Katalog

7 TEMMUZ1994 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 15 sevinci •BURSA(AA)-Tofaş Otomobil Fabrikası'nın otomotiv krizini aşabilmek amacıyla açtığı ve dün sona eren "Ek taşıt aüm vergisi ve taşıt alım vergısıni bız ödeyelim" kampanyasıyla stoklann Lamarrunı eritmesı, aynca 11 temmuzda "işbaşı" yapüması karan, işçileri sevince boğdu. Türk Metal Sendikası Bursa Şube Başkaru Necati Erol, kampanya sayesinde 18 bin stok aracın tamamen eritilmesi üzerine, işverenin "görüşelim" çağnsında bulunduğunu, dün yapılan toplantıda, 5 eylûle kadar olan zorunJu ıznin iptal edilerek 11 temmuzda işbaşı karan alındığını belirtti. Altm borsası aray&rması lEkono- JmiServisi -Henüz faaliyete geçmeme- Isıne Irağmen yaünmcıl- ann ' büyük ilgisinı çeken Istanbul Altın Borsası hakkında ilk araştırma Dünya Yayınlan arasından yayıinlandı. Dünya gazetesi muhabirlerinden Nedim Şener ile bankaa Vedat Akman imzasıyla yayımlanan kitapta, alünın Anadolu insanı ile yüzyıllar boyu süren arkadaşhğı yanında, aitın konusuna modern çağlann bakış açısından da yaklaşılıyor. NAViçinsongün •Ekooomi Senisi - 5 Nisan Ekonomik önlemler Uygulama Planı doğrultusunda yeni oluşturulan vergilerarasında yer alan net aktif vergisinin (NA V) beyanname verme ve ilk taksidini ödeme süresı bugün mesaı saati bitiminde doluyor. 4 Mayıs 1994 tarihli ve 3986 sayılı kanunla bir defaya mahsus olmak üzere oluşturulan NA V, Vergi Usul Kanunu'na göre defter tutmak mecburiyetinde bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden alınacak. Mükelleflerin net aktiflerinden veya gayrisafî hasılatlanndan hangisi büyükse o değer NAVa tabi tutulacak. Ancak bu vergi, beyan edilen matrahlar ne olursa olsun 10 milyon liradan az olmayacak. Şişecam'da kadro değişikliği • Ekonomi Servisi - Şişecam Topluluğu, yeniden yapılanma projesi çerçevesinde kadrolannı yeniledi. Düz Cam Grubu BaşkanlığYna Alparslan Akına geürilirken, Alev Yaraman'a Cam Ev Eşyası Grubu Başkanlığı, Gülsüm Azeri'ye Kımyasallar Grubu Başkanlığı, Uran özsoy'a Ambalaj Grubu Başkanlığı görevi verildi. Şişecam Genel Müdürü Adnan Çağlayan yeniden yapılanma projesinin temel amaanm, Şişecam Topluluğu'nun rekabet gücünü yükseltmek olduğunu söyledı. Pamukta ihracat tartışması • ANKARA(AA)- Pamukta, bu yıl ihracaün serbest bırakıhp bırakılmayacagı konusu tartışüıyor. Bu konuda izlenecek stratejiyi belirlemek üzere, Dış Ticaret Müsteşarhğı ile Sanayi ve Ticaret Bakanbğı arasında çeşitli toplanülar yapılıyor. Piyanist Lidya-Özlem GrupArgos... Gruplara özel mönüler orrıRRestaurant Cafe - Bar 2510000 YAZARLARIN EVt'nde Pazar, pazartesi hariç her gûn UDveSAZüe RUSENAVSAR [ Dilediğiniz kadar meze, ara sı- cak, yemek, sınırsız yerli içki HEPSI: 300.000 TL Saat 24.00'e kadar, taksiler gündüz tarifesiyle OSMANBEY-2464418 Paketin ilk 3 ayındaki başanyla övünen hükümet, yeni hedef belirlemede zorlanıyor fldnci üçayınhedefleri nerede? AHMETÇELİK "Türkiye'yi düze çıkaracak mı, çıkar- mayacak mı?" tartışmalanyla gensinde, yüzde 50 net faizli bonolar, kapanan fab- rikaiar ve 600 bine yaklaşan yeni işsiz bıra- kan 5 Nisan ekonomik istikrar paketinde, gözler şimdi ikinci üç aya çevrildi. ZASAMMVFZOHPaketin ilk üç ayını yönlendiren tasarruf tedbirleri ile ikinci üç aydaki Hazine'nın yüksek geri ödemeleri birbiriyle çelişiyor. Yine ilk üç aydaki bir kerelik vergiler ve KÎT ürünlerine yapılan büyük fiyat artışlan gibi gelir arttına ola- ğanüstü önlemlerin, yılın üçüncü çeyre- ğinde de aynı miktarda tekrarlanamaya- cak olması da bütçe gelir gider dengesinın kurulması konusundaki iyimserüği orta- dan kaldınyor. FAMA NEMETE GİBMCEKTYük- sek Hazıne faizi ödemelerinin hangi kay- naktan ödeneceği ve maaşlarla birlikte çeyrek katrilyona ulaşacak bu paranın yeniden nasıl emileceğı de kocaman bir sonı işareti olarak zibinleri meşgul ediyor. Bu paranın çekilmesinde yeniden Hazıne bonosu satışı ve ihaleler yoluyla iç borç kaynağına başvurulması olası görülür- ken, Hazine'nin faiz düşürme politikasmı sürdürerek bunu nasıl gerçekleştıreceği merak ediliyor. Faizlerdeki düşüşün dövi- ze yönelişi beraberinde getireceği ve ocak ayında yaşanan "döviz kriri" öncesındeki ortama yavaş yavaş geri dönüldüğü vur- gulanıyor ENIJASTOS TÜKSELİM tkinci üç ayda, enflasyon da umut verici bır tablo çizmiyor. Paranın piyasadan çekilmesi ve 4-5 aya sığdınlan yüksek fiyat artışlannın neden olduğu durgunluk nedeniyle özel- likle geçen ay çok düşük seviyelere gerile- yen enflasyonun, eylülde yeni bir patlama yapacağı görüşü ağırhk kazanıyor. Tem- muz ve ağustosta da talebe bağlı olarak düşük oluşması beklenen fiyat artı- şlannın, eylüldeki patlamanın şjddetini arturacağı da vurgulanıyor. Firmalann stoklannı erittikten sonra, düşük üretim politikalanyla kolay zam yapabilme ola- nağını yakalayabilecekleri de dıle getirili- yor. Aynca ikinci üç ayhk dönemde baa KÎT ürünlerine yapılacak zamlar yeniden gündeme gelecek. Bu anlamda, akaryakıt fıyatlannın arttınlması kaçırulmaz görü- lüyor. "Zaranna satış yaptıklannı" ileri sürerek, "emrivaki zamma" kalkışan özel petrol şirketlen için Akaryakıt İstikrar Fonu'nu kaldınp, "Biraz sabredin" mesajı veren hükümetin, bu ay içinde Tüpraş ra- fıneri çıkış fıyatlannı yükseltmesı güçlü bir olasılık olarak değerlendiriliyor. Akar- yakıta gelecek zammın, pek çok sektöre artı maliyet getireceği ve daha da yüksek oranlı fiyat artışlannı ortaya çıkaracağına işaret edilirken, özellikle kamu çalışanlan- na düşük ücret artışı planlanmasının ta- lepteki durgunluğun sürmesine ve dur- gunluk içinde enflasyon (stagflasyon) günlennın başlayacağına dıkkatçekiliyor. İHRACATAltTMirOKDış ticarette sağlanan rakamsal iyileşmenın ise, sağlıkh bir yapıya kavuşması ve süreklilik kazan- ması için Başbakan Ciller ve Eximbank yetkililerinin vaatleri dışında olumlu bir gelışme gözlenmiyor. Yılın ilk yansında dövızdeki hızlı artışın fiyatlara yansıması ve böylece talebin daralması sonucu fren- lenen ithalatın, dövizde yeni bir artış ol- ması halinde daha da düşeceği anlaşılıyor. Ancak ihracata yönelik ureüme dönük teşviklerin hayata gecirilememesi, dış tica- retin artı bakıye umudunu kınyor. Yeni hedefler açıklanacak mı? Tüm bu olumsuz öngörüler, ekonomik paketin ikinci üç ayı için de ilk üç ay gibi ekonomik hedefler belırlemek konusunda hükümeti zorluyor. Başbakan Tansu Çü- fcr ve ekonomiden sorumlu Devlet Ba- kanı Aykon Doğan'ın yaptıklan açıklama- larda, sadece nisan-mayıs-haziran ayian- nda alınan olumlu sonuçlar üzerinde dur- duklan ve ikinci üç aya yönelik iddıalı he- defler ortaya koymaktan kaçmdıklan gözlenıyor. Başbakan Çiller ve Bakan Doğan'ın, 5 nisanda söz verdikleri gibi, paketin temmuz-eylül dönemi de dahil di- ğer üç ayhk dönemleri ile ılgih' yeni hedef- ler açıklayıp açıklamayacaklan da merak- la bekleniyor. Paris'e giden Tansu Çiller'- in, yurda dönüşündekı tavn, paketin uy- gulanmasındaki metodu açığa çıkaracak. Mnfost Ilrtncl ücmguhükümetkadarlytmserlıaiotı Üretim desteklenmeli ATALA Y ŞAHİNOĞLU (İTO Başkanı) Kredi fazlerinin yüksek olduğu herkes tarafından kabul edildi ve düşürülmeye başlandı. Ancak var olan oranlar hanüz reel ekonomik kesimin kullanabileceği düzeyde değdl. Bankalar parayı ekonominin üretici kesimine aktarmayıp halagizligızli dövızahnakta kullanıyorlar. Kapasite kullanımı yüzde 50'ye kadar düştü. Eylül ayında yapılacak ıç borçgeri ödemeleri için kaynağı yeniden iç borçlanma ile sağlayabilır. Etoğru olan dış kaynakür. Almanya'daki işçilerden para istemekle olmaz. Hele milyonlarca dolannı yurtdışma çıkaran bır başbakan bunu hiç yapamaz. Enflasyona sevinmesinler MEHMET REİS (TTO Hububat Bakliyet Meslek Komitesi Baskanı) Fıyatlann artmasıyla tüketim sabit gelirli kesimde yüzde 30, normal gelirli kesimde ise yüzde 15 azaldı Enflasyon geçen ay düşük çıktı diye kimse sevinmesin. Vatandaşın var olan paraa büyük bir hi2İa eriyor. Bu önümüzdeki üç ayda daha vahim boyutlara varacak ve tüketim çok daha fazla azalacak. İnsanlar ihtiyaçlan olan maddeleri dahı alamaz hale aelecek Bunedenle ben önümüzdeki üç ayı hiç de parlak görmüyorum. Eğer Çiller ve yanındaki danışmanlar ekonominin hastalığına doğru teşhisi koyarak tedaviye başlarlarsa başanb olabilirler. Uygulanan tedavı şekli yanlıştır. Kısa dönemli çözümlerfe ekonomi bır yere varamaz. Türkiye'nin tanm potansiyeli değerlendirilmez. ihracat artmaz ve Irak ambargosu kaldınlmazsa önümüz hiç de parlak değil. îhracatçının borcuödensin OKAN OĞUZ (TtM Baskanı) thracatın yeniden ıvme kazanabilmesı için öncelikle devletin ihracatçıya olan borçlannın ödenmesi, finansman koşullannın iyileştirilmesi ve kur poliükasının ihracatı teşvik eder düzeyde tutulması gerekir. Başbakan'dan aldığımız söz doğrultusun- da, devletin ıhracatçıya olan 6 trilyon lıralık navlun borcunun bir anönce ödenmesini ıstıyoruz. İhracatçının çeşitli kamu kuruluşlanna olan borçlannın alacağından düşülmesını öngören mahsup sisteminin de önümüzdeki üç aylık dönemde mutlaka hayata gecinlmesı şarttır. Eximbank koşullannda ihracata kaynak sağlanması gerekmektedir. Ateşyanmaya devam ediyor PROF.DR.ESFENDER KORKMAZ(tstanbul Ünversitesi Iktisat Fakültesi Dekanı) 3 aylık kısa dönemde, bütçeaçığı daraldı. Ne varki bu başan, ateşin üstünü külleme şeklinde olmuştur. Asıl ateş yanmaya devam etmektedir. Özellikle KlTlerde hiçbiryapısal değışıklik yoluna gıdılmemiştir. Vergi ve hukuk reformu değışiklıkleri için altyapı hazırlanmamıştır. Ekonomide talep daralmıştır. Otomobilde yaşanan gelişmeleri genellemek imkanı yoktur. Durgunluk devam etmektedir. KDV ve ithalat nedeniyle gümrük gelirleri düşmüştür. 3.5 aylık bütçe gelıri 190 tnlyon olarak tahmın edilmektedir. Buna karşıhk eylül •jonuna kadar 228 trilyon liralık iç borç ve maaş ödemesı yapılacaktır. Bu rakamlaradış borç ve diğer konsolıde bütçe harcamalannı da katarsak ikinci üç ay. ilk üç kadar şanslı olmayacaktır. Otomotive destekyetmez İSHAK ALATON (Sanayki) Piyasalar para sıkışıkhğına gırdığı için üretımde büyük bir düşüş var. thracata dönük üretimin desteklentnesi sart. Yani yalnızca otomotiv sektörü değil diğer sektörler de desteklen- meli. Ancak alınacak tedbirler konusunda şartlar oldukça bozuk.Tüm bunlar karankkta ıslık çalmaya benzesede umutluyuz. Açıklanan enflasyon rakamlan da aslında gerçeği yansıtmıyor. Üreümin ve zamlar nedeniyle satışlann düşmesınden kaynaklanan bır düşüş bu. Bir iki ay daha devam eder. Talep artışı normale döndüğünde ortada satacak mal da kalmayacak. Koşullar üretimi engeUiyor. Ekonomik kriz nedeniyle işten çıkanlan Türk işçilerinin yerini ucuz kaçak yabancılar abyor ^RoıııaııyaVlaııgelipişimiziçaklılar • Eski Doğu Bloku ile Afrika ve Ortadoğu'dan turist vizesiyle gelip, ayhk 1 milyon lira gibi komik ücretlerle kaçak çalışan işçiler, özel sektör ve belediyelerde kolayca iş bulabüiyorlar. Ekonomi Servisi - Ekonomik krizle birlikte ışsizük oranı yüzde 16'lara tırmanan Türkiye, yurdışından işçi ithal ediyor. Yurtdışından Türkiye'ye kaçak olarak çalışmak için girenlerin çoğu Romanya, Bulgaristan, Rusya, Azerbaycan gibi eski Doğu Bloku'na dahil ülkelerden geliyorlar. Bunlann yanı sıra îstanbul'un çeşitli işçi pazarlan- nda Cezayir, Filistin gibi Afrika ve Ortadoğu ülkelerinden işçilere de rastlanıyor. Kaçak işçiler, ucuz maliyetleri nedeniyle daha yoğun bir biçimde ekonomik kriz nede- niyle işten çıkanlan Türk işçilerin yerini alıyorlar. Sadece Romanya'dan her hafta Türki- ye'ye yasal yollardan giriş yapan kişilerin sayısının 1400'ü bulduğu söyleniyor. Ro- manya'dan yolcu taşıyan Nişikli fır- masının bir yetkiüsine göre gelenlenn ço- ğu turist vizesine sahip olmalanna rağmen Türkiye'ye kaçak yollardan çalışmak ıçın J'un çeşitli setntterinde her ülkeden kaçak giriyorlar. DÎSK Yöneum Kurulu Üyesi Ismafl Hakkı önal Türk işçisi dururken yabancı ışçılenn ışe alınmasının, ışsızlığın arttığı bu ortamda, kabul edilemez olduğunu belir- terek iç göçle büyük şehirlere gelen Ana- dolu işçisinin bundan büyük zarar gördü- ğünü belirtti. Tekstil Sendikası İstanbul Şube Baş- kanı Kazım Doğao, yurdışından gelen işçi- işçiye rastlamak mümkün. lenn aylık 900 bin-1 milyon gibi asgari üc- retin altında 'komik' rakamlara çabştığını belirterek "Bugün asgari ücret 1 milyon 700 bin. Yabancı işçiler ise aylık bir milyo- na çaltşryoriar. Bunim janı sıra sçorta, ver- gi, komıt fonu gibi işverenin ödemesi ge- reken ama >abancı işçiler için ödemediği yaklaşık 1 mihon 643 bin lirayı da hesaba kattık mı, ortaya her çalıştırilan vabancı işçi başına 2.5 milyoaa yakın bir hakstz ka- zanç ortaya çıkıyor" dedi. Birkaç sene öncesine kadar günlük yevmiyesi 500 bin lira olan bir inşaat işçisi, yurtdışından işçi akımı ile bugün emeğini gün- lük 300 bin lıraya pazarlamakta zorlanıyor. Beledıye-tş sendikası Genel Sekreten Kasun Vorulmazbas, sırf fstanbul içinde 40-47 bin arasında yabana işçi bulunduğu- nu iddia ediyor. Yol-İş 1 No'lu Şube Müdürü Ercan Atmaca bu rakamı doğruluyor. Yorulmazbaş'a göre bunlann 20 bini hızmetler sek- töründe. 20 bini inşaat sektörün- de ve yaklaşık 7 bin tanesi ise tekstil, yedek parça yapımı gibi dığer sektörlere dağılmış durum- da. Yorulmazbaş kendı gözlemle- nne göre Adana'da Rus ve Ru- menlenn, Bursa'da Bulgaristan'- dan gelenlerin ve Izmir'de yine Rumenlerin çoğunlukta olduğunu ifade ediyor. istanbul içinde yabana kaçak işçileri çalıştıran işyerleri Topkapı, Şirinevler, Merter, Halkalı, Hadımköy, &ytinburnu ve Güngören'de yoğunlaşıyor. tstanbul Emniyet Müdürlüğü Yabana- lar Şube Müdürü Arife Emiıier, belediye- lerin bile taşeronlar aracıhğı ile kaçak ya- bancı ışçı çalıştırdığını belirtti. Sanayicîlik kâılı olmaktan çıktıEkoııomi Servisi- Türkiye'nin en büyük mada öz sermaye kârhlığının yüzde 30.4'ten 150 sanayi firmasının reel saüş kârhlığının yüzde 29'a, satış kârlıhğımn yüzde 7.4'ten 10 yıllık trend içinde gerilediği açıklandı. yüzde 5.5'e düştüğü açDdandı. Özsermaye Istanbul Sanayi Odası'nınyaptığı araştırma- devir hızmın artünlmasıyla birlikte, özser- Karlılık tablosu ya göre son 10 yılhk dö- nemde 150 büyük fir- manın net katma değer dağıhmında maaş ve üc- ret payımn yüzde 42.2'- den yüzde 54.7'ye yük- seldiği belirtilirken. kâr paymm yüzde 28.1'den yüzde 15.3'e gerilediği bildirildi. Araşürmada, odenen faizlerin net katma değer içindeki payının değişmediği vurgula- nırken, söz konusu dönemde 150 büyük fir- İSO'nun araştırmasına göre son 10 yılda 150 büyük fırmanın yarattığı katma değer içindeki kar payı yüz- de 15'egeriledi. maye artışındaki azalışın satış kârlıhğı- ndaki düşüşe göre daha sınırb ölçülerde kal- masını sağladığı beh'r- tildi. Araşurmada. çalışan başına düşen net katma değerin 10 yılda yüzde 65 artüğına dikkat çekiürken, aym dönemde istihdamda yüzde 20 artış sağlandığı, 150 büyük firma genelinde işgücü verimliliğinin önemü ölçüde artüğı kaydedildi. Yıllar 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 Kar/satış (%) 7.3 6,7 58 5.9 96 89 86 8.8 5.5 Kişi başına net katma değer (milyon TL) f.9 t.S 19 22, 27 2^ 23 2.7 3.3 Karabük cezalandınlıyor Ekonomi Servisi - Karabük Demir-Çelık"te hayati öneme sahip 3 yüksek fınn. bakımı yapılmadığı için bu yılın eylül ayından başlayarak 1994 Mart ayına kadar, bir daha çahşma- mak üzere ölecek. Telafisi im- kansız bu ölüm. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Veysel Ata- soy'un yüksek fınnlann bakımı için gereken malzemelere ait ak- reditifi açtırmaması sonucu or- taya çıkacak. Öz Çelik-İş Sen- dikası Genel Başkanı Metin Türker. "Bakan Veysel Atasoy konudan haberdardır, Başbakan Yarduncısı Sayın Murat Kara- yaIçın dahi haberdardır" dedi. Herkese bir vergi numarası verilecekANKARA (ANKA) - Hükümetin ge- çen yıhn sonunda TBMM'ye sunduğu üç vergi tasansından bin daha yürürlü- ğe girdi. Resmi Gazete'de dün yayımlanan ya- sayla her Türkiye Cumhuriyeti vatanda- şına bir vergi numarası venlmesi karar- laştınldı. Herkese vergi numarası venl- mesiyle ilgili esaslan Maliye Bakanlığı düzenleyecek. Yasayla özellikle milyarhk düğünler- le kamuoyunun gündemine gelen har- camalann kaynağının sorulabimıesıne de olanak sağlandı. Maliye müfettişleri, hesap uzmanlan ve gelirler kontrolörle- ri tarafından yapılan incelemeler sırası- nda harcama ve tasarruflannı vergi ödenmiş ya da vergiye tabi olmayan ka- zançlardan yaptıklannı ispat edemeyen mükelleflere, ispat edemedikleri bölüm için re'sen vergi tarhedilebilecek. Yasa- daki bu düzenleme geriye dönük olarak da işletilebilecek. Vergi Usul Yasası'nda yapılan deği- şiklikle amortisman oranlan da düşü- riîldü. Buna göre mükellefler amprtis- mana tabi iktisadi kıymetlerinin değe- rini yüzde 20 oranından fazla olmamak üzere serbestçe belirleyecekleri oranlan kullanarak yok edebilecekler. Bu oran daha önce yüzde 25 olarak uygulanı- yordu. Azalan bakıyeler sistemine göre uygulanmakta olan amortisman oranı ise yüzde 50'den yüzde 40'a indirildi. Oranlann aşağı çekilmesiyle, amortis- man aynlmasının kötüye kullaru- lmasımn önüne geçilmesi amaçlandı. Vergi kaçakçıhğı suçu "mûkeflef veya sonımlusu tarafından kasten vergi zi- yanına neden olunması" şeklinde yeni- den tanımlandı Ağır kusurun tanımı ise "vergi beyannamelerinde toplam 100 milyon liradan az olmamak üzere beyan- namede yazılı vergi matrahmm yüzde 10'umı geçen bir miktann eksik bildiril- mesi'' olarak tammlandı. Yapılan degı- şikükle kaçakçılık suçu işleyenler için öngörülen hapis cezasımn alt sının üç aydan 6 aya çıkanldı. Bu suçu işleyenle- re altı aydan üç yıla kadar hapis cezası venlmesi öngörüldü. Kaçakçüığa teşeb- büs suçundan ver^en cezanın alt sımn ise bir aydan üç aya yükseltildi. Bu suçu işleyenlere ise üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilebilecek. Otomobil giderJerinin yansı Gehr ve Kurumlar Vergisi Yasası'- nda yapılan değişiklikJerle de işletmeye kayıtlı olan ve işte kullanılan taşıtlann akaryakıt ve benzen gıderlerinin sadece yansının gider olarak gösterilmesi esası getirildi. IŞÇEMN EVKEMNDEN ŞÜKRANSONER Rest ve Höf Kağıt oyunlarını hiç bilmesem de "rest" ve "blöf" söz- cükleri arasındaki büyük anlamfarkını ayırtedebiliyorum. Büyük kumarbazların ellerinde yeterli kart olmasa da, rest çektiklerini, aslında blöf yaparak oyun kazandıklarını duyarım. Blöf yapmışsanız ve karşınızdaki restinizi gör- müşse, sonunda çok kötü kaybetmek de vardır. Otomobil sanayicileri, hükümete rest çektiler. Arkaları- na medyayı da alarak istedikleri tavizferi kopardılar. Eko- nomik pakette öngörülen ortak özveride paylarına düşen- lerden kurtuldular. Üstüne hepimiz adına haksızlık olan özel haklar kopardılar. Dış pazarlara açılması söz konusu olmayan, kalitesiz ve pahalı yerli otomobillerin, vergi in- dirimi ile geçici fiyat indirimi, iç satışı hızlandırdı. Şimdi liberal ekonominin, sermayenin savunucuları bile, oto- mobil sanayiine sağlanan büyük ayrıcalığa isyan ediyor- lar. Ekonomiye, krlze hiçbir katkısı olmadığını vurguluyor- lar. Otomobil sanayicileri, büyük patronlar rest çektiler ve çoğunluğun çıkarlarına karşı çok haksız kazandılar. Elle- rindeki kartlar güçlüydü. Daha doğrusu slyasl iktidarı oluşturan çarkın içinde güçlü silahlara sahiptiler. Büyük gazeteler, televizyon kanallan, iktidar çarkı ellerindeydi. Şimdi liberal ekonominin sözcülerinin, "Vergialmayarak, yardım ederek ekonomik krizden çıkılacaksa, asıl ihracat yapan sanayiden vergi almmaması, yardım edilmesi ge- rekmiyor mu?" türünden eleştiriler yapmaları, olanı de- ğiştirmiyor. Belki de, otomobil sektörünün ardından baş- ka sektörlerin yine vergi indirimi, yardımlar eliyle kurtarıl- ması kotarılmak isteniyor. Geçerli olan rest çekmekse, Türkiye'de üretim yapan bütün sektörler bunu yapabilir. Onlardan çok daha güçlü olarak, üretenler ve onlar adına örgütleri rest çekebilir. Mantıkla baktığınızda üreten çoğunluğun, işçinin, köylü- nün, memurun resti çok daha etkili ve güçlü olabilir. örneğin halkın tümünün ortak çıkarlan adına, "Pahalı ve kalitesiz üretim yapan otomobil sanayii kurtanlıyorsa, otomobilden çok daha yaşamsal alanlarda üretim yapan enerji, ağır sanayi, halka ucuz ürün veren K/T'ler çok da- ha acil kurtarılmalıdır" diye ayaklanılabilir. Oysa aynı günlerin gazete haberlerinde, artıksıradanlaştığı için bü- yük haber bile olamayan KlT'lerin, halkın 70 yıllık birikim- lerinin akıl almaz bir şekilde değerlerinin altında (iyatlarla yağmalanmasınm örnekleri veriliyor. Sümerbank'ın Be- yoğlu'ndaki 7 katlı binası, aynı yerdeki bir dükkan fiyatına satılmak isteniyor. Burdur SEK, mülk değerinin beşte biri fiyatına gidiyor... Seçim zamanı, "Kotayı kaldırdık istediğinizkadar tütün ekebilirsiniz" diyen Başbakan ve bakanlar halen hükü- mette. Buna güvenip tütün ekmiş üreticinın ürünü elinde. Onların resti, daha doğrusu ısyanı çok daha yaşamsal, in- sancıl ve haklı, ustelık etkili de olabilir. Krizden çıkma adına akıl almaz bir pahalılığın üstüne, ücretlerinin aşağı çekilmesi, yeni sözleşmelerde zam görmeme, ücret artışı alamama, imzalanmış sözleşme- den geriye dönüş, eksik ücret, işsizlik gibi tehditlere hedef olan işçiler ve memurlar hele bir rest çekerse yer yerin- den oynayabilir. Görünüşe bakılırsa da uzun bir zamandan bu yana "öz- veri" adına sesini çıkarmayan Türk-iş de isyan etmiş bu- lunuyor. Türk-lş, ödenmek ıstenmeyen sözleşme zamla- rı, özelleştirme, çıkarmalar dahil bir dizi işçi sorunu için hükümete rest çekti. Programa, Başkanlar Kurulu'nda alınmış kararlara göre 12 temmuzda Başbakanlığa yürü- yüş, 20 temmuzda da genel eylem, yanı iş bırakma var. Başbakan ve bakanlarda, iktidarın bütün kadrolarında yüreklerin pır pır atması gerek. Bu, kişisel maddi manevi destek vermiş, medyasını hizmetine sunmuş patronların restinden de korkutucu, ürkütücü olmalı değil mi? Rest çekenler, milyonlarca oyun, üretimi durduracak, sokağa çıkabilecek yüzbinlerce işçinin temsilcisi. Üstelik restleri kıyaslanmayacak kadar daha haklı nedenlere dayanıyor. Gelin görün ki, hükümet ve kamuoyunda bu reste karşı büyük bir ilgisizlik, ciddiye almama var. Galiba rest, blöf olarak görülüyor ve algılanıyor. Türk-İş'in ciddiyetine, elindeki kartlara, niyetine inanılmıyor. Türk-iş sizce rest mi çekti, blöf mü yaptı? Hükümet tarafı resti blöf olarak al- gılamakla, aldanıyor, yanılıyor mu? Rest ya da blöf, tuta- cak mı? Bu kez biz hiç yorum yapmadan, bu işin sonunu bekleyip görmek istiyoruz. Hükümet kararlarının insan hakları, ekonomik gereklere göre değil, iktidarı oluşturan sermaye güçlerinin restlerine göre alınmasından hayıfla- nıyoruz. Çoğunluğun haklı çıkarları için doğru dürüst rest çekebilecek kadar bile nitelikli, örgütlü olamamasından, onlar için, restle blöfun birbirine karışmasından acı duyu- yoruz. Turizmci, ^ihracatçı 9 sayılmakîstiyor BÜLENTECEVİT ANTALYA - Hükümetin turizm sektörüne destek ver- mek amacıyla aldığı "adl ön- lemler" turizmcileri sevindirir- ken, ihracatçı sayılmak. yeşil pasaport ve konut fonu uygu- lamasının kaldınhnası gibi ta- leplerinin tekrar ıncelenmesini istediler. Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AK- TOB) Başkanı Ali Berberoğiu, önlemlerin sektöre ıvme ka- zandıracağını vurgulayarak, "Başbakan Tansu Çiller ve Tu- rizm Bakanı Abdülkadir Ateş'- in de katıldığı Antalya Top- lannsı'nda sektör temsilcileri- nin sunduğu taleplerin önemli bir bölümü kabul edildi. Ancak hükümet, talebimiz olan tu- rizmcilerin ihracatçı sayılması, yeşil pasaport kullanılması ve konut fonunun kaldınlması ko- nulannı yeniden incelemelidir. Çûnkü tâıutun için vurtdtsma çıkarken vize sorunuyla karşı- laşıyoruz. Aynca yılda 6-7 kez dtşanya gittiğhniz oluyor. Fon için 100 dolar da bizi etküiyor" diye konuştu. TURSAB Antalya Bölgesel Yürütme Kurulu Başkam Ni- zamettin Şen ise hükümetin, sektörün krizden kurtulması için aldığı önlemlerin bir an önce uygulamaya konulması gerektiğini söyledi. Şen, ge- cikmenin 1994 yıhmn yitiril- mesi anlamma geleceğini, des- teğin hemen yaşama geçiril- mesi halinde de 1995 yılı umutlanmn yeniden doğa- cağma işaret etti. 3trilyoniukkayıp 1993 yılı ilk 5 ayına oranla bu yüki turist sayısında yüzde 51 oranında düşüşün görüldü- ğü Antalya'da ekonomik kaybın 3 trilyon lira dolayında olduğu belirtiliyor. Rus ve İsrailli turistlerin Almanlar kadar bol para harcamadı- klanna değinen AKTOB Baş- kam Ali Berberoğiu, alınan önlemler sonunda turizmcinin tanıtım ve pazarlamaya yöne- leceğini belirtti. Pirelli P 3 0 0 SUPERTEX Kazanaıt Sanslı Plakalar' e ^e Radyo Nurrbef One ışbtriıgı ıle Kozırtanan tstonbu' Tokstlen Şansli c ûk3İ3rProgranınaa 1 8 Ekım 3 1 Araİık 19Ç3 tanhlen aras-nda dordef ade' PiraK P300 SUPCRTCX b^q. kozonar plckalonn ydmk li«*ui aşagıdadır Tauhule*Tn en geç 21 Tıınmuı 1994 soat 16.00 ya kodar Varor, Coddes. Nc 9 AJuoroy/fstoibul od/es ndekı PceJir yeftıi' 5af<cis< OTOSiRe başvurarak lasKklermı alrnatarı gerelcrr>eitiedır Losîıkler başvuran yedek talıhlıler arasmdan lıstedekı sırabmoya gore ilk 4 kışrye venlecethr BİIIIJ!fM 2- 34 TJf 38 lAlllillh 34 THV uwmı»um\ 6-34 TM « İKLIIJIıH 8- 34 TJH 90İI<EIIMW 10- 34 TJT S4 Şart5İı Piakajar pogfomı kamporfyas* .Vrii* Pryongo Idotesı Bar 3 28 Ç l<W3tof^veBG7 I M f 0 ı 3 00 02/ IQ57-W?» soyv! t