Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
» MART1994 SALI • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLEREV DEVAM
TORKİYE'DE DÜNYADA
»Jyon
.«nfcara
/uitalya
Aydın
Edırne
Efzurum
fetanbul
tontr
Kars
Konya
Samsun
Trabzon
Zooguldak
A 16' 6
A 5 ' -4
K -3 •-10
B 6 -
-4
A 15' 7
A14-
1
Y W 0
Y12" 5
B11 ' 0
Y12-
0
K -2 '-10
B 6 ' -2
Y'O" 2
A 3" 4
K-2 '-11
B 7 • 5
e 8 • 1
Y 6" 2
MeteoroiOjı Işlerı Genel Mudurluju nden alınan Bılgıye göre. Doflu Karadenız
t» Dogu Anadotu nun dogusu ıie MarmaraböJgesı yagışlı. dtek yerler az buluttu
geçecek Yağışlar karla karışık yağmur ve kar şeknnde olacak Hava sıcaklığı
t»raz artacak Oenizlertmızde ruzgar Karadenız. Marmara ve Ege de
gündogusu ve poyraz, Akdenız de yıldız ve poyrazdan 3-5 kuvvetınde. saatte
10-21 denız mılı hızla esecek Van Golu nde hava. ço4c buiutiu ve kar yağı^lı
gececek
Amsterdam
Amman
Atına
Bagdat
6onn
Bruksel
Cenevre
Cezayır
Frankfurt
LeAcoşa
Petersburg
Londra
Madnd
Mılano
Uoskova
Munıh
Oslo
Pans
Prag
Roma
Vıyana
B 10
A '6
A 15
A 18
A 12
B 11
A 13
A28
A 12
A 19
K 0
Y 11
A 20
A 17
K -1
A 11
B 5
B 13
B 12
A 21
A 18
A 13
jmurlu Bulutlu Sisli Güneşli K a r h
Son
Stalinistler
MOSKOV A-Rusyada.
Joseph Stalin'in 31. ölüm
yıldönümü. diin Gorki
Parkı'nda toplanan bin
kadar Staünistin
katılımıylaanıldı.
SovyetlerBirliği'ni
Lenin'den sonra, 7 Marl
1953"tekiölümünedeğin
katıbirpolitikayla
yöneten Stalin'in
yandaşlan. eski liderin
küçiik fotoğrallannı
taşıyarak kendisine
duydulan saygıyı dile
getirdiler.
(FOTOĞRAF:
REUTER)
17
Buda
giyilir mif
t " •
PARtS-Moda
dünyasındaki
çılgınlıklann ardı arkası
kesilmiyor. İşte Jean-Paul
Gaultier'in defilesinden
bir "parça." Tek göğsü
açıkta bırakan Çin
düğümü gjysinin
altında bir de pantolon
var. Bol bilezik ve
kolveyle bezenmiş giysiyi
giyecek hanımlann afro
örgiilü saçlanna iki tane
deyanarmum
verleştirmeleri gerektiğini
unutmayın
(FOTOĞRAF: AP)
AnayolformülündeKoalisyomın gelecegi secime baglı
Çiller'e yer yok
J
& & V "fe
O S M A N AYDOĞAN
ANKARA - TBMM'de do-
kunulmazlıklann kaldınlma-
sında yaşanan hükümet bunalı-
tnının ardından, Başbakan
Tansu ÇiUer ve ANAP Genel
Başkanı Mesut Yümaz'ın açık-
lamalan, "Anayol" formülüyle
ilgili tartışmalan yeniden gün-
deme getirdi.
Başbakan Çiller'in, ANAP
lideri Yılmaz'ı. "Anayol'u en-
geUeyki faktör" olarak göster-
mesi üzenne. ANAP Grup Baş-
kanvekili Eyüp Aşık. "Biz Tan-
su Hanım'ı birleşmeyc engei ola-
rak görmüyonız. Çünkü kendisi,
grtık DYP'nin iç meselesi. DYP
27 Mart'tan sonra yoluna Çil-
ier'siz devam edecek" dedi.
ANAP yöneticileri tarafın-
dan, koalisyon hükümetinde
^aşanan son sıkıntılar üzerine
• 27 Mart sonrasına yönelik yeni
senaryolar oluşturuluyor.
Yılmaz'ın kurmaylanndan,
TBMM Grup Başkanvekili
Eyüp Aşık, koalisyonun, doku-
nulmazlıklann kaldınlmasında
dağılmaya gidecek kadar bü-
yük bir sıkıntı yaşamadığını be-
lirterek. "Birbirleriyle tarttşır-
lar, ama hükümetin esas kunıiuş
amacı, felsefesi pa> laşmak oldu-
ğu için, yani sorumluluk ve bir fı-
kir üzerine kurulmadığı için pay-
laşmakta sorun çıkmadıkça hü-
kümette problem çıkmaz" diye
konuştu. DYP Genel Ba'ş-
kanlığı için TBMM Başkanı
Hüsamettin Cindoruk'un en
şanslı isim olarak göründüğünü
kaydeden Aşık. Cindoruk'un
"Anayol" için göreve geleceğini
söyledi. Cindoruk'un göreve
gelmesi durumunda ANAP-
DYP birleşmesinin gerçekleşe-
ceğini öne süren Aşık. "En geç
kasımda erken genel seçûn ko-
şuluyla tiim hükümet formülleri-
ni kabul ettiklerini" de hatı-
rlattı. Aşık, "Cindoruk, 'Yeter
ki birleşme olsun' diyor. DYP
içinde ANAPIa birleşme isteyen
milletvekillerinin çoğunlukta
olduğu için şansı daha da artar"
dedi.
HAKKIERDEM
İSMET DEMtRDÖĞEN
ANKARA - DYP-SHP koa-
lisyonunun geleceği seçim so-
nuçlanna bağlandı. SHP Genel
Başkan Yardımcısı Cevdet Sel-
vi. koalisyonun geleceğini seçım
sonuçlanyla birlikte değerlen-
direceklerini belırterek, **Sonuç
erken seçimi gerektiriyorsa ge-
regi yapılır" dedi. DYP'liler ıse
seçım sonuçlannın hem koalis-
yonun. hem de Başbakan Tan-
su Çiller'in geleceğini belirleye-
ceği görüşünü taşıyorlar.
DYP'li Köksal Toptan. seçim-
den sonra koalisyon konusu-
nun yeniden değerlendirilmesi.
SHP ile devam edilmesi duru-
munda yeni bir protokol hazır-
lanması gerektiğini bildirdi.
Selvi. Cumhuriyet'ın konuya
ilişkin sorulannı yanıtlarken.
seçim sonuçlannın. toplumun
tüm kesimlerinde olduğu gibı
siyasi partilerde de aynntılı bı-
çimde değerlendirileceğini be-
lirterek şunian söyledi:
"Biz de seçim sonuçlarını de-
ğerlendirmek >e kendi durunıu-
Ikiııci Sıvas kasetinde ürperten görüntü
UBaştarafı l.Sayfada
fırlatanlar görülürken, itfaiyeye
yol açan polisler aleyhine atılan
"ib.. polisler" biçimindeki slo-
ganlar ışıtiliyor. Kültür Merke-
zi ve vilayet önündeki gösteriler-
de kalabalığı yöneten. daha son-
ra da otele yönlendıren bir kışi
saptanırken. Hizbullahçıların da
bir video çekim yapüklan öğre-
nildi. Sıvas olaylan sırasında po-
lis tarafından çekılen, ancak hu-
kuki delil olma özelliğine karşın
dokuz aydır yargıya teslim edil-
meyen ikinci video kaseti de dün
orta>a çıktı.
Yaklaşık iki saat kadar süren
video kasette. Kültür Merkezi'ne
yürüyüş. Kültür Merkezi'nin taş-
lanması. vilayet önüne geliş ve
daha sonra Madımak Oteli'ne
doğru yürüyüş sırasında kala-
bahğı yönlendiren bir kişı sap-
tandı. Örta boylu. açık abnb, be-
yaz tişört üzenne jean gömlek gi-
yen. koyu renk gözlük takan 40
yaşlanndaki bu kişinin zaman za-
man polislerle de konuştuğu. ka-
labahğın Madımak Oteli'ne gel-
mesinden sonra ise ortadan kay-
bolduğu görüldü.
İkina video kasette ılgi çeken
görüntülerden birinde ıse. polisin
saldırganlan, onlann elebaşılannı
saptamak yerine olaylann dışında
kalan izleyicileri saptaması yer alı-
yor. Gösterilerin sürdüğü ve saat-
lenn 18.45'i gösterdiği sırada
Jaıulanııa, polisi öldürdü
MBaftarafi l.Sayfada
nan bilgiye göre jandarma ko-
mutanının operasyon bölgesin-
deki jandarma timlerine "kim
oiursa olsun ateş açdacak, kuş
bile uçıutulmayacak" emri ve
koordinasyon eksikliği nede-
niyle operasyon bölgesine gelen
sivil giyimli özel tim ekibi jan-
darma timlerinin ateşine maruz
kaldı.
•Jandarma timlerinin tank
mermisiyle ateş açtığı sivil polis
aracında bulunun komiser mu-
avini Yücel Gürhayatını yitirir-
ken 9 polis memuru da yara-
landı.
Olağanüstü Hal Bölge Vali-
liği'nden yapılan açıklamaya
göre Şırnak'ın Taşkonak, Ça-
naklı, Çetinkaya, Bulmuşlar ve
Yağızkonak İcöylerinin kırsal
alanlannda 1 mart giinü başla-
tılan ve helikopterlerin de katıl-
dığı operasyonda bölgeden
kaçmaya çalışan PKK'lılardan
12'si daha öldürüldü.
Van ve Adana'da yapılan
operasyonlarda örgüt üyesi ol-
duğu gerekçesiyle 20 kişi yaka-
landı. Adana'da yakalanan 10
kişinin çocuklannı askere gön-
deren ailelerden "ceza" adı al-
tında zorla para topladıklan.
örgüte silah temin ettiklen. bıl-
diri dağıttıklan belirtildi.
Erzurum'da Şenkaya-Göle
arasındaki ormanlık alanda
PKK'ya karşı sürdürülen ope-
rasyonlar sırasında Şenka>a"-
nın Anak bölgesinde askeri ti-
min üzenne çığ düştü. Çığ al-
tında kalan sekız erden yedisi-
nin kurtanldığı bildirildi.
muzu gözden geçirmek zorunda-
yız. Bu doğal >e zorunludur. Biz,
ülke sonınlarının çözümü için,
ulkeye hizmet için koalis\ona
katıldık. Seçim sonuçlarına ba-
kılarak, konumumuz mutlaka
tartışılacaktır. lürkive. önemli
günler >aşı\or. Seçime 20 gün
kaldı. Bugünden ayrıntıya gir-
menin anlamı >ok, ancak seçi-
min orta\a çıkaracağı tablo\a
bakılarak, koaiisvonun sürme-
sinde >arar görülürse bu, karşı-
lik.li divalogla ve öncelikleri be-
lirlenerek karara bağlanır. So-
runlar ve ülkenin koşulları duy-
gusal da>ranmamı/a. duygusal
kararlar almamıza engeldir. Se-
çimden sonra, parti >a da gnıp
çıkarlan ön plana çıkarılmadan
sağlıklı değerlendirme yapı-
Imalı. yeni sorunlar \aratıl-
madan hükümet masaya yatırıl-
malıdır."
Yerel seçim sonuçlannın er-
ken genel seçimi zorunlu kılma-
sı durumunda, bundan kaçıla-
mayacağını belirten SeM. "Bu-
nun için inatlaşma>a gerek yok.
Erken seçim, demokratik siste-
min doğal işlevlerinden biridir.
Madımak Oteli çevresindeki bina-
lann taşlanmış durumunun da gö-
rüldüğü video kasette. Özlem Lo-
kantası'nın saldınlardan kurtu-
labılmek amaayla Türk bayrağı
asmasıdikkatçekti.
Madımak Oteli'ni taşlayan-
lann. polısın çok yakınmda ve
gözleri önünde bulunması. taş bu-
lamavanlann terlıklerini ve ayak-
kabılannı otele fırlaünası. buna
karşın polisin saldırganlara "rica
eder tarzda" davranması bir ba^-
ka dıkkat çekici noktayi oluşturu-
yor. Saat 20.08'de otelin önünde
slogan atan saldırganlara askerin
mudahalesı, saldırgajrfann "en
buyük asker bizûn asker" siogan-
lanyla karşılaşırken, ellerinde
bulunan benzin bidonlanyla vüz-
lerce polisin arasında oldukça ra-
hat dolaşan kişiler. video kasetin
saptadığı dığer ilginç görüntüler.
Polisle saldırganlar arasında şu di-
yalog ışıtiliyor: "Artık bu işi
kaçırdılar büiyor musun? Bassu
araba geçsin, içerde adam \ anıyor,
polis >anı\or."
(Polıse doğru slogan) "Kanımız
aksa da lafer İslam'ın."
"F.sşek herif, orada polis var
içerde."
Sonuçlara bakarak bunu değer-
lendireceğiz. Bundan rahatsız ol-
maya gerek yok" dedi. Seçim-
den sonra koalisyonun ve
SHP'nin konumunu değerlen-
direceklerini vurgulayan Selvi.
DYP'nin partisini "koalisyona
mecbur" bıçiminde görmemesi
gerektiğini sö>ledi. Selvi. "De-
ğerlendirme sonucunda koaüs-
yonun sürmesi gerek tiği sonucu-
na v arılırsa önceliklerimizin be-
lirlenmesi \e bunun kamuoyuna
açıklanması gerekir" diye ko-
nuştu.
DYP içinde 28 mart seçim
sonuçlannın koalisyonun yanı
sıra, Çiller'in durumu açısından
belirleneceği yorumlan yapılı-
yor. DYP'nin oy oranmın ciddi
bıçımde düşmesi durumunda.
Çiller'in genel başkanlığının
tartışılacağı ve lıderdeğişıminin
gündeme gelmesıyle de koalis-
yonun etkılenebileceğıne dik-
kat çekilı>or. Ancak. o> oran-
lannda bir değişiklik olmasa
bile koalisyon konusunda bir
revızyona gıdilmesi görüşlen
dile gctinliyor.
Çiller'ın genel başkanlık kol-
tuğuna oturduğu haziran kong-
resindeki rakibi DYP Bartın
Milletvekili Köksal Toptan, se-
çim sonucu ne oiursa olsun ko-
alisyon konusunda yeni bir de-
ğerlendirme yapılması görü-
şünü savunuyor.
Bartın'da seçim çalışmalan-
na katılan Toptan. seçimlerden
sonra ANAP ıle bir koalisyona
da sıcak bakıyor. Toptan. SHP
ile koalisyona devam edilecekse
bile yeni bir koalisyon protoko-
lü yapılmasından >ana.
Toptan'ın yeni protokol ile il-
gjli temel vaklaşımı "SHP'nin
bakan saytsuıın millervekili sayı-
sına göre azaltılmasr doğrultu-
sunda. Türkiye'nin büyük eko-
nomik sorunlarla karşı karşıya
olduğuna dikkat çeken Toptan.
bunlann çözümü ıçın "radikal
kararlar" gerektiğini vurgulu-
yor ve ekliyor:
"Bu istikrar tedbiıierine
SHP'nin kafasının yatacağını
sanmıyonım. O nedenle 'Bu
Meclis'ten başka hükümet çık-
maz' anlayışı yanlış. ANAP'la
da koalisyon olabilir. Anayol
formülü denenebilir. Eğer SHP
ile devam edilecekse bu dunıma
göre yeni bir koalisyon protoko-
lü yapmak gerekir. Çünkü bu
hükümet güvenini yitirmiştir."
Seçımın koalis>on ıçın "bir
ara nokta" olduğunu belirten
Toptan, seçimlerden çok olum-
suz bir sonuç beklemiyor ve er-
ken seçimin varanna da inan-
mıyor.
Toptan. büyük ekonomik
sorunlarla uğraşan ülkenin er-
ken seçim ile daha çok zaman
kaybedeceği düşüncesinde.
Toptan. seçim sonuçlannın
DYP içinde de yeni tartışmalar
yaratabileceğini düşünüyor.
ama bu konuda konuşmuyor.
Çiller'den bürokrasiye:
'DYP için çahşın'
• Baştarafi l.Sayfada
ile başladı. L'laştınna. Enerji.
Köyişleri. Çevre, Orman. Millı
Savunma. Mılli Eğıtım. Sağlık,
Tanm Bakanlıklannın müsteşar
yardımalan ile başında DYP'li
bakanlann bulunduğu devlet ba-
kanlıklannın üst düzey görevlile-
ri 28 şubat sabahı Başbakanlık 2
nolu toplantı odasında "toplan-
tıva" çağnldılar.
28 Şubat Pazartesi sabahı top-
lantıva gıden üst bürokratlara.
Başbakanlık Müsteşar
Yardımcısı Osman Birsen, "Bu
toplantı.va Devlet Bakanı Ali Şev-
ki Erek başkanlık edecekti. ancak
kendisi Taksim mitingine
katıldığından, Savın Başbakan'ın
talimatlarını ben sizlere ilete-
ceğim" dedi. Osman Birsen. daha
DEP'ten, Anayasa
Mahkemesi'neitiraz
Abnan 6
Insanhaklandepremi'
• Baştarafi l.Sayfada
sürenDEPavukatlandün Anaya-
sa Mahkemesi'ne iptal davası
açtılar. Avukatlar, millletvekille-
riyle ilgih toplam 19 dokunul-
mazhk dosyası hakkında hazı-
rladıklan dilekçelerinde, anaya-
sanın 85. maddesi uyannca itiraz
haklannı kullandıklannı belirt-
tiler. İptal gerekçelerini "usul" ve
"esas"yönündenikiyeayıranavu-
katlar. dokunulmazlığın kaldın-
lması karannın. anayasa yanında
TBMM içtüzük hüİcümlerine de
aykınolduğunusavundular.DEP
avukatlan. usul açısından şu iti-
taelarda bulundu-
"Anayasanın 83. maddesine
göre, TBMM'deki siyasi parti
gnıplannca. yasama dokunul-
nuzlığı ile ilgili göriişme yapda-
maz ve karar alınamaz. Oysa
DEP milletvekiUerinin dokunul-
mazlıklannuı kaldınlmasında bu
ilkeye uyulmadı. Parti gnıplan-
nda konu görüşüldü ve kararlar
alındı. Bu, anayasanın 83/4. mad-
desine de aykındır.
tçtüzük hükümlerine göre, bir
konunun normal gündeminin dı-
snda ivedilikle görüsulebilmesi,
konunun daha önce danışma ku-
nıkında görüşübnüş olmasına
bağlıdır. Aksi takdirde. öncelikü
sörüşıne önergesinin doğnıdan
Meclis Genel Kurulu'na getiril-
mesi olanağı yoktur. Konunun,
danışma kunılunda görüşühneden
Meclis gündemine getirilmesi
önemli bir hatadır.
Komisyonlarda tüm dosyalar
için millenekiUerinin savunma-
knna haşvurutmadığı gibi, benüz
dokunuunazlıklarla ilgili goriiş-
meler sürerken iki milletvekili
Meclis kapısıııda poliskrce gö-
saltına alındı ve Meclis'te savun-
nu yapmalan olarak engeUendi.
Milletvekillerinin, gerçek savun-
m» yapma olanak ve ortamının
bahınmadığı birdunımda. suf şek-
U anlamda bir savunmayı kabul et-
memiş ounamalarından daha do-
ğal bir tepki düşünülemez. Bu du-
rum anay asay a ve hukukun genel
ilkelerine ve savunma hakkının ni-
teliğine açıkça aykındır."
Esas yönünden iptal isteme ge-
rekçelerini, dilekçelerinde ay-
nntılı bir şekilde dile getiren avu-
katlar, iddialann ciddi olması ge-
rektiğini, demokrasılerde düşün-
ceninsuçolamayacağınısavundu-
lar. Milletvekillerinin eylemle
yargılanmadıklannı belirten avu-
katlar, Ştrnak Milletvekili Selim
Sadak'ın çıkanldığı savcıbkça
serbest bırakılmasınm iddialann
ciddiobnadığınınbirgöstergesiol-
duğunu kaydettiler. DEP hukuk
müşav irleri,dilekçelerinin son bö-
lümünde.görüşlennişöyle dilege-
tirdiler: "Anay asa önünde, eşitlik
kuralı çiğnenirken parti yararı,
kamu yarannın önüne konulmuş,
siyasi muhaliflerin önerisine yöne-
linmiştir. Konunun Milli Güvenük
Kurulu'nda görüşülmesi, Genel-
kurmay Başkanı'nın göriiş belirt-
mesi anayasanın 117. maddesine
de aykırıdır."
Bu arada DEP, Anayasa
Mahkemesi'ne dün yaptığı bir
başka başvuruda da, partinin
kapaülması davasıyla ilgili 2.
kez ek savunma süresi istedi.
T 1 V
ÛNİVERSİTEYE HAZIRUK1
"
SINAVA DOĞRU
1-
2-
3-
4-
5-
6-
7-
8-
9-
C
B
D
A
E
E
B
C
0
10- A
11-
12-
13-
14-
15-
16-
17-
1&-
19-
C
D
B
D
C
B
D
A
C
20-
21-
22-
23-
24-
25-
26-
27-
28-
E
B
A
A
B
E
C
D
E
29-
30-
31-
32-
33-
34-
35-
36-
37-
B
E
A
C
A
0
A
E
0
Yeşillerinden
DEP'edestek
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)- Dokunulmazlıklan kal-
dınlan DEP milletvekilleriyle
ilgili süreci izlemek için Tür-
kiye'ye gelen Alman Yeşiller
Partisi milletvekilleri, Türkiye'-
deki insan haklan ihlallerinin
"vahim boyutlara ulaştığını"
öne sürdüler. Avrupa Birliği,
Yunanistan'ın Türkiye'nin top-
luluk tarafından kınanması yo-
lundaki arzusunu şimdilik gep
çevirdi. Yunanistan bugün de
AB dışişleri bakanlannın gün-
demine Türkiye'nin kınanması
isteğini yıne getirecek. Çağdaş
Hukukçular Derneği Başkanı
Şanal Saruhan gözaltmdaki
DEP milletvekilleri ile görüştü.
Dün Türkiye'ye gelen Alman
Yeşiller Partisi milletvekilleri
VValter Rulîler, Siegfried
Martjgh ve Manfred Such. geçi-
a DEP Genel Merkezi'ni ziya-
ret ederek Genel Başkanvekili
Remzi Kartal'dan gelişmeler
konusunda bilgi aldılar. Alman
parlamenterler. DEP milletve-
killerine yapılanlan onaylama-
dıklannısöylediler.
Fransa Cumhurbaşkanı
François Mitterrand'ın Avru-
pa Konseyi Parlamenter Mecli-
si Başkanı Miguel Angel Marti-
nez'e bazı DEP milletvekilleri-
nin dokunulmazlıklannın
kaldınması konusunda bir
mektup gönderdiği öğrenildi.
Diplomatik kaynaklardan elde
edilen bilgiye göre Mitterrand.
mektubunda. dokunulmazlık-
larla ilgili olarak Avrupa Kon-
seyi Parlamenter Meclisi'nin
harekete geçmesini istedi.
Saruhan ise milletvekilleriyle
ilgili soruşturmanın henüz baş-
lamadığına dikkat çekerek.
DEP Genel Başkanı Hatip Dic-
le'nin. polıste ve savcılıkta "sus-
ma hakkını" kullanarak ifade
vermeyeceğini söyledi.
Haber Merkezi- İnsan Hak-
lan Derneği Genel Başkanı
Akın Birdal, Ccnevre'de çalış-
malannı sürdüren 3. İnsan
Haklan Konferansı'nın. Cum-
hurbaşkakanı Süleyman Demi-
rel'e 8 milletvekilinin dokunul-
mazlıklannın kaldınlmasını kı-
nayan bir mektup gönderdiğini
açıkladı.
Birdal. Türkiye'de bir insan
haklan dçpremi yaşandığını be-
lirterek "İnsan haklan ihlalleri-
ni izlemekte zorluk çekivoruz"-
dedi.
DİSK'e bağlı Genel-İş Sendi-
kası Bölge Başkanı Mustafa
Acar da. DEP'li ve RP'li millet-
\ckillerinin dokunulmazlıklan-
nın kaldınlmasını eleştirdi.
ANKA'run haberine göre,
Akın Birdal, düzenlediği basın
toplantısında TBMM'nin, 6
DEP'lı ve 2 bağımsız mılletve-
kilinin dokunulmazlıklannı
kaldırarak insan haklannı çığ-
nediğini öne sürdü. 8 milletve-
kilinin dokunulmazlıklannın
bir oldu bitti ile kaldınldığını ve
gözaltına ahndıklannı kayde-
den Birdal. bu karann. Tür-
kiye'nin ekonomik bunalımını
ortadan kaldırmay acağını söy-
ledi.
Dernek olarak dokunul-
mazlıklann kaldınldığı anda
L'luslararası Af Örgütü'nü ha-
berdar ettiklerini ve örgütün
konuyu izlediğini anlatan Bır-
dal. " bize çok say ıda kişi ve ku-
ruluş başvurarak gözaltmdaki
milletvekillerine işkence yapılıp
yapılmadığını soruyor. Biz de
DGM Başsavcılığına başvura-
rak millervekiUeriyle göriişme
yapmak istiyoruz"dedı.
Birdal basın toplantısında
ay nca. insan haklan ihlallerinin
şubat ayı bilançosunu açıkladı
bunu 'İnsan haklan depremi"
olarak niteledi Birdal'ınaçıkla-
dığı ve İHD Genel Merkezi ve
şubelerine yapılan başvurular,
günlük basın ve ceşıtli kuruluş-
lardan alınan bılgilere göre. şu-
bat ayı bilançosu şöyle:
Gözaltında ölüm ve yargısız
infazlar 16. gözaltında kayıp id-
dıası 29. gözaltına alınanlar
877. toplatılanyayın 18. kapatı-
lan dernek, parti 4. yazar ve
yayıncılara istenilen hapis ve
para cezası 664 ay. 1 milyar 58
milyon lira. cezaevinde bulu-
nan gazeteci ve yazar 68. bom-
balanan, kundakianan parti ve
dernek binaları 15. güvenük gö-
revlilerince basın dernek 9. faili
meçhul cinayet 39. sivillere yö-
nelik olay larda öldürülenler 34.
tutuklananlar 153, boşaltılan
veyakılan köyler 17."
sonra bürokratlara yaklaşan se-
çımler nedenıyle Başbakanlık'ta
bir "Seçim İşleri Koordinasyon
Komitesi" kurulduğunu açı-
klayarak. şunları söyledi:
"1. Bu komite günde 24 saat,
hafta sonları ve bayramda çalı-
şacaktır. 2. TopJantıya şu anda
katılımş olan bürokratlar 41ü
gnıplar oiuşturacaklar ve Baş-
bakanlık'ta nöbetleşe çalışacak-
lardır. 3. Her dörtlü gruba bir tah-
sisli telefon bağlanmıştır. 4. Bu
gnıplar DYP'li milletvekilleri, be-
lediye başkan adaylan, il ve ilçe
başkanlanmn socimler dolayısıyla
gündeme getirecekleri her tüıiü ta-
lebi karşdamakla yükümlü ola-
caklardır. Başbakanlık 2 nolu top-
lantı salonunda görevlendirilecek
memurlarla, memurlann talepleri-
ni iletecekleri müsteşar yardımcı-
ları »e üst görevliler 24 saat bulu-
nabilecekler. Bayramda da Anka-
ra dışına çıkmayacaklardır. Bu
bilgilerin D\ P'ümillenekilleri ve
adaylar dtşında kamuoyuna
v ansıtılmaması esastır..."
Almanya
IkiPKK'hya
ömürboyu
D C S S E L D O R F (Reuter) -
Almanya'da iki PKK üyesi. 4
y ıl 4 ay süren dav alan sonucun-
da. ömür boyu hapis cezasına
çarptınldı. Örgütün diğer iki
üyesi ise ağır hapse hüküm giy-
di.
Düsseldorf mahkemesi. Ali
Aktaş (32) ve Hasan Güler'ı
(40). ikisi Lübnan'da. diğerleri
Almanyanın Hannover ve Ber-
lin kentlerinde. cinayet ve cina-
yete teşebbüs fıillerinden suçlu
buldu.
Selahattin Erdem (36). yasa-
dışı örgüte üye olmaktan 6 yıl.
Ali Haydar Kaytan ise. aynı
suçtan ve yasadışı ahkoyma su-
çundan 7 yıl hüküm giydiler.
Federal savcılar, 1988yılında
tutuklanan Kaytan'ın. PKK'-
nın en güçlü liderlerinden biri
olduğunu açıkl.'mışlardı. Da-
va, 24 Kasım ı989 tarihinde
açılmıştı.
Alman adaleti BosııaMa iflas etti
METİN DALMAN
DÜSELDORF/BONN-
Savaştan kaçarak Almanya'ya
sığınma talebinde bulunan 200
bın Sırp ve Boşnak. eski Yugos-
lavya'ya geri gönderiliyor. Al-
manya'nın Kuzey Ren Vestfalya
Eyalet Hükümeti İçişleri Ba-
kanlığı, sığınma talebı kabul edil-
meyen Sırp ve Boşnaklann geri
gönderilmesine 12 mart günü
başlanacağını açıkladı. içişleri
BakanlığYnca sığınma isteyenle-
rin savaş suçlulan ve ekonomik
nedenlerle Batı dünyasına yerleş-
meyı amaçlayanlar olduğu ve bu
nedenle taleplerin kabul edilme-
diği belirtildi. Eyalet yönetimin-
ce. siyasi nedenlerle iltica talebi
kabul edilenlerin dışında kalan
200 bin kişinin sınırdışı edilmesi-
nın Almanya ekonomisi ve ıç
düzenı açısından kaçınılmaz
olduğuna da dikkat çekildi.
Sınırdışı karan Alman siyasi
çevrelennde bir dizi sert tartış-
malan da beraberinde getirdi.
Kuzey Ren Vestfalya Parlamen-
tosu'nda grubu bulunan sol eği-
lımb' Bundnis 90 ve Yeşüler gru-
bu bu karan şiddetle protesto et-
tiler. Eski Yugoslavya'dakı iç sa-
vaşın halen tüm şiddeti ile sürdü-
ğüne dikkat çeken her iki partinin
yöneticiten. "200 bin kişinin geri
gönderilmesi bu insanlar için ölüm
fermanı yazmaktır" yorumunu
yaptılar. 200 bin k'işilik dev
sınırdışı operasyonu Çek hükü-
metinin kara yolunu kullanarak
transit gecişlerde 500 mark vizc
ücreti ıstemesi üzerine havayolu
ıle gerçekleşecek.
OLAYLARIN
ARDENDAKİ
GERÇEK
WBaştarafi l. Sayfada
Cumhuriyet Türkiyesi'nde
her şeyin kadınlar açısından
güllük gülistanlık olduğu söy-
lenemez. Bir yasanın çıkartıl-
ması başka, o yasanın sa-
vunduğu dünya görüşünün
bütün koşullarıyla toplumda
hayata geçirilmesi başka iş-
tir. 600 yıllık Osmanlı toplu-
munda ikinci sınıf bir yaratık
gibi yaşatılan kadının birden-
bire özgürlüklerine kavuş-
ması ve erkeklerle eşitlen-
mesi düşünülemezdi.
Türkiye'nin önünde uzun
ve incebiryol vardı.
Nitekim 21'inci yüzyıla yak-
laştığımız yıllarda bile kadın-
erkek eşitliği yaşadığımız
toplumda sağlanabilmiş de-
ğildir.
Batı dünyasının birçok ül-
kesinde de durum kadınlar
açısından iç açıcı görünmü-
yor. Kadın-erkek eşitliğine
kavuşmak için, çok çaba har-
camak ve bu yolda çetin sa-
vaşımlardan geçmek gereki-
yor.
8 Mart, Dünya Kadınlar Gü-
nü'dür.
Bu yıl kadınlar günü kutla-
nırken, şeriatçı partinin siya-
sal yaşamda gün geçtikçe
yükseldiği, yalnız kadınlar
açısından değil, ülke için en
büyük tehlikeye dönüştüğü
unutulmayacaktır.
Kadınlarını ezen ve sömü-
ren bir toplumda, demokrasi
ve özgürlükten söz açılama-
yacağı açıktır.
İşte bu nedenle, kadın hak-
lan sorunu, yalnız kadınların
değil, belki de kadınlardan
daha çok, erkeklerin sorunu
olmalıdır.
• • •
GÜNDEM
MUSTAFA BALBAY
2Temmuz1993...
ANKARA - iri yağmur damlalan, düştüğü yerde ız bırakı-
yor. Hava, soğuk mu soğuk. Yağmur yuzüme vurdukça bu-
za çarpmış gibı oluyorum. Yolda koşuşturan insanlar, solu-
ğu çatı altlarındaalıyor.
Sıvas'ta. Madımak Oteli'nin önündeyim.
Içerıden çekıç seslerı gelıyor.
Uzun aradan sonra bınanın restore edilmesi karar-
laştırılmış. Dış yüzey suntalarla örtülmüş. Içeride hummalı
bir çalışma var.
Yere serilı hasırların üzerınden dikkatle geçıp içeri gir-
dım. Ağır bir yanık kokusu...
Her yer simsıyah .
Asım Bezırcı'nın, Metm Altıok'un ellerinde sopa, süpür-
ge, saatlerce çaresız bekledığı merdıvenlerden yukarı
çıktım. Odalarda, ıkı temmuzun ızlerı sılinmemış. Yataklar
kırık, sandalyeler parça parça... Yanmış televizyonlar, diş
fırçaları, parçalanmış halılar...
Madımak Oteli, beikı de bir "anıt" olarak olduğu gibı ko-
runmalıydı.
Dışarı çıktım. Sıvaslılarla ayaküstü konuştum. Hiçbiri
olayın sorumluluğunu "Sıvaslılarm" üzerine yıkmak is-
temıyor. Pek çoğuna göre, bunu yapanlar Sıvaslı olamaz.
Aslında cumleyı düzeltmek gerekıyor. Bunu yapanlar in-
san olamaz!
Sıvas Cumhuriyet Üniversitesi'nden daha önce de tanıdı-
ğım bazı kışılerle konuştum. Onlar ıse şenatçı zihnıyetın lyi-
den lyıye kentı sardığı göruşundeler "Bırakıp başka yer-
lere gitmek ıstıyoruz. Ama kaçma duygusu içimizi sızlatı-
yor Ne yapacağımızı bılemıyoruz. Şeriatçı örgütlenme,
artık ılkokullara da girdı Çocukları hafta sonu oyuna götü-
rüyoruz dıye, alıp dmı eğitim adı altında cumhuriyet
dusmanı fikirleri beyinlerine yerleştiriyorlar" diye konuşu-
yorlar.
Sıvas'ta iki temmuz gunü katledılenler deyince, doğal
olarak akla ılk Asım Bezirci, Metin Altok, Behçet Aysan,
Nesimi Çimen, Asaf Koçak, Uğur Kaynar geliyor
Oysa o gün yakılanlar arasında 20lı yaş kuşağından pek
çok genç sanatçı vardı.
Serkan Doğan 19 yaşındaydı. Saz çalmasını seviyordu,
semah grubundandı
MuammerÇiçek26yaşındaydı. Inadına Yaşamak"ad\\
bir oyunu vardı. Tıyatro grubundandı.
Yasemin Sivri 19, kardeşı Asuman Sivri 16 yaşındaydı.
Her ıkısı de Pır Sultan Abdal Derneğı'nin Semah Grubu
üyesiydi.
Menekşe Kaya 16 yaşındaydı. Kendısını tıyatroya
adamıştı
Huriye Özkan 22 yaşındaydı Gazı Unıversıtesi Eczacılık
Fakültesi'nı bıtirmişti Ama babası ozan Hücmet özkan'ın
etkısiyle kendısinı tıyatroya ve semaha vermiştı. Kardeşi
Yeşim özkan 20 yaşındaydı. Tıyatro sanatçısıydı.
Belkıs Çakır 18'mdeydı Güne Umut Grubu'nun üyesiydi.
Serpil Canik 19'undaydı. Tam bir semah aşığıydı...
Sıvas'ta katledilenlerın 33ü Ankara'da Karşıyaka Me-
zarlığı'nda bir arada yatıyor Onlar ıçın yapılacak anıtme-
zann çalışmaları büyuk ölçude tamamlandı. Açılan yarı-
şmada Işık Uçman'ın projesı bırıncı seçıldı. Uç metre yük-
seklığındekıgranıtıkıbloktanoluşacakanıtmezar, 'toplum-
sal keskınlığı ve sağlamlığı, Sıvas yangınını çıkaran grup-
ların toplumda yaratmaya çalıştığı pasiflık ve korku ımajinı,
iki ayrı blok toplumsal bütünlüğe yapılan saldırıyı, bloklan
bırbirıne bağlayan çelik gergiler yok edilen 33 insam"s\m-
gelıyor.
Anıtmezarın kaba ınşaatının bu ay sonuna dek bitirilmesi
planlanıyor.
Adana temsılcımiz Çetin Yiğenoğlu, 2 temmuz sonrasın-
da Sıvas'ta yaşadıklarını, kentin tarihi ve gericı hareketin
geçmışi ile bütünleştirerek kitap halıne getirdi.
Edebiyatçılar Derneği de Sıvas olaylarının belgeselini
hazırlıyor. Üç ay önce başlayan çalışmanın yarısına gelın-
di. Olayların dinı boyutunu İlhan Arsel, sosyal politika bo-
yutunu Prof. Alparslan Işıklı tarıhsel boyutunu Prof. Mete
Tunçay, sanatsal boyutunu Muzaffer ilhan Erdost, felsefi
boyutunu Arslan Kaynardağ hazırlıyor. 500-600 sayfayı
bulması beklenen kıtapta olaylar, bütün yönleriyle masaya
yatırılıyor.
124 sanığın yargılandığı Sıvas olaylan davası ise 21
martta Ankara DGM'de görüşülmeye devam edecek. Du-
ruşmalar artık "basına kapalı"olarakyapılıyor.
Sıvas kurbanlarının aileleri ve yakınları Pir Sultan Abdal
Deı neği'nin şemsiyesi altında ayda bir kez bir araya geli-
yorlar içlerınde pek çok duygu var; acı, öfke, hüzün...
Ama tek şey yok:
Kin...
iki temmuzu da bir "intikam" günü değil, ortaçağ ka-
ranlığına karşı sürdürülen mücadelenin bir kilometre taşı
olarak anmaya hazırlanıyorlar.