Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
i TEMMUZ1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
icevit'ten üç
partiyesuçlama
• ANKA.RA (Cumhuriyet
Börosu) - Demokraük Sol
Parti(DSP) Genel Başkanı
BülentEcevit, Türkiye'de
demokratik işçi haklannın
yasallaşmasının31.
yıldönümünde, "Bu
yıldönümüyle birlikte işçi
haklandatüm çahşanlann
haklan da unutulmuştur"
dedi. Ecevit, işçi haklannın
yasalaşmasınm yıldönümü
nedenıyk dûzenlediğj basın
toplanûsında, anayasanın
işçi haklanm kısıtlayan
hükümlerden
temizknmesine ANAP,
DYPveSHP'yi
yanaşmamakla eleştirirken
her üçpartiyi de sert
ifadelerksuçladı.
Polislerinsicil
numarasıyok
• Haber Merkezi- Emniyet
mensuplannm bir süre önce
değişen resmi kıyafetknnde
yaka sidl numarası
bulımmuyor. Kötü
muameleye maruz kalan
vatandaşlann yaka sicil
numaralanndan saptadıklan
polisleri ilgili makamlara
şikayetetme hakkı da
böyleUkk oıtadan kalkmış
oluyor. Sorulanmızûzcrine
İçişleri Bakanlığı'ndan
yapılan açıklamada, yaka
sicilnumaralanrun piyasada
zamanında üretilmemesi
nedcniyk yakalara
takılamadığı beürtildi.
Asgariücrette
•ANKARA (ANKA) - DÎE
verikrine göre brüt 4.5
milyonlira olması gereken
asgari ücrete, işçikrin onay
verip işverenkrin karşı
çıkması,ücret
saptanmasındahükümeti
belirkyid hak getirdi. Yann
yapılacak tanm kesimi
AsganÜcretTespit
Konüsyonu toplanüsında da
işçi-işveren birlikteliği
sağlanamazsa, asgan ücrete
son noktayı hükümet
koyacak. Komisyonun
işveren üyesı TİŞK Genel
Başkanveküi Nihat Yüksel,
600bmkışvyi ilgılendiren
asgan ücretin
beürlenmesinde "dikkatü
olunması' gereküginibelirtti.
Tûrkgemisi
battı
•ROMA (AA)- Bir Türk
kargo gemisinin. bu sabah
İtalya'nın güneydoğusunda
Monopoü açıklannda
batüğı, gemideki 10
müreUebatın kazadan yara
almadan kurtulduğu
bildirildı. Monopoü liman
yetkilileri, Slovenya'dan
Tunus'a demir götürmekte
olan "Gültekin Işlamoğlu"
adh geminin, TSİ 05.18'de
Monopoli'ye 3km uzaklıkta
batüğını bildirdikr.
Yetkililer,mürettebaün
bölgedeki gümrük devriye
botlan tarafından
kurtanldığım da kaydettikr.
HavaHarpOkuhı
öğpenctteri
Yatova'öa
•tSTANBUL(AA) -Hava
HarpOkulu'nun 750 öğrencisi,
uçuşeğitimive aüşiı tatbikat
içinYalova'dakiÛçuş Eğitim
KampTesisleri'ne gjtti.
Öğrencikr, düzenknentörende,
anıtaçeknkkonularaksaygı
duruşundabulunulduve
tstiklal Marşı okundu.
UseterarasıYml
•ANKARA(ANKA)-
TürkiyeEkonomikve
ToplumsalTarihVakfi,
liseteraraa YerelTarih
Yanşması düzenliyor. lise ve
dengiokullar arasnda açüacak
yanşrnaya kaülacak öğrenciler,
kendiailekrinin,köykrinin,
mahalkkrinin. çevrekrindeki
birkurumun, buıanın, anıtinya
dageniştetilrniş olarak
yaşadıklan ilçenintarihi
konusunda, yazılıyada görsel
biraraşürma hazırlayacaklar.
HAVUZ TESİSATINDA
SERVİS ve MONTÖR
olarak çalışacak
MEKANIK TESISATÇI
ELEKTRIKÇI
TEL:(O2I2)245 29 23
2SI 19 98
251 21 09
Romanlanmzve
Ansiklopedileriniz
yerinizden alınır.
Tel:5540804
Büyük metropoüerin en önemli sorunu olançöplükler içinhiçbir bilimsel inceleme yapümıyor
însansağlığıçopeabhyortstanbul Haber Serviâ.Tür- R R v ^ ^ r~^-^ ^~^Wmr~~. W T S ^ ^ ^ . S T Ü
kiye'nin nüfusu milyonu geçen
büyük şehirlerinin üzerine bir
"karabasan" gibi çöken sorun-
lann başında yer alan "çöp" in-
san yaşamını tehdit ediyor. Sa-
nayi ve evsel aüklann her geçen
yıl "teknotojik getişmeye" para-
kl olarak çeşitliliğinin artması-
na karşın bilimsel hiçbir yatınm
gerçekkştirilmiyor. Yülar sü-
ren sorumsuziuk ve ciddiyetsiz-
ükkr sonucu vanlan noktada
Türkiye "çöp patlaması"ıle
dünyada ilkler arasına adını
yazdınrken tüm uluslararası
yasalan da çiğniyor.
Kaü aük yönetimi konusun-
da ilk yasal düzenkmenin 1930
yıhnda "L'mumi Hrfzıssıhha
Kanunu" ik yapüdığı ülkemiz-
de, zararh maddekrin tespit ve
imha edilme görevi bekdiyekre
verilmiş. Gelişen vebüyüyen ül-
ke şartlan çerçevesinde, 1984
yıhndaçıkanlan büyükşehir be-
lediyekrinin yönetimi konu-
sundaki yasa, kati aüklann ve
endüstriyel aüklann toplama
yerknni belirkmek, değerlen-
dirilrhesi ve imhası için gerekli
tesiskri kurmak, kurdurtmak,
işktmek ve işlettirmek görevk-
rini "metropoütan betediyekr"e
Ehliyetinu vebanka kartmu
kaybettıra.
Hükûmsûzdûr.
FIRATUYGUR
kan-
şması ve bunlann barajlara
ulaşması, bugün içilemeyecek
duruma gelen kentin suyunu
kirktiyor. Çöp depolama alan-
lannın uluslararası hiçbir stan-
darda uymaması, çöpün içeri-
sinde oluşan gazlar açısında da
ayn bir tehlike yaraüyor.
Çöp döküm alanlannın her an
patlamaya hazır bir bomba ol-
ması çevrede yaşayanlar açısı-
ndan, Ümraniye-Hekimbaşı
çöplüğünde oîduğu gjbi ayn bir
"potansiyel tehlike" olarak
karşımıza çıkıyor.
İstanbul çöplükknnde bugü-
ne kadar uygulanan "gelişjgö-
zeT dökme yöntemi, ister iste-
mez insan sağlığı açısından baş»
ka bir sorunu da gündeme geti*
nyor. Endüstriyel ve hastane
atıklanmn yakıîarak imha edil-
mesı gerekirken diğer aüklarla
birlikte aynı alanlara dökülmc-
si, yeralü sulan ile su kaynak-
lanna ulaşan kımyasal madd&-
ler ve mikroplann insan sağlığı
açısından ne gıbı tehlikekr do-
ğurduğu herkesçe bitiniyor.
Kente içme ve kullanma suyu
sağlayan barajlann bu nedenle
Geçen yü patlayan Hekimbaşı çöplüğü hemen yamndaki gecekondulann üzerine çökmüş ve bir çok can almışh. Aradan gecen bir yüa karşın yapdasma sürüyor. blrçoîf'kez^S getinlmeS
veriyor. Bununla birlikte ilçe belediyekrinin
çöp toplama ve taşınmasmı sağlama görev-
kri de sürüyor. Ancak verikn bu görevkr,
bekdiyekrce uygulaftırken toplama ve taşı-
nma işkri yerine getirihneye çalışılırken de-
ğerkndirikne ve depolama işlemi de tümüyle
gözardı ediliyor.
Standartlara uyuimuyor
Çevre Bakanlığı'mn Atık ve Kimyasal-
lann Yönetimi Dairesı BaşkanlığTnca 1993
yıhnda hazırlanan "Katı Atık Depo Alanlan
Yönetimi ile ÜgOü Yönerge'Me belırtilen bilgi-
kr doğrultusunda, çöpknn her ilde farklı
yöntemkrk toplandığı vurgulanıyor. Çöp
toplamanın "periyodik" olmadığı, standaft
dışı kaplarla her ılde farklı bıçimde top-
landığı, çöpü toplayan araçlann ilden ile de-
ğiştiğj, elk ya da "yan otomatik" yöntemler-
le yükleme yapıldığına dikkat çekıldi.
Aynı yönergede çoğu kez kağıt, cam. plas-
tik ve metal gibi geri kazanılabilir maddek-
rin, ilgili belediyeknn tespitettiğı depoyerle-
rinde müteahhit fırmalarca çok ilkel yön-
temlerle ayıklandığı da kaydedildi.
Göstere göstere geüyor
Özellikk kaü aük depo alanlannın yer
seçiminde yapılan yanhşlar ve ılkellikkr yeni
yeni çöp facialanna davetiye çıkanyor.
Başta tstanbul olmak üzere, çoğu şehirde
hakn kullanılan ve çevre ile halk sağlığını
tehdit eden çöp depo alanlannın, şehirkrin
giderek büyümesiyle yerkşim alanlan
içensinde kaldığı ve bunun büyük tehlikekr
yaratügı bilimsel raporlarlia yetkilikre
bildiriliyor.
Çöp sulan barajlara L___
İstanbul'un hakn kullanılan çöp döküm
alanlannın, kente su sağlayan barajlann su
toplama havzalanna yakın olması da ayn
bir tehlike ortaya koyuyor. Çöp döküm
alanlannın geçirimh toprak üzerinde kurul-
ması, çöpten çıkan kirlılik oranı yüksek atık
rağmen, konuyla ilgili yöneticilerin "kayda
değer" bir çözum getirmemekri, ana sorun
olarak karşımızda duruyor.
Seçımı doğru yapılmamış, dolgusu tekni-
ğine göre uygun olarak şürdürülmemiş çöp
sahalannın meydana getirecegi olumsuzluk-
lar, şöyk sıralanıyor.
"Yeraltı ve yüzeysel su kirüligi. Depo
gazmmmeydana gelirdiği yaşamsal tehlike ve
kirülikkr. Görünuş kiriiligi. taşıyıcuaruı ya-
rattıgı kirlilikler. Haşere üremesi, çevreye toz
ve kötü koku yayumasj."
'Kaçakyapılaryıkıhnah
9
tstanbul Haber Servia - Çev-
re uzmanı ve kaü aüklar konu-
sunda uluslararası çalışmala-
nyla tarunan Prof. Dr. Kriton
Curi, çöp toplama alanlannın
cevresindeki tüm kaçak yapıla-
nn yıkılması gerektigini belirti-
yor. Sadece patlama değil kay-
ma yoluyla da facialann ya-
şanabilecegıne dikkat çeken
Curi," önlem ahnmıvor. Bu du-
rum bövle sürerse ciddi tehlike-
kr ve yeni yeni facialar jaşa\a-
biüru" dedı. Çöp konusunda
uluslararası kuruluşlann rapor-
lan da dikkate ahnmıyor.
Yeni bir çöp faciası obnarna-
sı için uzmanlar ve yetkililer.
sürekli çağn yapmasına karşın
ciddi hiçbir adım aubnıyor. Bo-
ğaziçi Üniversitesi öğreüm go-
revlisi Prof. Dr. Kriton Curi,
yeni yeni facialar yaşanmaması
için yapüması gerekenleri şu şe-
kılde özetliyor:
"Çöplüklerin yakınlannda ve
üzerlerinde bina veya gecekondu
yapdmasına izin verilmemeü,
varsa hemen yıkümalı. Çöplük-
lerde rampa adı verikn ve aülan
çöpkrden meydana gekn uçu-
rumlar kaldınlmalı çöpler di-
key bir metre yatay üç metre
olacak şekilde tath bir meyile is-
tif edilmeli. Çünkü bu tip olay-
lar sadecepatlama yolu ik değil
rof. Dr. Kriton Curi çöplüklerin
yakınlannda ve üzerlerindebina veya
gecekonduyapılmasına izin
verilmemesi gerektiğini belirterek
yapüanlann da yıkılması gerektiğini
söyledi.
c• uri, "Çöplüklerde rampa adı
verilenveatılançöplerdenmeydana
gelenuçurumlar kaldınlmalıçöpler
dikey bir metreyatay üç metre olacak
şekilde tatUbir meyileistifedilmeli.
Çünkübu tip olaylarsadecepatlama
yolu ile değilkaymasonucu da
felaketler getirebilirler" dedi.
kayma sonucu da felaketler ge-
tirebilirler. Bunlardan sonra
çöpler toprakla kapatdmah ve
bu işlem birkaç günde bir tekrar-
lanmalı.
Çöplüğün içinde oluşacak ya
da birikmiş gazlann tahliye edi-
kbilmeleri için çöplüğün içine
dikey borular yerleştirilmeli.
Çöplüklerin alünda güvenlik
bandı mutlaka bulunmalı.
Çöplüğün yakuunda kaldı-
nlamayacak binalar varsa çöp-
lüğün çevresine çok derin hen-
dek açılmalı böylece yatay ola-
rak hareket eden gazlann at-
mosfere karışunı sağlanacaktır.
Yeni kurulacak çöplukkrde ise
depolama alanı geçınmsız ol-
malı değilse kilk geçirimsiz hak
getırilmeli."'
6 Mayıs 1993'te çöp faciasın-
da ihmal kavgası. Çevre Bakanı
Doğancan Akyürek
Ümraniye'dekı çöp faciasında
belediyekri sorumlu bularak
kaynak olmadığj gerekçesıyk
çöp imha tesisi yapmama-
lannın mazeret olamayacağmı
söyledi.
Çöp konusunda uluslararası
kuruluşlann rapor ve önerileri
de dikkate alınnuyor. 12 Mayıs
1993 Birkşmiş Milletkr Dünya
Sağlık Teşkilatı, Ümraniye'de
çöp faciasmm metan gaa patla-
masından değil eğjmin stabil
olmamasmdan kaynaklandığı-
nı ve bölgedeki kurtarma çalış-
malannın kayma olasılığı yü-
zühden durdurulmasını istıyor.
Buna karşın bir süre devam
eden kurtarma çahşmalan. çöp
alünda kalanlann çıkartılma
ihtimali kalmayınca bölgeden
aynlıyorlar. WHO uzmanı Co-
lin J. Macforlone tarafından İs-
tanbul'daki çöp döküm alanla-
nnda yapılan inceleme sonuçla-
n da dikkat çekici unsurlar
içeriyor. Bu rapor şöyk:
ÜMRANİYE - Olay taban-
da küçûk bir deresi olan vadiye
bakan tepenin üzerinde 20 yıl
süreyk evrensel atıklann depo-
ianarak birikmesi sonucu mey-
dana gelmiştir. Olayın metan
gazı ik bir ilgisi olup olmadığı
kesin değildır. Eğimın stabil ol-
maması daha mantıklıdır. Bun-
dan sonra büyük bir göçük
olma ihtimali düşüktür.
AYDINLl - Çöpler için ilkel
bir alandır.
HALKALI - 70 yıldır çöp
dökükn bir alandır. Alanın jeo-
lojik yapısına uygun olduğu
için seçildiğı söykhemez.
YAKAC1K - 1987 yıhnda
yerleşime açılan alanda 1991 yı-
hnda çöp dökümü sona ermiş-
tir.
^Kartal'damilyarlarçöpegömiildtf
tstanbul Haber Servfea - Refah Partih
İstanbul Büyükşehir Beledıyesi yöne-
ticikrinin eşlerinin kurduğu şirkeün
yapunıru üstlendiği. ancak çahşmalan
yanm bıraküğı "Kartal Yakacık Çöplü-
ğü Rehabüitasyoo Projesa"yle birlikte
milyarlarca lira çöpe gömülürken pek
çok tarüşma gündeme geldi.
Inşaaün projeye aykın olarak yürü-
tülmesinin yanı sıra pek çok usulsüzlük
savlannın nedenlerini araşürmak için
projeyk yakından ilgili olan kesimkrin
görüşlerini aldık.
20 bin konutun ortasında bulunan,
100 binkişinin yaşadığı alandaki çöplü-
ğün kapaülması ve rehabilîtasyonu ka-
rannı alan Çevre Bakanlığı yetkilileri,
yaklaşık 15 yıldır Pendik, Kartal ve Sul-
tanbeyü belediyekrinin gûnde 700 ton
çöp döktüklerini söyledikr. Alanda de-
polanan çöp miktanrun, döküme kapa-
uldığı Eylül 1991 tarihi ile 600 bin met-
reküp olduğunu söykyen Çevre Bakan-
lığı yetkilileri, çöp alanında oluşan gaz
miktannın ise kapatılmadan önce bin
ik bin 500 metreküp olarak saptandığı-
nı bildirdi. Çok yüksek kirktici özelliğe
sahip olan sızmü suyunun ise günde
17.5 metreküp olduğunu söykyen yet-
kililer, çöplüğün alünda geçirimsiz ta-
baka olmadığı için bu sulann yeralü su-
lannı kirlettiğini söykdiler.
Projenin, taşeron fırmalara ödenecek
para konusunda anlaşmazhk çıküğı için
durduğunu söykyen Çevre Bakanhğı,
rehabiütasyon işleminin'kontrol ve de-
netiminin, projeyi yapan danışman fır-
ma tarafından yapûdığuu beürtti. Çevre
Bakanlığı yetkilileri, proje doğrultusun-
da yapüan işler ve malzeme ahmlan so-
nucu hazırlanan hakedişkrin, danış-
man fırmanın onayından geçükten son-
ra ödendiğini vurguladılar. Bakarüık,
projenin uygulama işinin de Kartal Be-
lediyesi tarafından yürütüldüğünü ve
bu doğrultuda 13 Şubat 1992 tarihinde
2675 sayılı Belediye Encümen Karan ile
15 milyar lira keşifbedeli ik ihak edildi-
ğini söyledi.
Projenin yürütühnesinden sorumlu
olan Kartal Beledi-
yesi'nin Refah Parti-
li yeni başkanı Meh-
met Sekmen Çevre
Bakanlığı'nın proje-
ye belli bir kredi
ayırdığını, kendi dö-
nemlerinden önce,
ödeneğin "Para bu-
raya harcannuyor"
gerekçesiyk durdu-
rulduğunu söyledi.
Bu konuda Çevre
Bakanı Rtza Akcalı
ile iki kez görüştüğü-
nü ve projenin sür-
dürülmesini istedik-
lerini söykyen Kar-
tal Belediye Başkanı
Sekmen, "Çevre Ba-
kanı, 'projenin kont-
rol işinin Prof. Adem Baştürk tarafı-
ndan yürütüldüğünü' söyledi. Adem
Hoca ik iki üç sefer görüştük, inşallah
Çevre Bakanı ile önümüzdeki günlerde
bu konuyla ilgili tekrar bir araya gelece-
ğjz. önceükk biz bu projenin devam et-
mesinj istiyontz" dedi.
Projenin gelişmesi ve uygulama işi ile
kurduklan kooperaüf dolayısıyla ya-
c\w^ evre Bakanlığı
yettalileri, yaklaşık 15
yıldır Pendik, Kartal ve
Sultanbeyli
belediyelerinin, Kartal
Yakacık Çöplüğü'ne
günde 700 ton çöp
döktüklerini büdirdüer.
Her gün 17.5 metreküp
'çok yüksek kirletici
özelliğe sahip' sızıntı suyu
da yeralü sulanna
kanşıyor.
kından ilgili olan Çağdaş Kooperaüfler
Birliği • (Çağ-Koop) Yönetim Kurulu
üyesı Aü Gündoğan, projeye göre önce
'drenaj kanalları' açıldıktan sonra çö-
pün bir araya toplanması ve özel delikli
ithal borular dikildikten sonra rehabilı-
tasyon işleminin yapılması gerektiğini
\-urgulayarak Kartal Beledıyesi ik mü-
teahhit fırma arasında çıkan anlaşmaz-
Uk yüzünden inşaaün durduğunu söyle-
di. Kartal Beledıye-
si'nin Çevre Bakan-
Uğı'ndan yapılan iş-
ten fazla hakediş
aldığmı da belirten
Gündoğan, "Son
olarak "yanma
odası' tesisinin tüm
teçhizatının dışan-
dan ithal edilmesi ge-
rekiyordu. Müteah-
hit firma bunun pa-
rasını peşin fetedi.
Çevre Bakanlığı da
ihak yasası gereği in-
şaaü bitîmıeden öde-
me yapamayacağını
büdirdi. Bu celişki
yüzünden iş kaldı"
dedi.Geçen günlerde
Adem Baştürk ik bir
araya geldikkrini anlatan Ali Gündo-
ğan, Baştürk'ün kendikrine "Bu konu-
yu Çevre Bakanı ile görüştûğünü, proje
maliyetinin çok yüksek olduğunu, ancak
bazı tadilatlarla maliyetinin kısmen aşağı
çekilebileceğini" kendıknne ılettığını
belirtü. Proje bıtmediği için konutlanna
"iskan izni" alamadıklannı da söykyen
Çağ-Koop Yönetim Kurulu üyesi Gün-
doğan, şöyk konuştu: "Adem BaştürR'e
3 yüz metrelik vakİaşun alanını 100-150
metreye çekelim, geride kalan konut-
lanmıza hiç olmazsa iskan alalun dedik.
'Ben bunu hiçbir şekilde göze alamam.
Burada insan unsuru var. Milyonda bir
ihtimal dahi olsa tehlikeli. ben böyk bir
şeye taraftar olmam' diye bize karşı
çıktı." Dönemin Malüye Bakanı Adnan
Kahved'nin isteği üzerine Yakacık çöp-
lüğü için proje hazırlatan Önder Çeri,
projekrini Avrupa'da çöp konusunda
mastır yapan İstanbul Teknik Üniversi-
tesi Çevre Mühendisliğj Anabilim Dalı
öğretım üyekrinden Doç. Dr. tsmail
Toröı'e hanrlatüklannı. ama bilinme-
yen bir nedenle projenin Adem Baş-
türk'e yapünldığını belirtü.
Heranpatlayabilir
Projekrinin Adem Baştürk'ün haa-
rladığı ile hemen hemen aynı olduğunu
belirten Çeri, çöplüğün her an patlama-
ya hanr bir bomba olduğunu nitekye-
rek şu açıklamalarda bulundu:
"Danışman, firmaya büyük yetkiler
tammış. Madetn proje aslına uygun yürü-
tüunüyor, neden ödenekler için Baştürk
onay vernüş? Kendisi y arım mil> arın üze-
rinde proje ve danışmanlık ücreti almış,
neden projenin aslına uygunluğunu denet-
lememiş? Aslına uygun işler yapdmamı-
şsa, neden inşaatı durdurmamış? Orada
haien gaz yoğunlugu, dipte sıkışmadan
dolayı devam ediyor. Sizin de gördüğü-
nüz gibi, buraya çakılan borular, çıkış iş-
levini görmüyor. Yann bir gün orada da
bir facia y aşaıursa bunun sorumlusu kim
olacakT'
Hekimbaşı'nda
çöpler veRPUe
içiçeyaşammmmtstanbul HaberServtei - "Çöp kokusu geldi önce. Hem de çokfâsMr
koku. Ardındanbüyük birgüriilrü. Sonragri dumanlar sardı her
yaıu..." 13 yaşmdakı Şaban Aksoy, okulunun der>lığınde lanık
oldu|u dehşet doludakıkalan aynı korku silsiksı içindebir daha,
bir dahayaşıyor. Usunda kalan "o büyük patlama sesi" ve "gri
dumanlann yükselişi" Haürladıklan içinde. onun garibine giden
koku değil Çünkü 24saat boyunca soluyor, çop kokusunu.
Çöplüğün üzennde soykşiyonız küçük Şaban'la. Hanışu 1.5yd
öncepatlayarak onlarca cam yutan Umranıye Hekimbaşı
Çöplüğü. "Ne bulacağımızı bfle bile" pazar sabahının sakinliğjnde
yola çıkıyoruz. Kent merkezındenkopuşumuzla birlikte bir
kokuşmuşluk sanyor dört bir yanı. Üst üste binmışyamru yumru,
plansız. projesiz binalar, bu yaz sıcağında öbek öbek su
birikmuleri. toz bulutuve sanki bucarpıkhgın yanşıması gibi kara
kuru, çıplak ayakh çocuklar. Kavşaklan geçıp de Ümraniye'ye
geldiğimizde karşımıza bir mehter takımıçıkıyor. Ana caddeyi
fesli adamlar kesmiş, Osmanlı tmparatorluğu'nunsavaşlara
giderken ordunun önünde yürüttüğü mehteıan bölüğü 1994
yılıran temmuz ayının 24'üncügünü bu kez ümraniye'de yürüyor.
Manzarabu kadarla dakalmıyor. Mehteranbölüğününyanı sıra
yeşilşalvar pantolonlu. kenan bezle sanhyeşıl sanklı ve hepsi de
sakallı adamlar yürüyor. Ve tabii ki grubun en arkasında da kara
karaçarşaflı kadınlar yürüyorlar. Yol kapatıldığı ıçınyaklaşık
yanm saat bekliyoruz. Merakımızı yenemeyıp polvskre
sorduğumuzda Milli
GençlikVakfııle
Refah Partisı'ran
ortaklaşa düzenledigi
bir etkinhğin
bulunduğunu
öğreniyoruz.
Yol kenanna
kurulmuş bir
tulumbah çeşmeden
kadmlar su
dolduruyor. Suyun
rengj kahverengi.
Bölgede barajlardan
gelen suyok. Az sonra
karşımıza. "Çop
dokme alanı" yazısı
çıkıyor. Alünda da
"Girmekyasakrjr"
diye bir uyan. Ne bir
bekçi bulunuyor
burada ne de bir ilgili.
Bir buçuk yıl önce
onlarcacanın
gömüldüğü
Hekimbaşı
Çöplüğü'ne
kamyonlarçöp
dökmeye devam
ediyor. Çocuklarçöplüğün içinde oynaşıyor, hayvanlar otlanıyor,
kadınlareşelenerek birşeykr anyorlar kuşlarla birlikte. Mehmet
Akifmahallesine ulaşınca yüzlerce gecekondunun arasından
karşımıza devasa biryapı çıkıyor. Kuran kursu olduğunu
öğreniyoruz. Küçük bir araşürmayla da son 4ay içinde 13'ten
fazla Kuran kursu vemescityapıldığını öğreniyoruz. Bu kurslarda
birkaç ay öncesine kadar sefakt içindeyaşayan çocuklann
eğıtildiğini ve her türlü ihüyaçlannınkarşılandığı anlaühyor
mahalle sakmlerince. Ve tabii ki konuştuğumuz hemen herkes, '
"ABah razıolsunRFden" diyor. Seda Demirkıran adlı 11
yaşındaki kız çocuğu çöplüğün hemen yamndaki evkrinin -
kapısında sıkı sıkı kucakladığı ekmeklerk karşılıyor bizi. Babası '
Taksim'de çiçek satarak evinı geçindıren Seda, "Hava s*cak o
yüzden kötükokuyor. Yoksakışın bizûnburalar cennetgibi" diyor.
Neden bu düşüncede olduğu konusunda ısrar edınce, "Babam
böyle söylüyor" diyor. Geçen 5 yıl boyunca SHP'li beledıyenın
idaresinde bulunanÜmraniyeHekimbaşı bölgesine mahalle
sakinlennin deyımiyk "Hiçbtr şey" yapılmamış. RP'nin ne
\apugmı merakediyoruz. RP'lı başkan sık sık uğruyormuş ı
mahalkkrine, erzak getiriyorlarmış, yoUannı asfaltlamışlar ve
çocuklanru Kuran kurslannda egiup. okutuyorlarmıs. Bir de
minibüs hattı bağlanmış mahalleye. Mahalle sakinleri sık sık
Başbakan Tansu Çiller'i hatırlaüyorlar. Patlamaıunardından
berabennde Bedrettin Dalan ik bırlikte gelmişler, bolbol vaatte '
bulunmuşlar,çocuklann başlannı okşamışlar ve ptmişler. O gün>
bugündür açılan kanalın dışmda hiçbir şey yapılmamış. '.
Boynumuz bükük, içimiz buruk aynlıyoruz Hekimbaşı '
çöplüğünden. Yolumuzu kesen 12yaşındaki Oktay Artan adlı
çocuk son noktayı koymanuza neden oluyor, Hekimbaşı
gerçeğine,"Ağabey burası gene patlarsa hepinizgeliraniz diıtn?.."
Hekimbaşı'nda çocuklann yaşamı
çöpler ve tehlike ile iç içe, ancak yine
de çocuk her yerde çocuk..