Katalog

1 2 OCAK 1*95 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Yettsinden DemN'e mesaj • ANKAKA (Cumhuriyet Bfiıosu)- Rusya Devlet Baskanı Bcris Yeltsin, Cumhurbaskanı Süleyman 2 hafta ğecTkmen" olarak göncerdıği mesajda, * Çeçenistanda savaşın durdurulrrusı için siyasi çözüme açk olduklannı bildırdı. Dıjişlen Bakanlıği'rdan yapılan açıklamaya göre, Demirel'in 17 aralıkta gönderdiği mesaja yant veren Yeltsin, bunalımdar siyasi yollarla çıkamadıklın ıçın asken güce başvırma karan aldı'dannı belırttı. Kararlannın etnik ya da dini bağlantılı omadığinı sıvil halk arasında can kaybına >ol açmamak için Grozni'nin bombalanrrasının durdurulması talımatı verdigını kaydeden Yeltsin. Çeçenistanda yasal düzen ve banşın yeniden saglanacağını kaydettı. Almanya'da kundaklama • LUDVV1GSHAFEN (AA) -Alman>a'nın Rheınland Pfalz eyaletınin Ludwıgshafen kenti Hemshof kasabasında. yıibaşı gecesı bır Türke ait bakkal dükkânı. kımlıği belırlenemeyen kışı ya da kişılerce kundaklandı. Ludwıgshafen polısi, olayda ölen ya da yaralanan olmadığını bildirdi. Polisin verdiği bilgıye göre kundakçılar. kapı anılığından dükkâna yanıcı madde dökerek ateşlediler. Dehşetevisanığı kendmi astı • BIRMllNGHAM(AA)- tngıltere'nin batısındaki Gloucester'da 12 kadının öldürülmesı ile suçlanan Frederick West adlı sanık, ülkenın orta kesynındeki BırminghanVda bululan cezaevı"nde asılı bulundu. 52 yaşındakı West ve suç ortaği ikincı eşi Rosemary'nın öldürdükleri kadınlann cesetleri, geçen yıl başlannda Gloucester'daki evlerinin mahseni ve bahçesi ile evin yakınlanndaki bir tarlada bulunmuştu Butros Gali: Bosna'da ateşkes ohımhı • Dış Haberier Servtsi- Bosna-Hersek'te Boşnaklarla Sırplar arasında, onceki gece geç saatlerde ımzalanan 4 ay sürelı ateşkes anlaşması dün yürürlüge girdi. BM Genel Sekreteri Butros Gali, ateşkes anlaşmasının imzalanmasından memnuniyet duyduğunu açıkladı. Gali'nin sözcüsü, konuyla ilgili açıklamasında, "Genel Sekreter, bu anlaşmayı Bosna-Hersek'te gerçek banşın sağlanmasına doğru önemlı bir ilk adım olarak görmektedir" dedi. ABD Başkanı Bıll Clınton da ateşkes anlaşmasından memnunluk duyduğunu söyledi. ABD-Çin ticaret savaşı • PEKİN(AA)-Çin'in patent ve yayın haklanna saygı göstermediğınden şikâyet eden ABD'nin, iki ülke arasında bir ticaret savaşına yol açabılecek ticari ambargo koymaya hazırlanması üzerine harekete geçen Çin de otomotiv sanayii alanındaki ortak yatınmlan durdurma ve VVashıngton yönetiminin hazırlığına karşılık gümrük duvan örme tehdidinde bulundu. ABD Ticaret Bakanlığı yetkilileri, Çin'in patent ve yayın hakkı ücretlerinı ödemeyerek 'korsan' üretim yapması nedeniyle ABD'li üretıcilerin yılda 800 milyon dolarlık bir zarara uğradığı gerekçesiyle Çin'den ithal edilen mallara yüzde 100'eyakın gümrük vergıleri uygulayacaklan tehdidinde bulunmuşlardı. Rus birliklerinin Başkanlık Sarayı'nı kuşattığı bildirildi. Çeçen savaşçılan çok sert biçimde direniyor Grozııi\le göğiis göğüse savaş• ABD Ulusal Halk Radyosu muhabiri Anne Garrell yüzlerce Çeçen gönüllünün başkenti savunmak için Grozni'ye akın ettiğini, kent merkezinde çok sayıda Rus tankının yanmakta olduğunu söyledi. GROZNİ (Ajanslar) - Çe- çenya'nın başkenti Grozni'de Rus birlikleri ile Çeçenler ara- sında göğüs göğüse çarptşmalar yapılıyor. Devlet Başkanı Cahar Dudayev'in sarayını kuşattıklan- nı bıldiren Ruslar, başkentin ba- zı kesimlerinde Çeçen direnme- si karşısında geri çekildiklerini kabul ettiler. Moskova da Rusya Hükümetı Basın Bürosu'ndan dün öğleden sonra yapılan açıklamada, Rus birliklerinin Grozni'de Devlet Başkanlığı Sarayı'nı denetim al- tına aldıklan bildınldi. Devlet Başkanı Cahar Dudayev'ın akı- betı konusunda ise bilgi verilme- di. Ancak dün akşam Savunma Bakanı Pavel Graçov tarafından yapılan açıklamada, Rus birlik- lerinin Başkanlık Sarayı'nı ku- şattıklan, Saray'ın çevresinde çarpışmalann sürdüğü bildinl- di. Açıklamada başkentin merke- zinin Rus birliklerinin denetimi- ne girdiği de kaydedildi. Gündüz Mosko\ r a'dan yspı- lan açıklama üzerine dünyaya Başkanlık Sarayı'nın düştüğünü duyuran ajanslar. Graçov'un açıklamasmdan sonra ilk haberi değıştirerek sarayın çevresinde çatışmalann sürdüğünü bildirdi- ler Çeçenler yalanladı Moskova, dün gün boyunca verdığı haberlerde Rus birlikle- rinin ilerlediğıni bildirmesine karşın. Çeçenlenn sert bir şekil- de dıre'ndıklerini kabul ettı Moskova. Grozni'nin bir ıki ke- simınde Rus birliklerinin ilerle- mesının durduğunu da kabul et- ti. Rus birliklerinin Groznı tren istasyonu dahil bırçok resmi bi- nayı ele geçirdıkleri yolundaki iddialar ise Çeçenler tarafindan yalanlandı. CNN: bıatçı direnme GKN televizyonu. Grozni'de- ki çarpışmalara ilişkin verdığı haberde. "Başkentte dunım sık sık değişiyor. Çelişkili haberier gelhor. Ancak şurası gerçek ki Çeçen birökleri çok inatçı bir şe- kilde direnryorlar" dedi. Çeçenya Enformasyon Baka- nı Morladi Udugor, önceki gece geç saatlerde yaptığı açıklama- da "Çeçen savaşçılannın 70'in üzerinde Rus tankını imha etti- ğini yada etegeçirdiginPöne sür- dü ' Birçok Rus askerinin esiralın- dığını da söyleyen Enformasyon Bakanı, Çeçen halkına "Sınırla- nıuzı koruyun. sDahlanıuzı ku- şaıup, Grozni'ye koşun, gün Rus işgali sonınunu çözme günüdür" diye seslendi. Grozni'dekı savaşta ölü ve ya- ralı sayısı hakkında kesin bilgi elde edılemıyor. Ancak ajanslar çarpışmalann şıddetinden ölü sayısının çok yüksek olduğunun tahmın edıldiğini bildınyorlar. Grozni'dekı gazeteciler, önce- ki gün Rus askerlerinın Groz- ni'ye girmesinden sonra çıkan çatışmalardaki can kaybı konu- sunda bilgı edinmenin mümkün olmadığını belirtıyorlar. Görgü tanıklan. Grozni'de, aralannda eski KGB merkezinın de bulunduğu birçok binantn Rus bombardımanında harap ol- duğunu kaydettiler. Ruslar. Çeçenya'yı işgal ettik- ten ancak üç hafta sonra önceki gün Grozni'ye girmeyı başara- bılmışlerdi Gönüllûler geldi Rus tanklannın başkent Groz- ni'de ilerlemesi üzerine diğer bölgelerdekı Çeçen gönüllûler, Grozni'de toplanmaya başladı- lar. ABD Ulusal Halk Radyosu muhabiri Anne Gamel, Çeçenya yetkililennin önceki gün yaptığı çağn üzerine. yüzlerce Çeçenin civar bölgelerden başkentlerini savunmak için kamyonlarla Grozni'ye akın ettiğini bildirdi. Dün sabah Grozni'nin merke- zinde 9 adet yanmış Rus tankı gördüğünü, diğer tanklann ise önceki gece geri çekildiklerinin açık olduğunu belirten Ameri- kalı gazetecı Garrel. bir tankın Çeçenlerden oluşan bir çember- den çıkmaya çalıştığına tanık ol- duğunu söyledi. Garrel, keskin nişancılann tankları bombalandıktan sonra saklanacak yer arayan Rus as- kerlerini korkutup kaçırmaya ça- lıştığını ifade etti. Kentte her taraftan kurşun yağdığını kaydeden Garrel, en az üç tankın ciddi hasar gördü- ğünü söyledi. Garrel, dığer tanklann da Çe- çenler tarafından Grozni sokak- lannda kullanıldığını haber ver- dı Rafıneri bombardımanı Öte yandan. Rusya Karşı Ca- susluk Servisi. Çeçenya'nın baş- kenti Grozni bölgesinde geçen cuma günü bombalanan rafine- riyi. Rus ordusunun vurduğunu yalanladı. Rusya IstihbaratÖrgütü'nden yapılan açıklamada. "Çeçen si- lahlı güçlerinin rafıneri alanın- da hendekler kazıp bunlan pet- rolk doMurduktan sonra ateşe verdikleri" ileri sürüldü. Çeçen gönüllûler, Rus ordusunun saldınsını püskürtmek için canla başla savaşnorlar. (Fotograf: REUTER) RUS ASKERLERİ Tanklann içinde yandılarGROZNİ (AA) - Çeçenya'yı ziyaret eden Rus milletvekılleri. çok sayıda Rus askennin. Grozni'nin başkanlık sarayı önündekı meydanda tanklannın içinde yanmış şekilde bulunduğunu söyledıler. Çeçenya'ya asken müdahaleye karşı çıkan bır grup Rus mılletvekilinden Viktor Şenis. Dağıstan ve Çeçenya sımnndaki Hazavyurt'tan telefonla yaptığı açıklamada. dün sabah Grozni'de yanmış tanklann içinde kömürleşmiş cesetler gördüklenni belirtti. Onceki günkü çatışmalarda da en az 100 Rus askennin esır alındığını kaydeden milletvekıllen, daha aynntılı bilgı vermediler. Çeçenya Devlet Başkanı Cahar Dudayev'i sığınağında ziyaret eden mıllervekıllen. önceki gece de Çeçen televizyonuna çıkarak Rus Devlet Başkanı Boris Yettsinden 'akankanıdurdurmasını' ıstediler. Yeltsin ise yeni yıl mesajında Çeçen>a konusuna çok kısa değindi. Yeltsin, "Benim için Çeçenya, Kuzey Osetya ve İnguşetva'da banşı ve normal yaşamı yeniden sağiamaktan daha önemli bir görev yokrur. Daha sonra mülteciler evlerine dönebilirler. Bunun için elimizden gelen çabayı göstereceğiz'' diye konuştu. Dudaye\ de. yenı yıl mesajında, 'Grozni'\e saldıran Rus ordusunun büyüklüğüne rağmen Çeçenya halkının büyük bir manevi zafer kazandığını' söyledi. Bu arada, lnterfaks haber ajansı, Rusya Savunma Bakanı Pavel Graçov ve Içişleri Bakanı YTktor Erine'nin Çeçenya'ya gitmek üzere dün Moskova'dan aynldığını duyurdu Olayların kronolojisi Rus saldınsı 3 haftadır sürüyor Dış Haberier Servisi - Rusya'nın, Çeçenya üzerine son üç haftadır yönelttiği sözlü ve askeri saldınlann sıralanışı şöyle. 9 arahk - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, hükümetine ekim ayında bağtmsızlıgını ılan eden Çeçenleri dize getirmek için 'gerekenin yapılması" emrini verdi. 11 arahk - Tanklarla desteklenen yaklaşık 30 bin Rus askeri, Çeçenya'ya girdi. Yeltsin. Çeçenlere silahlannı bırakmalan için 15 aralık tarihine kadar izin verdi. 12 arahk- Rus ve Çeçenlenn Kuzey Osetya'da yaptıklan görüşmenin ardindan Grozni yakınlannda çatışmalar çıktı. 15arahk- Yeltsin, silah bırakma süresini 48 saat uzattı. Çeçen lideri Cahar Dudayo. Rus birliklerinin Çeçenya"dan çıkmasını ıstedi. 17 arahk - Rusya Dudayev'e son şans olarak toplantı teklif etti. Dudayev, çağnyı reddetti. 18 arahk-Kremlin, Dudayev'ın Yeltsının temsilcısiyle görüşme isteğini reddetti. 19-20 arahk - Rus hava saldınlan yoğunlaştı. Kara kuv-vetlen. Grozni "nın kuzeydoğusundan kent merkezıne 6 kılometre kadar yaklaştılar. 20 arahk - Rusya. Azerbaycan ve Ermenistan sınırlannı kapattı "Sınırsız Doktorlar" adlı grup. Grozni'de 100 kişinin yaralandığını bildirdi. 22 arahk - Grozni'de hava saldınlan sonunda 30 kışı öldü. Rusya Kara Kuvvetleri Komutan Yardımcısı General Eduard Vbrobyev istifa etti. 23 arahk- Hava saldınlan devam etti. Ölü sayısı 50'ye çıktı. Rusya ise çatışmalarda 44 askerin öldüğünü, İ16 askerin de yaralandığını açıkladı. Rusya parlamentosunun alt kanadı olan Duma. Yeltsin'den savaşa son verilerek banş görüşmelennın başlatılmasını istedi. 24 arahk - Grozni'ye doğudan ulaşmak için Argun kasabasını almaya çalışan Ruslara karşı Çeçenler, Grad füzeleri kulladılar. ABD, lngiltere ve Fransa. Moskova'nın yöntemlerinı eleştirdiler. 25 arahk - Çeçen hükümeti bombalamalar ve çatışmalar sonunda 2500 sıvilin öldüğünü açıkladı. 26 arahk - Yeltsin, bir yandan geçici ateşkes ilan ederken diger yandan Çeçenya'nın Rusya'nın bir parçası olduğunu açıkladı. 27 arahk - Dudayev, Rus askerlerinin 'çok geç olmadan' Çeçenya'yı terk etmelenni istedi. Yeltsin, televizyona çıkarak Çeçenya'nın en kısa zamanda alınması ve burada bulunan kanunsuzlann temizlenmesi gerektığini söylerken hava bombardımanlannın durmasını emretrı. Bu arada Grozni'nin batısında mevzılenen Ruslar genel bir saldınya hazırlanmaya başladı. 28 arahk- Rus hava saldınlannda kimsesiz çocuklar yurdu isabet aldı. Şans eseri ölen olmadı. 29 arahk - Çeçenlerin saldınlan karşısında Rus tanklan. Grozni'nin batısındaki me\zilerini terk etti. Ruslann hava saldınlan devam etti. 31 arahk- Rus birlikleri Çeçenlere karşı büyük saldınyı başlatarak başkent Grozni'ye girdi. • Avusturya, Finlandiya ve Isveç resmen Avrupa Birliği (AB) üyesi oldular. Dış Haberier Servisi - Avru- pa Bırlıği'nın (AB) üye sayısı, dünden itibaren Avusturya, Fin- landiya ve Isveç'in de katılımıy- la 15'e yükseldi. Böylece 1957 yılında 6 ülkenin imzaladığı Ro- ma Anlaşması'yla kurulan Av- rupa Birliği, son katılımlarla 370 milyon insanı kapsayan bir böl- geye yayılmış oldu. Yeni katılımlarla AB'nin ya- sama organı niteliğinde olan Av- rupa Parlamentosu'nun üye sayı- sı da 567'den 626'ya çıkıyor. Norveç halkı, bilindiği gibi ge- çen yıl 29 kasımda yapılan refe- randumda AB'ye 'hayır' demiş- tK Görûş aynlıklan AB genışledıkçe üyeleri ara- sında görüş aynlıklan da büyü- yor. Almanya, AB'nin Doğu'ya doğru genişlemesinin bayraktar- lığını yapıyor. Ancak Alman- ya'nın bu politikası, AB'nin Gü- neyli üyeleri arasında büyük ra- hatsızhk yaratıyor. Fransa, Yunanistan, Ispanya, ltalya ve Portekiz; AB, Doğu ve Kuzey'e doğru açıldığı takdirde fonlarla yatmmlann Güney'den Kuzey'e kayacağından kaygıla- nıyorlar. Fransa, ıspanya ve ltal- ya, halen Avrupa'ya en büyük tehdidin Kuzey Afrika'da gide- rek güçlenen radikal tslamcı akımdan geldığinı, bu nedenle AB'nin dikkatini Güney'de yo- ğunlaştırması gerektiğini belir- tiyorlar. Fransa aynca, Kuzey ve Doğu ülkelerinin liderliğinı ele geçiren Almanya karşısında tümüyle ge- , 1995'e büyüyerek girdi 15 üyeli yeni Avrupa Birliği Nüfus: 370.4 milyon Ibplam yûzötçümü: 3.2 milyon km? \\Yüzöiçümü:1000km. 2 , Nüfus: milyon (1994) KişibaşmageHn 1000$<1993)\ Yûzökümû 40, Hûfus 15. Kpt>apnege/ir 20 fû/ûhm/ 4S0 Hüfus 8.7 Kpbafmogetr 24.8 Yûzökvm 337 Khibaşmgetr 19 Yüzötcüm 357.3 Hüks 80.9 IGşibafinogefo Yüzö/cümü 30.5 Nüfus 10 Kişibasmagefo 21-2 LUKSEMBURG Yvzâtrüm 2.6 Nüfus 0.4 Kmbaşmgeİr 35.9 AVUSTURYA Yûzökvm 83.8 Nöfus 7.8 K^basmageSr 23.1 Yûzökvm 301.2 57.9 KçibafmageSr 19.6 Yûzâkimv 132 Nüfus 10.2 KBIbasmgetr 7.4 n plana ıtilmekten korkuyor. AB içinde birlik konusunda da görüş aynlığı bulunuyor. Maast- rich Anlaşması'nda AB'nin en geç 1999'a kadar parasal birlik ve tek merkez bankası sistemıne geçmesi öngörülüyor. Ne var ki Yunanistan. Portekiz, ltalya ve tspanya gibı ülkeler. parasal bır- liğe henüz hazır olmadıklannı belirterek, sürenın uzatılmasını istiyorlar. Bu ortamda Fransa, Almanya gibi ülkelerin ortaya attığı 4 iki halkah Avrupa' görüşü ise toplu- luğun Güneyli ortaklan tarafın- dan tepkıyle karşılandı. 'tkihal- ka' tezine göre. Almanya, Fran- sa, Belçika, Hollanda gibi zengin ülkeler AB'nin çekirdeğinı oluş- rurarak Maastrich Anlaşma- sı'nda öngörülen hedeflen ger- çekleştirecek. Diger ülkeler ise bu hedeflere daha ılendekı aşamada ulaşacak- lar. Güneyli ülkeler. AB içinde 'SH nıf a>Timına' yol açacağını be- lirterek bu teze karşı çıkıyor. AB'ye hiçbir zaman çok sıcak bakmayan lngiltere de bu konu- da Güneyli ülkelen destekliyor. ingiliz gizli belgelerinde Kıbrıs Sunalp, Londra'ya harekât planmı vermiş LONDRA-ANKARA (AA) - İngiliz Dışişleri Bakanlığı'nın 1964 yılına ait gizli belgeleri, Türkiye'nin Kıbns'a harekât planlan konusunda ilgmç aynn- tıiar ıçeriyor. lngiltere Devlet Arşivi'nde yer alan bir belgeye göre döne- da. "Sunalp. Kıbns Türk Tuga- yı komutanr> ken kıyılar için giz- Hce hazırbk yaptığını söyledi. Bu konuda Türk TugayTna yönel- tilen istekler göz önüne alındı- ğuıda, Sunalp'in M bir çalışma yapmadığı söylenebilir" yoru- muna da ver \eriyor. 1964 tarihinde Londra'ya geç- tiği "acele-gizir telgrafında. General TurgutSunalp'ten aldı- ğını ileri sürdüğü Türkiye'nin Kıbns'a harekât planını bildiri- yor. İngiliz Dışişlen Bakanlığı arşivinde F0371/174749 sayılı dosyada IC4386 sıra koduyla yer alan 510 numara- lı telgraf şu ifade- leri taşıyor: "16 martta ıs- rarlı girişimleri sonucu, Türki- ve'nin Kıbns'a ingiliz Devlet Arşivi'ndeki bir belgeye göre dönemin Ankara'daki ingiliz büyükelçisi, 1964'te Londra'ya geçtiği telgrafta. Turgut Öte yandan, söz konusu telg- rafın gün ışığına çıkmasından sonra AA muhabirinin sorulan- nı cevaplandıran emekli general Turgut Sunalp. "Büyükelçinin telgrafında \azdiklan. kimi ko- nuşmalardan çıkardığı kendi değerlendirme- leridir. Ben. Türk milliyetçisi, AtarürkmiUryet- çisi olduğumu ts- patlamtsbirkişi- yitn. Memleketi- minale>hineola- büecek herhangi müdahalc planla- Sunalp'ten Türkiye'nin bir bilgiyi ver- n konusunda Ge- neral Turgut Su- nalp'ten şu bilgi- ler ahndı: a) Gemilerden. çıkartma tek- neleriyle kıyıya taşınacak hafif piyadelerin Magosa'nın kuze- Kıbns'a harekât planını aldığını bildirdi. menT dedi. O tarihte Ge- nelkurmay Hare- kât Dairesı Baş- kanı olduğuna, 1962'de Kıbns Komutanı iken generalliğe ter- fı ettığıne işaret eden Sunalp, yindekiSalamısböIgesineçıkı- telgraftaki iddialar ve İngiliz şı. büyükelçisinin "çıkarmanın ba- şanlı olamayacağı" yolundaki yorumuna ilişkin olarak şunla- n söyledi: "Büvükelçiyamlmış, doğru düriist bilgi aîamadıgı bettL Onlar kendileri yürütmüş- lerdir nokta-i nazaıian. Belki sadece (evet, öyle bir şe\ler var) demişizdir. O" tarihte Harekât Dairesi gibi önemli bir yerin ba- şındayım. Direkt olarak benim ağzımdan kimse harekât planı- nı alamaz. Ne benden ne d« kur- ma\ lanmdan. Böyle şe> ounaz." b) Kıbns Türklerinin de yar- dımıyla Magosa'nın işgali ve ağır malzeme ile ikmalin bu li- mana çıkanlması..." Büyükelçi, sözkonusu telgra- fında Sunaip'ın denizaltıya sa- hip olmadığı ve destroyerleri- nın hava saldınsına açık kaldı- ğına işaretle. "Yunan donanma- sıntn müdahalesinin hesaba ka- tıhnadığı''değerlendinnesını de yapıyor. İngiliz büyükelçisi, telgrafm-