Katalog

25 TEMMUZ1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOM İZTO'dan döPöstlük ilkeleri • İZMİR (Cumhuriyet Ege Börosu)- İzmır Tıcarct Odası, her şeyın kırlendığı bır dönemde, üyelennın uymasını ıstedığı bır dızı "anaUke"yayım]adı Arka arkaya ortaya çıkanlan yolsuzluklar, ruşvetler ekonomık knzle bırhkte hızla artan protestolu senetler, sağlanan haksız kazançlar ve bırbınne "kazık aülmasının mübah" sayıldığı bır dönemde lzmır Tıcaret Odası, tuccarlann uymasını ıstedığı bırdizı "ana ılke" yayımladı Göbrecflep ittıalata karşı • BANDIRMA (AA) - özel sektore aıt Bandırma Gübre Fabnkalan AŞ (Bagfaş) ıle Petrol-lş Sendıkası tarafından yapılan ortak açıklamada, kımyevı gubre ithalatının sınırlanması ve ıthalat pnmının kaldınlması ıstendı Bagfaş Genel Mudürü Kemal Gencer ıle Petrol-ls Genel Başkanı Adnan Ozcan'm ımzalan ıFe yapılan ortak açıklamada, gubrede devletın bır yandan ıhracatı desteklerken dığer yandan ıthalata pnm ödemesı, bır çelışkı olarak değerlendınldı KonsoHde bûtÇ8 geürteri • ANKARA (AA) - Malıye Bakanı fsmet Attıla, coğrafi bölgelerden elde edılen konsolıde bütçe gehrlen ıle o bolgede bulunan ıllere yapılan harcamalar arasında dengesızlık bulunduğunü behrterek, "Bu yılın ük 6 ayında bölgelerden elde edılen konsolıde butçe gelırlennın yuzde 75 02'sını Marmara ve IçAnadolu bolgelen sağladı" dedı Bakan Attıla, bu yılın ocak-hazıran aylanru kapsayan ılk 6 ayda, konsolıde butçe gelırlennın bölgeler ıtıbanyla dağılımında ılk sırayı Marmara Bolgesı'nın aldığını kaydettı Attıla Marmara Bolgesı'nın, ılk 6 ayda bölgelerden elde edılen 225 trılyon 164 mılyar lıralık konsolıde butçe gelırlennın 121 tnlyon 595 mılyar lırasını gerçekleştırdığını belırttı Avrupa Komisyonu'na danışmanlık yapan ELEC, "Önce siyasi işbirliği" diyor 'Gümrük birliği ertelensin' lobisiEkonomi Servisi - Turkıye ıle Avrupa Bırlığı arasında gelecek yıl gerçekleştınlmesı beklenen gümruk bırlığı konusunda al- ternaüf tanh ve polıükalar gun- deme gelmeye başladı Dışışlen Bakanlığı'nda gûmruk bırlığı- nın 12Aralık 1995'eertelenme- sı yolunda fikırlenn güçlendığı beîırtılırken Avrupa Konseyı ve Bırleşmış Mılletler'e daru- şman konumunda bulunan îktısadı tşbırlığı Avrupa Lıgı (ELEC), Türkıye'run Avrupa ıle eklemlenmesınde öngöru- lenden farkb bır yol olarak "öoce siyasi alanda işbirliği" onerdı Bırkaç haftaya kadar ka- muoyuna bır kıtapçık aracılığı ıle duyurulacak olan ELEC onenlen, şu andakı entegras- yon sürecının baş aşağı edılme- sını ongöruyor ELEC Turkıye Mıllı Komı- tesı Derneğı Başkanı, eskı Mer- kez Bankası Genel Sekreten ve Yapı Kredı Bankası Genel Sek- reten Salih Başağa, ELEC'ın amacının Avrupa polıtıkası ko- nusunda alternatıf düşunce üretmek olduğunu soyledı Sa- hh Başağa, "Türkiye'nin altya- ptsı hiçbir şekiMe AT Ue ekono- mik düzeyde birleşecek olgun- lukta degil, bu yüzden önce eko- nomik alanların dışında birleşroe söz konusu otaıalı" dedı ELEC Turkıye Mıllı Komı- tesı Derneğı Yoneüm Kurulu uyelennden Haluk Tükel de "22 yjda bir yere gelemediysek, ne zaman geleceğiz" şeklınde tepkısını dıle getırdı Tukel, ELEC Turkıye kolu olarak Av- rupa Komısyonu Başkanı'na danışmanlık yapan Jean Durie- ELEC'te ünlü simalar var1947 yıtında kunıian İktoadı İşbırbğı Avrupa Ligı(ELEC), Avrupa Konseyı ve Bırleşrnış. Mıîletfcr'edanışmanlık yapıyor. Avrupa'da bıne yakm, pariamenter, bankaa, sanayıa, ekonomıst ve sendıkaa tarafindandestek goren ELEC'ın amaa ekonomık bırleşmeye hazır uJketenn bırieşımını desteklemek ve ekonomık olarak bırleşmeyehazır ohnayan ülkelerlede yakın ılıskıler kurmak ELEC'ın Turkıye dekı kolu Ikösadj Işbirlığı Avrupa Lıgı Turkıye Miüı Komıtesı Derneğı ılk defa 1968 ytlında Prof Oıbaa Dikmen tarafından kuruldu Şu anda genel sekreterbğını Yapı Kredı Bankası Gend Sekreten Salih Başağa'nın yaptığı ELEC Törkıye Mıllı Komıtesj Demeğfnuı yönetım kurulunda bırçok tanıdık ıstrn var BunlarTÜSİAD Genel Sekreterlığı'rıe yenı aıanan Dr HafcıkTökel.eskı Hazıne Musteşan, yenı Koç Holdmg Başkan Yardjmcısı Tevfik Altaok, eskı Merkez Bankası Başkanı Ercan Kumcu. Prof Ortıan DJkmen ve Bankaiar Bırlığı Genel Sekreten Ernan \ asar. Türk işadamlanndan Alman Başbakam Helmut Kohl'e 'Gümrük birliği'çağrısı Alman-Turk îşadamian Derneğı ATİ- AD Başkanı Kenrel Şafain tarafından Alman Başbakaru Hdn«it KohJ'e göndenlen yaada, AJman>a- nın I temmuzda başlayan Avrupa Bırlığı Konseyı Dooem Başkanlığı dönemmde, Turkıye'nın gumruk bKbğtnekaülma sürecının aksatıima- ması ıstendı Tûrkıye*de özel sektör tçındegûmruk btrlığı hakkında çatJak sesler çıküğına dıkkat çeken Şahın, Abnanya'- nın doncm başkanhğından AT ıle entegrasyonaçısından ya- rarianıfmazsa tanhı bır fırsatın kaçacağını ıddıa ettı. Şahın, Av- rupa'nın Turkıye aracıüğı ıle Ortadoğu, Balkanlar, Kafkaslar ve Orta Asya pazarianna da ulaşabıleceğmıbelırttı Şahın. Almanya'da yaşayan 1 9mılyon Türk yurttaşınm, Aiman ekonomısmm Ortadoğu ve Orta Asya ülketen ıledıyaloğunu artürmada büyûk rol oynayacağıni vurguiadı. ux'u Turkıye'ye getınp konuş- Bunun otesınde Turkıye'nın turduklanna göre artık kendı- Avrupa ıle bırleşmesınde eko- lenne de soz hakkı doğduğunu nomık bırleşme polıtık ve kul- ve bu hakkı eylulde kullanacak- turel hırleşmeden once gelecek lannı soyledı Bırkaç haftaya kadar kamuo- Şu anda ışleyen surece gore yuna sunulacak, ELEC Turkı- Turkıye, Avrupa Topluluğu ta- ye Mıllı Komıtesı Derneğı'nın nhınde hıçbır karşılık almadan hazırladığı kıtapçıkta Avrupa Gumruk Bırhğı'ne gıdecek tek Komisyonu'na ozel danışman- ulus olma unvanını kazanacak lık yapan Jean Duneux'ın ko- nuşması yer alıyor Konuşma Avrupa'nm bırlığe gıtmesı ve dığer ulkelenn bu surece dahıl olmasında katmanlı bır yol onenyor Avnıpa Bırlığı, Av- rupa'yı gelecek yuzyıla taşıya- cak reformlan tartışacağı 19%'dakı hukumetler arası toplanüya haarlanırken toplu- luğun bırleşme yolundakı genel polıtıkası da eleştınlere uğru- yor Avrupa Topluluğu'nun daha değışık bır metotla bırleş- mesı ıçın uretılen çozumlerden bın de Avrupa Komısyonu Başkanı danışmanlanndan Je- an Dieuxa aıt Dıeux, bırleşme yolunda uç halka önensını getı- nyor Bınncı halka tek para bı- nmı, bırleşık ordu ve dışışlen polıtıkası da dahıl her konuda butunleşmeye hazır olan ulke- lerden oluşurken ıkıncı halka daha gevşek bır bırleşmeden yana çlanlardan meydana gele- cek Üçuncü halka ıse guvenlık ve dış polıtıka alanında hak ve sorumluluklar almaya nıyetlı ve ekonomık alanda topluluğa bellı bır geçış donemınden son- ra eklemlenecek ulkelerden olu- şacak Jean Dıeux, ıçıne Tür- kıye'yı de kattığı ulkeler toplu- luğunun Avrupa ıle bırleşmesı hakkında şunlan soyluyor "Tûrkiye'nin de aralarnîda bu- lunduğu ulkeler önce guvenlik ve politik işbirliği alanında haklar ve sorumluluklar yüklenir. On- dan sonra gumruk birügini başa- rabılecekler on-on beş senelik bir geciş doneminden sonra birliğe dahil olabilirler." ELEC Turkı- ye Mıllı Komıtesı Derneğı Yo- netım Kurulu uyesı Haluk Tu- kel, polıtıka behrlemede kuçuk forumlann hor gorulmemesı gerektığını hatırlattıktan sonra şugozlemlerdebulundu "İspan- ya ve Portekiz'in Avrupa Toplu- luğu'na üyeliği demokrasüerinin onayı şeklinde gereekleşti. İspanya ve Portekiz'e büyük yatırıinlar yaptı Avrupa. Bizim kendi çabamızla gelmeyi duşun- duğumuz iktisadi duzeye onlar AT'nin yardunıyla geldi." w KIT'lerde zarar gırtlağı aşacakANKARA (ANKA) - Özelleş- tırme kapsamında bulunmayan KİPlerden sonra, ozelieştırme kapsamına alınan kamu kuru- luşlanrun da 1994 yılı ıçın tah- mın edılen zararlan behrlendı Yapılan tahmınlere gore, özel- leştırme kapsamındakı 18 ka- mu şırketı, bu yılı yaklaşık 40 tnlyon lırahk zararla tamamla- yacak Aralannda TÜPRAŞ, PET- KİM, PETLAS. THY gıbı kıs- men halka açık kamu şırketle- nyle Sumer Holdıng, Eübank, EBK, SEK, Petlas gıbı ozelleş- tınlecek kuruluşlann bu yılkı toplam zararlan 39 tnlyon 759 mılyar hra olacak Toplam zarar 117 tnlyon Böylece ozelieştırme kap- samında bulunmayan dığer KİT'lerle bırlıkte kamu şırket- lennın 1994 yılı zararlannın toplamı 117 tnlyon lırayı bula- cak Henuz ozelleşürme kap- samına alınmayan 34 KİT'ın 1994 yılı konsobde zararlan tahmını 76 tnlyon 791 mılyar hra.olarak açıklanmıştı Özelleştınlecek kuruluşlann toplam zarannm yansına yakın bır bölumunu Sumer Holdıng'- ın zaran oluşturacak Sumer Holdıng'ın bu yıl 19 tnlyon 593 mılyar lıra zarar etmesı beklenı- yor Geçenyıl474mılyarlırakâr eden TUPRAŞ'ın bu yılkı tah- mını zaran ıse 7 tnlyon lıra ola- rak belırlendı Etıbank'ın za- rannın ıse 3 tnlyon 310 mılyar lıra olacağı sanılıyor Ozelieştır- me kapsamında olan ve bır kısmı ıçın satış pazarlıklan su- ren dığer kamu şırketlennın beklenen zararlan şoyle "THY (2.6 tnlyon), PET- KtM (571 milyar), PETLAS (400 milyar), SEK (700 milyar), TEST AS (100 mily ar), Denizci- lik İşletmeleri (1.2 tnlyon), Ka- radeniz Bakır İşletmeleri (I tnl- yon 441 milyar), Kumas (650 milyar), TLRBAN (80 milyar), EBK (600 mily ar), \ em Sanayii (300 milyar, Orus (750 milyar), Nimsa (15 milyar), Çinkur (99 milyar)." DÜNYA EKONOMÎSİNE BAKIŞ ERGİN YILDIZOĞLU LONDRA IV. REICH?Hl Clinton, 12 temmuz zıyaretı sırasında, Berlın dekı konuşmasında Al- manya'yı "Dunya çapında onder bır rol oynamaya" davet ettı Bır zamandır, ABD ıçın, Avrupa'da en onemlı ulke, Ingıltere değıl Almanya ıdı Aynı gün Al- man Anayasa Mahkemesı, Almanya nın kendı toprakları dışına asker gonderme- sını engelleyen anayasa maddesını ıptal ettı Boylece, Almanya'nın bırJeşmesı ıle başlayan, Berlın'dekı ışgal guçlerının (Rusya, Fransa, Ingıltere, ABD) çekılme- sı ıle devam eden gelışmelere bır yenısı eklenıyordu Tumbugelışemeler, ABD- nın Avrupa'dan çekılmesıyle doğacak polıtık-asken boşluğu kım dolduracak?" sorusuna da bır cevap getırıyor ve Al- manya "soğuk savaş"\n bıtmesıyle yenı bır onem kazanıyordu Soğuk savaşın bıtmesı ıle oluşan yenı uluslararası ılıskıler ortamında Alman- ya'nın ıkıncı defa bırleşmesı Avrupa da yenı bır ulke olusturdu Bırleşık Alman- ya, Federal Almanya'nın basıt bır genışlemesı olmadığı ıçın, bundan boyle, dığer Avrupa ülkelerının bır şey olmamış gıbı devam etmesı mümkun değıl 1871de Blsmark Al- manya'yı bırleştırdığınde de ortaya, Prusya dan farklı, yenı bır ulke, "II Reıch" çıkmıştı "// Reıch",Orta Avrupa'ya sıkışmış, emperyalıst denge polıtıkalan gutmeden edeme- yecek kadar buyuk ancak et- rafında, tek başına kesın bır hegemonya kuramayacak ka- dar da ufak kalmış bır ulkeydı Sonuç, bıldığımız gıbı I Dunya Savaşı "// Reıch"\n yıkılması ve Versay anlaşması Bu yıkıntıların uzerınde HH- ler, yıne, "// Reıch"donemıne benzer mılıtarıst ve yayılmacı bır polıtıka ızleyerek bır "/// Reıch" kurmaya gırışmıştı Sonuç, II Dûnya Savaşı ve Almanya'nın bolunmesı Almanya'nın ıkıncı defa bır- leşmesı, çok ozel uluslararası kosullarda Almanya nın, zaten, bır bolgesel hege- monık guç duzeyıne yukselmeye baş- ladığı sırada gerçekleştı Şımdı, komşu- ları, Almanya nın bu tarıhmı ıster ıstemez hatırlayarak endışe duyuyorlar Orta Avrupa'da etkısı hızla gelışen, ekonomık olarak son derecede guçlu, modern bır orduya ve askerı geleneğe sahıp ve ABD, yanı genlemekte olan he- gemonyacı guçle yakınlaşarak onun çı- kmakta olduğu bır bolgede oluşan boşlu- ğu doldurmaya hazırlanan bır Alman- ya "Bu sureç bır 'IV Reıch ortaya çıkarırmı"sorusuna ıse, şımdılık rahatlı- kla olumsuz bır cevap vermek kolay de- ğ'l Almanya'nın karşı karşıya kaldığı ulus- lararası sorunlara tepkı olarak urettıkle- rıne, yanı dış polıtıkasını otuşturan par- çalara bakarak gelışmelerın yonu hakkı- nda bırfıkıruretebılırız Ancak buradaçok bıleşenlı ve karmaşık bır denklemle karşı karşıya kaldığımızdabırgerçek önce, Almanya nın kendı durumuna bakarsak, bınncısı çok buyuk bır ekono- mık ve malı guçle karşı karşıya olduğu- muz su goturmez öylekı Alman Merkez Bankası nın, faızler uzerıne aldığı karar- larla, adeta dış polıtıka yapmadan, bır dış polıtıka yapmakta olduğunu göruyoruz Ancak Almanya aynı zamanda bır eko- nomık krız ıle karşı karşıya, ulkede ege- men ucret ılışkrsı (Sosyal Pazar Ekono- mısı) Almanya'nın uluslararası rekabetı- nı artık olumsgz etkılıyor ve ışçı hareketı ıle sermaye sınıfı arasındakı çelışkıyı gergınleştırıyor Dığer taraftan Almanya, Avrupa'nm en buyuk ülkesı oldu Ancak bırleşmenın ekonomık ve daha da onemlısı sosyal so- runları çözulmek bır yana ağırlaşmaya devam edıyor Batı Almanlar ın Doğu Al- manlara karşı hoşnutsuzluğu artıyor Berlın Duvarı yıkılırken ortaya çıkacak sosyal gergınlıklere karşı uyarı olarak, çokça yapılan bır şaka vardı, Doğu Al- manlar, heyecanla ' hepımız bır halkız" dıye bağırırken, Batı Almanlar "bız de, bız de" dıye cevap verıyorlarmış Şımdı bu şaka hızla gerçekleşıyor Berlın Duvarı nın muzesındekı defte- re, yaklaşık 7500 zıyaretçı tarafından yazılan yazılar uzerıne yapılan bır araştı- rma (European, 22-28 temmuz) "Batılı- lar'ın adeta duvarın yenıden ve daha yuksek bır şekılde dıkılmesını ıstedıkle- rını gosterıyor " "Batılılar" ve "Doğulular"\n uzerınde anlaşabıldıklerı tek nokta, gorunuşe gore yabancı duşmanlığı Bu ıse Almanya'nın yakın tanhı goz onune alındığında, kaçınılmaz olarak korkutucu yankılar yapıyor Nıhayet Almanya önemlı bır as- kerı guç ama nukleer sılahlardan yok- sun Ancak bu durumun daha ne kadar devam edeceğını bılmek olası değıl Şımdı Almanya'nın karşı karşıya kaldığı duruma bakarsak, bınncısı Al- manya, ABDden boşalan yerı doldur- maya yonelırken oluşan Alman-ABD ek- senı ıle bırleşmeden sonra sureklı aşıla- nan Alman-Fransız eksenı arasında ken- dıne bır yol arıyor Ikıncısı, Almanya, Al- man-Fransız eksenı uzerıne kurulu Avru- pa Bırlığı nı derınleştırmek ıle, Çek Slo- vakCumhurıyetlerı, Macarıstan Polonya gıbı ve sınırdaş (ve tarıhsel bağlara sa- hıp) olduğu ulkelen kapsayan bır genış- lemış Avrupa Bırlığı olasılığı arasında yol arıyor Uçuncusu, Almanya bır taraf- tan "tarıhsel etkı alanlan" olan Orta Av- rupa'da ılışkılerını ve etkısını derınleştı- rırken, dığer taraftan aynı bolge uzerınde hak ıddıa eden Rusya ıle ıstıkrarlı bır ılış- kı kurmaya çalışıyor Nıhayet, Almanya Kuzey Afrıka ve Ortadoğu da kendı bağımsız çıkarları ıle aynı bolgede at koşturan, Fransa, ingıltere ve ABD nın etkırvlıklerı arasında kendıne bır yol arı- yor Almanya ışte bu karmaşık denklem ıçınde Orta Avrupa uzerın- de bır taraftan Rusya ıle çe- lışırken, dığer taraftan Av- rupa Bırlığı nın genışleme- sıne muhalefet eden Fran- sa ve daha yoksul Akdenız ulkelerı (Zeytın Yağı Ku- şağı) tarafından engellenır- ken temmuzda altı aylığına Avrupa Bırlığı'nın baş- kanlığınageldı Şımdı, gorunuşe gore Al- manya bu fırsatı kullana- rak, altı ay ıstedıklerını ya- pabılmek ıçın yeterlı bır za- man olmadığından, kendı- sınden sonra başkanlığı devralacak olan Fransa ve Italya ıle bır eşgudum ıçıne gırmeye hazırlanıyor Dı- ğer bır deyışle Almanya bu ulkelere kendı çızgısını ka- bul ettırmeye, Avrupa'da hegemonyasını sağlam- laştırarak Avrupa Bırlığı'nı ıstedığı yonde şekıllendırmeyı denemeye başlıyor Almanya Anayasa Mahkemesı'nın, Al- manya nın ulke dışına Bırleşmış Mılletler şemsıyesı altında asker gondermesıne ızın vermeyen yasayı ıptal etmesının ardından yaşanacak olası gelışmelerı de bu yukardakı denklemın çozulmesıne paralel olarak ele almaya ve anlamlandı- rmaya calışmak gerekıyor Belkı hemen Alman askerlerını III Dunyadacırıtatarken,Almanya yı 'sorun- lu alanlara" tek başına mudahale eder- ken gormeyeceğız (hele bır BM Guvenlik Konseyı nde kalıcı yerını alsın) ama Fransa nın Ruanda felaketını kullanarak Afrıka da daha aktıf bır tutum ıçıne gırme- sıne bakarak Alman devletının de ayak surumekte çok fazla dırenemeyeceğını duşunmek yanlış olmaz Işte o zaman, "IV Reıch", korkarım bır kuruntu olmaktan çıkacak ve gerçek bır olasıhk olarak karşımıza dıkılecek Konut kredisindepeşin ödeme indiriminden yararlanmak için yalnızca 3857 kişi başvurdu Emlakbank^ın faiz indirimine ilgi yok ANKARA PAZARI ANKARA (AA) - Emlak Bankasfnın konut kredısı borçlannın peşın odenmesı ha- lınde, borçlarda yûzde 40'a ka- dar ındınm yapılması yonunde- kı programı fazla ılgı gormedı Ancak banka bu uygulama ıle ortalama 10 yılda tahsıl ede- bıleceğı, 1 2 tnlyon lıralık kredı borcunu 975 7 mılyar lıra olarak 40 gunluk surede topladı Kredı borç- lannın peşın oden- mesı halınde borç- larda yüzde 40'a kadar ındınm yapılmasını ongoren madan yararlanmak kapsamdakı 42 bın 350 borçlu- dan sadece 3 bın 857'sı başvur- du 10 hazıranda başlayan ve 20 temmuzda bıten uygulama do- nemınde. aylık yuzde 2 50-2 95 faız ıle kullandınlan kredı borç- lannın defaten odenmesı halın- de, borç toplamında yuzde 40, yuzde 3-3 25 faız ıle kullandın- lan kredının borcunun oden- mesı halınde yuzde 35. yûzde 3 50-3 95 faızlı kredılenn borç- lannın peşın odenmesınde ıse yuzde 30 ındınm yapılması on- gonılmüştu Aynı şekılde yuzde 4-4 75 fa- uygula- ıçın bu ız ıle kullandınlan kredılenn bîr defada gen odenmesı halınde borçtan yapılacak ındınm ora- nı yuzde 20. yuzde 4 80-5 50 fa- ızlı kredılenn defaten odenmesı halınde yapılacak ındınm oranı da yuzde 15 olarak belırlenmış- tı Dığer taraftan. 1989 yılı ve oncesınde yıllık >uzde 42-55 fa- ız ıle kullandınlan kredılenn, aynı su- rede defaten oden- mesı halınde de toplam borçlarda yuzde 40-30 arası- nda ındınm ko- layiığı sağianmıştı Yetkıhler. ındı- nmlerden 20 temmuz akşamına kadar borçlannı kapatan 3 bın 857 kışının yararlandığmı. borçlannı daha sonra kapatan- lara bu mdınmın uygulanma- yacağını kaydettıler Venlere gore soz konusu 3 bın 857 kışı. bu surede toplam 975 mılyar 726 4 mılyon lıra peşın odeme yaparak normalde odeyeceklen toplam 1 tnlyon 2 H mılyar 275 mılyon lıralık kredı borcundan kurtuldular Emlakbank da ortalama 10 yılda tahsıl edebıleceğı 1 2 tnl- yon lıralık alacağını, uygulama ıle 975 7 mılyar lıra olarak 40 gunde toplamış oldu YAKUP KEPENEK Solculuk, Zavallılık Oeğildir Turkıye sıyasetınde yılların bırıkımı olan yapısal bo- zukluklar meyvelerını verıyor Beş yılda bır "oy verme" bıçımınde algılanan demokrası oyununun oyuncuları, kı- şısel çıkarlarını koruma dışında tumuyle başarısızdır Sıyasal kısırlık, ekonomık ve toplumsal yaşamı olum- suz yonde etkılemektedır Daha da ürkutucu olan, toplu- ma yalnızca tutucu ve gerıcı sıyasal seçenekler sunul- ması ve aydmlık bır geleceğın tasarımlannın tumüy's gundem dışı bırakılmasıdır Sıyasal kısırlık ve yıkımın "asılsorum/uluğu", kendıle- rıne sosyal demokrat ya da demokratık sol denılen ke- sımlerındır Yazının başlığındakı solculuk bu anlamda kullanılıyor önce, kendısıne sosyal demokrat ya da demokratık sol denılen uç partı, adıyla sanıyla, DSP, CHP ve SHP, kımı çok yeteneklı "bıreyler ı barındırmakla bırlıkte "orgut" olarak tumuyle başarısızdırlar Bu saptamanın doğal so- nucu, sozu edılen başarısızlığın "nedenlenm" tam bır açıklıkla sergılemektır Sosyal demokrat partılerın başarısızlık nedenı esas olarak yapısaldır Bu uçlunun sıyasal yapılanmalarında orgut ıçı demokrasıden eser yoktur Her bırınde, belkı bır "derece farkı"y\a da olsa ana yapılanma genel başkan olçutludur Genel başkanın "fcu/u-)co/es/"olmadıkça par- tı ıçındeyaşamaolanağı tamnmaz "Önderın"yakınçev- resınde ya da "ılk çember"\nde yer alabılmenın yolu onun gıbı duşunmekten geçer Sıyaset uretımı "ondere ozgudur", onder de bu ışı kımlerle yapacağını o engın onderlık yeteneklerıyle kuşkusuz en lyı kendısı bılır Bu tur bır sıyasal yapılanma, esas olarak "bağımlı sı- yasetçı" yetıştırır Kışıye bağımlılık, bırıkımlı olarak ken- dı kendını uretır, sıyasette becerı ve yeteneklerın yerını genel başkana kayıtsız koşulsuz bağhlık alır Bağımlılık yukarıdan en alt bırımlere uzanır, yalnızca "bakanlık" ve ust duzey burokrat atamaları değıl, en uzak kasabanın beledıye meclısı, gıderek muhtar aday- lığı da ondere ya da çok yakınlarına yakınlık derecesıne gore saptanır Bu yapılanma sağlıklı sol polıtıka uretemez, yıllardır da uretemıyor Sol zavallılaşan onderlenn elınde, gıde- rek zavallılaşıyor Halkın her gun bıraz daha çağdışı ka- lan bu "gen duzen e tepkısınden, daha "gerıcı sıyasal orgutler' yararlanıyor Kımı ornekler verelım Sol partılerın en başta gelen gorevı açık, durust ve temız kamu yonetımıdır "Temız eller" konusunda sosyal demokratlar çok guçlu bır çıkış yapmalıydı Sorun bırey olarak bırılerının durust ve te- mız olmasınınotesındedırve bır sol değer olarak kamuo- yuna mal edılmelıydı Sol soylemın "bırıncılolçutu"ekonomıkpolıtıkalarıdır Sol partılerın hıçbırı, teknolojıye dayah uretımı, ışsızlığe çozumu, ınsan gucune yatırımı ve emek-verımlılık-ucret uçlusunu bır butunluk ıçınde duzenleyen yaklaşımlan gelıştıremedı Buyuk sermayenın ve sağm on beş yılı aşan saldırıları karşısında bu sol partıler sağ partılerle sermayeye ya- ranma yanşına ' gırmış bulunuyor Guneydoğu Anadolu Projesı nın (GAP) yore halkının yararına kullanımı, bu çerçevede koklu bır toprak reformu, tarıma dayalı sana- yı, ış bulma ve yenı yerleşım oğelerıyle gundeme bıle getırılemedı Bu uçlunun dış polıtıka yaklaşımlan da sağ partılerden farksızdır, en başta ınsan haklarının ve sendıkal hakların evrensel sozleşmelerıne uyulması olmak uzere, Kıbrıs'- tan Avrupa Bırlığı ne, Turk cumhurıyetlerınden ABD ılış- kılerıne dek hemen tum konularda, dış sıyasal gelışme- ler çok olumsuz yonde gıtmektedır Bu konularda sol partılerın ınsan haklarını ve demokratıkleşmeyı ve Avru- pa ıle yakınlaşmayı one çıkaran somut yaklaşımlan ne- rededır"? Kamu yonetımının "demokratıkleşmesı" unutulmuş- tur Dunya donuyor Ulusal uretımı guçlendıren, eğıtım, sağlık ve çevre gıbı 'ınsan a onem veren ulkeler gele- cek uç bın yıla çok daha sağlıklı hazırlanıyor Turkıye ıse yermde bıle saymıyor, gen gıdıyor Bu durumda yapılması gereken çok açıktır "Yenı bır yapı, yenı bır soylem ve yenı bır orgut" ıçın butuncul, açık ve katılımcı bır yaklaşımla yenıden ışe başlamak gerek- mektedır Kımı SHP lılerın yaptığı gıbı kapkaççı bır an- layışla "bır an once hangısıne kendımızı atsak ' man- tığıyla gıdılırse, fılızlenmekte olan "yenı sol gırışımler' e yazıkolur Yıllardır suren başansız deneylerı yenıden denemenın hıçbır yararı olamaz Çağdaş bır sol partıde olması gere- ken "eşıtlenn bırlığı"n\ yaşama geçırecek, durust, de- mokrası savaşımında sınav vermış ve uretken bıreyler- den oluşan, orgut ıçı demokrasıden, 'sol soylemden " ve Atatürk un topluma kazandırdıklarını sahıplenmekten "korkmayan' yenı bır partı yapılanması gerekmektedır Sosyal demokratlar ıçın yenıden yapılanma, en sağlıklı çıkış yoludur Ulkenın nesnel koşulları bu tur bır sol dogu- ma olanak verıyor Fıkrayı bılırsınız Uzay savaşları sonunda tum ınsanlar yok olur, yalnız savaşan ıkı uzay aracı kalmıştır Sonuçta her ıkısı de Afrıka'da bır ormana duşer, pılotları olur Bu sırada uyumakta olan erkek maymunu dışısı durter "Uyan " der, "Iş yıne bıze kalıyor, sıfırdan başlayacağız " Solda 'yenıden başlayacak"yapılanmaya gereksınım vardır Yenı bır sosyal demokrat partı yaklaşımı hıç za- man yıtırmeden tartışmaya açılmalıdır Bu yapılmazsa sosyal demokrası dıye dıye daha çok okuzun altında buzağı aranır Yıllardır yapıldığı gıbı ıçı boş bırleşme sozlerıyle zaman yıtırılır Daha da onemlısı topluma yazık olur SAYIN DOKTOR VE ECZACILARIN DIKKATINE SELIM PROSTAT HIPERPLAZISININ TEDAVİSİNDE 5 ALFA REDÜKTAZ İNHİBİTÖRÜ TM- (finasterıd, MSD) 5 mg 28 Film Tabletlik Alüminyum Blister Ambalajlarda P I Y A S A Y A S U N U L M U Ş T U R MSD Merck Sharp ve Dohme llaçları A.Ş. Yapı Kredı Plaza B Blok Kat 8 Levent 80620 Istanbul