Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
23 MAYIS1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Yeltsin-Dudayev
görûşmesi
• MOSKOVA (AA) - Rusya
Devlet Başkam Boris Veltsin,
Rusya'dan tek taraflı olarak
bağımsızhk ilan eden Çeçen
Cumhuriyeti Devlet Başkanı
Cahar Dıîdayev ıle görüşme
yapacak. Rusya Devlet
Başkanlığ tarafındanyapılan
açıklamada. görüşmenin
tarihi belirlilmedi, ancak
Yeltsin'in görüşmenin yakın
bir gelecekte olmasını ıstediği
kaydedildı. Bu gelişmenin,
Başbakan Yardıması Sergey
Şahray'ın milliyetlerden
sorumlu bakanlık görevinden
alınmasından sonra
gerçekleşmesi dikkati çekti.
MadencHer
boyun eğdi
• LONDRA(AA)-
tngiltere'de ekonomik
olmadıklan gerekçesijle
kapatılma tehdidi altında
bulunan kömür madenlerinde
çalışan işciler. işsiz kaJma
korkusuyla daha esnek ve bazı
haklanru ortadan kaldıran
yeni çalışma düzenlemelerini
kabulettiler. Yeni sözleşmeler
uyannca maden işçilerinebir
defaya mahsus olmak ûzere 6
bin sterlin (300 milyon TL)
ödeme yapılıyor ve 4 yıl
boyunca iş garantisi veriliyor.
Sofya'dan
Atina'ya uyan
•SOFYA (AA) - Bulgaristan
Dışışleri Bakanı Stanislav
Daskalov, Makedonya'ya tek
taraflı ambargo uygulayan
Yunanistan'ı uyardı.
Daskalov, ambargonun bölge
banşını tehdit ettiğini
belirterek Yunanistan
hükümetini, Makedonya
hükümeti ile masa başında
soruna çözüm aramaya
çağırdı. Bulgaristan
yönetiminin. Makedonya'ya
uygulanan ambargo
konusunda ilk defa açıkça
Yunan yönetimini suçlaması
dikkat çekti.
Sıpp zulmüne
protesto
• \VASHINGTON
(Cumhuriyet) -
Bosna-Hersek'te iki yılı aşkın
bir süredir devam eden Sırp
zulmü, VVashington'da
düzenlenen bir gösteriyle
protesto edildi.
Bosna-Hersek'te Sırplann
lecavüzüne uğrayan
kadınlara yardım içın çalışan
kadın örgütlerinin
öncûlüğünde gerçekleştirilen
gösteride Sırp vahşetine daha
fazla seyirci kahnmaması ve
ve Boşnaklara uygulanan
silah ambargosunun
kaldınlması istendi. Beyaz
Sara'y'ın karşısındaki
Lafayette Parkında
düzenlenen gösteri sırasında
savaşta yaşamıru yitiren 200
bini aşkın Bosnab için çeşitli
dinlerin temsilcileri eşliğinde
dua edildi, saygı dunışunda
bulunuldu.
Ralph
Miliband öldü
• LONDRA(AA)-
îngiltere'de sosyalizmin fikir
babalanndan sayılan Prof.
Dr. Ralph Miliband,
Londra'daki Middlesex
H.astanesı'nde öldü.
İngıltere'de yıllardır
geleneksel olarak sol
akademisyenlerin kalesi
sayılan Londra Ekonomi ve
Siyaset Fakültesi dedahil
dünyanın birçok
üniversitesinde dersler veren
Ralph Miliband 70
vaşmdaydı. Prof.
Dr. Ralph Miliband'ın
sosyalist düşünce için en
Önemli eserleri arasında
"'Kapitalist Toplumda
Devlet" yer abyordu.
LİSAN
ÇÖZÜM
Bizimleİngilizce
sorununuzu çok kısa
zamanda
çözebilirsiniz.
Lütfenbiziarayın.
Tel:3495938
BahariyeCad.62/3
Türkiye, ABD'den silahyardımının dondurulması karannın geri alınmasını istedi
AııkaraatağageçtîFUATKOZLUKLU
WASHEVGTON - Ankara,
Clinton yönetiminden, Temsil-
ciler Meclisi Ödenekler Komi-
tesi Dışişleri Alt Komisyonu'nu
"Türkiye'ye 1995 MaH Büt-
çesi'nden >erilecek askeri yardı-
mın yüzdc 25'ini askıya alma"
karanndan vazgeçirmek için
"girişimde bulunmasını" istedi.
Clinton yönetimi yetkilileri
de, Kongre'de son haftalarda
yapüan ve Ankara'yı kaygılan-
dıran "Türkiye akybtan" top-
lanülann "izlendiğini" belirte-
rek, endişeleri giderecek yönde
"Kongre nezdinde girişimlerde
btılıınma" sözü verdi.
Geçen hafta Kongre Temsil-
ciler Meclisi Ödenekler Komi-
tesi Dışişleri Alt Komisyonu'-
nun, "lnsan Haklan ve Kıbrts
Sorunlan"nda Türkiye'nin
"ilerleme kaydettiğiııe" ilişkin
Beyaz Saray'dan açıklama ya-
pılana kadar, yardımın yüzde
25'ini "askıya alma" karan ver-
mesi, Ankara-VVashington ara-
sında "soğuk riizgarlar" estır-
mişti.
Çiller hükümetinin VVashing-
ton'a diplomatik kanallardan
ilcttıği mesajın, "Kredi olarak
verilecek askeri yardımda ko-
şullar öne sürülmesi ve Kıbns
Sorunu'nda Türkiye'nin ta\iz
vermesi kabul edilemez. Bu
yöndeki girişimlerin gerçekleş-
mesi ve giderck de artması,
Tfirk-ABD Uişkilerine iyi niye-
tin hâkim olduğu konusunda ka-
muoyunda kaygı yaratmak-
tadır" şeklinde olduğu kayde-
dildi.
Ankara'nın hafta sonunda
Clinton yönetimine ilettiği öğ-
renilen mesajda, özetle şu gö-
rüşlerin dile getirildiği belirlen-
di: Türkiye. askeri yardımı hibe
olarak almıyor. Türkiye, öde-
yeceği bir parayı alırken, ger-
çeklerin çarpıtılması ve günde-
mini kendisine göre belirlemiş
kişilerin asılsız ve kasıth iddia-
lanyla karşı karşıya kalıyor.
Söz konusu iddialan günde-
me getirenlerin Türkiye aley-
htarlığından beklentileri ve
amaçlan bilinmektedir. İsrail
ve Mısır'a, Türkiye'ye verilenin
kat kat fazlası yardımda bulu-
nuluyor. Yönetim, Kongre'nin
bu iki ülkeye karşı herhangi bir
şekilde eleştiri getirmemesine
karşın Türkiye'yi her fırsatta
hedef alan anlayış üzerine ge-
rekli duyarhlığı göstermelidir.
Türkiye'nin VVashington Bü-
yükelçisi Nûzhet Kandemir, son
gelişmeler üzerine ABD Dışiş-
leri Bakanbğı Avrupa İşlerin-
den Sorumlu Bakan
Yardıması Steven Oxman'la
bir görüşme yaptı. Türkiye'den
gelen talep üzerine gercekleşti-
rilen ve yaklaşık bir saat kadar
süren görüşmede Dışişleri Ba-
kanlığı Türkiye masasından
David VVeen'in hazır bulundu-
ğu belirlendi. Görüşme sonrası-
nda Kandemir. son bir iki yıldır
VVashington'a davet edilcnlerin
Türkiye aleyhinde konuşan ki-
şilerden seçildiğini dile getirdi.
RUANDA
TutsilerKigali'yi
almaküzereDtş Haberler Servisi - lç sava-
şın hüküm sürdüğü orta Afrika
ülkesi Ruanda'da, azınhktaki
Tutsi kabilesinin "Ruanda
Yurtsever Cephesi'ne (RYC)
bağlı gerillalan başkent Kigali
Havaalanı'nın denetimini ele
geçirdi. Görgü tanıklan. Ki-
gali'de hükümet güçlerinin elle-
rinde kalan son üs olan Ka-
nombe Kışlasının da gerillala-
nn eline geçtiğini haber verdi-
ler.
Ruanda'daki BM Banş Gü-
cü Komutanı General Romeo
Dallaire'in dün düzenlediği ba-
sın toplantısında verdiği bilgiye
göre 250 kadar hükümet askeri,
Tutsi gerillalanyla çatışmaya
girmeksizin dün Kigali havaa-
lanından çekildiler. RYC geril-
lalannın alandaki mevzilere
yerleştiğini bildiren Dallaire.
gazetecilere "Ruanda hükümet
güçlerinin çatışmaya girmeden
çekilmesinin nedenini anlayamı-
yonım" dedı.
Ruanda'daki BM Banş Gü-
cü sözcüsü Abdül Kabia, dört
gün süren yoğun bombardı-
manlar sırasında havaalanında
mahsur kalan 209 BM askeri-
nin hala orada olduklanru, an-
cak güvenliklerini tehdit eden
herhangi bir unsur bulunmadı-
ğını söyledi. Havaalanının kul-
lanılamaması nedeniyle ülkeye
son derece muhtaç olduğu insa-
ni yardım ulaştınlamıyor.
Havaalanının düşmesiyle
Kanombe kışlası, Kigab'de
RYC'ye karşı direnişini sürdü-
ren son üs halini almıştı. Ancak
bölgeden alınan son habere gö-
re Kanombe'nin de gerillalann
gün boyu düzenlediği top ate-
şiyle düştüğü bildiriliyor. Kışla-
nın düşmesi. kenti ele geçirme-
ye çalışan Tutsi gerillalann
önündeki en büyük engelin or-
tadan kalkması anlamına geli-
yor.
Görgü tanıklan, Kanombe'-
nin de havaalanı gibi önemli bir
direniş göstermeden düştüğünü
bildiriyorlar. Kışlanın önünde-
ki caddede 30-40 cesedin yattı-
ğı, bölgede yaşayan yüzlerce si-
vilin güvenjik için Tutsiler'in ele
geçirdikleri havaalanına sı-
ğmdığı belirtildi. Kışla bölgesi-
nin yanısıra başkent merkezin-
de de şiddetli çatışmalar sürü-
yor.
'Ülkeyi ele geçireceğiz'
RYC üst düze> yetkililerin-
den biri. bundan sonraki hedef-
lerinin ne olduğu sorusu üzeri-
ne gazetecilere. "Önce kent,
sonra tüm ülke" diye yanıt ver-
di.
Ruanda Devlet Başkanı ile
Burundi Devlet Başkanı 6 Ni-
san tarihinde Tanzanya'daki
banş zirvesinden dönerken bu-
lunduklan özel uçak düşürül-
müştü. Bu olayla patlak veren
iç savaşta bir buçuk ay içinde
yüzbinlerce insan öldü. Bazı
kaynaklar, çoğunluktaki Hutu
kabilesiyle Tutsiler arasında
meydana gelen kıyımda en az
500 bin insanın katledildiğini
belirtiyorlar.
POLTIIKADA
ABD Jackie'nin yasını tutuyor ? K ^ K3;i
şında kanserden ölen eşi JacquelineKenned\ Onassis. bugun V\ ashington'da düzenlenen sade
bir törenle toprağa \erili\ or. Televizy onlar, \ aşamıyla ilgili programlar yayımlarken, gazeteler
de Başkanın > anına gömülecek olan Jackie için "nihayet beraber" başlığını kullandı. Jackie'-
nin New York 5. Cadde'deki evinin önü de onun için dua eden hayranlanyla dolup taşıyor.
İslamcı gerilla lideri Dirani'nin İsrail komandolan tarafından kaçınlmasına büyük tepki:
Şügerillalar îsrcdTdenintikamalcıcak
Nüfus cüzdanımı yitirdim.
Hükümsüzdür.
Nl'SRETERSOY
DtRANİ - tsrailli pilot Ron
Arad'ı kaçırmakla suçlanıyor.
Dış Haberler Servisi - İsrail
komando timlerinin, Lübnan'-
ın Bekaa Vadisi'ne önceki sa-
bah şafak vakti bir operasyon
düzenleyerek Şii Mümin Dire-
niş Örgütü lideri Mustafa Di-
rani'yi kaçırması Ortadoğu'da
geniş yankı uyandırdı.
Lübnanb Şii gerillalar, Di-
rani'nin kaçınlması olaymınin-
tikamını "en sert biçimde" ala-
caklannı açıkladılar. Olayın
kendilerine psikolojik açıdan
büyük bir darbe olduğunu itiraf
eden kaynaklar "Bu operasyon,
İsrail ordusumın kolunun uzun
olduğu yolundaki sö> lenti>i hak-
lı çıkanyor. Anıa bizim de kolu-
muz uzundur. En kısa zamanda
skoru eşitleyeceğiz'' dediler.
İslamcı terör örgütlerinin in-
tikam tehditleri üzerine İsrail'in
yurtdışındaki elçilik ve temsilci-
lik binalannda geniş çaplı ön-
lemler alındı. ordu ve güvenlik
birimleri uyanldı.
Rabin: Başka çare yoktu
İsrail Başbakanı İzak Rabin,
tek amaçlannın 1986 yılında
Dirani'nin adamlan tarafından
ele geçirilen İsrailli pilot Ron
Arad'ın izini bulmak olduğunu
belirterek "Dirani'yi pazarlık
için kullanmayı kesinlikle dü-
şünmüvoru/" dedi. Operasyon
planının aylar öncesınden hazır
olduğunu belirten Rabin, "Yi-
ne de diplomatik kanallardan
bilgi edinmeje çalıştık. Tüm ka-
pılar kapandığında iç kabine
toplanıp operasvonu onayladı"
diye konuştu.
israil, daha önce 1992 yılında
Hizbullah lideri Şeyh Abbas
Musavi'yi Arad'la değiş-tokuş
etmek üzere kaçırmaya çalış-
rruştı. Musavi'nin operasyon sı-
rasında öldürülmesi üzerine
Hizbullah gerillalan, İsrail'in
kuzeyine yüzlerce Katyuşa fü-
zesi fırlatmıştı. 1989 vılında da
bir başka Hizbullah lideri. Şeyh
Abdül Kerim Obeyd' in kaçın-
lmasının ardından gerillalar,
ABD'lı rehıne Albay VVilliam
Higgins'i öldürmüşlerdi.
israil Askeri Haberalma Teş-
kilatı Başkanı General Uri Sa-
guy, operasyonun çok başanlı
geçtiğini ve Dirani'nin "yastığı-
nın altındaki silaha davranmava
fırsat bulamadan yakalandığı-
nı" söyledi. Komandolann köy
halkına ateş açmama ve Suriye
ordusu ile çatışmaya girmeme
konusunda kesin emir aldığını
belirten Saguy, operasyon sıra-
sında yalnızca bir askerin hafıf
yaralandığını belirtti.
Saguy. Dirani'nin sorgulan-
masına başlandığını ve Şii geril-
la liderinin "uzun süredir karan-
lıkta kalan bazı konuları şimdi-
den aydınlattığmı" bildirdi.
SORUNLAR
ERGUN BALCI
YEMEN
Aden'e fîize
saldırısı: 8 ölü
Dış Haberler Servisi - Yemen'de Gü-
neyblerin bağımsızbğıru ilan etmesin-
den sonra kuzey-güney çatışması yeni
bir boyut kazanırken kuzeyli birliklerin
fırlattığı Scud füzesinin Aden'in doğu
mahallesine düşmesi sonucu aynı aile-
den 8 kişi öldü, 7 kişi de yaralandı.
Bağımsızbk ilan eden Güneylilerin ge-
çici mecbsi, beş üyeli bir Başkanbk
Konseyi oluşturdu.
Güneylilerin bağımsızlık ilan etmele-
rinden sonra Demokratik Yemen
Cumhuriyeti'nin başkenti Aden'e ilk
kez füze aüldığına dikkat çekibyor.
Güneyliler ise bağımsızbklanru savun-
mak için tüm güçleriyle kuzeylilere kar-
şı savaşacaklannı bebrtiyorlar.
Resmi kaynaklardan yapılan açıkla-
mada, Başkanbk Konseyi'nin,
ilk toplantısını yapan geçici Ulusal
Selamet Meclisi tarafından belirlendiği
kaydedildi. Birleşik Yemen Parlamen-
tosu'ndaki Güneyb temsilcilerle, Gü-
neyli diğer yetkiblerden oluşan 111 ki-
şilik geçici mecbsin, aynca bir hükümet
ataması ve yeni ülkenin anayasasını
haarlaması bekleniyor.
Yemen Demokratik Cumhuriyeti'-
nin Devlet Başkanı olarak atanması
beklenen El Baid ve El Caafari gibi Baş-
kanbk Konseyi üyelerinin Aden dışın-
da olduklan bildinldı.
Rusya 'nmKarabağplanıprotestoedildi
MOSKOVA (AA) - Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de, mu-
halefetin Karabağ'a Rus Banş Gücü'nün yerleştirilmesine
yönebk Rus planını protesto için düzenlediği gösteriye mü-
dahaleedenpolisçok sayıdakişi\i tutukladı.
Turan ve İnterfaks ajanslannın bildirdiğine göre, muhale-
fete mensup 18 partinin dün öğleden sonra Bakü'de gösteri
yapılması çağnsı üzerine polis harekcte geçerek gösteriyi en-
gellemeye çalıştı. Gösterinin yapılacağı mahalleyi çembere
alan pobs, çok sayıda kişiyi de copladı. Muhalefet partilen.
Dağlık Karabağ konusunda Moskova tarafından önerilen
ve bölgeye özellikle Rus askerlerinden oluşan müdahale gü-
cünün konuşlandınlmasını içeren banş planını protesto için
gösteri düzenlenmesi çağnsında bulunmuşlardı. Söz konusu
plan, Azerbaycan Devlet Başkanı Haydar Aliyev tarafından
henüz kabul edilmedi. Bu arada, Ermeni ve Azeri birlikler
arasında Karabağ konusunda sürençatışma nedeniyle evlri-
ni terk etmek zorunda kalan Azeri göçmenlerin büyük bir
yaşam savaşı verdikleri bildiriliyor.
Kırım'dakiTehlikeli
Gerginlik
Ukrayna ile ona bağlı özerk Kırım Cumhuriyeti arasın-
daki gerginlik bölge sınırlarının dışina taşabilecek çok
tehlikeli bir bunalıma dönüşebilir. Bunalım Türkiye'yi de
yakından ilgilendiriyor.
Bugünkü durumu daha iyi kavrayabilmek için önce
geçmişe bir göz atalım:
Kırım 1783'te Büyük Katerina tarafından Osmanlı Im-
paratorluğu'ndan alınarak Rusya'ya ilhak edildi. 1954'te
ise Sovyetler Birliği lideri Niktta Kruşçev, yarımadayı
Ukrayna'ya verdi.
Ne var ki Sovyetter Birliği'nin dağılmasından sonra
Rusya'da Kırım'ın iade edilmesini isteyen sesler hızla
yükselmeye başladı. Rusya'nın eski parlamentosu ge-
çen yıl 9 temmuzda sıfıra karşı 166 oyla aldığı kararla
Kırım Yarımadası'ndaki Sivastopol Limanı'nın Rusya'ya
ait olduğunu açıklamıştı.
Aralık 1993'te yapılan secimlerde bilindiği gibi aşırı
sağcı Vladimir Jirinovski büyük başarı kazandı. Işbaşı-
na gelen yeni parlamento eskisinden de muhafazakar.
Tabii Kırım'ın Rusya'ya ait olduğu yolundaki sesler de
eskisinden daha gür çıkıyor.
Bu ortamda Kırım'da ocak ayında yerel yönetim için
yapılan secimlerde, devlet başkanlığına Rus asıllı Mos-
kova yanlısı Yuri Meskov'un seçilmesi işleri büsbütün
karıştırdı. 2.7 milyon nüfuslu Kırım'da 1.8 milyon Rus,
650 bin dolayında Ukraynalı yaşıyor. Tatarların sayısı da
200-250 bin dolayında.
Yuri Meşkov, ocakta devlet başkanı seçilir seçilmez
Kırım'da bağımsızlık için referandum düzenleyeceğini
açıkladı. Ancak, Kiev hükümetinin sert tepkisi üzerine
tutumunu yumuşatarak referandumda çifte vatandaşlık
(Ukrayna ve Rusya) konusunda halkın oyuna başvurula-
cağını bildirdi. Ukrayna Devlet Başkanı Leonid Krav-
çuk'un tüm uyarılarına karşın, referandum düzenlendi
ve beklendiği gibi çoğunluk çifte vatandaşlığı onayladı.
Kiev'le Kırım'daki Moskova yanlısı yönetim arasında-
ki ilişkiler hızla gerginleşirken, ilginç bir rastlantı(l) ola-
rak Rusya petrol borçlarını odemediği gerekçesi ile Uk-
rayna'ya doğalgaz sevkıyatını azalttı. Bu olgu da yıllık
enflasyon oranının yüzde 800 dolayında olduğu Ukray-
nada ekonomik krizin, felaket boyutuna ulaşmasına yol
açtı.
Kırım'daki yerel parlamentonun geçen hafta perşem-
be günü yaptığı toplantıda 1992 yılında hazırlanan ve
bağımsızlık ilanı anlamına gelen anayasa taslağını ka-
bul etmesi, bardağı taşıran damla oldu. Rus asıllı parla-
menterlerin çoğunlukta bulunduğu parlamentonun ka-
bul ettiği taslak, Ukrayna ile Kırım arasındaki ilişkilerin
iki eşit ve egemen devlet olarak karşılıklı anlaşmalarla
düzenlenmesini öngörüyor.
• • •
Kırım'ın ayrılması olasılığı, Ukrayna için tam bir ka-
bus. Çünkü iş Kırım'la bitmiyor. Doğu Ukrayna'da yakla-
şık 8 milyon Rus yaşıyor. Kırım koptuğu anda, ayrılıkçı
eğilimlerin giderek güçlendiği Doğu Ukrayna'nın da ba-
ğımsızlığa yöneleceği kesin. Bu da Ukrayna'nın parça-
lanarak egemen bir devlet olarak haritadan silinmesi
anlamına gelecek, Moskova'da muhafazakar çevrelerle
ordunun bazı kesimlerinin el altından Kırım ve Doğu Uk-
rayna'daki ayrılıkçı akımları desteklediği biliniyor.
Kiev, Kırım'daki ayrılıkçı hareketi kanlı biçimde bastı-
rırsa ne olur?
Çok büyük bir olasılıkla Rusya duruma müdahale
eder. Savunma Bakanı General Pavel Graçov'dan Dı-
şişleri Bakanı Andrei Kuzirev ve Devlet Başkanı Boris
Yettsin'e kadar tüm Rus yetkililer, Moskovanın, öncelik-
le hedefinin diğer cumhuriyetlerde yaşayan Rus azınlık-
ların haklarını savunmak olduğunu sık sık vurguluyor-
lar.
Rusya ile Ukrayna iki nükleer güç. Aralarında ciddi bir
çatışma çıkması, bu nedenle yalnızca bölgeyi değil Av-
rupa, ABD, hatta tüm dünyayı ilgilendirir. Ayrıca Ukray-
na'nın parçalanarak egemen bir devlet olarak ortadan
kalkması, Rusya'nın bir anda Polonya sınırlarına dayan-
ması anlamına geleceğinden, Avrupa'da büyük huzur-
suzluk başlar.
• • •
Kırım bunalımı Türkiye'yi de çok yakından ilgilendiri-
yor. Ankara, Ukrayna'yı Karadeniz'de Rusya'ya karşı
bir denge unsuru, en azından tampon olarak görüyordu.
Türkiye bu nedenle Moskova ile iyi geçinirken, Ukrayna
ile de ilişkilerini geliştirmeye özen göstermiştir. Ukray-
na'nın parçalanması, Kafkasya ve Balkanlar'da etkinli-
ğini, arttıran Rusya'nın, kuzeyden de Türkiye'yi kuşat-
ması anlamına gelecektir.
Ayrıca Kırım'da 250 bin dolayında Tatar bulunuyor.
Yuri Meskov yönetiminin kötü muamele ettiği Tatarlar,
bunalımda Kiev hükümetini destekliyor. Ankara, Tatar-
lar üzerinde baskının daha da artması karşısında bir
noktadan sonra sessiz kalamayacak, ister istemez bu-
nalıma sürüklenecektir.
Kırım'daki gerginlik, hangi açıdan bakarsanız bakın,
iç karartıcı bir gelişme.
2 BAŞBAKAN BUGÜN BULUŞUYOR
Ukrayna-Kırun
bunafamı kilitlendi
Dış Haberler Servisi - Uk-
rayna ile Kınm arasındaki an-
laşmazbk, kilitlenmiş durum-
da. Reuter Ajansı, gerginliğin
Ukrayna-Rusya ilişkilerini bo-
zabileceğini bildiriyor. Kınm'-
ın idari başkenti Simferopol'da
havanın çok gergin olduğu.
halk arasında Ukrayna ve Rus
birliklerinin hareket halinde
olduklanna ilişkin söylentile-
rin çıktığı haber veriliyor. An-
cak bu söylentiler doğru çık-
madı. Simferopol'da parla-
mento binası kurşun geçirmez
yelekli polisler tarafından ko-
runurken. binalann damlanna
da keskin nişancılar yerleştiril-
miş durumda.
Ukrayna Dışişleri Bakanı
Anatoli Zlenko. AFP muhabi-
rine verdiği demeçte, "Kırım'-
daki ayrılıkçılar. silahlı provo-
kasvona girişmedikleri sürece,
onlara karşı silah kullanmaya-
cağız. Ama onlar silah kullanır-
sa iş değişir" dedi.
Kınm Parlamentosu ise Ki-
ev hükümetinin verdiği ülti-
matomu kabul etmeyerek ka-
ranndan dönmeyeceğini bil-
dirdi. Kınm Parlamentosu, ge-
çen hafta bağımsızlık ilanı an-
lamına gelen 1992 Anayasası'-
nı yürürlüğe koymayı karar-
laştırmış. Kiev hükümeti ise
parlamentoya, karannı geri al-
ması için 10 gün süre tanımıştı.
Rusya Başbakanı Victor Çer-
nomirdin'le Ukraynalı meslek-
taşı Yefim Zviagiiski'nin bu-
gün Moskova'da Kınm bu-
nabmını görüşecekleri haber
verildi. ITAR-TASS Ajansı,
Rusya Dışişleri Bakanı Andrei
Kozirev'in Ukrayna ile
Kınm'a "yeni bir Yugoslavya
trajedisine yol açacak davraıuş-
lardan kaçınmaları ve sorunu
banşçı yoldan çözmeleri" için
çağnda bulunduğu bildirildi.
Ukrayna Devlet Başkanı
Leonid Kravçuk'un bir yar-
dımcısı, Kınm Parlamentosu
karannı değiştirmezse Krav-
çuk'un Ukrayna parlamento-
sundan "tam yetki" isteyeceği-
ni söyledi. Kravçuk'un parla-
mentodan yetki aldıktan sonra
ülkede "bâşkanlık yönetimi"
ya da "olağanüstü hal" ilan
edebileceği bebrtibyor.