Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 MART 1995 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER Nüfiıs: Zenginliğin de yoksulluğun da kaynağı Eğıtımsızlık demokrasının sağlıkh ışleyememesının de başlıca nedenı olur Eğıtımı gen kalmış nüfus, örneğın Turkıye'de olduğu gıbı en ıyıyı, en yaraşır olanı seçme yeteneğınden genellıkle yoksundur Prof. Dr. CAHİT TALAS B u yazımıza, buyuk eğı- tımcı M. Rauf tnan'ın şu sozlen ıle başlamak ıstı- yoruz "•İlerdebuanaya- sadan tedirgin olan kes- kin kurnazlar çıkacak; onu etkısizleşnrmeye çahşacaklardır. Bunun için tiım yurttaşları egitimle oy- lesıne hızlı ve aydın bilincine kavuştur- mak gerekir ki. o kumazlar bunu başa- ramasınlar. (1)" Sevgılı Rauf Inan Ho- ca, yonetıcılenmızın 50 yıldan ben sur- durduklerı ınanılmaz a>mazlıklar so- nunda "o kurnazlar'" atı aldılarve şım- dılerde Uskudar"ı gecıyorlar Nüfiıs sorunlan elbette yalnız de- mografı ıle sınırlı değıldır Sorunlar. yaşamın kabtesını belırleyen şu alan- lardan soyutlanamaz, ayn duşunule- mezler Ekonomı, gelışme ve kalkın- ma. sıyasal duzen. çevre, eğitım, kadı- nın statûsu, sosyal ve toplumsal değış- me, sağlık durumlan ıle de yakından ıl- gılıdır Açıklamalanmızı bu bağlantı- lara kısa değınmeler yaparak surdure- ceğız Insan genellıkle dogup, yaşadıği ül- kenın zenginlıgı olabılır Bu zengınlık nüfusun nıtelığıne çok yakından bağlı- dır Doğuşundan başlayarak ınsan, sağ- lik.li yaşam koşullanna ulaşamıyor ve yetennce eğıtılemıyorsa, başka bır de- yışle zıhınsel nıtelıklenne uygun eğı- tım olanaklanna ulaşamıyorsa aşın ar- tan nufus, ulkelenn gen kalmışlıklan- nın başta gelen bır nedenı olarak orta- ya çıkar Şu halde. nüfus konusu uze- nnde, ıyı hazırlanmış polıtıkalann ışı- ğında ozenle durulmalıdır Doğu ve Guneydoğu'da bugun karşılaşmakta ol- duğumuz sorunlann altında bır aşın nüfus artışının onemlı bır neden oldu- ğunu akılda tutmak gerekır 1994 Eylulu'nde Kahıre Dun>a Nu- fus Konferansı'nda dunya nufusunun 5 7 mılyara ulaştığı anlaşıldı Artışın buyük bır bolumu, gelışmekte olan ul- kelerden kaynaklanıyor Oysa, son 10 yıl ıçınde dunyanın ekonomık alanda- kı büyumesınden daha çok gelışmış, sanayıleşmış ve kışı başına ulusal ge- lırlen ortalama 20 000 dolann ustunde olan ulkeler yararlanmışlardır Buna karşılık gelışmekte olan ulkeler, daha da genledıler ve yoksullukla yuzyuze geldıler Eğıtımve sağlıkkonulannda- kı genlık ve yetersızlık buyuyerek kay- gi yaratacak sonuçlara ulaştı lşsızhk ıse dramatık boyutlara vardı 6-12 Mart 1995 tanhınde Kopenhang'da toplan- ması Bırleşmış Mılletlerce kararlaştı- rılmış olan Dünya Toplumsal Gelişıne Zirvesinde bır Yeni EKın>-a Toplumsal Sözleşmesi'nın oluşturulması ongorü- luyor Bu amaç, yenı bır olgu değıl 1994 yıhnda kabul edılmış olan Phila- delphia Bfldirisi de evTensei ve onemlı ıdı \e ınsanlığın denn özlemlennı yan- sıtmıştı Butun devletler \ e halklar sureklı ve sağlıkh bırgelışmeyı sağla>abılmek ve hızla artan nufusun değışık kesımlen arasındakı onemlı farklılıklan gıdere- bılmek ıçın etkın çabalargostermek zo- rundadırlar Eğer toplumsal adalet çağ- daş demokrasılenn ve yaşamın onde gelen bır amacı ıse bunu sağlamanın et- kın ve devletın başka mudahalelenne gerek gostermeyen tek yolu. eğıtımı, butun aşamalannda parasız kılmaktır Boylece hem toplumsal adaletın, hem de şans eşıtlıgı ılkesının ılk onemlı adı- mı atılmış olur Burada Yüce Ata- turk'un şu duşuncelennı yenıden anım- sayalım 1922 yılında Bursa'da şoyle demıştı "Görüyorsunuz ki en önemli ve en verimli ödeMmiz ulusal eğitim iş- leridir. Ulusal eğitim alanında ne karşı- lığında olursa olsun, tam bir başanya ulaşmak gerekir. Kurtuluş ancak bu \olla olur. Bu başannuı elde oiunabil- mesi için hepimizin tek can ve tek dü- şünce olarak temel bir izlence üzerinde çalışmamızgereklıdır Bence bu izlence- nin onemli vonleri ıkidır: 1. Toplumsal > aşamımızın gerekJe- rine uyması; 2. Çağımızın isteklerini karşılama- sıdır." Boyle yapılmazsa. herkes eğıtıme ulaşamazsa her alanda doğabılecek eşıtsızlıkler butun toplumsal ve sıyasal bunalımlann kaynağı olma durumuna gelebılır Bu nedenle eğitim duzenlen ıle sıyasal, toplumsal ve ekonomsal du- zenler arasında bır uyum sağlamak su- reklı gelışmenın başta gelen bır etme- nı olmaktadır Turkıye, yaşamakta olduğu ekono- mık bunalımın ve kalkınma hızında go- rulen kuçulmenın etkılen ıle doğal ola- rak yoksullaşmaktadır Halkının çok büyuk bır bolumu ozellıkle memurlar, emeklıler ve toplu pazarlık y apmaktan yoksun, yanı bıreysel bağıt duzenı ıle çalışanlar, ucret ayarlamalannın yapıl- maması nedenlen sonunda en doğal ge- reksınımlennı bıle gıderememenın acı- sı ve çaresızlığı ıçınde yaşamaktadırlar Kalkmma hızınm eksı 6'lara düşmuş bulunması dramatık bır yenı durum- dur Bu, doğal olarak devletın bütun görev alanlanna yansımıştır Nevarkı eğer devlet toplumsal adaletın sayısız • Arkası 17. Sayfada PENCERE CHP'nin Temel Sorunu Nedir? CHP (Cumhunyet Halk Partısı) 9 Eyiul 1923'te Musta- fa Kemal Paşa lıdertığınde kuruldu 'Kuvayı Mıllıye'öe mayalanan partının oluşumu, Turkıye Cumhunyetı'nm ku- aıluşuyla ozdeştır Sıvas Kongresı, CHP'nin ılk kurultayı sayıldı, ikıncı ku- rultayda Atatürk "Buyuk Soy/ev"ını okudu; yapılan tuzuk değışıklığıyle "cumhurıyetçılık, ulusçuluk, halkçılık" ılke- len benımsendı, laıklık sozcuğu kullanılmadı ama, "dev- let ve mıllet ışlerınde dın ve dunyayı bırbırınden ayırma" kuralı tuzuğe yazıldı, 1931 kurultayında "laıklık, devletçı- lık, devnmcılık" ılkelerı de onaylanarak CHP'nin progra- mı belırlenmış oldu Partı devnmcıydı. Lafta değıldı bu devnmcılık, 1931 'deyazılan parti prog- ramında, kadınlara seçme ve seçılme haklarının ongoaıl- mesı buna bır omektır, 'Aydınlanma Devnmı' Turkıye'de CHP'yle gerçekleştırıldı • Arkası 17. Sayfada Sağlamlık daima kazandırır. Renault 19 Europa Evet, estetık, evet, çok çekıcı, çok konforlu, çok dınamık Ama, sağlamhgı estetıge feda etmeyen bır otomobıl Renault 19 Europa çok ama çok sağlam Ve bu eşsız saglamlıgıyla sıze yıllar kazandıracak, yıllarca kazandıracak bır otomobıl 600 000 kılometre, yanlış okumadınız, tam 600 000 kılometrelık dayanıklılık testlerını "sıfır hata" ıle tamamlayan ve Avrupa'nın "En Az Tamir Gören, En Sağlam Otomobili" unvanını kazanan Renault 19 Europa ıle Renault 19 Europa ıle saglamhkta yarışacak kendı kategorısınde başka otomobıl yak ' Estetıkle butunleşen kanıtlanmış sagiamlığını I 8ı RTI, I 6 RT ve I 4 RN tıplerıyle uç farklı seçenekle Turkıye' ye sunan Renault 19 Europa dan dorduncu ve yepyenı bır seçenek daha Renault 19 Europa 1.4 i RT... Renault 19 Europa'nın 4 değışık tıpınden hangısını seçersenız seçın, bu sızın en uzun surelı tutkunuz olacak Çünku, yıllar geçecek Renault 19 Europa hep yenı kalacak RENAULT YASANACAK I OTOMOBILLER bı gı ıçın BİLGİ RiNAULT-MAlS ın (212) 293 26 26 numarai efonunu arayın sırasıyla 1-7 no lu tuşlara bas n