurlanna imzalayacak. Sezer pazar , günü de Adnan Ozyalçıner ile birlikte aynı salonun 4. sokağındaki Altın Kitaplar standında, eski İstanbul yaşayışını konu alan "tstanbul'un Taşı Toprağı Altın" adlı kitabını imzalayacak. Toplıriuğu •Kültür Servisi- Kurulduğundan beri her sezon izleyicilerine iki değişik program sergilemeyi gelenek haline getiren Çağdaş Bale Topluluğu. geçen kasım ve aralık aylannda "Gaite Parisıenne", "EsintiIerH" ve "Andante" adlı çağdaş . ve klasik yapıtlan sahnelemişti. Çağdaş Bale Topluluğu'nun, nisan ve mayıs 95 programında ise şu yapıtlar var: "Adımlar vs." (Waldteufel), "Operadaki Hayalet" (Andrevv Lloyd Webber), "Çıplak Dağda Bir Gece" (Mussorsky), "Bir Yaz Günü" (Çaykovski). Programda yer alan yapıtlann tümünün koregrafisi, topluluğun sanat yönetmeni Cem Ertekin'e ait. Gösten, 17 ve 27 nisanda yinelenecek. Refik Fersan'm anıları • Kültür Servisi - Murat Bardakçı'nın "Refik Bey..." adlı yeni kıtabı PAN Yayıncılık tarafından yayımlandı. Türk müziğinde 18. yüzyılın son çeyreğinde başlayan modemleşme hareketlerinin, ünlü besteci Refik Fersan'm (1893-1965) yaşamı ve anılan çerçevesinde ele alındığı kitapta, Fersan'm kaleme aldığı anılan da tam metin olarak veriliyor. Tanburi Cemil'in oğrencisi olan Fersan, tstanbul'da Darülelhan'da başlayan müzik yaşamını Mızıka-i Hümayun Incesaz Heyeti, Riyaset-i Cumhur Mızıka Heyeti, İstanbul ve Ankara radyolannda sürdürdü. Eşi Fahire Fersan ile yurtdışında pek çok konser veren Refik Fersan, Mevlevi ayinlen, ilahi ve nefesler, saz ve söz eserleri, fanteziler, marşlar ve reklam müzikleri de dahil hemen hemen her formda binden fazla eser besteledı Bu fılmm göstenmı Sandoz'un değeriı kadalarrj'la gerçekieştınlecdcür BATI YAKASININ HİKAYESİ WEST SIDE STORY ROBERT WISE (ABD) 15 Nisan, Beyoğtu Emek 12:00 ButlanCumbHriyetG<ızeteHninkatkı^ûastsnobrakyaymitn)m§hr isTANBuı 14. ULUSLARARASI KUlTUR İSTANBUL UE SANAT lOlHniBUL. UAKFI FİLM FESTIUALI GORDUKTEN SONRA, SANKI GORMEMIŞ GİBİ YAPAMAZSINIZ. YAĞMURDAN ÖNCE BEFORE THE RAIN MILCHO MANCHEVSKI (Makedonya-Fransa-lngiltere) 15 Nisan, Beyoğlu Fitaş-l, 15:00 ve 21:30 Bu nimın göstenmı, Çanakkak Senmik KALEBODUR'un değeriı kalkianyla gerçekJeştriecektır Bu ian Cumburiyet Gazeteti nm katkstyla ûcretsa olarak yaymlanmytv