Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
>AYFA CUMHURİYET
2AĞUSTOS1994SAU
8
Kınm'üa
suikast
•MOSKOVA(AA)-Kınm
Cumhurbaşkanı Y uri
Meşkov'un ekonomi
damşmanı işadamı Mihail
Korçelava. dün uğradığj
silahlı bir saldın sonucu
öldürüldü. Kınm İçişleri
Bakanbjo'ndan dün yapüan
açıklamada, Mihail
Korçelava'nın önceki akşam,
başkent Simferoporde bir
kafeteryada otunırken yakın
mesafeden başına sıkılan iki
kurşunla öldürüldüğu
belirtildi. Korçelava'nınkim
tarafından öldürülmüş
olabüeceği konusunda bir
tahminde bulunulmadı.
İran.ABD'den
Türkiye'yeşantaj
•TAHRAN(AA)-ABD
Kongresi'nin Türkiye'ye
verilecek yardımın yüzde
10'unu koşula bağlaması, İran
basınında büyük ilgiyle
karşüandı. Tüm gazeteler
haberi birinci sayfalannda
manşetten verirken, önde
gelen "Cumhuri İslam' ve
'Abrar' gazetelerinde
"karann, Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel'in ABD'ye
rağmen İran'a yapuğı
zdyaretleilgıli olduğu" öne
süriildü. Radikal kanadın
sözcüsü Cumhuri İslami'nin
yorumunda, Kıbns ve
Güneydoğu Anadolu'daki
terör sorunlanna
dayandmlan karann
Demirel"in Tahran'dan
dönüşünden48 saat sonra
ahnmasının anlamh olduğu
kaydedilerek,
"Washington'un yardımı
mültefiklerine kendidış
plitikasını dayatmakiçin bir
baskı aracı olarak kullandıği"
görüşü savunuldu.
•T AHRAN (AA) - İran'm
Meşhedkenündehaaran
ayında bir türbede meydana
gelen ve 26kişinin ölümüyle
sonuçlanan bombalı
sald\nnın faili, silahlı çatışma
sonucuele geçirildi. Irna
Ajansf nın îstihbarat
Bakanlığı'na dayandırdığı
haberinde, Meh'di Nahvi
adındaki sarağın dün sabah
Tahran'ın doğusundaki
Tahranpars Mahallesi'nde
güvenlik güçleriyle girdiğj
silahlıçatışma sonucunda
ağıryaralı olarak ele
geçirildiği bildirildi.
Kohl'ungeyik
sevgîsi
•SALZBL RG (REUTER)-
Almanya Başbakanı Helmut
Kohl, yaz tatilini geçirmekte
olduğu Salzburg
yakınlanndaki Saint
Wolfgang Gölükıyısmda, bir
geyiğin boynuzlannı yaldızla
parlauyor. Başbakan
Helmut Kohlyıllıkiznini her
sene kansıyla birlikte Saint
WolfgangGölü kıyısındaki
özelmalikânesinde geçiriyor.
Epmenibakan
görevüenalındı
•MOSKOVA(AA)-
Ermenistan Devlet Başkaru
LevonTer-Petrosyan,
Ticaret BakanıTigran
Grigoryan'ıyaklaşık 10
hafta sürenyolsuzluk
soruşturması sonrası
görevinden aldı. Ermenistan
içişleri Bakanı Vano
Siradegyan. "hırsız ve
rüşvetçi" olarak
nitelendirdiğiTicaret Bakanı
Grigoryan'myolsuzlukla
mücadeleşubesipolislerince
tutuklandığımbildirdi.
K.İrlanda'da
gerilim
•LONDRA (AA) - Kuzey
îrlanda'da aylar süren siyasi
banşçabalannın ardından
İngütereyönetiminekarşı
çıkanIRA ile bölgenin,
. güneydeki Katolik İrlanda
Cumhuriyeti ilebirleşmesine
karşıçıkan Protestan terör
gruplan arasında gergirdik
yükseldi. IRA teröristleri,
pazar akşamı,en azılı
Protestan terör örgütüUlster
özgürlük Savaşçılan (UFF)
yöneticisi iki teröristipusuya
düşürerek öldürdü.
DIŞ HABERLER
Haitidünyaya
Geçicilider Jonaissant: Tüm gücümüzle savaşacağız
meydanokudu• Haiti'ye asken müdahaleyi
öngören ABD tasarısının BM
tarafından onaylanmasmın ardından
bu ülkede sıkıyöneüm ilan edildi.
• Yayımladığı bildiride "Haiti savaşı
için haarlık yapılıyor" diyen Haiti
geçici Devlet Başkanı Jonaissant, tüm
güçleriyle savaşacaklannı açıkladı.
Haiti'nin askeri gücü
7,500 güvenlik görevlisi
^
5,300'ü asker
1,600'üpolis
Hava kuvveti:
300 havacı asker
Füzelerle
danatılmış S
Cessna
Sikorsky
helikopterleri
Donanma:
20 mm. lik toplar
ve 12.7mm. lik
makineli
tüfeklerle
donatılmış 12
devriye bofu
MEKSIKA
İle de la Tbrtue c c ^ Cap
Haltien,
ABD, Haiti'ye askeri müdahak için BM Güvenlik KonseyP-
nden onay alırken Haiti ordusu direnmeye hazırlanıyor.
Dış Haberler Senisi - Haiti'-
ye askeri bir müdahale düzen-
lenmesini öngören karar tasan-
smın BM tarafından onaylan-
ması üzerine Haiti Geçici Dev-
let Başkanı Emile Jonaissant
dün ülkede olağanüslü hal ilan
etti,
Haiti'deki askeri cuntanm
göreve getırdiğj Geçici Devlet
Başkanı Emile Jonaissant. BM
karannın açıklanması üzerine
dün yayımladığı bildiride, ülke-
de sıkıyönetim ilan ettiğini açı-
kladı. Uluslararası topluluk ta-
rafından tanınmayan Jonais-
sant. bildiride "Haiti savaşı için
hazırltk yapılıyor" derken "tüm
güçleriyle savaşacaklannı" vur-
guladı. Bildiride "düzenlenecek
bir işgalin Haiti'yi birkaç daki-
ka içinde küle çevirebileceğini"
belirten Jonaissant'in, ada hal-
kı için çok büyük bir önemı
olan vdodoo büyülerini ima
cderek "kimsenin bilmediği ko-
ruyucuUr"ı yardıma çağırdığı
kaydedildi.
Haiti'de ilan edilen sıkıyöne-
timin pratikte aslında çok fazla
önemi yok, çünkü ülkeye yöne-
lik yaptınmlann arttınlması ne-
deniyle 12 hazirandan bu yana
olağanüstü hal yaşanıyor.
General Raoul Cedras komu-
tasmdaki Haiti ordusu 7 bin
500 askerden oluşan ve yete-
nekleri son derece sınırlı bir
ordu. Cedras'ın ABD önderli-
ğinde gerçekleştirilecek birişga-
le karşı direneceklerini bildir-
mesine karşın Haiti'deki askeri
Cuntayıuluslararasıaskerigüçdevirecek
Dış HaberlerSenisi - Birleşmiş
Milletler(BM) Güvenlik
Konseyi'nin Haiti'ye ilişkin
olarak önceki gün aldığı
karann önemli maddeleri
j
- Birleşmiş MiUetler üyesi
ulkeler, ortakkomuta altında
uluslararası bir askeri güç
kurabilecek >e Haiti'de iş
başında bulunan askeri \önetimi
iktidardan uzaklaştırmak için
"gerekli tüm önlemlere"
başvurabilecekler.
- Birleşmiş MiUetler bünyesinde
oluşturulacak askeri güç.
Haiti'degüvenlik ve istikran
sağlamakia görevli olacak. Bu
askeri güç. ülkenin seçimle iş
başına gelmiş. ancak askeri
cunta tarafından devrilmiş olan
devlet başkanmınen kısa
zamanda ülkesinedönerek
yönetimi devralmasını
sağlayacak. Haiti'nin yasal
düzeni de uluslararası askeri
güç larafından yeniden
oluşturulacak.
- ABD'nin başını çektiği
uluslararası askeri güç,
Birleşmiş MiUetler bünyesinde
oluşturulacak 60 kişilik bir
gözlemci grubu tarafından
denetlenecek >e yönlendirilecek.
-ABDliderhğindekı
uluslararası askeri gücün
Haiti'de güvenlik ve istikran
sağlarnasının ve bunun BM
Güvenlik Konsevi tarafından
onaylanmasının ardından,
BM'nin kuracagı 6000kişilik
BanşGücüdevreye girecek.
- Haiti'ye gönderilmesi
planlanan ve BM Haiti Görevi
(UNMIH) olarak adlandırılan
BM gücünden, Haitiordusunun
eğitilmcsinde, sivil bir polisgücü
oluşturulmasında, 1995yılında
seçimlerin gerçekleştirilmesinde
Haitili vetkilikre \arduncı
olmasıistenecek. İ NMIH'ın
süresiŞubat 19%'dabitecek.
uzmanlar, bir işgali durdurmak
için ordunun elinden pek bir
şey gelmeyeceğini, ancak gerilla
eylemleri ya da suikastlarla ço-
kuluslu bir gücün işini zorlaşü-
rabileceklerini ifade ediyorlar.
ABD'nin Güvenlik Kon-
seyi'ndeki temsilcisi Madeline
Albright, BM karan uyannca
Haiti'deki askeri cuntaya "çok,
çok sert bir mesaj yollanacağuu'
ve mesajda "Ya bir an önce ken-
di isteğinîzle çekilirsiniz ya da
çok yakında kendi isteğiniz dı-
şında çekilmek zorunda kala-
caksuıız" deneceğini açıkladı.
ABD'nin Haiti'ye askeri mü-
dahalesini öngören karar tasa-
nsı bir hafta süren görüşmele-
rin ardından BM Güvenlik
Konseyi tarafından önceki gün
onaylandı. Kabul edilen tasan,
ABD'nin önderliğindeki çoku-
luslu güce Haiti'deki rejimi de-
vinrıek için "gereken her yolu"
deneme yetkisinı unıyor. Gü-
venlik Konseyi tarafından dü-
zenlenen oylamada, 12 ülke
evet oyu verirken Çin ve Brezil-
ya çekimser kaldı. Onaylanan
iki aşamah tasanya göre ABD
önderliğindeki çokuluslu bir as-
keri güç ülkede "gü\enlik \e is-
tikran sağladıktan sonra'* 6 bin
BM Banş Gücü askeri görevi
onlardan devralacak. Müdaha-
lenın zamanım, müdahale
hazırlıklannı tamamladığı bil-
dirilen ABD belirleyecek.
Savaşınmirası:Saddamveyenidünya düzeni
t ay sürenmacera
Dç Haberler Servisi - Irak,
dört yıl önce bugün Kuveyt'i
işgal ederek "Körfez KrizTnı
başlattı. Kriz. daha sonra
savaşa dönüştü. Çokuluslu
j ç Irak'a bomba yağdırdı.
Sonuçta Irak çekildi. Irak'ın 7
aybk işgal macerasının belli
başh olaylan şöyle:
2 Ağustos 1990 - Irak. TSÎ
02.00'de Kuveyt'e girdi. Ku-
veyt Emiri ülkeden kaçtı.
6 Ağustos - BM Güvenlik
Konseyi, Irak'a ekonomik am-
bargo karan aldı.
7 Ağustos - Türkiye, BM ka-
ranru derhal uygulayarak Ker-
kük-Yumurtalık petrol boru
hattını kapattı.
8 Ağustos - Ankara'ya gelen
ABD Dışişleri Bakanı James
Baker,Türkiye'den İncirlik üs-
sünün kullanımı için izin istedi.
9 Ağustos - Bağdatyönetimi,
kimyasal silah kullanma tehdi-
dinde bulundu.
10 Ağustos - NATO, her-
hangi bir Irak saldınsma karşı
Türkiye'ye güvence verdi.
12 Ağustos - Akabe Limanı'-
nda Irak'a fıili abluka uygula-
ması başladı.
15 Ağustos • Irak, 8 yıl bo-
yunca savaştığı İran'ın tüm
şartlannı kabul ederek banşa
hazır olduğunu açıkladı.
19 Ağustos - Irak, ülkedeki
yabancüan 'stratejik noktalar-
da kalkan olarak kullanmaya'
başladı.
20 Ağustos - Güvenlik Kon-
seyi. ambargonun uygulan-
ması için gerektiğinde kuvvet
kullanımını onayladı. özal:
Arap devletleri isterse Körfez'e
asker yollanz.
28 Ağustos - Bağdat. Ku-
veyt'i 19. ili ilan etti.
25 Eylül - ABD'ye giden
Özal, Bush'tan bir dizi yardım
sözü aldı. hiçbiri gerçekleşme-
di.
27 Eylül - Iraklı muhalifler
sürgünde bir cephe kuracakla-
nru açıkladılar.
27 Kasım - BM Güvenlik
Konseyi. Irak'a Kuveyt'tençe-
kilmesi için 15 Ocak 199l'e
dek süre tanıdı.
6 Ocak 1991 - 42 NATO
uçağndan oluşan 'Çevik Kuv-
vet' lncirlik'te.
16 Ocak - ABD. Irak'a karşık
Ç61 Fnrtınası Operasyonu'nu
başlattı.
17 Ocak - İncirlik savaşta.
19 Ocak - Saddam tehdit
etti: Türkiye'yi yururuz.
22 Ocak - Özal'ın demeci:
Savaş sonrasında bölgenin de-
netimi Türkiye'de olacak.
30 Ocak -Karada ilk sıcak
temas. 12 ABD askeri öldü.
21 Şubat - Irak. Kuveyt'ten
koşulsuz çekilmeyi kabul etti.
24 Şubat - TSİ 03.00'te kara
harekatı başladı.
25 Şubat - Saddam, Ku-
veyt'ten çekilme emri verdi.
27 Şubat - Çöl Kalkaru Ope-
rasyonu'nun 43. gününde
Bush, savaşın bittiğini ilan etti.
Dış Haberler Senisi - lrak'ın
Kuveyt'i işgal etmesinin üzerin-
den tam 4 y\\ geçti. 2 Ağuslos
1990'da Irak tanklannın Ku-
veyt sınınnı geçmeleriyle patlak
veren kriz, 7 ay sonra uluslara-
rası güce bağlı tanklann Bağdat
yakınlanna ulaşmasıyla sona
erdi.
Irak ordusu savaşta ağır dar-
be yedi, Irak topraklanna ton-
larca bomba düştü, kentler ha-
rabeye döndü, halen süren am-
bargo Irak'ın can damarlannı
kesti. Ancak ülkesini bu mace-
raya sokan Saddam Hüseyin ık-
tidan, isyanlara, iç savaşlara ve
uluslararası baskıya karşm hala
dimdik ayakta.
Hüseyin'in Kuveyt'i işgal ka-
rannda görünürdeki neden.
Kuveyt'in petrol fıyatlannı
'Irak aleyhine' düşürmesi ve
tran-Irak Savaşı'ndan yararla-
narak smırdaki Rumelia bölge-
sini ele geçirmesi idi. 8 yıl süren
îran sa\aşı sırasında tüm Arap
dünyasına borçlanan Irak'ın
hasır altındaki nedeni ise borç-
lannı sildirmek ve çöken eko-
nomisine Kuveyt petrolü ile ha-
yat vermekti.
Saddam Hüseyin. 2 Ağustos
1990 tarihinde sürpriz bir atak-
la ordulanm Kuveyt'e soktu.
Saddam'ın 'usta biî satranç
oyuncusu edasıyla' attığı bu ilk
adım, dünyada şaşkınlık yarat-
tı. Ancak ABD'nin son ana ka-
dar blöf yapuğını sanan Sad-
dam, sonunda karşısında dev
müttefık ordusunu buldu. Sad-
dam'ın yanhş hesabı Washing-
ton'dan döndü: Kuveyt havTiç
KörfezSavaşı'nınbaşlıcaaktörleri
GeorgeBush Turgutözal Saddam Hüseyin CNN
ABD'nin Ortadoğu'daki
petrolçıkarlannı korumak uğ-
runa başlatüğı savaşta, Sad-
dam Hüseyin'i devirrneyi so-
nunda kişisel presti] sorunu
haüne getirdi. Amerikan or-
dusunun yaklaşık iki ay süren
Körfez Savaşı'ndan çok az ka-
yıpla kurtulması, iç kamuoyu-
nun şimşeklerini üzerine çek-
mesini engelledi.
Körfez krizinin patlak ver-
mesinden kısa bir süre sonra
"BM kararlanna uyacağız,
Iraklı dostlar_ kusura bak-
masm" diyen Özal, savaşvn so-
nuna dek Batı ile birlikte ha-
reket etti. Hesabı, Türkiyenin
tüm sorunlanna Hoptan' bir
çözüm bulmaktı. Batı'da Tür-
kiye ile birlikte onun da yıldızı
bir anda parladı.
Körfez'in 1 numarah gücü
olma hırsıyla ülkesini ilk önce
îran"la savaşa, daha sonra da
Kuveyt macerasına itti. 'ABD
empervalizmi" kartını savaş
öncesi ve sonrasında büyük
bir beceriyle oynayarak ül-
kesine hakim olmayı ve Arap
dünyasını bölmeyi başardı. 3
yıldır süren ambargoya karşın
hala iktidarda ve sağlam.
Körfez Savaşı'ndaki üstün
performansı ile bir andayıldızı
parladı. Sayesinde bu kriz
dünyatarihinin ilk 'Naklen sa-
vaşı' oldu. "Sorti" gibi terimler
oturma odamıza girdi. Tüm
dünyada Meksika dizilerinin
izlenme oranlanra sollayan
CNN yayınlanfekranbaşmda
uykusuz geceler geçirenler için
bir "hobi" haline geldi.
değil petrol üretiyordu.
1990 ağustosunda Kuveyt'in
işgali ile başlayıp, 27 Şubat
1991 günü ABD Başkanı Geor-
ge Bush'un "Kuveyfin kurtarü-
ması tamamlandı" sözleriylc
sona eren kriz boyunca Sad-
dam, elindeki bir dizi kartı so-
nuna dek oynadı. Kimyasal si-
lah kullanma. rehineleri ve sa-
vaş esirlerini sıratejik noktalar-
da canlı hedef olarak kullanma.
petrol kuyulannı havaya uçur-
ma ve nihayet dünya çapında
biyolojik silahlarla terörist
saîdınlar düzenleme tehdiıleri
savurarak herkesi korkuttu.
Kuveyt'in işgalini izleyen
olaylar, Arap birliği umutlannı
dasuyadüşürdü. Ürdün, FKÖ.
Sudan. Umman. Libya, Ceza-
yir. Tunus. G. Yemen krizin çe-
şiıli aşamalannda Bağdat yöne-
timini desteklerken Mısır. Suu-
di Arabistan, Suriye. İran ve
Fas işgale karşı çıktı.
İsrail'in Ortadoğu banşı ko-
nusundaki uzlaşmaz tutumu
nedeniyle gerginleşen Washing-
ton-Tel Aviv ilişkileri. Irak teh-
didi üzerine yumuşadı.
Saddam'ın gövde gösterisiyle
birlikte Batı. "unutulan müttefık
Türkiye'yi hatırladı. Türkiye'-
nin önemi, Ankara'da 7 ay bo-
\unca süren yoğun yabancı
diplomat trafığişle vurgulandı.
ABD sivrildi. dünyada tek
kutuplu denge ortaya çıktı. Pe-
restro>ka sürecindeki SSCB.
ilk kez bir dünya krizinde ABD
ile birlikte hareket etmeyi seçti.
Kimilerine göre Çekiç Güç'le
birlikte bölgeye yerleşen ABD.
Kürt oluşumlan destekledi.
Körfez krizi nedeniyle pek
çok eski düşman dost oldu:
Iran-Irak. AT-İran. ABD-Suri-
ye. SSCB-İsrail banştılar.
Dünya tarihinin en büyük
çevre kıyımlanndan bıri. Basra
Körfezi'ne tonlarca petrolün
pompalanmasıyla yaşandı.
Sonuçta Körfez Savaşı. dün-
yaya tek patronlu 'yeni dünya
düzenini' armağan etti.
Körfez Savaşfnda Özarmv
bir koy üç al' poütikası tutmadı
Türkiye:Kaybeden'şahin'
Brezuya'nın eskiden günde üç küo altın çıkanlan nehirlerinde artık altin kalmadı. Ara> ıctlar ekmek parası bile çıkaramıyor.
Bı-ezilya\la altıneisaııesisonaerdi
Dış Haberler Servisi - Brezilya'da kra-
terler ve tepelerarasmdanakan nehirlerin
yataklannda bir zamanlar ayda 3 kilo
alün çıkaran altın arayıcılan, artık kuru-
yan maden yataklannı terk ediyor, bunca
yıl sonra adım bile haürlamakta zorlan-
dıklan ülkelerine dönmeye haarlanıyor-
lar.
Geniş ülkenin hiçbir yerinde bir aydan
fazla kalmayan ve Brezilya'da görmedik-
leri bir kanş toprak kalmadığıru soyleyen
altın arayıcılan, bu efsanenin bittiğini ve
artık ekmek alacak kadar altın dahi bula-
madıklannı anlatıyorlar. Bir zamanlar
Serra Pelada altın madeninde kanncalar
gibi toprağı eleyen 850 bin insandan geri-
ye sadece umutsuz birkaç yüz kişi kalmış.
Brezilya'da altın madeni tükenmiş du-
rumda değil. Ancak altına, nehir yatak-
lannda elle ulaşılabilmek artık mümkün
değil. Derinlerdeki damarlara inebilmek
için ise pahah makineler gerekiyor. 701i
ve 80'li yıllarda Brezilya devleti birçok
ocakta makineleşmeyi gerçekleştirmiş ve
alün arayıalannın bir kısmı ücret
karşılığmda bu ocaklarda çalışmaya baş-
lamış. Kuzey bölgesinde. bu ocaklardan
biri olan Mato Grosso kenti bir zamanlar
içinden tonlarca yıkanmış altın çıkan.
devlet içinde bir devletken, hükümet 70"li
yıllarda bu kente birçok insanı çekmiş ve
bölgenin en büyük altın kentlerinden biri-
ni oluşturmuş: Peixoto de Azevedo.
Birkaç ay içinde 2000 kişilik kentin nü-
fusu barakalara yerleşenlerle birlikte 70
bine çıkmış, çoğu erkek olan arayıcılann
yerleştiği kentte bir fuhuş sektörü oluş-
muş, kavgalann, bıçaklamalann. cina-
yetlerin önü arkası kesilmemiş. dükkan-
lar 1 gram altın üzerinden fıyat vermeye
başlamış ve kentin asıl sahibi olan çiftçiler
de yavaş yavaş Brezilya'nın suç oranı en
yüksçk yerleşim birimlerinden biri olan
topraklannı terk etmişler. Böyle yüzlerce
şehir oluşturan altın arayıcılannın içinde
her ülkeden ve her meslekten insan
varmış. Tonlarca allın yıkayıp, tonlarca
dolar kazanmışlar.
ANKARA (Cumhuriyet Bû-
rosu) - Irak'ın Kuveyt'i işgalivle
başlayan Körfez krizi sırasında,
dönemin Cumhurbaşkanı Tur-
gut Özal'ın dış poütikası. 'bir
koyup üç almak' olarak özelle-
niyordu. Bu düşünceye göre
Türkiye, Irak'a ambargo koyup
Yumurtalık-Kerkük petrol
hattını kapattığı için 'bir kaybe-
decek', ama Ortadoğu'da oyna-
dığı etkin rol için Körfez ülkele-
ri, Suudi Arabistan ve Batılı ül-
keler tarafından verilecek kay-
naklarla *üç alacak'tı. Bu tavny-
la Türkiye. Körfez Savaşı'nda
Irak'a ödün \ermemeyi savu-
nan 'şahinler' grubunda yer
aldı.
Körfez krizinin çıkışının dör-
düncü yıhnda. Türkiye" nin.
'üçün bjrini' bile alamadığı orta-
ya çıkıyor. Türkiye'nin ambar-
go ve petrol boru hattının kapa-
U olması nedeniyle uğradığı za-
rarlar yaklaşık 10 milyor dolar
olarak değerlendirilirken.
ABD, Suudi Arabistan ve Kör-
fez ülkelerinin vermeyi vaaı et-
tiği 3,5 milyar dolarlık Körfez
fonunun kullanılmasında bile
önemli sorunlar yaşanıyor.
2 Ağustos 1990'da Kuveyt'in
işgaliyle başlayan knz sırasında.
OiaPın ABD Cumhurbaşkanı
George Bush ile kurduğu sıkı di-
yalog sonucunda. Türkiye, 6
ağustosta önce Kerkük-
Yumurtalık petrol hattını ka-
pattı. Birleşmiş Milletler'in uy-
guladığj tüm ekonomik ambar-
go kararlanna katıldı. 1 eylülde.
TBMM. hükümete. gerektiğin-
de güç kullanma yetkisi verdi.
SHP. bu kararlan 'aşırr* bula-
rak karşı çıktı. Türkiye. 17-24
ocak arasındaki Çöl Fırtınası
Harekatı sırasında, İncirlik üs-
sünü koalisyon hava kuvvetleri-
ne açtı.
Irak'ın Kuveyften çıkanl-
ması ve Bağdat'm BM'nin 687
sa\ılı karannda yer alan şartla-
ra uymayı kabul etmesinden
sonra krizin sona ermesi bekle-
Kuzey Irak'taki Kürt ayak-
lanmasımn sert önlemlerle bas-
tınlmasından sonra yüzbinlerce
Kürt. Türk sınınndan iceri gi-
rince. krizin maliyeti Ankara
için beklenmedik boyutlara
ulaştı.
Türkiye'nin Batı'dan yardım
istemesi sonucu. Huzur Operas-
yonu'nun birinci bölümü ger-
çekleştirildi ve kaçkınlar. Irak
topraklannda oluşturulan bir
eüvenlik kuşağına yerleştirildi-
Ter.
• Türkiye'nin ambargo ve petrol boru hattınm
kapalı olması nedeniyle uğradığı zarar 10milyar
dolar olarak hesaplanırken, Körfez Fonu'nun
kullanılmasında bile sorun yaşanıyor.
• Körfez krizinin çıkışımn dördüncü yıhnda,
dönemin cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın 'bir
koyup üç almak' diye formüle edilen politikasmın
iflas ettiği ortaya çıkıyor.
nirken. hesapta olmayan geliş-
meler Türkiye'yi. hem siyasal
hem de iç güvenlik sorunlan
açısından günümüzdede devam
eden sorunlarla baş başa
bıraktı. BM yetkilileri. Irak'ın
687 sayılı BM karanna tam uy-
madığını ileri sürerek Irak'a
karşı uygulanan ambargoyu bu
güne dek kaldırmadılar. Tür-
kiye'nin, Yumartalık-Kerkük
boru hattının açılması için 1994
yıhnda giriştiği çabalar da he-
nüz sonuç vermiş değil.
Ankara'nın isteğjyle Huzur
Operasyonu'nun ikinci aşama-
sında. 'Çekiç Güç' oluşturuldu.
'Çekiç Güç'ün kanatlan altına
girmiş olan Kuzey Iraklı Kürt-
ler, kendi yöneümlerini oluştur-
dular. Bu durum, Türkiye'nin
PKK terörüne karşı verdiği mü-
cadeleyi de güçleşürdi. Aynca,
Irak'ın bölünerek bir Kürt dev-
leti kurulması olasılığının gün-
deme gelmesi, Türkiye'yi diplo-
matik alanda zor durumda
bıraktı.