Katalog

SAYFA CUMHURİYET OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 2AĞUSTOS1994SAU. Çifte uyrukluk sorunu Günümüzde. Türkıje Cumhunyetı yurttaşlannın yaklaşık 20'de bın Tdrkiye sınırlan dışında yaşıyor. Bu yurttaşlanmızın çoğu da Almanya'da. "20'de bır" küçümsenecek bir oran değıl. A>nca yurtdışındakı yurttaşlanmızın çoğu "aktıf yaş" denılen>aşlarda Prof. Dr. RONA AYBA Y G unumuzde. dun\a nu- fusunun 5 5 mıKara iJaştığı tahmın edıiı>or Bu 5 5 mılv ar ınsan, 170 kadar egemen devlet arasında boluşulmuş durumda Bu boluşmede olçut. yurt- taşlık (uyrukluk) oluyor Her de\let. kendı uyrukluğunun nasıl kazanılaca- ğını kendj >aptığı vasalaria kendı be- lırlı>or Ama uvrukluk jasalan yapı- lırken bazı temel ılkelenn de goz onunde bulundurulması beklenıyor "Herkesın sadeee bır uyrukluğu olma- sı", yanı çıfte (çok) uyrukluğa yol açmaktan kaçınılması gerektığı de bu ılkelerden bın Insanlann yurtsuz (va- tansız) olmalan gıbı. aynı anda bırden çok devlete uyrukluk bağıyla bağlı ol- malan da sakıncah sayıhyor Bırden çok uyrukJuğu olan kışının. kımı hu- kuk sorunlan bakımından durumu- nun saptanmasında guçluklerle karşı- laşıhyor Çok uvrukluk durumlannın sayısını azaltmak veya ortaya çıkışını onlemek ıçın uluslararası sozleşmeler de yapılmış olmakla bırbkte. kuçum- senmeyecek sayıda ınsanın bırden çok uyrukluğu olduğu da bır gerçek Gunumuzde. Turkıye Cumhunyetı yurttaşlannın yaklaşık 20"de bın. Tur- kıye sınırlan dışında yaşıyor Bu yurt- taşlanmızın çoğu da Almanya'da "20'de bir" küçümsenecek bır oran de- ğıl Aynca yurtdışındakı yurttaşlan- mızın çoğu "aktif yaş" denılen yaşlar- da Yururluktekı Vatandaşbk Ka- nunu'muz bundan 30 yıl kadar once, yanı ozellıkle Almanya'ya ışçı akımı- nın yenı başladığj bır donemde yapıl- mıştjr Ama o sıralarda bunun, çok yonlu toplumsal sonuçlan olacak bır gelışme gıbı gorulduğü soylenemez Gıdenler de, gende bıraktıklan da, Al- manlar da, bunu geçıcı bır olay san- mışlardı Gıdenlenn çoğu nıtehksız ışçılerdı, bırkaç yıl Almanya'da çalı- şıp. kazandıklan yabancı paralarla Turkıye'ye donecekler, hem kışısel hem de toplumsal duzeyde yararlı ışle- re yatınm yapacaklardı Ama olay, tahmınlen aşan bır bı- çımde gelıştı Çoğu koy-kasaba kültu- runden gelen bu ınsanlann. gelışmış endustn toplumuyla karşılaşmalan. kımı mutlu kırnı mutsuz çok çeşıtlı so- nuçlar verdı Örneğın, Almanya'dakı Turkler çoğu zaman Turkıye'dekı benzerlenne oranla daha fazla para kazandılar, sosyal haklardan yararla- nabıldıler. hastane ve ılaç sorunlan Turkıye'dekı koşullarla karşılaştınla- mayacak olçude kolay çozumlere bağ- landı, taşımacıhk gıbı kentsel hızmet- lerden çok daha ust duzeyde yararla- nabıldıler vb Ama bunun yanında, neo-Nazılenn vahşı saldınlanyla kar- şılaşıp, yanarak can verenler, gelışmış kapıtalıst toplumun ayak takımı çete- lennın kımı zaman kurbanı, kımı za- man uyesı olup turlu kırlı ışe bulaşan- lar çıktı Kultur ve çıkar çatışmalan- nın keskınleştığı ortamlann turlu dengesızlıklere, ruh hastalıklanna yol açtığı goruldu Ama ne olursa olsun. yurtdışında yaşayıp geçımını sağlayan 3 mılyon kadar Turkun çoğu ıçın oradakı ya- şam olağan hale gelse de, bu ınsanlar Turkıye'yle duygusal, aılesel ve hu- kuksal bağlannın kesılmesını ıstemı- yorlar Bu Turklenn arasında 1960'- lann nıtelıksız ışçı duzeyının çok ustunde ış ve mesleklerde çalışanlar \ar Cumhunyet oncesının savaşlar, ya- bancı ışgallen gıbı olaylan. yabancıla- ra kuşku ıle bakılmasına ve bu arada çıfte uyrukluğun da sakıncalı bır du- rum sayılmasına yol açmıştı Örneğın, Osmanlı donemının anayasası (1876 Kanun-u Esasısı), mebus (mılletvekılı) seçılmeyı Osmanlı uyruğu olma koşu- luna bağlarken bır noktayı ozellıkle behrtmıştı "tabüyet-i ecnebiye iddia- sında bulunan", yanı bır yabancı de\ le- tın uyruğu olduğunu herhangı bır bı- çımde ılen surmuş olanlar, mılletvekılı seçılemıyordu Cumhunyetın ılanından sonra yapı- lan ılk anayasa (1924 Anayasası) da. Osmanlı anayasasının koyduğu bu se- çılme engehnı aynen benımsemıştır Çunku. Mıllı Mucadele doneminde. bazı Turklenn îtalya \e Yunanıstan gıbı devletlenn Turkıye'dekı elçılıkle- nnden "himaye pasaportu" aldıklan anlaşılmıştır Bu durum. yıllar sonra, 1946 yılında yapılan mılletvekılı genel seçımlenrun ardından hararetb tartış- malara yol açmışür Aralannda bır eskı Malıye Bakanı (F Ağralı)'nın da bulunduğu bazı kışılenn, bu "himave pasaportlan"ndan almış olduğu TBMM'de ılen surulmuş ve bu neden- le mılletvekıllıklennın geçersız sayıl- ması ıstenılmıştır (Bu konudakı ha- berler ıçın bkz Cumhunyet, 15 Aralık 1946) Sonuç Gunumuzde çıfte uyrukluk konusu, Mıllı Mucadele donemının koşullann- dan çok farkh bıçımde ortaya çıkıyor Çıfte uyrukluk konusundakı toplum- sal değer yargılannın değışıklıklere uğradığı gozlemlenıyor Bır Turkun, aynı zamanda başka bır devletın de uyrukluğunda olması, artık hoşgoruy- le karşılanan, gıderek ıstenır bır du- rum sayılabılmektedır "Çifte pasa- portlu" olmak, hıç değılse toplumun kımı kesımlennde ımrenılecek, ozenı- lecek bır durum sayılmaktadır Sosyo-ekonomık gerçekler ve değer yargılanndakı değışıklıklenn zorla- masıyla çıfte uyrukluk konusunda Turk yasalannda kımı değışıklıklenn yapılması gereklı hale gelmıştır 12 Ey- İul 1980 darbesınden sonra bu amaçla Vatandaşlık Kanunu'na ve ılgılı yo- netmelığe bazı eklemeler yapılmışur Ancak bu değışıklıkler. tıtız bır on- çalışmaya dayanmadan yapıldığından ıstenılen sonucu vermemıstır Ozellıkle, Almanya'dakı Turklenn çıfte uyrukluk sorunlanna çozum bu- labılmek ıçın, Almanya'dakı Tûrk GöçmenJer Birliği'nın ısteğı uzenne ta- rafımdan bır kanun on-tasansı haar- lanmıştır, 1991 yıbnda, o zamankı ıktı- dar ve muhalefet partılenne mensup bazı mılletvekıllennce aynen benımse- nerek TBMM'ye bır kanun teklıfi ola- rak sunulmuştu Bızım on-tasanmıza dayanan ka- nun teklıfi. M Savunma ve İçışlen Komısyonlannda kımı değışıkbklerle kabul edıldı. ama erken seçım karan alınması yuzunden Genel Kurul'a ula- şamadı Ancak bızım on-tasanmızda, askerlık hızmetıyle ılgılı olarak yaptı- ğımız duzenlemeye benzeyen hükum- ler ıçeren bır yasa kabul edılerek l Hazıran I993 tanhlı Resmı Gazete'de yayımlandı Bu kanun ve buna daya- nılarak yayımlanan "Birden Fazla Tabiivetli V atandaşlann Askerlık Yü- kumluluklerini Yerine Getirmiş Sayıl- malanna Dair Esaslar" başbkb Ba- kanlar Kurulu karan, aynı zamanda başka bır devletın de uyrugu olan Turk yurttaşlannın uyruğu olduğu ya- bancı ulkede yenne getırdıklen asker- bk hızmetının, Turkıye'de yapılmış gıbı sayılmasına olanak \ermektedır Belırlı bazı koşullara bağlanarak da olsa, bunun ılke olarak kabulu Turk hukukunda yenı bıraşamadır Ancak çıfte uyrukluk konusunda gelışen hoşgörunun olçusunu ıyı belır- lemek gerekıyor Örneğın. çıfte uyruk- luğu olan, yanı aynı zamanda bır başka devlete de sadakat bağıyla bağlı olan bır Turkun, Turkıye'de ust duzey bır devlet gorevıne atanması bu olçu- yu aşan bır olaydır ARADA BIR ŞERAFETTİN UZUNER Yük. Mühendis Sorunlar Kenti İstanbul istanbul sorunlarıyla bırlıkte bır yun yumağını andırır Çozersınız yumak bıtmez, çozmezsınız, yumak buyur İstanbul un sorunlan genelde uçe ayrılabılır Bırıncısı devletın katkısıyla çozulecek sorunlar Ikıncısı, yerel yo- netımlerın çozmekle yukumlu olduğu sorunlar Uçuncu- su de vatandaşların katkısıyla çozulecek sorunlar İstan- bul her uçunde de yararlanmasına karşın sorunları çozulmez tersıne sorunlar yoğunlaşır kabarır Nedenı, her uç kaynağın yetersız ve eşgudumsuz oluşudur Her gelen yenı yerel yonetım sorunlan çozeceğını soyleme- sıne karşm eskı sorunlara yenılerını ekleyerek gıder Şımdıye değın hıçbır yerel yonetım ust uste ıkı donem ışbaşında olamamıştır Bu da ayrt bır şanssızlıktır Ger- çekte Istanbullu, vaat edılıp de çozulmeyen sorunlarla yaşamaya alışmıştır Ancak son yıllarda dırencını aşan bazı sorunlara dayanımı kalmamıştır istanbul un ınsan kaynağı her sorunu çozecek guçte- dır Nedense yerel yonetımler bu kaynaktan yeterınce yararlanmazlar Her yenı yonetım kendıneyakın veyat- kın kımılerını ışbaşına getırır Sonra da onları koruması altına alır Bırazcık becerı ve deneyım kazanan bu bırıle- rı, yenı gelenler tarafından alaşağı edılır, yetışmış ınsan kaynağını yoketme surecı boylece surgıtleşır Devletın neredeyse yarı gelırının Istanbul'dan sağlan- masına karşın İstanbul dengı kentlerın en yoksuludur Yıllık butçesı bır buyuk sorununu bıle çozmeye yetmez Seçım kaybedılır duşuncesıyle yenı kaynaklar da yara- tılmaz Boylece zengın istanbul yetersız ekonomık ola- naklara tutsak edılır istanbul -herkesın bıldığı gıbı- yuz kılometre karelık kocaman bır koy-kent gorunumundedır Toplam nufusu- muzun %15 ı Istanbul'da yaşar Her yoreden gelen In- sanlarla Turkıye mozaığını oluşturur Ulkenın heryonu- nu, ekonomık kulturel sıyasal ve toplumsal bakımlar- dan sanıldığından çok etkıler İstanbul da kumar, seks, esrar vuruşma yasatanımazlık, kabadayılık, hoşgoru, acımasızhk zengınlık yoksulluk, tarıh, doğa ıç ıçe yaşar ve de (şaşılacak sey) uyuşur İstanbul da yaşayanların ortak dertlerınden bırı trafık karmaşasıdır Arabası olan da olmayan da trafık karma- şasından dertlıdır Bellı saatlerde ne araba surebılırsı- nız ne de yuruyebılırsınız O saatlerde dıkıne çıkmaz, hem yayayı ve hem de taşıtları bunaltır Bır surucunun ya da yayanın hatası hem yaya yuruyuşunu hem de taşıt akışını aksatır Çoğu kez trafık polısı gelene değın kar- maşa ve curcuna surer Trafığı rahatlatmak ıçın kaçınıl- maz onlemler vardır Öncelıkle yerleşım alanının en az %20sının yol olması kuralının yerine getırılmesını on- gorur Ikıncısı, yolların tek yonlu duzenlenmesı ıstenır Son olarak da ınsan trafığının yeraltından taşınması zo- runluluğu onerılır İstanbul a ba'ctığımızda bunların hıç- bırının geçerlılığının olmadığını goruruz Bu koşullar yerine getırılmezse İstanbul da trafığın duzelmesını um- makbosunadır İstanbul da susuzluk yılların olumsuz bırıkımınden kaynaklanır Ellı yıldır su sorunu ertelenerek surgıtleş- mış, bır açmaza saplanmıstır Hele yağmur duasıyla sorunu çozmek Istanbullu ıle alay etmektır Bu tur ışler duayla olsaydı Arap collerı ormandan geçılmezdı Eskı- lerın saptamalarına gore İstanbul da yılın 95 gunu yağ- mur yağar Bunu yapay bılımsel yollarla arttırmak olası- dır Bugunku yonetım bu teknık olanaktan yararlanmayı dışladığına gore bu yaz susuz kalmak yazgımız Zaten alışıkolduğumuz o eskı tısss seslerını şımdıden musluk- lardan duymaya başladık bıle İstanbul ve çevresındekı su havzalarından yararlanmak artık olası değıldır Sa- nayı ve evsel artıkların kırletmedığı gol baraj ve dere kalmamış gıbıdır Tek çozum Melen ırmağı uzerınde yapılacak barajın suyunun istanbul'a akıtılmasıdır Hava kırlılığı ve çevre sorunu gıderek kabarmaktadır 500 bın taşıtın tum yıl boyuncaçıkardığı egzoz gazı ıle kış aylarında yakılan nıtelıksız kukurtlu lınyıt komurunun dumanı Istanbulluyu boğacak olçulerde havayı kırlet- mektedır Çozum doğal gazı yaygınlaştırmak, sobalarda nıtelıklı kukurtsuz komur yakmaktır öyle gorunuyor kı adıl duzen cıler bunu da Allah a havale ederek ışın ıçın- den sıyrılmayı deneyeceklerdır Donuk yuzlu beton yığını, Istanbul'un yesılını de yıyıp bıtırmıştır Dılerız rengı yeşıl olan bugunku yerel yonetı- cıler buna bır çozum getırırler yeşıh daha da yok etmez- ler AĞLAMAKVEGÜLMEK İlhanSelçuk 9 bası60 000<KDVıçınde) Çağdaş Yauntan Turkotcu>ı Cad 39-41 Cağaloğlu-hlanbul Odemeli gönderilmez Kanada ve Quebec î b ddlı, çok kültürlü Kanada'da ayrdış çarüan: Fransızdili Je kültürunün egemen olduğu Quebec bolgesının aynlma gozdağı, ülkenın sıyaseünde gündemın ılk sırasını tutuyor Doç. Dr. AYSELİ USLUATA Y ıllarca ABD'nın etkı alanı- na gırmemek ıçın dırenen. ıkı dılh. ıkı kulturlu bır ulus orneğını başanyla sergıle- yen Kanada'da bugunlerde "toplumsal zamk"ın endı- ğınden. 'Frankofon'lar ıle 'Anglofon'lann (Fransız \e Ingıbz kokenb Kanadalılann) onemh yol aynmına geldıklennden olduk- ça sık soz edıbyor Başka bır deyışle, Fran- sız dılı ıle kulturunun egemen olduğu Quebec bolgesının aynlma gozdağı. ulke- run sıyaseünde gündemın ıik sırasını tutu- yor Federal Parlamento'ya 54 sandalye ıle gıren Bloc Quebecoisadb aynlıkçı partının. "Quebec Bloku Pratisi"nın. temel gunde- mını bağımsız bır devlet kurma olarak ılan etmesı, Kanada'yı yoğun bır kaygılı done- mesokuyor Yerel seçımlerden bınna olarak çıkma- yı. 1995 yılında ıse referandumla bağımsız- lığı kazanmayı planladıklannı bıldıren aynlıkçı Quebec Bloku Partisi lıden Lucien Bouchard, hedeflennı sıyasal açıdan Ka- nada'dan ayn, ekonomık açıdan ıse Ka- nada'ya sıkı bır bıçımde bağlı bır Quebec olarak ozetlerken yeterlı sandalyeyı elde ederek tek başına hukumet kurmayı başa- ran Lıberal Partı lıden, Fransız kokenlı Başkan Jean Chretien ıse Kanada'run bu- tunluğunu savunuyor Toprağı çok buyuk, nufusu ıse çok az olan Kanada'nın 1950'lerde uygulanan goçmen sıyasası sonucunda çok değışık et- nık gruplara, geleneklere, dıllere, dınlere smırlannı açmasına karşın. yıne de, 1986 seçım \enlenne gore, egemen etnık grubu İngıbz( o/ o34), Fransız (%24), Ingıbz-Fran- sız kanşımı (%5) kokenlı Kanadablar oluşturuyor Quebec eyaletı %78 ıle Fran- sız kokenlılenn en çok bulunduğu, Newfo- undland da %89 ıle îngılız kokenlılenn en yuksek olduğu bolge Yıne 1986 seçımle- nnde Kanadalılann yalnızca %62'sı ana- dıllennının İngıhzce olduğunu bebrtıyor 1987 yıbnda Kanada Parlamentosu ıle ye- rel yonetımler tarafından onaylanan Me- ech Lake Anlaşması Quebec eyaleüne, anayasa guvencesı altında, Fransızdıbnı ve kulturunu koruma olanağını tanıyor An- laşmanın 1990'da Newfoundland ıle Ma- nıtoba eyaletlennın ret oyu kullanmasıyla feshedılmesıne karşın. Fransızcanın varlığı ve egemenbğı Quebec mılbyetçılığının sur- mesınısağlıyor Kanada'nn ulusal bır devlet olmadığı, çoğulcu, çokuluslu bır de\let tanımının Kanada gerçeğıne en uygun tanımı oluş- turduğu goruşunu bıbm adamlan ıle eskı Başkan Tnıedeau paylaşıyorlar, ancak bu goruşe herkes katılmadığından eskı tur mılbyetçıbk bugunun Kanadası'nda sıya- sal ve ıdeolojık bır guç olmakta suregıdı- yor Iletışım uzmanı CoUins (1990 xııı) mılbyetçı bır devlet olma yolundakı Kana- da ıle benzer turde bır mılbyetçıüğı amaçla- yan Avrupa Topluluğu arasında paralelhk kuruyor Mılbyetçı kuramın temel tezı, dıl ıle kulturun ulusal özdeşbk ıle bılıncın olu- şumunda onemlı rol oynamasıdır Ancak Colbns (1990 329), sıyasal kurumlann. ulusal ozdeşbğı yaratmada TV, kultur ve dılden onemlı olduğunu savunuyor Nıte- kım, sınır komşusu ABD nın radyo ve tele- vızyon yayınlannın ulkelennde İcolaybkla ızlenmesıne, yayınlanna Amenkan prog- ramlannın egemen olmasına. Amenkan kıtaplannın dergılennın, kultur urunlen- nın altmış yıldır tek yonde ıçenye akması- na karşın bu Kuzey Amenka ulkesınde Kanadalı kımbğının sağlıkb bır bıçımde bugune ulaşması pek çok ıletışım uzmanmı şaşırüyor Ancak burada, pohtıkacılann etkınlıklennın kıtle ıletışım araçlannın po- lıtıka uzenne etkısını kısıtladığı, guçlennın de kıtle ıletışım araclannınkını aştığı gerçe- ğı ortaya çıkıyor Yıllarca Amenkan televızyonunun ulu- sal kımlıklenne ve varlıklanna tehdıt oluş- turmasından kaygılanan, Amenkan kultu- rune karşı durrnanın guçluğunu yaşayan. Kanadalı kımbklennı. sanat ve kulturlen- nı, Kanada ulusalbğını korumaya çalışan Kanadablar bugun bolunmeyı tartışıyor- lar Kanada'dan aynlmayı duşleyen Que- bec eyaletının ABD'nın yenı bır eyaletı olacağı goruşunu. orada yaşayan pek çok yabancı gozlemcı paylaşıyor ABD'nın ay- nlışı korukledığı. yenı bır Havvaı orneğı yaratma çabası ıçınde kımbklennı, kultur- lennı, dıllennı surdurecek Quebecbler ara- cıbğında Fransız kulturunu de Bırleşık Devletler'ın kapsamına alarak, eyaletlennı çoğaltmayı duşledığı one suruluyor Que- beclıler ıse bu konuda sessız kalmayı yeğb- yorlar, aynlmayı savunana rastlamak guç Ulkenın değışık eyaletlennde, değışık kent- lennde akrabalan, yakınlan bulunan kışı- lenn ıkı ayn ulusa bolunmeyı onay lamalan hıç de kolay değıl, aynca, Quebec pasapor- tunun ışe yaramayacağını da çok ıyı bılı- yorlar, ancak, Amenkan pasaportuna da pek sıcak bakmıyorlar TARHgMA Global Forum/94 " ^ • ^ ^ ^ ^ unyadaçevreyı • ^^yıpratmadan I » aşam duzeyının I Mluzeluldıgı bır m ^ y a k ı ş ıçınde • ^ " • ^ ^ ^ kalkınma, ulkemız ınsanlannın amacı olmabdır Buolgu, emperyabzmın somuregeldığı dığer ulkeler ıçın de geçerbdır Bızım gıbı ulkelerdeınsanlann neler duşunduğunu anlama açısından, 24 ve 28 temmuz gunlen arasında İngıltere'nın Manchester kentınde duzenlenen "Global Fonım/94" toplantısında delege olarak yer almak, platformumuz ıçın onemlı bır fırsat oluşturdu Global Forum 94'e, dunyanın dört bır yanından 63 kentten 750 delege katıldı Herkesın yer aldığı genış toplantılar ve ayn ayn gelıştınlen vvorkshop çabşmalannda konuşmalar, Ingılızce, Fransızca ve Ispanyolca yapıldı veanında sımultane çevınlerle o dılı bılmeyenlere ulaştınldı Beşgun suren toplantılar sonucunda Manchester Charter, kabul olundu Bu ad venlen bıldınnın başbğımn hemen altında şu ıbare var "'Demokrasi, bartş için". Bu başbktan sonra toplantının amacını da çok guzel anlatan şu gınşlebaşlanıyor Aşağıdakı ılkeler, bugun egemen olan uluslararası duzeneesaslı bırdeğışıklık getırmek uzere çabalannı bırleştırmede yararlı olacak ağlan ve ıttıfaklan kurmada yardımcı olmak uzere çeşıtlı ulkelerden bır araya gelen grup ve ınsanlar ıçın ortak bır zemın oluşturmaktadır Manchester Chaster aşağıdakı ılkelere bağbbğını behrtır 1) Banşı, ekonomık eşıtbğı ve sosyal adaletı sağlayacak ve global ıhşkılerde buna donuk değışımlerle oluşmuş bır uluşlararası duzen, 2) Üçuncu Dunya'nın borçlannın sıhnmesı ve endustnleşmış Kuzey'ın, hukumetlennden destek goren uluslar otesı şırketlenn, Guney 'e tahakkumune son veren bır uluslararası tıcaret duzenı kurulması, 3) Kaynaklan dağıtan ve azgehşmış ulkelenn surdurulebılır gebşmeyı sağlamada Guney ın gıderlenne katılan bır Kuzey ıle çe\ renın butun dunyada korunması, 4) Yığınsal yıkım yapan nukleer, kımyasal ve benzen sılahlann ortadan kaldınlması veguçlenmış ulkelenn ve bloklann tehdıtlennın ortadan kaldınlması, 5) Asken gıderlenn azaltılarak boylece serbest kalan kaynaklann butun dunyada refahın artınlması ıçın harcanması, 6) Bırleşmış Mılletler'ın kendını meydana getıren temel metne uygun olarak yenılenmesı ve yapısının demokratıkleştınlerek bu yolla banş. adalet ve kolektıf guv enlık temellen uzennde yenı bır uluslararası duzen. 7) Insan haklannı genışletmek ve gerçek demokrasi ve hesap verme ılkesını teşv ık etme, boyle bır demokrasi ezılen uluslar ıçın kendı kadennı belırlemehakkını, butun ekonomık ve sosyal haklan, ırk, renk, cıns ay nmına karşı olmayı ıçenr Çalışma gruplannın raporlanndayeralan temel noktalarda onemlı Bunlan şoyle ozetley ebılınz - Banşın onemı uzennde onemle v urgu yapılmışür Kaynaklann mobılızasyonunda "Fakirlerin de kredi alma> a lay ık olduklan, onların da tasamıf y apıp borçlarını sadakatla odevecekleri, her vesüeyle belirtilmelidir", "Kredi kuruluşJarı kredileri fakirlere de verebilmek için v aratıcı çabşmalar yapmalıdır", "Bir e>e sahip olrna. her erkek ve kadının ayncalığı değil, hakkıdır", "Erkek >e kadınlann evlerdeki çalışmaları mobilize edilmelidir". "Atıklarveniden değerlendınlmelidir." Dılenz 1996 yılında yınelenecek olan toplantıda pek çok maddenın uygulanabıldığı ortaya çıksın Türksen Başer Kafaoğlu SOS İstanbul Çevre Gönüllülen Platformu Sözcüsü (4)TURK KALP VAKFI Tel 275 12 44/45 Fax 266 47 12 Acıbadem'de sahıbındensatılık daıre(Bahçekatı) 3269034 PENCERE ZHHdiHğin Z'sl... 70 mılyar dolar dış borçla ayvayı yıyıp IMF'nın buyru- ğuyla gozaltına alınan bızler, çok değıl bırkaç yıl once akılsızlığımızın kanatlarını takmış, bulutlar arasında Zumruduanka kuşu gıbı suzuluyorduk Ne soylenıyordu "- Korfez Savaşı fırsattır, Saddam gıdıcıdır, 1 koyup 20 alacağız " Sonra9 "- Adnyatık Denızı'nden Çın Seddı'ne kadar Turkluk dunyasında at koşturacağız " Sonra"? "- Vıtnnlere luks cıcıler koyacağız, herkes almak ıste- yecek, ekonomı gelışecek, kalkınacağız. " Sonra "- Erhardt mucızesı boyledır, ekonomık kalkınmada tuketım uretımden once gelır " Sonra'' "- Karadenız Ekonomık Işbırlığı 'nı gerçekleştıreceğız Karadenız bızım gol olacak ' Sonra9 "- Azerbaycan kollarını açmış bızı beklıyor Orta Asya petrolunu Iskenderun'a akıtacağız." Sonra9 "- Pıyasa ekonomısı herşeyı çozumler, pıyasa ekono- mısıne guven, gerısını duşunme sen1 . " Sonra9 Sonrası sogan doğra!.. • 12 Eylul, faşızmın buldozerıyle ortalıkta dolanıp adam bırakmadığmdan, aklı başında kışılerı ıçerı atıp, sustu- rup, polıtıkacılara yasak koyduğundan, toplumda "Z kuramı" ışlemeye başladı Z kuramı ne9 Alfabenın en son harfıdır Z, kuramı da yıllardan berı bızım toplumu sardı Zıpırlık Zıbıdılık. Zırtapozluk Zevzeklık Zırzopluk Ne kadar Z varsa "yukselen değerler" adıyla ortaya dokuldu, doğru durust laf etmek ısteyenın sozu ağzına tıkıldı, "dolarızasyon" yaşam bıçımıne donuştu, "tuke- tım çılgınlığı" 70 mılyar doları har vurup harman savur- duğu gıbı ıç dengelerı de altust edıp ortalıkta ne butçe bıraktı, ne malıye, ne devlet' Korfez Savaşı, Turkıye'nın canına okudu, "1 koyup 20 almak" şoyle dursun, belımı- zı buktu, Saddam gıdıcı olmadığı gıbı Kuzey irak'takı belırsızlık surup gıdıyor, ortaya bır Kurt devletı çıktı, Orta Asya'da Turkıye'nın adı kısasuredegolgelendı, Mosko- va, butun Turkılerı yenıden toparladı, Karadenız Ekono- mık Işbırlığı yattı, vıtnnlere koyduğumuz tuketım cıcılerı ekonomık kalkınmayı sağlayamadı ekonomının batma- sına neden oldu pıyasa ekonomısı hıçbır şeyı çozumle- yemedı, ulusal paranın yerın dıbıne batırdığımız değerı- nı toparlayıp Turk Lırası na guven sağlamak ıçın şımdı çırpınıyoruz, Azerbaycan ve Kazakıstan petrolunu Is- kenderun a akıtmak ısterken karşımızda Rus desteklı Ermenılerı bulduk, ışler tersıne dondu, Turkıye ekono- mısı gozaltına alındı, tuketımle buyuyup kalkınacaktık ama tuketım kısıldı, şerıatçılık aldı yurudu, ulke parça- lanmanın eşığıne geldı • Pekı zevzekler, zıpırlar zıbıdıler, zırtapozlar, zırzop- lar ne yapıyorlar Utanma arlanma yok kı bunlarda yıne ya hey' 1994 TÜRKİYESİ'NİN EN GÜNCEL OLAYI 1925TE YAŞANDI ! METIN TOKER ŞEYH SAIT . VE ISYANI ÜİICÂ YAtiMVİ BOTON KtTAPÇJURD* • Istek er r 2 tutar Kadar posta ya aa damga puiu gonaer nz Kıtapçılara % 25 ındmmlı Memelı göndenlır YAYMEVİ Msşmby« C«dd«« No « A Yenşehır 06420 ANKARA BILGI Tel (0-312)4318122 434 12 71 434 49 96 434 49 99 FftfcS (0-312)431 77 58 KİTABEVt Sakarya C«Mwı No 8 fOatay 06420'ANKARA Te« (0-312)43*41 06 4344tO7F«t« C0-3T2) 43f 77 58 DAÖmM Babıâfi Caddes. No 19 2C«9«loglo 34360 ıSTANBUt Tel 0-2 2 522 52 01 526 70 97 <=aks 0 2 2 52 7 «1 ı BBC VVORLD SERVICE'İ DİNLİYOR MUSUNUZ? BBC VVORLD SERVICE ın vavınlarını Turkçe veya ingıhzce olarak dınlıvorsanız BBC DINLEYİCILERININ BBC \ AYINLARI ILE ILGILI GORUŞ BEKLENTI ve ONERILERINI saptamava vonelık gerçekleştıreceğımız bır araştırma ıçın sızın de goruşlerınızı almak ısterız LÜTFEN BİZİ ARAYINIZ ! Bugunden ıtıbaren her gun 9 00 -18 00 arası Zeynep EL ı arayarak bılgı alabılırsınız PİAR PIAR-GALLUP ARAŞTIRMA ŞIRKETI TEL: (0-212) 274 55 66 (5 Hat) SATILIK Umranıye de Sahıbınden Satılık Daıre Tel: 3356690 ILKMECLIS Hıfzı \ eldet \ elidedeolu 80 000 (KDV ıçınde) Yaıınları Turkocaçı Cad 39-41 Cağaloğlu-hlanbul Ödemdi gonderilmcz