Katalog

SAYFA CUMHURİYET2 18 NİSAN1994 PAZARTESİ ABD'de bir yandan devlet, bir yandan özel şirketler sigara karşıtlannı memnun edecek önlemler alıyorlar HİçsigaraighneyeoekbirdünyayadoğruÇeviri Servisi- YıHardan beri siga- ra ıçenlerle içmeyenler arasında ger- gm bir ateşkes sürmüştün Yaşa ve bırak yaşasın (ya da bırak ölsün) gibı. Sen kendi bölmende kal, ben de benimkinde (ama dumanıru bu tarafa üfleme) gibi. Ancak bu ateş- kes de benzerleri gibi bozulmak üze- re. Bazı ülkeler, getirdikleri yeni sınırlamalar, arttırdıklan yasaklarla sigara karşıtt kampanyaya yeni bo- yutlar kazandırmaya başladılar. Sağhk Bakanlığı uyanlan, ikna yöntemlen. ıçenleri içmeyenlerden ayn tutmak derken bugün sigarayı tamamen yasaklama ya da en aa- ndan gızlice içmeyi gerektirecek ka- dar toplumdan dışlama aşamasına gelındi. Sigara içmenin yasak olduğu bı- nalarda çalışan tiryakilerin sık sık binanm dışında. arka kapının önün- de toplarup sigara içmeleri doğal bir manzara halini aldı. Ancak bu da geçici bir dönem olabilir. ABD Sağhk Bakanı Joy- celyn Elders, ".\merika'mn bir gün sigara içilmeyen bir ülke haline gele- ceğini tahmin edebiliyorum. Ancak ben hayattayken olmayacak bu. Ül- kede 40 milyon sigara tiryakisi var. Bağunlıhklanndan kurtulrnalan için onlara yardım etmeliyiz. Bu da ol- dukça uzun bir zaman alacaktır" di- yor. ABD Kongresi'nde yapılacak bir oylamayla ülkede bugüne kadar haarlanmış en kapsarnü sigara karşm tasanlardan birinin uygu- larup uygulanmamasına karar veri- lecek. Tasan kabul edilirse her gün en aandan 10 kişinin girdıği bina- Amerika Bileşik Devletleri'nde hazırlanan bir tasan kabul edilirse hergün en azından 10 kişinin girdiği binalarda (bunlara barlar, restoranlar ve ev sayılmayan heryer dahil) sigara içilmesi yasaklanacak, yasağa uymayanlardan 5 bin dolar ceza alınacak. larda (bunlara barlar, restoranlar ve ev sayılmayan her yer dahil) sigara içilmesi yasaklanacak, yasağa uy- mayanlardan 5 bin dolar ceza alına- cak. ABD Kongresi, geçen ay kabul ettikleri ve Başkan Clinton tarafı- ndan da imzalanan bir yasayla tüm devlet okullannda ve baa özel okul- larda sigara içilmesinı yasakladı. ABD Savunma Bakanlığı ise geçen hafta aldığı bir kararla askeri üsler- den savaş alanlanndaki tanklara kadar tüm askeri çalışma sahalan- nda sigarayı yasakladı. Eyaletler ise sigara konusunda daha da katı tu- tumlar benimsiyorlar. Mayıs ayı- ndan itibaren Maryland'de tama- men kapalı mekanlar ve özel olarak havalandınlmış odalar hariç tüm iş- yerlerinde sigara ıçmek yasaklana- cak. NVashington eyaletinde ise eylül ayında yürürlüğe girecek yasalara göre tüm kapalı ofıslerde sigara içil- mesi yasaklanacak. Kaliforniya eyaletine bağlı Davis kentinde ise tüm ofıslerde, restoranlarda, açı- khava kafelerinde ve hatta kentin geleneksel Dört Temmuz havai fı- şek gösterilerinde bile sigara yasak. Devletin zorlaması olmadan da gittikçe artan sayılarda özel şirket- ler, sigara karşıtlannı memnun ede- cek önlemler alıyorlar. McDonalds, ABD'deki 1400 restoranında siga- rayı yasakladı. Amerikan tren şirketi Amtrak ise bu aydan itibaren trenlerinin yüzde 82'sinde sigara içilemeyeceğini açı- kladı. Ülkedeki 1800 kapalı ahşveriş merkezinden üçte birinde sene so- nuna kadar sigaranın yasaklanması bekleniyor. 20 beyzbol stadyumun- da sigara yasaklandı, Amerikan Tıp Derneği bu sayıyı 28'e çıkartmak için uğraşıyor. Yıllardır sıgarayla ilgilı açıklanan iştah kaçıncı raporlara karşın Ame- rikalılann neden bir anda bu kadar sigara düşmanı olduklanna gelince: Geçen yıl Çevre Koruma Ajansı ta- rafından yayımlanan ve sigara du- manını A-sınıfı kanserojenler arası- nda sımflayan, sigara içmediği halde sigara dumanı yüzünden ABD'de her yıl 3 bin kişinin akciğer kanse- rinden öldüğünü açıklayan rapor tüm sigara düşmanlannı harekete geçirdi. Ülkedeki sigara şirketleri şu anda raporun gecersizliğıni kanıtla- mak için mahkeme karan çıkartma- ya çalışıyorlar. Fransa'da ise 1992 sonlannda çı- karülan sigara karşıtı yasalara karşın 12 yaşın üstündeki Fransı- zlann üçte birini oluşturan tiryaki- ler, "Eşitlik! Özgürlûk!" dıye haykı- rarak sigara içmeye devam edecek- lenne ant içtıler. Sigara ıçilebilen ka- muya açık yerlerin sayısını büyük ölçüde kısıtlayan yasalara karşın Fransızlar her yerde, her fırsatta si- gara yakmaya devam ediyorlar. Isveç'ın en popüler kadını: Greta Garbo STOCKHOLM (Cumhuriyet)- İsveç'te yayımlanan Aftonbladet gazetesinin, üç ayn müze ve bir talih oyunu şirketiyle birlikte yaptığı oylamada, ülkenin tarih boyunca en popüler kadımnın sınema oyuncusu Greta Garbo ve erkeğının de halk şarkıcısı Carl Michael Bellman olduğu saptandı. 50 bin kişinin verdiği oyla gerçekleştirilen soruşturmada Garbo 3891, Bellman 2561 oy aldı. Garbo'yu Nobel ödüllü yazarSeüna Lagerlöf, Aziz Birgitta, yemek kıtabı yazan Cajsa VVarg ve kadın haklannın ilk savunuculanndan Kata Dalström izlı>or. Erkeklerde ise ıkinci sırada bılım adamı Cari von Liıme yer alırken onu. sırasıyla Kral Gustav Vasa, buluşçu vedinamit kralı Alfred Nobel, eski başbakan ve sosyal demokrat lider Hjalmar Brantıng izlıyor. Olof Palnıe ise ilk 30'a giremedi. Kapadokya müzelerine turistakımı NEVŞEHİR (Cumhuriyet) - Nevşehır bölgesınde müze ve örenverlenni bu yılın ilk üç aylık döneminde 62.909 yerli ve yabancı tunsünziyaretettiği öğrenıldi. Nevşehır Kültür Müdürlüğü yetkilileri başta Göreme Açıkhava müzesi olmak üzere Zelve Örenyeri, Çavuşin Kilisesi, Özkonak. Derinkuyu ve Kaymakh yerahı kenüerini bu yılın ocak, şubat ve mart aylannda 2514'ü yerli, 39395'i de yabancı olmak üzere toplam 62909 tunstin müze gişelerine 1 milyar 196 milyon 252 bin lira ödeyerek ziyaret ettiklerini bildirdiler. Geçen > ılın aynı döneminde Nev şehir'deki müze ve örenyerlerinı 33.536'sı yerli. 38.253'ü de yabancı olmak üzere toplam 71.780 turist müze gişelerine 649.307 bin lira bırakarak ziyaret etti. Turizmde klasikanlayış terkediliyor TRABZON (AA) - KTÜ Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölüm Başkaru Prof. Dr Sümer Gülez. "Klasik turizm anlayışı, giderek güncelliğini kaybediyor" dedi. Turizm Haftası nedeniyle, Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi'nde düzenlenen, "Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Yeşil Turizm Planlamave Çoruh Havzası Turizm Geliştirme Projesi Tamtımı" konulu video-slayth konferansta konuşan Prof. Dr. Sümer Gülez, son 10 yılda turizmde doğa ve çevre boyutunun büyük önem kazandığını belirterek şunlan söyledi: "Bu nedenle, yumuşak (yeşil) turizm olgusu ortaya çıkmaktadır. Turistler gidecekleri ülkede hem doğanm hem de çevrenin korunup korunmadığına büyük özen gösterivorlar. Bu nederüe, önceki v ıllarda Doğu Karadeniz Bölgesi bü\ ük önem kazandı." Prof. Sümer Gülez, dünya genelinde turizm hareketinin 300 milyar dolar geliri olduğunu kaydederek Türkiye'nin ise turizm girdisinin 3 milyar dolar olduğunu ve bu rakamın cok düşük kabul edildiğjni söyledi. Venedik'tedolaşmanınkeyfibaşkadır... LEVENT YÜCELMAN Venedik.. İtalya denilince akla ge- len ilk simgelerden. Bologna şehrine trenle 1.5 saat uzaklıkta, meşhur su kanallan, iki insanın zor geçeceğı darlıkta sokaklan bulunan yüzyıl- lardır yazar ve şairlere ilham kayna- ğı olan bir tarih şehn Venedik. Venedik sokaklan, oldukça dar ve kanşık. Venedik'e gelince sankı bir tatil kasabasına gelmış havasına kapılıyorsunuz. Büyük kanalın kenannda kafe- ler, insanlann "bir tek atrnak" için uğradıklan ufak barlar, İtalya'nın simgesi pizzayı, lüks yerleri aratma- yacak kadar güzel sunan lokantalar ve turistık eş\a dükkanlan. Gerçek- ten de Venedik, dünyarun dört bir yarunda turist akınına uğruvor her yıl. "Yüın dört mevsimi Venedik'te turist bulmak mümkün. Geçimimizin büyük çoğunluğunu onlardan sağlı- yoruz" diyor Venedikli esnaflardan biri. Gondollar unutulamaz Venedik deyınce tabu ki gondolu unutmak olmaz. Yaklaşık 1 milyon verince 7-8 metre boyunda, deri İcol- tuklu gondollarla büyük keyif için- de, kendine özgün evlerin küf tut- muş duvarlannı görerek dar su ka- nallannı geziyorsunuz. Sulann te- mızhğini görünce ıster ıstemez aklınıza İstanbul ve o pislikle dolu kıyılan geliyor. karşılaştırmak yap- mak durumunda kalıyorsunuz. Eğer "Biraz da yürüyerek dolaşa- lnn" diyorsanız. bızim başımıza ge- len gibi "kayboldunuz" demektir. Çünkü dükkanlara bakarak geçer- ken kendinizi şehrin öteki ucunda "alakasız" bir yerde bulabiliyorsu- nuz. Ancak yukanda da söylediği- miz gibi turistik bir şehir olması sizi kurtanyor. Nasıl mı? Halkın beşte dördü İngilizce ve Fransızca biliyor. Bu da işinizi kolaylaştınyor. Yoksa sadece Venedik haritasıyla yolunuzu bulmanız, aynı yoldan geri dön- meniz pek mümkün değil. Büyük kanalda ulaşım daha çok büyük teknelerle yapılıyor. Turistler için oldukça gözde bu tekneler. Çünkü, kısıtlı zamanda çok yeri gezmek görmek istiyorsanız motorlan öne- ririz. Ancak yine de gondola binip o havayı koklamanm. ufacık köprüle- rin altından geçerken yaşadığıruz ürpertiyi bulmanın pek imkanı yok. Gondolcular işlerin biraz düşmesin- den sıkıntı duyuyorlar. Boş vakitle- rini sürekli kagıt oynayarak geçiren gondolcular. yine de içlerindeki umutla yazı ve turistlerin para akıta- cağı günleri iple çekiyorlar. Kış ne- deniyle boş duran goldol'arda pa- zarlık yapılırsa istenilen fıyaün yansına harika bir gezi yapılabili- yor. San Marco Meydanı Hiçbır arabanın olmadığı. motor gürültüsü. egzoz dumanı. klakson sesinin olmadığı ve insanlann sade- ce bısıklete bindiği bir şerurde dolaş- mak meğer ne kadar keyifliymiş bu- nun farkına vardık Venedik'te. Venedik'in gondollan kadar adıyla bütünleşmiş bir yeri daha var: San Marco Meydanı. Vene- dik'e gelip tarihe mal olmuş San Marco Meydanfnı görmeden git- mek olmazdı. Biz de bu kaçırmadık. Gerci kaybolduğumuz için San Marco'yu elimizdeki haritayı bir ters bir düz çevirerek her önümüze çıkış yolunu sorarak biraz da tesa- düf eseri bulduk. Burada çan sesleri arasında. oturup poz vererek resmi- ni yaptırmak. birkaç Venedik hatı- rası almak. insanlann bızdekınin tersıne koşuşturmadan uzak özgür ve sakin hareketlerini seyretmek. para vermediğiniz zaman suratını asan veçektığiniz fotoğrafa arkasını dönen sokak kemancılannı ve akor- diyonculan dinlemenin keyfıne di- vccck vok. Tanm Orman Komisyonu'nda kabul edilen Kara Avcılığı Yasa Tasansı, önemli yenilikler getiriyor Doğalavalıkveyabanyaşamıkorunacak GÜLÇtN tLCt BURDUR - Uzunca bir süredir gündemde olan ve ciddi tartışmala- ra yol açan Kara Avcıhğı Yasa Ta- sansı, Adalet Komisyonu'ndan sonra, Tanm Orman Komisyonu'- nda da kabul edildi. Türkiye'yi özel avlak olarak kapatmak isteyenlere karşı, doğal avcıhğın sürdürülebil- mesi için yaban hayatının korunma- sını savunan 4 milyon avcının yara- nna şekillenen tasanda, önemli ye- nilikler yer alıyor. Ülkemizde 1937 tarihli Kara Av- ahğı Yasası ile sürdürülen avcıhk faaîyetleri, yıllardır süren tartışma- lardan sonra yeni yasasına kavuştu. Türkiye'nin önemli bir doğal ve ekonomik kaynağından bilinçli bi- çimde yararlanılmasını olanaklı kı- lacak Kara Avcılığı Yasa Tasansı'- nın TBMM'ce en kısa zamanda ka- bul edilerek yasalaşmasını bekledik- lenni belirten Av ve Yaban Hayatı Koruma Geliştinne ve Tanıtma Vakfı Başkaru Süha Umar, "Devlet tarafından yıllardır korunan avlakla- rın, para sahibi fırsatçüara verilmesi- ni engelleyen, avcılığı uygar ülkeler- deki gibi ciddi bir etkinlik olarak gö- ren tasarının en iyi şekilde kabulü için A çaba harcayan tüm yetkililere, mil- yonlarca avcı adına teşekkür edi- yonız" dedi. Kara Avcılığı Yasa Tasansı'nın, ülkemizde hâlâ daha doğal ortamla- nnda avlanabilir, varhklannı koru- yabilir durumda olan av hayvanla- nnı. ülke ekonomısinde. tanmında. ormancılığında ve doğal dengenin korunmasında önemli bir unsur ola- rak gördüğünü belirten Umar, şöyle konuştu: "Tasan, 1937 tarihli Kara Avcılığı Yasasfnm gûnömfiz koşullarına uyarianmasını amaçlıyor. Yasa da öncelikle av hay\anlarının ve yaban hayatının, onların yaşama ortamları- nın korunmasını, avcıhğın kurallara uygun, bilinçli biçimde vapılmasmı, böylelikle önemli bir dinlence ve spor vcılığı uygar ülkelerdeki gibi ciddi bir etkinlik olarak gören yasa tasansı, avcı olabilmek için kişilerin avcıhk eğitiminden geçmelerini ve avcıhk belgesinin sınavla verilmesini hükme bağlıyor. aracı olarak avcıhğın daha uzun yıl- lar sürdürülmesini sağlamaya yöne- lik." Tasanmn, bir yandan özel arazi- lerde, özel avlak kurulabilmesine. av hayvanı yetiştirilip avlatılmasına kurumsalhk kazandınrken. bir yan- dan da kamuya ait avlaklann küçük gruplann elinc geçmesıne engel ol- duğunu kaydeden Umar, "Yurt av- cılaruıın bü>ük çoğunluğunun hakla- rmın zedelenmesini önleven Kara Avcılığı Yasa Tasansı, bu aç»dan çağdaş bir yaklaşımı benimsemekte, dünyadaki en başanlı avcıhk sistemi olan ABD ömeğini temel almakta- dır" dedi. Avcılığı ciddi bir etkinlik olarak gören tasannın. kişılenn ava olabil- mek için. bir avcılık eğitiminden geçmelerini ve avcıhk belgesinin sı- navla verilmesini hükme bağladığı- nı belirten Av ve Yaban Hayatı Ko- ruma Geliştirme ve Tanıtma Vakfı Başkaru Süha Umar, sözlerini şöyle sürdürdü: "Tasan, Türkiye'nin av kaynakla- rının ekonomiye y ılda en az 20 trilyon lira katkı sağla> acak biçimde işletil- mesini amaçlamakta, bunun gerçek- leştirilmesi için görevlendirilen Or- man Bakanlığı Milli Parklar ve Avcdık Genel Müdürlüğü'ne gerekli parasal kaynağı temin edecek hu- kfimler içermektedir. Tasarıya göre, avcılarm çeşitli adlar altında ödedik- leri harçlardan bu amaçla yararlanı- lacak. silah ve rnühimmat satışların- dan, özel avlaklardan elde edilecek gelirlerden belli bir yüzde de yine av hayvanları ve yaban hayatı ile avcılık için harcanacaktır." tdrar tutamamaya östrojenle son MIDICAI IRIIUM Yaşı geçkın ıdrannı tutamayan kadınlar, menopoz döneminde yaygın olarak uygulanan östrojen tedavisinden büyük çapta yarar sağlayabılir. Yirmiyı aşkın araştırma sonuçlannı değerlendiren uzmanlar, ıdrannı kaçırma sorunu olan ve östrojen verilen kadınlarda bu sorunun %50 oranında gidenldiğmı belırtıyor. 60yaşının übtündeki kadınlann üçte birinde idrar tutamama sorunu görülüyor. Sorunun kaynağı Sorun. yüksek tansıyonu engellemek için kullanılan ılaçlardan.şeker hastalığından. damar sertliğinden ya da aşın kılo ve sigara gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Öksürürken gülerken koşarkenvadabırşey kaldınrken kadınlarda görülen idrar sızması genellikle yaşlanmadan ya da doğum sırasında kann tabanı kaslanrun gev şemesinden meydana gelir. Yararlımı değil mi tartışmaları İdrar tutamama sorununa çözüm olarak östrojen yıllardır kullanılmakla birlikte. yöntemin yararlı olup olmadığı uzmanlarca sık sık tartışılmıştır. Yönetımın ışleviyle ilgili kesin bir vargıya varmak amacıyla Dr. J. Andrevv Fantl. konuyu ele alan 20 kadar araştırmanın sonuçlannı değerlendirdi. Böylecedaha dar kapsamh araştırmalarda yarar ve sakıncalan tam olarak saptanamayan \ öntemle ilgili tüm bulgular bir araya getırılerek genel bir kanıya vanlabildı. Ne zamanbaşarıya ulaşılır? İdrar tutamama konusunda bir uzman ise yöntemin yararh olduğunu. ancak başka yöntemlerle birlikte uygulanması durumunda başanya ulaştığını ileri sürüyor. Yalnızca östrojen ile tedavınin onda birden az bir kıtleye vararlı olaeağını belirten Dr. Davıd Richardson. bu oranın başka yöntemlerden yararlanılmak suretiyle %70'e ulaşabileceğıni sözlerine eklıyor. Ek jöntemlerden biri kann kaslannı güçlendirici beden hareketleri. tçtiklerine özen gdstermeli Aynca kişinin içtiği sıvırun yalnızca miktannın denetlenmesiyle kalmayıp neler içüğjne de özen göstenlmesi öneriliyor. Birçok kışi günde sekiz bardak su içilmesi gereküğini bılerek daha fazlasını ıçtiklerinde bedenlerine yararb olaeağını düşünüyor. Oysa ki gereğinden fazla sıvı böbreklerezararveriyor. İdrar tutamama sorunu olan kadınlann kafeinli içeceklerden uzak durmalan gerekıj or. Yüksek tansiyon için alınan alpha bloke edici ilaçlar yerine başka ilaçlar kullanılmalıdır.