Katalog

SAYFA CUMHURIYET 1MAYIS1994PAZAR OLAYLAR VE GORUgLER îlkesizliğin iflası!'Bılinçlılık: Kişınin duygu. duşünce ve eylemJennın ve buntann arasındakı ılışkılerin farkında olması. Sağduyır Doğruyu yanlıştan. sezgısel olarak ayırabılme. Prof. ERENDİZ ATASÜ 2 7 Mart yerel seçımlennde en çok o>u (eğerçok savı- lırsa) kım aldı° Elınde 'bayrak', 'Kuran' ve Mus- tafa KemaTın resmını ta- şıyan, başı açık, guleç yuzlu, uzun kollu ve uzun eteklı ta>- yorler gıyen bır bayan Son derece başansız bırdonemın sıvasal sorumlu- su Bayan Başbakan'ın gorelı kazanı- rru, elbette kıtlesel bılınçsızlığın dışa- vurumudur Ancak tumyoğunpropa- gandaya, aknılan paraya. Turkı>e'de yasalann ışletılmemesınden doğan boşluklardan yararlanılmasına. halkı- mızın buyuk bır bolumunun iımudu öte dünyada araması'na yol açan sefa- let koşullanna ve inükerreroy' soylen- tılenne karşın. başortulu hemcınslen- mın çalışmalanna ve emeğıne basarak yukselen bıyıklı erkekJer orgutunun oylan % 20'yı bıle bulamamıştır Bu da kuşkusuz, kıtlesel sağduyunun gos- tergesıdır Vasat bıraklın kolayca saptayacağı gıbı Bayan Başbakan'ın tutumu ozlu ılkelerden değıl, ıçı boş kalıp da\ ranış- lardan oluşsa bıle. toplumun temel sağduvusunu henuzyıtırmemış gorelı buyuk kısmı, nıçın kanmayı seçmıştır1 Sanınm, ussal dızgelerdense duvgu- sal esıntılerle yaşayan toplumumuzun ozellıklenne goz atmakta >arar var Ulusumuz ılımlı Musluman, ılımlı mıllıyetçı. ılımlı Ataturkçu ve ılımlı sosyal adaletçıdır Bu ılımlılık. orneğın Bntanya toplumunda gorulduğu gıbı. tanhten koklenen bıhnçlı bırseçım de- ğıl. kuşkusuz vıne tanhten kavnakla- nan bır tur toplumsal alışkanhk İmdı Anadolu'dakı bın yıllık vaşa- mının dokuz yuz kusur yılını teokratık devlet baskısı altında geçırmış bır hal- kın, bugunku tanımlanışında bıle dın oğesının belırmesıne şaşmamalı Yet- mış >ıl onee bovnuna dun>a egemen- lennce ıdam fermanı asılmış ve bu fer- manı şırtıp atmış bır ulusun 'yurt bü- tünlıiğü' konusundakı duvarîığı ka- çınılmaz Llusun onu 'kurtuluş'a ulaşlıran buvuk ondere bağlılığı son derece doğal Sanayı devnmı toplu- mumuza sınıf çatışmasının amansızlı- ğıyla gelmedı Mustafa Kemal'ın na- zıicellenylesunuldu Do!ayısı>la Mus- lumanlığın 'kanaatkârluV felsefesının deetkısı>le, halkımızyakınzamanlara kadar. kapJtalızme 'hayran' değıldı, ne de bu sıstemden nefret edıyordu Ya- şam felsefesı katılaşmamış, boyle bır halkla bılınçlı. sorumlu. becenklı sıya- sal kadrolar kımbılır ne başanlara ula- şabılır' Cumhunvet devnmlen bunun kanıtıdır Çapsız. sorumsuz, yonetıcı- lenn elınde ıse dın du>gulannın bağımsızlığa. ulusçuluğun şoven ırkçılığa. sosval adaletçıhğın •kârperestliğe' ka>ması, Ataturkçulu- ğun yozlaşması çok kolav. neredeyse kaçınılmaz Bır toplumun duygu veduşuncelen- nın ortak profılı. u>garlaşma surecının olçumu, 'kadın'a vaklaşımlarda belınr kanımca Hcp bıldığımız gıbı, Tur- kıye'nın erkeklen kadın dover. ama bununla ovunmez. a>ıbını gızlemeye çabalar1 Erkeğımızın bu Hıtancı' onun İnsanlaşma' yolunda adım attı- ğını gostenr aslmda Belkı uzun sur- muş goçebelık donemının toplumsal bellektekı ızlennın ve hıç kuşkusuz cumhunyet dev nmlennın kalıcı etkıle- nvle'kadın'ın kışılık kazanmasının oz- lemını duyan erkekler. toplumun her kesımınde çoktur Kadın gıyımı. he toplumda olduğu gıbı bızde de kadının 'insanaltı bir canlı türiı' sayılmasından 'insanlaşması'na yonelen sureçte, toplumsal bılınçtekı kadın ımgesının gelışımıne koşut de- ğışmıştır Kadının kımlığı>oksa, yuzu de yoktur1 Yurttaşlık haklannın ta- nınmasıjla yuzu, aklına saygı duyul- masıyla başı açılır1 (Kadının ortunme- sı -bıçımı ve derecesı değışmekle bera- ber- ılkellık aşamasını gende bırakmış tum toplumlarda, uygarlaşmanın çe- şıtlı aşamalannda yer almıştır) Kadının govdesı. başından da muthış bır tabudur' Bu govdenın toplumsaİ bır tehdit1 >a da 'araç' olarak algılan- maması, her govdenın yalnızca kendı- sıne aıt olduğu bılıncının kıtleselleşnıe- sı ıçın yalnız bızım değıl, tum dunya toplumlannın daha dokuz fırın ekmek yemesı gerekmektedır' Cumhunvet devnmlennın 'kadın'a getırdığı buvuk ozgurluk, yurttaşlık haklannı veakhnı kullanabılme olanağıdır Kemalıst an- nelenmızın cıddı tayyorlen, sos>alıst hareket ıçındekı kadınlanmızın doğal guzellıklennı bastırmalan ve Bayan Başbakan'ın uzun eteklen, Turkıve ulusunun 'kadın bedeni' karşısmdakı tıamlığının' belırtılendır Dıncı partı- nın yerel vonetımlere yerleşmesıyle bu 'hamlık' saldırganlığa donuşme eğılı- mındedır Kadınla erkeğın farklı ya- şam alanlanna ıtılmesı. 'örtunme', kadın bedenının bır cınsel tehdit oldu- ğu onyargısını pekıştınrken genç er- keklenn kadın bedenıne yonelen duş guçlennıdurmadan u>aracaktır Bağ- nazlığı seçmış ve orav a ıtılmış delıkan- lılar. bıryandansureklıkışkırtılan, ote yandan engellenen doğal canlılık gu- cunun kısır dongusunde uzun sure ha- pıs kalamaz' Kaçınılmaz bıçımde of- keve donuşen enerjının patlamasıvla dongu parçalanacak ve kadın duş- manlığı kadın nefretı toplumsal alana puskurecektır' Ancak yaşadığımız 'karşı de»rinT surecınde bıle henuz toplumun buvuk kesımınde. kadın kımlığının ve aklının vadsınması soz konusu değıldır Lsla du>gular ara- sındakı ıletışımın. bılınçtarafındande- ğıl de bılınçaltınca denetlendığı ul- kemızde. Bayan Başbakan'ın -bağ- nazlığın sı>ası vukselışının "kadın'u ve bu arada kendı şahsına bıle yoneltebı- leceğı tehdıdın farkındalığı kuşkuluy- sa da- en azından bıçımsel olarak, kıt- lesel uygarlaşma duzeyımızı sımgele- dığı açıktır' Pekı sosyal demokrasıvı temsıl ettığı varsayılan ana partı SHP ve 2 C) CHP ulusun hangı temel ozellıklennı ve ozlemlerını vansıtmaktadır1 Ya da ulusun temel nıtelıklennı ça- ğın gereksınımlenne koşut gelıştırme- nın hangı ılkelerını benımsemışlerdır' Orneğın 'din'e vaklaşımları nedır' •Din. ozel va^amın savgın bir unsurudur" ılkeM doğrultusunda, halkımıza surek- lı açıklamalar v apmak. tutumlar sergı- lemek. dının sıyasal va da toplumsal baskı aracı v e (y a da) orgutune donuş- tuğunde mevdana gelcn ınsanlık facıa- lannı tanhten ve gunumuzden. kendı toplumumuzdan ve başka toplumlar- dan orneklemelerle hıç durmadan an- latmak mı \oksa dının toplumsal va- şamdakı belırtılennı orneğın toplu namazlan pavlaşmak mı1 20 vuzvıl sonunda ulusal butunluğu koruvabıl- mek ıçın hangı Mjmut çozumlemcler ve onerıler gelıştınlmıştır' Ekonomı polıtıkalannın uretılmedığıne değın- meve gerek bıle >ok 21 vuzvılın on- gununde (anfeMnde) kapıtalızm bılım ve teknığı ku^anıp 'u\gariaş|r ken' ge . cekondu 'getto'lannın ıkı vuzvıl once- nın Sahşi kapitali/m'ınc kavmasını onle>ecek ne gıbı toplumsal onlemler duşunulmektedır1 'Kadın' konusunda açık. net bır polıtıka var mıdır. varsa kıtleve anlatılabılmi} mıdır' Yapisin- da kadınlara bunca az yer veren partı- lenn kadın polıtıkalan ınandıncı ola- bılır mı7 Cumhunvet devnmlenmızın •dogmalarT değıl. 'ilkeleri' vardı. cum- hunvet ılkelennı ozumseyememışlenn doluştuğu partılenn Ataturkçuluklerı- ne kım ınanır9 'İlke'nın olmadığı verde. ılkeye ben- zeven kazanır Ilkeve benzeyenın ya- paylığı anlaşıldığında. ortaya hâlâ ılke çıkamamışsa, umutsuzluk sağduvuyu ezıp geçecek, dogma. temellı verleşe- cektır1 Bu satırlan yazarken bır vılı aşkın suredır. sol partılere yapılan 'birleşin" çağnsına yenı bır valvanş eklevecek değılım' Yalnız sosval demokrat partı- lenn yonetıcılenne. toplumun temelını ve ana ıskeletını oluşturan 'V urt\ 'din', 'ekonomi', 'kadın1 ve 'uygarlaşma' ko- nulannda belırgın sıyasalar uretme- den sıvaset yapılamavacağını anım- satmak îstıyorum Bu >azı, ırk, dın, cınsi>et. sınıf, sıva- sal goruş farklan gozetılmeksızın y ur- dumun kentlennde, kasabalannda. ko>lenndeyaşa\an tumsağdujuluın- sanfara bır seslenıştır' Mevcut sıvasal partılenn hıçbınnden bıze varar vok- tur1 Bır an once, 1) Dının baskı orgutu halınedonuşmesıne dın adına kışının ozel vaşamına ve anayasal ozluk hak- lanna saldınlmasına. 2) Nereden gelır- se gelsın ırkçı ve dıncı terore 1) Kapı- talızmın vahşetıne 4) Kadın duşman- lığına karşı 1) Bırevın akıl, vıcdan, ınançozgur- luğunu, ozel yaşamın gızlılığını. 2) \ urt ve ulus butunluğunu. ^) Sosval adaletı. 4) Kadın bedenıne ve emeğıne savgıyı savunmak ve guçlendırmek uzere. genış tabanlı bır demokrası ve uzlaşma ortamında buluşalım1 Zaman 'şimdi'dır *\ann' çok geç olabılır1 * Tjnıml ır "TDÂ Turkçe So/iukV vı. 'M»ler\a- üsl Febefe Sozlûğû'nt. (Ro^nlhal vt \ udın (,ç\ A/i7Çalı>lar Sossal Yavınlan I972)gorevapılmı$- PENCERE TARTIŞMA Ekonomiye nasıl el koyacak? I kı ışadamının ongun once. "Reisicumhur'un ekonomik dalgalanmalar nedeniv le olağanustu hal ilan ederek, ekonomiye el kovması temennilerı"vardı Hatta gazetclerde de 'demir çizme giv erek e':onomi>e el kov mav ı düştuunediğı"' şeklınde. Say ın Cumhurbaşkanı'na ızafeten bır bevanat genış veralmıştı İş çev relennın çoğunda "Reisicumhur''un ekonomij e el ko\ması>egerekli duzenlemelerin vapılması" tanışılmaktadır Oncelıkle cumhurbaşkanının anavasadabovlebıryctkısının olupolmadığının belırlenmesı gerek ır Yasada bır behrsızlık voktur Olağanustu halın ılanını duzenlevenanavasanın 119 maddesı ağırekonomık bunalımhallennde. 'reisicumhur'a olağanustu hal ılan vetkısını kesınlıkle vermemıştır Anavasanın 119 maddesı. tabıı afet. tehlıkelı salgın hastalıklar veya ağır ekonomık bunalım hallennde. olağanustu hal ılan eıme vetkısını de Bakanlar Kurulu'navermıştır Ancak Bakanlar Kurulu nun olağanustu hal ılan etmek ıçın yapacağı toplantıva. *reisicumhur'un başkanlık etmesı ongorulmuştur Burada •reisicumhur'un bakanlar kurulunda sadecc bır ov u vardır Olağanustu hal ılam karannı, 'rcisicumhur' başkanlığında toplanatak bakanlar kurulu verecektır Sıstem dışı hareketlerdeçozum aramak çozumsuzluğun başlıca nedenıdır Olağanubtu hal ılanı anavasal bırsısiemdır Ilan u>ullen vardır Gereklı vasalproseduru mevcuüur Kışısel takdıretabı bır olgu değıldır Nıtekım anavasanın 121 maddesı ana>a>anın 119 ve 120 maddelen usannca olağanustu hal ılanına kararvenlmeM durumunda 'bu kararresmi gazetede v a\ ımlanır \e hemen TBMM'nin onay ına vunulur' kuralınıgetırmıştır Belırttığımızgıbı, olağanustu hal ılanı karannı verecek vetkılı kurum cumhurbaşkanı değıl. bakanlar kuruludur M. Sadık Batum 4. Dönem İst. Senatörü Bugun Yüzünüzü Çığle Yıkayın!.. Avrupa da 1 Mayıs kutlamaları ortacağda başlamış, Hı- rıstıyanlık tan once yerlesık bır toreye donusmus llkbaharı karsılamatorenlen GuneyAmerıka dan Asyayadeğınher yerdeyapılıyor Yaygın bır ınanısa gore 1 Mayıs sabahı yuzunu çığle yı- kayanlar guzellesırmıs Nevruz da bahar bayramıdır eskı takvımlere gore yılın ılk gunudur Geceyle gunduzun esıtlestığı 21-22 mart, to- renlerle karsılanır halk edebıyatımızda nevruzıye ' dıye anılan guzellemelerden gecılmez Ne var kı hem 1 Mayıs ı hem de Nevruz u kendımıze dert edındık * Amenkan Iscı Federasyonu sekız saatlık ıs gununu ışve- rene dayatmak ıcın 1 Mayıs 1886 da genel grev ılan etmıstı Chıcago da bu yuzden polısle ıscı catıstı kanlı olaylar so- nucu tutuklanan sekız ısçıden dordu olum cezasına çarptı- rıldı Amenkan Isçı Federasyonu 1 Mayıs ı gosterı gunu olarak benımsedı 1889 da, Ikıncı Enternasyonal bu kararın uluslararası duzeyde uygulanmasını onayladı Dunyada emekçı bayramının tarıhçesı budur ama Tur- kıye de ısçı bayramı bırturlu bayramlasamadı DISK 1977 nın 1 Mayısı nı Taksım Meydanı nda kutlarken bılınmeyen kısıler topluluga ates açtılar 34 kısı oldu, katıl- ler bulunamadı 12 Eylul fasızmı DISK \n kapısına kılıt vur- du lıderlerını tutukladı 1 Mayıs butun dunyada kutlanırken Turkıye de yasakfar geçerlı kaldı . Ancak Nevruz sorunu ortaya cıktı bu kez Anadolu da Nevruz oteden berı halk arasında kutlanırdı Kurt davası alevlendıkten sonra her yıl geceyle gunduzun esıtlendığı zaman parcası basımıza dert oldu PKK Guney- doğu da Nevruz u eylem gunu olarak kullanmak ıstedı kanlı olaylar bırbın ardına gundeme g/rdı Her yıl bahar yaklasınca ağaçlar çıçeğe durunca her- keste bır tedırgınlık basl/yor 1 Mayıs ta neler olacak9 Nevruz nasıl gececek? En guzel mevsımın canına okuyoruz devletımızın ılkyaz- la bası beladadır • Çok partılı rejıme gırdığımız gunden berı emekçının de- mokratık haklannı bastırmaya cabalıyoruz Halkın orgut- lenmesı 82 Anayasası nda kısıtlanmıs yasaklar salkım saçak butun yasalara dagılmıstır devlet memurlarının bıle doğru durust orgutlenmedıgı bır toplumda demokrası na- sıl kurulup ısleyecektır? Demokrası sermaye ve emek guclerı arasında, ulusal gelınn paylasım tartısmasına kapılannı sonuna dek açan rejımınadıdır Sermaye serbestbırakılıpemegınorgutlen- mesı kısıtlanırsa dogacak olan sosyal adaletsızlık, toplumu yoğun bunalımlara surukler derınlesen haksızlık Guney- doğu nun genlık ve sefaletınde etnık çelıskıyı korukler, metropollerın varoslarındakı yoksulluk ve ezılmışlık, şerı- atçıların oy deposunu zengınfestırır • 1 Mayıs yasaklarında vurgulanan emekçı duşmanlığı Turkıye yı dusmanlıklar ulkesıne donusturdu Eğer emek ıle sermaye arasındakı tartısma surecı de- mokratık bır ıslerlığe kavusabılseydı bugun daha dırlık ve duzenlık ıçınde yasayabılecektık ama alınterını horlama- nın yasam bıçımı gıbı algılandıgı gerı ulkelerın duzeyınden kurtulamıyoruz Yıne de 1 Mayıs hepımıze kutlu olsun' Bugun yuzunuzu çığle yıkayın S 0 P E R AKTİF BANKACIUK SUPER ELECTRONIC TELE-IŞLEM TELECARD TİCARİ TELECARD UNIVERSITY TELECARD GENÇ TELECARD FERDİ KREDİ OTOMOBİL KREDİSİ KONUT KREDİSİ KONUT GELİŞTİRME KREDİSİ DÛZENLİ ÖDEMELER STS SEYAHATÇEKİ TELEBANKA OTOBANKA 1 ALOBANKA TELESERVİS TELEKASA TELE-AUŞVERİŞ TELE-FİRMA TELE24B0RDR0 KASAZ4 HİSSE SENEDİ KREDİSİ VARL1ĞA DAYALI MENKUL KfYMET MENKUL DEĞERLER SİGORTA VVORLDCARD UNIVERSITY VVORLDCARD BUSINESS CARD EKSPRES KREDİ KREDİLİ MEVDUAT HESABI KRPnil İnnEıLPIU TİCARİ HESAP SUPERCARD SÜPERÇEK SÜPERHESAP HUKUK BÜROSU, MİMARLIK BÜROSU, MÜHENDİSLİK BÜROSU, EMLAK OFİSİ, AYAKKABI MAĞAZASI, SPOR MAĞAZASI, MODAEVİ, KONFEKSİYON MAĞAZASI, KONFEKSİYON ATÖLYESİ, BUTİK, BÜFE, RESTORAN, KAFETERYA, PASTANE, OTEL, PANSİYON, ZÜCCACİYE MAĞAZASI, TUHAFİYE MAĞAZASI, MEFRUŞAT MAĞAZASI, HALI-MOBİLYA MAĞAZASI, MOBİLYA ATÖLYESİ SAHİPLERİ, 1994 YAPI KREDİ NIN 50 YILI INŞAAT MALZEMESİ, TİCARİ ARAÇ, OTOMOBİL, LASTİK, YEDEK PARÇA, ELEKTRONİK EŞYA, BEYAZ EŞYA YETKİLİ SATICILARI, ÇİÇEKÇİ DÜKKÂNI, OYUNCAK MAĞAZASI, GIDA PAZARI, SÜPERMARKET, ŞARKÜTERİ, KUYUMCU DÜKKÂNI, OPTİK DÜKKÂNI, HEDİYELİK EŞYA DÜKKÂNI, GÜZELLİK SALONU, KUAFÖR SALONU, JİMNASTİK SALONU, DÜĞÜN SALONU, OTO TAMİRHANESİ, BENZİN İSTASYONU SAHİPLERİ, GAZETE BAYİLERİ, KLİNİK, DİSPANSER, MUAYENEHANE, ÖZEL HASTANE, TIBBİ TAHLİL LABORATUVARI, ECZANE, İLAÇ DEPOSU, ITRİYAT DEPOSU, KREŞ, ANAOKULU, YUVA, YAYINEVİ, MÜZİKEVİ, KİTABEVİ, KIRTASİYE DÜKKÂNI SAHİPLERİ, KISACA TÜM SERBEST MESLEK SAHİPLERİ VE ŞAHIS ŞİRKETLERİ YAPI KREDİ DE SİZİN İÇİN ÖZEL BİR İMKÂN VAR. TİCARİ TELECARD.