Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 TEMMUZ1994 CUMARTESİ HABERLER fYkslr ıı l u l m e l n d ı * ^' a > B 1^77kutlamalarıiçinTaksimMeydanıCumhuriyettarihindebelkibirdahayaşanamayacakdüzeydejuksekbirkatdımasahneolmu^tu/Bınlerı'ı^ının V ı O ş K U l U I J d Ş l d U l v e eme^çini,, D u bayramı coşkuyla kutlamasını çok gordüîer. Birileri topluluğun üzerine ateş açtı. Beyaz renkli bir Renault otomobilden »e Sular İdaresi'nin uze- rindenrilümkusanları kimler örgutlemiştijiatüam neden yapılmıştı...Hafı/alardan silinmeyeeek bu katliam uzun sure tartışıldı, araştırıldı yine de sonunda faili meçhul olaylar listesine girdi.. Alanı solakapama projesi Taksım'de 34 kışırun olmesı- ne. 100'den fazla kışının de yara- lanmasına neden olan olaylarda. acaba u Sular İdaresi'nin uzerin- den" topluluğa ateş açanldr kımlerdı 9 Ya da yıne ayru ddkı- kalarda kalabalığın ıçıne dalarak aıeş açan sı- lahlı kışılen taşıyan beyaz renkh Renault oto- mobıl neyın nesıydı 0 Bu katlıamı kimler or- gutlemış, neden yapmışiardı 9 1 Mayıs 1977'\ı ızleyen gunlerde kamuoyu öncelıkle bu sorulann yanıtlannı beklerken ıktıdardakı "Milliyetçi Cephe" hukumetının sozculen "birlik \e beraberiik" sovlemlenvle durumu ıdare etmeye çahşıyorlardı Bu arada Taksım'ı gostenlere kapatmak ıçın Kultur Ba- kanhğı acılen Taksım"e bir camı yapılması ıçın karar alıyordu Başbakan Suleyman Demirel Başbakan y ar- dımcılan Necmettin Erbakan, \lparslan Türkeş ve Turhan Feyzioğlu lıderlığındekı sağ partıler koalısyonu. kathanun gercek suçlulannm bulu- nupyargılanmalan venne doğrudan 1 Mayıs ı kutlayan kesımlen suçlamaya daha bır onem venyordu Taksim Meydanı nın bundan boyle ozellıkle ılencı- demokrat çevrelenn her turlu gosten ve toplantılanna "suresiz olarak kapatıl- ması" karan da benzer olaylann yınelenmeme- sı ıçın alınabılecek en "köklü" onlem olarak bır kez daha gundeme getınlrruştı I ...Ve cami projesi devrede Yıne aynı gunlerde, demokrasıyı. laıkhğı ve özgurlukİen savunan ılena çevrelenn, Tak- sim'e "1 Mayıs Meydanı" adını vermeye başla- malanyla bırlıkte, MC'nin Kıiltûr Bakanlığı'- nda da Taksim'e "acilen bir cami" yapılması yonunde kararlar ahnması. acaba salt bır rast- lantı mıydı'' Olaylann uzennden henuz on beş gun bıle geçmeden Kultur Bakanlığı Eskı Eserler ve Muzeler Genel Mudurluğu'nden 13 Mayıs 1977 tanhınde ımzalanarak cıkan 732 34 4 5998 sayılı yazının "içeriği", bu sorunun yanı- tlanmasmda cıddı kaygılar yaratacak ozellıkler taşıyordu Genel mudurluk "aceleyle kaleme alındığı" hemen bellı olan bu yaasında. "İstanbul, Be- yoğlu, Taksim MeydanTndaki tarihi su makse- minin batısında. 11 pafta, 406 ada iızerinde yaptırılmak istenen cami ve kulliyesi hakkında". yıne Kultur Bakanhğı'na bağlı ama "ozerk" sayılan Anıtlar V uksek Kurulu'ndan karar alı- nmasını talep edıyordu \ uksek kurulda onay- lanması ıstenılen projenın adi ıse "Taksim Ca- mii Şerifi Kulliyesi" şeklındeydı \e henuz "a\an proje" olarak tasarlanmıştı Kultur Bakanlığı Eskı Eserler \e Muzeler Genel Mudürluğu'nun bu yazısındakı "acele- ciliğin" en açık gostergesı camı yapılması ıste- nılen yenn tapudakı "parsel numaralarının" be- Iırtılmemesı \e salt "imar adasının" numarasıy- la yetınılmış olmasıy dı Ovsa ımarla ılgıb mevzuata ve Kultur Ba- kanlığı nın bu yondekı kendı uvguladıgı kural- lara gore, An'tlar Yuksek Kurulu nun bu pro- jeye onay verebılmesı ıçın "hangi parseller üze- rinde" ınşa edıleceğjn'n belırlenmesı ve avnca emokrasiyi, laikliği ve özgürlüklerisavunan ilerici çevrelenn, Taksim 'e 7 Mayıs Meydanı' adını vermeye başlamalarıyla birlikte, MC'nin Kültür Bakanlığı 'nda da Taksim 'e 'acilen bir camVyapılmasıyönünde kararlar ahnması, acaba salt bir rastlantı mıydı? V*» lwvvl«> K i t f r i O gün Taksim'de 34 devrimci oldunilmüş 100'den fazlası da jara- T c uvy i c «111.1 ı a n m ı ş t l Zamanın Demirel başkanlığındaki "Milliyetçi Cephe" hıi- kümeti katilleri btıimak yerine, 1 May ıs'ı kutlay anları suçluyordu. ••parsel sahiplerinin de mu>afakatlannuı" alınmış olması gerekırdı Kanlı 1 Mayıs olaylanndan hemen sonra, 13 Mayıs 1977 tanhınde devreye sokulan "resmi yaztşmadaki" bu yasal eksıklığın nedenı ıse "parseller kesinleşinceye kadar'" geçecek sureyı hemen kazanmak ve aynca yıne camı yapılmak istenen parsellenn mulkıyetını "elde edebil- mek" ıçın de resmı bır "dayanak" oluşturmaktı Çunku, genel mudurluk yazısındakı "406 no'lu imar adası" ıçensınde kalan parsellenn bır kısmı beledıyenın. bır kısmı Hazıne nın. bır kısmı vakıflann, bır kısmı ıse Zıraat Bankasf- nın mulkıyetındeydı Gaynmenkul Eskı Eserler ve Anıtlar Yuksek Kurulu, kendı genel mudurluğunun bu "eksik" başvunısunu değerlendınrken 'imar >e mülkiyet hukukunu gö- zardı ederek" aynı eksıklığı ka- ranna da yansıtmaktan çekın- medı Gerçı. kurulundosyayı'İnce- lediği" aylarda MC hukumetı değışmış. 21 Haziran 1977 se- çımlennden sonra ışbaşına "Ecevit hükümeti" geçmış. boy - leceTaksım'ecamı yapılması ıçın kuruldan "ka- rar bekleyen" MC'nin Kultur Bakanı Rıflcı Danışman da aynı nedenle bakanlıktan ay- nlmıştı. ama bu konuda oluşan "resmi uz- laşmada" bırdeğışıklık gozlenmıyor. "işlemler" devam edıyordu Incelemelennı "iki ay" gıbı kısa bırsurede ta- mamlama becensmı gosteren Orhan Alsaç baş- kanhğındakı Anıtlar Yuksek Kurulu 8 Tem- muz 1977 gunu yaptığı 282 sayılı toplantısmda, "Tarihi su maksemine zarar \ermemek, eski ese- rin goronumune olumsuz yonde etki eden ci>ar mezbeleliği kaldırmak şartıyla Maksem'e mesa- fe kaydı aranmaksızın yenı bir camı yapılması- nda eski eser açısından sakınca bulunmadığına" karar vermıştı Anıtlar Yuksek Kurulu'nun 09.07.1977 gun ve 9924 sayılı bu karan. aslında salt imar \e mulkıyet hukuku açısından değıl, eskı eserlenn "çevresiyle birlikte korunmalan" yönundekı ge- nel ılkelere de uygun duşmuyordu İPrajeye tamMH ayncabk Bınnası. kurul her ne kadar "tarihi su makse- mine zarar \ermemek" ve buna ek olarak "char mezbeleliği kaldırmak'" gıbı v urgulamalar yapı- y orsa da bu mezbeleliği temızlemek ıçın bır y apı yapılması yenne çevreyı gerçekten "temizle- mek" ve tanhı maksem yapılannı bır "anıt" gıbı ortaya çıkarmak daha doğru bır "eski eserci" yaklaşım olabılırdı İkıncısı. İstanbul da "tek örnek" olarak ka- lan ve ustelık geçmışte şehır suvunu pay- laştırdığı ıçın bulunduğu yere "Taksim'" denıl- mesıne de neden olan boylesı bır kultur mırası- na yaklaşma mesafesının bıle "serbest" bırakı- lmdsı, yıne eskı eser korumacılığında kabul edı- lebılır bır kural değıldı Kaldı kı bızzat aynı kurulun "her tûrlü yeni inşaatın eski eserlerden belli uzakhklarda ya- pılması gerektiğine" daır başka kararlan vardı vecamı projesıne tanınan bu "ayncalık", once- kı benzer konulardakı kararlarla da açıkça çe- lışmekteydı Ne var kı Anıtlar Yuksek Kurulu"nun MC hukumetı donemınde ıncelemeye başladığı ve Ece*it'ın kısa Başbakanlık donemı ıçınde '"so- nuçlandırdığı" bu karan. daha sonra Taksım'e camı ınşa etmek ısteyen çevrelenn "çeşitli yasal engelleri aşabilmek" yonunde kullandıklan en onemb "dayanak" oldu O kadar kı 1983'te Da- nıştay karanyla bu alanda bır camı yapı- Imasının "şehircilik prensipleriyle de çeliştiği" saptanmasına karşın. İstanbul 1 No'lu Koruma Kurulu'nun 1993 yılında aldığı ve camıye yenı- den "yeşil ışık" yakan karannda da yuksek ku- rulun 1977'dekı ılk karanndan soz edılebılmış- SOYSAL'DAN İLK İCRAAT Dışişleri'nde kararname kriziaşüdı • Dışışlen Bakanı Soysal, ılk ıcraat olarak, Çıller'in kendı ıstedığı musteşan getırmekte dırenmesı nedenıyle beklettığı Dışışlen Bakanlığı Meslek Memurlan Atama Kararnamesı'nı onaylattırdı. ANKARA (Cumhuriyet Bu- rosu) - Dışışlen Bakanı Mum- taz Soysal. ılk ıcraat olarak. Başbakan Tansu ÇiUer'ın ken- dısıne yakın bır ısmı musteşar- lığa atamak ıstemesınde dıren- mesı nedenıyle beklettığı Dışış- len Bakanlığı Meslek Memur- lan Atama Kararnamesı'nı onaylattırdı Soysal ın, Dışışlen Bakan- lığj'na getınlmesıyle ılgılı pa- zarlık sırasında musteşar knzı- nın aşılması konusunda da Çıl- ler ıle uzlaşma sağladığı belırtı- iıyor Soysal. dun Bakanlar Kurulu toplantısının ardından yenı Başbakanlık bınasındd da Çıller ıle başbaşa goruştu Çıller Dışışlen Bakanlığı sozculuğu gorevını yuruturken başdanışmanlığına getırdığı Buyaıkelçı Volkan Vuralı, Dı- şışlen Bakanlığı Musteşan Öz- dem Sanberk ın yenne atamak ıstemıştı Dışışlen Bakanlığı gorevınden ıstıta ettenlen Hik- met Çetin ıse, Avrupa Guven- lık ve I^bırlığı Konferansı (AGIK) Örgutu'nde Turkıye'- yı temsıl eden Büyükelçi Ali Hikmet Alp'ı, geçen yıl görev suresı dolan Sanberk'ın yenne getırmek ıstemıştı Sanberk, aşılamayan bu bunalım nede- nıyle, gorev suresı dolmasına rağmen halen musteşarlık gö- rev ını surduruyor Sanberk'ın Tansuğ Bleda- nın yenne Turkjye'nın Fransa Buyukelçılığı ne getınleceğı, halen Musteşar Yardımcısı olarak gorev yapan Bilgin Lnanın da Dışışlen Bakanlığı Musteşarlığı'na atanabıleceğı savlanıyor Turkıye'nın Moskova'dakı Buyukelçısı Ayhan Kantel'ın adı da musteşar adaylan ara- sındagecıyor Musteşar buna- lımında adı sıkça anılan Vol- kan Vural'ın, bu goreve getınl- mesı olasılığının zayıfladığı be- lırtılıyor Ciller, Istlfayı l$leme koydu YARIN: Beyoğlu'nda bir 'carsıiı cami' Gökdemir, Yılmaz'ın yerine bakan oluyor • Başbakan Çıller'in servetıne ılışkın araştırma onergesının TBMM'de reddedılmesı kararıru protesto ederek Devlet BakanlığYndan ıstıfa eden Mehmet Alı Yılmaz'ın yenne. DYP ıçınde 'mıllıyetçi' kanada mensup Gazıantep Mılletvekilı Ayvaz Gokdemır'ın getınlebıleceğı belırtılıyor ANKARA (Cumhuriyet3û- rosu) - Başbakan Tansu Çiller tdrtışmalı servetıne ılışkın araştırma onergesının Meclıs'- te reddedılmesı karannı pro- testo ederek Devlet BakanlığY- ndan ıstıfa eden Mehmet Ali Yılmaz ın dılekçesını 15 gun sonra ışleme koydu Yayımla- nan bır genelgeyle, yetkılen Devlet Bakanı Nurhan Teki- nel'e devredılen \ ılmaz'ın adı. Bakanlar Kurulu kararname- lennden de çıkartıldı Yılmaz'- ın y enne, DYP ıçınde "milliyet- çi" kanada mensup Gazıantep Mılletvekilı Ay*az Gökdemir'- ın getınlebıleceğı belırtılıyor TBMM nın 14 temmuzda gerçekleşürdığı olağanustu toplantıda. ANAP ın. Başba- kan Çıller'ın tartışmalı servetı- nı ıncelemek amacıyla bır TBMM araştırma komısyo- nunun kurulması ıçın verdığı onergenın SHP desteğıyle red- dedılmesını eleştırerek Devlet Bakanlığı'ndan ıstıfa eden Yıl- maz resmen kabıne dışında kaldı Başbakan Çıller. ıstıfa dılekçesını aldıktan sonra bır kez daha goruştuğu ve ıkna et- meye çalıştığı Yılmaz'ın ıstıfa- sıru geçen sure ıçınde kendısı- ne net bır y anıt vermemesı uze- nne ışleme koydu Bakanlar Kurulu. kabıne- nın SHP kanadında skandala donuşen değışıklık sonrasında dun ılk toplantısını yaptı Baş- bakan Çıller. toplantı oncesın- de Başbakan Yardımcısı Mu- rat Karayalçm'la bırlıkte kabı- nenın yenı SHP'lı uyelenru makamında kabul ederek kut- ladı ve fotomuhabırlenne poz verdı Yaklaşık 1,5 saat suren top- ldntı sırasında, Çıller. yenı ba- kanlara50 hukumeun bugune kddar gerçekleştırdığı ıcraatlar konusunda bır bnnng verdı Çıller yenı bakanlara bılgı ve- nrken "kabinedeki uyuma" dıkkat çektı ve "Bakanlar Ku- rulumuz, diğer konularda oldu- ğu gıbı bu uç konuda da tam uyum içindedir" dedı Yenı ba- kanlara "terorun belinin kınl- ma noktasına" geldığını anla- tan Çıller. Doğu ve Guneydo- ğu Anadolu Bolgesfne yapıla- cak yatınmlar 2 ağustostan ıtı- baren başlanacağını açıkladı Ekonomık duruma ıhşkın bılgj venrken. "Hukumetimiz, ters dönmüş bir gemiyi duzehme ça- bası içindedir" goruşunu dıle getıren Çıller, Dunya Ban- kasfnın. ıstıkrar tedbın uygu- layan 26 dunya ulkesı arası- nda, 3 ayda aldığı mesafeyı dıkkate alarak Turkıye'yı en başanlı ulke seçtığım bıldırda Dışışlen Bakanı Mumtaz Soysal. Başbakanlık'tan ayn- lırken, gazetecılenn ABD Kongresı Tahsısler Ortak Ko- rrutesı'nın Turkıye'ye yapıla- cak yardımda yuzde 10 kesıntı- ye gıdılmesı yolundakı karan- na ılışkın sorulan yanıtladı Soysal, Turkıye'nın bu yardı- mı reddedıp etmeyeceğı yolun- dakı soruya. "Henuz kararlaş- tırmadık" karşıhğıru verdı Mesut Yılmaz: Milletvekili transferi çirkin bir plan ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz. partısınden ıstı- fa eden 2 mılletvekılının tavnnı "çirkin bir plan" olarak yo- rumladı Yılmaz, "Bu girişim- leri ahlaki buunuyorum. Bu planlann ardından ANAP güç- lü çıkacaktır" dedı Partısınden ıstıfa eden 2 mıl- letvekılıyle ılgılı olarak Cumhuriyetc ozel bır değer- lendırme yapan ANAP lıden Yılmaz, gelışmelenn kendısı ıçın surpnz olmadığını belırte- rek şoy le konuştu "Bu arkadaşlanmız, Çiller'in malvarlığıyla ilgili Meclis aras- tırması istedığimiz goruşmeye gebnemişti. Bunun ardından or- taya çıkacak geüşmeler bizim için surpriz değildi. Turkiye'de siy asetin ne kadar kirlendiği bu gelişmelerle bir kez daha ortaya çıktı." "Bunlar bizim için fay- dalıdır" dıyen Yılmaz, "ANAP'm direnme gucü orta- ya çıkıyor. Siyasi ahlakın sınıriarı dışına çıkan bir yüklen- me var. Partimiz böyle bir du- rumdan yıpranarak değil, güç- lenerek çıkacaktır" değerlen- dınnesını yaptı Medyanın tutumunun, Baş- bakan Tansu Çıller'ın ba- şansızlığının ortaya çıkmasını engelledığını vurgulayan Yılmaz, "Tekrar ediyonnn, Tûrkiye Cumhuriyeti'nde hiç- bir başbakan, Çiller kadar, kişi- sel çıkarlarını hukumete alet et- memiştir. Ancak medya bu ge- lismeleri gözardı ediyor" dıye konuştu Yılmaz, partısının mılletve- kıllennın transfer gınşımının ardmda yatan bır dığer gerçe- ğın de, hukumetın ba- şansızlığını kamufle etmek ol- duğunu vurgulayarak şöyle devam ettı •Hukıimetteki değişikiikier, sonu hızlandırıyor. Değişiklik aşamasmda gundeme gelen kriz, hıikumeti yıprattı. Bunun kamuoyundaki etkisini ikinci plana itmek ve iktidan güçlii göstermek için böyle bir plan ortaya kondu."