Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24ŞUBAT1995CUMA HABERLER DGM Başsavcılığı, Nesin'in avukatı hakkında da suç duyurusunda bulundu DGM'den, Nesin'e üç davaEVtNGöKTAŞ • Ankara DGM Başsavcılığı, Sıvas olaylannda halkı "tahrik ve teşvik" ANKARA - Ankara Deviet e t t iğ' gerekçesiyle yazar Aziz Nesin hakkında dava açılması için İstanbul Güveniık Mahkemesi (DGM) Küçükçekmece ile Sıvas cumhuriyet başsavcılıklanna suç duyurusunda Başsavcılığı, 37kişininöiümüy- bulundu. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na da yazı gönderen DGM hato^teS 1 " ö S e s S î S Başsavcılığı, Nesin ve avukatı Veli Devecioğlu hakkında, "mahkeme ğı yazar Aziz Nesin hakkında ÜÇ heyetine hakaret ve tehdit" suçundan ayn ayn dava açılmasını istedi. ayn dava açılmasını istedi. Baş- Istanbul Küçükçekmece hem de Sıvas cumhuriyet başsavcılıkla- nna ayn ayn yazı gönderdi. An- kara Cumhuriyet Başsavcılığı'na d savcıhk, Nesin'in avukatı Veli Devecioğlu hakkında da suç du- yurusunda bulundu. DGM Başsavcılığı, 37 kişinin ölümüyle sonuçlanan Sıvas olay- lannda halkı, "tahrik ve teşvik ettiğj" gerekçesiyle Aziz Nesin aleyhinde dava açılması içın hem suç duyurusunda bulunan DGM Başsavcılığı, Aziz Nesin ile avu- katı Veli Devecioğlu hakkında, "mahkeme hevetine hakaret ve tehdit" suçlanndan da dava açıl- masını istedi. DGM Başsavcılığı'nın istemi üzerine, Nesin'in, açılacak olan dava nedeniyle savunma yapmak için yeniden Sıvas'a gitme duru- mu gündeme geldı. Müvekkilinin talimatla da ifa- desinin alınabileceğini belirten Devecioğlu, "Ancak hiç belli ol- maz, .Aziz Be> savunma için Sı- vas'a gitmek isteyebilir de"dedi Devecioğlu, DGM'nin, birbi- ri ardına dava açarak kamuoyun- da Aziz Nesin hakkında olum- suz bir imaj yaratmaya çahştığı- nı öne sürdü. Sıvas Cumhuriyet Başsavcısı Oktay îrdem'in, Adalet Bakan- lığı'na 6 Temmuz 1993 tarihin- de gönderdiği yazıda, Sıvas olay- lanyla ilgili olarak Aziz Nesin hakkında cezai takibat yapılma- sına gerek olmadığına dikkat çektiğini anımsatan Devecioğlu. "Bütün bu çabalar nafile. Aziz Nesin gibi tüm dünya insanlan- na mal olmuş bir insan hakkında olumsuz imaj yarafmaya kimse- nin gücü yetmeyecek" dedı. Ne kadar ceza isteniyor? Ankara DGM, başsavcıhğın EVREN MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. 31.12.94 TARİHLİ AYRINTİLI BİLANÇOSU (TL) (BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞTİR) AKTİF VARLIKLAR 1-DÖNENVARLIKIAR A- Hanr Degerler 1-Kasa 2-Bankalar 3- Dıjer Hazır Defcrltr B- Menkul kıymtleı 1-Hlss.Senetlen 2- özrl Keam Tahvı! Sene* ve Bonolan 3- Karau Knımı Tahvıl. Scna vc Bonobn 4- Dıger Menkul KıyTtKtler 5- Menkul Kıvm Deger »»ûklûgû Kars (•) C- k.ısa \ adelı Tıcan ALacjklar 1-Alıalar 2- Alacak Senctlen 3- Alacak Senetkn Rceskonlu I • ( 4- Vcnkn Depozno ve Temmariar «- Dıjer Kısa Vaddı Tıcan Alacakbr (H Supheh Abcakbr Karşılıjı ( I D- Dıger Kısa \ade]ı Macaklar 1-OnaUardar Alacaklar 2- tgnAlerden Alacaklar 3- Bajlı Ortalılıklardart Macaklar 4- Kna Vaddı Dıjw Alacaklar S-Şûphelı Alacaklar karsılıfı (-1 E-Slokiar 1- Ham Madde vc Majzcme 2- Y>i MarnîUer 3- An Marmilta 4-MamûllcT S-Emtıa 6-DıterStoklar 7- Suk Dejer Dusüllugu Karsıhgı (-) 8- Venlen Sıpajı^ Avarteian F- Dıjer Dânen Varlıllar II- DL'RASV \RLIKLAR A- Lzurı Yadeh Tıcan Alacaklar 1-AİKilar 2-Alacak Soiolen 3- Alacak Scnetlen Reeskontu I-) 4- Venlen Depozıto vc Tcmınallar 5- Dlfer Uzun Vadclı Tıcan Alacaklar 6- Şüphelı Alacaklar kjryhtı l-j B- Dıjer l zım Vadeli Tıcan Alacaklar 1- Omklardarı Alacaklar 2- ljnraklerden Alacaklar 3- Bıftı OraUıUardan Alacakiar 4- Uzun V'addı Dijtr Alacaklar 5- Şûphelı Alacaklar karylıgı (-1 C- Flnznsal Duran Vjrlıklar 1- Baflı Menkul Kıymeller 2- Baglı Menkul Kjvın Dcger Duı Karj (-> 3- Ijnrakitr 4- Uarakierc Sermaye Taahhutlen 5- Istırakler Deger Dû^ukluğu ICarşılıgı *- Baglı Onaklıklar 7- Baglı Omıhklar Scr Taahhûtkn I I S-B^ıOnaklıktarDet !>«"» Kjrs. I-) 9- Dı|er Fınamal Duran Varlıklar D- Maddı Dnr» Varlıklar I- Arazi ve Arsalar 2~ Y crfistû v« Y erate Dû2»nİRi CAR! DÖNEM 31 1Z*« ve Gereclen D b İ t!.lı ı l ! lıyı CARI DÖNEM 31'12-94 3 137 700 000 -2889900000 247800000 -601628 897 7- Dıier Maddı Duran VırlıkUr 8- Bınkmı» Amomsmanlar (-1 9- Yapılroakta Olan V atınm)ar 10- V enlen Sıpan) Avanslan E- Maddı Oln»>an Duran Varlıklar 1- Kurulu^ \e Te>kılallanma Gıderlen 2-Haklar 3- AnMtuma vc Gclışnrmc Ctderlcn 4- Diger Maddı Ohnavan Duran \ adıklar $- Venlen Avantlar F- Dıfcr Duran Variıklar AKTİF (VARLIKLAR) TOPLAMI Dıpnollar 1- Ektckı açıklavıcı natlar bu tablonun tarnantlayıctsıdtr E\RENMt>KUL KIYMETLER Y^TIRIMORTAKUC] K.$. lv\IO.l<m-31 12<M 1 4RİHLİ \> RINT11 I GELİR TABLOSl (TL) (BAĞIMSIZ DENETİMOCN CEÇMİŞTİR) A-BRL'T SATIŞLAR l-YurtıcıSati}lar 2- Yurtdtii Sarıilar 1- Dıger Satıjlir B- SA1IŞLARDAN INDtRlMLER I-Saretanladdcr(-) 2-Saoş Isaomotan ( ) 3- Dı|crlndınrnler(-I C-NETSATIŞLAR D-SATIŞLARINMALİYETİI-I BRUTSATIŞ KÂR1VEYAZARARI E-FA\l.lYETC.lOERLERlll 1- Araştırmave Gctıstırmc Gıdcrlen (-1 2- Pazarianu. SaD§ ve Dagıtım Gıdeıien I-) 3- Genel Vonetım Glderlcr (-1 ESAİFAAÜYETKARIVE'lAZARARI F- DrGER FAALIY ETLERDEN GELIRLER VE KÂRI AR 1- Ijtıraklerden Temetru Gelırlcn 2- Bağiı Onaklıklardın Temenü Gehrlen 3- Faız ve Dıger Temetîu Gelırlcn 4- Faalıyale llgıiı Dı^cr Gclır ve Kaıiar G- DİCER F AALİYETLERDEN GİDERLER V E ZARARLAR (-1 H-FINASSMAN GİDERLERİI-I 1- Kua\adeiı EJorçlanma Gıderlen {-) 2- Uzıın Vadelı Borclanma Gıderlen l-> FAALIYETKÂRIVEYAZARARI I-OLAĞANLSTL GELIRLER VEKÂRLAR 1- Konusu Külmay*an Kar>ılıklar 2- Öncekı Dönem Geıır vc Karlar 3- Dığer Olağanüstu Getıılcr ve Kariar J-OLAĞANÜSTL GİDERLERVE ZARARLAR l-l 1- Çalısmayan Kısım Gıderten ve Zararlan (-) 2- Öncekı Dönem Gıder ve Zararian (-1 3- Dlger Olağanûsrü G ıderler v e Zarariar < -1 DÛNEM k.AR| VEV A ZARARİ K- ÖDESECEK VERGI VE DICER Y AS\L > LKLMLL LL K1.ER (-1 NET DÖNEM KARI VEY A ZARARİ Dtpnotiar 1- Ektekı acıklayKt notlar bu tablonun tamamlayıcı>ıdır EVREN MENKLL KIY METLER YATIRIM ORTAKLIĞI 4NO 19 U.1994 - 31 12.1994 DÖNEMİNE AİT BACIMS1Z DENETÇİ RAPORU EVREN MENKLL K1VMETLER > \TIRIM ORTAKLIĞI ANONIM SIRKET1 24 Ekım 1«4 tanh ve 3644 sayıh Turkıye Tîcarct Sıcıl Gazelesı'nde yavimlanan 'Anasözlesnesınm ' ılanırKİan da görulecegı gıbl 500 000 000 000 - (Bes yu2 mılyar) kayitjı sermaye ile kurulmoşrur Bu semıaye her bırı 1000 • TL degerde 500 000 000 hı»scyc avnfmış olup baslangıc sermaycsı 10 000 000000-(Onımlyar|TL dır Şırket ılgılı mevzuatm ılke vc kuraüan çerçcvesınde menkul kıymetlenn. satın aidığı ortaklıklann sermayesme ve yonetımtne hâkım ohnamak Itaydıyia. tasamıf sahıplenmn rnenkul kıymetlenne yabnm yapmastnı sağlamak ve onakianna yaunmlan dolayısıyla profesyooel porrfov >onctımı hızmetlen *unmak amacıyla kurulmustur Babsc koou »ırketle ılgılı MUT di|er bılgıler asaglda kaydedılnıekicdır PASİF>ARLIKLAR I-KISAVADELİBORÇLAR A- Fıansal Boıclar 1-BankaKredılen 2- Urun Vad Krcdı Anapara Tak ve Faalen 3- Tahvıl Anapara Taksıtlen ve Faızlcn 4- Cıkanlmı» Bcnolar ve Senaler 5- Dıjo- Fmaroal Borclar B- Tıcan Borçlar I-Satıcılar 2-Bcrc Scnetlen 3- Borc Scnaten Rcokoatu (-) 4- Alınan Depozılo ve Temmallar 5-DıJerTıcanBorttar C- Dı|er Kua Vadelı Borclar 1-OnaklaraBorcİK 2- Isuraklcrc Borçta 3- Bajlı Gnaklıklara Borçlar 4-0denecekGıderter 5- Odenecek Vcrgı Harç tc Dığer Kesankr 6-ErtveTak Baglanan Devlct AlacaUm 7- Kısa Vadelı Dı{er Borclar D- Alman Sıpanş Avvulan E- Borç ve Gıder Kanjtlıklan 1- Vergı Kanılıklan 2- Dıger Bor« vt Gıder Karjılıklan 11- VZXS\ VADELI BORÇLAR A- Fınansal Borclar I-BankaKndılcn 2-CıkanlmiiTahvıller 3- Çıkanbnıs Dıjer Menkul Kıymerler 4- Dtger Fınansal Borclar B- Tıcan Borçlar I-Satıcılar 2- Borc Senetlen 3- Borç Scnetlen Recskontu (-) 4- Alınan DepozHo vc Temınallar S DIJCT Tıcan Borçlar C- Dıger L zun V adclı Borçlar 1- OnaJdara Borçlar 2- l^ttraklcrc Borçtar 3- Bajlı Otakhkbra Borclar 4- tn ve Tak Bağlaıun Deviet Alacaklan 5- Unm Vadelı DıtVr Borçlar D- Alınan Sıpan» ^vaıulan E- Borç »e Gıder Kir>ılıklan 1- Kıdem Tazmınan Karşıhklan 2- Ddcr Bors ve Gıder Kars.lıklan Iıl-OZSERMAYE A- Sermavc B- Sermavc Taahhulien C- Emısvon Pnmı D- Yenıdcn Degeriemc Dejcr Amsı 1- Duran Varhklardan Deter Arati 2- Isüraklerden Deger Artısı 3- Menkul Krymetler Dejer Artısı E- Yedekkr I-Yasal Yedckkr 2- S»m Yeddden 3- Ozel Yedeklcr 4- Olajanusnj Yedek G-DenemZararU.) •* H-Gcçrril Yılat Zarartan ı-1 PA.SİF (KAYNAKLAR) TOPLAMI CARI DÖNEM 31.12*1 56184 126 -113 183 000 9 732^16 167 DENETÇt RAPORl ÖZÎTİ E\ REN MENKl LKI\ METLER > ATIRIM ORTAKUC1 A^. GENEL KIRILI'NA Ortakhgm Umanı M.-Aezı Sermayesı Faalıyet Konusu : Evraı Menkul Kıvmeder YaDnm Oraklıjı A Ş BûyûkdcrcCad No 100-102. Kat 16 Escntepc İstanbul 10 000 000 000-TL Menkul Kıymet Porrföy Uletmecılıtı Denetçı veya denctvilenD adı ve gccev sûrelen ortak veya jırkel personelı olup ounadıklan Nurgul Alucı 1 yıl. onak ve sırket pcrsoneiı degıl Katıtnun Yonernn Kurulu ve yapılan Denetleme Kımılu topbnolan sayısı Yönetım Kurulu loplantılanna lutılinmanus, ancak toplaıttılar hakkında Yönehm Kurulu Ba^kanı ve Geoel Müdûr'den bılgı altnmıstır Ortaltld; he&aplan, defter ve bdgelen ûzermde vapılan ıncelemenm kapsamt faangı tarihlerde mceleme yapt!d)|ı ve vvrlan sonuc 17 Kasrnı ve 30 Aralık 1994 tanbJermde muhasebc defter ve kayrtlan ıncclenmış ve mcvzuata uygun otdugu görûlmüsıür TTK'nım 353 maddesının I mcı ftkrasının 3 numaralı bendı geregtnce ortaklık veznesınde yapılan saymılann sayısı ve sonuçlan Yukandakı tanbierde ortaklık veznesınde 2 kez sayım yapılmıj. saynn sonuçlannm denerlere uygun oldugu görûlmüştür TTK'nun ^5^ maddesınm rtncı fıkrasımn 4 numaralı bendı geregınce s^pilan mceleme tanhlcm ve sonuçtan Onaklık vcznesmdc. kıyınetlı evrak buiunmadıgı görulmuştur Inttkal eden şıkâyet ve yolsuzluklar ve bunlar hakkında yapıian işlemler Faalıyet dönemıode denetçıyc mtikal eden soru$mnna ve ıncelemcye koau olabtlecek slkâyel yoktur EVREN MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI AS'nın 19 10 1994 - 31 12 1994 dönemı hesap ve ıslemlennı Tûrk Tıcaret Kjanunu. Ortaklık Ana Sözksmesı ile dıger mevzuat üe genel kabul gönnüs muhasebe ıllıe ve sundartlarma göre tncelemış bulunmaktaytm Gönı%ume gore ıçengını bentınscdıgım ekh 31 12 1994 tanhı ıtıbanvla duzenlenmi4 bılanco. onakltgm anüan tanhtdu malı dunı- munu. 19 10 1994 - 31 12 1994 dcnemıne ait gelır taMosu, anılan döneme aıt taalıyet sonuclannı gerçege uygun ve dognı olarak yansıtmaktadır Btlançaoun ve Gelır Tabksunun onaylanmasım ve Yönetım Kurulu nun aklanmasını oylannıza arz edcnrn. Saygılanmla Nurgul Akıcı Denetçı Işbtt rapora konu leskıi eden gerek btlanço ve gerefcse dıger malt lablolarla ılgılı açıklayıa bılgtlcr DIPNOTLAR" bötûmundc "MALI TABLOLARA İLlŞKtN NOTLAR' bölumûnde açıklanmıstır Görüşümüze gorc tum ctût edılen ve tarafimızdan denctunı yapılan btlanço vc malı tabiolarla ılgılı degerieme «lemlen "EVREN MENKL'L KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI ANONİM ŞÎRKETInm" "Anasözleşme ve Iç Tuzûk' hûkûmlenne ıvgunlıık arzetmekte olun hesap raporu bahsc konu Yatınrfı Ortakııgı nm 31 12 İ994 tanhındekı gerçek malı durunııma ve bu tanhlı ara hesap donerntne aıt gerçek faalıvet sonucunu yansıtmakta oiup, 2499 savılı Sermaye Pıyasa&ı Kanunu hükumlenne uygun. Sermaye Pıyasası Kunıhı'nun ceblığlcnnde belırlcnmış genel kabul görmûs mohasebc ılke ve standartlanrgı uygun olarak hazırlanmışnr İstanbul. 16 Ocak 1995 Şırlıcnrı Adı Ijnva Tıcaret SKI! NO Adrcsı Iştıgal Konusu Vergı Oaıresı Vergı Sıcıl No llea^ım Araçlan EVREN MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A S 319636.267218 Maya Akar Center • Buyükdere Cad No I0O-I02. Esemepc Isıanbu! Menkul Krymetler Porrtoy Islctmecılıgı Mecıdıyeköy 3839940012 Tel 211 49 00(50Hat) Faks 211 49 01 -02-03 Evren Menlıu] Kıymetler Yatlnm Onailıjı Anonım Sırkcrının 19 10 1994 - 31 12 1994 hesap dönermne aıt "Hesap Raporu" larafımızdan mcelenmıstır Incelernemi2 31 12 1994 tanhı itıbanyla anılan ^ırketın I-) Bılançosu 2-) Gelır Tablosu 3-)Özet BılancoMi 4-1 Ozet Gelır Tablosu 5-) Fon Akım Tablosu 6-1 Nakıt Akım Tablc^.u 7-) Satışlanıı Mahyet Tablosu 8-) Kar Dagıttm Tabkfeu Muvacebesınde vapıhnıs olup. yantıgimız mcelemeler genel kabu) gormüs denetleme ılke esas ve standtnlanna uygun olarak yapılıms ve dolayısıyla hesap ve tslemlerle ılgılı olarak muhasebe kayırlarınm kontrolü ile gerektı gordugumüz dıger denetleme yon- YEMİNLt MALt MCŞAVİRLİK VE DENETİM A.NOMM ŞİRKETt Sorualu Ortak Ba«de««tçı ıtmmll Mali Mtıavirkr Saaiıı UÇAR YANTTYMM vcDcnetımAŞ SORUMLU ORTAK BASDENETÇI IMtedtt ÖZSEZGİN YAN1T Y M M >e Denetım A S SORUMLU ORTAK BASDENETÇİ BASIN-8412 istemine uyarak Aziz Nesin hak- kında Türk Ceza Yasası'nın 175 ve 159. maddelen uyannca dava açılmasına karar verdi. DGM'nin, 26 Aralık 1994 gû- nü Sıvas davasıyla ilgili açıkla- nan karannda. Aziz Nesin için şu hûkme vanldı: "Olayın müştekisi olan Aziz Nesin'in, Bakanlar Kurulu'nun 24 \ğustos 1989/14479 sa>ıh ka- rarnamesinde, Türkiye've sokul- nıası \e dağmlması yasaklanmış yazar Salman Rüşdü've ait olan 'Şeytan Ayetleri' isimli kitabı Türkhe'de bu >asağa rağmen Aydınlık gazetesinde > a> ımladığı ve bu kitabın içeriği itibanyla Müslamanlann peygamberi ve eşlerine karşı olan tahkir ve tez- yif edici ifadelerin bulunması se- bebiyle, tüm Müslüman halkı bu ya>indan dola\ı aşağıla>ıcı, kü- çük düşürücü ve hakareti teşkil edici > a>ınından dolayı TCK'nin 175 ve İ59. nıaddeleri gereğince kanuni işlem yapılmak üzere DGM Cumhuri\et Başsa\cılı- ğı'nca suç duyurusunda bulu- nulmasına karar verilmişdr.T> Nesin, hakkında dava açılma- sı durumunda, TCK'nin 175. maddesi uyannca 3 aydan 3 yı- la kadar. 159. maddeye göre de 1 yıldan 6 yıla kadar hapis ceza- sı istemiyle yargılanacak. Nesin ve avukatı Devecioğlu, "Mahkeme heyetine hakaret ve tehdit" suçundan dava açılması durumunda ise. 6 aydan 30 aya kadar hapis istemiyle aynca yar- gılanacaklar. Srvas C. Başsavcısı, Nesin'i aklanuşti Sıvas Cumhuriyet Başsavcısı Oktay lrdem, Sıvas katliamın- dan 4 gün sonra Adalet Bakan- lığı'na gönderdiği yazıda şöyle dedı: "2 Temmuz 1993 günü Sı- vas'ta meydana gelen ola> laria il- gili olarak Hürri\et ga/etesinin 3 Temmuz 1993 giinlii nüshasında yayımlanan 'Sıvas'ta Aziz Ne- sin İsyanı: 35 Ölü' başhklı ha- berde, Pir Sultan Abdal etkinUk- leri için Sıvas'a gelen Aziz Ne- sin'in 'Bin yıllık Kurarı'a neden inanayım? Bu yüzden Müslü- man değilim' sözteri, yerel ba- sında abartılı bir şekilde vayım- lanınca kentte büyük bir tepki okluğunun belirtilmiş oldugu bö- dirilmiş ise de, .Xaz Nesin'in, Sı- vas Kültür Merkezi'nde yaptığı konuşmaya ait bant çözümünün încelenmesinden ve gene aynı gün TGRT muhabiri ile yapoğı röportajı içeren bant çözümü- nün tetkikinden, konuşmalann tümü iribarı\la bir düşünceyi yansıttığı. herhangi bir kesiıni tahkir ve tezyif edici sözJer sarf edilnıediği, keza suç işlenmesini tahrik edici sözler de söylemedi- gi görülmüştür. Mahalİi basınla ilgili olarak yapılan incelemede de olay günü ve öncesi Srvas'ta yayımlanan gazetelerde tahrik edici ve abartılı nitelikte herhan- gi bir yazının çıkmadığı sonucu- na \ BIRBAKIMA SERVER TANtLLİ bısan Oimak Kolay Değil••• Batılının uyansına ne gereksinmem var? Önümde birbirinden güzel kitaplar insan haklan üstüne. Başta Bülent Tanör'ün -3. baskısını yapan- Türkiye'nin İn- san Haklan Sorunu adlı temel eseri; sonra Ibrahim Ka- boğlu'nun özgürlükler Hukuku adlı kitabı, Bekir Özgen'in -üstelik ödül kazanmış- Düşünce Özgürtüğü ve Laiklik adıyla yayımladığı ilginç incelemesi, Yekta Güngör Öz- den'in İnsan Haklan Laiklik Demokrasi Yolunda -gözardı edemeyeceğimiz- uyanlan; son olarak da, Mehmet Se- mih Gemalmaz'ın, konuya değişik açılardan eğilen şu üç güzel çalışması: Temel Belgelerde İnsan Haklan, Ulusa- lüstü İnsan Haklan Hukukunda ve Türk Hukukunda Ola- ğanüstü Rejim Standartlan ile Yaşam Hakkı ve Işkence Ya- sağı. Hepsi de, son birkaç yılın kitaplan btınlar! Ve arada -istemeden- unuttuklanm da olmak üzere, hep- si de bir havarı heyecanıyla yazılmış eserler. Çünkü, için- de yaşadığımız dünyanın başta gelen değeri, insan hak- lan. Deviet, demokrasi, laiklik, bütün bunlann ya^ma ne ölçüde geçirildiklerinin temel ölçütü de yine onlar. Işte söz konusu kitaplar da, insan haklannın güvencelerle donatıl- masının, toplumda yaşanır bir gerçeklik haline gelmesinın kavgasını yapıyoriar. Batı'da, bu tür eserler yayımlansa yer yennden oynar. Ama Türkiye'mızde, bir aydın çevrenin dışında pek yan- kı bulmuyor bu konu. Daha da kahredici olanı, parlamen- tosu ve hükümeti, yani toplumun yönetiminde baş köşe- de yer alanlann, insan haklan söz konusu oldukta takın- dıklan umursamazlık. Ülkemiz. özellikle 12 Eylül'le bir bataklığa sürülmüştür. Anayasası çağdışı, kanunlan çağdışı, daha da ürkütücü olanı -bir küçük azınlığın dışında- yöneticileri çağdışı. Demokrasi ve hukuk düşmanı, geri ve gerici! Ve sonra papuç kadar da bir dıl ağızlarda. Neymış, Batı içişlerimize kanşıyormuş! Nedır o ıçişleriniz efendim? Başta insan haklannı boğmak değil mi? Marifetteriniz arasında yüzlere ilk çarpan da o. Yalnız Ba- tılıyla tükenmiyor şikâyetçilenn listesi; bu yurdun insanla- n da yakınmacı: Aydını, köylüsü, işçisi... Ve aynca, içine daha da yerleşmek amacıyla için kapı- sını çaldığınız dünya, en önce de insan haklan konusun- da tutumunuzu sorar eder. Hakhdır da, ölçütleri var çünkü... Sadece insan haklanna gelip indirgenmiş değil çağımı- zın titizliği. Hayvan haklan da ona eklenmiş durumda. Son günlerde, Avnjpa'da, bir konu ortalığı kanştınr hal- de: Kasaplık hayvanlann bir yerden bir yere taşınması so- rununda hop oturup hop kalkıyor herkes. Isyan etmemek de elde değil: Avrupa ülkeleri, gereksin- me fazlası kasaplık hayvanı. aynı kıtada komşulanna gön- derıyor. Et için en çok hayvan da Avnjpa'da doğu ülkele- rinden gönderiliyor. Ama ne koşullarda? Kamyonlara yığıştınlan hayvanlar, gün boyu, kimi za- man bir günü aşan sürede, durup dınlenmeden ve aç-su- suz yolculuk ediyorlar. Televizyonlara kadar geçen görü- nümler yürek paralayıcı ve akıl sahibi insanın onurunu kı- ncı şeyler... Canlı değil mi onlar da? Nasıl yapılır? Üstelik, hayvanın içine itfldığı çalkantı, ruhşal ve beden- ] sel dengesini bozduğu için, etı de makbul olmaktan çtkı- yor, deniyor. Ingiltere'den başlayarak, hayvan haklannı savunan der- nekler ayağa kalkmış durumda ve öneri öneri üstüne: ör- neğin, taşımayı gün içinde sekiz saatla sınıriamak niçin ol- masın? Onun yanı sıra, hayvanın rahat koşullaraltındayol- culuğu neden gözardı edilecekmiş? Işin içine hükümetler de kanşmış halde. Çözümler aranıyor... Konunun, Türkiye'deki uygulamasının daha "insanca" olduğuna asla inanamam. Insanına haklannı esirgeyen bir düzen, hayvanına niçin cömert davransın? Oysa bir bütün bu ikisi. Inanmıyor musunuz? O zaman, Ismet Sungurbey Hoca'mızın, "bir insanlık kitabı" nitelemesine gerçekten layık -o güzelim- Hayvan Haklan adlı eserini yeniden açıp okuyunuz, derim. İnsan olmak kolay değil... Basbakanlık İnsan Haklan Yüksek Danısma Kurulu'ndan: TBMM, olağanüstu hali onaylamak zorunda değil ERGÜNAKSOY ANKARA - Basbakanlık İnsan Haklan Yüksek Danışma Kurulu tarafından olağanüstu hal mev- zuatı ile ilgili hazırlanan raporda, olağanüstu hali kaldırma yollannın aranması önerildı. TBMM'nin, olağanüstu halin uzatılması için su- nulan kanun hükmünde kararnameleri olduğu gi- bi onaylamak zorunda olmadığı belirtılen danış- ma kurulu raporunda. "Olağanüstu halin birinci temel özelliği, temel hak ve özgürlüklerin olağan dönemlerden çok daha fazla sımrlanabileceğL hat- ta kullanılmasının durdurulabileceği bir >önetün biçünidir. TBMM, kendisine sunulan kararname- leri onaylamak zorunda değildir. Değiştirerek red- dedebilir. Bu denetim sağlanamazsa, yürütme or- ganımn olağanüstu hale ilişkin düzenlemelerinin keyfilik kazanması ortaya çıkar" görüşü savunul- du. Basbakanlık İnsan Haklan Yüksek Danışma Kurulu'nca hazırlanan 12 sayfalık raporda. ana- yasanın 121/2. maddesınde olağanüstu hale iliş- kin olarak hangi konulann yasayla düzenlenece- ğinm belirtildiği. oysa uygulamada, 2935 sayıh Olağanüstu Hal Yasası'nın 201, 259, 413. 421, 425 ve 427 sayıh olağanüstu hal kanun hükmün- de kararnameleri ile değıştirildiği anımsatılarak bu durumun anayasanın 121'2. maddesine aykın ol- duğu kaydedildi. Raporda, bu aykınlığın Anaya- sa Mahkemesi'nce de saptandığı belirtilerek şöy- le dendi: 'TBMM onaylamak zorunda değJT "Ancak bu KHK'lerin bir bölümü herhangi bir nedenledava konusu olmadıgından Anavasa Mah- kemesi'nce denetlenemedi. Da\a konusu olanlaıia ilgili olarak ise Anavasa Mahkemesi. anayasanın 148. maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde yer alan sınıriamayla karşı karşıya kaldı: 'Ancak, olağanüstu hallerde. sıkıyönetim ve savaş hallerin- de çıkanlan kanun hükmünde kararnamelerin şe- kil ve esas bakımından anayasaya aykınlığı ıddi- asıyla Anayasa Mahkemesi'nde dava açılamaz." Kuşkusuz, bu durumun hukuk devleti ile bağ- daşmadıgı açıkür. Ana\asa>a aykınlıgı üsteiik Ana- yasa Mahkemesi karanyla da beüıienmiş olan KHK'lerin yüriirlükte kalması sa\ unulamaz." Raporda. olağanüstu halle ilgili KHK'lerin Res- mi Gazete'de yayımlandıktan sonra aynı gün TBMM'nin onayına sunulduğu, bu KHK'lerin TBMM'ce onaylanmasına ilişkin süre ve usulün içtüzükle saptandığı kaydedilerek şu görüşlere yer verildi: 'Meclis deneflemeB "TBMM İçtüzüğü'nü hâlâ yapmamış oMuğun- dan, bu tür KHK'lerin görüşüleceği süre ve usul belirsizdir. Kuşkusuz, bu durum son derece sakın- calıdır. Olağanüstu halin birinci temel özelliği te- mel hak ve özgürlüklerin olağan dönemlerden çok daha fazla sınırlanabileceği, hatta kulianılmasının durdurulabileceği bir > önetün bicimi olmasıdır. Bu yüzden de olağanüstu > önetime ilişkin düzenleme- lerin TBMM'ce denetlenmesi bü}ük önem taşır. TBMM, kendisine sunulan olağanüstu hal KHK'lerini olduğu gibi onay lamak zorunda değil- dir. Bunlan değiştirerek ona\ lavabilir, hatta redde- debilir. TBMM'nin bu denetüni sağlanamazsa yürütme organuıın olağanüstu hale ilişkin düzenlemelerinin keyfilik kazanması tehlikesi ile karşı karşıya kah- mr." 'Olağanfistti hal kaldınlmah' "Türkiye'de olağanüstu hal mevzuatanın 1982 Anayasası açısından değerlendirilmesine ilişkin" olarak hazırlanan raporun son bölümünde ise öne- riler şöyle sıralandı: -Anayasanın geçki 1S. maddesiyürüıiükten kal- dınurıalıdır. - Anasayasın 148. maddesinin, "Ancak, olağa- nüstu hallerde sıkıyönetim ve savaş hallerinde çı- kanlan kanun hükmünde kararnamelerin şekil ve esas bakımından anayasaya aykınlığı iddiasıyla Ana>asa Mahkemesi'ne dava açılamaz" ifadesi yürürlükten kaldınlmalıdır. -Olağanüstu hal kanun hükmünde kararname- lerinin tümü \ ürürlükten kaldınlmaudır. En azın- dan, bu KHK'lerin tümü hemen TBMM'de görii- şühnelidir. - Olağanüstu halin yeniden ilan edilmesi ya da uzatılması durumunda ılan ya da uzatmanın gerek- çesi kararda açıkça yer almalıdır. - Olağanüstu hali kaldırmanın çareleri aran- maudır.