Katalog

Bugıin hemen VakıfBank'a uğrayın Tanmıflannıza tam guvence VakriBankta! VttufBonfc Cumhuriyet Bugün hemen VakıfBank'a uğrayın Tasamıflannna tan güvenee VakıfBanktal _ . X< VakrfBank 7 1 . YE SAYI25060 /10001TL (KDV,ç,nde) KURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) SASYAZARI NADİR NADİ (1945-1991) 18MAYIS1994ÇARŞAMBA Ya bağımsızlık ya ölüm! 75. YILINDA 19 MAYIS Atatürk'ün' Söylev'inden 19Mayıs1919'daki genel durum ve görünüm... Mustafa Kemal'in Samsun'a gidişi ve Samsun günleri... Hasan İzzettin Dinamo nun kaleminden, Abidin Dino'nun desenleriyle... Özel ek, yarın Cumhuriyet le 19 Mayıs'ı SÖYLEU'le anmak 75 yıl önce Sıvas: Atatürk, Söylev'de Sıvas'ta halkı ulusal birliğe karşı kışkırtan hareketler üzerine şöyle diyor: Baylar. biz, bütün yurdu uyarmak ve aydınlatmak için uğraşıyoruz. Ama düşmanlarımız da, bize karşı her yerde, üstelik kendi bulunduğumuz ve her bakımdan egemen olduğumuz Sıvas kentinde bile, kötülüklerini yaptırabilecekakpakaracılar bulabilıyorlar. 75 yıl sonra Sıvas: Yönetici, düşman veyerli işbirlikçilerinin birarada oluşturduğu bu üçgenin günümüzdeki uzantıları, olaydan 75 yıl sonra2Temmuz 1993 günü, Sıvas'ta yine sahnedeydiler. Saldırdılar, yıktılar, 37 aydın insanımızı dirı diri yaktılar. Meriç VELİDEDEOĞLU'nun yazı dizisi, yarın Cumhuriyet te At yarışı programı istanbul Veliefendi ve Bursa hipodromlarındasürmekteolan atyarışları ile ilgili altılı ganyan. tahmin, kritik, otorite görüşleri ve günün yarış programı bugünden itibaren. mi9.Sayfada ÎÖRSAf DOLARf MARKÎ DOn 16.032.69 Önceki 15.486.66 Dün 32.750 Onceki 31.600 Dûn 19.750 Onceki 18.800 DOn 383.000 Önceki 364.000 Raponınııtamanûayan IMFyeıiönlemgetmnedi • Türkiyeekonomisi I4yılaradan sonra yeniden IMF'nin denetimine girdi. Misyon şefi Thomas Reichmann, "5 Nisan programı aşırı derecede hırslı ve cesur. Biz herhangi bir ek yapmayı düşünmedik" dedi. • Ücretlere sıkı düzen gelecek. Yatınmlarduracak. Ücret artışlan, 'sembolik' düzeyde tutulacak. IMF'ye sunulan paket; hızlı özelleştirme, tanmsal desteklerin sınırlandınlması hedeflerini öngörüyor. Hazine Müstesarı Birsen: Aa ilaa içerek ayağa kalkacağız NURSüN EREL ANKARA - Başbakan Tansu Çiller. önceki akşam kendisine Hazine ve Dış Ticaret Müs- teşan Osman Birsen tarafından sunulan ve bavram sonunda IMFye gönderilecek olan UArkasıSa.l9,Sü.6'da zamlar sembolik Ücretdondurmaya SHPengeli ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - IMF ile yapılan görüşmelerde. SHP'nın ısran üzerine işçi ve memur ücretlennin dondurulması prog- ramdan çıkanhrken işçı çıkarmalann önlen- mesı ve üretimin durmaması ıçin zam oran- lannındüşük tutulması benımsendi. IMF. hü- MArkasıSa.l9,Sü.6'da Ucretlerde arhş yok ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Uluslara- rası Para Fonu (IMF) heyeti. Ankara'daki gö- rüşmelerini tamamladı. 14 yıl aradan sonra, ekonominın yeniden IMF denetimine sokul- masını ve stand-by anlaşmasının yapılmasını sağlayacak olan "niyet mektubu"na son şeklı verildi. IMF heyetine başkanlık eden Thomas Reichmann dün düzenlediğı basın toplantı- sında, 5 Nisan Kararlan ile uygulamaya konu- lan ekonomik programı. "aşırı derecede hırslı *e cesur" olarak nitelendırirken, "Bu nedenle biz programa herhangi bir ek yapmayı düşünmedik"' dedi. Programın başanya ulaşabilmesi içın "top- lumun bütün kesimierinin desteğine ihtivaç bulun- duğunu" kaydeden Reichmann. "Ilımlı ücret artışlan ve fiyat sınırlamaları bu noktada önem kazanıyor" diye konuştu. Reichmann. vatınm- lar ve vergi gelirlerinin. program gereğı "kaçını- Imaz olarak gerileyeceği"ne de işaret ederek eko- nomik istikrann yeniden kazanılmasının ardı- ndan. önceliğin yatınmlara verilmesi gerektiğini söyledi. Reichmann. Cumhuriyet'in, "IMPye gönderi- lecek niyet mektubu bir Türk bakanın imzasını taşıyacak, ama Türk kamuoyu mektupta yer ala- cak önlemleri ya benimsemezse" sorusuna, "Ta- UArkasıSa.l9,Sü.3'te Dünyanın en uzun oyunlanndan olan yapıt, Mungan'a göre "Tekrarlanan bir büyü. bir büyüden hayat." 'Mezopotamya Uçkmesıyk 540 dakika KültürServisi-6. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali. bugün gerçek bir tiyatro maratonuyla sona erecek. Antalya Devlet Tiyatrosu. Murathan Mungan'ın \ azdığı. Mustafa Avkıran'ın yönettiği "Mezopotamya Cçlemesi"ni tam 9 saat boyunca art arda sahneleyecek. Peter Brook'un yorumuyla 10 saatbk"Mahabharata" ve bu yıl Edmburgh Festivali'nde sunulacak olan PeterStein'ın sahnelediği 8 saat süren "Oresteia"oyunlan gibi; ülkemizde ilk kez. üç oyun peşpeşe 9 saat oynanacak. 50"den fazla sanatçının rol aldığı "Mezopotamya Cçlemesi" Bakırköy Belediye Tiyatrosu Yunus Emre Kültür Merkezi'nde saat 15.00'te "Mahmut ile Yezida" ile başlayacak, yirmi dakikalık aradan sonra ikinci oyun"Taziye" ve ardından üçüncü oyun"Geyikler ve Lanetler" ile bitecek. M urathan Mungan, geceyansını 15 dakika geçe sona erecek üçlemesini. "Tekrarlardan bir büyü, bir büyüden havat" olarak özetlivor. TİYATRO OSCARLARI: PASSION". ON DALDA TONY ÖDÜLÜ ADAY1 M6. Sayfada cenls kapsomlt Yetki Yasası Meclis'ten geçti • DYP-SHPkoalisyon ortaklığı.düngeceTBMM'de kabul edilen yetki yasa tasansı nedeniyle yeni bir sıkıntı daha yaşadı. Meclis'te oluşan""Yeni MC" tarafından, Yetki Yasası'ndan eğitimde demokratikleşmenin yolunu açacak hükümlerçıkanldı. Bakanlar Kurulu, yeni yetki yasa tasansıyla 49 yasada kanun hiikmünde kararnamç ile değişiklik yapabilecek. ANAP, yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne gidecek. M5. Sayfada RP'IIKozan: Faizcileri ayıklarsanız üyemizazahr • RP Grup Başkanvekili Kazan, parti üyesi olduğunu açıkladığı Mercümek'in, 'faizcilik yaptığı için partiden ihraç edilmeyeceğini' belirterek, "2 milyon üyemiz içinde faizcileri ayıklamaya kalkarsanız üye sayımız 500 binedüşer"dedi. M19. Sayfada HAFTAYA BAKIŞ AHMETTANERKIŞLALI'Hll Uleral ÇlfUik' yıztsı M4. Sayfada ABD'den K.Irak'ta işbiıliği öııeıisi Washington, Talabani ve Barzani'yi uzlaştırma çabalan için Ankara'dan destek istedi • Irak Kürdistan Yurtsever Birliği (IK YB) ile Irak Koityre'ye DEP rapOPU SUnUİdu Türkiye'de Kürdistan Demokratik Partisi (IKDP) arasında geçen ay başlayan silahlı çatışmalara Amerikan yönetimi el attı. Clinton yönetiminin. Kuzey Irak'taki kanşıklığın, Saddam'm durumunu 'güçlendireceği' kaygısıyla harekete geçtiği ve Türkiye'den de 'destek' istediği bildirildi. RJAT KOZLUKLiriNin habePİ • 10. Sayfada incelemelerde bulunan "Uluslararası Insan Haklan Hukukçular Grubu* dokunulmazlıklan kaldınlarak yargılanmak üzere cezaevine konan DEP'li milletvekillerinin 'ölüm cezasıyla karşı karşıya' olduklannı savundu. ABD-RUSYA'YA KARŞI TÜRK TEZİNİ DESTEKLİYOR M10. Sayfada OLAYLARIN GERÇEK Kurban DerisL.. Bu kaynağa gözlerini diken şeriatçı örgütlerin bu yıl kızıl- ;- ca kıyamet kopardıkları ve A"RTITl\mA"K"T gazetelerinde halkı yanılt- ^ V A 1 - L f - 1 - 1 - ^ ^ ^ 1 V 1 m a k i ç i n ya |a n |a r a sarıldıkla- rı izleniyor. Bu olayların ardındaki gerr çek şudur: Izinsiz kurban derisi topla- mak suçtur; 'Yardım Topla- ma Yasası'na aykırı bir dav- ranıştır; kamusal çıkarvetop- lumsal dayanışma için ya- sayla sağlanan odenekler- den yapılan soygunculuk ve hırsızlıktır. Kurban Bayramı'nda, Tür- kiye genelinde, yaklaşık 3.5 trilyon lira değerinde kurban derisi ve bağırsak bağışınm gerçekleşeceği öngörülüyor. Kurban Bayramı'nda, kur- ban kesen yurttaşların bilinç- lenmeleri ve şeriatçıların oyunlarına düşmekten sakın- maları gerekiyor. Bu konuya açıklık getirmek için üç evreyi belirlemekte yarar var: 1) 2860 sayılı yasayla kur- ban derilerinin ve bağırsak- larının Türk Hava Kurumu- nca (THK) toplanması kurala bağlanmıştı; 1925'ten 1986'ya kadar THK bu görevi başarıy- la yerine getirdi. Yurttaşların bağışları kamusal ve sosyal amaçlar için degerlendirildi. 2) Turgut Özal hükümeti 1986'da bu yetkiyi THK'den alarak "Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfı ••• mArkasıSa.l9,Sü.8'de YARIN m KİTAPEKİ G L O Y D E M MUSTAFA BALBAY Balkanlap'a Diplomatik Dönüş • Pek çok Balkan ülkesi gibi, Makedonya'nın da temel kaygısı, Bosna-Hersek'teki sıcak çatışmalann tüm bölgeyeyayılması. Yunanistan'ın ekonomik ablukası altındaki Makedonya'da açılan ilk büyükelçilik Türkiye Cumhuriyeti'ne ait. • Karayalçın"ın Üsküp gezisiyle ilişkiler, biraz daha ısındı. Son anda bir değişiklik olmazsa Avmpa'ya eklenen yeni karayolu halkası, Türkiye - Bulgaristan - Makedonya - Arnavutluk - Italya hattı olacak. M 19. Sayfada Adalet Bakanı Oktay: Konuyu saptırmaya çalışıyorlar Ozfatura THK'ye savaş• Seçimöncesinde Fethullah Gülen'den belediye başkanhğı konusunda görüş aidığını gizlemeyen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanf nın, kurban derilerinin toplanması konusunda THK'ye yapılan engellemeleri önlememesi eleştiriliyor. İZ.MfR (Cumhuri- yet Ege Bûrosu) - îzmir Anakent Bele- diyesi THK'nin kur- ban derileriyle ilgili pankartlanna "çevre- yi kiriettiği gerekçe- siyle" para cezası kes- ti. Adalet Bakanı Sey- fî Oktay, kurban deri- lerini toplama \etkısı- nin Türk Hava Ku- rumu'na (THK) ait olduğunu yıneleve- rek, "Bazı kesimlerce, bu tasamıfun yasadışı olduğu ileri süriilmek- tedir. Konu saptı- nlmaya çalışıhyor. Genelgemizde bu ko- nu vla ilgili yasal daya- naklar da sıra- lanmıştır" dedi THK Başkanı Taçoy'u ziyaret eden Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden. görevi gereği kurban derilerinin toplan- ması konusunda görüş bildirme\eceğını sö\ledı. Kurban derilerinin toplanması Izmır'de dincı gruplarla mArkasıSa.l9,Sü.4'te Erdoğan'a savcılıktaıı soruşturma • İstanbul Büyükşehir Beledîye Başkanı RecepTay\ıp Erdoğan hakkında. Boğaziçı Üniversıtesi"nde yaptığı konuşma nedeniyle yeni bir soruşturma açıldı. Erdoğan. laikliğinanayasaya İsmet İnönü tarafından konduğunu öne sürmüştü. • Erdoğan hakkında beledive meclisinin açılışındaki dav ranışları nedeniyle açılan soruşturma ise son aşamaya geldi. M19. Sayfada IMF.. Birinci basamak sonuçlan belli oldu 797 bin 524 aday kazandı ÖSSbirincüeri İstanbulve Izmir'den BMndler SayısaMa Serfaat Uzu- noğlu 203.901 puan. SözeMe Semih Ak>ürek 184.157 puan. Eşit ağıriıklıda Abduüah Koçbav 193.354 puan. • En yüksek puanı alan 3 öğrenci. İslami sermayeli İstanbul Özel Fatih Erkek Fen Lisesi ile İzmir Özel Yamanlar Lisesi"nden. ÖSS sonuç belgelerinin postalanma işlemine 25 mayısta başlanacak. Haber Merkezi- Öğrenci Seçme ve Yerleştırme Sınavı Birinci Basamak (ÖSS) sonuçlan açıklandı. ÖSS sonuç belgelerinin postalanma işlemine de 25 mayısta başlanacak. En yüksek puanı alan ilk üç kjşi arasında İslami sermaye- li İstanbul Özel Fatıh Erkek Fen Lisesi ile İzmir Özel Yamanlar Lisesi'nden öğrencilerin bulunduğu dikkat çekti. Ankara Büromuzun haberine göre. ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Atilla Öz- men. dün düzenlediği basın toplanüsı- nda. ÖSS sınavına 1 milyon 193 bin 159 adavın başvurduğunu belirterek bu adaylardan 1 milyon 164 bin 708'nin sı- nava katıldığını açıkladı. Özmen, ÖSS sınavını 797 bin 524adayın kazandığını bildırdi. ÖSS sonuç belgelerinin adaylann ad- reslerine postalanma işlemine 25 mayıs tarihinde başlanacağını kavdeden Öz- men, postalama işlemlennin 10 Haziran 1994 tarihinde bitirilmiş olacağını söyledi. Bu yıl ÖSS sınavında ilk üçe giren öğren- ciler de belirlendi. En yüksek ÖSS sayısal puanı alan adavlar şunlar oldu: mArkasıSa.l9,Sü.3'te