Katalog

19 EYLÜL1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR 15 İstanbul Devlet Opera ve Balesi, bu yıl ancak ikinci turda opera sahneleyebilecek Her şeyekarşınmucızeyaratılaeak NİLGÜNTOPTAŞ "AKM yapudığında ilk olarak 'Aıda'yla açılmışn. Biliyorsunuz bir yaflgm geçirdi ve yangmdan sonra ikinci açüış da 'Aida yla OMIL Şimdi AKM onanmla bir sessizliğe girdi ve biz onanmdan soara. bir anlamda üçüncü açılışı da 'Aıda'yla yapacağız. Üçüncü açılışı Aida'yla kutlamak istiyo- ruz." AKM'nin onanm nedeniyle 1995 Şubatı'na dek büyük ölçü- de etkinlikJere kapaülmasından en çok etkilenen kurum olan İs- tanbul Devlet Opera ve Balesı'- nin Genel Sanat Yönetmeni Yekta Kara, AKM'nin onanm- dan sonra açılışını "geteneksel biçimde" Verdi'nin Aida'sıyla kutlamaya hazırlanıyor. AKM'- nin Büyük Salon ve Konser Sa- lonu'ndan başka İstanbul'da opera sahnelemeye uygun salon olmaması nedeniyle 1994-95 se- zonunun. ancak 1 şubatta başla- yacak ikinci turunda opera sah- neleyebileceklerini belirten Yek- ta Kara, her şeye karşın mucize- leryaratacaklannı söylüyor "Bi- nayı yıllardır diğer kuruluşlarla paylaşüğımız için hep özveriyle çahşıp, ktsa zamanda büyük tşîer kotanp bir anlamda mucizeler gerçekleştirmeye öyle alışmışız ki.. şûndi bu sezoıîda da bunu yapmak zorundayız. Bad'da ber- hangi bir opera, bütün bir sezon- da en fazla 5-6 yeni prodüksiyon gerçekleştirir. Biz dört ayda 6 yeni eser sahneleyeceğiz." Kendisıyle gecen aylarda yapüğımız görüşmede yeni se- zonda istanbul'da hiçbır opera eserinin izlenemeyebüeceğini duyuran Yekta Kara. prova me- kanlanrun onanm dışı tutulması sonucu İştanbullu sanatseverle- rin ikinci turda opera izleyebileceğini müjdeliyor. İDOB, bu sezon 7 yeni yapım sunmasının yanı sıra ilk yurtdışı turnesini de gerçekleştirecek. 15-22 ekım tarihleri arasında Danimarka"da üç kentte "Turandot"u sahneleyecek. Yekta Kara ile yeni sezonun sorun- lan ve program üzerine konuştuk. - Bir öoceki görüşmemizde AKM'nin İDOB'un Genel Sanat \ öoetmeni Yekta Kara, sezonu 1 ekimde Aya trini'de Verdi'nin 'Requiem'iyle açacaklannı belirtiyor. onarıma ahnmasıyla gündeme gelen me- kansızlık nedeniyle yeni sezonda opera sahnelenemeyeceğini söylemiştiniz. O günden bu zamana ne gibi gelişmeler oldu? 1994-95 sezonuna AKM'de malesef başlayamıyoruz... Yapüması öngörü- len onanm nedeniyle. Birinci turda, yanı 1 şubata kadar AKM'nin Büyük Sahne'sınden ve Konser Salonu'ndan feragat edeceğiz. Tabii İDOB'un 1000 çalışanı olduğuna göre bizim 1 şubata kadar çalışmadan kendı köşemizde açılışı beklemerruz söz konusu değı]. Bunu öncelikle İştanbullu sanatseverle- re duyduğumuz saygıdan ötürü yapa- mayız. İkincisi, öylesine sürekli çalışı- Iması ve istim üzerinde durulması gere- KÜLTÜR • SANAT •1994 Y1U Y\BANC1 HLM DUI.ND* VV1FR1K.VN OSKAK Ö I X W GÜZELLİK ÇAGI"BELLEEPOÛUE'i Bir FERNANDO TRUEBA Filmi BeyoğluBEVO6tü(25132 40} 12 15-1430-1645-J900-21 15 KadıköyMODA (337 01 28) 11 3O-I40O-163O-190O-21 3C BULUNMAZ TIYATRO İ S T A N B U L H. Hilmi Bulunmaz Yönetirnınde Her yaştan insana TİYATRO KURSU Istiklal Cad. No: 186/2 Beyoğlu Tel:513 74 31 -522 65 85- 25160 90-838 14 84 r ken ışler yapıyoruz ki, sanatçılanmızı böyle pasif bir konuma indirgeyemeyiz. Onlann kariyerleri ve kondisyonlan açısından bu mümkün değil. Opera, bale, çok uzun vadeli ön çalışma gerek- tiren işler. Altı haftalık bir sahne prova- sıyla bir opera ya da bale sahnelene- mez. Onun öncesinde mutlaka çok uzun ve detayh çalışmalar yapmak ge- 293 89 78 (3HAT) ahmet kava MUAMMER KARACATIYATROSU (0212)513 ?4 31 - 622 05 8 5 - 2 5 1 60 « 0 - 6 3 8 14 M Gender... Coğdos Wr mestek ttjt Mioıorbk ve Ginel Sanoflor FakilteMK gnek idn tvjitipı GARANTİÜ İÇ MİMARUK G R A F İ K R E S İ M Kırs Koyitkrmuz Boşlotmştı. KıtfiCod. Tel: 34« 65 30 Kodriuy IstoM a U : S43 12 97 lokrtöy Bvkns Ctfet 259 54 12 1**0* selda bağcan "Koçero'yu lııç icımse senrn kadar guzel olcuyamazdı Ahmet" Devsan Kasetfilik Son. ve Oış Tic. Lt. Şli. IMÇ 6 Blolc No 6409 Unkapom İstanbul Tel |0 212) 513 76 55 Fax (0 212)522 18 67 Yurdif ı Sube: Devran Video Müıik MollinCK Rodslr 139-147-44147 Dortmundl 1 • Deutschland Tel 0231 -817245 Fox 0231 - 7 2 811434 Kültür Sanat ılanlarınız ıçın 293 89 78 (3 hat) • J — — — _ Çocukluğumda manşetlerden ınmezdı KOÇERO Yıllar geçtı bir şıır kıtabında rastladım KOÇERO'ya Tuylerım dıken diken okudum KOÇERO'yu, tüylerim diken dıken besteledim Hapıs yattım, hayatımda hiç yüzunu gormedığım KOÇERO ıçın. ^ ^ Onca engellemelerden %or\\Q^^£Fw^Jjr^ HEMEN KOÇERO'yu sizm ^ ^ f S S ^ ^ C İ U f\ I ^ ^ E ^ DllYll/l... SELDA BAĞCANMajör Müzik Yapım Tel: (0.212) 527 61 28 ücretsiz eğitim fırsatı!.. stîlist, iç mimar, grafiker - olmak için üniversite düzeyinde - ingilizce destekli, bilgisayarlı - M E B d i p l o m a l ı e ğ i t i m b i l g i i ç i n a r a y ı n . . . DILEYEN HERKESE AÇIK SANAT ÇALIŞMA1ARI (H 1CI"H SONU) RESİM, SERAMİK, TAKI, ÇOCUKLARLA SANAT. GÜZEL SANATIARA HAZIRLIK istasyon sanat merkezi i:Ki:\kÖl: lıİH'tiK'IVıııli Cad. \o: 3(i Tol: 38.Î 41 31 (3 llal) 11 Ş\ İU.İM-: >la«ka tad. >o: 11-7 l«l: 240 5Ü 50-230«« 17 44&&&&İ >++##########•##< ^^r^r^r^r^r'^r^r'^r'^r,. Kültür Sanat ilanlarınız için 293 89 78 (3 hat) *> rekiyor. Bunun için ikinci turda AKM'de sahneleyeceğimiz eserleri be- lirledik ve ön hazırlıklann provalanna şimdiden başladık. - AKM'nin onanmından dolayı oluşan mekan sonımınuzu nasjl çözümlediniz ya da çözümleyeceksiniz? Spor salonlannı araştırdık, ama ora- larda öncelikle bir ses sistemi oluşturul- ması gerekiyor. Ardından akustik so- runu var ve dekorlan kapılardan geçir- mek de mümkün değil. Tüm bunlar, büyük masraflar ve çabşmalar gerekti- riyor, üstesınden gelemedik. O zaman biz de büyük yapımlanrrua onanm sonrasına bırakıp opera dışındaki et- kınlıklenmızi CRR, Aya trini, Taksım Sahnesi, Kadıköy Halk Eğitim Merke- zi ve İTU Maçka Maden Fakültesi'nde sürdürmeye karar verdık. Devlet Tiyat- rosu Taksim Sahnesı'nden pazartesi günleri yararlanabileceğiz. BBT Yunus Emre Kültür Merkea'nde de çocuk oyunlanmızı sahneleceğız. Bunun dışında Birim Tiyatro'dan da yararla- nacağız. Operadışındaki etkinlikler - Yeni sezonda neler izleyebileceğiz? Biz Aya trini'de 1 ekimde Venü'nin 'Reqıdenı'iyle perdelenmizi açıyoruz. Ardından 3 ekimde yıne Aya İrini'de 'Carmina Burana'yı sunuyoruz. 5 ekim- de de Verdi konseri yapıyomz. Cemal Reşit Rey Konser Salonu'yla 27 temsil- lik bir anlaşma yaptık. Bu çerçevede CRR'deki etkınlıklenmizi 29 eylülde 'Carmina Burana'yla başlatıyoruz. 5 temsil 'Carmina Burana", 5 temsil 'Ver- di Requiem". 5 temsil 'Mozart Requiem' şeklınde behrledik programı. Bunu dışmda bale temsillerimiz var. 8 temsil 'Coppeüa', 3 temsil de 'Üç Türk Baksf sahneleceğız. Bir de 5 ocakta 'Puccini Konseri 1 başlığında yeni yıl konserimiz var. Aya İrini'dekı Verdi gecesıne Puc- cini gecesiyle devam ediyoruz. Seyirci- mize belli bir besteciyi değişik yönleriy- le tanıtmayı amaçlıyoruz. - Siz ber sezon 'ilk'Ier oluyor. Bu sezon da ilk ya da uzun ydlar sonra sahnelenen eserier var mı? 'Aida', 15 yıldan sonra ilk kez sahne- lenecek. 'Saionte' de İsianbulda ilk kez sahnelenecek. Bugüne dek yalnız bir kez 35 yıl önce Ankara'da sahnelenmiş- ti. Aynca Salome'yle birlikte Richard Strauss da ilk olacak. 'ftalya'da Bir Tûrk' ise Türkiye'de ilk kez sahnelene- cek. Değerü sanatçırruz Leyla Gencer, geçen sezon sanatçılanmızla seminerler düzenledi ve 'ttarya'da Bir Türk'ün mü- zikal olarak ön haarlığmı >aptı. Rossi- ni'nin Türkleri konu alan bu eserini mutlaka sahnelememiz gerektiğini, bir Türk operası olarak bu sorumluluğu taşıdığımıza inanıyorum. - Yeni sezonda izleyeceğimiz bale eserleri hakkında bilgi verir misiniz? 'Coppetia'yla 4 kasımda başlıyoruz. AKM'nin açılmasını beklemeden 'Coppelia'yı Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda sahneliyoruz. Ardından yine CRR'de 'Üç Türk Balesi1 yapa- cağız. Geyvan McMilkn, Aysun Arslan ve Seiçuk Borak gibi üç değerlı Türk koreografının eserlerinı sunacağız. Bu- nun ardından da AKM'de onanmdan sonra bir sürprizimiz var. Tıpkı 'Aida1 gibi çok görkemli bir yapıtla 'Sparta- kûs'le yeni açılışı kutlayacağjz. Küçüklerimiz için de bir sürprizimiz var. Bir Türk çocuk operası hazırlıyo- ruz: 'Keloğlan'. Bir de konser salonu için hazırladığımız, gençlere yönelik ünlü müzikalleri bir oyun çerçevesinde toparlayan bir yapım olacak. Bu sezon bir yenilik yaparak 'Müzik Edebiyat Geceleri' yapmak istiyoruz. Ülke, ülke ayınyoruz; Türk bestecileri. Türk ozanlan, Rus bestecileri, Rus ozanları gibi.. her ülkenin müziğini yazınla, şiirle besleyerek ve birleştirerek seyircıye tanıtmayı amaçlıyoruz. Resi- tal çerçevesinde piyanist şancı ve bir an- latıcıyla. BUAŞAMADA SUKRAN KURDAKUL AşıkVeyseMOOYaşında Aşık Veysel 100 yaşında. Bizim kuşak Veysel'i Ülkü dergisinde çıkan (1941-49) şiirleriyle tanıdı. Yeni edebiyat hareketinin şairi, öykü yazarı, eleştirmeniyle kendini ortaya koyduğu yıllar... Hayranlannın "Tann Şair" olarak niteledikleri Yahya Kemal'in Sonbahar, Uçuş, Endülüste Raks vb gibi ünlü şiirleri de bu dönemin ürünü. Hapisteki Nazım Hikmet'in Kuvayı Milliye Destanı da. Faruk Nafiz Çamlıbet, Orhan Seyfl OrtKMi, Yusuf23ya Ortaç gibi I. Hececiler kuşağının yıpranmış şairleri bildiklerini okuyorlar. Bu hızlı degişmeler döneminde yayımlanan ilk kitabr Deyişler'le (1944) köyden kente yeni bir ses olarak ulaştı Veysel. Cahlt Külebi'nin belirttiği gibi doğadan izlenim- ler çoğu şiirine yeni renklerle yansıyor, Sıvaslı ozan ya- şamının ikinci kırk yılında şiirin kapılarını zorluyordu. Ezgiyle bütünleşmesine karşın, ezgiden bağımsız bir güzellik.. Veysel'i öteki ozanlardan ayıran belirgin özellik buy- du bence. Kimi şiirlerinde, doğada ve toplumda görülen çelişki- lerle oynayarak düşünürlüğünü ortaya koyarken özgün dizeler yarattı Veysel. "Sen bir ceylan olsan ben de bir avcı A vlasam çöllerde saz ile seni." "Ben bir çoban olsam, sen de bir koyun Beslesem elimle tuz ile seni." "Balık olsan takla dönsen deryada Düşürsem toruma bez ile seni.'' Ahmet Kutsi Tecer, Veysel'i "Çağdaş bir sanatçı ola- rak" gördüğünü belirtirken, "Sazına, sözüne zamanının renklerini getirdiğini" yazıyordu. Bence yalnız uzak Anadolu insanmın duyarlığından ses getirmesinden kaynaklanmıyorçağdaşlığı. Hece ölçüsünü kullanması- na karşın geleneksel yapılarda kalıplaşmış öğelerden kurtulmayı başarıyor Veysel Bu nedenle çağdaş dizele- re sık rastlıyoruz şiirinde. "Çırpmıp içinde döndüğüm deniz," " Ydlarca aradım kendi kendimi" "Bir küçük dünyam var ıçimde benim" "Şekilsi:. gölgesiz canlar, nefesler Duyulan ne duyuran ne duygu ne." Veysel, bir şiirinde "Karacaoğlan, Dertli, Yunus soyum var - Mansura benzer bazı huyum var " diyerek kültür mi- rasına sahip çıktığını belirtmişti. Yer yer mirasçısı oldu- ğu ozanların ve "Tasavvufaşkı şehidi" olarak nitelenen Hallac el Mansur'un yarattığı geleneğe uyarak toplum- saf yergi ile sitem sınırlarında gezinir. ' Ne var ise sende bende Aym varlık her bedende Yarvn mezara girende Sen toksun da ben aç mıyım?" Çağdaş Türk Edebiyatı'nda şöyle yazmıştım Veysel için: "Birçok şiirinde toprak ve saz varoluşunun simgeleri gibidir. Onlarla, yaratmayı ve değişmeyi duyar çünkü. Rengi ve ışığı görmeden duyumsar değişmekte olanı. Böylece ikiyaratıcı öğenin, toprakla sazın gerçeklığinde kendi kendisini algılar. Bu algılarla direncini kazanarak evrenini yaratıyordur. 'Bir küçük dünyam var içimde be- nim ' derken bilir bu evrenin zenginliğini." 21 yıl oluyor Aşık Veysel öleli. Yeni kuşakların da uzak durmadığını görüyoruz yarattığı evrenden. İtalyan oyuncu Chazz Palminteri: Tamanlamıyla yaratıa olmalıyım Kfiltur Servisi - Woody AUen - ın Venedik Film Festivali'nde göstenlen son filmi "Bullets over Broadway"de (Broadwav Üzerinde Kurşunlar) rol alan genç oyuncu Oıazz Palminteri, Venedik'te oyunculuğuyla dik- katleri üzerine çekmeyi başardı AvTupalı ve Amerikah sinema- severler. Palminteri'yi daha önce Robert de Niro'nun yönet- tıği ve rol aldığı "Bir Zamanlar Bronx" fılminde izleme fırsatı bulmuştu. Genç oyuncu, Vene- dik Film Festivali'nde yanşma dışı gösterilen bu Woody Allen fılmindeki başarüı oyunculu- ğuyla kendini kanıtlarnayı ba- şardı. "Oyuncu kimdir? Gerçek oyuncu kimdir11 diye soruyor Chazz Palminten. "Yatoızca bu işjn eğitimini alan, çevresi geniş olan >e kişisel iUşkilerini kulla- nan kişi değildir" dı\or ardın- dan "Oyvncu oian kişinin, ya- şamı ifade edebflme yeteneği vardır. tnsan hem entelektfiel bem de aym zamanda iyi bir oyuncu oiabilir. \Voody Allen gi- bi... Ancak oyunculuk ve ente- iektüeUik birbirinden a>Tidır. Ben bu işin eğitimini almadım. ama rjhndeki Cheech karakte- riyle aramda çok derin bağlar bulunduğunu düşünüyorum. Çok küçük > aşlardan bu > ana oyuncu olmak her zaman için en büyük idealim ounuştu. Marion Bran- dp'yu Eüa Kazan'm 'Rıhtımlar Üzerinde' filminde gördükten sonra ileride mutlaka oyuncu ol- maya karar vernnstim. 11 Chazz Palminteri. Robert de Niro'nun yönettiği "Bir Za- manlar Bronx" adlı filmde, bir anlamda yan îtalyan, yan Amerikalı bir genci canladırdı. İtalyan kökenli olan Palmin- teri, İtalyanlara ilişkin önyargı- lar üzerine görüşlenni şu sözler- le dile getiriyor: "Ailem Sidrya- lıydı, ben köklerime çok bağlı- yım. Italya denince insanın aklı- na hemen mafya gelivor, oysa çok dürüst ve onurlu ftalyarilar da var. Ömeğin babam. kendime örnek aldığım çok dürüst bir in- sandı." Chazz Palminteri, ilk olarak sahneye Broadway'de çıkmış. Ardından Hollyvvood'a geçiş yapan sanatçı burada da pek çok televizyon dLzisinde rol al- mış. "Ancak bu beni pek mutlu etmiyordu. Orada ber şey tkari başanyla değeriendiriliyordu, yapdan işlerde yaratıcıugın izine rastianmıyordu" diyerek Holl- yvvood'a duyduğu nefreti dile getiriyor Palminteri. "Kalifomiya'yı çok seviyo- nım. Orada yaşamak, gerçekten ilginc bir deneyim. Ama gereek sanatçdar New York'ta yaşıyor. Orada Robert de Niro, VV'oody Allen, Martin Scorsese gibi ça- lışmaktan gerçekten büyük zevk aldığım sanatçdar yaşıyor. Gü- zeilik >e gerçek peşinde koşan sanatçdar, 'star sıstemı'nin üret- tiği kişiler arasından çıkmıyor genelde. 'Bır Zamanlar Bronx'- un ardından bana Hollyvvood 1 - dan pek çok teklif geldi. Ama hiçbiri beni W oody AUen ile ça- lışmak kadar etkileyemezdi. O, benim gözümde çok degerli bir sinema adamı." Chazz Palmınten, çevirdiği iki filmle büyük düşlerini ger- çekleştirdiğini belirtiyor. Tabiı üçüncü dileğınin gerçekleşmesı de Martin Scorsese'ın elinde. O da her an bu gelecek vaat eden oyuncuyla çalışma talebinde bulunabilir. Palminteri. şimdi- den kendini kanıtlamış bir oyuncu olarak ileride de adın- dan oldukça sık söz ettirecek gibi görünüyor. Hatta bir gün film bile çekebilir "Tam anla- mıyla yaratıcı olabileceğim nok- taya gelmek istiyorum" dıjor Palminteri. Ancak şimdilik, beklerken Paul Mazursky'nin, başrolde Oıer'le bırükte oyna- yacağı filmi için bir senaryo yaayor. Yunus Emre anıldı AKSARAY (AA) - Yu- nus Emre, ölümünün 730. yıldönümünde Aksaray'da törenle anıldı. Anma tö- renlerinin yam ara düzen- lenen "Yunuslar Yürüyü- şü" de 5 bin kişinin katıiırnıyla gerçeklestirildi. Törenierin açıüşında ko- nuşan Vali Cahit Kıraç, Yunus Emre'nin şairliğini- nin yanı sıra büyük bir dü- şünür ve dava adamı oldu- ğunu vurgulayarak "Yu- nus Emre'nin özelKklerin- den daha alacağutuz çok derster var" dedi. Yunus Emre konuhı panekle ise Gazi Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi öğre- trm üyeterinden Prof. Dr. Sadık Tural, Yunus Emre'- nin 13 ayn yerde mezannın bulunduğunu, bunun da Yunus Emre'ye verilen de- ğeri gösterdiğin i belirtti.