Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10HAZIRAN1994CUMA 12 KULTUR Melih Gökçek'in 'Ben böyle sanatm içine tükürürüm' diyerek heykelini kaldırdığı Mehmet Aksoy: Sakbn, cumhuriyete ve Atatürk dcvrimlamediv ANKARA (Cumhuri>et Bürosu) - Anka- ra'nm RP'lı Beledı>c Başkanı Melih Gök- çek'ın. "Ben böyle sanatm içine rukıirunjm" diyerek Altınpark'takı 'Periler Ülkesi' adlı heykelı kaldınlan sanatçı Mehmet \ksoy. "Bu bana, heykele değil, Atatürk devrimle- rine ve cumhuriyete vunıhnuş bir darbedir" dedı Aksoy, sanatçılık onuruna hakaret ettiğı gerekçesıyle Gokçek'ı mahkemeyc vereceğını açıkladı Aksoy. Gokçek'ın "Heykel puttur, heykeltıraş puta tapar" mantığıyla hareket ettığını one surdu Turkıye'de, sanata >oneltılen baskılar- dan en çok nasıbını alan sanatçılardan bın- sı olan heykeltıraş Mehmet Aksoy'un yapıtlan. ılk olarak bundan 14 >ıl once Antalya'da depolara atıldı 12 Eylul yone- tımının "Sanat yapıtları aracılığıyla ko- münizm propagandası yapüdığı" kanısına varması uzenne, 1975-1978 yıllan arasında gerçekleştmlen Uluslararası Plastık Sanat- lar Sempozyumu'nda uretılen ve kentın her bolgesınde bulunan yapnlara karşı bır kıyım gerçekleştınldı Tablolarparçalandı duvar resımlen sıldınldı, heykeîler depola- ra ve uçurumlara atıldı Mehmet Aksoy'un 'lşçi ile Çocuğu' adlı çalışması da uçuruma gıtmek uzereyken sanatseverlenn tepkısı .uzenne kurtanldı Aksoy'un bu çalışması, Antalya Karaalıoğlu Parkı'nda bır koşeye yerleştınldı özgürlük duygusunu dile getiriyor 12 Eylul asken darbesınden sonra An- kara Buyekşehır Beledıyesf nın RP lı Baş- kanı Melih Gokçek de Aksoy'un sanatına bır darbe ındırdı Gokçek, Altınpark'ta bulunan 4zade Köker'ın *Tutku' adlı çalı- şması ıle Aksoy'un 'Periler Llkesi' adlı yapıtlannı 'orgazm halinde olduklan' ge- rekçesıyle kaldırtarak " \hlaksızlığın adını sanat koymuşlar. Ben, böyle sanatm içine tükürüriim" demıştı 'Sanatmın içine tükurülen' Akso> Cum- hunyeûn sorulannı yanıtladı Bu tur davranışlann. ınsanhgın tanhınde hep var olduğunu kaydeden Aksoy. "Bu tiır olay- lar, özellikle Ortaçağ'da dinin baskısı nede- niyie, insanın kendini tanıması, sevme ve dü- şunme özgurluğüne vurulmuş bir darbe ola- rak süregekU" dedı Aksoy. Goyanın engızısyon mahkemesıncc afaroz edılmesı ve Michelangelo nun yapıtlannın Papa ta- rafından gıydınlmek ıstenmesının yıllarca bır utanç sımgesı olarak anıldığını belırttı Gokçek'ın 'müstehcen' bularak kaldırttığı "Penler Ülkesi' adlı çalı- • însanlar önyargılı, iki insan sanlınca bu porno oluyor, ona göre. Adam, kendi tükürüklü kafasından geçen porno edebiyatıyla görüyor. Onun nasipsizliği, talihsizliği. Adam doğadaki çıplaklık ile sanattaki çıplaklık arasındaki farkı göremiyor. Ona kalsa, kanncaya don giydirmek gerekecek. şmasının. bır ozgurluk duygusunu dıle ge- ürdığını anlatan Aksoy, "Benim heykelim apolitik gibi gorunuyor, ama tersine politik bir heykel. Bu adamları bile kı/dırdığına göre oldukça politik bir heykel" dıye konuş- tu Aksoy, Penler blkesı'nde vurgulamak ıstedığı duygulan ıse şoyle açıkladı Tükürüklü kafadaki porao "İnsanlar arasında yaşanan şidderi, dün- yada yaşanan şiddeti, sevgisizliği, sevginin soyutlanmasını, kişilerin yalnızlaşmasını, birbirlerine sarılmamasını. masalların an- latılmamasını. umudun yok olmasını, umut- suzluğu, boşluğa duşulmesi, bunlar insanın temel çelişkisi. İnsanların ancak birbirlerini kucaklayabilmeyi başarabilmesiyle sa>aş- lar, Kurt meselesı çozulecek. Ama insanlar önyargılı, iki insan sanlınca bu pomo olu- yor, ona göre. Adam, kendi tükürüklü kafasından geçen porno edebiyatıyla görü- yor. Onun nasipsizliği, talihsizliği. Âdam doğadaki çıplaklık ile sanattaki çıplaklık arasındaki farkı göremiyor. Ona kalsa, kanncaya don giydirmek gerekecek. Bizim için, tüm organlar heykel için birer ele- mandır. Anlatmak istediğimiz duy guy a göre değişirler. Bu benim anlatım özgurluğumle ilgili. Belkı bu adam hayatında kavak ağacı- na sarılı bir asma gormemişrir. \smanın sarıjıp yukanya doğru gıtmesinı. İşte, Peri- ler İ Ikesi hey kelim de buna benzer bir şey. Lçma, yukan gitme. Pen padişahının ülke- sine uçan bir çift bu. Sanat kulturu ve terbi- yesi bu duze>lerde olduğu açık bir adamın, sırf belediye başkanı oldu diyc kendini sanattan anlamak zonında hissetmesi çok garip" dıycn Aksoy. şoyle de.vam ettı "O arkadaş sanattan anlamak zonında değil. Çunku; biliyoruz ki, Türkiye'de hey- kel külturu, sanat kültüni çok geri. Ama bu- nun dantşmanları var, bilirkişiler var, bir sor. Kabadayı tavnyla yoldan geçerken 'Bu ne \av, kaldınn bunu demek yaktşmaz. Çunkü, insanların kişiliklcri. ne olursa ol- sun. konumları birtakım sorumluluklar yük- ler. Terbiye-terbiyesizlik, ahlak-ahlaksı/lık burada başlar. Kimse gelişiguzel konuşa- maz. Bana sorsa. ben anlatırdım hey kelin ne anlatmak istediğini. 1.5 ay randevu istedim, görüşefnedim" dedı RP'lılenn yeterlı gucu bulmalan durumunda akademılen kapa- tacaklannı ve sanatı zıncıre vuracaklannı onc suren Aksoy sozlennı şoyle surdurdu Kültürümüz büyük darbe alacak "Türkiye'de heykel zaten talihsiz bir yer- de. Biz "artık heykelcılcnmız yetıştı' diye seviniyorduk. Son dönemde, Atatürk ve kahramanlık heykelleri dışında kentlere ilk kez ozgun yapıtîar girmeye başlamıştı. An- cak bazı belediyeler, göreve gelir gelmez 19 Mayıs'ta gençliğe bir mesaj verir gibi hey- kelleri kaldırdılar. Bu, bana, hey kellere de- ğil, \tatürk devrimlerine ve cumhuriyete bir darbedir. Atatürk devrimleriyle akademiler açıldı. Buralarda insanlar ressam, heykeltı- raş oldular. Bunlar, 70 yılın üninü. Eğer bunların elinde iktidar edecek gıiç olsa aka- demileri kapatırlar. Yapılanlardan bu sonuç çıkıyor. Bu duşunce Turkive'de egem«n ol- sa. iktidar olsa sanatm geleceği epey bir ge- rilere gidecektir. Heykeller kırılıp kaldırıla- cak, resimler yok edilecektir. Bundan yüzde yüz eminim. \kademilerde İslam süsleme sanatlan ve hat dersleri \erilecek ya da kapatılacak. Kultummü/ büyük bir darbe alacak tır." Gökçek'in sorunu hevkelle Gokçek'ın gınşımının altında yatan ger- çcğın. "Heykel puttur. Heykel yapanlar, puta tapar" goruşu olduğunu dd ılen suren Aksoy. kışılığıne. sanatına ve sanatçı onu- runa hakaret ettiğı gerekçesıyle Gokçek'ı mahkemeye vereceğını açıkladı Dın. ah- lak adına sanata vasaklar koyanlann. Tanrı'nın yeteneğıne karşı çıkmak gıbı bır çelışkıye duştuklennı de vurgulayan Ak- soy, Gokçek'ın kaldırtmasından sonra hey kellere ılgının arttığını bel'rterek Kul- tur Bakanlığı. Mamak Beledıyesı ve Bur- sa dan bazı kışılenn heykelı almak ıçın gın- şım başlattıklarını anlattı Aksoy. Altınpark ıçın yapacağı "Gökku- şağının Altında' adlı çalışmasının Gok- çek'ın goruşune gore hmüstehcenlik' ıçer- medığını kaydeden ^ksov, "Bu hey kelin yapımım reddetmesi, Gökçek'in heykele karşı olduğunu kanıtlayacaktır. Red- dedeceğini biliyorum, ama ne kulp takacak onu merak ediyorum. Gökçek'in sorunu, heykelle. Benim kaldırılan heykelim 1.5 yıldır oradaydı. Hiçbir şikayet olmadı. Gokçek gelince birden şikayet çıktı. Bence o şikayet onun kafasında" dı\c konuştu 6. Enka Vakfı Yaz Dönemi Kültür Etkinlikleri bugün başlıyor Enka'damüzik, tiyatro, film Kültür Servisi - Enka Vakfı'- nın bu yıl altıncısını duzenledığı yaz dönemi kültür etkınlıklen bugun başlıyor Sadı Gulçelık Spor Sıtesı açık amfitıyatrosun- da duzenlecek etkınlıkler arası- nda sınema. konser, tiyatro \e bale gostenlen yer alıyor Ge- çen yıllarda sanat etkınlıklen ve fılm gostenlen olarak duzenle- nen etkmiıkler, Enka çalışan- lan, sosyal uyeler ve sporcular tarafından yoğun ılgıyle ızlenı- yor Enka yetkılılen, bu prog- ramın amacının bılım. sanat ve sporu butunleştırmek ve bır kultur hızmetı sunmak olarak belırtılıyor Enka Vakfı, Turk fençlığının kultur ve sanat et- ınlıkfenne yonelmelennı amaçlayarak bu kultur etkın- lıklennı gerçekleştırdıklennı dı- le geünyorlar 'New Names' konseri İstanbul Şehir Tiyatrolan'nın sahnelediği 'İstanburun Gözleri Mahmur" adlı oyun (üstte), "Kaçak" fîlminde Harrison Ford. Kültür Programı Organızas- yon Kurulu'nun şeref uyelen, Prof Dr Bülent Berkarda, Prof Dr Reşat Baykal, Prof Dr Gündüz Gökçe. Prof Yekta Kara, Murat Karasu, Gencay Gürün, Doç Zeüha Berksoy, Prof Yıldız Kenter, Aydın Gun, Prof Nevzad Atlığ, Suna Kan, Gülay Lğurata, Doç INuri Eyi- cfl, Doç Fıkret Değerti, Prpt Ova Sünder. Doç Serdar Öz- tûrk, Cihat Aşkın, Haldun Dor- men, Hadi Çaman, Ferhan Şen- soy, Ali Poyrazoğlu'ndan olu- şuyor Bu akşam saat 21.15'te ke- mancı Ayla Erduran ve pıyanıst AyşegürSancanın konsenyle başlayacak olan etkınlıkler kapsamında 5 temmuz gunu, Rus Kultur Vakfı ve Uluslara- raa Sulh Vakıflan Bırhğı tarafı- ndan desteklenen "New Na- mes", Uluslararası Yardım Programı çerçevesınde ustun 'yeteneklı Rus gençlen ve ço- cuklannın klasık muzık konsen gerçekleşünlecek Tum etkın- Ekler saat 21 15'te Sadı Gulçe- lık Spor Sıtesı açık anfitıyatrosunda ger- ğı "Kapıların Dışında" adlı oyununu 24 nda" adlı oyunu ıse 2 ağustos tanhlennde çekleşecek hazıran akşamı sahneleyecek_ İstanbul kultur etkınlıklen kapsamında sahnelene- 13 hazıran gunu Ali Poyrazoğhı Tiyatro- Teknik Lniversitesive İstanbul Lniversitesi cek İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrolan'- su, "Babam Dokuz Doğurdu" adlı oyunu Çoksesli Koro ve Senfonik Pop Orkestrası. nın geçen sezon Hakan Altıner'în yonetı- şef Cenk Öztürk yonetımınde 25 hazıran raınde sahnelediği, "İstanbul'un Gözleri akşamı bır konser verecek 27 hazıran pa- Mahmur" adlı oyun 5 ağustosakşamı ız- zartesı ıseşef Levent Altındağ yonetımınde İstanbul Lniversitesi Devlet Konsenatuvarı Nefesli Sazlar Orkestrası-Bıgband'ın kon- sen dınlenebılır 30 hazıran akşamı Kültür Bakanlığı İstanbul Devlet Klasik Türk Muziği Koro- Ali Poyrazoğlu,'Ali Harikalar Diyarında'yı oynayacak (üstte)", 'Pelikan Dosyası'nda Juüa Roberts. 'Babam Dokuz Doğurdu" adlı oyunu sahneleyecek Mimar Sinan Lniversitesi Devlet Konser- vatuvarı Tiyatro Bölümü'nun sahnelediği. Sophokles'ın "Kral Oidipius"u 19 hazıran akşamı ızlenebılır Konserler, gösterüer, tiyatro İstanbul Lniversitesi Devlet Konservatu- van Bale Bolumu ıse "19. \ üzyıl Dansları", "Vivaldi'ye Sevgiler", "Rengarenk Bir Pol- ka", "KardeşUğe Çağrı", "İlişkiler" ve "Concerto Grosso" bolumlennden oluşan göstenlennı 20 hazıran saat 21 15 te suna- caklar İstanbul Devlet Opera ve Balesi de u Knş Adam ve Prens" adlı ıkı perdelık ço- cuk operasını 22 hazıran akşamı sahne- leyecek İstanbul Devlet Tiyatosu, Wolf- gang Borchert'ın sezon boyunca sahneledı- su'nun konsenne solıst olarak Serap Mutlu \kbulut katılacak Konsen Nevzad Atlığ yonetecek "New Names-Yeni İsimler" klasık muzık konsen ıse 5 temmuz salı gunu gerçekleşe- cek 8 ve 9 temmuz tanhlennde Bakırköy Belediye Tiyarrosu. Pekcan Koşar'ın yo- nettığı "Nikah Kağıdı" adlı oyunu sahnele- lenebılır İstanbuİ İJniveratesi Devlet Kon- sen atuvarı Yaz Tiyatrosu'nun "Müzikalle- re Devam" adlı oyunu ıse 19 ağustos tan- hınde sahnelenecek Enka Vakfı Sadı Gulçelık Spor Sıtesı'- nde duzenlenen bu etkınlıklenn vanı sıra sezon boyunca sınemalarda gostenme gır- mış filmlerden bazılan da etkınlıkler kap- samında saat 21 15'te gostenlecek "Som- mersby", "Özgür UiUy", "Peükan Dos- yası", "Bay Jones". "Kusursuz Dunya", "Son Muhteşem Kahraman", "Kaçak", "Sonun Başlangıcı", "Ateş Hattında", "Bir Günlük Cumhurbaşkanı", "Amerikan yecek Domten Tiyatrosu'nun "Beşten Ye- Yapunı", "Bugun Aslında Dündü" ve "Bak diye" adlı oyunu 15 temmuzda Ali Poyra- Şimdi Konuşana" adlı fılmler, 12 temmuz- zoğlu Tıy atrosu'nun "Ali Harikalar Diyarı- 27 ağustos tanhlen arasında ızlenebılır. Parliament Superbant Caz Festivali yağnutr dinlcmediTLNA ERDEM Buyıl ılk kezfesüval kımlığını kazanan vecazındevlennıbunyesındetoplayanıddı- alı programıyla başanlı bırçıkış yapan Parliament Superband Caz Festivali, yağmur ve yağmurluklarla ozdeşleşme yolunda Festıvalın ılk gecesındekı "Century of Jazz" konsenyle bırlıkte başlayan yağmur, oncekı gece de "Chkk Corea ve Elektric Band H" konsen boyunca ızleyıcının sanat sevgısını sınamayı surdurdu İlk gece yağmura ınat yaşanan ızdıhama karşın, Corea konsennın ıptal edıleceğı soylentılenyle geçen bırgu- nun ardından, Açık Hava Tıyatrosu yıne rengarenk yağmurluklara burunmuş ızleyıcı- lerle doldu 1984'den bu yana sık sık Turkıye'de konser verdığı ıçın artık ızleyıcının "bizden biri" olarak gorduğu Corea bu tanışıklığı, ızleyıcıy le muthış bır dı\aloğa çevırmeyı bıldı İlk kez Turkıye'de sahne alan. saksofonda Eric Marienthal. gıtarda Micheal Miller. basta James Earl ve davul- da Garj Novak'tan oluşan Elektnc Band II de Corea'ya eşlık etmenın çok otesıne geçerek. sololarla konsenn coşkusunu arttırdı Hava şartlan dolayısıyla antraktsız gerçekleştmlen kon- senn sonunda ayakta alkışlanan Corea ve grubu, uç kez bıs yaptı Corea son bıste artık gelenek halıne getırdığı ızleyıalere eşlık ettırme "numa- rası"nı tekrarlarken, Mıllcr pcnasını seyır- cılere aıarak sahne onunde bır pena kap- ma savaşına yol açtı Konsenn ardından şanslı bırgrupdavetlı- yı başka bır muzık zı- yafetı beklıyordu Or- takoy Camu'nın yanı- nda yıllardır kadenne terk edılmış olan Esma Sultan Sarayı'- nın meşaleler, şemsı- yeler ve masalarla do- natılarak duzenlenen a\ lusunda "jam sessi- on" gerçekleştınlecek- tı Ancak bu kez hava muhalefetı berabebe- nnde teknik sorunlar da getırerek festıval organızasyonlan- ndan bınnı engelle- meyı başardı Elektronık aletlenn sağanak yağmur altında tehlıke yaratacağı duşunulduğunden Chıck Corea, Randy Brecker, Airto Moreira Fiora Purim \c Rebirth Brass Band'ın bır- lıkte gerçekleştıreceklen doğaçlama "jam session" yapılamadı Sadece nefesli çalgılar- dan kurulu Rebırth Brass Band gecenm muzık yonunu tek başına ustlenmek zorunda kaldı Esma Sultan Sarayı. Ortakoy Camıı ve boğaz manzarasının yarattığı atmosfer konuk muzısyenler ıçın bulunmaz bır İstanbul gecesı yaşama olanağı sağlayabılecek- ken, etkınlık, konuklann dev şemsıyeler altına sığınmak zorunda kalışlarıyla az da olsa anlamını yıtırdı Ancak dunyanın bellı başb cazmuzısyenlenyle. soğuk havaya rağmen sıcak bır sohbet ortamı yaratıldı Corea kendısıne gostenlen ılgıden bunalarak kokteyh terk eden ılk sanatçı oldu Elektnc Band'ın uyelen ıle Michael Brecker konser sonrası hemen Amenka'ya dondu- ğu ıçın Brecker Kardeşlen tek başına temsıl eden Randy Brecker ve otekı muzısyenler bır istanbul gecesını sabaha bağladılar Ayşegül Yeşilnil ve Grulıu'nun caz konserleri • Kültûr Servisi - Akbank'ın oluştufduğu"" Aksanat Kultıir Gûnlen" kapsamında duzenlenen caz akşamlannın, hazıran ayı konserlennı •'Ayşeiîül Yeşilnil ye Grubu" gercekfeştırecek Öğrenımını İzmır Guzel Sanatlar Fakültesf nde tamamlayan sanatçı, resım çalışmalannın berabennde caz muzığıyle profesyonelce uğraşını da 1987 tanhınden ıtıbaren surdurmekte önumuzdekı günlerde başlayacak olan "Parliament Caz Festivali" sanatçılanyla yapılacak "Late Nıght Jım Sessıon"dada House Band orkestrasının (Önder Focan Beşlısı) vokalısthğmı yapacak olan Ayşegul Yeşılnıl'ın grubu Önder Focan (gıtar), Şenova Ulker(trompet), Nezıh Yeşilnil (bas) vc Denız Dundar'dan (davul) olusuvor Konser bugun ve 24 hazıran eunlerı 18 30'da Beyoğlu Aksanat'ta dınlenebılır Yeni James Dean • LOS \NGELES(Reuter)-Lnlu topluluk The Who'nun rock operası "Tommy" nın geçen vıl sahnelediği Broadvvay vcrsıyonuylaTony odulu kazanan Des McAnuff. James Dean'ın yaşamını beyazperdeyeuyarlıyor Hollyvvood haberlen veren Daıly Vanety dergısındeyeralanhaberegore. VVarner Bros un yapımcılığını ustleneceğı fılmın çekımlenne beş hafta ıçınde başlanacak Mc\nuff The VVho'nun gıtanstı PeteToushendıle bırlıkte "Tommy "yısahneye uyarlamıştı Vanety "de yer alan haberde aynca. James Dean'ı oynayacak sanatçının buy uk olasılıkla geçen y ıl "What"s Eatıng Gılbert Grape" fılmındekı roluy le en ly ı y ardımcı erkek oy uncu dalında Oscar'a aday gostenlen genç oy uncu Leonardo DıCapno olacağı ıfade edıldı Hollyvvood'un yem yıldızlanndan Johnny Deppıle Ethan Havvkedaadaylartırasında •" \ Sakıncalı Piyade ~ Silifke'de • SİLİFKE(Cumhuriyet)-Uğur Mumcu'nun Sakıncalı Piyade adlı oyunu şımdı de Silifke'de sergılenıy or Sılıfke Doğal Yaşamı Koruma Demeğı'nın^ katkılanyla gerçekleştmlen etkınlık bugun başlayacak Bukapsamda "Sakıncalı Piyade". Belediye Kultur Merkezı'nde'l8 30-21 30sâatlen arasında sergılenecek TOBAV'ın açıkoturumu • Kültür Senisi - İstanbul Dev let Tıyatrosu Opera ve Balesi Çalışanlan Vakfı. bugun saat 17 OO'de'Tıyatro'da Yazar-Yonetmen-Dramaturg Durum v e Yonelışler" başlıklı bır açıkoturum duzenhyor SıraselvılerCad No 47 adresmdekı TOBA V lokalınde ızlenebılecekaçıkoturuma, İstanbul Dev let Tıy atrosu M uduru. y onetmen Murat Karasu. Gungör Dıfmen. Yıldız Teknık Ünıversıtesı oğretım uyesı Prof Dr Hasan Anamur. y onetmen Ab Taygun ve yazar Clku Ay vaz konuşrnacı olarak katılacak Oturumu eleştırmen SavaşAykılıç yonetecek Açıkoturum, uzennde uzun suredır tartışılan. ancak henuz bır sonuca ulaştınlamayan, yazar-v onetmen ılışkısınedramaturji açısından bakmayı ve durum saptamasının otesınde. yeni perspektıfler açmay ı amaç edınıy or 7. ULUSLARARASI YAPI KREDİGENCLİK FESTİVALİ'NDE BUGÜN 21 30 CRR Konser Salonu Klasık Muzık YonatanGandelsman(İsraıl) Keman Resıtah Pıyano Jonna Gandelsman 21 30 Haldun Taner Sahhnesı Flamenko VıcenteAmıgo Flamenko Gıtar Topluluğu (İspany a) FESTİVALDE YARIN 18 00 CRR Konser Salonu Muzık ve Dans Macanstan Rajko Çıgan Orkestrası ve Talentum Dans Topluluğu 21 30 CRR Konser Salonu Flamenko/ Vıcente Amı_go Flamenko Gıtar Topluluğu (Ispanya) 21 30 Haldun Taner Sahnesı Caz/Ali Farkd Toure Caz Üçlusu (Malı) TTĞALATASARA Y LİSESİ KÜLTÜR VE SANAT _FESTİVALİ'NDE BUGÜN 16.00 Tiyatro: "Düğün" Yazan Ânton Çehov Yöneten: Ferhat Özatar Oynajanlar Galatasaray Lısesı Tiyatro Topluluğu Yer: Tevfık Fıkret Salonu 17 3fr Muzık Mum Işığı, Casper, Kısa Devre Abandone 20.00; Müzik: "Kumdan Kaleler" 2.1 30 Kapanış Konsen "Bulutsuzluk Özlenu