Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
24MAYIS1994SAU CUMHURfYET SAYFA
EKONOMI
DPT Müsteşan Özfırat'a göre 24 Ocak Kararlan'ıu fersah fersah geçen 5 Nisan paketi henüz anlaşılamadı
'24Ocak5 Nisan'ınçok gerisinde'
NURSUN EREL
ANKARA- Devlet Planlama Teşkilaü (DPT)
Müsteşan Necati Özfırat. 24 Ocak Kararlan ile 5
Nisan kararlannı karşılaştınrken, "Bizim pake-
timiz onu fersah fersah geçer" dedi. 24 Ocak'ta "sa-
dece iki cumhurbaşkanlığı tezkeresi bulunduğunu,
diğer kararların de>alüasyon ile fivat ayarlamalan
olduğunu" savunan DPT Müsteşan. "Oysa 5 Ni-
san'da 15 kanun, 18 karar, 7 YPK karan sözkonu-
sudur, hepsi de radikal düzenlemelerdir" diye ko-
nuştu.
Necati Özfırat, Cumhuriyet'in sorulannı yanı-
tlarken, 5 Nisan paketini kimsenin incelemediğin-
den yakınarak."Şimdi bardağın yansı dolu gözükü-
yor ama yakında tamamı dolacak... Haziran'da
sadece yüzde 8'lik enflasyon yaşay acağız, yıl sonuna
kadar ise enflasyon sadece yüzde 29 olacak" görü-
şüneyerverdi.
Uluslararası Para Fonu'nun da kararlan olumlu
bulduğuna, hatta "yumuşatmak istediğine" dikkati
çeken Özfırat, şunlan söyledı:
IMF de kabul etti
" Bizim hedeflerimizi ve düzenlemeterimizi IMF
okhığu gibi kabul etti, hatta bize zoriaştıncı değil,
kolaylaştırıcı yönde ikazlan oldu ama biz işi sıkı tu-
tuyoruz. aldığunız tedbirier onlara şiddetli gehniş...
Biz zaten bu tedbirleri milleti şoke etsin. uyansınlar
diye aldık. Nitekim sonuclarını da alıyonız. Enflas-
yon önümüzdeki ay yüzde 8 olacak, yıl sonuna kadar
ise yüzde 29'luk enflasyon yaşanacak. 'Yd ortala-
ması ne olurT diye sormak ânlamsız. Çünkü önemli
DPT Müstesarı'ndan
•"24 Ocak'ta sadece ikicumhurbaşkanlığı tezkeresi var, 5
Nisan paketindeise 15 kanun, 18 karar. 7 YPK karan, sayısız
genelge ve tebüğ sözkomısu... Üstelik bımlann hepsi kökten
kararlar.."
• "IMF hedeflerimizi vedüzenlemelerimizi olduğu gibi kabui
etti. Hatta bizezorlaştınci değil, kolaylaştıncı yönde ikazlan
oîdu, ama biz işi sıkıştınyomz"
TBMM'de)- Gecekondu arsalannın satışı (teklif
TBMM'de)"
KAJtAJtlAIt: Emlak Bankasf nın özelleştiril-
mesı (Bakanlar Kurulunda imzada), Tütün destek-
leme, vergi iadesi, özel gider indirimi, akaryakıt tü-
ketim vergisi hasılatı dağılım nispeti. kamuda taşıt
kullanımının sınırlandınlması kararlan yürürlüğe
girdi. Kamu konutlannın satışı karan kanunun
\ ayımlanmasını bekliyor.
KDV indirimi
olan enflasyonu geriletmek."
DPT Müsteşan, "24 Ocak'ta sadece iki tane cum-
hurbaşkanlığı tezkeresi çıkmış" diyerek şöyle de-
vam etti:
"O da ne o biliyor musunuz? Teşviği sanayiden
almış planlamaya bağlamış, yabancı sermayeyi
planlamaya bağlamış... Bunun dışında bir devalüas-
yon karan var, bir de 12 tane fiyat kararı...Oysa bi-
zim çıkardığunız kanunlara bakın, Merkez Bankası
Kanunu, Vergi kanunu. Lojman Kanunu, 15 tane
kanun var ve hepsi de radikal... Tabi bunları görmek
istemezseniz göremezsiniz...TUSİAD da öyle >apı-
yor zaten..."
Necati Özfırat'ın verdiği bilgiye göre paket çer-
çevesinde yürürlüğe giren ve girmesi öngörülen dü-
zenlemelerin dökümü ve yürürlük takvimi şöyle:
KAMJNIARt Merkez Bankası Kanunu. (vürür-,
lükte) ıhraç bedelı dövızlennı süresınde yurda getir-
meyenlere uygulanacak cezalann affına dair ka-
nun (TBMM gündeminde), K.İT mallannın hac-
zedilebilmesine olanak sağlayan düzenleme (Yü-
rürlükte), Beledıye gelirleri hakkında kanun ta-
sansı, Ekonomik Denge için yeni vergiler ihdası
kanunu (yürürlükte).Emeklilik kesenekleri ile ilgili
kanun (Bakanlar Kurulunda), 15 ve 20 yılda emek-
liliğe imkan tanıyan kanun (TBMM gündeminde).
Kamu konutlannın satışı kanunu (Cumhurbaş-
kanlığında),Mahalli idarelerin personel giderleri-
nin sınırlandınlmasma ilişkin kanun (TBMM
güdeminde). İl özel idarelerinin, belediyelerin ve
KtTlerin vergi borçlannın tahsili kanunu (yürür-
lükte), 506 Sayılı SSK kanununda değişikliİc (tas-
lak). Bağ-kur kanun tasansıf TBMM'de), Yerel
yönetimlerin yetki ve görevesaslan kanunu(Tekhf.
Reklam ve ilan hizmetleri ile birinci sınıf lokan-
talarda KDV'nin düşürülmesi yürürlükte, ham-
petrol ve petrol ürünlerinin fiyatlandırma esas-
iannı değiştiren karar yürürlükte, gazete dergi ve
kağıtta KDV'yi indiren karar yürürlükte. Kimyevi
gübre, akaryakıt istikrar fonunun işleyişi, sigara ve
içkiden Savunma Sanayi Fonu'na aktanlacak tu-
tar, Filyos serbest bölgesi, yurtdışında hizmet ve-
ren teşebbüsler ve işçilerinin durumuna ilişkin ka-
rar, mevcut tekel stoklannın beyanı ve fıyat fark-
lannın tahsili, sigortaya tabi tasarruf mevduatı ka-
rarlan yürürlüğe girdi.
YPK KAMARLARItÖzcttcşurme kapsamı-
ndakı baa kuruluşlann kapatılması(imzada), KİT
kamplannın, dinlenme tesislennin kiraya verilmesi
(imzada), ABD dolanna endeksli özel tahvillerin
TL'ye çevrilmesi (çıktı). Karabük Demirçelik fab-
rikalan müessesesinin kapatılması (çalışma sürü-
yor), Karabük'ün 1. derecede öncelikli yöre kap-
samına alınması (çıktı), çahşanlara zorunlu kesin-
tilerinin(6 yıl calışmış olanlara) ödenmesi (çıktı),
TTK'nın rehabilitasyonu (sürüyor)"
Ziraat Odalanna göre Türkiye yakın bir gelecekte kendine yetemeyecek
Tarımda tehlike sinyalleri
Bakan VeyselAtasoy
• TZOB'ye göre tanma
verilen desteğin yeterli
olmamasından dolayı
yatınm yapılamıyor
ANKARA (AA) - Türkiye Zi-
raat Odalan Birliği (TZOB),
tanm arazilerinin tanm dışı
amaçla kullanılması nedeniyle,
Türkiye'nin yakın gelecekte ta-
nmsal üretim açısından kendi
kendine yeterli bir ülke olmak-
tan çıkabileceği konusunda
uyanda bulundu.
TZOB'un 27 mayısta başla-
yacak 19. Genel Kurul toplan-
tısına sunulmak üzere hazırla-
nan raporda, şu görüşlere yer
verildi:
"Aslında ülkemiz gibi, nüfusu
yüzde 2'nin üzerinde artış göste-
ren, gelir düzeyi yükselen, tan-
ma dayalı sanayii gelişmekte
olan bir ülkede eğer potansiyel
de varsa, tanmsal büyüme hede-
fınin yülık yüzde 3 olarak seçil-
mesi yanlıştır ve daha yüksek,
ömeğin yüzde 5 gibi bir oranın
seçilmesi gerekir.
Fakat, tarunın yeterli destek
ve teşvik görmeyeceği düşünüle-
rek bu hedef düşük tutulmuş ola-
bilir. Tanm, üretim arttıncı des-
tek ve teşviklerden yeterinceia-
namadığı için, ihtiyaç olan
yatınmlann gerçekleşmeınesi ve
sermaye yetersizliği gibi neden-
ler yanında hava şartlannın da
olumlu ohnaması yüzünden ye-
terli büyüme performansı göste-
rememiştir. 1992'de hedefın bi-
raz üzerinde yüzde 3.7 büyüme
gösteren bu sektörün, 1993'te
yüzde 0.1 gibi hedefin çok geri-
sinde kalacağı, bu yd tarunda
büyüme olmayacağı anlaşdmak-
DESTEKLENEN URUNLER VE DESTEKLEME MIKTARI
milyon milyon
1980 1985 1990
Desteklenen Ürün
1991 1992 1993
Destekleme (milyon)
Elektrik enerjisinden
doğalgaza geçeceğiz
Bu koşullarda Devletdesteği kalkamaz
İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)- İzmir Ti-
caret Borsası Yönetım Kurulu Başkanı Hasan
Özmen, 5 nisan ekonomik kararlannın tanm
kesiminde yol açtığı belirsizliğin krize dönüşme
noktasına geldığıni belirtti. Ozmen, ekonomik
krizin yaşandığı bir dönemde devletin "koruyu-
cu kimliğiıün'" daha büyük önem kazandığını
belirterek. "Bu nedenle çiftçilerin ürünlerinin
devlet destekleme kapsamında olması, krizin
etkilerinin yaygınlaşmaması açısından önemli-
dir" dedi. Ozmen, şöyle konuştu:
"Mevcut koşullarda döviz fiyatlarmı belti bir
düzeyde tutmak amacıyla yükseltilen TL mev-
duat faiz oranları, kredi faiz oranlanmn da çok
fazla yükselmesine neden ohnuştur.Devletin
tarım üriinleri piyasasasına girmemesi tüccaruı
kredi alarak tarımsal ürün alımında devletin
boşluğunu doldurmasını sağlayamaz."
tadır.
Türkiye, tarunda bu çaplı ye-
tersiz büyümeler, bu şekilde is-
tikrarsız gelişmelerle, giderek
gıda güvenliğini, tarmıda büyük
oranda kendine yeterli bir ülke
olma özelliğıni kaybetmektedir.
"Raporda, Türkiye'de halen
27.7 milyon hektar arazi üze-
rinde tanm yapıldıjp. gerçekte
bunun 6.1 milyon hektanrun
toprak işlemesine elverişli ol-
mayan ve bir süre sonra ekile-
mez duruma gelecek araziler-
den oluştuğuna dikkat çekildi.
ANTALYA (AA) - Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanı Veysel
Atasoy, bakanhk olarak amaç-
lannın, çok kaynaktan bol mik-
tarda doğalgaz temin etmek
suretiyle, elektrik enerjisini do-
ğalgaza dayandırmak olduğu-
nu bildirdi.
DYP Antalya İl Teşkilatı'-
ndaki bayramlaşma sırasında.
gazetecilerin sorulanru yanıtl-
yan Atasoy. "Yavaş yavaş do-
ğalgaza geçişin gerekliliğine
inanıyoruz. Bunun için doğalga-
za önem veriyonız. Doğalgaz
projelerinin realize olmasıyla
elektrik santrallannda da doğal-
gaz sistemine geçmevi düşünü-
yoruz" dedi.
Ekonomik krizin, enerji pro-
jelenni etkilememesi için gayret
gösterdiklerini kaydeden Vey-
sel Atasoy. şöyle konuştu:
"özellikle bizim ydda 2 bin
megavat elektrik gücü tesis et-
memiz gerekiyor. Bununla ilgili
birçok projelerimiz var. Bunları
realize etmeye çalışıyoruz. Yeni
proje tekliflerini de değerlendiri-
yoruz.
Doğalgaz üzerinde önemli ça-
lışmalarnnız var. Türkmenistan
gazı realize edildi. Siyasi sorun-
lar aşıldı. Normal fınansman
sağlandığında Türkiye'ye gelişi
4-5 yıllık bir zaman aîacak. Rus-
ya'yla da, 2 milyar metreküplük
yeni doğalgaz bağlantısı > apıldı.
Ayrıca önümüzdeki günlerde,
Cezayir'den sıvüaştınlmış do-
ğalgaz gelmeye başlıyor. Bu da-
yılda 2 milyar metreküpü bula-
cak.
Katar'la ileriye dönük 2 mil-
yar metreküplük doğalgaz an-
Motorun devrine
dikkatedin
Sahip olduğunuz otomobili en verimli şekilde kullanmak,
ondan en yüksek ve/imi almak da bir otomobil sürücüsü için
önemli kıstaslardır.
Otomobilinizin motoru da tıpkı bir insan kalbi gibi çalışır. Yani
belli birzaman dilimi içinde aldığı devir bellidir. İşte
otomobilinizi kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli
noktalardanbirideotomobiliniziuygundevirdekullanmaktır.
Bu, aracınızdan yüksek verim almanızı sağlar. Genelde
ülkemizde otomobil kullanıcıları otomobillerinde vites
küçültür veya yükseltirken
motoru dinlerler. Çoğu insan
otomobilinin ön panelindeki
devir saatine bakmaz. Oysa ki
modern otomobillerde ses
izolasyonu konusunda önemli
ilerlemelersağlanmıştır.
Bunun için motorsesi artık
laşmamtz var. Birieşik Arap
Emirlikleri ile de aynı yönde an-
laşma peşindeyiz. Yeni bir proje
olarak da İran'la görüşmeleri-
miz devam ediyor."
Atasoy, doğalgazın, sanayi
merkezlerinin yanı sıra, Akde-
niz'deki turizm merkezlerine de
verileceğini. ancak bunun uzun
vadeli bir proje olduğunu söyle-
di.
Yurtdışında petrol arama
çalışmalan
Yurtiçi ve yurtdışında petrol
arama çalışmalannın da devam
ettiğini bebrten Atasoy, şöyle
dedı:"Mısır'da petrol bulduk.
Bunun işletmesini Mısırla ortak
şirket kurmak suretiyle hallet-
miş durumdayız. Mısır'ın mev-
zuatı öyle, mutlaka ortak hallet-
mek zorundayız. Eylül, ekim ay-
larında Mısır'da resmen petrol
üretimine başlayacağız.
Kazakistan'da da petrol bul-
muş bulunmaktayız. Bu ayın so-
nunda Kazakistan Petrol Ba-
kanı. Türkiye'ye gelecek. Işlet-
me anlaşmasını imzalayacağız.
Kazakistan'da süratli bir şekilde
petrol çıkarmaya devam ediyo-
ruz. Bunun dışında, Türkmenis-
tan'da, Ha/ar kıytsında, doğal-
gazlı petrol sahaları veriunişti,
onun anlaşmaları son aşamasın-
da. Türkmenisten Devlet Başka-
nı Niyazov, Türkiye'ji ziyaret
ettiği zaman, yeni bir petrol an-
laşması daha yapacağız. Amu-
derya bölgesinde, Türkiye bir
petrol sahası daha alacak. Bu
bölgede dünyanın üçüncü büyük
petrol kaynakları bulunmakta."
OTOMOBİLİNİZÎN DEĞERİ (MİLYON TL)
YİSÎİ
Artık otomobilinmotor
sesını dınieyereK vıtes
fjeğıştırmedevrı
kapanıyor. Modern
otomobillerin ustun ses
ızoiasyoniarı devir
saatının onemını lylce
arttırıyor
eski otomobillerdeki kadar net
duyulamayabilir. Bunun
sonucu olarak devirsaatinin
önemi de artıyor. Orneğin.yeni otomobillerde motor bağırıyor
diyevitesyükseltmekdeotomobilinömrünükısaltırve fazla
yaKıttüketir.
Otomobilinizin motorunun çalışabileceği devir, üreticisi
tarafından saptanmıştır. Yani devir saatindeki göstergelerde
bu belirtilir. Saptanan bu devirlerin altına ınmek veya üstıine
çıkmakmotorunuzunömrünükısaltırveyakıtisrafınayolaçar.
Otomobilin hangi devirde kullanılması gerektığı konusundaki
soru ise kullanım amacına göre cevaplandırılabilir. ömeğin
şehirlerarası bir yolda eğer ekonomik kullanım İsteniyorsa5.
viteste 90-110 arası kullanmak en ekonomik olanıdır.
Otomobillerin devir saatlerinde gösterilen ve Red Line
denilen kırmızı bölge, otomobilinizin motorunun tehlikelı
devire ulaştığını gösterir. Bu bölgeye gelen otomobilinizi
mutlaka rahatlatın.Türkiye'de, özellikle eskı model bazı
otomobillerde devir saati bulunmuyor. Bunun yerine zaman
saatleri var. Ancak bazı otomobillere devir saati takılabiliyor.
Bazılarınaisedevirsaatinintakılması içintümön panelin
değiştirilmesigerekiyor.Otomobilinçokzoralındığıveyedek
parça ve benzin fiyatlarının çok yükseldiği bu ortamda
aracınıza gereken özeni gösterin.
Serçe
Şatıın
Doğan
Kartal
TempraSX
TempraSX-A
Te(npraSX-AK
Renautt12TXToros
RenauttSpfmg
RenauKBroadway
RenaultRash
RenauHManager
RenaultConcorde
FordTaunus16
FordTaunus20
OpelVectra18
OpetVectra2.0
1987 1990
6M8 8M0
7M4 102-110
8M3 120-133
72-80 100-115
«W 115-125
85« 120-130
92-98 135-145
- 150-165
- 180-200
- 200-235
77-82 120-140
8542 M40-160
1991
90-95
110-120
133-150
120-130
160-170
165-170
180-200
120-130
130-140
145-150
165-175
200-220
235-275
140-160
160-175
250-275
285-315
1992
90-100
120-135
145-160
130-140
170-180
180-190
200-220
130-145
140-150
150-165
175-190
220-250
27M10
160-175
175-215
275-310
315-355
1983
100-115
130-150
175-196
175-187
190-200
195-220
240-250
145-160
150-180
170-190
196-210
250-285
315-370
175-215
310-350
380410
OKm.
173
212.5
293.5
315.1
384
4255
4746
208.3
2217
2601
352i
4619
5978
377.4
473
5546
6406
VİTRİH
Ford'dan küçük otomobil
••
Unlü otomobil üreticisi
Ford, yeni bir otomobili
piyasaya sürmeye
hazırlanıyor. Ford KA adı
verilen küçük görünümlü
otomobil, önümüzdeki
günlerde Cenevre'de
düzenlenecek fuarda
tanıtılacak. Fuarda
izleyicilerin
degerlendirmelerine göre
otomobilin biçim ve boyutlarında son degişiklikler yapılacak.
Ford KA'nın 1996 yılının başındasatışasunulması planlanıyor.
KA'nınfiyatının diğer Ford'lara göre daha ekonomik olacağı
açıklandı. •
Nissan Auto Show'94'te
N
issan, Boğaziçi
Üniversitesi
Makineve
Teknoloji
Kulübü'nün
düzenlediği Auto
Show 94e Nissan
Bluebird, Terrano,
veSunnyilekatıldı.
ûğrenciler tarafından yoğun ilgi ile izlenen 'show'da Nissan
yetkilileri, Türkiye'nin yaşadığı ekonomik krize ilişkin olarak
Ingiltere örneğini vererek açıklamalarda bulundular.
Ayrıca öğrenciler bir gün boyunca 15'erdakikalık periyotlar ile
Nissan Sunny SLX1.6 Hatcback'i test ettiler •
İTHAL
LadaSamara
LadaNıva
Nissan Sunny
Nissan NXCoupe
Mazda323Sedan
Ma2da626Sedan
Mazda323Hatcback
Mazda626Hatcback
VoikswagenGotf
SkodaFavont
BMVV31&
BMW520ı
Mercedes190E
Mercedes200E
Mercedes190D
Mercedes?00D
FıatTıpo
HoodaC:vıcSedan
HondaCıvıcHatcback
DtroenBX15TGE
Peugeot205GR
SuzukıSwıftGS
SuzukıVıtara
Hyundaı Elantra
ToyotaACofodaGL
1931
85-100
115-125
200-230
260-280
1215-250
270-300
245-275
285-315
•245-265
115-123
'750350
'56O650
Î785330
'530-590
!75(WCC
180-195
260-290
230-250
240-250
200-230
215-230
310-350
230-300
270-295
1932
100-120
130-145
245-270
300-335
250-280
350-ttO
27&300
370430
280-330
120-130
870-930
870430
650-730
860490
59&S50
800400
200-215
300-330
31İM50
250-270
240-250
230-250
390410
300350
315-345
1993
120-135
150-185
270-320
350415
270-315
435-515
330410
450-535
350410
130-145
950-1050
950-1050
850-920
1100-1200
65&850
900-1100
220-250
330400
430485
270-350
29IK380
265-280
430-550
350420
390420
OKm.
2056
302.6
658
9167
4888
8026
562i
848.2
816
2099
2.270
2İ70
2.200
2.600
2.200
2600
329
526
612
4376
552
334
864
6335
521
IŞÇEMN EVREMNDEN
ŞÜKRAN KETENCİ
Ağustos Böceği
Çocuklarımıza istediğimiz kadar karınca ve ağustos
böceği öyküleri anlatalım. Karıncaya benzemelerine,
çalışkan ve geleceklerini düşünen, tutumlu, sorumlu bi-
reyler olarak yetişmelerine özenelim. Çocuklarımız,
söylediklerimize değil, yaptıklarımıza bakarlar. Bay-
ramda şöyle bir etrafımda olup bitenlere göz atıp, gaze-
teleri karıştırınca, milletçe karıncaya değil, ağustos bö-
ceğine yakınhğımızın çok fazla olduğunu düşünüyorum.
"Kendi olanakları ölçüsünde herkes bir yerlere kaçtı,
tatil yaptı. Ben gidemedim de kıskançlığımdan mı tepki
gösteriyorum. Tatil yapmak çalışmak kadar önemli bir
insan hakkı. Üstelik dinlenmeyen insanın verimli çalış-
ması da söz konusu olamaz" diye de kendimi sorgulu-
yorum. Yine de ortada bir terslik olduğu duygusundan
sıyrılamıyorum.
Türkiye tarihinin en büyük krizinin yaşandığı bir sü-
reçte, bununla çelişen bir hovardalıkgözlemleniyor. En
basiti ile hafta sonuna rastlamayan bayramların 3. 4.
günlerinde esnaf çalışırdı. "Belki de büyük bir durgun-
luk var. Işyerlerini açmak daha büyük bir masraf" diye
düşünmüş olabilirler. Ya tasarruf olsun diye işçisinin
servisini, yemeğini kesmiş ünlü sanayicilerimizin, aile-
leri ile akıl almaz yüksek harcamalı yurtdışı kaçışlarma
ne demeli? Boyutunu algılamak için, havaalanları çıkış-
larına bir göz atmak yeterli. Türkiye'deki lüks tatil yerleri
ve yaşamın her alanındaki harcama düzeni, krizin bo-
yutları ve ödetilen bedelleri ile çelişen bir tablo çiziyor.
Üstelik bu tablo birleşen bayram tatilleri ile de sınırlı de-
ğil. Çoğunluk çok büyük bir yoksulluk yaşarken, birileri
de çok kolay ve haksız kazanmanın göstergesi, görgü-
süz, sorumsuz bir harcama alışkanlığı içinde.
Yazar bir dost, bireysel, toplumsal bilincin sağlıklı ge-
liştiği hiçbir ülkede, kriz döneminde toplumun böylesi
tepkiler, harcama düzeni içinde olamayacağını söylü-
yor. Çevremizdeki artık ortadirek olmaktan çıkmış, yok-
sullaşmış aydınlarm davranışlarını gösteriyor. "Önümüz-
deki günlerde çok daha büyük zorlukların geleceği bili-
nirken, bu ayın maaşının tamammı, geleceğe yönelik
taksttle borçlanarak tatile çıkmak akıl işi mi? Böylesi bir
krizde, Fransızlar, Almanlar, hele de Ingilizleryaşamla-
rında akılcı degişiklikler yaparlar" diyor.
Sefahat, sömürü ile birlikte gelişen bir düzen değil
mi? Görgüsüzlük, kültürsüzlüğün ürünü. Alınteri ile ge-
len değil, haksız kazanç kolay yenir... Bir yanı ile ağus-
tos böceklerinin yaşamına benzer bir tatil havasında,
bayramın son gününe geldik. İçinde bulunduğumuz or-
tamda, kara haber veren gazete sayfalarını hızla çevir-
dik. Sayfalar da durumumuzu yansıtan çelişkilerle iki
ana gruba ayrıimıştı. Bir yanda karamsarlığı atmak, her
şeyi unutmak isteyen duygulara yanıt verme çabası ile
hafif, eğelenceli magazin haberleri, güzel, çıplak kadın
bedenleri; tatil yöresi lotoğrafları. Diğer yanda işten atı-
lan işçi sayılannı veren tablolar. Bayram sonrası günde-
me gelecek iflaslar, Geleceğe yönelik yeni kara haber-
ler.
Sanayi kesiminin sözcüleri haziran krizini ağızlarına
dolamışlar. Kafamda rakamları yerlerine oturtamıyo-
rum. "işçi çıkarması artacak "nasıl bir sonucu getiriyor.
Son ayların çıkarmasının yüz bine ulaştığı, bilinen büyük
işyerlerinin dökümünün40 bini aştığı bildıriliyor. Atılan-
ların listesine bakıyorum. Çoğunlukla sendikalı, toplu
pazarlık hakkını kullanabilen işçiler. Zaten bütün özel
sektörün sendikalı çalıştırdığı işçi sayısı ancak 300 bin
civarında idi. Şimdiden 40 bini bulduysa. önümüzdeki
ayların krizinde bir yüz bin daha atılacaksa, sanayimiz-
de, Türkiye çapında toplu pazarlık hakkını kullanabile-
cek kaç işçi kalacak?
Yoksa sanayimizin tamamına yakını mı, kayıt dışı eko-
nomiye, sendikasız, sözleşmesiz, vergisi ödenmeksizin
işçi çalıştıran taşeron işletmelere kayacak? Ya da bugü-
ne kadar hep yapıldığı gibi, yüksek ücretli toplu pazarlrk
hakkını kullanan işçi atılıp, yerine asgari ücretten yeni
işçi mi alınacak? Bizde yıllık işçi çıkarması, daha doğru-
su eskinin çıkarılıp, yenisinin alınması sirkülasyonu yüz-
de 30 ortalamada idi. Bu son yıllarda, sözleşmelerle ge-
len ücret artışlarını daha hızlı düşürmek üzere ve ta-
şeronlaştırmaya geçişle çok hızlanmıştı. Anlaşılan şim-
di çok daha şok bir tablo yaşanacak.
Bayram gazetelerinde, biryandan hızlı işçi çıkarması,
diğer yandan yeni sözleşmelerde ücret artışlarının hızla
aşağı çekilmesi, yetmedi özelleştirme ile işsiz kalacak-
lar, yetmedi yürürlükteki sözleşmelerin yasal ikinci yıl
zamlarının yasadışı geriye alınma çabasına karşı sendi-
kacılarımızdan sert, ancak o ölçüde de inandırıcı olma-
yan demeçler. O kadar çok konuşup, o kadar az iş yapıp,
öylesine yozlaştılar ki. Onları ağustos böceği gibi sade-
ce kendine zarar veren sorumsuz, sevimli bir canlı yara-
tık olarak da göremezsiniz. Onlar sadece kendi yaşam-
ları ile değil, sorumlusu oldukları yüz binlerin geleceği,
hakkı ile de oynuyorlar. Tabii yozlaşmış sendikacı bu
düzen içinde küçücük bir odak, bir maşa. Asıl bu haksız
düzenden pay alan büyük bir sermaye, vurguncu cephe-
si var. Bu düzen çalışkan karıncanın alternatifi olarak,
başka canlılara, insanlara zarar veren, onların yaşam
hakkını gasp eden bir tür canavar yapıyı üretiyor.
Işten atılanlara
ödeme yapılmıyor
ADANA (Cumhuriyet Gü-
ney İUeri Bürosu) - Çok sayıda
işçi, işten atılma ve para krizi
gibi gerekçelerle bayramı pa-
rasız geçiriyor. Mersin'de
Anakent ve ilçe belediyelerin-
de çalışan binlerce işçi ile Ada-
na'da Anakent ve Yüreğir be-
lediyelerinden çıkartılan 400
kadar işçi. Karaman'da Sümer
Holding'e ait Pamuklu Sanayi
İşletmesi"nde çalışan 700 işçiye
herhangi bir ödeme yapıla-
madı.
Devlet ve özel sektör kuru-
luşlanndan bazılan, bayramı
işçiye zehir ettiler. Özelleştirile-
cek KİT'ler arasında yer alan
Sümer Holding'e bağlı Kara-
man Pamuklu Sanayi İşlet-
mesi'nde görevli 700 işçi ve me-
mur, nisan ayı maaşlan dahil
mayıs ayında da aylıklanndan
yoksun bırakıldı. Ikramiye ve
vergi iadeleri de ödenmeyen
628'i işçi 700 çahşanın bayramı
adeta zehir oldu. Teksif Sendi-
kası Karaman Şubesi yetkilile-
ri, alacak tutannın 8 milyar li-
raya ulaştığını ve ödeme yapıl-
ması için formül arandığını
söylediler.
Mersin'de de Anakent ve üç
ilçe belediyesinde görevli 4
bine yakın işçiye, 3 aydır maaş
ödenmiyor. Bayramda da
maaş alamayan işçiler daha
önceki yönetim zamanında ge-
cikmeli de olsa ödemeler
yapıldığını belirterek. "O za-
man eylem yapan sendika, şim-
di hiç ödeme olmadığı ve işçi
çıkartddığı halde sessiz kali-
yor" diye yakındılar.
Mersin Anakent Belediye
Başkanı Okan Merzeci ise,
işçilere üç aydır maaş öden-
memesinin, kendilerinden ön-
ceki yönetimin yanbşlıklan-
ndan İcaynaklandığını savuna-
rak, "Şu anda Mersin Belediye-
si'nin gelirleri yok denecek ka-
dar az. Gelecek yıllara ait gelir-
leri bile kullanıunış bir belediye-
yi devraldık. Hükümetten
yardım geuniyor. Para ka-
zandıkça, çıkışını y aptığunız iş-
çilerin tazminatlarını ödemeye
çalışıyoruz'" dedi.
Adana Anakent Belediyesi'-
nden çıkartılan 122 işçi ile Yü-
reğir İlçe Belediyesi'nden atı-
lan 267 işçiye de henüz tazmi-
nat ödemesi yapılmadı. Bayra-
ma parasız giren işçiler, işe alı-
nabilmek amaayla belediye
önündeki oturma eylemini
sürdürüyorlar.