Katalog

21NİSAN1994 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 9 Bankanın sahipleri Hazine'ye senet mafyasından kaçtıklannı söyledi TYTııiıısahiplerimafyadan saklaıııyorNURSUN EREL ANKARA - Hazine ve Dış Ti- caret Müsteşariığı (HDTM) ta- rafmdan bankacılık faaliyetleri durduruJan TYTBank'ın, "firar- daki" sahiplerinin, HDTM ve İş Bankası yetkilileri ile gizli görüş- meleryaptıklan öğrenildi. Banka sahiplerinin. "senet mafyasından saklaodıklan"nı öne sürdükleri. TYTnin tasfıyesi sırasında "ber türiü yardımı yapma" sözü ver- dikleri de bildirildi. Bankalar yeminli murakıpla- nnın, TYT Bank şubelerinde yaptıklan incetemelerde, ban- kadan alacaklı durumdaki mudi- lerin sayısını 27 bin 300 olarak saptadıklan ve önümüzdeki gün- lerde kendilerine 150'şer milyon liraiannın ödenmesine başlana- cağı kaydedildi. Bu hesap uyan- nca, TYT Bank dolayısıyla"devle- tin kasasından" ilk aşamada 400 milyar lira çıkmış olacak. Bankaahk çevreleri, 27 bin 300 sayısının, aslında bankadan "gö- rünürdeki alacaklılar" olduğunu savunarak. "Çekle, senetle bu bankayla aiışveriş yapmış olan bir sürii insan var, kamu bankalannın bu banka\a açtığı krediler, fş EMEK SİGORTA ANONİM ŞİRKETİ'NİN 1993 VE 1992 HESAP DÖNEMLERİNE AİT BAĞIMSIZ OENETÇİ RAPORU fcnet igonı Anornn jrtsı'nm apgdakj 31 Arakk 1993 «1952 UnN«n 0 6 * 1 * & » i e r ^ btoıçoiarn K bu tanhlenfc ro cren hsap <>S « * > ( bıiınıjonıı bcdemu. j n d kaM gryıti) dmtfaMfe.sas * suniartijnrMiWJ noür*,ap,lrr«jw<ttjys ia henp ne qlmjer nonltm» ait «gıh gek Ubtoum Mlg*ol*jkmrf* KteUyırJannın GMfur«fe« «Srt, stı toruu nui ObUar. Eack Sqoru Amnan Srtttrm 31 Aıabk 1993 K 1992 *«B»d*9evH[iMİı4fWiuıu«bulrtle*ıor««rmhe^*ııerıılH»ıe «t 9T?«* U « ionu(Ianr«. TBrt Ticarıt Kamnı« Sgorta Murafcate K n M t ı ı 149» otarjt ıfcgru J»r bpnfcpreCMktadr faniıutJtotl594 oıı * iBmı mi HÛVUMK m i jaoit EMEK SieOITA ANOMV 5İHETİ IİU>(OLAI - AnlF - 31 AIAUK 19H VE 1992 (lırım-tırı TJrk Uraıı) AK1İRBI HlAJCTKGFJia ı l a bBfnJuidr •-UBKMOC&nfllCUZCMM IMiJİOtfcrfcrCüalm * n k d Dtğsfcr Curfam Deger Aak) Uyafr »AUGUtLH atfijjurıaHat SşorrjUar SjortaManian «rmı Alaok Karptgı NtanMcr Anttkr Aaımkıdnı ft» Alıglı Haryt» d Sgort» w Nnûnns ŞjrkeOcn Can Hoabı 4 Sgona « M K ü m Srttttm N a M Dtpo IV-tMN VE U M M TAO^KI «UOUEUR k f c n » I n n TibBrtı AlaoUar kkn * Kann TafapMa AlaoUir Urj*ğı V4ŞTOAKÜR VVSABTMİaiil a) Uenkui DeğeHef MaifaAr Unh*rlı*n«|Amanın US^nmnfciJer Catmotulltr 6i|r««H*ı*ı Srtmj Amnumn VI-OI£BIAIcmill.Nct AKTİF lOflAM NAaUHCSAflM itEJ» tjıi4n I.ISÎ.M «032,1«1 IME.B1 1HJ*3« 20.650.411 20*0.411 M 654.120 86.8HC0 (1J50J00) 1.76(519 lar 1.73MG 2H.4K 13HW «70» UKUSO l»4r&237 4.10U7» İ.80U24 {1J99t94S) I7«J9MSİ 1IS.40I.OI2 R109^34) 2.SI2.389 3tf,3«.34S 7JS17C94 11.4S2.635 Bjn.r* 9S3P4JI 2.384JB 117.050.563 (5.52U63) EME« İİCOITA AMONİM JİKKETİIİLAHÇOU» - FASIF VE & Z ( A m A ( U I - 31 A I A U I 1993 VE 1M1 ( l ı r i * - msna HCKÇM tl S90fta «e l « û n irtlden Cjn Htatı U Sgortı« hnian SMMfn Dqıol«i () Ateaot Vte» K O^S ntMlttkr d>[»9Bİorçl» TcMıbvMlat C» «ıdutar ir+if taüMr Payı b) MuaMA HKIT Kafiığt Mulat HEIT b r ^ ı l o M ı Pıyı d Ocnan HMIV KjraUr d) Mcr Tcknik ICnUv »ÛZUYKAKLU dObğanûsUHıarU^lı» w (htıyan Ycdck Akçeier ri OliûtViûıtü Yedek Maier f| Vtnakr DeğtdenıCnv Fonu rv-^tAK ^DAnenKjn bl Gtçnıj rJ K*i*ı PAS»TO(UMI «A»1HESAPIA« 1993 102JBU79 3I.OS4J19 4t.1S2.X1 İS29Jfil i7^iyn 42.İ1U20 39.9M.3T (54070,145) 4S.04ZM 01^35,382) I.S51I31 ZB2.433 2.B2.433 192.011.(50 78.ÎOMIO0 CM70 11IJ24.SH tt73W» «.7302» 3flt3H3" 75-517J94 31.12 1993 TAllHll I1UNÇ0 DlmOT ÖZETlEtl (1.0M Tl 32,460,(07 mmmI6J71.161 (IIJ22.40S 1,427J65 1992 643,185 730J72 23.002.1M 11.49Ü35 26J33J59 IJ79.I9J 1.41UB 1,731 J29 1.I3UD 4HM 1.433.118 111J219» 8in Tûfl liratı IW U49>57 1U&&2 1.4J7JB 7S.5OC.0OO 371^37 1.076.9» 46.7H5İ2 7.177J59 1J73.4S7 23,002,114 42J47.101 288,839 414.000 112J57.018 2.698.914 1*10*1,493 3Z3I4J97 3U7M* 19.790.417 124,743,179 7,177JS9 «31081.493 32J14-297 ıl jrta,mtatbtüftlanTTX,SıgoruMuraU»Uiuiu<t«»lununUnna 1 4 9 u o l n t • x m ^ * ^ n * \ x - J f r t m * < i r t a « * x & %tjtilbKiiT*kix,'îi:™'Tm fitelltnnn (Uzcnlnırt xınır« oMukl» M cp « d u U o ^ 9 ^ ; ımta^trittvralıubUın'lckjrpbf&m''"'^'' t) Pım 9*1 yd çnde oram Kger pot(t gehlenndt*ıtxiMtılmian0aıhmım&ri0ammn<**Htaa* 7397sayıiıSıg«aMmütKKanm'n4g«rean <|Hlıa1aın|»rıdUk(tMnAa)tıilBilctııto YJ nnunb r>(w «Mp. Meımyın hurbr ıgn m o U haırtar k»?ty ifiliNtalı Herttw İH1277 TI a n *•> tadei tatote <j*thw Vkty Dms'ne <t br b v t ^ ı n m olnk w*ırî» el GtokM) Jtau» k»>l*. n » a # S»ora Ikııkjte iaw/ıa çüre « «,. getn ıtoottr ç» jyNModr d KJ» «** oan liMttr çn An») » « i » Utk (1992*W«3» m « ı«wjm< 9l ttKtt dım «rtkbr 23JBO(O0 TfJM (1»E • 11 tıj Inbr torrtOTsj* S^oro I k n M t O» A ||ht-f i4«vı ı^rUlv #^b a n -JMJ, ^ ıMnk akTC2inalBanUı nuaiakhaHrianlı nu rnÇ ntferani H M olarak «rims lOOOO» Tli* (1992 5 000.000) ( » n l buUnHrtadır M . • MTTf,bnftMTİ tiTIlı«nJaMıimrtıı (MftiH U l.wiîHMb|»J«»I 11 «nrTt-. . -ı ıMT • •13-99/ 1LHB1 Il33af*3j1/f nCMşHmnRŞDbT VI4(1 İTMBnTllRIMn 11gw iLMiaifıjauacnMr rreaartrıvrrtn Ayncatoplam k}^riiftınafmblıbilv(osuwgelvtaUottilebua^^ StndasunulidipnotlarfıdıyHrjpcnjvfayerabn mıK tkıb {fifmûtLvının ûzrtd» 0 Ht» smrttmn 31111993 bonı * ^ t f 5 9 Tl'# EMEK SI60HIA AMONİH {İIKETİ 31 AIALIK 1993 VE 1992 TAHİHUlMOE SONA EIEK YILLAHA AtT GEÜI TAIlOUItl (lırıın - Bin Türt Lıniı) t-TEKMkGBJ&ER A)Alnaım*t H Akwı tSMBfiKİM Q 6*n» TsnranateB»Pqı Dl Dnndcn T«ta* Kjfî*ljr t M | 4 C*i Roflcator tM^f b) MutfJİ: H B V K«?t$ E) Aynün T«b* KnylrkMa f W a r t Payı M M u * * Hasar layltytiı « M Û * Pıy. F) Diğer Gefrter I-TEKMK GİDOUBt A) Iteürtrtej Dnmffan Mmkr B) ûdenen KcraHyonlv QûdenenT«mMdv W Ayrian Teknit Kjffttbr JtCınltokoüılCjrT*» b) MulAak tev K j r ^ ı (JOetnnHıacKajd^ »TEKMkKAKZAIIAR ftMDBOOHİLBl A)rtrsmlC«lBten 1} 6CMI Yttvdn GMericn EJKmUta* OMerGıdvler v-HAiJaaliLBi AJfttzGefificn »Kvlty&efirlm QStt}Kv1an DIKnGHirien EJKaııbyoKırlln F) Oığeı GHrler VHtlllGCCTLÜI AJFttSdHtcn OlCfl^noZnivı VI-OOMBM KAM va-ODEMKK vEKt VE n£a YASAiyikOMLÛlÛKLE> R-OÖNEMKAWZARAn 1993 457,300,0» 25H273.753 S7.5I1.1O4 42,843,225 »J79.191 12413JO S.5S5.32I I7JO5,527 5WOT,I45 31İ35JB 917^9 405.7lUS« 17Z002J66 < 30.61U13 70,5*,539 127J69.J14 K.S6!,W 45.042.196 i.es.131 51,531^11 5U73J31 2UKJO4 23^7^7M 2.f&2,759 2.815.749 731,755 41.M9.77i 26J51J7I 52J52 HJ4«.*3 3.S40.13 192.921 5S2JI7 3.041.09 3.04U34 4^55 38.259.567 5.S29JS 32.730J99 S.64B346 2.685.947 19K4İ.744 11J3ZSB 3İ460.S07 1UK009 EMEK SKOITA A S 01 01 1993 - 31 12.1993 DÖNEMİ KAI / ZARAI TAILOSU 1 TEO*Ga»a AİAknarPnme, B) iknn Kansyonfar Q Ueran T s m t a K«ûr6ricr Payı 01 Demdet Tebiik U r f l t U INcti a} Can IbzikaJar Kaı^ılığı b) Mu^lak Has* Kar^'ğt B AytıUn Tekn* K*?ttla4ı » N Pa»ı 1) C » nzibte K a ^ ^ n l a RH. Cıy bl I k a U Hasar ICarji^nJj n». Payı F)O^trGHvter (TFjrJKGtSILB A) Ressûrâriere Verien Pmrrier 8} ddenen Komsyorfcr OAdcnaıTızMattar D)AyntanTttolikKaılMar a) Can Rıatoiar Kar&itığı b) Mıı^Mr Hsar KarpiA () Desmn Hasar KarfAğı EJDiğcr&fotar • TEKNÜKMVZARAII IV) GENEL GlDEnlR AlPersmelGırjErlcn WGcmlr«ıelınGıdErlen FIDıttrGakrltr V)MAUGEÜKBI * ) F J C G * % I SIKarPayıGefirlen OSabsKartan DIKıraGdırltn E) Kanttyo Karlan F)D*rGef«1«r VDHAUGEIKLEII AJ faiz Gıdefiefı 8) Kambıyo Zararlan VDDÛHEMKMIZAMR: I M B HOlrtT U2A I H t t l O T A I 111,637,771069 55.853,050.522 247,055232,161 42,749,(71,09) S0.SH516.994 34.181.971,170 135.824472.473 I9.872.40Z243 21,145^69,807 5JKJ71.994 25,426,190,261 5.722.771,84t 7J2I.670.441 «.«,079,701 28.130.717318 2.450.757.088 2.413.70(693 2J29.i2l.195 7J49.904.5t6 220.629.942 59t.198.515 1J71.4KUJ1 İ351.659.421. 5t,»)3,042. 16.89tv6?9j27 3.77SJ40.918 29J49.69İ009 6.047,512.873 1,977.1*615 4.D9.8K940 16.535,780.682 8532İ86.625 190,570.697. 83.959,416 590.415,451 52.314,440 100.I0H897044 47,157JOIWa 2H.9H8I3.747 38.574,34(U43 50.695,167.497 15,104,963,673 88.057881,116 18.144.353,054 10.477J09,069 4J«0J07,586 13.143J01.931 2.037394,0*8 11.683,698,561 9.3A333.3S1 «,889,364.6'6 Z647.14Z258 20,196.152.514 8.545.492.793 «270.42S.995 6,5S6,«11,e«S 3J96.037J52 8.667.031.520 24.284.704337 8.694.787J94 1.658.13OJİ37 1.953,501,314 5O3.S72,»7 İ289J01.052. 493J5I.J2! ;1,53W76,M5 8.695J49.642 27.l24J4t.414 4.I75J37.856 Va) flDEMKB VFJrGI VE MGE» rASU rİKÛULÜlOKLn DQNETDÛNEMKAWZAIIArtl WWD9T0fUII 457J99.733J71 2SUn.762J80 57.581.103,90* 42,843.224,555 12.813J63J76 5.56U71İS9 56.070.145.127 31.235.102.862 9I7J6O.O04 405,767,921,994 172.0O2J6i.040 30,618^11634 7O.596J3J.I» 80,568,886,970 45,041560,503 1,658.130.837 5^80.626.194 51.531JI11,977 H92 WJ(1,S92 21224,612 22.576J35 9J34JJ3 30.9(9.426 489.215 İM87J27 14,127J64 38.091.978 49J48.616 1U47.JS2 8J74JH 1,424,811 1S7J7S «İ87J65 71,417 77,448 1^30.421 HATAT 335.960 56J4İ 279^14 33S360 335.98) 0 187,956,773 164.43M07 U517J6İ 219*7.599 10.8C.730 1^31421 9,182.676 2.004,817 7.177J59 eSBTOrUI 457JO0Wİ31 250271712.180 57.581.103.908 42J43J24.555 12413,863.376 5J65.327.605 56.070,145,127 31İ35J82.476 917^60,004 405,7««\257,954 172.0O2J66.040 30,611812634 70.596.538,816 80.S68lt86.970 45.04Z89&463 1.İ58.I30J37 52*0,626.194 51,531.811,977 51J73.332.156 2Z6*tJ03,96S 23^76,764.717 2.162.758,681 2.6I5.741Jİ6 731.75SJ44 41,049,776J39 20351,977,815 52JS2.240 1U48.962.672 3,640.138.092 192.928.590 S62.916.925 3,048,689,429 3.043 834.204 4,855^25 31259.566.731 5^29,267,685 32.730J99.046 Bankası'nın kısa süre önce bu ban- kaya açtığı söylenen krediler ise, işin göriinmejen yanı. TYT Bank- la ilgili dunım. şu anda tam bir ay- sberg görünrtisü veriyor" diye ko- nuştular. HDTM kaynaklanndan edinilen bilgiye göre: TYT Bank"ın sahipleri, geçtiğimiz gûnlerde müsteşarlık üst yetkili- leri ile "üst üste tetefon konuşma- lan" yaptılar. Üst düzey bır yet- kili, temaslara ilişkin şu bilgiyi verdi: "Telefonla görûştük. An- ladığım kadarıvla. bankanın sa- hipkri, devletten değil, senet maf- yasından saklanıyoıiar. Çok yo- ğun tehditler aidıklannı söylüyor- lar. Bize sö> iedikleri şu oldu: Ban- kanın bu duruma geunesinde hata- lanmız var, kabuJ ediv oru/. besap vermeye ve bu işin çözülmesi içüı Hissesenetleri ne olacak? CÜNEYTTORÖS TYT bankasınjn tasfiyesi- nin ardından, zor durumdaki yatıruna kervanma hisse se- nedi sahipleri de kaükiı. Ban- kanın temtnatı ite İMKBTa- kas Saklama AŞ'nin kasa- Jannda saklanan hisse senet- lerinin geleceği konusunda somut bir açıkiama geimedi. TYT Bank'a hi&se senetlerini emanet eden 300 fcadar yaünmc}, konu ile il- gili magduriyetkrini Başbakanlık. Hazi- ne ve SPK'yadilek- çeler ile bildîrdikleri- ni ve benüz bir cevap alama- dıklann bdirtiyor. Konu ite ilgili görüştüğü- mûz İMKB Takas ve Sakh- ma AŞ yetkiltsi ise bu konuy- la ilgikri oJmadığını ve sade- ce bankaîar ile araa kurum- lann seneüeri kendilerine tes- iim etükJerıni belirterek, bu senetler hakkında herhangi bir bikürimde bulunul- madığjm vurguladı. Bununla birükte İMKB Takas ve SakJama AŞ yetkı- lisi, bir îş Bankası möfettişi- nin TYTnin eiinde buîunan kafan scnetieri de kendiîerinc vermek istedi|ini bildirdi. Hisse senetterini TYT Bank'ta tutan yaünmaiar, bankanın tasfîyesi ile bugüne kadargeçen zamanda eüerin- deki senetkri değişti- remeroekten dolayı zarara uğradiklanm ve bedeUi bedelsiz arttmnıiardan yarar- Janıp yararlanamama konusuna herhangi bjr a^klama geknedi- ğini belirttiler. TYT Bank'uı tasfiyesinin ardından Hazine'den yapı- lan ve sadece tasarruf mev- duaîlannî kapsayan ödeme açıklaması yeterK bulun- madı. Eİlerinde TYT Bank'a ait çekler ve senetler buiunan yaünmalar da zor durumda kaJdt. katkıda btıltınmaya hazınz." Aynı yetkilı, banka sahipleri- nin, önceki gün İş Bankası Genel Müdürü Cnal Korukçu ile de bi- raraya geldiklerini de öne sürdii. 18 nisan çarşamba günü "akşam yemeğinde" gercekleşen buluş- manın, banka sahiplerinin isteği üzerine gizli tutulduğu belirtilir- ken, İş Bankası Genel Müdürü Ünai Korukçu, Merkez Bankası Başkanı Yaınan Törüner'in verdi- ğı akşam yemegine katılmasını da engelleyen bu buluşma ile ilgili olarak."Suudi Arabistan'dan ko- nuklanm >ardı. Törüner'in veme- ğine bu yiizden katılamadım"' de- mekle \etindi. Korukçu, şunlan söyledi: "Ben pazartesi günü Suu- di Arabistan'dan gelen îzmir De- mir Çelik'teki partnerimiz Bav Al Raji ile beraberdim. TöriinerMn yemegine bu vüzden katılamadım. Ancak. ben eakım çalışması > apan bir insanım. Benim >ardımcılanm, arkadaşlarun, T\Tnin sahipleri ile göriişmüş olabilirler. Bu görüş- meierde neler konuşulduğunu ise, ben si/c sö\ le> emem, çünkü benim de henüz önüme gelen bir şey ol- madı." HDTM yetkilileri, TYT Bank'tan alacaklı durumdaki di- ğer kamu bankalan ile alacaklan tutan 150 milyon liranın üzerinde olanlann durumunun ne olacağı- na ilişkin sorumuza, şu yanıtı \er- diler: "Şu anda 6 murakıp ile İş Bankası'nın 60 dola\ındaki mü- fettişi bankadaki incelemelerini sürdürüyorlar. Dunım, ancak bu incelemelerin tamamlanması ile ortaya çıkmış olacak. Bu banka- nın ödeme güçlüğü içine düştüğu çok açık. Dunım, alacaklılar açtsından daha kötüye gitmesin diye tedbir alımş olduk." "HDTM yetkilileri, Dışbank'ın sahiplerinin de aynı kişiler oldu- ğunun anımsatılması üzerine. "Evet ama orada da tedbir alındı. Vapılan incelemderde herhangi bir olumsuzluk görübnüyor" dedi- ler. Yüksekkredi faizlerine ara forıııül aranıyor Merkez Bankası tebiiğmde bir değişiklik yapılarak, ihbar dönemi getirilmesi pianlaruyor. ATO Başkanı Çavuşoğlu: Treni kaçırdık, mart sonunda bankaiar kredilerin dö- nem sonu geldiği için buna razı edilebilirdi, ama arîık bu çok zor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Bankalann. yüksek kredi faizlerini. eski kredilere de yansı- tmalan nedeniyle yaşanan soruna "ara formül" ileçözüm aranıyor. Merkez Bankasfnif konuy- la ilgili tebliğinde bir değişiklik yapılarak, faiz oranlannın değiştirilmesındcn itibaren, kredi kullananlara bir "ihbar dönemi" tanınması ve yeni oranlann bu ihbar döne- minin sonunda yürürlüğe gir- mesi üzerinde duruluyor. Ankara Ticaret Odası Başka- nı Ahmet Çavuşoğlu, banka kre- dilerinin dönem sonunun mart ayı sonuna denk geldiğini anı- msatarak."Artık tren kaçtı, bankalan bu işe razı etmek çok zor" görüşüne yer verdi. Şirketleri büvük sıkıntıya soktuğu kaydedilen vc geçtiği- miz gün Merkez Bankası Baş- kanı Yaınan Törüner başkanlı- ğındaki zirvede de gündeme ge- len uygulama üzerinde Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı (HDTM) yetkilileri ise. Cum- huriyet'e şunlan söylediler: "Gerçekten zor bir dunım. Banka, diyelim ki, yüzde 70 üze- rinden kredi verdiği bir müşteri- ye, kredi faiz oranlannı yüzde 300'e çıkarttıktan sonra bir ih- barname gönderiyor ve yeni ora- nı eski krediye de y ansıtacağını bildiriyor. Müşteri bakımından tam bir emrivaki. Banka ise, mcvduat faiz oran- lannın arttığmı, maliyetlerinin yükseldiğini öne sürerek bu uygulamayı savunuyor. Geçmişte böy- le durumlarda müşteriye bir ihbar dönemi tanınır ve yeni faiz oranları ancak bu ihbar döneminin ardından yürürlüğe girerdi. Yeni faizler yine eski kredilere yansıtılırdı, ama hiç olmazsa, müşteri bakımından bir hazırlık süresi olurdu. Burada, krediyi kullananı haklı görüyoruz, do- layısıyla bir ara formülden ya- nayız. Merkez Bankası tebliğin- de yapılacak bir değişiklikle ih- bar süresi yeniden getirilebilir." Treni kaçırdık Ankara Ticaret Odası Başka- nı Ahmet Çavuşoğlu da, konu- \a ilişkin şunlan söyledi: "Bu konuda Yalım Erez'i uya- ralı aylar oldu, ama meselenin önemini yeni kavrayabildi. Bu arada da tren kaçtı tabii. Çünkü, banka kredilerinde dönem sonu genel olarak mart sonudur. Mart sonunda kredi kullananlar, ban- kalarla kredilerini yenileme an- laşmaları yaparlar. O gûnlerde bu işi sonuçlandıracaktık. Bu yapılmadı, anlaşmalar çoktan yenilendi, yüksek kredi faizleri de geriye yansıtıldı. Yani artık elinizde kozunuz yok, banka si- zin isteğinizi neden kabul etsinT" Çavuşoğlu, Yalım Erez'in, "kendilcri ile aynı masaya otur- maması nedeniyle" bu hatalara düştüğünü de savunarak. "Mer- kez Bankası Başkam'mn bas- kanlığında toplantı yapılıyor. biz çağrılmıyoruz. TOBB, borsanuı sorunları ile uğraşmak yerine bu konulara el atsaydı, sağlıklı cözümler buİunabilir- di" diye konuştu. Sermaye piyasası uzmanı Selami Şengül, net aktif vergisinin etkileri konusunda uyardı: ^Ekonomi kilitlenebîlir 9 ANKARA (ANKA) - İstikrar önlemleri kapsamında şirket- lerden alınması öngörülen net aktif vergisinin, reel sektör üze- rinde yaratacağı olumsuz etkı- ler nedeniyle ekonomıde 'kilit- lenme'ye yol açabileceği yönün- de kaygılargiderek artıyor. Ser- maye piyasası uzmanı Selami Şengül, üretimde daralma, iş- sizlik ve faizde artış. borsada hızlı düşüş. TL'den kaçış. döviz ve altına yöneliş yaşanabüeceği uyansında bulundu. Şengül, net aktif vergisinden (NAV) 17.1 trilyon lira dolayı- nda, bütçe açıklannı kapatma gücü sınırh olan bir gelir sağla- nabileceğini ifade ederek, eko- nomide meydana gelebilecek 'dengesizliklerin' ise gözardı edildiğini söyledi.' Şengül, "NAV, bütçeyefinansmanim- kanı sağlayabilir. Fakat ekono- mide yaratacağı sonuçlar dikka- te alınmazsa, mali sektörde baş- layan kriz, reel sektöre daha da hızlı bir şekilde sirayet ederek, ekonominin kilitlenmesine yol açılu-" dedi. NAV ile işletmele- rin varlıklan ve tasarruflann vergilendirildiğini belirten Şen- gül. bunun da tasarruflann ver- gisiz alanlara kaydınlması veya yurtdışına çıkanlmasına ivme kazandıracağına dikkat çekti. net aktif vergisi ne getlrecek? • NAV, reel sektör işletmelerinden de alınacağı için hem reel hem de mali sektör işletmelerinin döner sermaye ihtiyacını arttıracak: bunun sonucu, üretimde daralma, işsizlik ve faiz oranlannda yükselmedir. • Banka, sigorta şirketi. yatınm fonu ve ortaklıklan ile özel finansman kurumlannın NAV ödemesi, bu verginin ödenmesi için söz konusu şirket aktiflerindeki menkul kıymetlerin öncelikle elden çıkanlması sonucu verir. Aktifteki menkul kıymetlerin satışı ile NAV'ın fınansmanı, menkul kıymet fiyatlannın. dolayısıyla borsanın inişe geçmesine neden olacaktır. • NAV kamu menkul kıymetlerinin (artan faizler de dikkate alındığında) elden çıkanlması sonucunu verirse, sonuç hem Hazine'nin yeniden borçlanamaması hem de mali ve reel sektör işletmelerinin zarannın artması olacaktır. • Ekonomik denge vergisi, ek taşıt alım vergisi. yapılan zamlar ve ücretlerin dondurulması • NAV ile birükte düşünüldüğündereelsektör işletmelerinin stok maliyetleri satış hacminin düşmesine bağlı olarak artacaktır. • Söz konusu vergiler, reel ve mali sektör işletmelerinin işletme sermaye ihtiyacını arttıracağından, faizler üzerindeki yükselme baskısı iç talep kısılmasına rağmen ihracatı olumsuz etkileyecektir. • NAV. eni bir istikrarsızlık ve TL'den kaçışın nedeni olacaktı. • Tasarruflann! yatınm fonlan ile değerlendirmeden, doğrudan hisse senedi ve tahvil satın alan yatınmcılar. bu vergiye tabi olmayacaklar. •• Tasarruflann mevduat altın ve dövizde değerlendirilmesi halinde NAV'a tabii olunmayacak. Dolayısıyla, NAV. gelecekte tasurruflann döviz. altın ve mevduata yönelmesinin ipuçlannı şimdiden vermekte. • NAV ile katılma belgelerinin fiyatı düşecek, bankalann katılma belgesi geri dönüşlerini ödeyebilmeleri onlan likidite krizdne sokacaktır. IŞÇEN1N EVRENENDEN ŞÜKRAN KETENCİ Yağdıp Mevlam Su Kültürümüzden mi, içimizden mi geliyor, bilemem. Yapmacıklığını göre göre, Emel Sayın'ı, her seferinde gözlerinden bol yaş akıtarak "Yağdır Mevlam Su" şarkısını söylerken dinlemekten keyif alıyorum. Insan- ların çok istedikleri, kendilerini güçsüz gördükleri şey- ler için Allah'a yakarmaları da çok doğal, insana ait bir tepki olarak gözüküyor. Istanbul'un Refahlı Belediye Başkam'mn yağmur duasına çıkması olayını, insana ait aynı doğal tepkiler; inançlar, özgürlükler çerçevesinde değerlendirebilir, hoşgörü ile bakabılir miyiz? Istanbul'un su sorunu için bilimsel olarak yapılabilecekleri. arayışları ikincil pla- naatmagibi bir sonucu, zararı bir yana, toplumu insan- ca, zararsız zaaflardan çok öte, gerilere, çağın gerisi- ne çekme gibi bır tehlikesı var. "Bu çağda kim inanır? Adamların ne halde oldukları daha iyi ortaya çıkıyor. Halk görüyor" türünden bir iyimserlik içinde olabilir miyiz? Yağmura dönüşemeyen bulutların, yağmur bombası ile işe yarar hale getirilmesi yerine, yağmur duasına çıkılmasından söz edilmesinin ardından, dün istanbul'- da yağmur yağmaya başlaymca ortalık iyice karıştı. Bi- zim gazetede bile "Adamlar bir dua ile yağmur bile yağdırabiliyor " esprisi ağızdan ağıza dolaştı durdu. Ki- misi henüz toplu duaya çıkılmadığını hatırlatıp "iyi ki toplu duadan önce yağdı. Halkı dua ile yağmur yağdırdıklarına inandıracaklardı" düşüncesi ile avu- nurken, kimisi "Niyet etmek önemli. Adamların niyet etmesi bile yağmurun yağmasına yetti" diye savunma yapıyordu. Dikkatinizi çekti mi bilemiyorum, yağmur duası tartışması, tam da meteorolojinin Marmara Bölgesi için sürekli yağmur haberlerini verdiği gühlere rast- ladı. Böylece kafamda garantili yağmur yağdırma yön- temi geliştirmiş oldum: Garantili yağmur duasına nasıl çıkılır? Önce meteoroloji raporları alınır. Bir-iki günlük sekmeler olsa bile, eninde sonunda yağmurun yağa* cağı ve insanların yağmur beklentisinin çok fazla oldu- ğu bir dönem seçilir. Dualar, garantili yerini bulacaktır. Tabii ne kadar inanmış o/ursanız olun. Böyle bir işe, yağmurun yağdırılamayacağı çöller bölgesinde kalkı- şamazsınız. Allah'ın şu işine bakın ki en bağnaz, radi- kal İslamcıların bulunduğu Ortadoğu kurak bölgesinin suya ilişkin geleceği, yağmur duasına inanmayan Müslümanların çoğunlukta olduğu Türkiye'ye bağ- lanmış gözüküyor. Yağmur duası ile Istanbul'un su so- rununu çözmeye kararlı Belediye Başkanı, bu işi nasıl açıklıyor? İsterseniz camlara şiddetle vuran yağmurun çağrıştırdığı bu eğlenceli gibi görünen, ancak korkula- cak bir geriye sürüklenişin, boyutlarını ortaya koyan tartışmayı bir yana bırakarak günün ekonornik-sosyal gündemine bir göz gezdirelim. Türk-iş ve Demokratik Platform içinde sendikal hareket, özelleştirme ve pa-^ kete karşı Ankara'da pazar günü yapılacak bir mitinge' hazırlanıyor. Türk-lş bir yüzüve yanı ilepaketeveözel- leştirmeye "Evet" demeyi, diğer yüzü ile karşı çıkmayı sürdürüyor. SHP de tam aynı konumda. Bir yüzü ile paketin ve özelleştirmenin sahibi ve sorumlusu, diğer yüzü ile ikisine de kacşı mücadele veriyor. Aslını arar- sanız, muhalefet partilerınin de hali çok farklı degil. Hükümeti eleştirmeye yönelik, genel olarak pakete ve tek tek örneklerinde özelleştirme, kapatmalara karşı çıkıyorlar. Ancak ideolojik anlamda ciddi bir karşı çıkan olmadığı gibi, özellıkle sağ ve liberal çizgide olanlar, örneğin ANAP hem paketin, hem de özelleştir- menin gerçek sahibi konumunda. Bu tabloda işçiler ve halk ne yapar? Kim'e inanır, ki- min peşinden gider. Lokomotifi olmayan bir tren katarı yol alabilir mi? Çok ilgisiz gibi görülebilir, ancak DİSK 1 - in faili meçhul cinayetler dizisinde öldürülen Genel Başkanı Kemal Türkler ile ölümünden önce yaptığımız son özel görüşmede. o günlere ait ters giden işler için yapılan bir benzetme aklıma geldi: "Lokomotif çalışmı- yor. Katarı, vagonları çekemiyor. Vagonlar yolun ters eğiliminde geri geri kayıyor. Yerçekimine bağlı olarak vagonlann geriye kayışı giderek hızlanıyor. Bunu dur- duracak bir güç olmazsa, vagonlann nereye kadar ka- yacağı, nasıl yuvarlanacağı belli olmaz..." diyordu. O gûnlerde, başta kendisi, DİSK'in lider kadrolarının, sh/a- sal partiler ve liderlerinin işçileri, halk yığınlarını çıkarfa- ndoğrultusundayönlendirememeleriningetirdiği olum- suz sonuçlar için, dürüst, o ölçüde objektif ve onurlu bir özeleştiri getiriyordu. Bugünlerde bunu da yapabilecek sendikacıyı, siyasi parti liderlerini ortalıkta göremiyo- ruz. Ne acı değil mi? İstanbul'un su sorunu için işimizin yağmur duasına kalması tabii ki bir rastlantı, şanssızlık değii. "Yağdır Mevlam Su" başka ne denir? MERKEZİ DENETİM ELEMANLARI: MaliyeBakanı "çıplakkral" • Başbakan Tansu Çiller. bütçe açığını kapatmak için merkezi denetim elemanlannı harekete geçirdi. Vergi gelirinin büyük bölümünün toplandığı İstanbul, Maliye Bakanı İsmet Atilla'nın emriyle denetim kıskacma alındı. YAKUP BİLGE Başbakan Tansu Çiller büt- çe açığını kapatma için merke- zi denetim elemanlannı hare- kete geçirdi. Vergi gelirinin bü>ük bölümünün toplandığı İstanbul. Maliye Bakanı İsmet Atilla'nm emriyle denetim kıs- kacına alındı. Maliye Bakanlığı "yaygm ve yoğun vergi denetimi" için İs- tanbul"u üç bölgeye ayırdı. Anadolu yakası maliye müfet- tışleri, Trakya boğaziçi böl- gesini hesap uzmanlan. Trak- ya, Marmara Bölgesi gelirler kdntrolörleri tarafından denet- lenecek. Maliye Bakanı Atilla. denetimin amacının "kayıt ve belge düzenini yerleştirerek vergi kayıp ve kaçağının önüne geçmek" olduğunu açıklar- ken, merkezi denetim eleman- lannın önemli bir ayağını oluşturan gelirler kontrolörle- rinin bu tür denetimlerin etkin olması için öncelikle vergi de- netim sisteminin reorganizas- yonuna ihtiyaç duyduğurlu belirtti. Gelirler kontrolörleri, dene- tim öncesi yaptıklan toplantı- da turnelerin iptali ve bu tür görevlendırmelerle vergi top- lama sorununun çözülmeyece- ğinin, kesin çözümün ise vergi denetleme sisteminin yeniden reorganizasyonuyla mümkün olduğunun belirtildiği öğrenil- di. Kontrolörler 58'inci kuru- iuş yıldönümlerini kutlarken. Maliye Bakanlığı'nı "çq)lak kral"a benzetti. Kontrolörler, Bakanlık içinde haksız yapılanmalar sürdüğü sürece denetim sis- teminin verimli çalışmasının zorlaştığını belirterek, bunun değiştirilmesi gerektiğini vur- guladı. 58'inci kuruluş yıldönümle- rini kutlayan kontrolörlerin hala Bakanlık şemasında sta- tüsü olmayan tek merkezi de- netim elemanlan olması da eleştiri konusu yapılmakta.