Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 EYLÜL1994 ÇARŞAMBA 8 DIŞ HABERLER Makedonya adını değiştirmeyecek • SOFYA(AA)- Makedonya Cumhurbaşkanı Kiro Glıgorov, Yunanıstan ile her zaman masaya oturmaya hazır olduklannı, ancak yapılacak görüşmelerde Makedonya'nın adııun değişmesine izin vermeyeceklerini söyledi. Makedonya'da löekim tarihinde yapılacak seçımlerdeyeniden cumhurbaşkanı adayı olan Kiro Gligorov seçim için propaganda kampanyasını başlatü Cumhurbaşkanı Gligorov Üsküp'te düzenlenen açık hava toplantısında yaptığı konuşmada Makedonya'nın çıkarlannın Avrupa Birliği ve NATO üyeliğinden geçtiğini beÜrtti. Hastnılatov Moskova'da • MOSKOVA (AA) - Çeçen Cumhuriyeti'ni önceki gün terk eden eski Rusya Yüksek Sovyeti Başkanı Ruslan Hasbulatov'un Moskova'da olduğu bildirildi. Hasbultov dün Interfaks'a verdiği demeçte, Rus liderliği ile Çeçen Cumhuriyeti'ndeki durumu görüşmek üzere Moskova'ya geldiğini söyledi. Eski Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı AIexander Rutskoy gibi, Rusya'daki eski siyasi müttefikleri ile herhangi bir ilişkisi olmadığını belirten Hasbulatov, Moskova'da aynca Çeçen muhalefeti için para bulmaya çahşacağnu kaydetti. 'Doğu Avrapa' sözü kalkıyor •WASHINGTON (AA)- ABD Dışişleri Bakanhğı, I989yılındanitibaren demirperdenin çöküşünden sonra doğan yeni dönemde, Amerikan siyasetınde "Doğu Avrupa" sözcüğünün yeri kalmadığını resmen karara bağladı.ABD Dışişleri Bakaru'nın Avrupa Masası'ndan sorumlu yardımcısı Richard Holbrooke'un açıkladığına göre, "Doğu Avrupa" ifadesinin, yaşanan zaman için "'sözlükten silinmesi"ne dair bir genelge, Doğu Av rupa ve dünyadaki diğer ABD büyükelçilikleri ve temsilciliklerine bu hafta içinde göndenliyor. "Nükleer silah yapmıyoruz" •TAHRAN (AA) - İran'ın etkiü gazetelerinden Tahran Times'ın başyaasında, "İran'ın nükleer silah gelişürdiği" yolundaki iddialan yalanladı. Dışişleri Bakanlığı'na yakınhğı ile tanınan gazetenin başyaasında. son zamanlarda fran'ın nükleer programına ilişkin "temelsiz" iddialann yeniden yay gmlaştığına dikkat çekildi. İran'ın kimyasal saldıny a maruz kalmış bir ülke olarak dini ve ahlaki nedenlerle kitle imha silahlannın üretimine ve kullanılmasına kesınlıkle karşı olduğu savunulan yaada, asıl İsrail'in nükleer silaha sahıp olmasının dünya banşını tehdit ettiği ifade edildi. Hasköy'de camiye saldırı • SOFYA(AA)- Bulgaristan'da aşın müliyetçi militan çevreler tarafından Türk ve Müslümanlara yönelik saldırüar giderek artıyor. Komünizm döneminde Türklere karşı girişilen asimilasyon kampanyası sırasında aşın müliyetçi çevreler tarafından yakılan ve rejim değişikhğinden sonra Müslümanlann kendi aralannda topladıklan paralarla onanlarak, geçen ay ibarete açılan Hasköy camisi yine saldınya uğradı. Rockçılardan Bosna'ya yardım • LONDRA (AA) - Ünlü İngiliz rock yıldızlan, Saraybosna'da bir eğitim merkezinde kullanılmak üzere banş için yaptıklan resımleri açıkarttırmada satışa sunacaklar. Plak yapıması Brian Eno tarafından düzenlenen ve gelecek ay yapılacak açık arttırmada, aralannda David Bowie, Bryan Ferry ve Rolling Stones'un bateristi Charlie Watt gibi ünlü müzisyenlerin de bulunduğu birçok kişi tarafından yapılan eserlerin satılacağı bildirildi. Dışişleri Bakanı Christopher, Amerikan birliklerinin en az aralık ayına kadar adada kalacağını açıkladı ABDDtş Haberler Servisi - Binlerce Amerikan askeri Haiti'ye çıkmaya devam ederken adada ilk olay patlak verdi. Haiti polisı Başkent Port- Au Prince'te dün sabah gösten yapan Jean Bertraod Aristide yanlılannı cop ve gözyaşartıa gaz ile dağıttı. Amerikan. askerlerinin gözü önünde mey- dana gelen olayda, bir Haitili- nin başına aldığı cop darbeleri sonucu öldüğü bildirildi. BM Genel Sekreteri Butros Gali'nin Haiti özel temsilcisi Dante Caputo ise A BD'nin ada- ya büyük miktarda asker çı- karmasını protesto için göre- vinden istifa etti. ABD Dışişleri Bakanı War- ren Christopher, Amerikan bir- liklerinin en erken aralık ayına kadar adada kalacaklannı söy- ledi. Baskent Port Au Prince'de görgu tanıklan, dün sabah Amerikan askerlerinin limana çıkışlan devam ederken çevrede toplanarak devrik cumhurbaş- kanı Aristide yanlısı sloganlan atan Haitililerin polis tarafın- dan dağıtıldığını bildirdirler. EUerinde cop ve yan otoma- ük silahlar bulunan polislerin, göstericileri kent içine kadar kovaladıklan bildirildi. Reuter ajansı haberinde "Dün meydana gelen olay, Ame- rika'nın Haiti operasyonunun tehlikeierle dolu olduğunu göste- riyor" dedi. İstifa Görevmden istifa eden BM'- nin özel temsilcisi Dante Capu- HaitTvi 'tatjılıkla' işgalediyor«••«•Hnaıl^^^^^^ ^ ^ L " rlennın sayısının birkaç gür ^^^^^""* 1 * 111111111111111 ^^ ^ B ^ . içinde 15 bin olacağını, aralıl ^^^^^^^'^MBBBjj^pJSBfaMfc^^^^.^^^ a>ında yapılacak olan parla ^ T B ^ ^ ^ mento seçiminden sonra ise bı Haiti halkı ABD'nin 'anlaşmalı işgal'indengeneldemetnnungöriinüyor. Hatta Amerikan askerlerinicoşkuyla alktşlayanlarada rastlanıyor.(Foto:REUTER) to, ABD'nın Haiti'ye asken müdahjlesıne karşı olduğunu, Washington'un adaya 15 bin kişilik bir ordu göndereceğini BM'ye bildirmediğini belirtti. Arjantin'in eski Dışişleri Ba- kanı olan Caputo. geçen yıl. Haiti'nin devrik Devlet Baş- kanı Jean-Bertrand Aristide ile askeri yönetimin lideri General Raoul Cedras arasında New York'ta anlaşma ile sonuçla- nan görüşmelerde arabulucu- luk yapmıştı. Haiti'dekı askeri yönetim, daha sonra bu anlaşmaya uy- mayı reddetmışti. BM Genel Sekreteri Butros Gali yayımladığı bıldınık. Ca- puto'nun istifasından "derin üzüntü duyduğunu" bıldırdı. ABD Dışışlen Bakanı VVar- ren Christopher CNN televızyo- nuna yaptığı açıklamada. ABD'nın Haıtı'de gınşüğı 'de- mokrasi operasyonunu' 'güç bir misyon' olarak nıtelendırdı. "İyi başladık; büyük bir dikkat le hareket ediyortız" diyen Chris topher, adadakı Amerikan aske gun aralık rla- bu sayının hızla düşeceğini açı- kladı. Christopher, "Zor bir gö- re* üstlendik. Güçlükler olacak, ama birliklerirrüz her olasüığa karşı hazırdır"dedı. Haiti'nin devrik Devlet Baş- kanı Jean-Bertrand Aristide'e bağlılığı ile tanınan Kanada'- dakı büyükelçisı Lmmanuel Ambroise ise ABD ile asken yö- netım arasında sağlanan anlaş- mayı kınadı. Ambroise. yaptığı açıklama- da. anlaşma konusunda "Ana- yasal hükümete bilgi verildiğini, ancak göriişünün alınmadığını" ıfade ederek "Haiti halkının ira- desini \ansıtmavan manevrala- ra" karşı olduğunu bıldırdı. Büyükelçı Ambroise açı- klamasmda "O halde anayasal hükümet. sağlanan anlaşmaya hiçbir şekilde taraf olamaz" dedı. Kaçırmayı planlamışlar Amerikan komandolannın, Haıtı'de cunta yetkılilennın an- laşmaya yanaşmaması halınde cunta lıden general Raoul Ced- ras'ı kaçırmayı planladıklan bildinldi. Amerikalı askeri yetkililer, özel operasyon komutanlığına bağlı bırlıklenn. cunta lideri Cedras'ın kaçınlması üzerine planlar yaptıklannı. fakat Hai- tıli vetkılılenn anlaşmaya ya- naşması üzerine kaçırma eyle- mıni durdurduklannı kaydetti- ler WASHINGTON'DA KAYGI Haitiikintibir Somalimiolacak? Haiti'deki ABD güçleri Hafta sonuna kadar 15.000 askerin yerleştirilmesi bekleniyor DÜNYADAN TEPKİLER VVASHINGTON (AA) - ABD'nin Haiti'deki demokrasi operasyonunun "ikinci bir So- mali" çıkmazına dönüşebilece- ği belirtiüyor. ABD Başkanı Bfll Clinton, eski Başkan Jimmy Carter, eski Genelkurmay Başkanı Colin PoweU ve senatör Sam Nımn ile Haıti'yi yöneten cunta liderleri arasında vanlan anlaşmadan memnun olduğunu ifade eder- ken Dışişleri Bakanı Warren Christopher "önümüzde zor günler\ar"dedi. Eski Dışişleri Bakanlan Henry Kissinger ve Lawrence Eagleburger, Amenkan asker- lerinın adaya yollanmasını şid- detle eleştirerek harekatın ABD'nin ulusal güvenliğine hiçbir yarar getirmediğini sa- vundular. Eagleburger, Haiti'- deki Amerikan askerlerinin üç ya da dört yıl bu ülkede cakılıp kalabileceklerini de söyledi. Somali'deki insani yardım operasyonu ile Haiti arasında paralellikler çizen bazı siyasi gözlemciler, cunta liderlerinden polis şefı Albay François Mic- hel'in kırsal kesıme çekıldığinı ifade ederek "Somali'de her şey iyi başlamıştı. ancak sonumı he- pimiz iyi biliyoruz" goruşünü ifade ediyorlar. Haiti toplu- munda ülke liderleri konusun- da derin bölünmeler buhındu- ğuna dikkat çeken gözlemciler, cunta yanlılannın bir çete sava- şı başlatabileceğini ve Ameri- kan askerlerine karşı vur-kaç eylemleri düzenleyebilecekleri- ni kaydediyorlar. Carter ile fıili devlet başkanı Emile Jonassaint'in imzaladığı anlaşma. parlamentonun, cun- ta liderleri ile güvenlik güçleri içindeki taraftarlan için af ya- sası çıkarmasını öngörüyor. Anlaşmaya göre cunta liderleri 15 ekime kadar görevlerini bı- rakacaklar. Sürgündeki Devlet Başkanı Jean Bertrand Aristi- de, af yasası çıkanldıktan sonra Haiti'ye dönecek. Carter baş- kanlığındaki Amerikan heyetı, cunta liderleri General Raul Cedras, Generai PhUippe Bi- amby ve Albay Michel'in 15 ekime kadar "onurlıı ve erken" emekliliklerini kabul etmişti. Rusya. işgale tam destekverdi Helikopter pisti ve seyyar hastaneye sahip çıkarma gemisi Dış Haberier Senisi - ABD - nın Haiti işgalını 'banşçı yollar- la' gerçekleştirmesı. dünyada memnunluk >arattı. Rusya'dan Panama'ya dek tüm ülkeler. küçük adada krizin kan akıtıl- madan çözümlenmesınden se- vinç duyduklannı açıkladılar. Rusya: Moskova, ABD'nin Haiti'ye banşçı yollarla asker çıkarmasına tam destek verdi. Rusya Dışişleri Bakanhğı Söz- cüsü Grigori Karasin dün vaptı- ğı açıklamada "Rusya, anlaş- mazlıkiann daima diplomatik vollarla çözümünü desteklemek- tedir. Haiti krizinin siyasi çözii- mü için atılan bu adımı memnun- lukla karşüıyoruz" dedı. Karasin. Haıtı'de Bırleşmış Mılletler çerçevesinde oluşturu- lacak bir gözlema birliğine as- ker verebileceğinı açıkladı. ABD'nın adada kontrolü sağ- ladıktan sonra BM'ye bir rapor vermesıni beklediklenni söyle- yen Karasin. "Rusya, operasyo- nun ilk aşamasına katdmaya- cak, ancak ABD'nin vereceği ra- pora göre adaya gözlemci gön- derebiliriz" dedı. BM: Genel Sekreter Butros Gali önceki akşam yayımladığı açıklamada 'Haiti'de askeri müdahalenin önlenmesinden memnunluk duyduğunu' belirtti. Gali. Devlet Başkanı Jean- Bertrand Aristide'in en kısa za- manda ülkesıne gen dönmesini. ülkedeki ekonomik ve siyasal yapılara ışlerlik kazandınlma- sını beklediğıni açıkladı. Aırupa Birliği: Haiti cun- tasının görevı bırakmasından hoşnutluk duyduğunu açıkla- van AB vönetimı, yeni Anstide vönetımıne tam destek verdi. Fransa: Dışişleri Bakanı Ala- in Juppe. "Sorunlar henüz tama- men çözüunedi. Ancak Haiti'de tstikrar sağlanırsa \aptınmlan derhal kaldumalıyız" dedı. Arjantin: Devlet Başkanı Carlos Menem. Haıtı'de vanlan uzlaşmanın çok sevındıncı olduğunu söyledi. Menem. Ha- itılı cunta lideri Raoul Cedras'ın istemesi durumunda Arjantin'- in sığınma hakkı tanıyabileceği- ni behrttı. Newsweek Moskova'nın bölgedeki Rus yanlısı güçleri destekleyerek gerginliği tırmandırdığını yazdı Kafikasya kargaşaya yuvarlamyor Rusya'yı Kafkasya'da ençok zorlayan lider Çeçenya'nın Devlet Başkanı Dudayev. Dış Haberier Servisi - Rusya'dan 3 yıl önce bagımsızlığını ilan eden Çeçenya'da başlayan iç savaşın tüm Kafkasya'ya yayılma eğjlimi gösterdıği bildiriliyor. Amerikan Newsweek dergisinde yar alan bir incelemede Rusya'nın bölgede ekonomik egemenliğinin sona ermesinden ve bağjmsızhk hareketlerinin güçlenmesinden çekındiği, bu nedenle Rusya yanlısı silahlı güçleri desteklediği belirtildi. İncelemede özetle şu görüşlere yer verildi. Ruslar Çeçenya Devlet Başkanı Cahar Du- dayev'ı devirmeİcten vazgeçmiş değıller. Mos- kova'nın desteklediği milislerle hükümet güç- leri arasında çatışmalar bu ay başında yeni- den alevlendi. Hafta sonunda Dudayev milis- lerin merkezlerine yoğun saldın başlatırken Ruslan, üzerine gelmeleri durumunda terö- rist eylemlerle tehdit etti. Ruslar Çeçenya'yı izole ederek çatışma- lann bölgeye yayılmasını önlemeyi umarak şimdilik işgal harekatı düzenlemeyi düşün- müyor. Ne var ki Rusyalı milliyetçiler Mos- kova'nın Dudayev'e karşı daha sert politika izlemesi için bastınyor. Çeçenya bunahmı Moskova'da Rusya'ya bağlı bölgelerin ba- ğunsızlık taleplerine ilişkin tartışmalan da hararetlendirdi. Kimileri hükümetten bir an önce müdahale ederek Çeçenya'doa düzeni sağlanmasını, kimilen de Çeçenya'nın bağımsızlığının tanınmasını istiyor. Moskova'yı asıl ilgilendiren ekonomik ve jeopolitik çıkarlan. Çeçenya Rusya'nın pet- Moskova, Çeçenya'da Dudayev'e karşı savaşan muhalif güclere para yardımı yaparak destek sağlıyor. (Fotoğraf:Newsweek) rol ağı açısından çok önemli. Öte yandan Gürcistan'daki etnik gergınlik Abhazya ile vanlan banşı tehdit ediyor, aynca Moskova Osetya ve Dağıstan gibi komşu bölgelerin de Rusya'dan aynlmasından korkuyor. Çünkü böylesi bir durumda Rusya Kafkasya'sız ka- lacak ve Karadeniz'e uzanması zorlaşacak. Moskova bugüne kadar Dudayev karşıtı güçlere 5 milyon dolar tutannda yardımda bulundu. Sözde sosyal amaçlara harcanması için verilen bu paralargerçekte silah alımında kullanıhyor. Rusya'nın Dudayev'e doğrudan saldı- rmasının nedenlerinde bin de Gürcistan'daki iç savaş sırasında Çeçenlerin Abhazya'nın bağımsızlığı için Rus ve Abhazlarla birlikte çalışması. Rusya'nın Çeçenya'nın silah pa- zannının denetimini ele almak istemesi de bir başka neden. Tabii bir de Çeçen mafyasını belirtmek gerekıyor. Rusya Devlet Başkanı Boris Veltsin, örgütlü suça karşı başlattığı mücadelede en çok uğraştıran. neredeyse tüm Rusya'ya yayılan Çeçen mafyası. Sonuç olarak Dudayev Rusya yanhsı mu- haliflerini yenebilirse komşu bölgelerin de bağımsızlık taleplen güçlenecek. Rusya ise bir anlaşmaya vanlmasını umuyor, karşılığında ışbırhği ya da bağlılık istiyor. Şimdiki durumda çatışmalann yayılması daha güçlü olasılık olarak öne çıkıyor. Bin kisi tutuklandı Riyad'da devletterörüDış Haberier Servisi - Suudı Arabıs- tan'da. güvenlik güçlennın gerçekleştir- diğı bir operasyon sonucu binin üzerinde siyasi eylemcinin tutuklandığı bildirildi. Merkea Londra'da bulunan bir ınsan haklan grubu tarafından yayımlanan açı- klamada. başkent Riyad'a 300 kilometre uzaklıktakı Buraydah kentinde güvenlik güçlennin. Şeyh Salman el-Audah'ın tu- tuklanmasını protesto eden binin üzerin- de kişiyi tutukladıklan bildirildi Meşru Haklan Savunma Komitesi adlı İslami ınsan haklan örgütünün açıklamasında Buraydah kentinin 'on binlerce asker ve zırhlı arac' tarafından kujatılrruş durum- da olduğu bildirildi. Orgüt, AFP'ye yaptığı açıklamada. aralannda Mekİce üniversitesı profesörlennden Şefir e! Hawwali. Riyad'daki Kral Suud Üniver- sitesi'nden Profesör Muhsin el Awaji ile Abdullah el Celali, Ayed el Kurni ve Şsd- tan el Hamis adlı şeyhlerin de bulunduğu düzınelerce din adamının ve profesörün detutuklandığını bildirdiler. İnsan haklan örgütünün açıklamasın- da güvenlik güçlerinın cumartesi günü, Buraida kentindeki birçok eve baskm düzenlediklen ve evlerde bulunan bütün erkekleri tutukladıklan belirtildi. Baskın düzenlenen evler arasında bundan kısa bir süre önce tutuklanan ve örgüt tara- fından serbest bırakılması talep edilmiş olan Şeyh Audah'ın evı de bulunuyor. Cuma namazı sırasında da güvenlik güçlerinin kentte birçok camiye baskın- lar düzenlediklerini bildıren komite yet- kilileri, 'Güvenlik güçleriyle cemaat ara- sında iki çattşma meydana geldiğini' kay- dettiler. Suudi Arabistan yetkılileri, 1993 yılının mayıs ayında 'baskı ve adaletsiz- lik'le mücadele amaayla kurulan örgütü kuruluşundan birkaç gün sonra ka- patmışlardı. Örgüt o günden bu yana fa- aliyetlerini Londra'dan >ürütüyor.