Katalog

10 NİSAN 1995 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Bakü-Tahran petrol tartışması • TAHRAN (AFP) - tran Petrol Bakanlığı, Azerbaycan'ın Hazar Petrolleri'nı işletecek uluslararası konsorsiyumda Iran'a pay vermekten vazgeçtiğine ilişkin kendılerine Bakü tarafindan resmı bir açıklama yapılmadığını bildirdi. "tran News" adlı gazete, önceki gün verdiğı haberde, Azerbaycan'ın lran'la arasındakı anlaşmayı iptal ettiğini bildirerek Bakü'yü kınamıştı. Clinton'dan Ege mesajı • ATtNA (AA) - ABD'nin Kanada ve Avrupa işlerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcisı Richard Holbrooke. Arina'ya yaptığı ziyareti tamamladı. Once Kiev'e ardından Ankara'ya geçecek olan Holbrooke, öncekı gece Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu ıle görüştü Papandreu'nun sözcüsû Telemaque Hyritis yaptığı açıklamada, Holbrooke'un. ABD Başkanı Bill Clınton'ın, Türkıye ile Yunanistan arasındaki anlaşmazlık konulan ile ilgilı bır mektubunu Papandreu'ya verdiğini söyledı. Hükümet yanlısı To Vima gazetesınde yer alan bir haberde de Clinton'ın bu mektupta. Türkiye ile Yunanistan arasında gerekli güven ortamının sağlanması yolunda çağnda bulunduğu belirtildı. Ecevit, İsrail'e Bidiyop • ANKARA(AA)- Demokrarik Sol Parti (DSP) Genel Başkanı Bülent Ecevit, yann İsrail'e gidiyor. tsrail Dışişleri Bakanlığı'nın daveti ûzerine 10-14 nisan tarihleri arasında gerçekleşecek 5 günlük ziyareti sırasında Ecevit. Israıl Başbakanı Izak Rabin, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) liden Yaser Arafat, Israil Parlamentosu (Knesset) Başkanı Şevac Zorah ve Israil Dışişleri Bakanı Şimon Peres'le görûşmeler yapacak. Rum kilisesinden tetıdit • LEFKOŞA(AA)- Limasol Metropoliti Hrisantos. eşcınselliğı suç olmaktan çıkaracak yasaya. "Evet" oyu verecek Rum Temsilciler Meclisi üyelenne karşı. sadece halkı uyandırmakla kalmayacaklannı. aynca 'şerefsiz' ilan edeceklerini açıkladı. Alithia gazetesinin haberine göre, yasanın Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesı'ne uydurulması amacıyla sürdürûlen hazırlığı değerlendiren metropolıt. "Kilise. 'kadınsıdır' dıye bır insanın açık açık eşcinsel ilışkide bulunmasını kabul etmez. Aynca eşcinsellik yasal hale getirilirse yayılacaktır" diye konuştu. Koestler'e ağır suçlama • LONDRA (AA) - Ünlü yazar Arthur Koestler'in bır 'ırz düşmanr olduğu ve ünlü Ingiliz politikacılann eşlerine tecavüze kalkıştığı açıklandı. Olay, Ingiliz Işçi Partisi'nin eskı lideri Michael Foot tarafindan duyuruldu. Foot, dünkü Financial Times'ta yazdığı bir kitap eleştınsinde Koestler'e değmerek "Kanma tecavüze kalkıştığını. yıllar sonra ögrendim" dedi. BelçHca, erotîzm fuarı merkezi • MECHELEN(AA)- Avrupa'nın sıyasi merkezi Belçıka. şımdı de erotizm fuarlan merkezi haline gelerek rekor kırdı. Belçika'nın Mechelen kentinde başlayan 15. "Mega Erotika" adlı erotizm fuan yine Nekkerhal adlı hayvan pazanndaaçıldı. Fuarda, dünyanın her yanından gelen erkek \e kadın porno yıldızlan çıplak gösteriler yaparken, dığer yandan erotizmde mevcut olan her türlü malzeme, eşya ve teknoloji de sergileniyor. Bu arada, Avrupa'nın erotizm merkezi Paris'in, Belçika'da sık sık düzenlenen bu tür fuarlar s«nucu gözden düştüğü, Fransız seks sektörlerinin Eîelçika'daki fuarlan tercih ettiği dile getiriliyor. Sam'dan sıcak mesajlar SurîyeVe karşıtavır yok Esad - ABD sıkışnnyor ANKARAAVASHİNGTON (Cum- huriyet) - Kuzey Irak'taki birliklenn 3 bin kışilik bölümünü geri çeken Türki- ye, bu aşamada Suriye'ye karşı "her- hangi bir ta\ır aunama" politikası izlı- yor. Harekât konusunda gösterdiğı ses- sizliğin ardından Ankara'ya sıcak me- sajlar gönderen Şam yönetimi, Türk Sı- lahlı Kuvvetleri'nin bölgede kısa süre kalmasmı istedi. ABD'nin "terörist ül- krier" listesınde yer alan Suriye'ye kar- şı bu ülkenin sürdürdüğü baskı politika- sının Türkiye'nin lehine bir gelişme ol- duğu belirtildi. Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ile öncekı gün görüşen ABD Dışişleri Bakanlığı Özel Ortado- ğu Koordinatörü Dennis Ross', "başta PKK olmak üzere terörist örgötlere Şam tarafindan verilen destekten vazge- çflmesi" uyansında bulundu. Dışişleri yetkilileri, dün bazı gazete- lerde yer alan "Apo, operasyondan bir gün once Kuzey Irak'tan Suriye'ye kaç- n" haberlenni doğrulamayarak. "Bizde boyle bir bügi yok" demekle yetindiler. Bu ıddialar karşısında Türkiye'nin Suriye'ye karşı herhangı bir girişimde bulunmayacağını belırten yetkililer, şu değerlendirmeyi yaptılar: "Suriye'nin pozisyonıı öteden beri belü. Biziın için şu aşamada önemli olan, bu ülkenin Ku- zey Irak operasyonuna ses çıkarmama- sıdır. Suriye, bu dönemde daha çok Isra- il ve ABD ile probkmli. A.BD, Suriye'yi banş ortamına çekmek için çaba harcı- yor. Israil de Mısır, Crdün ve Filistin'le sorunlannı çözdü. Sadece Suriye kaldı. Suriye'ye yapılan banş baskısı bizûn de lehimizedir." Turizm Bakanı Irfan Gürpınar. tu- rızm protokolü imzaladıği Suriye'de Devlet Başkanı Hafiz Esad'tan sonraki ıkincı adam olan yardımcısı Abdûl Ha- lim Haddam ve Suriye Başbakanı Mab- met Zobi ıle bir araya geldi. Bakan Gürpınar, telefonla Cumhuriyet'in so- rularını yanıtlarken, Türkiye'ye davet önerisine Haddam'ın olumlu yaklaştığı- nı belirtti. Gürpınar ıle Haddam ve Zo- bı arasında gerçekleşen görüşmenin olumlu bir havada geçtiği ve Suriye'nin geçmiş politikalarının tersine Türki- ye'nin terörle mücadelesini anlayışla karşıladığını belirttiği kaydedildi. Gür- pınar, Haddam'ın, harekâtm sınırlı tu- tulması, bir süre sonra da Türk birlikle- rinın bölgeden çekilmesini talep ettiği- ni, Irak'ın toprak bütünlüğünün korun- ması gerektiğıni dıle getirdiğini söyledı. Diplomatik kaynaklar, Suriye'nin, harekâtın başlamasmdan bu yana tepki konusunda genelde sessiz kaldığına ve Ankara'nın yaptığı resmi açıklamalar ile yapılan eleştiriler dışında basının ha- rekâtı yorumsuz verdiğine dikkat çekti- ler. Ortadoğu banş görüşmeleri çerçe- vesinde önceki gün Suriye Devlet Baş- kanı Hafiz Esad ile görüşen ABD Dışiş- len Bakanlığı Özel Ortadoğu Koordina- törü Dennis Ross'un, "başta PKK ol- mak üzere terörist örgütkrc Şam tara- findan verilen destekten vazgeçilme- sj"uyansında bulunduğu belırlendı. Dışişleri Başkanlıgı'ndan bir yetkili, görüşmenin 5 saatten fazla sürdüğünü belirterek, "ABD-Suriye Uişkilerine, *e- rörist örgütlere destek \erilmesi konusu- nun olumsuz yönde etki yaptığı dile geti- rfldi" dedi. Washington'da konuyla ilgili yetkili- ler, ABD Dışişleri Bakanlığı Ozel Orta- doğu Koordinatörü Dennis Ross'un Su- riye Devlet Başkanı Hafız Esad ile yap- tığı uzun görüşme hakkında bu hafta Ankara'ya kapsamh bir bilgi verilece- ğini belirttiler. Istıhbarat kaynaklan, Şam'ın, başta PKK olmak üzere Hizbullah, Hamas ve tslami Cihad gibi birçok terör örgütü için destek sağladığını belirterek, "Bö- lücü terör örgütü PKK'nin Kuzey Irak'tan kaçıp Suriye'ye sığınacağı yo- lunda bilgiler vardı. Bunun üzerine Şam'a engel olması için mesaj gönder- miştik. Bu mesaj yindendi" dediler. Siyasetçilerve diplomatiar, Kuzey Irak harekâtının hakhhğuu Batı'ya anlatmaya çalışırken, Türk ordusu bölgedeki operasyonlannı sürdürüyor. Dışişleri Bakanı İnönü, Fransa'da düzenlenen Akdeniz İşbirliği Forumu'nda konuştu ferorızıiie karşıSAİNTE-MAXIME (A.A) - Dışişlen Bakanı Erdal İnönü, Türkiye'nin kuzey Irak operas- yonunun, terorizme karşı ve sı- nırlı olduğunu söyledi. Fran- sa'nın Nice kenti yakınlanndaki Sainte-Maxime'de yapılan Akde- niz işbirliği Forumu toplantılan- na katılan İnönü, bugün Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe, ltalya Dışişleri Bakanı Sanna Agnelli ve ıspanya Dışişleri Ba- kanı Javier Solana ile ikili gö- rüşmelerde bulundu. Daha sonra Türk basın mensuplannın sorun- lannı yanıtlayan İnönü, görüş- melerde Türkiye ile Avrupa Bir- lıği arasında imzalanacak güm- rük birliğinin gündeme geldiğini belirterek, "Avrupa Parlamen- tosu istedi diye değil, Türk hal- kı için demokratikleşme çaba- ları sürecektir" dedi. Juppe ıle yapılan görüşmede kuzey Irak'a yapılan operasyonun gündeme geldiğini belirten İnönü, "kuzey Irak konusunda eleştirilmesi gereken şey, oradaki otorite boşluğunun nasıl meydana çık- tığı meselesidir" şeklınde ko- nuştu. Toplantılarda, Türkiye'nin teronzmle mücadele konusunu gündeme getirdiğini belirten inönü, bu konuda Akdeniz ülke- lerinden dayanışma bekledikleri- ni söyledi. Inönü, toplantılar so- nunda Türkiye'nin ulaştırma ve komünikasyon konusunda koor- dinatör görevi üstlendiğini de söyledi. Le Monde'a demeç Öte yandan Erdal Inönü, Fran- sız Le Monde gazetesine verdiği demeçte-Reformlar, PKK terörii yüzünden gecikryor" dedi. "Türk Diplomasisinin Başmda Bir Fizikçi'' başlıklı yazıda, Er- dal lnönü'yü, "Atatürk ile birlik- te modern Türkiye'nin kurucusu oian İsmet Paşa'nın oğhı" olarak tanıtan gazete, Türkiye'nin yeni Dışişleri Bakanı'nın "PKK ör- gütünc karşı gerçekleştirilen Ku- zey Irak operasyonunun izabı gi- bi güç bir görev üstlendiğini" kaydetti. PKK liderinin Suriye'de bu- lunduğunun bilindiğini söyleyen ve "Suriye hükümetine yönelik girişünlerin olumlu sonuç verdi- ğini beürten" tnönü, " Bizim he- defimiz aynı zamanda Türki- ye'deki demokrasiyi daha i> i hale getirmektir. Parlamentoda çok reform projeleri var. Milletvekil- leri, teröre tepki gösterdikleri için bu reformlan kabul etmekte zor- lanıyoriar. Bu, çözümü zor bir durum oluşturuyor" diye konuş- tu. tnönü, "Önemli olan Türk halkının daha mükemmel bir de- mokrasiye ulaşma iradesidir" dedi. Türkiye'de halkın çeşitli kesimlennin kültürel kimlikleri- nin ifadesinde engellerin kaldı- nlması yönünde çalışmalar oldu- ğunu da kaydeden Inönü, bazı reformlann terör yüzünden en- gellendiğini anlattı. îslami Cihad Gazze <de vurdu: 7 ölü• İsrail askerlerini taşıyan otobüse düzenlenen bombalı saldında45'ten fazla lsrailli de yaralandı. GAZZE (Ajanslar) - Filistin özerk yönetimi altında bulunan Gazze şeridınin güneyındeki Kfar Darom Yahudi yer- leşim merkezınde dün bır otobüse düzenlenen bom- balı saldında 7 lsrailli öl- dü, en az 45 tsraılli de yaralandı. Saldırının sorumlulu- ğunu Radikal Îslami Ci- had Örgütü üstlendi. Ör- güt, dünkü saldınnın ön- cekı hafta Gazze'de bir evde meydana gelen patlamaya misilleme olduğunu bildirdi. Önceki haftaki patla- mada bomba imal etmeye çalışan bir Fi- listinli militan ölmüş, çok sayıda ınsan da yaralanmıştı. Îslami Cihad, patlamadan Israil gizli servisi MOSSAD'ı sorumlu tutmuştu. İki ulke Colan Tepeleri konusunda anlaşmaya varamadı Îsrail-Suriye görüşmeleri çıkmazda KUDÜS (AA) - ABD'nin, Israil-Suriye banş görüşmelerini canlandırmak için yaptığı arabuluculuk çabalannın. Golan Tepeleri'ndeki güvenlik düzenlemelen konusundaki anlaşmazlık nedenıyle başansızlıkla sonuçlandığı bildirildı. Bölgede bulunan ABD elçisi Dennb Ross, Sunye Devlet Başkanı Hafiz Esad'dansonra. önceki gece de Israil Başbakanı İzak Rabin'le görüştü. Ross, Israil ordu radyosuna yaptığı açıklamada, iki ülkenin askeri yetkililen arasındaki görüşmelere başlanmadan önce daha fazla hazırlık yapılması gereğine işaret etti ve böylece görüşmelerin daha verimli geçeceğini söyledi. Ross'un Israil ve Sunye liderleriyle görüşmelerinin detaylan hakkında aynntılı bilgi verilmedi. Yaklaşık bir yıldan bu yana çıkmazda bulunan banş görüşmelerini canlandırmak yönündeki çabalarda, "önemB bir geiişme sağlandığı yönünde bir gösterge olmadığı'' belırülıyor. ABD Dışişlen Bakanlığı Ortadoğu Koordinatörü Dennis Ross'un, Hafız Esad'a ABD Başkanı Bill Clinton'dan bir mesaj getirdığı de bildirildı. Suriye ve Israil askeri yetkilileri, geçen aralık aymda Washington'da, İsrail'in 1967'de işgal ettiği Golan Tepeleri'nden çekilmesi sonrasındaki güvenlik düzeniemeleri ile ilgili olarak görûşmeler yapmışlardı. Ancak görûşmeler, Îsrail-Suriye arasındaki oluşturulacak askerden anndmlmış tampon bölgenın büyüklügü konusundaki anlaşmazlık yüzünden kesilmişti. Dünkü bombalı saldında içine bomba yerleştirilmiş bir otomobil, lsrailli asker- leri taşıyan otobüs yanından geçerken patladı. tsrailli yetkililer otomobilin uzaktan kumanda ile patlatıldığını bildırdıler. Bombalı saldından sonra bölgede hava- nuı çok gergin olduğu, yeni olaylann çık- masından korkulduğu bildiriliyor. 'Durdunılsun' Öte yandan Filistin yönetimi, İsrail'in yeni Yahudi yerleşim yerleri açmayı dur- durmasını isteyerek bunun banş sürecine aykın olduğunu bildirdi. Önceki akşam bakanlar ku- rulu toplantısından sonra yapılan açıklamada. tsrail. u Filistin tarafiyla müzakere etmeden yeni bir harita oluşturma girişiminde bu- lunmakla" suçlandı. Açıklamada. "Banş al- ternatifini seçmek, işgal al- tındaki tüm Filistin toprak- larında, özellikle de Ku- düs'te yerleşim alanlan aç- mayı durdurmanın gereğini kabul etmek demektir'de- nıldi. Açıklama, lsrailli yetkili- lerin, Batı Şeria'da 5 bin yeni konut inşa edilmesinin planlandığını açıklamala- nndan sonra yapıldı. Bu arada Filistin yöneti- minin, Israil'in Gazze'deki kontrol noktalanndaki askerlerinin sayısı- nın arttınlması önerisini reddettiği bildi- rildı. Filistinli yetkililer, bunun, İsrail'in Fi- listinlilerin Gazze ve Batı Şeria'dan İsra- il'e girmelerinin önlenmesı politikasının devamı anlamına geldiğini belirttiler. Batı, Kuzey Irak gerçeğini keşfediyor EDtPEMİLÖYMEN Yıllarca Kuzey Irak'ı sadece Çekiç Güç'ün harekât alanı olarak gören tngiliz basını, Kuzey Irak Harekâtı nedeniyle şımdi mecburen bölgedeki diğer gerçekleri de görmek zorunda kaldı. Ama anladığı kuşkulu. Evvelki hafta, koro halinde, "Türkler ne zaman çekilecek" diye soranlar, geçen hafta da, "Meğerse Irak'a BM ambargosu nedeniyle hem Türkiye'nin Güneydoğusu hem de Kuzey Irak ne kadar da sıkıntı içindeymiş?" diye hayrete düştüler. Ingiliz basın mensuplan arasında bölgeye giderek günlerce kalıp oradan haber yollayanlar var. Bunlann bir kısmı geçen hafta, Habur sınır kapısında biriken kamyonlan. altlanna yerleştirilen yakıt tanklannı, BM ambargosu nedeniyle bölgedeki ekonomık yaşamın sıfirlanışını, herhalde ilk kez görüyorlardı. Olup bitenı anladıklan pek söylenemez. Örneğin biri şöyle yazabildi: "Türk- Irak sınınnın kapatılması sonucu darda kalan kamyon şoförleri öfkeli. Bu da PKK'nin neden gönüllü bulmakta zorlanmadığını anlatıyor." Sınırda bir tampon bölge oluşturulması ve bunun denetiminin Barzani- Talabani'ye devredilmesı hakkında ise basında karamsar yorumlara rastlandı: "Bu plan daha önce de denendi ve tutmadı. Iraklı Kürtler, Türkiyeli Kürtlere karşı bir ittifak içine girmek istemiyorlar. Talabani'nin yandaşlan Türkiyeli Kürtlerin geleneksel destekcisidir. Bu nedenle PKK'yi önlcme konusunda etküi olmaları beklenmez." Harekâtın uzun vadede neye yarayacağını soranlardan da iyimser yanıtlar çıkmadı geçen hafta: "Herkesin silah taşıdığı bu bölgeye PKK geri döneccktir. \e Türk ordusuna kaybettiği silahları geri alacaktır." Kuzey Irak, muhalefetin iki milletvekilini parti sözcülüğünden ettı. Işçi Partisi'nin iki dışişlen sözcüsü, partıden izin almadan Türkiye'ye gittikleri ve Avam Kamarası'nda önemli bir oylamada hazır bulunmadıklan gerekçesiyle bu görevlerinden alındılar. Kuzey Irak'a daha önce de gidip gelen bayan milletvekili Ann CIwyd, bölgedeki durumu evvelki hafta bizzat gördü. Geçen hafta Times gazetesine izlenimlerini yazdı. Şöyle diyor: "Sorunun bir kısmı, Türkiye'nin kendi Kürt azınlığına yönelik siyasctinden kaynaklanmaktadır. Bu siyaset bir Kürt terör tehdidi yaratmıştır. Türkiye, ülkesinde yaşayan ılımlı Kürtleri insan haklarından yoksun bırakmıştır. Bu da Kürt teröristlerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Alınacak ders şudur: Kuzey Irak'ta Saddam'ın saldırganlığı ile karşı karşıya olan Kürtlere Batı sempati duymaktadır. Ancak Türkiye'deld Kürtlerin * sorunian da ele alınmalıdır Id Ankara'ya yönelen Kürt terörünün nedenleri silinebilsin." ECONOMtST^İN IRAK ÖNERİSİ Ambargo askıya ahnsın NEW YORK (AA) - Irak'a uygulanmakta olan petrol ambargosunun kal- dınlmasına ABD ve Ingıl- tere'nin izin vermemesi üzerine, şimdi de ambar- gonun geçici bir süre askı- ya alınması önerisi günde- me geldi. The Economist dergi- sinde yer alan konuya iliş- kin haberde,'havuç ve so- pa' politikası olarak ad- landırılan girişimle BM'nın, bir yandan Sad- dam Hüseyin'c yeni im- kânlar tanırken öte yandan Irak liderini denerim altın- da tutmaya devam edeceği kaydedildi. Dergi. bu for- mülün hem Irak hem de ABD tarafindan kabul edilebileceğini de ileri sürdü. Güvenlik Konse- yi'nın, Irak'a uygulanan ambargo ve kitle imha si- lahlanyla ilgili 6 aylık de- ğerlendirmeyi bu hafta içinde gerçekleştirmesi bekleniyor. Ancak daha önce 10 ni- san pazartesi günü yapıl- ması planlanan toplantı- nın, Ekeus raporunun ge- cikmesi nedeniyle birkaç gün ertelendiği belirtildi. Alınan bilgiye göre BM Özel Komisyon Başkanı Rotf Ekeus tarafindan ka- leme alınan rapor, pazarte- si günü konsey üyelenne dağıtılacak. Üyelerin rapo- ru incelemelennden sonra hafta içinde New York'a gelecek olan Ekeus, 12 ni- san çarşamba günü konsey üyelenne brifing verecek. Konseyin ambargo konu- sunu hafta içinde oylayabi- leceği kaydediliyor. Itar-Tass ajansı bölgedeki askeri operasyonun başanyla tamamlandığını açıkladı Ruslar, Samaşki'yi ele geçirdi SAMAŞKİ (AA) - Rus askerlerinin, Çeçenlerin son kalelerinden biri olan Samaşki'yi ele geçirdıkleri bildirildi. Kasabaya giden bır uluslararası yardım görev lisi, Reuters muhabınne, "Kasaba büyük ölçüde Rus askerlerinin kontroiüne geçti" dedi. Itar-Tass haber ajansı ise Samaşki'nin tamamıyla Rus güçlennin eline geçtiğinı bildirdi. Itar-Tass, bir Rus asken yetkilisinin, "Askerler Samaşki bölgesindeki operasyonu başanyla tamamladılar. Çeçenya Devlet Başkanı Cahar Dudayev'e bağİı 130'dan fazla savaşçı öldürüldü, 124'ü rehin ahndı" dediğini duyurdu. tki günden bu yana Rus güçlerince ağır bombardımana tutulan Başkent Grozni yakınlanndaki Samaşki'nin üzerinden siyah dumanlann yükseldiği bıldırilıyor. Bır yardım görevlisi, kasabada halen 2 bin civannda kişinin bulunduğunu belirterek, Ruslann yaralılan, Çeçenya'daki üslerinın bulunduğu Mozdok'a helikopterlerle taşıdıklannı söyledi. Bu arada, kasabada yaşayan yüzlerce kişinin. lnguş Cumhuriyeti smınnda toplandıklan bildirildi. Çeçen Enfoımasyon Servisi Başkanı Movladi Udugm, Reuters'e telefonla yaptığı açıklamada, Rus güçlennin Samaşki yakınlanndaki Bamut ve Açkoyi-Martan'ı da bombaladıklannı söyledi. Rus güçlerince son haftalarda yoğunlaştınlan saldınlarda, Çeçenlerin kalelenndcn Şalı ve Gudermes de düşmüştü. Türk sivasi hayatının perde arRasmı irdeleyen bu Kitabı severek okuyacaksınız