Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 OCAK 1995 CUMARTESİ 12 DIZIYA23 Direnen rengi HATİCE 'TUNCER kırnrnzı bayraklarladönatılfyÖC _.„..,._., elleri siiahlı kadın ve erkek asker resimierinin buiunduğu "22 Ârafık 1944-22 Aralık 1994" yazıh koca koca afişleri panolara yapişîınyoriar. • Bayraklara ve afişiere bir cfe jjzaklardan gelen top sesieri ekleniyor. Vietnamiıiar, 22 Aralık 1944'te GSap'ın komutasında kurulan ve H a i k ^ ^ ^ ^ Ordusu'nun temeii sayılan "1$ Kurtuluş Için Propaganda Birt 50. yılını kuffamaya hazırian^j HOŞÇAKAL VİETNAM - Vietnam'a giderken merak ettiğimiz tek konu büyük direnişin izleriydi. Savaşın izlerini unutturan pirinç tariaları, tropik bahçeleri, uçsuz bu- caksız piajları, çeşitli uygarlıklarm eşsiz kalıntıları ve güler yüzlü insanları arasında unutulmaz bir gezi yapacağımızı hiç düşünmemiştik. Objektifimize neşeyle el sallayan bu asker, bir anlamda bize de "güle güle, yine bekleriz" der gibi. Lenin Parkı'nda ordu şenliği2 Eylül 1945 günü Hanoi'nin Ba Dinh Meydanf nı dolduran yüzbinkrce Vietnamlı. Ho am- calanndan Vietnam Bağımsızlık Bildirisi'ni coşkuyladinliyordu: "Şimdi Fransizlar kaçmış, Ja- ponlar teslim olmuştur. İmpara- tor Bao Dai. tahtıni bırakmıştır. Milletimiz yüz yıla yakın za- mandan beri kendisini bağlayan zincirleri koparmış ve yurdun bağımsızlığını ilan etmiştir." Oysa daha sırada Fransız ve Amerikan ordulan vardı. Fran- sızlar. Mayıs 1954'te Dien Bien Phu'da. Go Nguyen Giap komu- tasindaki Vietnam Halk Ordu- su'nun saldınsına karşı koyama- dılar. Fransız işgali sona erdi, ama Vietnam aynı yıl, CenevTe Anlaşması'yla kuzey ve güney olarak ikiye aynldı. Ho Chi Minh, zaferi ve birleşmiş Viet- nam'ı göremeden 3 Eylül 1969'daöldü. HO Amca Müzesi Ho Chi Minh'in mumyalan- mışnaaşı şimdi Ba Dinh Meyda- nf ndaki 1973'teyapımınabaşla- nan ve 1975'te bitirilen anıtme- zarda yatıyor. Anıtmezann giri- şinde önümüz bir asker tarafin- dan kesiliyor. El işaretleriyle ka- palı olduğunu anlatmaya çalışı- yor. Anıtmezann yalnızca hafta- da iki gün ve saat 7-10 arasında ziyarete açık olduğunu öğreni- yoruz. Anıtı dışandan görmekle yetiniyoruz. Ho Chi Minh'in anıtmezannın hemen yakmında Ho Chi Minh Müzesi "nde 2 binden fazla dokü- man ve eşya sergileniyor. Müze- nin girişinde Ho Chi Minh'in bü- yük bir heykelinin yer aldığı tö- ren salonu var. Tören salonun- dan birkaç basamak çıkıldığında Ho Chi Minh'in doğduğu evin devasa bir maketiyle karşılaşılı- yor. Vietnam'ın çeşitli evrelerinin anlatıldığı düzenlemelerin hepsi birer sanat eseri niteliğinde. Ho Chi Minh'in el yazılannın. çe- şitli ülkelerle yazışmalannın bü- yük kataloglarda sergılendiği sa- londa fotoğraf çekmek yasak. Bu yasağa ilişkin hiçbir uyan yazı- sı olmadığı için yasağı bir kare fotoğraf çektikten sonra müze görevlisinin gelip sertçe uyarma- sıyla anlayabiliyorsunuz. 50. yıl Hanofdeki üçüncü günümüz- de tüm cadde ve yollann ortası san yıldızlı kırmızı ba>Taklarla donatılıyor. Ellerinde merdiven- lerle dolaşan kadın ve erkekler ' bisikletlerinin arkasına doldurduklan ellinci yıl yazılı kırmızı bezleri cadde- lerdeki direklere asıyorlar. Gençler. el- leri siiahlı kadın ve erkek asker resim- lerinin buiunduğu "22 Aralık 1944 - 22 Aralık 1994" yazılı koca koca afişleri panolara yapıştınyorlar. Top seslerini de duyunca iyice merak edip, afiş yapıştıranlara çalışmalannın nedenini soruyoruz. Vietnam Halk Or- dusu'nun temeii sayılan 22 Aralık 1944"te Giap'ın komutasında kurulan "Ulusal Kurtuluş Için Propaganda Bir- liği"nin kuruluş yıldönümü kutlamala- n için hazırlık yaptıklannı söylüyorlar. Bize Lenin Parkf na gitmemizi öneri- yoriar. LENİN PARKI'NDA COŞKU - Halk Ordusu'nun 50. kuruluş yıldönümü kutlama- ları için yapılan hazırlıklar, Lenin Parkı'nı tam bir şenlik yerine dönüştürüyor. Gruplar halinde toplanıp marşlar söyleyen genç askerlerin sesieri (en üstte), çarpışan arabalarda, atlı kanncalarda eğlenen miniklerin seslerine kanşıyor (yan- da). Parka eğlenmeye gelen genç kızlar, askerlerin coşkusuna ilgisiz, kendi ara- larında sohbet etmeyi yeğliyorlar (üstte). Lenin Parkı'na 1960'lardan kalma eski püskü otobüslerle taşınmış kadın ve erkek askerler. gürültülü bir şekilde hazırlık yapıyorlar. Gruplar halinde toplanıp marşlar söyleyen genç asker- lerin sesleriyle, çarpışan arabalarda, at- lı kanncalarda eğlenen miniklerin ses- ieri birbirine kanşıyor. Göndermemız şartıyla fotoğraf çekmemize izin veri- yorlar. 1980'lerde bir milyondan fazla aske- riyle dünyanın güçlü ordulan arasında yer alan Vietnam Halk Ordusu, Sovyet- ler Birliği'nin dağılmasıyla 1 milyar dolarlık yardımın kesilmesi üzerine ya- n yanya küçültülmüş. Vietnam yöneti- mi, ordu mensuplannı terhis edip fab- rika ve işletmeleri ticari şirketlere dö- nüştürüyor. Ülkedeki başlıca girişim- cilerarasında yer alan askeri şirketlerin cirolannın 200 milyon dolara yaklaştı- ğı söyleniyor. Hanoi, Vietnam'daki son duragımız. Hanoi Havaalanı'nda uçağımızın kalk- masını beklerken "Vietkieu" birkadın- la sohbet ediyoruz. Ülke dışında yaşayan Vietnamlılara Viet kieu deniyor. Oldukça şık giyimli kadın, daha önce gördüğümüz Viet ki- eular gibi kilo almış, Vietnamlı kadın- lara özgü narin yapısı ve zarif davranış- larını kaybetmiş. Kocasının işi nede- niyle Kanada'da yaşadığını anlatıyor. Biz Vietnam'da gördüğümüz yerleri an- latırken o da kendi gördüğü yerleri bir turist gibi anlatıyor Vietnam Halk Or- dusu'nun kuruluş yıldönümüyle ilgili sorulanmıza ise "Bunlar politik konu- lar. Bunlan konuşmak istemiyorum" diyor. Vietnam, yüzyıllık bağımsızlık mü- cadelesi destanının gerilerde kaldığı, kalkınma umutlannı yabancı yatınmcı- larla, turistlerin getireceği dolarlara bağlamış bir Güneydoğu Asya ülkesi artık. Rehberimiz Quang. 1975 nisanında son Amerikan kuvvetlerinin Vietnam Halk Ordusu'nun önünden panik ha- linde kaçtığı Ho Chi Minh kentinin Tan Son Nhat Havaalanf ndan uğurlarken "Döndüğünüzde ülkemizin güzellikle- rini anlatın. Vietnam'ın ekonomik za- ferinde katkınız olsun" dıyordu. Vietnam'a, hafızamızda yer eden bü- yük savaşımından dolayı merak edip gitmiştik. Savaşın izlerini unutturan pi- rinç tarlalan. tropik bahçeleri, insan eli değmemiş göz alabıldiğine uzanan plajlan, çeşitli uygarlıklann eşsiz kalın- tılan ve güleryüzlü insanları arasında unutulmaz bir gezi yapacağımızı hiç düşünmemiştik. Quang"ın hatırı için yazdığımız sanılmasın, bu güzel ülke- ye tekrar gidebilmek umuduyla Türki- ye'ye uçuyoruz. BİTTİ POLITIKA VE OTESI MEHMEP KEMAL . .Sarmış Gene Çevreyi. Eh, "didelerruşen", milyonluk banknotlarda piyasaya çıktı, elimize geçerse bol bol harcanz. Milyarlık Yugoslav Dinan görmüştüm, pek ciddiye almamıştım. Meğer ger- çekmiş, bal gibi olurmuş. Siz baksanıza şu milyonluk banknotlara! Milyonluklar piyasaya çıktıktan sonra TV'de maaş alan memurlaria konuşuyoriar, kâğıt paralann üçünü, dördünü maaş diye alanlar gülüyorlar. Parayı ciddiye almıyorlar. Vaktiyle birkaç desteye sığmayan memur maaşı, şimdi üç beş tane banknot olmuş, elin içinde sırıtıp duruyor. Vaktiyle bir başbakan (Adnan Menderes), "Her mahal- lede bir milyoner yarattık" diye övünürdü. Bu milyonlann, başını uzatmış enflasyon devi olduğuna kimse akıl erdi- remezdi. Koskoca Ismet Paşa bile enflasyonun ne oldu- ğunu bilmezmiş. Bir tartışmada, bunu açıkça söylemişti. Enflasyon bir canavardır, önü alınmazsa durmadan azar. Artık enflasyonun ne olduğunu kazığı yedikçe iyice an- lıyoruz. Ben enflasyona ölçüt olarak emlak fiyatlannı alı- rım. Bakın gazetelerin emlak satışlanna, şimdi, milyardan başlıyor. Bundan 15 yıl önce bir milyonda gezinen fiyat- lar, artık milyaria başlıyor, sürüp gidiyor, birkaç milyara uzanıyor. Bu milyarlar kimsenin gözüne de batmıyor. Eskiden her mahallede bir milyoner var diye övünüyor-ı duk, şimdi her mahallede milyarderier var. Milyarları say- mak kolaylaşıyor. Birkaç milyonu üst üste dizdin mi oldu size milyar. Milyonlan saymak için sayım makineleri de var. Veznedarlar bir yandan milyonlan koyuyorlâr,.öte yandan milyarian çıkanyoriar. "Koy milyonu, al milyan!.. Koy milyonu, al milyan!.." Vergide de enflasyon var. Geçen yıl verilen vergiye bu yıl yüzde 50 zam geliyor. Yüzde 50 de değil, 50.8 oluyor. Başını zamlı olarak ilk gösteren çevre temizlik vergisi (ÇTV) oldu. Bu ay sonuna kadar çevre temizlik vergisini zamlı odemezseniz yandınız, sonra cezalı ödemek zorundası- nız! Eskiden bu verginin adı, Tanzifat ve Tenvirat Vergisi'ydL Halkın arasında 'çöp-fener' derlerdi. Vatandaş, çöp-fener vergisi vermez oldu. Geçen yıl belediyelere gelir sağlamak için kaynak ara- nırken, emlak vergisinin yanına bu yeni çöp-fener vergi- sini eklediler. Itiraz edenler, zulüm diyenleroldu, amayurt- taş vergisi bu, tıpış tıpış ödendi. Çöp-fener vergisi az buz değil milyona erişiyordu. Bu yıl milyonu epeyce aştı. Bu ayın sonuna kadar da süre tanındı. Bu ayın sonuna kadar odemezseniz cezalı olacak, ceza kendiliğinden vergiye ek- lenecek. Yol parası gibi, çöp ve fener parası da almaya değmez bir rakama düşünce bu vergi alınmaz oldu. Çevre temizlik vergisi alınsın da çevreyi temizleme işin- dekullanılsın. Çevre temizliğindekullanılmıyor, başkayer- lere gidiyor. Sokakların pisliğinden belli değil mi? Iktidarlar yurttaş üstüne vergi salarken bunda da enf- lasyona gidiyorlar. Çevre kirli, "çevre temizlik vergisi" alınıyor, dört bir ya- nı sis almış, zenir raporu, yakılan kömür zehir kusuyor, ne olacak sonu? Şair diyor ki: Sarmış gene afakını bir dud-u muannit Bir zulmet-i beyza ki peyapey mütezait Her yer karanlık! BULMACA 8 9 SOLDAN SAGA: 1/ lstatistikte. bir ana kütleden belli bir özelli- ği incelemek için seçi- len birimler topluluğu. 2/ Saz takımında usul vurmaya yarayan tef... Sığ sularda ağır yükleri taşımak için kullanılan altı düz tekne. 3/ Söy- lence... Kale hendeği. 4/ Gümüşbalığı. 5/ Bekta- şilik ve Mevievilik'te ta- rikat kardeşi... Memeli bir deniz hayvanı. 6/llaç... "Meh-i bürc-i ârızında gönül oldu hâle mâil ' Bana kendi tali'imden bu siyah - - - düştü" (Şeyh Galip). "II Kayınbırader... Yeşilırmak'ın antik dönemlerdeki adı. 8/ ICişinin öz benliği... Öden- mesi gereken bir paranın, alacağa sayılarak bir bölümünün ödenme- si. 9/ Kadınlann kendi saçlanndan ya da inci, yaşmak, yemeni gibi şeylerle yaptıklan baş süsü... Ha- berci, ulak. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Tazminat... Yan memnunluk belirten bir ünlem. 2/ Sergen... Spor karşılaşmalannda seyircileri coşturan kimse. 3/ Bir ay adı... Bir şeyi anımsamak için yazılan kısa yazı. 4/ Erden çavu- şa kadar olan askerlere verilen ad... Bir nota. 5/ Çorum bezi de denilen ve geleneksel el tezgâhlannda pamuk iplikle dokunan bir tür bez... Ender, seyrek. 6/ Cinsel zevkleri çağnştıran, cinsel istek uyandıran. II Hayat arkadaşı... Yunan mitolojisine göre uçmayı başaran ilk insan. 8/Akaju da denilen büyük bir ağaç... Tırpana balığına verilen bir başka ad. 9/ K.arşı cinsin kıhğına girmiş eşcinsel. Aydınlıkl ^ J HAFTAUK HABER YORUM OERGISİ İçişleri Bakanlığı'nın 10 Ocak genelgesi Devletin işçi ve memura saldırı emrî 76 ilin valiltğine özelleştirmeyi protesto eyiemlerine karşı önlem alma emn verildi. Genelge, hükümetin genel greve göre mevzilendiğini gösieriyof... istanbul Vali Yardımcısı Eren: Köpekleri bundan sonra da kullanacağız.. PTT eylemınde ana tema: "Bızım ekmeğirrazin büyümesi için sermayenin ekmeği küçülmeli*... Doğu Perinçek'in başyaztsı: Bütûn Türtuye emekçileri, yurtsevertef.. PTT cephesinel İşçi Partisi'nden Kürt sorununa acil çözüm Demırel e sunulan dosya... Kürt sorunu için anayasa ve reform- lar önerisi... Kurtuluş Savaşı'mn ateşte sınanmış çözümü... PİAR araştırması: Toplum devletten umudunu kestl ikitelli basınının "panik yaratabilır" gefekçaayle yayınlamadtğı araş&rma AydınMOa. Mumcu'nun anısı sol güçbirliğinin yotunu açıyoc Üç ilde SHP. CHP, İP, sendıkalar ve kitle örgûtleri oftak eytem dûzerv liyor. istanbutdaOçpart.den ve AtatûritçjDüşünceDemeği'nden gençler "Deınokratik Gençlk GüçCwiıği"ni oluşturdu. Haftanın Konuğu: Profesör Bakır Çağlar Avrupa Kocnisyonu insan Haklan Mahkemesi'ndeki devtet temsilciliği görevındoen ıstita eden BaKır Çağlar, sorularımızı yanıtRadı. AfnbarvederiİKUerlMHPsaldırısınıpOsMimO Topkapı Ambartarda ve Tuzla Den sanayi bÂgesinde MHP'lıler işçi sendikalanna sakJırdı.. işçKten çok sert tepki... MHP şimdilik sindi. Kuzay Irafc; Amarikan devletçlğinda gûmrük geltrl Için savaş! BUGUN VE HER CUMARTESİ BAYILERDE