Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10NİSAN1994PAZAR OLAYLAR VE GORUSLER Vahşi KapitalizmveYoksulluk Dengesi Bizım hukumet ne yapıyor9 Bır kere, olaylan doğru teşhıs edemıyor. Olayın vahşı kapıtalızmın hastalığı olduğunu anlayamıyor. aynen dışardakıler gıbı! Vahşı kapıtalızme ne kadar ıvme verlırse, çozumun o kadar kolay geleceğını sanıyor 0>sa. vahşı kapitalizm 19 yüzyılda Batı Avrupa'yı kastı kavurdu Prof. Dr. GÜLTEN KAZGAN T urkıye bugun \dhşı ka- pıtalızme ozgu senaryo- nun henuz ılk perdesını yaşıyor Ilk perde malı knzle başlıyor Daha bunun ıkına ve uçuncu perdelenvar Ikıncı perdede once ure- üm düşecek, bınlerce, yuz bınlerce kışı ışsız kalacak Bu duşuş. malı knz ka- dar kısa surelı olmayacak, çunku, da- ralma surecı aşama aşama gıdecek, yığımlı olacak Karabuk te fabnka kapanıp bınlerce ışçı ışsız kalınca. bu kez, alış \enş kısıtlandığı ıçın vorenın esnafı dukkanlan kapatacak Bunca adamın satın alma gucu duşunce, sa- nayıcı mal satamaz olacak. uretımı daraltacak Zonguldak komur ocak- lan da kapanınca. yorede yaşam çoke- cek ve goç başlayacak Tabıı Istan- bul'a Kımının dunyanın fınans merkezı. kımının kultur ve tunzm merkea dıve duşunduğu, gerçekte, ge- cekondu larlası olmuş, kentlıleşeme- rruş mılyonlann yaşadığı Istanbul'a yenı gecekondu tarlalan eklenecek Ve peşınden. ışportalann artışı Bınlerce ışportacıva yenılen katılacak Ucretı dondurulan ışçı \e memur ışını korudu ıse bu hengamede kendını mutlu sayması olağan Ne var kı onun da gehn dondurulduğu ıçın satın alma gucu duşecek, ışportalan artık besle- yemeyecek Dovızspekulatorlen, ran- tıyeler ıse zaten çok zengın olmuşlardı. ama daha da buyuk zengınlığe mab knz sayesınde ulaştılar Onlar ışporta malı değıl, ıthal malı luks tuketım me- raklısı. cakayı oyle yapmaya alışülar Dovız spekulasyonundan tnlyonlar v urdular Onlann satın alma gucü dı- şan akıyor, ıçerde kullanıma gıtmıyor Işportalar da, yanı, eskısı gıbı para ge- tırmeyecek O zaman "üçüncii perde" açılacak Yağma başla>acak ve PKK terorunu aratacak Hatta. PKK ıyı para ven- yorsa, besleneceğı yenı bır kaynak bu- lacak İnsanlann en ılkel doğal durtu- su yaşamı surdurmek Eğer emeğı ıle kazarup yapamıyorsa bu ışı, o zaman, doğal durtu her yolu meşru kıhyor Bunun başında da bakkal dukkanlan, marketler. pazar yerlennın yağması geh>or Üçuncu perdede, dovız speku- lasyonu ve her turlu rantlardan vur- gun vuranlann Turkıye'den kaçması da gelecek sahneye Tnlyonlannı do- lara çevınp Isvıçre'ye, ABD'ye. İngıl- tere'ye goç edecekler. kendılennı artık bu topraklarda guvende hıssedeme- dıklen ıçın Iş burada da bıtmeyecek Umarsız kalmış yığınlar, demokrası- serbest pıyasa ekonomısı dı>e gelen bu felaketten kurtulmak ıçın hayaller dunyasına sığınacaklar Artık sosya- lızmın hayalcısı de, bılımseh de kalma- dığı ıçın, bılıne kı, "adil düzen"e sığına- caklar Sız ıster "adil düzen"ın bı- lımsel temelı yok deyın, ıster "oyle bir vaşam biçimini kabul etmeyiz" deyın Hıç yaran yok Umarsız kıtlelenn uman obur dunyada aramasından başka çarelen kalmıyor Tek seçenek- len o Hukumette olup da "Laiklik, Atatürkçıilük" soylemını dıllennden duşurmeyenler. acaba, Turkıye'nın nereye gıttığını gormuy orlar mı9 "Tür- kiye Cezayir olamaz" dıyenler, Ceza- yırleşme yolundakı hızlı adımlarkarşı- sında. acaba nıçın suskun kabyorlar0 Cezayır, durup dururken mı bugün ıçıne duştuğu hem ekonomık hem po- lıtık hem de sosyal duzeydekı acmaza gırdı0 "3. perde"run bu aşamasında, Tur- kı>e acaba hangı dengesını kurabılmış olacak9 Butçe dengesını mı yoksa can ışlemlen mı9 Uydurulan senaryo! Bu senaryoyu bız uydurmadık Bu senaryo. bır kere, Latın Amenka'da sık sık sahnelenıyor Ozelleştırme şampıyonu. dunya fınans merkezlen- nın hanka çocuğu Meksıka. şu anda buna çok yakın bır senaryoyu yaşıyor Yoksullaşma pahasına kurmaya çalış- tığı dengeyı de kuramadan ustelık1 Buyuyen can ışlemler açıklan Kızıl- derılı koylulenn ısyaru. başkan adayı Colosıo'nun oldurulmesı, sokaklarda- kı yuz bınlerce ışsız 3 perdenın prelu- du olmalı ya da uverturu Benzer bır senaryoyu 197O'lı yıllarda Şılı yaşadı Neredeyse butun sanayısını yıtırdı, gı- derek yoksullaştı Sonunda bır yok- sulluk dengesını hammadde ıhracatçı- sı olarak kurdu Arjantin ıse bır vakıt- ler "sanayileşmiş ülke"ler arasında sayıbrken"(1920'b yıllar) -Carlos Me- nem'den once zaten "gelişmekte olan ülke" sayıbyordu- o da bugun yoksul- luk dengesını anyor, ama yınede bula- mıyor İngiltere'de... Ya Ingıltere'de neler oluyor Demır Lady Thatcher vahşı kapitalizm ıle İn- gıltere'yı hanı kurtarmıştı9 Bugun mılyonlarca ışsızı, dılencı dolu sokak- lan ıle 2 perdeyı yaşayan ulkede Işçı Partısı uyurken başpıskopos ısyan edı- yor, durum ıçler aası 1993'te bıraz GSMH artışı sağlandığı ıçın butun sa- nayileşmiş dunyanın "krizden çıkıjo- nız, işte İngiltere'de canlanma başladı" dıye kendısıne umar yarattığı Ingılte- re, bu yıl, yıne goçtu karanbğa O da Latın Amenkalaşma yolunda gorunu- yor Ya bızım hukumet ne yapıyor9 Bır kere, olaylan doğru teşhıs edemıyor Olayın vahşı kapıtalızmın hastalığı ol- duğunu anlayamıyor, aynen dışarda- kıler gıbı1 Vahşı kapıtabzme ne kadar ıvme venbrse çozumun o kadar kolay geleceğını sanıyor Oysa, vahşı kapita- lizm 19 yüzyılda Batı Avrupa'yı kastı kavurdu bunabmlarla, ıhülallerle ve sonunda 1 Dunya Savaşı, buyuk dep- resyon ve 2 Dunya Savaşı dunyanın tozunu dumanıru attı 1974'te ABD v e Batı Avrupa durgunluğa gırdığınde, uman (çareyı) tekrar vahşı kapıtalız- me donuşte aradılar Adjm adım o yolda yuruduler büyuk umutlarla Ama bıam gıbı "buyük vizyon sahibi" onderlen olanlan da gırtlaklanna ka- dar borçlandınp kendılennın peşın- den suruklemekteler, kendı çıkarlan ıçın Turkıye, bu yolda batıyor, daha da batacak ve sonunda Şıhleşecek Turkıye, zayıf finans pazarlan, çok bozuk gebr boluşumu, ıvmesıru kay- beden sanayıleşme hamlesı ıle 32 sayıb kararnamenın sermaye hareketlen ve mab pıyasalar serbesthğını kaldıramı- y or Hukumet, dunyanın vergısını hal- ka salsa, butun KITlen satsa yaran yok Aklı başında, olaylan doğru teş- hıs eden bır hukumetın yapabıleceğı ılk ış bu kararname ıçın cıddı onlemler almak, ondan sonra oburlenyle uğraş- mak olmab Üretım gucu zayıf ve uste- lık buyumeyen. ama nufusu hamam- boceklen suratınde artmaya devam eden, aılelenn %20'sırun GSMH'nın %56'sını (bugun herhalde %60 ol- muştur) aldığı, kalan %80'ırun de %44'u ıle yaşamıru surdurduğu bır ul- kede "cebinde doviz taşuna" ozgurlu- ğunun bedelı, ışte bu knz oluyor Bu ozgurluğun bedelı çok yuksek Bu dunyada bedelsız hıçbır şey yok Bu ozgurlukten çok kazanan "yükselen değerler"ın sozculen de kazançlannın havadan değjl, halkın cebınden geldı- ğını, ulkenın geleceğınden çalındığını bılsınler ARADABIR DR. HAMDİ UĞUR Bursa Tabip Odası Devlet Adamı Karizması Yok Oldu 'Saate bakarsan gunduz şımdı ama karanlığa boğulmuş goğun lambası ya gecenın zaferı bu ya da gun utanıyor doğmaktan karanlıklar sarmış dunyamızın yuzunu dırı aydınlıklar opecekken ' Çoğumuz Shakespeare'ın Macbeth adlı oyununu bılı- rız (*) Okuduğunuz replık oyunun 2 perdesı, 4 sahne- sınde bır ıhtıyarın ağzından dokulenlerdır Macbeth'ın şatosunun onunde genç bır adama soylenır bunlar Karanlık IIP "vdınlığın savaşı ınsanlık tarıhı kadar es- kıdır Insanck. tarıh boyuncasayısızkaranlığı yırtmış, onune çıkın yenı karanlıkları da aşmasını bılmıştir Da- ha yenılen daha yenılen derken bu çatışmaların tumu karanlığın yenılgısıyle sonuçlanmıştır Bu savaşta kaza- nılan her mevzı ıçın buyuk bedeller odemış ınsanlık, odemeye de devam edıyor Ulkemızın gundemıne bakarsak karanlığın hamlesını gormemek elde değıl Uçuncu bın yılın eşığınde cadılar ve ılletlılerın sahne alma yarışı hızlanmış, mavt gokler- de soyluca suzulen guvercınler, fare yıyıcısı baykuşlar tarafından tek tek avlanmaya başlamıştır Karanlık, asla şah dıyemeyeceğı oyunu ınatla surdurmeye çalışmak- tadır Sıyaset ozellıkle onu yapanlar tarafından hadım edılmıştır Duşunce uretımı gıderek azalmış ve duşun- cesızlık enflasyonu yaşanmaya başlamıştır Ulkeyı yo- netenler halka sırtlarını donmuş, uç maymun sıyasetını uygulamaya koymuşlardır Işleyenı, belırsız cınayetler, bıreylerın devlete olan guvenlerını fazlasıyla azaltmış- tır Bu tıkanıklıklann oluşmasında en onemlı ve temel ne- denlerden bırısı, ulkemızde katılımcı demokrası kanal- larının ışlememesıdır Sıyaset yapmak, bu anlamda duşunce uretmek bınlerce ıyı eğıtıtmış uretken kamu gorevlısı, yuzbınlerce unıversıte oğretım gorevlısı ve oğrencısı ıçın yasaktır Sıyaset tacırlerın tekelınde, on- ların hobısı durumuna getırılmıştır Devlet adamı kariz- ması yok olmuştur Ulkemızın 'muassır medenıyetler sevıyesı ne ulaşma yarışında bu durumun aşılması ge- reklerın gereğıdır Devletın değerlı varlık envanterını çıkarmak ve gere- ğını(') yapmakla meşgul olan Sayın Başbakan, ulkemız- dekı sıvıl toplum orgutlerıne kulaklannı tıkamış durum- dadır Demokrası geleneğının yerleşmesınde varlığı yadsınamayacak olan sendıka dernek ve benzerı kuru- luşların demokratık ozluk haklar konusundakı taleplerı Turkıye Cumhurıyetı devletının yurutme ve yasama or- ganlarmda yankı bulama- maktadır Toplumun her kesımınde bırey yozlaşması gozlen- mekte ve kışıler varlık ıle yokluk ıkılemının gırdabına suruklenmektedırler Gor- sel yayın ve basın da bıre- yın yok olma surecını hız- landırmada uzerıne duşen gorevı 'layıkıyla"{i) yerıne getırmektedır Her ne şekılde olursa ol- sun doğrular yazılıp çıztl- meye soylenmeye devam edılecektır Karanlığın per- desı açılacaktır Yuzyıllar- dır sannelenen bu oyun ınsanın tukenmeyeceğı ak- sıyonu uzerıne kurulmuş- tur Bu guzel yurdun guzen ınsanları ummet olarak de- ğıl yurttaş olarak var olduk- larını gostermeye karanlı- ğa karşı aydınlığın yelkenı- ne soluk vermeye devam edecektır Uygar olçulerde yaşaya- bıldığımız her bıreyın emeğının karşılığını aldığı yorgunluklarımızı bedenle- nmızde gonençlı mutluluk- lar olarak taşıyabıleceğı- mız 'dırı aydınlıklar en buyuk ozlemımızdır Uze- rınde soluk alıp verdığımız doğudan batıya uzanan bu guzel yartmadanın bır adı da 'şafak ulkesı"d\r oyle olmaya da devam edecek- tır • Haber • Politika • Ekonomi • Trend • Mtv • Sinema • Röportaj • Focus • Profil • Teknoloji • Gezi TARHŞMA Sevgili Uğur Mumcu... Ç ok uzun suredır kımseye mektup yazmadım Sanınm ocak ayından ben sıze de kımse yazmadı Her geçen gun ozlemınız artarak çoğabyor Bıbyorsunuz kara çarşambadan sonra, kara cuma yaşandı Daha sonra hangı kara gunlen y aşayacağız bılmıyorum Buaradaen onemlı olay, sanınm DEP mılletvekılknnın dokunulmazlıklannın kaldınlması oldu Bırsuru hukuk ve y argı tarüşması yapıldı Doğru muydu 9 yanbş mı 9 Bu sayede Avrupa ulkelen bır kez daha sahneye çıktılar Gene ıçxşlenmıze mudahale etmeye kalkıyorlar Az kalsın unutuyordum Sızın, gerçek yuzunu defalarca ortava koyduğunuz kara yobaz çeteler, buyuk bır hızla yollanna devam edıyorlar Mezarcı gene saçmaladı ve bu sefer dokunulmazbğı kalktı, amaneyeyarar Mıllı eğjUrrumız tamamıyla artık onlann elınegeçü Eskıden mıllı bayramlarda torenlere katılmayan oğrencıler kaçamak yaptıklan ıçın uyanlırlardı Şımdı toren ya da Ataturk ıçın duzenlenen mıtınglere kaulan oğrenaler ve oğretmenler ko\ uşturmaya uğruyorlar Elımızkolumuz bağlı, sesırnızçıkmıyor Insanlan oyle korkutmuşlar kı, susuyorlar Şu andakı en guncel konu ıse yerel seçımler Yerel seçım deyıp geçmek hatadır Tamamen gene] seçım havasıdır yaşanan Hele Zulfu LıvaneJı'nın durumu, bızım ıçın kışıhğıyle, yaşantısıyla, fıkırlenyle, sanatıyla buna layıktı Amabuışmbırdeotekı yuzuvardı Medyası, dostu ve duşmanı Adınıılkışıttığım anda tahmın etmıştım Sonra mı ne oldu 9 Bızım tarafsız, ozgur ve doğru habercılenmız haydi işbaşına yaptılar Sevgılı Zulfu Lıvanelı'yedost gozukup once onu kameralar onunde denedıler Sorular sorupcevaplannıvekonuşma tarzını ıyıce belledıler Daha sonra projeler ve zekâ olçumu vardı Bunuda buyuk bır başanyla tamamladı Bızım bırçok gazetecı, buyuklenrruzın tabınyle kodaman bboşlar şaşınp kaldılar Önce ona dost gozuken arkadaş çevresı bıraz hava bastı Sonra da çekıldıler Sonunda Zulfu'yu en çok hangımız sıkıştınnz dıye yanş yaptılar Onunyurtdışı hayatından şarİcı sozlenne kadar ınce ınce sergıledıler Haa kım mı bunlar 9 Medya, hanı bızım medya canım' Sesini duyuyoruz... S esını duyuyoruz Usumuzve v ureğımızle bağlıyu sana Senıngençbğın olmanınverdığı gururla açtığın çağdaş uy garhk yolunda yuruyoruz Duşuncelennın olümsuzluğu ve evrensellığı aydınlatıy or, her yaştan, her genç ınsanımızı Sesını duyuy oruz Her gun yenıden doğan Samsun guneşıy le y ok oluyor karanlıkta ureven, karanlıklar ureten kara duşunceler Llusadına, senın ılkelenne baehlık andı ıçıp şenat kusanlar. esennı emanet ettığın her kuşaktan gençbğın nefretınde boğuluyorlar Sesını duyuyoruz. Yuzunu gormeden yetışen kuşaklar, senın ıstedığın gıbı, duşuncelennı ve devnmlennı anlayıp anlatarak yaşayıp yaşatarak çağdaş Turkıye'nın ufkunu genışletıyorlar Ârada bır şenat çığlıklannın yukselebılmesı ve sana dıl uzatılabılmesı. hoşgorumuzun umursamazbğa donuştuğunun sanılmasındandır Buyanılgıya duşenler, geçmışte olduğu gıbı bugun de laık Turkıye'nın ozgur ınsanlannca lanet çukuruna gomulmektedır Sesını duyuyoruz "Ulusal egemenlik" duşmanlığını, bır ulusun "her şeyine bır anda kast etmek suçundan başka bir şe\ olmadığmı" bır kez daha anımsıyoruz Boylebırsuçun yxıce Mecbs'ın onurlu uy elen arasında her nasılsa yer alabılmış faıllennı, demokrasımızın kara dıkenlen olarak kabul edıyoruz Sesını duyuyoruz Bağnmızda yeuştırerek başımızın ustune çıkardığımız kımı insanlann "kaıundaki, vicdanındaki öz cevheri" çok ıyı anlayamadığımız ıçın senden ozurdılıyoruz Sesini duyuyoruz Laıkbk ılkesının ozgurluk ve aydmbğında çağdaş Turkıye"nın y annlanna yuruyoruz YuceAtatûrk sağlığında dev nmlennın aydınlığından karanlık kuyulara sığınan çağdaşbk karşıtlannın gunumuzdekı temsılcılen demokrasımızın ozgurluk ruzganyla TBMM'nın çatısı altında yer bulabılmektedırler Bu arada sosyal demokratlar kıyasıya kapışıp durdular ve sayelennde Refahlılar yerel seçımlerde ıktıdarda Evet sevgıb Uğur Mumcu, butun bunlar olurken sana her zamandan daha çok ıhtıyacımızvar Oturma odasındakı çerçeveh resmıne baktıkçauzuluyorum Vesenı ozluyorum Daha 22 > aşındayım, ama tamamen kendımı yorgun ve yaşb hıssedıyorum Artık bızım orta hallı aılelenmızın çocuklan nasıl okuyacaklannı bılmıy orlar, alım gucumuz zay ıfladı Her şey çok ama çok zor olmaya başladı Gabba senı de fazla meşgul ettım Sana sonsuz uykunda rahatvehuzurdıbyonım Senı çok sevenler var ve ben sadece bırtanesıyım Sevgıler Hülya Gültekin Demokrasıye olan bağlıbğımızla kımı partılere ve seçmenlenne hoşgorulu olmamız, Ataturk Turkıyesı'nı sonsuza dek korumak ve savunmak temel gorevımızle sınırhdır Bu temel görevımızı yenne getınrken karşılaşüğımız en buyuk tehlıke, sana açıkça karşı çıkanlar değıl, serun golgene sığınanlardır "Efendikr" bırakınız, gozler onunde y ıllardır ekılen zehır tohumlan başversın, bırakınız tum ulus Ataturk Turkıyesf ne yonelık gerçek tehlıkelen gorsun Demokrasıy ısevmek ve ıstemek yeterb değıldır Demokrası bahçesındekı kara dıkenlere de katlanmak gerekır Sesını duyuruyoruz Av. Hulusi Metin PENCERE HAFTALIK GENÇLİK GAZETESİ dilnycı I i*j\facbeth H- Shakespeare RemzıKıtabev Çe\ S E\uboglu BIRIASAM HER CUMA BAYİNİZDE İYORUZ Çarşaflama... Değerli eşim ve babamız AHMETRIFATAK'ı 8.4.1994 tarıhinde kaybettik. Acımızsonsuzdur. Eşi:RabiaAk Çocuklan: Ferhat Ak, Sevim Ak, Behiç Ak Arkadaşımız Behiç Ak, babası, AHMETRIFATAK'ı yitirdi. Kendisineveyakınlarınabaşsağlığı dileriz. CUMHURİYET ÇALIŞANLARI Aydınlanmada kilometretaşı TURAN DURSUN KUR'AN ANSİKLOPEDİSİ Binrvcı hamur bez ctttlı ve plik dıkış 320sayfa 324 000 TL »«krtupfcpMlrj tr"hjHflrtM •«lütm a pfkf ,mmlar\> ftrmitm • nktfdk "tımHİ*t«cUm" raHapmtı MjinMİ pk ir mtçU h l t Bc?Ukramnyoıvtecm*vöKbıırmyanrbotmayKaiı&ncfin4t Z)uı ahnuNİıAı "aythnljaima ~wı "vomm/or'Ja değıl, neyu IU oldnğımıı açık KÇI* ıvlır« öökıp str&ltne » l ı * olacah t d BujmmHjUtUMfmiemtjımltnmlılirfm KMT'mAıı»ltr ıiin'mitb* ı—ılıı fc iMr'mAttitlttiınmlmrtmtl "*.••, rta^-fa^ittr B A r i k & h k hkmi, annn -luıml hwix ~ olm KMI an da Kİer Wısnlıı|uu nfikbıpmdiKrtctkkr 0 m n /jtanlmn Um ı yeudm mmlanmaı ıvt K?minp«okra*nuurfcıı "Mumobf(ttu<fr bdmdakbı otlaltldmıdır. 1.ANKARAKITAPFUARI(9-17 NİSAN1994) 111 NO'LU STANDDAYI2 KAYNAK<^/YAYINLARI BrtOAL CADOed NO- 1MKAT4 8007ü BEYöSuj/teTANeU. lîlVt FAK5 ÇW> (212)262 21 56 252 21 yatnp fotokoptel «drvsknlz YÜZBAŞI SELAHATTİN'EV R0MANI tlhanSelçuk 5 basrOOOO(KDVıçınde) Çağdaş Yavnları TurkocagıCad 39-41 Cağaloğlu-tstanbul Ödemeb gonderilmez BlRLNCIKtTAP Unıversıtede çarşaflı oğrencıler turemış, kızlarımız çuvala gırıyorlar Özel televızyon kanallarında da çar- şaflı hanımların katıldığı açıkoturumlar duzenlenıyor Çarşaf modası başladı • Çarşaf, kımı zaman bağımsızlığın sımgesı olabılır, kı- mı zaman da ozgurluğun ustune atılmış bır kara şal gıbı- dır zamana, mekâna gore anlamı değışen bır gıysıdır Islam dunyasında somurgecılere karşı savaşımda, çarşaf çok ışe yaramıştır Cezayir kurtuluş savaşında çarşafın altına kımı zaman sılah gızlenıyordu, kımı za- man bır gızlı belgeyı çarşaflı kadın dırenışçılere ulaştırı- yordu, Fransız polısı çarşaflı kadına el attığı zaman, ulusal tepkı başkaldırma duygusuna donuşuy_or, bağım- sızlık onurunun ıtıcı gucunu korukluyordu Bızım Kurtuluş Savaşımızda da çarşaf kutsal amaçlar ıçın kullanıldı Ne var kı çarşaf, uyuşturucu kaçakçılığında da ış gore- bılır esrar kaçırmaya eroını gızlemeye yarayabılır, her çarşaflı kadının ılle de erdem sımgesı gıbı değerlendırıl- mesı gerekmez, kımı zaman şerıatçının aydınlanmaya karşı gerıcı sıyasetınde kara çarşaf kullanılır Bır tabanca kımı zaman cınayet ışlemek ıçın araç ola- bılır, kımı zaman can kurtarmak ıçın • Kadının ortunmesı, başını ortmesı, çuvala gırmesı, bağnazlığın turetımıdır Kadın ortunmeyı yeğlıyorsa kendı bılır Yok, kadın çarşafı kendı ıstencmın dıştnda çevrenın baskısıyla gıy- mek zorunda kalmışsa yazık değıl mıi Kız çocuklarını çarşaf kulturuyle yetıştıren analar babalar, cınayet ışlı- yorlar Çarşafın Istanbul da gorunmesı, 19'uncu yuzyılın baş- larında, Surıye Valılığı'nden donen Suptıi Paşa'nın eşıy- le başlamış Iran ve Arap ıllerınde yaygın bu gıysı Der- saadet te moda olmuş Yuzyılın sonunda, Ikinci Abdül- hamit saray kadınlarıyla otekılerı ayırmak ıçın buyruk çıkarmış - Feraceyı yalnız saray kadmlan gıyebılır O gunden sonra çarşaf Istanbul da en çok kullanılan gıysıler arasına gırmış Istanbul da çarşafın oyle turlerı çıkmış kı yobazlar gı- yılmesını bıdat saymışlar, 20 ncı yuzyılın başında, kadınların popolarını buyuk gostermek ıçın yastıklı çar- şaflar pıyasaya surulmuş, zengınler ıthal malı çarşafları yeğlemışler, her renkten baştan çıkarıcı çarşaf turlerı kadınlarca kapışılmış, ortunmenın çekıcılıgıne eklenen kuçuk cılveler Istanbul u baştan sona sarmış Anadolu dakırsal kesımlerde kara çarşaf tutulmamış, kasabalarda az çok geçerlı olmuş Çarşaf gunaha açık bır kapalı gıysıdır • Unıversıtede çarşaflı oğrencılerın turemesı renklı te- levızyonlarda çarşaflı kadınların açıkoturumlara katıl- ması ne anlama gelıyor'? Ister çarşaf gıysın, ıster mını etek, kadına saygı ınsana saygıyla ozdeştır, hıç kımse gıyımıyle değer kazanamaz Bıçım ıle ıçerık arasındakı bağıntıyı dışlamak doğru değıl ama bıçım çoğu zaman ozedayanmayan gosterı- şın dışavurumu sayılıyor