Katalog

5NİSAN1994SALI • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLEREV DEVAMI TÜRKİYE'DE DÜNYADA idana AnKara Anuıya »ydıtı Burea ÇaraMufc ûyartetor Edtme A 22" 12 - Eskgtfıır btanoui tznvr Konya A 21 A 6 A 22 A 22 A 22 B 21 B 2 1 ' 8 A H" 6 B 23' 9 A 7 • -5 A 22" 1 Trabzon ZonguU* B 17' A 20' A e A 2 1 ' A 18' A 15' Meteoroloıı Genel Mûdûfluğü nden alınan bılgıye gore yurtta yağış bek- lenmtyor Bütun bolgeienmız az buiutiu ve açık gececefc Hava stcaktığı artacak Ruzgar, kuzey « batı yönlerden hafıf, ara sıra orta kuvvette ese- cek Denızlenmızde ruzgar gunbatısı ve lodostan 3-5 kuvvetmde, saatte 10-21 denız mılı hızla esecek Van Golu nde hava az bulutlu ve açık geçe- cek Ruzgar kuzey yonlerden hafıf olarak esecek Mcckova Munıtı Pans Rtyad Roma Vryana Yağmurlu ı Bulutlu Sislı Açık Karlı 17 Vietnam usulü nıasaj HANOİ-Vietnam başkentinde sabah dmnastiği son dereceyaygın. Hanoililer, tek tek cimnastik yapmaktansa, bunu bir eğlenceye dönüş- türmek için gruplar halinde çalışrnayı yeğliyorlar. Örneğin, art arda dizilip birbirlerinesırt masajı yapıyorlar. (FOTOĞRAF: REUTER) Paskalya'nın geleneksel 'tavşanı' NEVVYORK-Paskalya ABDdedetörenlerle kutlanıyor. Nevv York'un ünlü Beşinci Cadde'sinde düzenlenen geçit töreninin en ilginç konuğu "Paskalya Tavşanı' olarak törene katılan81 yaşındaki İrlandalı Bayan Cecilia Mahon. Cecilia Nine,tam dört kusaktırbu törene katılan bir aileden ve her vıl Paskalya Yortusu'nda îrlanda'dan kalkıp Nevv York'un yolunu tutmaktan kendini alamıyor. GÜNDEM MLSTAFA BALBAY ANKARA - Koalisyonun kalıp kalmayacağı sorusu artık güncelliğini yitırdi. DYP ve SHP liderleri, "devam" kararını kesinleştirdi. Şimdi gündem ekonomik pakete ayarlı. Eko- nomik paketin getirıp-götürecekleri de koalisyonun kaderi- ni belirleyecek. Kısacası hükümetin önüne seçım sonrası yenı bir sınav kondu. 1994, Çiller ve Karayalçın'ın siyası ömrü açısından, yaşamsal bir dönem olarak görünüyor. SHP kurmayları hesabı kitabı yaptı ve "Yeniprojeler, ye- ni politikalar sadece muhalefette değil, iktidarda da üreti- lir" dedi. Aydın Güven Gürfcan bu görüşte değil, ama Gür- kan'ın bazı eski dostları da koalisyondan yana. Karayalçın'la ''Bütünkurullarıyenılemeyidüşünmeliyiz" -düşüncesiyle girdiği Merkez Yürütme Kurulu toplantısı ön- cesinde görüştük. SHP lideri söze, gazetemizin manşetiyle girdi. Ekonomik paketin faturasının işçi memura çıkanlacağı düşüncesine katılmadığını söyledi. Paketin tümü bugün açıklanınca ko- nu da aydınlığa kavuşmuş olacak. Karayalçın'dan önce "muhalefette kalmanın uzun vade- de daha yararlı olacağı" değerlendırmelerine ılişkin görü- şünü ıstedik: "Bu görüşe katılmıyorum. SHP'yi güçlü kılacak şey, dü- zenin yenilenmesı ıçin SHP'nin üreteceği yeni tezier, yeni iddialardır. Temel sorun budur. 'Bu muhalefette olur, ikti- darda olmaz' denemez. Şunu da söyleyeyim; SHP'nin ger- çekleştirmesi gereken çok sayıda siyası proje var. Memur sendikaları, demokratıkleşme... Bunları gerçekleştıreceğı- mize inanıyorum. Biz seçim sonuçlarına bakarak değil, bunları gerçekleştiremeyeceğimızı hissedersek hükümet- ten ayrılınz." Karayalçm, koalısyon protokolünde yer alan hedefleri, yenı bir takvime bağlayıp yürümek istiyor. Ancak bugünkü DYP'nin yapısıyla bu hedefler gerçekleşır mı? Gecen altı aydakı uygulamaya bakarsak zor görünüyor. Karayalçın'ın ısrarlı olduğu pek çok değişıklığe DYP'lı ba- kanlar "evefdesebıle, bunlarTBMM'dekuşadönebiliyor. DYP ıçinde SHP ıle koalısyona soğuk bakan 30 kadar mu- hafazakar vardı. Son ımza olayında bu rakamın 60'a yak- laştığı görünüyor. Yanı Çiller'le Karayalçın'ın "evef'dedığı her şey Meclısten geçecek diye bir şey yok. Kaldı kı Karayalçm, parti içinde de çok rahat görünmü- yor. Bugünkü tablo, Partı Meclısı'nde Karayalçın'ın, Meclıs Grubu'nda da Gürkan'ın etkin olduğunu gösteriyor. Karayalçm'ın seçım sonuçlarıyla ılgili farklı bırdeğerlen- dırmeşi var. "SHP'nin gerileme süreci 1987'den itibaren başladı. 1989'daki oyumûz 1987 l 'ye örânla 1.5 milyon azâl- dı. Seçime katılım az olduğu için oy oranımız yüzde 28e çıktı. 89 başlangıç olsa bile, 89-91 arasında 7.5 puanlık bir azalma var. 91 den bu yana da 7.5 puan azaldı" dıyor. Karayalçm, solda bırliğı ıse SHP'yi guçlendırecek ıkıncı temel öğe olarak görüyor. SHP liderinin bu konudaki de- ğerlendirmesı de şöyle: "Solda birliğin hükümette olmak ya da olmamakla bir '.jğlantısı yok. Bız iktidarda olsak da busağlanabilir. Solda Dirlik konusunda koşul ortaya konmamalı. Bugüne kadar başartsız olunmasının temel nedeni kamuoyu önünde ön- koşullarla konuya yaklaşılmasıdır." Karayalçm ile Bayfcal arasında dün ilginç bir diyalog ya- şandı. TRT'deki Ateş Hattı programında iki lider bir araya geldi. Karayalçm, Solda birlik için her türlü görüşmeye açığım"deyince Baykal arayagırdi: "Haydi o zaman. toplantı bıtınce bir araya gelelim. Milleti oyalamayalım." Karayalçm, hükümet çalışmaları nedenıyle yoğun oldu- ğunu söyleyince Baykal, "Akşam da görüşebilihz" dedi. SHP lideri "Pekı" dedi. Şimdi Baykal, Karayalçın'dan tele- fon bekliyor. Baykal'la televızyon çekimi sonrasında görüştük. Solda birlik için şunları söyledi: "Ben, SHP hükümette dönulmez noktalara gelmeden bir şeyler yapılması gerektığini düşünüyorum. Şu anda somut bir şey yok, ama yığınlarda bir özlem var. Bizim tavrımız açık. Bütent Bey, SHP ile örgütsel birliği dışlamış görünü- yor. Bizimle DSP olabilir... Tek ihtiyaç, Ecevit'in tavrının berrak olması..." Baykal, uygulanacak ekonomik paketin sadece SHP'ye değil, sosyal demokrat düşünceye de zarar vereceğı görü- şünde. "24 Ocak'ta yola çikıldı, nereye gelindi? Sosyal, si- yasi ve ekonomik kriz kapıda. Ucu bucağı gözükmeyen bir politikaya sosyal demokratların bulaştırılması ağır bir tah- ribat olacak" diyor. Seçımın sağda ve solda pek çok gelişmeye neden olaca- ' . düşünülmüştü ama tam tersi oldu, her şeye bir düğüm daha attı. Şımdı gozler bugün Çiller'le Karayalçın'ın ortak açıkla- yacağı ekonomik pakette. Bakalım, paket, "Iskender'ın kılıcı" mı olacak, yoksa bir düğüm daha mı atacak? Nobel Ödüllü yazarlar • Baştarafi 1. Sayfada temlerle seçilmiş parlamenterle- rin korunmasını yükümlenmış bulunduğunu bildirdi. Bölgeye nasıl bir banşçıl çö- züm önerisi sunduklan yolun- daki bir soruyu yanıtlayan Do- rin. Türkiye'nin içişlerine kan- şmak gibi bir amaçlannın bu- lunmadığıru belirterek. güney- dpğudaki soruna Türkiye"nin bir çözüm bulması gerektiğini kaydetti. Dorin, "Türkiye'nin günedoğusunda silahlı bir müca- deie yaşandıgı tarttşılmayacak V t Y ' ^ÛN-İVERSİTEYE ' Y HA2IHCIK SINAVA DOGRU t - 3- 4- 5- 6- 7- 8- 9- 10- B E A D C E B D A - C 1 1 - 12- 13- 14- 15- 16- 17- 18- 19- 20- E B A E D O C B D A 2 1 - 22- 23- 24- 25- 26- 27- 28- 29- 30- E B C E O A B C E A 3 1 - 32- 33- 34- 35- 36- 37- 38- 39- 40- B D A C A E B C D C bir oigudur. Her iki taraftan da çok sayıda insan yaşamını yitiri- yor. Sİrf bu yüzden yabancı he- yetler kavgı duyuvorlar ve iz- İemeye gelivorlar. Ama bizim, yabancılar olarak Türkiye'ye bir çözüm önerisinde bulunma- mız söz konusu değil. buna Tiir- kiye kendi halkıyla karar vere- cek" dedi. Bernard Dorin, sık sık her- hangi bir ülkenin ya da Fransız hükümetinin sözcüsü \eya tem- silcişi olarak gelmediğini. Fran- sız Özgürlükler Vakfı'nın tem- silcisi olarak geldiğiru belirte- rek. kuruluş olarak yapmak ıs- tediklerinin banşçıl ve sürekü bir çözüm yolu bulunmasına yardım etmek olduğunu kay- detti. Dorin, bir başka soruyu ya- nıtlarken. mayıs ayında gelecek delegasyonda bulunacaklara ılişkin net isimler veremeyeceği- ni, ancak Nobel Banş Ödülü sahibi olan ve yaşayan 13-14 ki- şiden 9'unun haarlanan banş çağnsını imzaladığını, diğerleri- nin de imzalamasının beklendi- ğini kaydetti. IMF'ninistediği oldu Çiller'den geçici işçiye: Kaynak yok ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- Başbakan Tansu ÇilJer- in bugün açıklaşacağı "ekono- mik önlemJer paketi" ile Ulusla- rarası Para Fonu'nun (IMF) yıllardır ısrarla önerdiği "ücret- ler dondurulsun, KİT'ler kapa- tıkın" politikası uygulamaya geçirilecek. SHP. akaryakıt ve Tekel ürünlerinden ulaşım- haberleşme hizmetlerine ve te- mel gıda maddelerine kadar bütün K.İT ürünleri fıyatlanna yüksek oranlarda zam içeren paketi "yumuşatma" ginşimle- rinden beklediği sonucu alama- dı. SHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın'ın. maaşlann yılın ikinci yansında dondurulması- na karşı çıkarak "Hiç olmazsa memura borçlu kalalım. bu borç 1995'e sarkıtüsın" diye günde- me getirdiği öneriye. Çiller, "Eğer bir kez taviz verirsek, ta- vizlerin önünii alamayız" gerek- çesıyle karşı çıktı. Pakette. kamu çalışanlan ve emeklilere yılın ikinci yansında maaş zam- mı japılmaması ılkesıne yer \e- rilmesine karşın, Karavalçın. "Maaşlann dondurulması söz konusu olamaz" dedi. SHP 'nın baskısı üzenne kamu çalışanla- nnın maaşlanna yılın ikinci va- nsında küçük oranda bir zam yapılmasının kabul edildiği bil- diriliyor. Paket çerçevesınde. KİT'ler ile kamuda geçici statü- de çalışan 70 bin dolayında işçı- nin ışine. aşamalı oîarak son verileceği belirtiliyor. Ekonomik pakete SHP'nin "en somut" katkısı. adının de- ğiştirilmesi konusunda oldu. "tktisadi aksiytjn plam" ddı ile öncekı gece Bakanlar Kurulu'- na getirilen paketten. Karayal- çın'ın önerisi üzerine. "aksi- yon" sözcüğü gkanlarak yenne "uyguiama" sözcüğü yerleştiril- dı. Maaşlann ikinci yanyılda dondurulması. KİT ürünlerine yüzde 90'a varan oranlarda zam yapılması gibi "hemen" yü- rürlüğe girecek uygulamalann yarunda, ek vergi için TBMM'- ye yasa sevk edilmesini öngören "vadeli" önlemlere de yer veren paketin. IMF'nın ısteklen doğ- rultusunda biçimlendinldığı öne sürülüyor. Paketin. Başba- kan Çillefin, nisan ayında çıka- cağı ABD gezisi açısından önem taşıdığına ışaret edilıyor. Maaşlann dondurulması Nisan ayında memur \e emekli maaşlanna yapılması planlanan yüzde 12'lik zamda herhangi bir değişiklik olmaya- cak. Bu oranda zam uygulana- cak. SHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın, dün partisinin Merkez Yürütme Kurulu top- lantısından sonra. basına yaptı- ğı açıklamada bir gazetecinin "Ekonomik istikrar paketinde her kesime eşit yük var mı?" şek- lindeki sorusuna. "Çalışan kesi- me büyük bir yük getiren bir is- tikrar paketi yok. Maaşların donduruunası diye bir şev söz konusu olamaz" yanıtını verdi. Bürokratlar ıse yılın ikinci yansı için maaşlara hiç zam yapmama eğilimirun sürdüğü- nü belirtiyorlar. Hükümetin yılın ikinci yan- sında maaşlara hiç zam yapma- ması. aylık katsayısının 1100. yan ödeme katsayısının 360. ta- ban aylığı katsayısının ise 2 bin 57O'te dondurulması sonucunu yaratacak. Bu durumda yılın ilk yansında memurlara verilen yüzde 28.8'lik maaş artışı, yıl sonu itibanyla yüzde 100'lerde gerçekleşmesi beklenen enflas- yonun çok gensinde kalacak. Dondurulacak katsayılar nede- niyle sadece maaşlar değil, emekli ikramiyeleri \e kıdem tazminatlan da yerinde saya- cak. Bu durumun. özellikle KİT'lerde resen emekli edile- cekler ile ordudan ağustos ayın- da kadrosuzluk nedenıyle emekli olacaklan olumsuz etki- leyeceği bildıriliyor. "Dondurma" karan herhangi bir yasal düzenlemeyı gerektir- mediğinden SHP'nin onayı ye- terlı oluyor. Buna göre kamu çalışanlan ve emekliler ile SSK'ya bağlı olarak çalışanlar ve emekliler, nisan ayında yüz- de 12.3'lük zamdan sonra. yılın sonuna kadar "sabit" ücret ala- caklar. Başbakanlık Müste- şan'nın maaşı 29 milyon 797 bin lirada sabitleşecek. ünıver- site mezunu 1. derecenin 4. ka- demesindeki öğretmen 7 mıl- yon 815 bin lira. lise mezunu 11. derecenin 1. derecesindeki bir polis memuru 6 milyon 942 bin lira. 1. derecenin 4. kademesin- dekı bir vaız 6 milyon 539 bin lira, 1. derecenin 4. kademesin- deki bir albay 19 milyon 728 bin liralık maaş almayı 1995'e de- ğjn sürdürecek. Zam yağmuru Bakanlar Kurulu'nun öncekı gece yaptığı toplantıda. KİT ürünlerine yapılacak zamlann yüksek oranîa uygulanması, böylece piyasalarda şok etkisi yaratması da kararlaştınldı. Sa- nayi ve Ticaret Bakanı Tahir Köse'nin ıstemi uyannca. stok tespiti yapıldıktan sonra zamlı fıyatlar uygulanacak. Stok tes- piti nedeniyle piyasalarda özel- likle şeker. Tekel ürünleri \e çay sıkıntısı yaşandığı bildırildi. Bakanlar Kurulu'nda yüksek oranlı zamlann bir kez yapıl- ması ile ikinci yanda yeniden zamma ihtiyaç duyulmayacağı da vurgulandı. Benzin, fuel-oil. tüpgaz. şeker. Tekel ürünlen. hemen "zamlanacak" üriinler arasında tlk sırada yer alıyor. Yetkililerden alınan bılgiye gö- re. akaryakıta yüzde 70. şeker ve çaya yüzde 50. tekel ürünle- nne ise yüzde 70-100 arasında zam yapılacak. Bu çerçevede. hükümetin zamlardan 100 tril- yon lira. birdefaya mahsus ola- rak almayı planladığı vergiden de 70 trilyon lira. yatınm harca- malannda gidilecek daraltma- dan ise yaklaşık 100 trilyon Ura gelır beklediği öne sürüldü. Vergiler Önlemlerin vergilerle ilgıli olan bölümü ıse yasal düzenle- meler yapılmasını gerektiriyor. Maliye BakanlığYnda sürdürü- len yasa çalışmalan üzerinde, yetkililer şu bilgilen verdıler. İkinci emlak: Beledıyelere kaydedılen Emlak Vergisi ha- len binde 4 olarak uygulanıyor Ailenin bir bütün olarak kabul edileceği yenı uygulamada, kan veya kocaya ayn ayrı ait olsa bile, ikinci evden ilave bınde 5'- lik vergı alınacak. Mayıs ayı sonuna değin belediyelere veri- lecek olan Emlak Vergisi be- yannameleri, ikinci evin varlığı halinde iki adet düzenlenerek ibraz edilecek. İlgili çevrelerde. son tahminler itibanyla Emlak Vergisi tahakkukunun 2.5 tnl- yon lirayı bulduğu anımsatıla- rak. "Bu nedenle, yeni uygula- madan çok büyük bir gelir bek- lememek lazım. Esasen Tür- kiye'de tapu kayıtları ada-parsel üzerinden tutulur. ihbar olma- dıkça ikinci ev tespitinin yapıl- ması çok güçtür" yorumu yapı- lıyor. Motorlu taşıtlar: Bakanlığın hazırladığı yasa taslağında, otolann \ergı matrahına esas olacak bedcli üzerinden yüzde 5 oranında. bir defaya mahsus vergi alınması öngörülüyor. Alınan bilgıye göre. bu vergı şu andakı değeri 500 milyon lira- dan yüksek otolara uygulana- cak. Böyle bir oto için bir defa- ya mahsus 25 milyon liralık vergı söz konusu olacak. Bir üst yetkili. "Söz konusu değerin 1 mily ar lirada tutulması şeklinde görüşler de var. Eğer bu görüş yeğ tutulursa. sadece çok lüks it- hal otolar için bö>le yüksek oranlı bir vergi uygulanacaktır" dedi Ek vergi: Kurumlar ve Gelır Vergisi mükelleflerinin. beyan- name ile bildirdikleri kazançla- nna uygulanacak yüzde 25"lık Kurumlar Vergisı'nin 1 defaya mahsus olmak üzere yüzde 35 olarak uygulanması da karar- laştınldı. Bu durumda. beyan- name veren ticari mesleki ka- zanç sahipleri. ömeğin doktor- lar, bir defaya mahsus yüzde 10'luk daha yüksek oranda ver- gi ödeyecekler, Belediye payları: Büyükşehir belediyelerine toplam vergi ge- lirlerinden aynlan yüzde 5"hk payın yüzde 3'e çekileceği bildı- riliyor. Ancak. bu uygulamanın SHP'nin itirazlan üzerine daha ileri bir tarihe atılacağı öğrenil- dr Çiller: Bana güvenin Bakanlar Kurulu'nda "İkti- sadi aksiyon plam" diye adlan- dınlan paket tartışıldı. Paketin adı Karayalçın'ın önerisi ile "İktisadi uyguiama plam" ola- rak değiştirilirken. SHP'li ba- kanlann paketi "yumuşutma" gırişimleri sonuç vermedi. Ka- rayalçın'ın, "Yılın ikinci yarısın- da memur maaşlan dondurulun- ca, enflasyonun altında kalınma- sı durumunda negatif farkın 95 yılına sarkıtüarak devlet taah- hüdü altına alınması" önerisi kabul edilmedı. Edinilen bilgiye göre. Başbakan Çiller "Hazır- lanmış paketin dışına çıkmaya- lım. Çıkarsak. başka taleplere de 'Evet' demek zorunda kalı- rız" görüşünü dile getirdı. Üç ay lık paketin uygulanma- sı sonunda olumlu gelişmeler olursa. memura bunun yansıtıl- ması, ancak pakette bu konuda bir ifadeye yer verilmemesi ge- reğinın vurgulandığı öğrenıldı. KİT'lerde işçi kıyımı SHP'li bakanlar, işten çıkar- malara karşı. işsızlık sigortası- nın da bir an önce yaşama geçı- nlmesini istediler. Bakanlar Kurulu'nda Zonguldak ve Ka- rabük'ün durumu görüşülür- ken de Karabük ıçın "özeUeştir- me ya da özelleştirilmemesi halinde çalışaniara devri" pake- te eklendi. İstikrar paketi çerçevesinde. geçici işçi statüsünde çalışan 50 bin işçinın. Karabük Demır- Çelik Fabrikası'nın ve Zongul- dak kömür madenlerinin kapa- tılması sonucu ise 20 bin işçinin işten çıkanlacağı ıfade edildi. Toplantıda Filyos Çayı'nın kamulaştınlmasına ılişkin ka- rar da imzalandı. Çay ve şekere yapılacak zamlardan sonra. bir yıl zam yapılmaması. benzine de yüksek oranlı bir zam yapı- larak 6 ay süreyle zam yapılma- ması karara bağlandı. Sanayı ve Ticaret Bakanı Tahir Köse'- nin önerisi üzerine, zamlardan önce stok tespiti yapılması ka- rara bağlandı. Başbakan Çiller'in, toplantı- da ekonomideki zorluklara dikkat çekerek "Zordan çıka- lım, yarın hep beraber bunun onurunu taşıyacağız. Bana güve- nin, birbirimize güvenelim" de- diğı öğrcnildi. Demirerden yorum yok Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel. yeni ekonomik paket konusunda yorum yapmaktan kaçındı. Dcmirel. Karayollan Bölge Müdürlen toplantısı ne- deniyle düzenlenen törenden çıkarkcn. gazetccilcrın konuya ılişkin sorusuna yanıt verme- meye özen gösterdi. Demirei. "Yeni ekonomik paketi nasıl de- ğerlendiriyorsunuz?" sorusuna. "Karavoliarı yapılmaya devam edecektir" karşılığını vererek. bu konuda konuşmaya nıyctlı olmadıâını aösterdi. ANAP'ta Taner rahatsızlığı ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- İstanbul Milletvekili Gü- neş Taner'ın. ANAYOL for- mülünün oluşturulmasına yö- nelik ginşımlerde bulunması. ANAP yönetiminde sıkıntıya yol açtı. Taner'le görüşmeyen Genel Başkan Mesut Yılmaz. yann Merkez Karar ve Yöne- tim Kurulu'nu (MKYK) top- lantıya çağırdı Güneş Taner'ın partıde yet- kısı olmadığı halde Başbakan Tansu Çiller ıle koalısyona yö- nelik konuşma yapması. aynca televizyonlardaİci konuşmala- rında bu işin öncülüğünü yapa- cağını açıklaması. ANAP'tan ihracını gündeme getırdi. Ta- nerin. "Mesut Eley razı olmazsa 35-40 kişi ayrılır, hükümeti ku- rarız" şeklindekı sözlen de partı yönetıcılerinı kızdırdı. Teşkılat Başkanı Rüştü Kazım Yücelen, "Bir kişi bile götüremez" der- ken. Genel Sayman Şadan Tuz- cu da "Arkasından kimse git- mez" diye konuştu. Taner'ın yurattığı rahatsızlık. dün Yılmaz başkanlığında top- lanan Başkanlık Divanı'nda da ele alındı. Partının en üst yöne- tim organı olan MKYK'nın yann toplantıya çağnlması ka- rarlaştınldı. Toplantıda aynı zamanda MKYK üyesi de olan Taner'in partiden ıhraç edilebi- leceği belirtildi. S • Baştarafi 1. Sayfada gütünün katılımıyla bugün An- kara'da toplanacak. Ekonomik istikrar paketini bugün açıklayacak olan Başba- kan Tansu Çiller, işçi çıkarma- nın faturasını. çalışan kesime. "Vergi açısından size yüklenme- yeceğiz" sözü vererek giderme- ye çalıştı. Sendikalar, "kaynak yokluğu", "para sıkışıklığı" ve "acil nakit sıkıntısı" nedeniyle geçici işçi alımlarını durduraca- ğını açıklayan hükümeti. "geçi- ci işçilerin ne iş yaptığını bilme- mekle" suçladılar. Sendika li- derleri, geçici işçilerin "sürekli iş yapan ve kalifiye nitelik taşıvan eleman" olduklanna dikkat çektiler. Çalışan kesimlerin temsilcilen. "gönüllü tahliye" için kaynak arayışına giren hü- kümete. "tüm millerin katılaca- ğı kalkınma fonu" oluşturulma- sını önerdiler. Atılmalan gündemde olan geçici işçilerin çalıştığı KİT- lenn yönetıcilen ile Maliye Ba- kanı Ismet Affila ve Devlet Ba- kanı Aykon Doğan'ın baş- kanlığında bu hafta bir araya gelecekler. Türk-İş Genel Baş- kanı Bayram Meral ile geçici iş- çilerin yoğun olduğu bayın- dırlık. enerji, tanm sektörlerin- de örgütlü sendikalann baş- kanlannın katılacaklan görüş- mede. geçici işçilerin vizelerinin yenilenmesi için KİT'lere "he- men kaynak aktarımı" yapıl- ması. daha sonra da bütçeye "ek ödenek" konulması istene- cek. Sendikalar. geçici işçi kad- rosunun üçte bir oranında dü- şürülmesi girişimine, toplusöz- leşmelerdeyeralan. "Çalıştınla- cak geçici işçi sayısı, bir önceki yıldan aşağı olmayacak" hük- müyle karşılık verecek. Türk-İş, hükümetin günde- mindeki özelleştirme programı- na, "Özelleştirme önlenemiyor- sa, işçi vönetime katılmalf şartını koştu. Hükümete, KİT'- lere yönelik olarak özelleştirme yasası hazırlama çalışmalanna ve Kamu Ortaklığı İdaresi'ne "temsilci" düzeyinde katılma önerisinde bulundu. Sabit ücret Hükümetin. kamu kesimi toplusözleşmelerinde "müm- kün olan en düşük ücret zammı" verilmesi yönündeki karan, ge- çen yıl yürürlüğe giren ve halen yürürlükte olan 600 bine yakın işçinin ücret zamlanna "toplu- sözleşmeyle kazanılan bir hak olduğu için" yansımayacak. Kamu işçisi, temmuz ayından itibaren, sözleşme gereği, bu yı- lın ilk altı ayında gerçekleşen enflasyon ortalaması oranında ücret zammı alacak. Hükümetin. sözleşmelen "enflasyona endeksli olmaktan çıkarması" durumunda, 1995 yılında görüşülecek olan toplu- sözleşmelerde "sabit ücret zam- mı" gündeme gelebilecek. Söz- leşmelerde sabit ücret zammı. bu yıl sadece. yı) sonunda top- lusözleşmesı görüşülecek olan Türk Hava Yollan ve Havaş iş- yerlennde çalışan 10 bin ışçıyı etkileyebılecek. Kamu ve özel sektörde toplam 429 bin 641 iş- çinin toplusözleşme görüşmesi, yılbaşına doğru başlayacak. Bu sözleşmeler. 1995 yılında bağıt- lanacak. 5 milyon çalışanı tem- sil eden sendika ve demokratik kitle örgütlerinden oluşan "De- mokrasi Platformu". bugün Ankarada seçım ve ekonomik paket değerlendirmesı yapmak üzere bır araya gelecek. Türk- İş. DİSK. Hâk-Iş Konfederas- yonlan. Kamu Çalışanlan Sen- dikalan Platformu. Türkiye Mimar Mühendıs Odalan Bir- liği (TMMOB). Türk Tabipleri Bırliğı (TTB), Diş Hekımleri Bırliği. Veteriner Hekimleri Birliği. Egitim-İş Sendikası, Genel Sağlık-İş Sendikası, İn- san Haklan Demeği, Halkevie- ri, Öğretim Üyeleri Derneği. Çağdaş Hukukçular Derneği. Çağdaş Gazeteciler Derneği. Zıraatçılar Derneği, İktisat Fa- kültesi Mezunlan Derneği ve Araştııma Görevlıleri Derneği temsilcilerinin yapacaklan dc- ğerlendirmede. pakete ka rşı "or- tak cephe oluşturma" konusu değerlendırilecek. Kapatılması gündemde olan Karabük Demir Çelik Fabn- kası'nda örgütlü olan Özçelik- İş Sendıkası'nın bağlı olduğu Hak-İş Konfederasyonu. bu- gün Ankara'da basın toplantısı düzenleyerek. kapatma karan- na karşı tavnnı açıklayacak. Hak-İş ve Özçelik-İş Sendikası yönetim kurullan. yann Kara- bük'te toplanacak. Türk-İş Başkanlar Kurulu'nun. istikrar paketının açıklanmasının ar- dından. bugün olağanüstü ola- rak toplanması beklenıyor. Zonguldak'ta 42 demokratik kitle örgütü. kapatma karanna karşı imza kampanyası başlattı. Kitle örgütleri. devletin "tek yanlı karanna" tepki gösterc- rek. şu açıklamayı yaptılar: "TTK'nın kapatılması, Zon- guldak ve Bartın için de. Türkiye için de çözüm değildir. Çünkü havzamızda bir asra yetecek ka- dar kömür vardır, ülkemize de önümüzdeki asırlar boyu enerji gereklidir. Tek taraflı kararlara Zonguldak halkı ve biz örgütler uymayacağız ve doğacak sosyal patlamalardan, bu karan alan ve alınmasına gö/ yumanlar so- ruaılu olaçaktır." • • < - Tanm-İş Sendikası da, özel- leştinnede ısrar edilmesine kar- şı. üretimden gelen gücün gös- terilmesi çağnsında bulundu. Dövizdeki tırmanma yoksullaştırıyor • Baştarafi 1. Sayfada üç ayda 400 dolar azalarak, bin 536 dolara düştü. Hükümet. 1994 yılı sonu iti- banyla enflasyonu yüzde 48 ola- rak tahmin etti. Ancak yalnızca 1994 yılının ilk üç ayında olağan KİT zamlan yürürlüğe konul- madığı halde. toptan eşya fiyat- lannda yüzde 25 oranında artış oldu. Böylece memurlara ilk 6 ay ıçın venlen yüzde 27 oranı- ndakı zam da 3 ayda reel olarak sıfırlandı. Bugün açıklanması beklenen y eni istikrar paketi çer- çevesinde. memur maaşlannın ikinci 6 ayda dondumlması planlanna karşın. KİT ürünleri fıyatlanna yapılacak yenı zam- lar ile birlikte yaklaşık 1.5 mil- yon memurun milli gelirden ala- caklan pay da "eksiye" düşmüş olacak. Kurlarda yaşanan hızlı yükselişle birlikte. 1994 yılı büt- çe açığı ise yalnızca dış borç öde- meleri açısından 42 tnlyon lira arttı. Türkiye'nin 1994 yılı ıçın- de 8 milyar 850 milyon dolar dış borç ödemesi bulunuyor He- deflerde 1 ABD Dolan'nın 17 bin 750 lira olması öngörülür- ken. dış borç ödemesi 157 tnl- yon 87 milyar lira olarak hesap- lanmıştı. Devalüasyonla birlikte dış borç ödemesi 201 tnlyon 151 milyar liraya y ükseldi. Kişi başına düsen milfi gelir (Dolar) ABD 21.449 Fransa 21.105 Japonya 19.100 İngiltere 16.926 italya 16.700 Almanya 14.600 Yunanistan 7.730 Arjantin 3.100 Türkiye 1.567 Mısır 720 Bosna için Atina'ya by-pass • Baştarafi 1. Sayfada "by-pass" planı hazırlandı. Plan uyannca. ağır malzeme ve silahlar. deniz yoluyla İzmit- Dennce'den Split deniz limanı- na taşınacak. Türk persone! de, havayoluyla Tuzla Havali- mam'na gıdecek BMGüvenlık Konseyının karan çerçevesın- de. Türkiyc'den Bosna-Her- sek'teki Banş Gücü'ne katıla- cak Türk bırliğı ıçın çalışmalar son aşamaya geldı. Alınan bıl- giye göre. iİk planlama çerçeve- sınde Bosna'ya. Ankara'daki 28 Mckanıze Tugay Komu- tanlığı bünyesınde hazırlanan Bosna Taburu. ıstıhkam ve lo- jıstık unsurlarıyla birlikte gide- cek. \ aklaşık bin kışıden olu- şan bu kuvvetın. Bosna-Her- sek'e intikal güzergahı ıçin de gereklı planlamalar tamam- landı. Büyük bır olasılıkla 20 mayısta başlayacak ve 18 gün sürecek intikal ulaşım. şu gü- zergahla gerçekleştinlecek: Ağır silahlar ve malzemeler. An- kara'daki Behıçbey İstas- yonu'ndan trenlere yüklenecek. Bu malzeme İzmıt-Derince İs- tasyonu'nda ındınldıkten sonra. denız yoluyla. uluslararası kara- sulanndan Split deniz limanına gönderilecek. - Ağır malzeme ve silahlann. Splıt'e vardığı günlerde. Türk personel de havayoluyla Tuzla"- ya gıdecek. Bu personel daha sonra malzemeyı aldıktan sonra Bosna'da konuşlanacağı bolge- yeyerleşecek Âskeri kaynaklar. bu planla- manın hcnüz nctleşmedığını. Bosna-Hersektekı BM Banş Gücünden (UNPROFOR) önümüzdeki günlerde. 2 general ve bir albaydan oluşan heyetin Türkiye'ye gelmesinden sonra nihai gidiş planının kesınleşece- ğini söylediler. Aynı kaynaklar. bu görüşmeden sonra. asken yetkililerden oluşan bir heyetin Bosna-Hersek'e gönderilecek Türk bırliğının konuşlanacağı bölgeye gidcrek. mahallınde in- celeme yapacağını. daha sonra da BM ile bir protokol imzala- nacağını kaydettiler. Alınan bil- gıye göre. Bosna-Hersek'e me- kanıze pıyade taburu ile birlikte. Özel Kuvvetler Komutanlığı"- ndan da bir tim gidecek. Aynca. Kızılay ve PTT de Bosna'da. ge- rek sağlık. gerekse haberleşme konusunda çalışmalar yapacak. Bırlikle beraber. ilk aşamada Bosna'va çok sayıda mayın de- dektörü de gönderilecek. 28. Mckunize Tugayı bünyesındeki 2 tank timi. Bosna Taburu ıle birliktegörcv yapacak Çiller dış piyasalara güvenvermek istiyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Ekonomik istikrar ön- lemlen ıle hem iç. hem dış piya- salara "güven mesajı verilmek istendiği" bıldirilıyor. Büyük bır kaynak sıkıntısı yaşandığı- na dikkat çeken ekonomi kur- maylan. Türkiye'nin kısıtlan- mış olan dış borçlanma olanak- larının. bu paketle yeniden açı- labileceğini savunuyorlar. Başbakan Tansu Çiller'in bu- gün kamuoyuna açıklayacağı bildırılen isıikrar önlemlerının geçen yıl IMF tarafından gün- deme aetirildieı. IMF'nin 2 7 Ocak 1993 tarihh Türkiye ra- porunda bu önlemlerin alınma- sı halinde bır yıl sonra enflasyo- nun yüzde 30'a düşürülebilecc- ği görüşüne de yer verildiği kay- dedıldi. IMF raporunda Türkı- ye'de uygulanması gereken üc- ret politikası şöyle ifade edil- miştr "Türkiye'de göriişülen devlet yetkilileri. ücretler konusunda bütçe ödeneklerinin dışına çıkıl- mayacağı üzerinde kesin ifadele- re yer verdiler, IMF heyeti de devlet yetkililerine bu sözün ru- tubnası gerektiğini vurguiadı. Çünkü ücret artışları. kamu ke- simi genel dengesini bozmakla kalmıyor, enflasyonist bekleyiş- leri de yükseltiyor. I\1F heyeti, görüşmelerde devlet yetkilileri- ne, ücret artışlarında geçmiş enf- lasyonun değil, enflasyon hedefi- nin dikkate alınması gerektiğini de beürtmiştir." IM F raporu. bütçe kesintileri ve KİT'ler uzennde ıse şu görü- şü savunmuştu: "IMF heyeti. vaptığı görüş- melerde konsolide bütçe harca- malarının kesintiye uğratılması. KİT \arlığının da küçültülmesi üzerinde görüşler belirfmiştir. Kurumlar ve gelir vergisinde ba- zı ek önlemlere ihtiyaç bulun- maktadır. Bütçe dışı fonlar daha fazla kontrol edilmelidir. IMF heyeti, görüştüğü devlet yetkililerine, KİT'ler konusunda ise Dünya Bankası tavsiyelerine uyul- masını önermiştir." Yetkililer. kaynak sorunun yaşandığı bir dönemde IMF'- nin "onaj vereceği" bır paketin Türkiye'ye dış kredibilıte sağla- yabileceğini belirtiyorlar.