Katalog

4 HAZİRAN1994 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Kesici hökümeti bankerlikle suçiadı • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)- DPTeski Müsteşan ve AN AP Genel Başkan Danışması İlhan Kesici. devletin "Banker Kastelli" gibi piyasadan para töplamaya başladığını belirtti. Kesici, son ekonomik gelişmelerin Türkiye'yi iyice çıkmaza sürükledığini söyledi Başbakan Tansu ÇUler'in ekonomik konuda alacağı en önemli karann "bırakıp gjtmek" olacağını savunan Kesici, yüksek faizli bonolan daeleştirdi. Hükümetin, 1980'li yıllarda ortaya çıkan Banker Kastelli gibi piyasadan para topladığını belirten Kesici, "20 trilyonla birlikte 10 trilyon faiz verecekler" diye konuştu. Türkinvesfte ücretsiz izin • Ekonomi Servisi- Türkimest AOG Menkul Kıymetler AŞ toplam 176 personelinden 128'ini biray ücretsiz izine çıkardı. Türkinvest AOG Menkul Kıymetler AŞ'den yapılan açtklamada Türk ekonomisinin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntı ve şirketin karşı karşıya kaldığı likidite sonınu nedeniyle İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana şubelerinde çalışan 128personelin ücretsiz izne çıkanldığı bildirildi. Hububat alımında yüzde 90 artış • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Hükümet, pazartesi günü açıkladığı hububat alım fıyatlannı. tanm kesiminden gelen yoğun tepki üzerine, üretici destekleme primi yoluyla arttırdı. Tanm ve KÖN İşleri Bakanı Refaiddın Şafıin, hafta başında hububat alım fıyatlan için açıkladığı yüzde 68'lik artışın, yüzde 90'a çıkanldığını bildirdi. YapıKredi'nin yeni binası • İSTANBUL (AA)-Yapı Kredi Bankası'nın yaklaşık 1 tnlyon liraya mal olacak Levent'teki 32 katlı yeni genel müdürlük bınasının temeli törenle atıldı. Bankanın Yönetim Kurulu Başkanı Rona Yırcalı, törende yaptığı konuşmada 50. yılıru kutlayan bankanın önemli biratılımdaha gerçekleştirdiğini söyledi. Erken enflasyon açıklaması • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-DYP, Devlet. İstatistik Enstitüsü (DİE) tarafından her ayın 4'ünde açıklanan aylık enflasyonu. 1 gün önceden kamuoyuna duyurdu. DYP Genel Başkan Yardımcısı ve Maliye eski Bakanı Sümer Oral, DYP Kadm ve Gençlik İşleri Başkanhğı'nca düzenlenen "5 Nisan Ekonomik Önlemleri" konulu toplantıda yaptığı konuşmada. mayıs enflasyonunun, toptan eşyada yüzde 9, tükeüci fıyatlannda ise yüzde 10 oranında olduğunu bildirdi. Ayaydın Bankalar Birliği Başkanvekiii • ANKARA (AA)-Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanvekilliğine Emlak Bankası Genel Müdürü Aydın Ayaydın seçildi. Birlık Genel Sekreteri Erhan Yasa yaptığı açıklamada başkanvekilliğine tek aday olarak gösterilen Aydın Ayaydın'ın seçildiğini bildi'rdi. 1951Mardin doğumlu Ayaydın, evü ve ûç çocukbabası. TTK'dan7 trilyon zarar • ANKARA (ANKA)- TTK Genel Müdürü Hayrettin Soytaş, kurumun 1994 yılı zarannın 7 trilyon olacağını tahmin etüklerini söyledi. TBMM KİT Komisyonu'nda bilgi veren Soytaş, "Maliyetler üzerindeki en önemli paya işcilik girdileri sahiptir. 1994 işçi giderleri 1993'egöre yüzde 47.3 artmışür" dedi. Genel Müdür'ün verdiği bilgiye göre 1993 yılında taşkömürü ortalama satış fıyatı ton başına 475 bin lira oldu. 1994 satış fıyatının ise ton başına 1 milyon 260 bin lira olması bekleniyor. Özel petrol şirketleri, pompa fıyatlannda yaptıklan artışı uygulamadan çekmiyorlar Akaryakıta zamdandö îişyokEkonomi Servisi- Özel petrol şirketleri- nin akaryakıt fiyatlanna yaptıklan zammı geri cektikleri yolundaki haberler "fos" çıktı. Hükümet.Akaryakıt İstikrar Fonu'- nu kaldırarak zam gereksinimini ortadan kaldırdığmı sararken, özel şirketler uy- gulamayı yetersiz bulduklanru ve Türkiye çapında pompa fiyatlanna yaptıklan yüz- de 1 ile yüzde 5 arasındaki zammı uygu- lamadan kaldırmadıklannı açıkladılar. Türkiye'de faaliyet gösteren uluslara- rası sermayeli özel petrol şirketleri sadece kendiierine ait Ataş Rafinerisi'nin çıkış fı- yatma yaptıklan yüzde 29'luk zamdan geri adım attılar. Buna göre Ataş ürünlerinin satıldığı güneydeki 17 ilde pompa fiyatlanna gelen yüzde 29 ile yüzde 52 arasındaki zam, yüz- de 7.5'a çekılmiş oldu. özel şirketler arasında en yüksek pazar payına sahip kuruluşlardan olan ve fıyat ayarlaması ile ilgili kararlann sözcülüğü- nü üstlenmiş gözüken Shell, dün bir yazılı açıklamayla, "Akaryakıt zammı geri çekil- diw şeklindeki haberlere açıklık getirdi. Sheirden yapılan açıklamada. Tüpraş'ın akaryakıta 1 hazirandan geçerli olmak üzere zam yapan özel şirketlere, akaryakıt Değişken fıyatlar vatandaşı şaşırttı. (Fotoğraf: HATİCE TUNCER) dağıtımını keserek cezalandırmaya kalkıştığı öne sürüldü. Açıklamada, özel petrol şırketlerinin yapılan zammın yasal olduğunu vurgulayarak kendiierine sev- kiyaı yapılmaması konusunda Tüpraş'a resmen şikayette bulunduklan bildirildi. Türkiye'deki Shell Şirketleri Yönetim Kurulu Başkanı \e Genel Müdürü Zaha- ruddin Megat,'Hükümetin Tüpraşve Pet- rol Ofisi'nin özelleştirilmesi için atağa kalktığı bir dönemde, Tiipraş'ın özel petrol şjrketlerine ikmali durdurması kanımızca hükümetin amaçlarının tutarhlığma olan güveni güçlendirici bir tutum olarak gör- nunoruz' dedi. Hükümetin Petrol Ofisi satış fiyatlannı arttırmamakla birlikte, sektörde yaşan- makta olan sıkıntıyı hafıfletmek için rafi- neri çıkış fiyaüna uyguladığı yüzde 20-25 arasındaki Akaryakıt İstikrar Fonu'nu sıfırladığıhatırlatılanaçıklamada."Rafine- rilerin zararını yüzde 50 azaltacak olan bu karar, sonınu ancak kısmen çözecektir ve rafinerilerin bu yıl şu ana kadar uğramış ol- dukları son derece büyük zaran telafi etme- si münıkün değildir" görüşü savunuldu. Hükümetin akaryakıt fiyatlannı en erken bu ayın sonunda gözden geçirebileceği sözü verdiği kaydedilen açıklamada, "An- cak fiyatlann arttınlacağı yolunda somut bir vaatte bulunulmamıştır" denildi. AİF sıfırlanarak Ataş'ın yükünün ha- fifletilmesine müıeşekkir olduklannı da vurgulayan Shell Şirketleri Yönetim Ku- rulu Başkanı Zaharuddin Megat. Shell'in de bunun karşılığında Ataş ürünü olan sü- per benzinin fıyatını 18 bin 640 liraya, mq- torinin litresini de 11 bin 970 liraya çekti- ğini bclirtti.Turcas Petrolcülük Genel Müdürü Osman Kerman da, AİF'deki sıfırlanmanın zaran ortadan kaldıra- mayacağını ve devletin fıyatıyla özel şir- ketler arasında yüzde 1 ile yüzde 7.5 ara- sında fark oluşacağını kaydetti. Kar marjında artış isteyen Petroi Ofisi bayüeri 15 gün süre tanıdı Benzin satışuu durdurup istasyonukapatırız ANKARA (Cumbumet Bürosu) Üretici özel kuruluşlann, akaryakıt fiyatlanna devlete karşın zam yapmalannın ardından şimdi de bayüer başkâkhrdı. Petroi Ofisi"- ne bağh akaryakıt baviikrinin örgütlji ol- duğu Petrol Crünteri Işverenter Sendikası GeneJ Başkaru !§raatl Ajtemiz, istikrar pa- keti ile akaryakıt bayiilerinin yüzde 6"dan yüzde 4.5'e çekılen kar marjmın, !5 gün içinde yüzde 8"e çıkanlmamasi durumun- da* topluca pompa kapama ye akaryakıt satmama yohma gidecekkrini açtkladı. îsroail Aytemiz, bayilerin kar marj- lanrun arttıntması konusunda hükümet yetküileri ile yaptığı te- maslardan sonra dün bir basın toplanusı düzenle- di. Aytemiz, görüş- meferde Devlet Bakanı Aykon Doğan'ın kendi- ierine sorunun çözümü yönündesöz verdiğini ve 15 gün süre isiediğini. kendılerinin de şörüşmeden olumlu tzle- nim edindiklerini ve öngöriilen süreyi bek- leyecekierini anlatu. istikrar paketinin açıklandığj günden bu yana, bu konuda hükümet yetkilileriyle sürekli temas halin- de olduklannı büdiren Aytemiz, artık son aşamaya geidiklerini, istasyon kapama karannı, Aykon Doğan'ın sözü üzerine buayın 20 ya da 2S\n& kadar ertelcyecek- knni söyledi. Aytemiz, bayi kanmn yüzde 6'dayken bile düsük oîduğunu defalarca diie getir- melerine rağmen. bunun yüzde4.5'e indi- rilmesinin haksızSık oiduğunu söyledi. TABGİS Başkanı Ka>a Baban da "Bn hafta souHodaa itibaren görmeye başla- yact^nnz istas^Miaraı ömndeki kuyrak- larvemalyokluğubükBnıetHiyaıüışpoüti- kasının netkesi olacaktır" dedi. Bakan'abakılırsa hiçbirsorunyok Ekonomi Senisi- Dev- iet Bakanı Aykon Doğan, Akaryakıt istikrar Fo- nu'nun (AİF) akaryakıt fıyatlanndaki istik- rarsızlığı telafi ettiğini söyledi. Doğan, AİFin sıfirlanması sonucu özel sektör dağıtım şirketleri- nın zammı geri aldıklannı söyledi. Doğan, uluslararası pıyasalarda hampetrolün va- ril başına 2.5 dolar. ton başına da 30 dolar arttığını, bunun petrol rafinerilerine mali- yet artışı getirdiğini, özel petrol şirketleri- nin de zam karan aldıklannı söyledi. Hak-İş, kuruluşun özel sektöre peşkeş çekildiğinde ısrar ederek öneri yaptı Et Bahk'a 1 trilyonluk teklifANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Hak-İş, Et Balık Kurumu"- nun tamamını bir trilyona alma- ya hazır olduğunu ve bunun Baş- bakan Çiller'e bildirileceğini açı- kladı. Hak-İş Konfederasyonu Eğıtim Genel Sekreten Salim Uslu, EBK'nın satışını skandal olarak niteleyerek. satış işleminin iptali için >argı yoluna gidecekle- rini açıkladı. DİSK Genel Başkanı Kemal Nebioğlu ise. bu is,yerinde örgütlü olan Oz Gıda-Iş Sendikası ve onun bağlı bulunduğu Hak-İş Konfederasyonu"nu "özetteştir- meyi uzaktan izlemek"le suçladı. Salim Uslu, dün düzenlediği basın toplantısında. tstanbul'un yüzölçümünün yüzde 62'si kadar bir alana sahıp olan EBK'nın. düşük bedelli satışının yanısıra. 2 yıl vadeli olarak satıldığına da dikkat çekti. Uslu 19 kombina ve 1 işletme üzerine kurulan EBK'- nın. 3 milyon 603 bin 808 metre- karelik arsasının gerçek peşin de- ğerinin, 1 trilyon 300 milyar lira olduğunu söyledi. KOİ'nin bu arsalan 2 yıl vadeli olarak 582 milyar 612 milvon lirava sattığını belirten Uslu. Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın'ın EBK'nın satışına ilişkin karar- nameyi 5 ay beklettikten sonra. neden imzaladığını sordu. Uslu. "Ancak KOI, sendikamızın EBK'da çalışan üyeleri adına yaptığı başvuruyu dikkate al- mamıştır" dedi. DİSK Başkanı Kemal Nebioğ- lu ise EBK'nin satışıyla ilgili ola- rak \erilen rakatnlann komik ol- duğunu söyledi. Türkiye'nin tekstil ve otomotiv merkezi Bursa'da ekonomi felç durumda Çağlar'ın kenti kıiziıı kıskacında LEVENTGENCELLt BURSA - 5 Nisan ekonomik kararlannın kıskaca aldığı Bursa'da, işsizler ordusuna her gecen gün yenileri eklenirken piyasada para akışının tamamen durduğu. otomotiv sektö- ründeki krizden çok daha büyüğünün tekstil sektöründe yaşanacağı bildirildi. Otomotiv ana sektörü. otomotiv yan sa- nayii ile tekstilde 5 Nisan'dan bu yana işin- den olanlann sayısınm. tamamı sendikalı ve kayıtlı olmadığı için kesin olarak bilinmedi- ğini belirten sendikacılar. "5 Nisan'dan sonra işten'çıkarılanlann sa\ ısının 20 bini bulduğunu söylemek kesinlikle yanlış olmaz. Ama bu so- run. bu rakamda kalmaz. Çünkü şimdiye ka- dar üretimine ara veren ya da kapatılan işyer- lerinin savısı çoktu, işçisi azdı. Şimdi sırada büyük tekstil fabrikaları \ar. Bunlar da önü- müzdeki günlerde otomoti>de olduğu gibi üre- timlerini durdurmaya başlay acaklar" diye ko- nuşuyorlar. Tekstil Sanayii İşverenler Sendikası Genel Sekreteri avukat İbrahim Yaşar, "Adına libe- ral ekonomi dedikleri bir komediyle adeta ül- keyi demokratik olmayan bir yapıya doğru kosturuyorlar. Ülkenin demokra^den ayn- bnası için bütün altyapı, bu siyasal iktidar ta- rafından ha/ırlanıvor" dedi. Türk-İş'in Bursa bölge->ınden sorumlu temsilcisi Mehmet Kan- ca da "Sıkıntıyı en fazla yaşayan kentlerin başında Bursa geliyor. Sosyal patlamadan korkuyonım. Demokrasi içinde bu kriz atlatı- Imalıdır " diye konuşlu. Tofaş'ın 2404 işçinin işine son verildiğine ilişkin açıklamasından sonra. yan sanayide işler durma noktasma geldi. Yabancı fırma- larla evlılik yapan \e ihracat gerçekleştiren otomotiv yan sanayii işletmelerinde sıkıntı, Türk otomobil fabrikalanna mal üretenlere oranla daha az hissedilirken üretimlerinı To- faş%eRenault"yaendeksleyenişletmelerdur- du. Bu işletmeîerde işten çıkarmalann daha önce gerçekleştinldiği.ödemelerin de durdu- rulduğu öğrenildi. INDEPENDENT: Çiller, OECDiçinen uygun aday LONDRA (AA) - İngiltere- nın cıddı fıkır gazetelerinden The Independent, yakında bo- şalacak OECD Genel Sekreter- liği ile Dünya Ticaret Örgütü (eski adıyla GATT) Başkanlığı görevleri için en uygun adayın Başbakan Tansu Çiller olacağı- nı \azdı. Gazetenın "Dünyayı Kadın- lar da Yönetebilir'" başlıklı yazı- sında. birçok uluslararası ve Avrupa örgütü başkanlannın görev sürelerinin dolacağı. heı zaman erkeklerin ellerinde tut- tuklan bu görevleri üstlenecek başanlı kadınlann da bulundu- ğu vurgulandı. Kadınlar için düşünülmesi en güç görevin OECD Genel Sekreten Jean- Claude Paye'in makamı veya eski adı GATT olan Dünya Ti- caret Örgütü Başkanlığı olduğu kaşdedilen yazıda, "Ancak bu konuda Türkiye bir çözüm suna- bilir. Atatürk zamanından bu yana Türkiye, kadın akademis- yen, ekonomistler pazariıkçı iş kadınlan yetiştirdi. Çiller bu iki niteliğe de sahip" denildi. Güneslenmenin de bedeli arttı H U L Y A G E N Ç YENİÜRÜN Mürekkepli yazıcılar ewlettPackard, mürekkep püskürtmelı yeni yeızıcılannıntanıtımını yaptı. PC'lerıçın üretilen "DeskJet52O' ve macıntoshlar için üretilen "DeskWriter 520" model yazıcılar suyadayanıkhsiyah beyazbaskıolanağı sunuyor. Yeni yazıcılar, normal veya parlakkağıtlarıle aydıngerin de aralarında bulunduğu değişikortamlara baskı yapabiliyor. Dakikadaüçsayfabasabilenyazıcılarda otomatik olarak zarf baskısı da olabıliyor. Siyah-beyaz grafikleriçindekullanılabilenDeskJetveDeskWriter520'de, 250 adet gri tonlama olanağı mevcut. • Domex'in tüketici hizmeti D omex toz deterjanlan tüketıcilerin hijyen konusunda bılgılendirilmesı ve bilinçlendirilmesi için sürdürdüğü çalışmalannabiryenisiniekledi. Domex'inhazırlattığı broşürlersağlıklıbırtemızlıkıçın özellikle dikkat edilmesi gereken hijyen kurallannı anlatmayı hedefliyor. Broşürler "Hijyen niçin önemlidir?","Çocuk sağlığı veGüvenlitemizlik"ile "çamaşırlarınızda hijyen için nelere dikkat etme/(?"başlığını taşıyor. Gerçek ve sağhklı temizlik için uyulması gereken kurallargıbi basitbazı gündelik bilgilerin yanısıra hijyenin önemi, mikroorganizmalar hakkında bilgi, hijyen koşulları açısından ülkemizdeki durum gibi temel sağlık bilgileri deyer alıyor. Bu broşürler Domex kullanan tüketicilere ücretsiz olarak dağıtılacak.H 5 Nisan Kararları sonrasında lüks tüketim maddeleri harcamalarını kısan tüketici, 1994 yazınasorunlugireceğebenziyor Geçen yıia oranla güneş yağı ve losyon fiyatlarına yuzde 100 zam gelirken, tüketici güneşlenmeyi daha ucuza mal etmenin yollarını arıyor. Ülkemizdeki güneş ürünleri pazarındayeralan büyük firmalar, Türk insanında guneş ürünleri tüketimınin gelişmediğini söylüyorlar. Tüketicinin önceki yıllarda da güneş ürünlerini pahalı bulduğunu söyleyen ûreticiler, ekonomik kriz sonrasında bu alıskanlığın biraz daha azalmasından korkuyorlar Delinenozontabakasınıncilt üzerindeki zararlarınınönplanaçıkanlması gerektiğini savunan üreticiler, güneş ürünlerinin kullanım alanının genışleyeceğine inanıyorlar. Nivea süt Nivea yağ Havvaii Tropik süt Hawaii Tropik yağ Robsüt SebaMed Banana Lancester yağ 200-240 bin 200 bin 180-200 bin 200-220 bin 650-695 bin 350-400 bin 180-420 bin 900-1 milyon Eczane, market ve kozmetik ürün satan mağazalardasatılan ürünleri pahalı bulan tüketiciler, güneş ürünlerini satın alırken, kaliteden çok fiyata önem venyor. Bilinçsiz güneşlenme ve cildin özelliklerine aldırış etmeden rastgele kullanılan ürünler cildin çabuk yaşlanmasına, esnekltğıni kaybetmesine, kırışıklıkların artmasınaveciltkanserine neden oluyor. Güneş ürünleri diye bilinen güneş yağları, sütleri, kremleri ve güneşlenme sonrası losyonlarını seçmeden önce mutlaka bi r uzmana danışmakgerekiyor Satın alınanürününkoruma faktörünün yüksek olmasına, cildin su kaybını önlemesine, zararlı güneş ışınlarını süzen bileşimterin bulunmasına dikkatetmek gerekiyor • Kombabaları unutmadı K om Tekstil ve Konfeksiyon Sanayi yaklaşan babalar gününde, babaları unutmadı. Özel hedıye paketlerı ıçın hazırlanan mayolar, şortlar ve boxer kilotlar Şişlı, YenıbosnaveAtaköyAtrıum mağazalarında satışa sunuldu. Polyster ve tacteladında ıkıdeğışık türde üretilen şortve mayolarda toplam 90 değişik model bulunuyor. Fiyatları 250 bin lira ile 325 bin lira arasında değişen karelı ve şal desenli kumaşlardan hazırlanan mayoları, 325 bin lira ile 420 bin lira arasındaki şortlar takip ediyor. Penye kumaşlardan hazırlanan boxer külotlar, mavi-beyaz, sıyah-beyaz, nilyeşilı-somonrenklerindeçizgili desenlerden oluşuyor. Boxer külotların satış fiyatları ise 98 bin lira. • Hayrim'de ucuzluk B eşiktaş, Avcılar, Şışli.BakırköyveGüngören'de mağazalan bulunan Hayrim, kendi imalatı olan ürünlerdeyüzde50 indirımegittı. Hayrim Mağazalan'nda satıImakta olan Tiffany, Spones ve Nokta gıbı markaların sezonluk ürünlerine de yüzde 20-30 oranında ındirim yapıldı. Hayrim Mağazası Kredi Kartı'na sahıp müşterilere, indırimli fiyatlar üzerinden üç ay vadeli satış yaptıklarını belirten mağaza yetkililen. peşin alışverişlerde kartsahiplerine ikinci bir ındirim yaptıklarını dile getırdiler. Hayrim'de daha önce 895 bin liradan satılan emprıme etekler 550 bin liraya, 1 milyon 100 bin liradan satılan viskon elbise 550 bin liraya, 690 bin liradan satılan keten elbıseler 345bin liraya indirildi. Diğerleri iseşöyle: Anvolop eteğin fiyatı 400 bin lira, şort 295 bin lira, keten takım 1 milyon 225 bin lira, merserıze kazak 245 bin lira, bürümcükpantolon445bin lira, bürümcüketek645bın lira, çuval takım 645 bin lira. • IŞÇESIN EVRENINDEN ŞÜKBAN KETENCİ Esnek Lastik için esneklik, aranan bir özellik, insan için kullanıldığında pek lyı bir anlama gelmiyor. Her ne ka- dar kişiliğinden, kimliğinden ödün vermeyenler için yaşam zorlaşıyorsa da kimliksiz, belkemiksiz, esnek olmak özenilecek bir nitelik değil. Ne yazık ki günü- müzde değer yargıları alt-üst olduğundan esneklik, in- san için de aranan, geçerli bir özellik oldu. İş dünyasına yakın çevrelerden bugünlerde sık sık duyuyoruz. İş piyasalarının esnekleşmesi isteniyor. İşçi-işveren ilişkilerinde, işletmeîerde esnek modeller- den söz ediliyor. Oysa işverenlerin canları istediği za- man istedıği sayıda işçi atma hakkına sahip olduğu bir ülke olarak fazlası ile esnek bir sisteme sahibiz. Yıllık işçi sirkülasyonu, işyerine işçi sokup çıkarma ortala- ması yüzde otuzun altına düşmüyor. Bu kadar esneklik işadamlarımıza yetmemiş. Çıkarırken kıdem tazminatı ödemek yük geliyor. İşçi sokup çıkarmanın daha da esnek olması isteniyor. Satışlar iyj gidiyor, önemli si- parişler var, sok. Olmadı, çıkar. Bazan onu yapmak da zahmetli, riskli gelebılir, 8 saatten daha ktsa süreli çalıştır. Sok-<?ıkar... Türk-Metal Sendikası Başkanı Mustafa özbek'in, metal sektöründe daha fazla işçi çıkarılmasını durdur- mak üzere, bir-iki aylığına ücretsiz çalışmaya razı ol- ması yetmedi. Otomobil sanayiinde hem ücretsiz, eksik çalışma, hem de işçi çıkarma, ikisi birden uygu- landı. Otomobil sanayiinde bir işçinin çıkarılması, yan sanayide 7 işçinin daha çıkarılması anlamına geliyor- muş. Demek ki sendikalı 1 işçi işini kaybederken, 6 sendikasız-sigortasız çalıştırılan işçi daha işini kaybe- diyor, ancak kamuoyunun bu işten haberi bile olmuyor. Cumhurbaşkanı Demirel in hazırlattığı bir rapora göre, işini kaybetmemiş işçi-memur bile ekonomik kriz kararları ile çok ağır yoksullaşmış. Son zamlarla ücret- liyi doğrudan ilgılendiren, geçimini belirleyen malların fiyatları, bir yılda yüzde iki yüz elli pahalılanmış. İşçi- memur, ücreti düşürülmeden, işten atılmadan da 12 Eylül, Özal dönemlerinde yaşananı aratmayan bir doz- da yoksullaştırılmış. İşçiden-memurdan sağlanan biri- kim o dönemde sermaye cephesinin karına kar katar- ken, geliştirilen sistem ve yaratılan yeni değer yargı- ları ile faize-ranta akıtılmaya başlayan para giderek büyüdü. Şimdi ışçinin-memurun hakkı, ondan alınan tümü ile faıze-ranta gidiyor. Böyle olunca da işlerin açı- Iması, yatırımların artması gibi işçinin geleceğine yö- nelik bir umut görülmüyor. işçi bu halde iken sendikacı ne yapıyor? önceki gece Hollanda işçi hareketinin Türkiye'yi ziyaret eden bir grup lideri ile birlıkteydık. Eski Petrol-iş Başkanı Münlr Ceylan'ın düşünce suçundan tutuklandığını duymuş- lar. Olayın şokunda, nasıl bir tepki vermeleri, ne yap- maları gerektiğini tartışıyorlardı. Onların içtenliğine bakıp, bizimkilerin halini düşünüp utandım. Yıllarca Münir Ceylan ile birlikte çalışmış Türk-İş'in yöneticile- ri, başkanları, cezaevıne gönderilirken ortalıktan yok olmuşlardı. Rakip, düşman sayılan DİSK Genel Baş- kanı vardı. Münir Ceylan ile ilgili mahkumiyet kararı verildikten sonra Türk-İş'in gösterdiği tepkiyi eleştiren bir yazı yazmıştım. Geç kaldıklarını, düşünce suçuna karşı mücadele vermediklerini, tepkilerinin çok zayıf ve göstermelik olduğunu söylemıştim. Çok kızmışlardı. Şimdi yasaklı yasalar nedeni ile başkan- lıktan da ayrıldı ya. Göstermelik bir tepkiye bile ge- reksinim duymadılar. Zaten şu günlerde çok fazla işleri var. ILO, daha doğrusu, işçi parası yemek üzere, turistik Cenevre, oradan Paris... seferine bavul hazırlıyorlar. Liste öyle- sine kalabalık ki şiddetle saklanıyor. 30-40 kişiden aşağı olmadığı söyleniyor. Oysa tasarruf önlemleri ne- deni ile bu yıi sadece Bayram Meral ın parası hükümet tarafından karşılanıyor. Gerisi günde 250-400 dolar arasında değişen yövmiye, artı otel vs. masraflarıru sendikalarından alacaklar. Ve ILO'da hiçbir komisyon çalışmasına katılmayıp, bir-iki kafeteryaya uğrayıp, alı- şveriş, kumar, eğlence peşinde koşacaklar. Türkiye'de ekonomik kriz bahane, işçinin kazanılmış hakları gasp ediliyor, ücreti aşağı çekilip, işinden atılıyor, kimin umurunda? Nerede ise Kraliçe Marie-Antoinette gibi, "Ekmekle- ri yoksa pasta yesinler" diyecekler. TÜKETİM Zeytinyağına dönüş • Hayvansal yağlann kandaki kolesterolü arttırdığmın anlaşılması. katı margarinlerin de bu anlamdaki etkileri. sıvı yağlann tüketim oranını arttırmıştı. Ayçiçek ve mısırözü yağlan yanında, doğal bir yağ olarak zeytinyağı yeniden eski prestijine kavuşmaya başladı. ERDALATABEK Akdeniz sofrasında özel bir yeri olan 'zeytinyağı', son yıllar- da yeniden mutfaktaki yerini almaya başladı. Hayvansal yağlann kandaki kolesterolü arttırdığının anlaşılması.. katı margarinlerin de bu anlamdaki etkileri, sıvı yağlann tüketim oranını arttırmıştı. Ayçiçek ve mısırözü yağlan yanında, doğal bir yağ olarak zeytinyağı yeni- den eski prestijine kavuşmaya başladı. Salatalarda her zaman kullanılan bir yağ olan 'zeytin- yağı', zararlı kolesterolü düşür- mesinin ortaya çıkmasıyla mut- fak kültüründeki önemini arttırdı. 6 bin yıllık gecmişi olan 'zeytinyağı' gerek Osmanlı mutfağında gerekse Türk mut- fağında zeytinyağh ycmekler olarak bilinen yemek türle'rinde özel bir önem taşıyor. Zeytin- yağh fasulyeden biber dolması- na. çeşitli soslardan salatalara kadar pek çok sofra yiyeccğine tat veren zeytinyağı. bu kez sağlık açısından da öneriliyor. Çoklu doymamış yağ asitleri yanında. tekli doymamış yağ asitlerini de bulunduruşu. ken- disindc kolesterol bulunma- ması. zeytinyağının günlük yağ alımının bir bölümünü oluştur- ması açısından öneriliyor. Bü- tünüylc sıvı yağlann yerini al- mamakla birlikte, onlann yanı- nda kullanılmasının sağlık açısından olumlu etkilcr yaptığı açıklanıyor. Uluslararası Zeytinyağı Konseyi'nin Sheraton Oteli'- nde yapılan toplantıst, zeytin- yağı üreticisi ülkelerin durum- lannı ele alan 70. otunım. Bu- rada her ülkenin durumu ele ahnarak uluslararası zeytinyağı üretim ve tüketiminin çeşitli so- runlan görüşülüyor. Türkiye'nin zeytinyağı üreti- mi ve tüketimi de üzerinde du- rulmaya değer nitelikte. Marm- ara Bölgcsi'nde 30 bin üyesi olan Marmara Birlik, Ege Böl- gesi'nde 15 bin üyeli Tariş, zey- tinyağı alanında bin 250 üyesi olan Güneydoğu Birlik zeytin- yağı üretiminde önemli rol oy- nayan kooperatifler. Tanm ke- siminde çalışanlann önemli bir bölümünü oluşturan zeytinyağı üreticilerinin çeşitli sorunlan var. Bunlann başında, fiyat- lann ulusal ve uluslararası dü- zeyde oynaması geliyor. Üreticinin çalışmasından ve- rim alabilmesi için, ürüne iliş- kin girdilerin fıyatlanyla satış fıyatlan arasında özcndirici bir denge kurulması gerekli. Bu ol- madığı zaman. üretim geriliyor. Türkiye'de 1991 yılında 86.5 milyon zeytin ağacı olduğu bili- niyor. Ortalama 80 bin ton zey- tinyağı üretıminin 55 bin tonu içeride kullanılıyor, geri kalanı dışanya satılıyor. Ancak 1989-93 yıllan arası- nda. zeytinyağı üretimi azalıyor ve ortalama 65 bin tona düşü- yor. Bu durum da zeytincilik ve zeytinyağı sektöründe acil ön- iemler alınması zorunluluğunu ortaya koyuyor.