Katalog

1AĞUSTOS1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Cezayir'lidini lider Hattab ölü bulundu •TUNUS (AA) -Cezayir'de aşın dinci lider Abdülkadir Hattab, kansıve 9 taraftanyla birükte bir mağarada ölü bulundu. Cezayir resmi haber ajansı APS, 11 cesedin Cezayir'in doğusundaki bir dağdaki mağarada gömülü olarak bulunduğunu kaydetti. Hattab'ın geçen yıl aralannda Başbakan Kasdi Merbah'ın da bulunduğu çok sayıda cinayete kanştığı bildirilmişti. Hindistan'tfa potisepusu • YENİDELHİ(AA)- Hindistan'ın orta kesimindeki Madhya Pradeşeyaletinde, toprak ağalannın elinde köle gibı çahştınldıklan belirtilen köylülerin haklan için mücadele eden komünist "Naksatile" örgütünün kurduğu mayın tuzağmda, 16 polisın öldüğü bildirildi. Bethü köyünde meydana gelen olayda, gerillalar, yola döşedikleri mayına çarpan polıs aracına makineli tüfeklerle ateş açü. Bangladeş'te dinci laik çaftşmast • DAKKA(AA)- Bangladeş'te, yazarTeslime Nesnn'in idamıru isteyen aşın dinciler ile laikliği savunan gruplar arasında ülke genebnde meydana gelen çatışmalarda 200 dolayında kişinin yaralandığı bildirildi. Muhalefetin çağrısından sonra, öğrencilerin otobüs, tren ve havayolu hizmetlerini engellemeye, işyerlerini kapatmaya çalışması sırasında başkent Dakka'da çaüşmalar yoğunlaşü. Afgani$tan:BBC muhabipi öldörödü • İSLAMABAD(AA)- Afganıstan'ın başkenti Kabil'de. Başbakan Gülbeddin Hikmetyar'la röportajlardan dönen BBC muhabirinin, kimliği saptanamayan kişiler tarafından vurularak öldürûldüğü bildirildi. BBC adına çalışan Afgan muhabir MirVeysCehTin(25) Pakıstan'daki yakınlan, Celil'in önceki gece öldürüldüğünü kaydettiler. FransD imamlar, diploma aldı •STRASBOURG (AA) - Fransa'da, geçen ekım ayında kurulan, Islam Ilahiyat Enstitüsü ilk mezunlanru verdi. Paris Camii bünyesinde kurulan, ilahiyat enstitüsünden mezun olan Fransız vatandaşı lOimam adayı düzenlenen bir törenle diplomalanru aldılar. Paris Belediye Başkanı Jacques Chirac, ilahiyat enstitüsûnün çalışmalannı överek, "Burada yûce gönül, hoşgörü ve ılımlıhk temeli üzerinde Islam dını öğretiliyor" dedi. sıcakmesaj •TAHRAN(AA)-Iran Içişleri Bakanı Ali Muhammed Beşareti, ülkesiyle Türkiye arasındaki ilişkilen "mükemmel" olarak niteledi. Cumhuri İslami gazetesinin haberinde, bir iş gezisi nedeniyle, Tebriz'de bulunan Beşareti, gazetecilere yaptığı açıklamada, "İki ülke ilişkileriningeldiği bu noktada ortak sımrlarda herhangi bir güvenlik sorunu söz konusu olamaz" dedi. Nobel ödüllü kimyaa öMü • LONDRA (AA) - Penisilin, insülin ve B-12 vitamininin kimyasal yapılanm belirlediği çahşmalanyla J964ydında Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen tngiliz araştırmaa Profesör Dr. Dorothy Hodgkin 84 yaşında öldü. Oxford Üniversitesi öğretim üyelerinden Bayan Hodgkin, sonradan hukuk ögrenimine yönelen Ingiltere'nineski Başbakanı Margaret Thatcher'ın da hocası olmuştu. Batı, Cenevre bildirisiyle Bosna politikasmdaki tutarsızlığını yeniden sergiledi • Banş planını taraflara sunarken 'agır yaptınm' tehdidinde bulunan Temas Grubu ülkeleri, planı reddeden Sırplara karşı çaresiz kaldı. Cenevre'de toplanan dışişleri bakanlannın aldığı hafıf uyan karan, diplomatik çevrelerce Batı'nın Bosna politikalanndaki tutarsızlığı ve zayıflığı bir kez daha gözler önüne serdi. Bosnnaaczi Slobodan Miloseviç • Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç, Bosnalı Sırplara son banş planını kabul etmeleri çağnsında bulundu. Banşın eski Yugoslavya'da yaşayan tüm Sırplann yaranna olduğunu vurgulayan Miloseviç, bu nedenle uluslararası planın kabul edilmesinin şart olduğunu söyledi. Dış Haberler Servia - Son ba- nş planını reddeden Sırplar'ı. hafif bir yaptınmla 'cezalandı- ran' büyük güçlerin. "Bosna'ya ilişkin polirikalarındaki tutarsız- lığı ve zayıflığı bir kez daha ser- gUediği" yorumlan yapılıyor. Sırbistan Devlet Başkanı Slo- bodan Miloseviç, son banş pla- nını kabul etmeleri içın Bosnalı Sırplar'a çağnda bulundu. fngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve ABD'den oluşan Bosna Temas Grubu dışişleri bakanlannın önceki gün Ce- nevre'de biraraya gelerek, banş planını bir kez daha reddeden Sırplar"ın nasıl cezalandınlaca- ğını görüştükleri toplantıdan sadece bazı uyanlar ve Sırbis- tan'a uygulanan ambargonun ağırlaşünlması karan çıkması diplomatik çevrelerce, İniyük güçlerin zayıflığı ve tutarsızlığı' olarak değerlendinldi. AFP'nın haberine göre, Bos- na Devlet Başkanı Alia İzzetbe- goviç de, "Cenevre toplanttsı so- nunda yayımlanan bildiri bek- lentilerimizi karşılamadı. Ulus- lararası topluluk, saldınlan durdurmadaki basiretsizüğini bir kez daha gözler önüne ser- di" yorumunu \aptı. Ajanslar, diplomatik kay- naklara dayanarak yapüklan yorumlarda, büyük güçlerin son banş planını hazırladıklan zaman, Sırplar'ın bunu reddet- mesı durumda 'ağır cezalann' gündeme geleceği yolunda uya- nlarda buîunduklannı anımsa- tarak, "Ancak sıra harekete geçmeye gekliği zaman. bir ta- kım bürokratik uygulamaları devreye sokarak aslında Sırp- lar'a yeniden şans tanıddar ve tu- tarsızlıklarını yeniden göster- diler"ifadesinı kullandılar. Büyük güçlerin, başta Boş- naklar'a uygulanan silah am- bargosunun kaldınlması olmak üzere pek çok konuda aralan- ndakı farklılıklan gidereme- diğini belirten ajanslar, "Büyük güçlerin bu zayıflığı aslında, Sı- rplar'a karşı sertleşrikleri taktir- de, hiç de taraf olmak istemedik- leri bir sa>aşın içine yuvarla- nabilecekleri tehlikesinden kav- naklanıyor" yorumunu yaptı- lar. Kaynaklar, Cenevre top- lantısı sonunda yayımlanan bildiride, büyük güçlerin kendi- lerini bağlayacak kararlar al- maktan kaçındığını da vurgu- layarak, "Yaptıkları tek şey, Sı- rplar'a verdikleri, "banş planını kabul ettiklen takdirde ambar- gonun hemen kaldınlacağY sö- züdür. Bu da aslında havuç- sopa yöntemidir. Ancak Batı'- nın yönteminde sopa da yok, sadece havuç var." dediler. Bu arada Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç, Bosnalı Sırplar'ı, son banş pla- nını kabul etmeye çağırdı. Reu- ter'in Tanjug ajansına dayana- rak verdiği habere göre Milose- viç, Belgrad'dayayımlanan"Po- litika" gazetesine yaptığı açı- klamada, banşın, eski Yugos- lavyalı tüm Sırplar'ın yaranna olduğunu, bu nedenle uluslara- rası planın kabul edilmesi ge- rektığini söyledi. THE INDEPENDENT IsyanaBoşnaklider köşeye akışıyor LONDRA (AA) - Bosna- Hersek'in kuzeybatısındaki Bihaç Bölgesi'nde, Sırplar ve Hırvatlarla anlaşarak Saray- bosna hükümetine meydan okuyan ve bölgede "bağımsız yönetim" ilan eden, Bosna Devlet Başkanlığı Konseyı eski üyesi Fikret Abdiç'in zor durumda olduğu bıldınldı. İngihz The Independent ga- zetesı, Bosna-Hersek Cumhur- başkanı Alia İzzetbegoviç'ı ve Saraybosna hükümetıni 'Av- rupalılığa karşı çıkan çılgın Müslüman mücahitler' olarak nitelendiren Abdiç'in, Bıhaç'ın güneyine hakim olan Bosna hükümet güçlerine karşı daha fazla dayanmasının mümkün olmadığını yazdı. Eski Yugoslavya dönemin- de, binlerce işçinin çalıştığı Ag- rokomerc adlı dev tanm tesisi- nin patronu olan Fikret Ab- diç'in. Bihaç'ın Velika Kladu- sa kentinde etrafı su ve mayın tarlalanyla çevrilı bir kalede kaldığını belirten gazete. Ab- diç imparatorluğunun Sırplar ve Hırvatlarla yapılan 'nazik' bazı ticari anlaşmalara da- yandığını. bu anlaşmalann son aylarda ışlemez hale geldiğini bıldirdı. Gazete, Fikret Abdiç'in ürünlenni satabilmek için Hı- rvatlarla anlaştığını, kendisıne ait otobüslenn, eskiden kişi başına 8 mılyon TL. alarak Bosnalılan Hırvatistan'a taşıdığını yazdı. The Independent, Abdiç'in, Bihaç'ın güneyine giden BM insani yardım konvoyiannı durdurmalan içın Sırp askerle- rine para verdiğıni. kendi kontrolündeki bölgede 300 ka- dar Müslümanı. 'hükümet güç- lerine yardımcı olmakla' suç- layarak toplama kampına ka- pattığını kaydetti. Bir grup ABD askeri daha Başkent Kigali'ye geldi Batdı liderlerRuanda'da Koleranın halsiz düşürdüğü Ruandalı mülteci çocuk başını bir taşa dayamış dinleniyor.( P otoğraf: REUTh 1<; Dış Haberler Servisi - ABD Savunma Bakanı NVilliam Perry, Fransa Başbakanı Edouard Bal- ladur ve Savunma Bakanı Francois Leotard Ruandalı mülteciler için başlatılan yardım ope- rasyonlannı yerinde incelemek amaayla bölge- ye geldiler. Yardım operasyonunda görev al- mak üzere Ruanda'ya gönderilmesi kararlaştın- lan ABD askerlerinden 6O'ı daha dün başkent Kigali'ye vardı. Kigali'deki havaalanını yardım faaliyetlerine açmak amacıyla kente gelen ABD askerlerine, yardım operasyonunu yerinde incelemek üzere bölgeye bir ziyaret düzenleyen ABD Savunma Bakanı VVilliam Perry de katıldı Mültecilere yardım etmek amaayla Ruanda ve komşu ülke- lerde görevlendirilen ABD askerlerinin sayısının bu hafta 4 bine ulaşabıleceğini açıklayan Perry, bu birliklerin insani yardım sağlayacaklannı ve BM'nin banş gücüne katılmayacaklannı vurgu- ladı. Savunma Bakanı Perry. Kigali havaalanı- nın yeniden faaliyete açılmasıyîa Goma'daki mültecilere yapılan yardım uçuşlannın bir gün- de iki katına çıkarülabileceğını ıfade etti. Fransa Başbakanı Edouard Balladur ıle Sa- vunma Bi kanı Francois Leotard ıse dün Fran- sa'nın sürdürdüğü "Turkuaz OperasyonıTnun merkez üssü olarak kullanılan Zaıre'deki Goma havaalaruna geldiler. Balladur'un ınceleme gezi- si sırasında Ruanda'nın Cyangugu ve Kıbyuye kentlerine de uğraması bekleniyor. Balladur dü- zenlediğı bir basın toplantısında BM Genel Sek- reteri Butros Gali'nin Fransız askerlerinin çekil- RUANPA^YA YARPIM (Avnjp4 Komsyonu485m. Fransa 60m, l&ya H m. kpanyaî.Sm) ABD 500 Turkuaz Operasyonu (Frtnsıt ortusu) Yardım Orgütleri Japonya Kanada Avustralya IM 10 •..*(*«AW. me tanhı konusunda mümkün olduğunca esnek davranmalannı ıstediğini belırterek. uluslara- rası toplumun 22 Ağustos tarihine kadar yerleri- ne geçecek 2 bin asker •bulabilmesi gerekriğini' söyledi. Bu arada. Ingiltere Sa\unma Bakanlığı bir açıklama yaparak yardım örgütlerine lojistik destek sağlamaİc amaayla Ruanda'ya 600 asker gödermeye hazır olduğuınu bıldırdi. Öte yandan. değişik kaynaklann bıldirdığine göre eski Hutu yönetıminde görev almış olan düzinelerce üst düzey yetkili Ruanda'ya göre döndü. 'a göre ABD, Saddam'ın Körfez Savaşı'ndan sonra devrileceğine inanırken Türkiye bu görüşe katılmadı SaddamkonusundaWashingtonyanıldı,AnkarahaklıçıküVVASHINGTON (AA) - An- kara'nın, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in geleceğine ilişkin üç yıl önce yaptığı değer- lendirmenin "doğru" çıktığı, Washington'un ise yanıldığı bildirildi. ABD'nin etkin gazetelerin- den Washington Post'un Bağ- dat çıkışlı bir haberinde, Körfez Savaşı'nın hemen ardından Ankara'da, Dışişleri Bakan- Uğı'nda yaşanan bir olaya yer verildi. Ankara'yı ziyaret eden bir ABD yetkilisinin, Saddam Hüseyin'in, baskılar karşısında fazla dayanamayacağını ve kısa bir süre içinde de iktidardan • Gazete, Körfez Savaşf ndan bu yana geçen zaman içinde, ABD'nin, Irak toplumunun dinamiklerini anlayamadığının ve Saddam'ın gücünü hesaplayamadığının ortaya çıktığıru yazdı. uzaklaşünlacağını söylediği, buna karşıhk Türk diplomatla- nn, Amenkalı yetkilinin bu de- ğerlendirmesine katılmadık- lannı bildirdikleri kaydedildi. "ABD yetkilisi, değerlendir- mesinin doğruluğundan o kadar emindi ki bir kurşunkalemi de ortasından kırarak kendine olan güvenini gösterdi" denilen ha- berde, bu olayın. şimdi An- kara'da alay konusu haline gel- diğibelirtildi. Körfez Savaşı'ndan bu yana geçen zaman içinde. Washıng- ton'un. Irak toplumunun dina- miklerini anlayamadığının ve 57 yaşındaki Saddam'ın yete- neklerini ve gücünü hesaplaya- madığının ortaya çıktığı da kaydedilen yaada, "Bazılannın aksini iddia etmesine karşın, Irak Devlet Başkanı'nuı iktidan sağlam. Saddam Hüseyin hala işbaşında" ifadesine yer verildi. VVashington Post. Saddam'- ın, parti, ordu ve güvenlik ör- - gütlerinden aldığı güç ile iktida- nnı koruduğunu belirtirken de "ABD'nin, Irak halkının yaptı- runlar karşısındaki sabrını ve di- rencini bir türlü hesaplayama- dığını" da yazdı. Yaada daha sonra şu görüşlere yer venldi: "Irak hükümetinin propagan- da makinesinin ne kadar güçlü olduğu da bir türlü görülemedi. Hükümet, Körfez Savaşı'nı Irak'a karşı bir komplo, BM yaptırunlarını, Irak halkını açlı- ğa sürükleme girisimi ve uçuşa vasak bölgeleri de ülkeyi bölme- ye ve parçalamay a yönelik gay- retler olarak gösterdi." Güvenlik Konseyi karanna KKTC hükümetinden tepki: Egeıııeııliğiıııizitarbşmayız • Başbakan Hakkı Atun, "Gali Rum'a göz kırparak bize baskı yapacağını sanıyorsa yanılıyor" dedi. LEFKOŞA/KONYA (AA) - BM Güvenlik Konseyi'nın Kıbns sorununa ilişkin 939 sayılı karan, Kjbns Türk ve Rum tarafında değişik tepkilere ve yeni bir tartışma zeminine yol açü. KKTC Başbakanı Hakkı Atun, karann, KKTC'ye de aüfta bulunmasına rağmen yeterli olmadığını belirterek "Bi/, banştan ve çözüm- den yanayız ama Butros Gali, Rum'a göz kırpa- rak bize baskı yapacağını sanıyorsa yanılıyor. Egemenliğimiz kabul edilerek çözüm bûlunabilir. İki halkın kabul etmeyeceği bir çözüm gerçekleş- meyeceğine göre baskı boşuna" dedi. Ingiltere tarafından hazırlanan karar metnin- de, tek hükümranlık ve vatandaşlık esasuıa da- yalı bir çözüm' çağnsı bulunuluyordu. Karar- da aynca 'cözümün, kısmen veya tamamen baş- ka bir ülkeyle birleşmey i veya aynlmay ı öngör- meyeceği' ifadesi de yer ahyordu. KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanı Atay Ahmet Raşit de, Güven Arttına Onlemler pa- ketiyle hedeflenen yararlan ortadan kaldıran Avrupa Adalet Divam'nın ambargo karannın, 939 sayıh kararla çeliştiğine dikkat çekti. Rum tarafı Rum basınında yer alan haberlerde ise kara- nn Rum tarafında genel bir memnunluk yarat- tığı belirtildi. Rum yönetimi başkanı Glafkos Klerides'in. sorunun temel yanlannm tartışıl- ması için program hazırlanması ve bu süreç içinde BM Genel Sekreteri'nin Konsey'e rapor vermesinı öngören karar maddesinden duydu- ğu memnunluğu yansıtan Rum gazeteleri, GAÖ paketine ağırlık verilmesinin ise hoşnut- suzjuk yarattığmı duyurdular. Öte yandan Konya'da sanayici. işadamlan ve Meslek Odalan temsılcileriyle görüşen KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, "Artık elele vererek Kuzey Kıbns'ta ekonomiyi nasıl ayak üzerinde tutacağımızı düşünmeliyiz. Rum- lar, Türkiye ile ekonomik işbirliğimizden çok korkuyor" diye konuştu. 'TenrizEüer y patroıûam uzonch • İki İtalyan işadamı, mafya karşıtı savalann öldürülmesine yardım ettikleri iddiasıyla tutuklandı. PALERMO (AA) - Italya'- nın Sicilya Adası Palermo ken- tinde, mafyaya karşı büyük mücadelenin öncülüğünü ya- pan savcılardan Paolo Borsel- lino'nun katledilmesiyle ilgili olarak bir kimya fabrikasının sahibi tutuklandı. Polisin açıklamasına göre, tutuklanan fabrika patronu Giuseppe Romano, Temmuz 1992'de Borsellino'nun beş gü- venlik görevlisi ile birlikte par- çalanarak ölümüne neden olan, otomobile yerleştirilen bombanın yapımında kullanı- lan malzemeyi sağlamakla suç- lanıyor. Romano'nun fabrika- sınm, aynca mafyanın çeşitli anayetlerde kurbanlannın ce- setlerini yok etmekte kullandı- ğı asit malzemesini sağladığı da tahmin ediliyor. Palermo'da cuma günü de, Borsellino'nun katlinden iki ay önce, mafya savcılannın en et- kililerinden Giovanni Falcone'- nin hunharca öldürülmesiy le ilgili olarak bir meyve suyu fabrikasının patronu olan Sal- vatore Vitale tutuklandı. Savcılara yönelik suikastla- nn ardından. aralannda 'Ba- balann Babası' lakaplı mafya patronu Salvatore Riina'nın da (Toto) bulunduğu çok sayıda sanık tutuklandı. Falcone ile Borsellino'nun katledilmeleri üzerine, mafya ailelerine karşı ülke çapında 'balyoz' operasyonlan düzen- lendi. Irakpetrol üı etiıııiııi arttmyor NEW YORK (AA) - BM'nin, Irak'a uygulanan petrol ambargosunu mart ayında kaldıracağına ilişkin söylentilerin yoğunluk kazanması üzerine, Irak Petrol Bakanlığı, petrol üretımini üç kaüna çıkaracak bir plan hazırladı. Irak'ın başlangıçta günde iki milyon varil petrol üreteceği de belirtildi. Irak Petrol Bakanı Safa Hadi Habibi tarafından yapılan açıklamaya göre, Irak, 10-14 ay içinde. OPEC'in kendisine tanıdığı günde 3.6 milyon varillik kotayı dolduracak kapasiteye ulaşacak. Irak, savaştan önce günde 3.3 milyon varil petrol üretiyordu. Güney Irak'taki petrol yataklannın kapasitesinin 20-30 milyar varil olduğu hesaplanıyor. Irak. petrol satışından sağlayacağı gelirin yüzde 30'unu. BM tarafından oluşturulan tazminat fonuna ödemekle yükümlü bulunuyor. New York Times gazetesı, konuya ilişkin haberinde, Irak Petrol Bakanı Habibı'nin, bu yatınmın, Irak ile yabançı petrol şırketlen arasında paylaşılacağını ifade ettığine yer verdi. Irak, ambargonun kalkacaânın duyulmasından sonra. Total ve Elt Aıuıtaıme adlı iki Fransız şirketiyle ön anlaşmalar imzalamıştı. Irak Petrol Bakanı. önümüzdeki 2-3 ay içinde başka yabana petrol şirketlenyle de anlaşmalar imzalanacağını bildirdi. HAİTİ BM Güvenlik Konseyi'nin, ABD'nin işgal planı tasansını onaylaması ile savaşın eşiğine gelen Haiti'de bir genç, karaborsa petrol sat^nda kullanılan alüminyum hunileri vüklenmiş gidiy or. ABD'nin müdahalesi onaylandı NEW YORK (AA) - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, ABD'nın BM şemsiyesi altında Haiti'ye asken müdahalesıni ön- gören karar tasansını onayladı. ABD tarafından Güvenlik Konseyi'ne sunulan tasan, 12 evet oyuyla kabul edildi. Karar aleyhine hiçbir ülke temsilcisi oy kullanmazken Çin ve Brezilya çe- kimser kaldı. Müdahalenin ne zaman yapılacağını ABD Başka- nı Clinton belirleyecek. Kararda aynca. üikede "güvenlik ve istik- rar sağlandıktan sonra" 6 bin BM Banş Gücü askerinın Haiti'ye gönderilmesi öngörülüyor. Karar. BM'ye üye bütün ülke- lere, oluşturulacak çokuluslu bir güce katılarak bir komuta altın- da Haiti'deki askeri yönetime son vermek için işbırliği yapmasına izın veriyor. Bu arada, ABD'nin Güvenlik Konseyı'ndeki temsilcisi Made- leine Albright, konseyde yaptığı konuşmada, ABD'nin Haiti'ye askeri müdahale düzenlenmesi için hazırlıklannı tamamladığını, diğer ülkelerin de istemeleri duru- munda kendilerine katılabilecek- lerini söyledi. Albright, karann iki aşamalı bir müdahaleyi kapsadığını be- lirtti. Albright, bunlardan birin- cisinin Haiti'ye çokuluslu bir askeri müdahale düzenlenerek askeri yönetimin devrilmesi, ikin- cisinin de halk iradesiyle seçılen hükümete yardıma olunması için Haiti polisi ve ordusunun eğıtiminin sağlanması olduğunu kaydetti.