Katalog

23NİSAN1994CUMARTESİ • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLEREVDEVAMI 13 TÜRKİYE'DE DÜNYADA Btanbul tnrar Kars Konya Samsun Vateon 6 2 0 ' Y21 " Y24- Y 18" AZ7- YZ3' Y25" Y23" Y26' Zonguldak y 29 * Mateorolojı Işlerı Genel Mudurluğu nden alınan Bılgıye göre bütün böt- ' gelerımız çok bulutlu. Marmara nın doğusu Karadenız. Iç Ege Göller Bölgesı Iç Anadolu Doğu Akdenız Doğu Anadotu nun kuzey ve batıst saganak ve yer yer gok guruftulu saganak yagışlı geçecek. Dentzlerımız- de ruzgar Batı Karadenız de yıldız ve karayel Dojju Karadetıız de gün- dogusu ve poyraz, Marmara da yıldız ve poyrazdan 2-4 kuvvetınde saatte 4-16 aenız mılı hızla esecek Van Golu'nae hava parçalı ve çok bulutlu geçecek Amsterdarr-Y 12 Amman Atıpa Bağda' Bonn Brukse: Cenevre Cezayır Prankfurt Lelkoşa A 36 B 26 A 35 Y 16 Y 13 Y 14 Y 2 0 Y 16 Y31 Petefsburg B 9 Londra Madnd Mılano MosKova Munıh Oslo Parts Prag Rıyad Roma Vıyana Y 15 B 16 Y 16 B 13 Y 12 Y 9 B 16 Y 13 A 37 Y21 Y 14 j Yağmurlu Bulutlu Sislı Guneşlı Karlı Mahpus öğrenciler NASHVILLE, ABD-Müzikdersi sırasında biröğrencinin diğerbiröğrenci>i silahla yaralamasından sonra, polis tarafından okuldan çıkmalannaizin v erilmeyen John Trotvvood Lisesi'nin kız öğrencileri. pencerelerin önünden a\ rılmıyor ve dişarda bekleyen velilerinin "kendilerini kurtarmasını" ıstiyorlar. (Fotoğraf:AP) Kayıp burun bulundu BOSTON-Uzmanlar. uzun araştırmalardan soonra Boston Güzel Sanatlar Müzesi'nde sergilenmekte olan Kral Aspelta'nın kayıp burnunu bulmayı başardılar. Müzeyeyerleştirildiği günlerdekınlarak ka> bolduğu anlaşılan •"burun" müze> i gezen bir öğrencinin verde bulduğu ve ne olduğunu anlayamadığı siyah birgranitparçasmı yetkililere vermesiyle ortaya çıktUFotoğraf: AP) GUNDEM MUSTAFABALBAY • Boştarafi I. Sayfada mizi acıtmasak?" dıye düşünüp durdular. Hiç cepten para çıkar da can acımaz mı? Acır tabıi. O yüzden de mılletvekillerımız (haklarını ye- meyelım), zengınlenn canını yakmamak için, gece mesaısi bile yaptılar. Sonunda vergi yasasının ılk beş maddesı kabul edildı. Altıncı maddede, yanı ne kadar vergi alınacağını düzenle- yen bölümde anlaşmazlık çıkınca yasa, komısyona gerı çe- kildi. TBMM öncekı gün, Merkez Bankası'nın ozerkleşmesını öngören yasayı çıkarırken zor duruma düşen bankaları kurtarması görevını de bu kuruma yukledı Ekonominin sürekli çalkalandığı, art arda kararlann alın- dığı bırdonemden geçiyoruz. Olaylaro kadar hızlı gelışiyor ki, "Nereden gelip nereye gıdiyoruz" sorusunu soramıyo- ruz. Yılbaşından bu yana meydana gelen parayla ılgılı gelış- melerı satır başlarıyla özetleyelım: - Merkez Bankası, elındekı dövizin yaklaşık altı mılyar dolarlık bölümünü pıyasaya kaptırdı. Döviz kurundaki artışı frenlemek için önce müdahale etti, sonra vazgeçtı, ardın- dan yine müdahale etti, derken deniz bitti. Baktı kı. eldekı taze para miktarı azalıyor, vazgeçtı. - Bunun sonucunda Merkez Bankası, pıyasaya teslim ol- du. Daha önce günlük resmı dövız kurunu açıklama yetkısi- ne sahip olan Merkez Bankası, şımdı 10 kadar büyük ban- kanın kurortalamasını alıpbunu resmı kurolarakaçıklıyor. - Üretime dayalı, gerçek ekonomıyle ılışkısı olmayan pek çok küçük bankanın tek ışı, döviz kurlarındakı farktan yarar- lanıp havadan para kazanmayı sürdürmek oldu. Bu, Mer- kez Bankası'nın rezervlerinın erımesinde önemli etkendı. - Paniğe kapılan mevduat sahiplerı, döviz yatırımlannı çekmeye giriştiler. Son birkaç ay içınde, bankalardan yak- laşık 1.5 milyar dolar çekıldı. Bu paraların büyük bölümü, yastık altına kondu. Oturmuş bir ekonomide üretime büyük katkısı olabilecek bu para, şımdı atıl durumda. - Gelinen noktada Merkez Bankası'nın elinde, 1 5 milyar dolar kullanılabilir, 1.5 milyar dolar da "ancak çok zorunlu olursa kullanılabilir" olmak üzere 3 milyar dolar kaldı. - Bankaların durumunu ızlemekle görevlı Merkez Banka- sı, küçük bankaların düştüğü durumu anında Hazıneye bil- diriyor. Bu çerçevede TYT Bank'ın zor durumda olduğu da altı ay kadar önce Hazıneye bildirildi. Ama Hazıne önlem almadı. Benzer bir durum Marmara Bank için de yaşandı. Başbakan, "Geçhaberım oldu"dedı Bu aşamada yanıt verilmesı gereken pek çok soru var. Birkaçını sıralayalım: - Ekonomi profesörü olan bir başbakan, bankaların duru- muyla ılgılı. "Geç haberım oldu" deme hakkına sahıp mı? - Çıller'e bılgı vermekle sorumlu bürokrat, görevını niçın yapmadı?Yaptı daÇıllereanlatamadı mı? - TYT Bank'ın zor durumda olduğu Merkez Bankasınca Hazıne'ye bıldirıldiğı halde, Hazıne aylarca önlem almadı. Neden? Bunun sorumlusu kim? Osman Unsal o donemde Hazine'nın başındaydı. Bu durumu ne olçude dikkate aldı? - TYT Bank'a pek çok kamu bankası da para yatırmış. Bu kamu bankaları niçin burayı seçti? - Merkez Bankası na bankaları kurtarma görevi de verili- yor. "Hazıne'yı kurtarmasın, Hazıne baskısından kurtul- sun"diyeözerkleştırılmesı ıçınyasaçıkarılan Merkez Ban- kası, şimdı de sırtına bankaları almış olmuyor mu? - Birkaç bankanın daha, zor durumda olduğu söylenıyor. Bu bankalar, Merkez Bankası'nın kapısına dayandığında, özkaynaklarının ıkı katına kadar kredi alabılecekler. Mer- kez Bankası, bunun için para basmak durumunda kalabıle- cek. Bu da enflasyonu körükleyecek. O zaman, batan ban- kanın yükünü halk çekmış olmuyor mu? Soruları uzatmak mümkün. Ama bu karmakarışık ortam- da sorumlu bulmak güç. Bir başbakan çıkar, "Geç haberım oldu" derse buna ne denebılır ki? Zengindenalınacakvergınınzamanayayılması.NetAktıf Vergisı'nin oranında anlaşılamaması. batma durumundakı bankaların faturasının Merkez Bankası'na kesılmek ısten- mesi, önümüzdeki dönemde yıne halka yüklenıleceğini gösteriyor. Anadolu'da bir deyim vardır: "Biz yedik Allah arttırsın, sofrayı kuran kaldırsın." Biz de "bu faturayı havadan para kazananlar ödesın, yı- ne halka kesılmesın" ıstiyoruz. Törüner gözden düştü ANKARA (Cumhuri\et Bü- rosu) - Banka sektöründe art arda yaşanan "tasfiye"lerin. Merkez Bankası Başkanı Ya- otan Töriiner'in durumunu "santığı" beiirtildi. Başbakan Tansu Çiller"ın. "zamanında tedbir alamadığı" gerekçesıvle Törûner'i yakın çe\ resıne eleş- tirdiği öğrenildi. Bü>ük bir bankamn şönetim kurulu baş- kanı. "10 gün önce "Banka siste- mi tümü\le garantimiz altı- ndadır" diyen devlet, bu iflaslar- dan sonra halk nezdindeki güve- ırifti yitiımiş oldu. Buradaki en büyük sorumluluk, mütereddit nıtumlan yüzünden Yaman Tö- rüner'dediir" diye konuştu. "Bankalar karanıamesini ör- nek veriyorlar, diyorlar ki, "O kanun birleştirme \eya devire izin vermı\or." Yasanın madde- lerine niye takılıp kalıvorsu- nuz?" di>en vetkili. me\zuata \ orum getirilmemesini eleştirdi. Âynı vetkili şö\le de\am etti: "Sayın Törûner, maalesef fev- kalade başarısız, mütereddit. korkak bir tutum sergiledi, Baş- bakan'ı da yanılttı. Hatta Sayın Çüler'in "Bana geç bılgi verdi- ler° dediğine tanık oluyoruz. Bunlar hükümeti de faziasıyla yıpratıyor tabii. 10 gün önce, kalkıp, 'Bütün banka sistemi garantimiz altındadır" demişsi- niz. 10 gün sonra art arda banka iflasları oluvor. Artık o halk size güven duyabilir mi?" Başkale kaııa bulandı: 6 ölü • Baştarafi 1. Sayfada ğa çıkma yasağı" konuldu. Başkale'nin düşman işgalin- den kurtuluşunun 76. yıldönü- <* ,j kutlama törenlerinin yapıldığı Cumhuriyet Me>- danı'nda, Şerefhan aşireti lideri DYP'li Belediye Başkanı İsken- der Ertuş'un yakınlan ile a>nı aşirete mensup bir grup arası- nda tartışma çıktı. Tartışma, törene katılan vatandaşlann ara\a girmesiyle yatıştınldı. Ancak törenlerin bitiminden sonra Ertuş'un oğlu Sait Ertuş ve jeğeni Talat Ertuş, Hakkâri yolu üzerindeki bir kahvehane- yi otomatik silahlarla yaylım ateşine tuttular. Olav sırasmda 6 kişi hayatını kaybetti. 9 kişi de yaralandı. Olaylar üzerine. kaymakamlık tarafından saat 11.00'den ıtibaren ilçede "soka- ğa çıkma yasağı" konuldu. îlçe- de durumun sakın olduğu bildi- riliyor. Başkale'de meydana ge- len bu olaylar üzerine Van Vali- si Mahmut Yübaş, Emniyet Müdürü İsmail Karaman ile İl Jandarma Alay Komutanı Al- bay Fahrettin Gültekin, helı- kopterle Başkale'ye gittiler. Savcılardan İaiklik" uyarısı • Baştarafi /. Sayfada mankınden daha çok sahip çıkılması >e bu konıida gerekli duyarlılığın gösterilmesi önemle vurgulanmıştır. Anayasamızın başlangıc bölii- münde de yer aldığı gibi, 'Laik- lik ılkesının gereğı, kutsal din du>gulannın devlet işlerine ve politika\a kesinlikle kanştınla- mayacağı" \e de>letimizin temel niteüklerini belirleyen ikinci maddesinde öngörülen, Türkne Cumhun>etı toplumun huzu- ru. milli da\anışma \e adalei anlayışı içinde insun haklanna saygılı. Atatürk millhetçılığine bağlı. başlangıçta belirtilen te- mel ilkelere dayanan demokra- tık. laik \e sosvai bir hukuk devletidir" hükümleri doğrulru- sunda toplumun tüm kcsimleri- nin üzerine düşen sorumluluğun bilinci içinde hareket etmeleri- nin. Türkiye'nin geleceği açısın- dan hayati önem taşıdığı görü- şünde birleşilmiştir. De\letin vazgeçilmez, ihmal edilemez, yadsınamaz temel il- kesini oluşturan laiklikten veri- lecek ödünün, demokrasiden. cumhurnetten >e hukuk de\le- tinden >azgeçmek anlamı taşı- > acağı, bu yüzden laiklik karşıtı akım \c e>İemlere karşı her za- mankinden daha çok u>anık ol- mak zorunda bulunulduğu, de- mokratik. laik Türkive Cumhu- ri\eti"ne her ne pahasına olursa olsun, bundan sonra da sahip çı- kılacağı, bunda son derece ka- rarlı olunduğu iradesi açıkça or- ta>a konulmuştur. Son /ümankırda orta\a ko- nulan de\ letımızın laik cumhu- rivet vapibinı değıştınp. şenat esaslanna da>andınlması yo- lunda bazı sorumsuz davranış- lar ve pro\a niteliğındeki e>- lemlerin Türkive Cumhunveti- nin başsavcılan ve cumhunvet savcılan tarafından en duvarlı biçimde değerlendırilerek yasal gereklerinin mutlaka vapılaca- ğı. bu bakımdan v üce Türk hal- kının cumhurivetin savcılanna güvenmelen gerektiğı ve hunun kamuovunabukararlılık ıçındc yansıtılması ovbırliğıvle karar- laştınlmıştır." Demiral'dan uyarı Ankara DGM Başsavcısı Nusret Demiral. muhtıra nıiclı- ği taşıvan bıldınvı Cumhun- vet'e değerlendırdı. "Politikacı- lann ağzından çıkan kelimelere dikkat etmeleri" gerekıığını vurgulavan Demıral. şunkırı sövledi: "Bildiride her şe> açık. Politikacılarımı/ın da, bütün gö- re\lilerin de devletin kötü >öne götüriiimesini >e>a kötü vönde sergilenmesini önlemek bakımı- ndan çok dikkatli olmaları la/ım. Biraz ağ/ımı/dan çıkan kelimelere dikkat etmemiz lazım. Bunu vapmadıkları süre- ce biz de elbette onların üzerine gideceğiz. Bu Erbakan da olabi- lir, başka birisi de olabilir. Kim- lerin üzerine gitmedik ki..." İstanbul DGM Başsavcısı Ahmet Köksal da bıldirıvle ılgi- lı. "Çok sert ifadeler \ar. Adeta muhtıra gibi. Ne di>orsunuz" sorumu/a. "Bugünkü bildiri. benim müzekkeremin biraz daha genişletilmiş şekli. Kim ne anlı- yorsa o mahijettedir" vanıtını verdi. Demirel 'Banka Kurtarma' yasasını oııavlacb ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Merkez Bankasfnın özerkleşmesini ve zor durum- daki bankalara öz kavnakları- nın ıki katına kadar kredı aça- rak kurtanlmasını öngören vasa. dün Cumhurbaşkanı Sü- İeyman Demirel tarafından onaylandı. Yasanın. bankanın özerkleştirilmesine ilişkin hü- kümleri öncekı gün TBMMde ittifakla benimsenirken banka kurtarmava olanak sağlavan düzenleme. ANAP ile SHP'de görüş aynlığı varatmıştı. Türk- Iş Yönetim Kurulu ise dün yaptığı açıklamada Merkez Bankası Yasası ile ilgili değişik- liğin Cumhurbaşkanı Demirel tara/mdan \eto edilmesini iste- di. Ancak, Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden dün ak- şam yapılan yazılı açıklamada: Cumhurbaşkanı Demirel'in Merkez Bankası Kanunu'nda değişiklik vapılmasına dair 3985 sayılı kanunu onayladığı bildirildi. Türk Eximbank Yönetim Kurulu Başkanı Prof.Dr Akın İlkin ise dün kişisel mazeretı ne- denıvle aörevinden istifa etti. İlkın'ın istifası ile Başbakanlık Müsteşar Vekılı Osman Ün- sal'a ver açıldı. Ünsal'ın. vöne- tım kurulu başkanlığına getin- leceğı kuhslerde dile gclınldı. ANAP'lılann büvük bölümü banka kurtarmava karşı çıkar- ken İstanbul Milletvekili veeskı Devlet Bakanı Güneş Taner, "Bankalar zorlanıyor, buna se- yirci kalamayız" dedı SHP'li mılletvekıllen. "Bazı KİT'ler kapatılırken banka kurtarüma- sına izin veremeyiz" di>erek dü- zenlemeve karşı çıktılar; ancak özellıkle bakanlar. bankacılık sektöründeki sıkıniı nedenivle parava hücumun önlenmesı için yasanın mutlaka çıkması gerektiğini bclirttiler. Ancak gerek ANAP'lılar gerekse SHP'Iiler vasanın reddedılmesi için bir çaba içinde olmadılar ve ret oyu kullanmak vcnne bü- vük çoğunluğu çckimser kal- ma;ı tercih ettıler. Yasanın TBMMde kabul edıldiği görüşmelerde ANAP yönetıcıleri ve sözcüleri. banka kurtarmanın. hükümetin uygu- ladığı ekonomik politika ile çe- lıştiğini söylerken Mesut Yıl- maz'a karşı çıkışlanyla tanınan Güneş Taner. "Bankalar zorla- nıyor, döviz >e me\duat kaçıyor. Buna seyirci kalınama/. Hükü- metin elinde bu silah olmalıdır. Yangına bir ko\a su dökmek du- rumundayız" dıve konuştu. SHPlı Nami Çağan ise Merkez Bankası'nı özerkleşlinnevı ön- gören vasaya banka kurtarma hükmünün eklenmesını "kor- sanlık" olarak niteledı. Banka kurtarmanın siyasi bir kararol- duğunu ve siyasi sorumluluğu bıılunduğunu belirten Çağan "Bu sorumluluk da hükümetin- dir. Bir yandan zarar ettiği ge- rekçesiyle KİT'ler kapatılnıak isteniyor, diğer y andan bankalar kurtanlıyor. Bir \andan Merkez Bankası özerkleştiriliyor teHa- zine'vi kurtarma görevi kısıtla- nıvor. diğer yandan banka kur- tarması görevi veriliyor. Bunlar çelişkidir" diyc konuştu Taner. vaklaşimi)la ANAP'- ın resmı görüşünc ters düşcrken kurtarma yctkisinin \1erkez Bankası'na verilmesi gerektiği- ni savunan bakanlar da millet- vekillerivle anlaşamadılar. SHP'nin. kurtarma kredilen- Eylemci pilotlar görevden ahndı • Baştarafi I. Sayfada (TALPA) Başkanı Erkan Potu- kökenve yönetim kurulu üvele- n Serhan Çeliker. Levent Akar- su, İrfan Gürgür \ e Nedim Öze- sen'in işten çıkarılmasıyla do- ruk noktasına çıktı. Eylem sı- rasında basına beyanat verdığı gerekçesivle ışten çıkanlan Po- tuköken. "Bu yönetim tarafı- ndan işten çıkarılmak benim için şereftir" dedı. Avnea THY'de görev yapan ikı hostesin de pı- lot eylemini övücü sözler ettık- leri için işten çıkanldıklan öğ- renildi. Kaptan pilotlann işten çıkanlma süreci. Uçuş İşletme Başkanı Ercüment Orge'nin imzasıvla TALPA Başkanlığı- na gönderilen bir \azivla baş- ladı. Örge'nın TALPA'va gön- derdıği yazıda. ışten el çektır- menın gerekçeleri şövle sıra- landı: "Aşağıda isimleri yazılı kaptan >e pilotlann yoğun geçen iş dönemindeki yorgunlukları dikkate alınarak uçuş emniyeti açısından ikinci bir emre kadar uçuşları alınmıştır." Örge'nin yazısının ardmdan bir açıklama yapan Hava-İş Sendikası Genel Merkezi. şu aörüşleri ıleri sürdü: "THY \.O. Lçuş İşletme Başkanı imzalı yazıda suçlanan kişilerin, aşırı yorgunluk sonucu uçuş emniyetinin ortadan kalk- ması nedeniy le uçuşiannın sona erdirildiği açıkça beyan ediliyor. Diy alog içinde çözüm öneriİeri- ne kulak tıkayan TH\ yöneli- mi, sendika temsilcimiz ve üyele- rimize sanki kan davası niteli- ğinde bir yaklaşunla yetıi bir saldırı başlatmıştır." Geçen haftalar içinde. uçuş vönetmeliğını protesto eden THY kaptan pilotları. üç gün süren "uçuş vapnıama" evlemi vapmıştı Ancak Başbakan Tansu Çiller'in. Amerika gezısi dönü^ıinde "Sorunlannızı çözeceğim" şeklinde güvcnce vermesi üzerine. kaptan pilot- lar eylemlerinc ara vcrmiştı. Kaptan pilotlar. THY yöneti- mine verdıklen yazılı ısıeklere. "Hiçbir arkadaşımız eylem ne- denivle işten çıkanlmayacak" maddesini de eklemişlerdı. Tüm bu gelişmelerin ardın- dan. kaptan pilotlann sorunu- na çözüm bulunamadığı gibi. dün TALPA Başkanı Potukö- ken ve yönetim kurulu üyeleri- nin THY'deki görevine son ve- rildi. Potuköken'e. THY Disip- lin Kurulu tarafından gönderi- len yazılı açıklamada. işten çı- kanlma gerekçesı şu şekılde açıklandı: "... Baskın adıyla yavımlanan programda. or- taklık uçuş yönetmeliğinde ka- nunlara aykırı tadilin yapılmış olması sebebiyle pilotlann aşırı zorlanmalarıyla sağlıklarını kayberrikleri >e büyük felaket- lerin her an meydana gelebilece- ği, bunun da sorumlusunun or- taklık yönetimi olacağı yönünde ortaklığımızın ulıısal \c ulusla- rarası ticari itibarını >e prestijini ciddi olarak zedeley en bey anlar- da bulunduğu maddeleri ge- reğince işten çıkarılmasına..." Potuköken. yazılı bildınmın kcndisine ulaşmasından sonra nin Bakanlar Kurulu karanyla vcrilmesi önerısi. RP dışındakı partilerin olumlu yaklaşımına karşın. DYP'lilenn ovlanvla reddedıldı. Ancak. bu düzenle- me ve yasa. oy çoklueuyla TBVIM'den geçt'i. ANAPve SHP'li mıllctvekıllerınin büyük bölümii ret oyu kullanmak ye- rine çekimser kaldılar. Türk-İş tarafından yavımla- nan bildiride ise TBMM've su- nulan önergeyle kanunda yapı- lan. "Merkez Bankasfnın, hak- larında belirsizlik \e güvensizlik oluşan bankalara >e nıali bünye- si zayıflayan bankalara, özkay- naklarının iki katına kadar kre- di venmesini" öngören değışik- Iık elcştınldı. Türk-İş Yönetim Kurulu. şu açıklamayı yaptı: "Yüz binlerce işçinin ekmek kapısı olan kamu iktisadi teşeb- büsleri, çok y üksek faizlerle özel bankalardan kredi almaya zor- lanarak batırılırken >e faiz yiikü altında ezilen KİT'lcrin özelleş- tirilmesi istikrar programının koşulu olarak öne sürülürken batan özel bankaların Merkez Bankası kredileriy le kurtarılma- sı kabul edilemez." yaptığı açıklamada tüm hu- kuksal vollan deneyeceğıni vurguladı. Potuköken. daha sonra şunlan sövledi: "Bu işi genelleştirmek istemi- yorum. Kendilerine göre bir suç uydurmuşlar. Ama bu memleke- tin sahipsiz olduğuna inanmıyo- rum. Elbet bu memleketin bir sahibi çıkacaktır. Biz de ona derdimizi anlatırız. THY, yurt- taşların >ergileriyle kurulmuş kamu hizmeti y apan bir kuruluş- rur. Hiç kimse burada keyfine göre hareket edemez." Bu arada kaptan pilotlann uçuş yapmama eyleminın ar- dından. bu eyleme katılan ve destekleycnlerc karşı yoğun bir Mndirme polıııkası başlatıldığı önc süriildü. İsmının açıklan- masını ıstemeycn birTHY çalı- şanı. "Burası, yasal çalışan bir suç örgüriine dönüştü" şeklinde lepkısını dılc gctirdı THYçalı- şanı. özlük haklarıyla oynan- ma tehdidiyle TH\ çalışan- lannınsındırilmeyeçalışıldığını sövledı. Başbakanlık 'çürük bankalar gider' görüşünde • Baştarafi I. Sayfada menin, devlete. tasfiye dışında olanak tanımadığına dikkat çektiler. Bunun üzenne güç du- rumdaki bankalara. "Merkez Bankası kaynaklanndan ak- tarım yolu" üzerınde duruldu: ancak kurmaylar. "Güçdurum- daki bankalara destek, kamu fonlarının eritilmesinden başka sonuç y ararmay acaktır" endışe- sınigündemegetırince. durumu iyi görünmeyen bankalann "batması" karan verilmiş oldu. Başbakanlık'tan bir üst yet- kili. Cumhuriyet'in sorulanna şu yanıtlan verdi: - Banka şubelerinin taşlan- masına değin varan olaylar nasıl gelişebilir? Basına adı yansıyan banka da tasfiyeye mi gidiyor? - Maalesef o bankanın da artık dibı göründü. faaliyetının durdurulması için her an teklif götürebiliriz. Bunda fazla bü- yütecek bir şey yok. Çürükler gitti. diğerleri sağlıklı kalacak demek lazım buna. - .Marmara Bank için, "I tril- yon lira ile kurtanlabilirdi" de- niliyor, doğru mu? Verilebilir miydi bu destek? - Ne biri. ne üçü. Takas açı- klanna baktığın zaman, olacak gibi değil. banka likiditesini kaybetti. Ne pompaiarsan pompala. gıdecek. Devlet kay- naklan var. ama pompaladıkça öbür taraftan da çekme olacak. Genye dönüşü de olmayacak bu paranın. o iş bitti. Şimdi sağlıklı bir banka olsa likidite krizini aşarsınız. ama bu banka aktifini paraya çevirme kabili- yetini kaybetti. Çok destek ver- dik, kurtanlması için çabalar gösterdik. hatta basın açıkla- malan yaptık ki halk paraçeki- şini azaltsın diye. ama olmadı. yaşatamadık. - Başbakan nasıl bakıyor bu gelişmelere? - Anlattık. hafta içinde gidip anlattık. Ben şunu anlattım: Yürürlükteki kararname devle- te özel bankalar için tasfiyeden başka alternatıf tanımıyor. Üs- telık sağlıksız bir yapıyı bir di- ğer vapıya kazandırmanın ne yaran olacak? Başbakan da baktı ki durum bu. bizim görii- şümüze katıldı. - Bu bankanın karşjlıksız repo işlemlerine niçin engel olun- madı? - O, SPK'nın görcvıdır Ban- kadan binncı dercccde mevdu- at alınır. devlctın garantisi ora- dadır. Ondan sonrası aktif- pasif durumuna bağlı. Tüm alacaklar yazılır. İcra^flas Ka- nunu çalışır sonuçta. - Marmara Bank'ın durumun- da iyi niyet \ ar mı? Yoksa T^ T- deki gibi mi durum? - Bunlar iyi bankacıydı. biz de bankayı çok yakından lakip ettik. Özellikle Net Holding'- den Marmara yageçtığındedu- rumu çok sallantıdaydı. ama ıvı bir ekıp geldi. yurtdışı ilışkılen- ni iyi kurdular. fonlar bulmaya başladılar. hatta geçmiş zarar- lannı bir ölçüde gidermeye baş- ladılar. Nezamana kadar? Oca- ğa kadar. Ocaktaki ekonomik kriz bankayı indirdi. kabiliyeti- ni kaybetti banka. Oysa İ994 atılım yılıydı bunlar için. Ekonomimiz öyle bir krize gır- meseydi bunlar geçmiş zarar- lannı fılan telafı edeceklerdı. - Banka tasfîyeleri üçüncü >eya dördüncüden sonra bitmiş olacak mı? - Sısıcnıı bugün (dün) bütü- nuylc yokladık. panık yok. çe- kiliş yok. Zatcn panik ilk dö- nemdc oldu. çekcn çckıi. para- lar yaslık altına filan gittı. Şım- di artık daha akılcı yatınmcılar kaldı gcride. - Dörtleyip kalacak mı tasfi- yeler? Sayıya vurdurmamak lazım. Hazine. Merkez Ban- kası. yani devlet kcndıne düşen görevi yapmaya çahşıyor Tas- fiyeden bu kadar da korkma- mak lazım. Zaten bunun alter- natıfi. devlet desteğı. O da ko- lay bir şey değıl. Bizım kanunu- muz başka alternatıf getirmı- yor. birleşme-devır getirmiyor. Tamamen tasfiyeye götürüyor. Bence son zamanlarda. banka sıstemındeki en radıkal değişik- lik bu. 22 hazıranda da bitiyor süresi kararnamenın. "AİIah vere de bitirelim" dıyoruz tasfi- yelen. o kanunun süresi bitme- den. Ondan sonra sistem terte- miz olacak. Demirel, 23 Nisan mesajında çocuklann yerine büyüklere seslendi: Dövizlerinizî yastık altında saklamayın ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Cumhurbaşkanı Süley- man Demirel. 23 Nisan L'lusal Egemenlık veÇocuk Bavramı'- nda. çocuklann yerine büyük- lere seslendi Bayram mcbajın- da ekonomik sorunlara değı- nen Demırel. yurttaşlardan Türk parasına güvcnmelerinı vecllerindekıdövızleri bankaya yaııımalarını ıstedı. Demirel. sıkıntılann aşılması ıçın bırlık ve beraberliğin şarl olduğunu belirttığı açıklama- sında ekonomıye ılışkin şu gö- rüşlcre yer verdi: "Ekonomimi/ güçlüdür: işle- >en, üreten. ihracat yapabilen ve dünya piyasalarında rekabet edebilen bir ekonomidir. Binae- naleyh, karşı karşıya olduğumuz sorunlar, aslında doğrudan eko- nomik değil, daha ziyade mali- dir. parasaldır. Bu mali >e para- S2İ sıkıntılar, ekonomik >e sos- yal bunalıma düşmeden çözüme ka\uşturulacaktır. Türk Li- rası, Türk ekonomisinin bay- rağıdır. Gerçek dışı beyanlar, panik yaratan söylentiler, piya- salara yanlış işaret vererek eko- nomiye zararlı olmaktadır. Ge- lirlerini Türk Lirası olarak elde eden vatandaşlarım, bu kazanç- larını dö>ize çevirmesinler; çe- »irmiş olanlar da bunları yastık altında muhafaza etmesinler, bankalara \atırsınlar." Merkez Bankası Kamınu'mın değişen maddeleri • \HDDE 1 - 14.1.1970 tanhlı ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun l'ıncı maddesı aşağıdaki şekılde de- ğıştınlmıştır Nfadde 1 - Turkıye'de banknot ıhracı ımtiyazına münhasıran sa- hip vebu kanunda yazılı görev veyetkileri haız olmak üzere "Türki- ye Cumhuriyet Merkez BankasT unvanı altında anonim şirket ola- rak bir banka kurulmuştur. Banka. bu kanunda sarahat bulunmayan hallerde özel hukuk hü- kümlerinetabıdir. Bu kanunda. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası "Banka" ola- rak ifadeedılmıştır. MADDE 2 - 1211 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ka- nunu'nun 40'ıncı maddesınin M'ncı paragrafının "d" bendi aşağıda- ki şekildedeğı^tinlmiştır. d) Diğer vetkılerve görevlen. ,, Bankaca. banka sıstemınde belırsizlik ve güvensizlik oluşması ve fon çekılışlerinın hızlanması halinde. haklannda belırsizlik ve güven- sizlik oluşan bankalara ve Bankalar Kanununun 64'üncü maddesi- negıren bankalara. bu kanunun 36'ncı maddesınin (b)fıkrası kapsa- mında. 1 yıl vade veazamı özkaynaklannın2katıilesınırlıolmak ve uygun görülecek temınatlar alınmak kaydıyla doğrudan da kredi ve- rilebılır Bu hüküm gereğınce kendisinc kredi venlen bankalarla ilgili ola- rak Bankalar Kanunu'nun 68'ınci maddesinın 4. 5 ve 6'ncı bendı hükümlen TC Merkez Bankası ıçın de uygulanır. MADDE 3- 1211 sayılı kanunun 50"ncı maddesı aşağıdaki şekılde değışlınlmıştır. Madde 50- Banka, her yıl can yıl genel bütçe ödenekleri toplamı- nın, bir öncekı malı yıl genel bütçe ödenekleri toplamını aşan tutan- nın °o 12'sinı geçmemek uzere Hazıne'yekısa vadeli bir avans hesabı açar. Buoran. 1996 yılı ıçın °o 10. 1997 yılı ıçın °o 6. 1998 yılı vemütea- kipyıllariçin % 3'tür. Bu avans hesabına uygulanacak faız oranı her yıl ekonomik du- rum göz önünde tutularak Başbakanlık ile banka arasında kararlaş- tınlır MADDE 4-1211 sayılı kanunun 51 "inci maddesinin birinci fıkra- sına aşağıdaki cümle eklenmiştir. Ancak kamu müesseselerine verilebilecek yıllık ıskonto ve avans mıktan toplamı. 50'ncı maddey e göre belirlenecek avans limitlerinin yansından fazla olamaz. MADDE 5- 1211 sayılı kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiş- tir GEÇİCt MADDE 9- 50'ncı maddede belirtilen avans hesabında 1994 ve öncekı dönemlere ilişkin olarak biriken tutar ile 1995-1998 dönemmde kullanılacak tutarlar. Başbakanlık ve banka arasında belirlenecek esaslara göre tasfiye edilir. MADDE 6- Bu kanunun 1 v e 2"ncı maddeleri yay ımı tarihınde di- ğer maddelen 1.1.1995 tanhınden itibaren y ürürİüğe girer. MADDE 7 - Bu kanun hükümierinı Bakanlar Kurulu yürütür. Tayyip Erdoğan, basına çıkıştı: Kadeleri saptırmaym İstanbul Haber Senisi - Özel Kalem salonunun. gazetecılenn her zaman gıreceklen bir yer ol- ınadığını söyleven İstanbul Bü- yıikşehır Beİedıye Ba$kanı Tay- yip Erdoğan.muhabirlere."İfade- leri saptırmaym. Doğnıya sahip cıkın. Eğer bu ifadeleri bu şekilde saptu-acak olursanız aramıza siz- ler duvar örersiniz. Ondan sonra biz bu görüşme y asağını da kendi' kendimize koymak zorunda kalınz" dedı. Öte yandan DİSK Genel Baş- kunı Kemal Nebioğlu dün Erdo- ğan'ı zıvaret etti Sevgili çocuklarımıza AYTÜL AKAL'dan 23 Nisan müjdesi! BUGÜN AKMERKEZ'DE Remzi Kitabevi'nde Mavibulut Yayınlan * Tel (212)252 63 75-76