Katalog

Cumhuriyetfmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yavın Yönetmenı. Orhan Erinç 0 Genel Yavın Koordınatorır Hikmet Çetinkavat Yazıışlerı Mûdürlerı. Ibrahim Yüdız, DinçTayanç (Sorumlu) # Haber Merkezı Müdüm Hakan Kara # Görsel Yönetmen. Fikret Eser Dış Haberler: Ergoo Balcı • Istıhbarar Yalçın Çakır • Ekonomı Biilenl Kızanltk • Radyo-TV l'vgar Eremektar • Kultur Handan Şenköken 9 Spor Abdülkadir Yücelman 9 V urt Habeden. Mehmet Saraç # Makaleler. Sami Karaören • Çevın Sevfettin Turhan # Düzeltme- AbduIIah Yazıcı Yayın Kurulu ilban Selçnk (Başkan). Orhan Erinç, Oktty Kartböke. Özgen Acar. Hikmet Çetinka\a. Şükran Soner. Ergun Balcı. Dinç Tayanç, İhrahim N ıldtz, Orhan Bursalı. Mustafa Balbav. Ankara Temsılcıst. Mustafa Balbav # Haber Müdüru Doğan Akın Ataturk Bulvan Ncr 125, Kat 4, Bakanlıklar-Ankara Tel- 4195020(7hat), Faks.4195027•IzmırTemsılcısı SerdarKmk, H. Zıya Blv. 1352 S 2'3 Tel 44) 1220, Faks. 44İ9117 • Adana Temsılcisı Çetin Yiğenoğlu, tnönu Cd 119 S. No 1 Kat 1, Tel 3522550, Faks. 3522570 Miıessese Müdüru ErolErkut#Koordınator Ahmet Koruhan • Muha.>ehe BülentYener 9 Idare Hüsevin Gıirer 9 liletme Önder Çefik 9 Bılgı-lşlem Nafl tnal 9 Bılgısavar Sıstem Mürüvet ÇUer 9 Reklam. Reha Işıtman 9 Halkla tlı$kıkr Nurten Berksoy >ı>ımİB\an \e Basan: Venı Gün Haber Ajansı. Basın ve Va>ıncılık A Ş Turkocagı ..ad 39 41 Cağaloğlu 34334 Ist PK 246 lstanbul Tel (0 212ı 512 05 05 (20 hatI Faks (0 212ı 513 S5 95 12OCAK 1995 lmsak:5.50 Güneş:7.20 Ögle: 12.17 fkındı. 14.42 Akşam: 17.03 Yatsı: 18.28 Kazayı önledi • Çeviri Servisi - Alman köpeğı Bonzo, üstlendiği her ışte ödül kazanıyor. Geçen yıl, daha 20 aylıkken Ingıltere'de, Wight Adası'nda ana doğalgaz hattındaki bır kaçağı sâptayarak büyük bir kazayı önlemıştı. O gün. bakıcısı jandarma Tony Woolcock. etrafı denetlemek ûzere Bonzo'yu dolaştmyordu Bonzo, bır ara, bakıcısını bır yana doğru çekmeye başladı. Yerlen denn denn kokluyor, vakit vakit de kokladığı yerleri eşeliyordu. Sonunda gaz borusunun bir ek noktasında durdu, havlamaya başladı. Woolcock eğilıp etrafı koklayınca borunun ek yennden gaz kaçırdığını fark etti \ e büyük bır kaza önlenmiş oldu. Bu, Bonzo'nun ilk başansı olmadığı gibi daha sonra da sık sık bısküvı ödüllen kazanmayı sürdurdü. Liselilere uyuştupucu paneii • İSTANBLL(AA)- Narkotik Şube Müdürlüğü'nce. lıse çağındaki gençierin uyuşturucu madde kullanımı ve zararlan konusunda bılgılendinlmesı amacıyla bir panel düzenlenecek. Avcılar Endüstri ve Meslek. Lisesı'nde bugün dÜ7enlenecek panelde öğrencilere, eroinmanlann gerçek anlaümlannın yer aldığı ve bir eroinmanın kriz anında görüntülendiği video izletılecek. Panelde aynca, konuyla ılgıli bir dıa gösterisi yapılacak. Smavlarda 'SOPU bankası' sistemi • ANKARA (Cumhuriyet Rürosu) - Milli Eğitim Bakanlığı Bilgisayar Eğitimi (BİLGEM) Genel Müdüru HasanGüran. 27 Mayıs 1995 tarihinde gerçekleştirilecek Anadolu lıseleri sınavı sorulannın haarlanmasında "soru bankası'' sisteminin kullanılacağmı söyledi. Güran, Türkiyegenelinde 1733okuldal4binl20 bilgisayar buiunduğunu belirterek. ortaöğretim düzeyinde bilgisa> arlaşma oranının yüzde 12olduğunu vurguladı, Galiçya şehitlerine Tiirk mezarhğı • ANKARA (AA) - Birinci Dünya Savaşı sırasında Galiçya cephesınde şehit olan Türk askerlerinin gömülü olduğu Macaristan'ın başkenti Budapeşte'deki Galiçya Şehitliğı, Islam dininin kurallanna göre yeniden düzenlenecek. Küllür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü, bınlerce Türk askerinın gömülü olduğu, ancak Hıristıyan dminin geleneklerine göre düzenlenen Galiçya Şehitliğı "ndeyeni bır düzenleme yapmayı kararlaştırdı. 1917 yılı başlanna kadar devam eden savaşlarda yaklaşık 12 bin Türk askeri Galiçya cephesinde sehit oldu. Pervari'de tifo salgını • PERVARİ (Cumhuriyet) - Siirt'in Pervari ilçesinde yaklaşık 10 gün önce baş gösteren tifo salgını yayılıyor. 30 bin nüfuslu ilçede bulunan 5 yataklı devlet hastanesınde tifo nedenıyle günde ortalama 50 hastanın muayene içın geldıgi, bu yüzden izdıham yaşandığı beJırtilıyor. Bu arada, Pervari'ye bağlı 70 köy ve mezrada hiç sağlık personefi bulunmadığı kaydediliyor Faeia bu kez ucıız atlatıldı• THY'nin İstanbul - Atina seferini yapan RJ-100 tipi uçağı, 4 numaralı motorunun kalkıştan 2 daKİka sonra alev alması nedeniyle Atatürk Havalimanı'na geri döranek zorunda kaldı. İstanbul Haber Servisi - Türk Ha- va Yollan'nın (THY) Istanbul-Atına sefenni yapan TK 847 sefer sayılı RJ- lOOtipı uçağı dün sabah saatO9.15'te havalandıktan 2 dakıka sonra. 4 numa- ralı motorunda yangın çıkması nedenıyle Atatürk Havalimanı'na ge- n dönüş yaptı. Kaptan pılot AbduIIah Yararakb ve yardımcı pılot AdBUralyönetımınde- kı uçak, Efes Pılsen basketbol takımı kafilesınindearalanndabulunduğu 83 yolcu taşımaktaydı. .Olay nedeniyle İcorkulu dakikalar geçıren yolcular. kalkış öncesı uçağın motorlannın bır kaç kez çalıştınlıp durdurulduğunu öne sürdüler. RJ-100 tıpi uçaklar, es- kı THY Genel Müdüru Tezcan Yara- mancı dönemınde Doğu Anadolu'da- ki kısa pıstlere ınış yapmak ıçın ingıl- tere'den satın alınmıştı.Yaramancrnın Ingıltere Veliaht Prensi Charies ıle yaptığı görüşmeden sonra, o zamanın Ûçak Alım Komisyonu Başkanı şim- dıkı THY Genel Müdüru Atilla Çete- bi'nın verdığı raporla satın alınan 8 adet RJ-100 uçağının motorlan bugü- ne kadar. sekız kez arıza yaptı. Geçen aralık ayının sonunda düşen Boıng 737'nın yenne Van gıbı kısa pıstlı havaalanlan ıçın alınan uçakla- nn yakıt kontrol ünıtelennin sökülmek zorunda kalınmasının, THY'nin uçuş programlanna sürekli darbe vurduğu öğrenıldı. THY'nin 5 Temmuz 1994 tanhınde Genel Müdür Teknık Yardımcısı Yusuf Bolayirb ıle THY Mühendıslik Başka- nı Ziya Oral'ın ortaklaşa ımzalanyla. 'B.02.2. THY.0.46.03.00-389' sayı ile uçağın LF507-1F tıpı motorlannın alındığı Amerikan Textron Lycommg fırmasına yazdıkları mektupta, motor konusunda bır dızı endışenın dile ge- tinldiğı öğremldi. Firmanın aynca, \ — ?-*—7"—'""""'—s*—— _ THY'nin siparişettığı yedekparça, ta- Istanbul-Atına seferim yapan 847 sefer sayıb THY kım ve avadanlıklan göndermekte ge- uçağı 4 numaralı motorunun bozulması nedeniyle cikriğı de mektuba eklendı. Atatürk Havalimanı'na geri döndii. Ulaştırma Bakanı Kostepeti: Havaalanlan için 5 trilyon lira gerekiyor • Köstepen, Van'da düşen 'Mersin' adlı uçakta yapılan teknik incelemeleri değerlendirirken "Uçakta hata bulunamadı. Pilotaj hatası var" dedi. • Düşen Mersin uçağmda, pilot kabinindeki tüm konuşmalan da içeren ve 2 bolümden oluşan karakutunun birinci bölümü çözüldü. tnceleme Komisyonu Başkanı Erol Cengiz, "Sadece kazaya neden olan konuşmalar açıklanacak" dedi. Tüıidv¥GazetecilerCemiyeti'ninl994BaşanÖdülleri'ni kazanan gazeteciler, rned>ııv¥pon'tikadünyasındanQnlüisimkrinkatddığıtörendeödüllerinialdılar. (Fotograflar: HATİCE TUNCER) TGC'nin 1994 Türkiye Gazetecilik Başan Ödülleri, törenle sahiplerine verildi 'Basının önünü açarak destek olmahyız' İstanbul Haber Servisi - Turkıye Gazeteciler Cemıyeti'nın 1994 Türkiye Gazetecilik Başan Ödüllen, önceki akşam düzenlenen bır törenle sa- hiplerine verildi Yunus Emre Kültür Merkezı'nde gerçekleştirilen torende, Cumhuriyet gazetesın- den 10arkadaşımızödül aldı. Törenin açış konuş- masını yapan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Baş- kanı Nail Güreli, Türkiye'deki sorunlann çözü- münün demokrasive bağlı olduğunu belirterek "1995'teeksiksiz bir demokrasi bekliyoruz" dedi De\ let Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Yıldınm Ak- tuna da basın ile demokrasinın ıç ıçe girmiş kav- ramlar olduğunu vurgulayarak "Basının olmadığı yerdedemokrasi gelişemez, demokrasinin olmadı- ğı yerde de basın gelişemez. Basının önünü açarak destek olmalıyız" dedi. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin 1994 Türki- ye Gazetecilik Başan Ödülleri töreni, basın. tele- vizyon ve polıtika dünyasından pek çok ünlü is- mi biraraya getırdi. Törene, Devlet Bakanı ve Hü- kümet Sözcüsü Yıldınm Aktuna'nın yanı sıra Kültür Bakanı Timurçin Savaş. tstanbul Valısi Ha)Tİ Kozakçıoğlu. istanbul Emniyet Müdüru Necdet Menzir, lstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı RecepTayyipErdoğan, Bahcelievler Be- lediye Başkanı Saffet Bulut, Küçükçekmece Be- lediye Başkanı Nurettin Şen ile Eminönü Beledi- ye Başkanı Ahmet Çetinsaya katıldi. TGC Başka- nı Nail Güreli, yaptığı konuşmada, ödül töreninın Çalışan Gazeteciler Bayramı 'na denk gelmesı ne- denıyle ayn bir anlam taşıdığını söyledi. Güreli. •*l zun zamandır gazetecinin bayramı yok. Ama gazeteci herzaman var" dedi. 1995 yılına, Türki- ye'nin ve basın dünyasının çeşitli sorunlarla gir- diğıne dikkat çeken Güreli. problemlerin çözü- münde demokrasinin yattığını belirtti. Yıldınm Aktuna ise gazeteciliğin çok zevkli olmakla bir- lıkte çok yonıcu ve yıpratıcı olduğunu dile getir- dı. Devlete ve hükümete bağlı basmın özgür ola- mayacağını vurgulayan Aktuna, ıktidarolarak her zaman için basına destek olacaklannı ifade etti. Daha sonra ödül dağıtımına geçildi. Cumhuri- yet gazetesinden 10 arkadaşımız da ödüllerini al- dılar. Ankara büromuzdan Evren Deger sen röpor- taj dalında, lstanbul 'dan Aydın Engin ekonomık ınceleme dalında, Celal Başlangıç inceleme dalın- da, Ali Acar sayfadüzenı dalında. GünerSungur- tekin ıç sayfalar dalında, Oktay Ekinci inceleme dalında, Ahmet Şık siyah-beyaz fotoğraf dalında. Fikret Eser ise sayfa düzeni dalında ödül aldı. Ödül töreninın en ilgi çekıci kişisi tstanbul Bü- yükşehır Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu. Erdoğan, ödül kazanan bir bayan gazeteci- ye ödülünü vermek için kürsüye çıktığında salon- da bulunanlar, "Öp, öp" şeklinde tempo tuttular. Ancak Erdoğan, bayan gazeteciyi öpmeden yeri- ne oturdu. Milliyet gazetesinden "Çiller'in ABD'deki Serveti" haberiyle ödül kazanan Turan Yavuz'un ödülünü vermek üzere Aktuna sahneye davetedilincegülüşmeleroldu. Aktuna, "Bu de- mokrasidir. herkes istediğini yazar. Ama keşke Mercümekin batırdığı paralaria ilgili haber yaap ödül kazanan arkadaşa da ödülünü Tayyip Er- doğan verseydi" dedi. • Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nail Güreli, "Uzun zamandır gazetecinin bayramı yok. Ama gazeteci her zaman var" dedi. • Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Yıldınm Aktuna da basın ile demokrasinin iç içe girmiş kavramlar olduğunu vurgulayarak "Basının olmadığı yerde demokrasi gelişemez, demokrasinin olmadığı yerde de basın gelişemez. Basının önünü açarak destek olmalıyız" şeklinde konuştu. Yunus Emre KültnrMerkezfndc düzenlenen törende gazetemizden 10 arkadaşınuz ödüllerini akh. Izinsiz beste yapmak yasaklandı• Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'ndaki bazı maddelerin değiştirilmesini öngören yasa tasansı dün TBMM Milli Eğitim Komisyonu'nda kabul edildi. Buna göre bilgisayar programlan ve veri tabanlan da yasa kapsamına alınarak eser sahibinin haklan korunacak. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Fıkir ve Sanat Eserleri Yasası'nda yapılan değişiklikle, bilgisayar programlan ve veri tabanlan da fikir ve sanat eserleri kapsamına ahnırken ızınsız besteleme uygulaması yasaklandı. "Fikir ve Sanat Eserleri YasasTndaki bazı maddelenn değiştınlmesinı öngören yasa tasansı, dün TBMM Mıllı Eğitim Komisyonu'nda kabul edildi. Komısyon görüşmelerinde konuşan Kültür Bakanı Timurçin Savaş, yasanın 40 yıldan daha yaşlı olduğuna değinerek "Tasanyı hazıriarken uluslararası standartlara uygun olması için dünyada son çıkan yasalardan yararlandık" dedi. Konıma süresi 70 yıl Yeni yasayla fikir ve sanat eserlennin koruma süresi 50 yıldan 70 yıla çıkanldı. Bilgisayar programlan ve veri tabanlan da yasa kapsamına alınarak, eser sahibinin haklan korunacak. Yasa ile izinsiz besteleme uygulaması ortadan kaldınlırken edebı bir eserin, ancak sahibinin yazılı izniyle bır müzik eserinde kullanılabilecegı hükmü getirildi. Yeni yasa uyannca eser, hak sahibinin izni olmadan çevrilmiş. sözleşme dışı veya sözleşmede belirtilen sayıdan fazla basılmış, dığer bir biçımde işlenmış ya da radyo ve televizyon ile yayımlanmış. temsil edılmişse eser sahıbı uğradığı zarann en çok 3 katını isteyebilecek. Fikir ve sanat eserlenni özgün bir biçimde yorumlayan ıcracı sanatçılar da eser sahıpleri gıbı "tecavüzün refi, tecavüzün men'i ve tazminat" haklanndan yararlanabilecek. Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'na uymayanlara, 3 aydan 3 yıla kadar hapis ve 300 milyon liradan 600 milyon liraya kadar ağır para cezası verilecek. BÜLENTSAR1OĞLU ANKARA - Ulaştırma Baka- nı Mehmet Köstepen, göl kena- nnda bulunması nedeniyle su yükselmelennden etkılenen Van Havaalanı başta olmak üzere, tüm hava meydanlannın eksik teknık donanımlannı gidermek içın 3 ile 5 trilyon lira arasında harcama gerektırecek bir çalış- ma başlattıklannı açıkladı. u RiskJi böjge" olarak adlandın- lacak bıralan bulunmadığını be- lirten Köstepen, "Risk. hava ko- şuOan ve alanda verilen hizmete göreoluşur. Havaalanlanmızpa- lavra değir dedi Köstepen Cumhuriyet'e, Van'da düşen 'Mersin' adlı 'Bo- eing 737-400' ripı uçakta yapılan teknık incelemeleri değerlendi- rirken u Uçakta bir hata buluna- madı. Pilotaj hatası var" dedi. Köstepen, Türk Hava Yollan Yö- netim Kurulu Başkanı Erman Yerdelen'in "Riskti bölgelere uçuşlan kakhrabiliriz" sözlen- ne karşılık, -Riskli bölgediyebir şey yok. Risk. ha\a şartlan ve ve- rilen hizmete göre oluşur" dedi. Köstepen, havaalanlanndaki teknık donanımlann eksiklığini saptamak ıçın bir komısyon olusfurulduğunu açıkladı. Kös- tepen, havaalanlanndaki teknik eksiklenn.öncelikle "yapüanse- fer sıkuğma göre" saptanacağını vurgularken, bunun 3 ile 5 tril- yon lira arasında bir harcama ge- rektıreceğinı bıldirdı. Van'da su ytikselmesi Van Havaalanı'nda, göldeki su yükselmeleri nedeniyle sorunlar çıktığınınanımsatılması üzerine Köstepen, "Onun için arkadaş- lartmız aynca çahşıyor. Göldeki yükselmeden dola> ı bazı sorun- lar var. Tabii. kazanın olduğu gün böyle bir durumun söz konusu oimadığı saptandı. Kavitlarda da bu görüldü. Ancak alanın tabii şartlardan etkilenmemesi yö- nünde önkmler ahnacak" dedi. Van'dakı uçak kazasının ardın- dan karakutulan inceleyen ko- misyonun başkanı ve Sivıl Hava- cılık Genel Müdür Yardımcısı Erol Cengiz. pılot kabinindeki tüm konuşmalan içeren bant ka- yıtlannın komisyon tarafından dinlendiğtnı belirtti. Incelenen binnci karakutunun, "CVR" ve "FDR" olarak adlandınlan ıki bolümden oluştuğunu anımsatan Cengiz. şu bilgileri verdi' "Kabin konuşmalannı içeren bant, aile bandı gibidir. Giderken yapılan her türlü konuşmayı bu bant içerir. Biz içinden teknik konuşmaia- n ahnz. Olava vey^ kaza>a ne- den olabilecek bürün doneler içinden seçiUr. Kendi aralannda özel konulanda konuşmuşolabi- lirier. Bunlann açıkianması mümkün değildir, ayıpbr. Kara- kutuiardan hiçbir zaman pilot şö\1e hatah, böyle hatalı diye bir şey hemen çıkmaz. RPV'den çı- kâcak sonuçla yüzbinlerce done bir araya getirilecek. Bu kısa za- manda bitirilecek bir inceleme değU." Oııeııdi olan kültür, alkol bahane îçki içen kişinin saldırgan ya da neşeli, hüzünlü ya da melankolik olması topluma göre değişiyor Çeviri Servisi - Alkol alındıktan son- ra yaşanan fiziksel değişimleri hepimiz biliriz. Görme bozukluğundan denge kay- bma, reflekslerin yavaşlamasından hafı- za kaybına kadar birçok farklılık hissede- nz. Doktor gözüyle bakıldığında her şey çok açıktır: Alkol, tüm organlanmızın, özellikle de beynımizin işlevlerini bozar. Ancak toplumbilimciler, 'sarhoşluk' kavramını, artık sadece biyolojik neden- lerle açıkJamaktan yana değiller. Onlann gözlemlerine göre, Batılı olmayan birçok kültürde alkol sonrası süreç, hiç de anla- dığımız şekilde etkilerle dolu değii. 'Sar- hoşluk' denilen olgu halktan halka deği- şiyor. Alkolsüz bira içince.^ lçki içen kişinin saldırgan mı yoksa ne- şeli mı olduğu, hüzünlenmesı ya da me- lankoli yaşaması tarihsel süreç içerisinde ve toplumdan topluma değişiyor. Aynı gözlemcılere göre, yıllardır her akşam bı- ra içen ve bir sürü taşkınlık yapan bır grup, bir gece gözlemciler eşliğinde al- kolsüz bira içtikten sonra da aynı taşkın- lığı yapmışlardır. Atina Panteois Üniversitesi, Siyasal Bi- limler Kürsüsü profesörlennden antropo- log DimitraGefou-Madianou'ya göre Yu- nan kültürü erkekleri, birçok kültüre na- zaran en yoğun sarhoşluk belirtilerinı gösteriyorlar. Bunun da Yunan kültürün- de erkeklik-alkol alma ilışkisinin abartıl- ması nedenine dayandığı ifade ediliyor. Alkol sonrası davranışlann, alkolün be- yinde yarattığı etkilerin çok daha fazlası olduğu tezi, ilk kez bundan yaklaşık 20 yıl önce Amerikalt sosyal bilimciler tara- fından ortaya atıldı. Kaliforniya Üniver- sitesi'nden bilim adamlan, insanın hayat akışı içerisinde alkolden ve uyuşturucu- dan ne beklediğini öğrendiğinı iddia etti- ler. Aynı bilım adamlan içın Batılı toplum- larda alkol, medeniyet eşiğinin birazcık aşılması ve rahatlama adı altında kontro- lün kaybı anlamına geliyor. Oysa diğer ül- kelerde durum çok farİdı. Ömeğin Tahi- ti'de alkol sonrası davranış, yapılan araş- tırmalar sonucunda nesilden nesile üç kez değışiklıkgöstermiş. I8.yüzyıldabeyaz- lar aracılığıyla içkiyle tanışan Tahitililer ıçkıyı tamamen reddetmişler, 19. yüzyıl başlannda aşın mıktarlarda içkı kullan- maya başlamış ve sonrasında saldırgan tavırlar takmmışlar, bugün ise içki içtik- ten sonra son derece ılımlı ve sakın dav- ranıyor, yanı içkiyi bir yatıştıncı olarak görüyorlar. Başka bir toplumda, Papagolarda ise tam tersi bir süreç yaşanmış. Sosyal bi- limciler etnik aynlıklann da alkolden et- kilenme sürecine yansıdığı kanısındalar. Çok küçük miktarlarda alkol ile bile he- men sarhoş olan Çinli ve Japonlarda ka- raciğer saigılanyla ilgili biyolojik bir ay- nm belirlenirken benzeri bir karaciğer salgısmın Amerikan Kızılderilileri ve Af- rika'nın bazı bölgelenndeki zencilerde de alkol sonrası aynı tesirleri yarattığı belir- lenmiş bulunuyor.