Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 MART 1995 ÇARŞAMBA HABERLER gensoru önergesi • ANKARA (ANKA) - RP Grup Başkanvekili Şevket Kazan, ilk olarak Başbakan Tansu Çiller'in annesinin Ölümü, ikinci defa Istanbul'da gelişen olaylar nedeniyle geri çektikleri, Başbakan Tansu Çiller hakkındaki gensoru önergesini üçûncü kez TBMM Başkanhgı'na vereceklerini açıkladı. Kazan, "Gensoru önergemizi yann (bugûn) vereceğiz. Böylece önerge önümüzdekı hafta ele alınacak'" dedi. Şevket Kazan, gensoru önergelerinin görüşülmesi sırasında her türiü eleştirinin gûndeme geldiğine dikkat çekerken, bugünün birlik ve beraberliği gerektirdiğini, böyle tartışmalar için uygun olmadığını ifade etti. Kazan, gümrük birliğıne ilişkin gensoru önergesinden vazgeçmelerinin söz konusu olmadığını, önergeyi yeniden vereceklerini açıkladı. Koruculann askerflk görevi • ANKARA (ANKA) - Içişleri Bakanı Nahit Menteşe, 512 köy korucusunun askerligini görev yaptıklan bölgede sürdürdüğünü açıkladı. Içişleri Bakanı Nahit Menteşe, geçici köy koruculannın, görev yaptıklan bölgede askeriik yükümlülüklenni yerine getirme uygulamasına Kasım 1993 celbinden itibaren başlandığı belirterek bu uygulamanın sürdügünü kaydetti. CHP Hatay Milletvekili Fuat Çay'ın konuyla ilgıli soru önergesini yanıtlayan Nahit Menteşe. 1994 yılı içinde askeriik hizmerini görev yaptıklan i1lerde tamamlamalan uygun görülen 512 köy korucusunun dağılımlannın görev yaptıklan il jandarma komutanlıklan ernrine yapıldığını bildirdi. Pamukkale'nin faturası milletvekillerine • DENİZLİ (Cumhuriyet) - ANAP'ın Pamukkale zirvesinin faturası milletvekillerine kesılecek. "Beyaz cennef'te 4 gün devam eden "2000'e 5 Kala Türkiye'nin Hedefleri" ' konulu toplantılar ıçin toplam 251 kişiyi agırlayan ANAP, konaklama ve yemek bedellerinin karşılanması için 96 milletvekilinin maaşından 10'ar milyon lira kesecek. Geçen hafta perşembe gûnü başlayan ve pazar günü sona eren toplantılara ANAP mılletvekilleri, MKYK üyeleri, An grubu temsilcilen, danışmanlar ve sekreterler olmak üzere 350 kişi katıldı. Pamukkale zirvesinin maliyetini düşürmek için ANAP'lı olarak bilinen isadamı Halit Polat'ın Polat Moteli'nı seçen ANAP Genel Merkezi, böylece 2 milyar lirayı bulan konaklama ve yemek bedellerinden yüzde 50 indirimle yararlandı. Cem Boyner'in konferansı ertelendi • ANKARA (AA) - Yeni Demokrasi Hareketi Genel Başkanı Cem Boynerin Ankara Oniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde dün vereceği "Değişim ve Yeni Demokrasi Hareketi" konulu konferans ertelendi. Demokrasi Kuşağı Gençlik Merkezi ve YDH Basın Bürosu tarafından yapılan açıklamada, konferansm "son iki gündür Istanbul'da meydana gelen olaylann Ankara'ya sirayetine sebep olmamak" amacıyla A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanlığı'nın önerisi ve Demokrasi Kuşağı, Yeni Demokrasi öncülerinin ortak kararıyla 23 mart perşembe gününe ertelendiğı kaydedildi. İşçiye sendikal tazmtnat güvencesi • ANKARA (AA) - Yargıtay, toplu iş sözleşmesı döneminin bıtimine kısa sûre kala işten çıkanlan işçiye sendikal tazminat ödenmesi gerektiğine karar verdi. Yüksek Mahkeme, sendikal tazminat istemini reddeden yerel mahkemenin karannı bozdu. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nce oybirliğiyle alınan kararda. davalı işyerinde, toplu iş sözleşmesinin bitimine kısa süre kala, davacı işçinin 'sendikaya üye oldugu' gerekçesiyle işten atıldığı kaydedildi. Amerikan ve Avrupa basıııı Gaziosmanpaşa olaylannı aynntılı olarak duyurdn: Laik Türkiye telılikealtunlaDış Haberler Servisi - Istan- bul'dâki kanlı olaylar. dış ülke- lerde geniş yankı uyandırdı. Washington muhabirimiz Fu- at Koziukhı'nun bildirdiğine gö- re ikı haftadır birinci sayfalan- nın manşetinde "laik Türld- ye'nin tehlikede olduğunu" ve "yıllardır baskı alrında kaian ve öldürülen AlevUerüı arnk örgüt- lü uyanış yönünde hareket etti- ğjni" duyuran ABD basını, Ga- ziosmanpaşa çatışmalanna ge- niş yer verdi. "AJevüere sakün ve çaüşmala- rın büançosuna" yer verilen ha- berlerin birçoğu fotoğraflı ya- yımlandı. Televizyonlarda polis barikat- lannın hayli gerisinden kot ta- kım elbiseli siviller, ellerinde kalaşnikoflarla göstericilere ateş açarken çekilen video bantlar- da, çevik kuvvet polislerinin ba- zılarının tabancalanndaki mer- mileri havaya sıkarken, büyük bölümünün ise kalabalığı hedef aldığı görüntüler dikkat çekti. Olaylara ilişkin haber prog- ramlan "en çok izlenen" kanal ABC televizyonunda, "stan- dartian açısından uzun sayı- lan"sürede ekrana geldi. İki dakika süreli haberde, "Amerika Birleşik Devletle- ri'nin, önemli müttefıki Türld- ye'deki getişmeierden büyük kaygı duyduğu" vurgulandı ve en az 16 kişinin yaşamını yitir- dığı olaylarda polısin kalabalığa ateş açtığı bildirildı. Dış baan Gaziosmanpaşa oiayianna büyük bir önem vererek, bûhenlerinde geüşmeleri ilk haber olarak değerlendirdi. (Fotoğraf: UĞUR GÜNYÜZ) ABC muhabiri. kahvelere saldın sonrasın- da polisin bölgeye gitmediğine dikkat çeker- ken, yerel yönetimlenn başına geçenlerin din- ci partiden olduğunu anlattı. Refah Partisi (RP) Genel Başkanı Prof. Nec- mettin Erbakan ve lstanbul Belediye Başka- nı Tayyip Erdoğan'ın görüntüleriyle destekle- nen haber metninde, söz konusu dinci yerel yönetımlerin, lslami kurallan hayatageçirme- ye çalıştığı da kaydedildi. Haberi CBS ve NBC televizyonlan ise kı- saca görüntülü duyurdu. Tüm dünyadan uydu aracılığıyla izlenebilen CNN televizyonu da yanm saatte bir yayımlanan bültenlerinde ha- bere görüntülü yer verdi. Almanya Bonn muhabirimiz Metin Dalman'ın habe- rine göre Istanbul'daki olaylar, Almanya'da büyük yankı yarattı. Tüm Alman televizyon kanallan, ana haber bültenlerinde ilk haber olarak vererek olavlardan görüntüler yansıttı- lar. Aynca radyo kanallan, programlannı ke- serek gelişmeleri duyurdu. Olaylan yakından takip edebilmek için hemen hemen tüm TV kanallan, Istanbul'a muhabir ve çekim ekibi gönderdi. Almanya'da yaşayan Aleviler, Türk ve Al- man tüm medya kurumlannı telefon bombar- dımanına tutarak protestolannı dile getirdiler. Özellikle Türk medyasma ait Almanya büro- lannın telefonlan kitlenme noktasına geldi. Avrupa Alevi Dernekleri Federasyonu'na üye dernekler, Almanya'daki tüm Türk baş- konsolosluklanna aynı anda siyah çelenk bı- raktı, katıllerın bulunmasını isteyerek olayı protesto ettıler. Frankfurt Başkonsolosu dışın- daki tüm diplomatik temsilciler, protestocu Ale\ ileri kabul ederek görüştü. Fransa Paris muhabirimiz Mişel Pertman'ın bildir- diğine göre Fransız gazetelen Gaziosmanpa- şa olaylan na genelde kısa yer verdi. Ancak sol eğilımlı Liberalion gazetesi, dünkü sayısında. aynntılı bilgi içeren biryazı yayımladı. "Ale- vflene karşı düzenlenen bir saJdından sonra, ts- tanbul'da şiddetli çatışmalar* > başl ıkl ı lstanbul çıkışlı özel haberde, olaylann nedenlerine de- ğinilirken, polisleıie göstericilerin ateşli silah kullandıklan kaydedildi. Fransa'nın önde gelen gazetelerinden Li- beratıon. ülkede yaklaşık 15 milyon kişilik bir Alevi cemaatinin yasadığını belirttikten son- ra, çogunluğunun, genelde sol partılere oy ver- diğine işaret etti. Sag eğilimlı ciddi gazetelerden Le Rgpro ıle merkez-sol eğilımli Infonnation gazetesi de olaylan, kısa haber seklinde ajanslara dayana- rak bildırdıler. Belçika Belçıka televizyonunun Fran- sızca yayın yapan kesimi (RTBF), lstanbul olaylannı 19.30 ve gece haberlerinde özet- le şöyle verdi: Istanbul'un Avru- pa yakasındaki varoşlanndan Gazi Mahallesi'nde Alevi işyer- lerine köktendinci tslamcılar ta- rafından yapılan saldınlardan sonra çıkan olaylarda sekiz kişi öldürüldü; onlarca da yaralı var. Islam'ın ilerici kanadını oluştu- ran Aleviler, Sünni Müslümanlar tarafından laik devleti destekle- mekle suçlanıyorlar. 1993 Tem- muzu'nda Alevi toplumunun dü- zenlediği şenliklerde çıkan olay- larda yakılan otelde otuzyedi ay- dın yaşamını kaybetmişti. Gazi Mahallesi'nde sokaga çıkma ya- sağı kondu. Başbakan Tansu Çil- ler halktan sağduyulu olmalan- nı istedi. Yazıh basına gelince: Brük- sel'in en büyük günlük gazetesi "Le Soir" birinci sayfada şu öze- ti verdi: Alevilerin yoğun olarak yaşadıklan bir lstanbul mahalle- si, pazartesi günü sert çatışmala- ra sahne oldu. Bir gün önce ken- dilerine karşı yapılan. ölümcül saldınyı protesto eden Alevi top- lumu bireyleri ve güvenlik güç- len arasında çıkan çatışmalarda ona yakın insan öldü, onlarca da yaralı var. Yeni bir emre kadar mahallede sokaga çıkma yasağı kondu. Başbakan Tansu Çiller kriz kabinesini topladı. Aleviler ilerici, Müslüman ve Anadolulu bir toplum olup altmış milyonluk toplam nü- fusta, en az on milyondurlar. Onlardan nefret eden köktendinci lslamcılar, Alevileri laik re- jirrun aleti olmakla suçlandınrlar. Bulgaristan Bulgaristan'da yayımlanan bütün gazeteler haberi birinci sayfalannda ve genellikle man- set olarak verdiler. Bağımsız '24 Saat' gaze- tesi, "Bulgargöçmenlerinuı yaşadtgısemtkan gölünedöndü" başlığı ıle verdiği haberde kaç kişinin ölü oldugunun bılinmediğini öne sür- dü. Haberde, kahvehanelere ve pastaneye ya- pılan saldınnın aşın dinciler tarafından dü- zenlediği belirtildi. Eski MİT'çi Mahir Kaynak: ABD ajanlaruıuı küçük bir gözdağı YUSUFÖZKAN ANKARA- Eski Milli tstihbarat Teşkilatı (MİT) daire başkanlanndan Prof. Mahir Kaynak. lstanbul-Gazıosmanpaşa'da Alevilere yönelik saldınyla başlayan olaylann, "ABD ajanlaruun faahyeti" olduğunu savunarak, Başbakan Tansu Çiller'in hükümette kalması durumunda. olaylann daha da artacagını öne sürdü. Kaynak, "Eğer bu hükümet devam ederse, Allah bizi korusun" dedi. "ABD ajanlaruun bu kadarla vetineceklerini sanmıyorum, bu sadece bir uvertürdür. Küçük bir ika/dır" diyen Kaynak, olayın yeni hükümet tartışmalannın yoğunlaştıgı dönemde ortaya çıkmasına dikkat çekerek, "Olay, hükümete bir gözdağıdır" görüşünü ileri sürdü. Prof. Kaynak, 14 şubatta gazetemızde yer alan "Casuslann Türkiye Dansı" başlıklı haberde, Çiller hükümetinin, Ingiliz-lsrail ekseninde bir politika izlediğini belirterek, bu nedenle ABD ile ters düştüğunü öne sürmüşrü. Kaynak, ABD'nin, Çiller hükümetinin tasfiyesini sağlamak amacıyla Türkiye'yi bir yandan ekonomik kıskaca alırken, diğer yandan da kentlerde terörist faaliyetler ve huzursuzluk ortamı yaratacağını kaydetmiş ve şu görüşleri dile getirmiştı: "Bundan sonra şehuierde rastgele teröre rastlayabiliriz. Herhangi bir köprüye, bilmem nereve sabotajlar şekUnde harekeder olabilir. 1980 öncesi teröre dikkat ederseniz, bu \ asıftay dı, yani hedefsizdL Rastgele bir kahve taranıyordu, bir otobüs taranıyordu." Olaylan Cumhurivete degerlendıren Kaynak, "Bastan beri Tûrkiye'de Alevt-Sünni çatışmasını bekhyorduk, sürpriz olmadı" dedi. Ka>nak, olaylann neye yönelik olduğunu belirlemek için iki kriter bulunduğunu kaydederek, olayın yeni hükümet tartışmalannın yoğunlaştıgı bir sırada ortaya çıkmasına dikkat çekti. Kaynak, şu degerlendirmeyi yaptı: "Elimizdeki iki kriterden birincisi zamanlama, ikincisi husumerin yönekligi güç. Zamanlama; hükümetin henüz kurulması esnasındadır. Bu şuna delalet eder; biri demiştir ki, 'Bu olaydan hükümet etkilensin, yani kurulması zorlaşsın.' O halde hükümeti destekleyen bir gücün bunu yapması söz konusu değiL Yani AvTupa ülkelerinin bunu yapması söz konusu değil. Neden? Çünkü Avrupa'yla yeni bir anlaşma imzalanmış ve Çiller'in başta bulunmasuu istiyoriar. Bu bfliniyor. O bakle Avrupa dısında bir iş. Geriye ne kauyor; Amerika ve Rusya." Mahir Kaynak Sokaga çıkma yasağından sonra dün bölge sakin bir gün geçirdi. (Fotoğraf: AHMET ŞIK) Sağduyu tamam5 ya sonra?ORALÇALIŞLAR Dün bütün gazeteler, televiyon kanallan ve sorumlu sorumsuz herkes, Gaziosmanpaşa halkını sağduyuya çağırdı. Sağduyuya her zamankinden daha çok ıhtiyacımız oldugu kesin. Alevi yurttaşlann da bu sağduyuya sahip oldugu inancındayız. İlk öfke durulduktan sonra, ölülerini gömüp. acılannı bastınp günlük yaşamlanna dönecekler. Sonra ne olacak? Yeni bir provokasyonla yerimizden sıcrayana kadar, gündelik hayhuy peşinde koşup duracağız. TV kanallanmız, arabesk türkücülerle rating aramaya devam edecekler. Bir yerlerden yeni rüşvet pislikleri patlak verecek. Devletin üst düzeyindekiler birbirlerinin altını oyabilmek amacıyla yeni sıyasi manevralar yapacaklar. CHP içinde hizip faaliyetleri artarak devam edecek. Karakollarda ışkence sürecek. insan haklan ülke çapında ihlal edilmeye devam edilecek. Güneydoğu'daki kanlı çatışmalardakı ölü sayısı gündelik 20-25 rakamının altına düşmeyecek. Örnekleri sonsuza kadar çoğaltmak mümkün. Bu tablonun değışeceğmı ıddia edebılir mıyiz? Vatandaş sağduyulu da olsa, sol duyulu da olsa fark etmeyecek, ülke bu karanlık tablo içinde yasamaya mahkûm edilecek. Gaziosmanpaşa olaylan bırkaç gün içinde unutulur gider, kimse merak etmesın. Ama hepımizin unutmaması gereken bir şey var: Bu provokasyonlan yapanlar karanlık köşelerinde oturuyorlar ve baltalannı bilemeyi sürdürüyorlar. Ne yazık ki onlann yakasından tutup hesap sorabilecek bir güç de bugünkü siyasi aymazlık nedeniyle ortaya çıkabilrniş değil. Parlamento. sivasi partiler ve medya maalesef gereken uyanıklığı gösteremiyor. Herkes olaylann peşine takılmış gidıyor. Aslında bütün bunlar bir günde olmadı. Toplumun demokratik direncinı kırabilmek ıçin bugüne kadar ne gerekıyorsa yapıldı. 12 Eylül asken darbesının kokusu şimdi çıkıyor. Türkıye'de öyle bir sıstem kuruldu kı. haksızdan ve zorbadan hesap sorabilecek en küçük bir olanak bile acımasızca bastınldı. O baskıcı ve despotik yasalar ne ışe yaradı? Yalnızca demokratik bılincı körelttı ve halkın denetım yeteneginı ezdı. Katıli, provokatörü kim ortaya çıkaracak? Kendisı suikast tehdidı altındakı yönetıci mı? Demokrasi bilinci gelişmemış. her şeyi baskı ile çözebileceğini zanneden çağdışı politikacı mı? Gözünü kâr hırsı bürümüş medya mı? Herkes günü kurtarmaya çalışıyor. Ama kimse bir şeyı kurtarannyor. Gelin hep birhkte el ele verelim. Demokrasınin önündekı dıkenli telleri temizleyelım. Halkın denetim gücünü geliştiren, onun konuşmasını ve tepkı göstermesinı saglayan olanaklan yaratalım. Böyle bir toplum içinde provokatörlerin fazla şansı olmaz. Konuşan ve tepki gösteren bir toplum, denetleyen ve hesap soran bir toplumdur. Siyasi partiler, gazeteciler ve halk. el ele verelim, bu büyük acıdan ders çıkaralım. Hep bırlikte demokrasi %e özgürlük uzlaşması çevresınde bütünleşelim. Buna hemen girişelim. Yoksa çok daha büyük provokasyonlarla yüzyüze geleceğiz. Bundan herkes zarar görüyor. IZLENİMLER Gece yansından.:: Gün ortasından... AYTJIN ENGtN Bir kez daha dikenli tel yu- maklanndan örülü barikatlann öte yanmdayız. Gece, çoktan başladı. lstanbul az önce, Kü- çükköy'de, Gaziosmanpa- şa 'nın bu uç semtinde bitti. Yağmur neredeyse ince ve yakıcı buz kristallerine dönüş- müş. Az ötede. bir cigara içimi ötede "öteki lstanbul", Gazi Mahallesi başlıyor. Ama ma- halleye giden bütün yollar ke- sik. Er onbaşısına, onbaşı çavu- şa, çavuş assubaya... derken bir binbaşının karşısında dil dök- meye başlıyoruz: - Binbaşım izin verseniz de_ Cumhuriyet'ten biz, Od kişi, iki de BBA-VVTN televizyon eki- bi_ - Kardeşim araba için hiç izin istemeyin. Yasak. - Yaya gideftm. - Valla. Can güvenliğinizi sağlayamam. Ne akla hizmet gideceksiniz ki? - O da bizim meslek riskimiz olsun binbaşım. - Bakın koruma vermem ya- nınıza. - Vermeyin binbaşun. Biz gi- deriz^ Barikatın öteki yanına geç- tik. Bir hayalet kentteyiz. Ken- di ayak seslerimizi duyuyoruz. Bir de köpek havlamalannı. Cemevinin orada, uzakJarda ateşler yaruyor. Sıkı bir yürü- yüşle 20 dakikada ulaşıyoruz. Doğru. Burası bir başka lstan- bul. Öteki Istanbul'un televiz- yon ekranlanndan izlediği o gûvenli evlerden çok uzakta bir başka lstanbul bu. Cemevinin de bulunduğu Is- metpaşa Caddesi'nde ellişer, yüzer metre aralıkla barikatlar var. Kimi sönmüş. kara duman- lar savunıyor. Kiminin alevle- ri hâlâ göklere yükseliyor. Ce- mevinin az altında büyük bari- kat var. Çevresinde 60 -70 ki- şi. Birde kuru ayazdan sersem- lemiş. gözleri kan çanagı "medya emekçileri''. Haber alışverişinden önce kâğıt men- dü alışverişi yapıhyor. atv'den Bertan Bayduk kamerasını yüklenmiş (zaten hiç indirmis görmedim) kendine sota vezu- la bir yer anyor ve ateşi 40 de- rece. Barikatın alevleri birkarika- türü aydınlatıyor. Genç dene- cek yaşı çoktan aşmış biri, ka- fasına bir Che Guavera beresi geçirmiş. Alacakaranlıkta "ytf- dız"ı da var mı göremedik. Ama adamcağızın kendini Che Guavera sandığı kesin. Kostak kostak yürüyüşü, afisi, cakası hepsi yerinde. Hey yavnım hey, Boliv^a dağlan nire, Küçükköy'ün Ga- zi Mahallesi nire... Gece yansını aştık. Bekleyiş saçma sınınna ulaştı. Şu alev alev yanan barikat neyi, kim- den ayınyor? Bu barikat aşılır- sa ne olacak, kalırsa ne olacak? Birileri farkh düşünüyor besbelli. "Tüp,diyor. Gaztüpü bulaum. Barikata yerlestire- lim."En yakındaki bir bakkal dükkânının (adı tabii market olmuş çoktan) camlan kazma ve kürek saplanyla indiriliyor. Bakkalın üstündeki katlardan ürkek bir baş. Yalvaran bir ses: - Ya gardaş niye beyle ediysi- niz? Biz de buranın insanı de- ğil miyik? Niye kıriysiniz cam- lan? Yanıt Bolivya dağlanna yaraşır ancak: - Halkunız kınlan her şeyi ödeyecektir kardaş! Biz mevzilerimizi biraz da- ha geriye çekiyoruz. Halk ev- lerine çekilmiş. Halk yorgun, ürkek ve acılı... Dönüyoruz. Gün ışığmda bir tur daha. Gazi Mahallesi'ne açılan yol- lar hâlâ asker denetiminde. Ama bu kez izin kolay çıkıyor. Hem de arabayla. Gün ışığın- da Ismet Paşa Caddesi daha da yoksul, çamur daha yoğun, yağmur daha soğuk. Büyük ba- rikat daha da pekiştirilmiş. Az ötede bir askeri birlik. Herkes bekliyor. Ekmek almaya git- mesi için çağnlan ve duymaz- lıktan gelen çocukJar sokaklar- da oynuyor. Resmi bültenlerde bu herhalde "Gaziosmanpa- şa'da durumun sakin okJuğu büdiriMyor" diye yansıyacak- tır. Alevi mahallelerini kuşatan Sünni mahallelerinden ezan sesleri yükseliyor. Camilerin değişmez avadanlıklan hopar- lörler salt Alevi mahallelerine döndürülmüş gibı. lhlas Unlu Gıdalar Mağazası'nda kınlan camlan süpüren birine bunu sojuyoruz. Omuz silkiyor, "Öte yan dağ bayır, opurlör ni- ye o yana dönderilsin ki?_" Gel de sor bakalım, "Peki niye iBe de bu yana dönderilmis ki?" di- ye sor bakalım. Gazi Mahalle- si barut fiçısı. Bitirirken bir anımsatma: Unutmuşolabilirsiniz. 12 Mart Pazar gecesi bindikleri taksi- nin şoförünü boğaziayan dört kişi Alevilerin oturduğu Gazi Mahallesi'nde kahveleri tara- dılar. Iki yurttaşımızı öldürdü- ler. Onlarca yaralı var. Katiller Içişleri Bakanına göre "Dev- Solcu da olabilir, PKK de ola- bilir, HizbuDah da olabilir. İB- DA-C de olabüir_." Otesini siz getirin: Berber Emin de olabi- lir. Fınncı Abdullah da olabilir. Balıkçı Muammerde olabilir... fleride tçişleri Bakanı olmayı düşünüyorum. Baksanıza ne kadar kolay...