Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 MART1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER 9
Demirel
Bükreş'e gidiyor
• BÜKREŞ(AA)-
Romanya Dışişleri Bakanı
Tedor Melescanu, Türkiye
ile Romamaarasındaki
ılişkileri "mükemmel" olarak
değerlendirdi. Melescanu,
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirerin 23 martta
Romanya'ya yapacağı
ziyaret öncesinde Bükreş'te
Türk basın mensuplannın
sorulannıcesaplandırdı. Iki
ûlke arasındaki ilişkilerde
sorun bulunmadığını belirten
Melescanu. "İki ülke de
Karadeniz ve Balkanlar'da
güvenlikveistikran
geliş_tirmek için kararblar.
AGIK ve Avrupa Konseyi
gibi uluslararası örgütlerde
çok yakın çabşıyorlar" dedi.
Bakü, Ermenileri
suçluyor
• MOSKOVA(AFP)-
Azeri yetkililer, başkent
Bakü'dekibirmetro
istasyonunda önceki gün
meydana gelen ve 12 kişinin
ölümüne, 61 kişininde
yaralanmasına neden olan
saldınyla ilgili olarak
Ermenileri suçluyor. Devlet
Başkanlığı Sözcüsü Fuad
Ahundov. AFP Ajansı'na
verdiği demeçte "Bütün
işaretler Ermenileri
gösteriyor" dedi. Ancak
Azeri yetkililerin patlamaya
bir bombanın yol açtığını
söylemesine karşın
aramalarda henüz patlayıcı
maddeye rastlanmadığı
bildirildi.
Barzani: Irak
intikamalıyor
•SELAHADDİN (AA) -
Irak Kürdistan Demokratik
Partisi lideri Mesut Barzani,
Bağdat yönetiminin ülkenin
kuzeyine yakıt ikmalini
kestiğini belirterek, "BM
karşısındaki zayıfhklannın
acısını Kürtlerdenintikam
alarak çıkartıyorlar'" diye
konuştu. BM ambargosunun
Kuzey Irak'ta önemli
ekonomik zararlara neden
olduğunu kaydeden Barzani,
Irak hükümetinin uzun süre
uluslararası toplumun
isteklerine boyun
eğmeveceğini söyledi.
Tunus'ta genel
seçünler
•TUNLS(AA)-Tunus'ta
devlet başkanlığı ve 1956
yılında Fransa'dan
bağımsızlığını
kazanmasından bu yana ilk
defa olarak çok partili
parlamento seçimleri
yapıbyor. Devlet başkanlığı
seçimlerinde tek aday olan
devlet başkanı Zeynel Abidin
Bin Ali'nin 5 yıllık süre için
yeniden bu göreve gelmeyi
garantilemiş durumda
olduğu belirtiliyor. Bin
Ali'nin lideri olduğu.
iktidardakı Anayasal
Demokratik Birlik
Partisi"nin de parlamentoda
çoğunluğu sağlaması
bekleniyor
ABD'den
arabuluculuk
• ALMATI(AA)-
Kazakistan Cumhurbaşkanı
Nursultan Nazarbaye\.
ABD'nin, BaykonurUzay
Merkezi'nin kullanılması
konusunda Rusya ile
Kazakistan arasında
arabuluculuk önerdiğini
bildirdi. ABD Savunma
Bakanı VViIliam Perry ise
Kazakistan'ın nükleer
silahlannın imhasına
yardımcı olmak amacıyla 15
milyon dolarek yardımda
bulunacaklannı açıkladı.
Perry, Kazakistao'ı banş için
ortaklık projesine katılmaya
da çagırarak, bu girişimin
'çok olumlu olacağmı'
söyledi.
IRA, askeri üsse
saldırdı
• BELFAST (AA) - Kuzey
Irlanda'nın güneyindeki bir
üsse havan topuyla saldın
düzenlendiği bildirildi. Polis
yetkililer. dün akşam asker ve
polislerin bulunduğu
Armagh yakınlanndaki
Crossmaglen üssüneaülan
havan topunun, ıniş
yapmakta olan bir
helikoptere isabet ettiğini
açıkladı. Bazı güvenbk
görevlilerinin yaralanmasına
neden olan saldınyı üstlenen
olmadı.
Parlamentolar
birliği toplanıyop
• PARİS(AA)-
. Parlamentolararası Birlik'in
91. Konsey Toplantısı yann
Paris'tebaşhyor. UNESCO
salonunda yapılacak ve 5 gün
sürecek toplantıya 125 ülke
meclisinden binin üzerinde
üye katılacak. Toplantıda
fürkiye'yi DYP Milletvekili
Yıldınm Ava başkanbğmda
dört parlamenterden oluşan
heyet temsil edecek.
'a göre Avrupa'da nükleer kaçakçılık terör tehlikesini arttınyor
Nükleerterör alarmıDış Haberler Servisi - Soğuk Savaş'ın
sona ermesiyle birlikte birçok konuda
rahat bir nefes alan Avrupa'nın dertleri
sona ermedi. Sovyetler Birliği'nin çö-
küşü, yeni bir tehlikeyi de beraberinde
getirdi: Nükleer kaçakçıbk.
Eski Doğu Bloku ülkelerinden Batı-
ya nükleer bilgi ve malzeme sızdıranla-
nn sayısının giderek artması Avrupa
ülkelerini endişelendiriyor. Endişenin
nedeni. radyoaktif maddelerin başlıca
abcısının dünyanın dört bir yanındaki
terör örgütleri olması.
Doğu ve Batı Avrupa ülkeleri. gün
geçtikçe büyüyen nükleer kaçakçılık
tehdidine karşı işbirliği yapmaya karar
verdiler.
The European gazetesinin önceki
günkü sayısında yer alan bir habere gö-
re uluslararası polis örgütü Interpol.
nükleer kaçakçılıkla savaşmak üzere
özel bir birim kurdu. Birim. bu konuda
bilgi akışı ve koordinasyonu sağlama
amaayla 24 Avrupa ülkesinde şubeler
açtı.
Interpol'ün nükleer kaçakçılığa karşı
açtığı savaş çerçevesinde Polpnya, Çek
Cumhuriyeti. Ukrayna ve İsveç sınır
polisleri radyoaktif dedektörlerle do-
natıldı.
Üst düzey bir Interpol yetkilisi olan
Hiroaki Takizawa, nükleer kaçakçıh-
ğın Avrupa ülkelerini giderek daha faz-
la endişelendirdiğini kaydederek "En
büyük sorunumuz bilgi eksikliği. Bu çok
yeni bir suç türii ve biz henüz radyoaktif
maddeieri kimin kaçırdığınj, kimin satın
aldığinı ve bunu hangi amaçla yaptıkla-
nnı bilmiyonız" diyor.
Nükleer kaçakçılık, profesyonel alı-
Avrupa'da nükleer kaçakçılık yolları
POLONYA,'
l
- '• ^ 8r9St£»1
•ÇEK-
"TSUKRAYNAV
Battık devtettennden
isveç'e deniz yokjyla
y - ~ j k Beyaz Rusya ve
] { Pofonya üzerinden
— ^ D.AImanya'ya
Ukrayna'dan Polonya
ve Çek CumhunyetTne
Nükleer kaçakçıbk
alanları
©Glazov
RUSYA
Krasnoyarsk
cılar için giderek daha karlı bir meslek
olma yolunda. Ancak bu iş. radyoaktif
maddeyi çalanlar ve kuryeler için çok
tehbkeli, hatta öldürücü bir oyun. Ya-
kalanan kuryelerden bazılannın. son de-
rece tehlikeli olan radyoaktif metalleri
ceplerinde ya da vücutlanna sanlmış
bezler arasında taşıdıklan saptandı.
Moskovab. bir dedektif, nükleer
hırsızlan "kovboylar" olarak tanımlaya-
rak çoğunun taşıdıklan maddenin ne ka-
dar tehlikeli olduğu konusunda bir fikri
olmadığını söylüyor.
Batı Avrupa ülkelerine nükleer mad-
delerin kaçınlmâsında en sık kullanılan
yol, Almanya üzerinden geciyor. Alman
pobsi, son iki yıl içinde eski Sovyetler
Birliği ülkelerinden radyoaktif madde
kaçıran 350 kişiyi yakaladıklannı bildiri-
yor. Yetkililer, bu yeni kaçakçılık türü-
nün ortaya çıkmasını eski Sovyet nükle-
er tesislerinde güvenbk önlemlerinin son
derece yetersiz olmasına bağlıyorlar.
Interpol, radyoaktif maddelerin çok
çeşitli kaynaklardan çabndığını belirti-
yor. Rus yetkililerin verdiği rakamlara
göre 1993 yılı boyunca nükleer tesislere
usulsüz yollardan girmeye çalışan 900
kişi yakalandı. Tesislerde çalışan işçi-
lerden de dışanya radyoaktif madde
kaçırmaya çalışan 7Ö0 kişi tutuklandı.
Moskova polisinden bir yetkili. in-
sanlann kısa yoldan para kazanma öz-
lemlerine dikkat çekerek "Etrafta rad-
yoaktif olan hcr şeyden para kazanılabi-
leceğine dair korkunç söylenriler dolaşı-
yor. İnsanlar çöplüklerden laboratuvar-
İara kadar her yerde hırsızlık yapıyor-
lar" dedi.
Alıcılar terör grupları
Çabnan radyoaktif maddelerden ço-
ğu silah yapımına yaramayacak halde
Yine de Alman gizli servisinin hazırla-
dığı bir rapora göre alıalar arasında iki
radikal İslamcı grup bulunuyor. Rapo-
ra göre üst düzey bakanlık ve elçilik
yetkilileri ile sanayi işletmeleri ve araş-
tırma kuruluşlan diğer müşterileri
oluşturuyor.
Rusya ve Ukraynanın nükleer silah-
sızlanma programlan sonucunda önü-
müzdeki 10 yıl içinde yaklaşık 50 ton
saf plutonyumun dünya piyasalanna
çıkacağı bildiriliyor. Nükleer bir bom-
banın yapımı için yalnızca 7 kilogram
malzeme gerektiği düşünüldüğünde,
bunun çok küçük bir kısmının bile te-
rörist gruplann eline geçmesinin bü> ük
bir felakete neden olacağı açıkça orta-
ya çıkıyor.
MAKEDONYA
Atiııajıııı
tııtumu
yumuşadı
ATTNA (AA) - Yunanistan
hükümeti, BM Genel Sekre-
teri'nin Makedonya özel tem-
şilcisi Cynıs Vance'a, Atina-
Üsküp anlaşmazlığının çözü-
mü ile ilgili önenlerini "prensip-
te okmılu" bulduğunu bildirdi.
Dışişleri Bakanı KaroJos Pa-
pulyas, ülkesinin Vance'ın öne-
rilerine cevabının Yunanis-
tan'ın BM'deki Daimi Büyü-
kelçisi Konstantin Vasilakis
araabğıyla iletildiğini kaydet-
ü. Papulyas, cevapta söz konu-
su önerilerin prensipte olumlu
bulunduğunu belirtti.
İlk hareket Üsküp'ten
Papulyas. "Öneriler ileridcki
göntşmelerde temel oluşturabi-
lir. Ancak önce Makedonya
Cumhurbaşkanı Kiro Giigo-
rov'un uzlaşmaz tutumunu terk
etmesi gerek. L skiip'ün bu tutu-
munu terkettiğinin somut ör-
neklerini vermesi şart" dedi.
Atina'dan verilen haberlere
göre Vance'a gönderilen Yu-
nanistan cevabında iki ülke
arasındaki diğer anlaşmazlık-
lann Makedonya Cumhuri-
yeti'nin ismi konusu ile aynı
pakette yer alamayacağı belir-
tildi.
Aynı haberlerde Vance'ın
geçen günlerde Yunanistan
Başbakanı Andreas Papand-
reu'ya, Yunanistan'ın Make-
donya Cumhuriyeti'ne yönelik
ekonomik yaptınm politikası-
nı değiştirmemesi halinde Av-
rupa Mahkemesi'nde sanık
durumunda olacağı, BM Gü-
venlik Konseyi"nde de ciddi
sorunlar yaşayacağı mesajını
ilettiği kaydedildi.
Hırvatlar tarafından dün serbest bırakılan Boşnak asker, Mostar'daki yakınlanna kavuşurken gözyaşlarını tutamadı.
BM yardımkonvoyuMaglay'aulaştı
SARAYBOSNA (Ajanslar) - Bosna-
Hersek'in Maglay kentini kuşatma altında
tutan ve BM yardım konvoylannın girişine
izin vermeyen Sırp kuvvetlerinin kente gi-
den ana yollardan birini açtıklan bildirildi.
Başkent Saraybosna'daki BM kaynak-
lan. bölgedeki Ingıliz askerlerinin Zepçe'-
den Maglay'a giden yolda hiç rahatsız edil-
meden ilerlediklerini ve BM yardım
konvoyunun bu yoldan kente ulaştığını
kaydettiler.
Maglay'da 20 bin dolaymda kişi, Sırp
kuvvetlerinin haftalardır yardım konvoy-
lannın kente ulaşmasına izin vermemeleri
yüzünden havadan atılan yardımlarla ya-
şamaya çalışıyor.
BM yetkılılen. Sırplann etnık temızlık
kampanyasını baüya kaydırdıklannı, bu-
rada yaşayan binlerce Müslüman ve Hır-
vat'ı başka yerlere sürdüklerini açıklandı.
New York Times muhabirlerinin verdik-
leri haberlere göre bölgede en fazla baskı
altında Banya Luka kenti bulunuyor. Da-
ha önce 30 bin Müslümanın yaşadığı kent-
te. halen 11 bin dolayında Boşnağın bulun-
duğunu belirten BM yetkilileri, Sırplann
sürdükleri Boşnaklann evlerine el koyduk-
lannı ve kentte bir gayrimenkul spekülas-
yonu yaşandığını bildirdiler. Yetkililer,
yerel makamlara olaylan yaratanlann açık
kimliklerini verdikleri halde bunlar hak-
kında yasal işlemin yapıbnadığını ifade et-
tıler.
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği.
(UNCHR) sözcüsü Kris Janovvski, öldür-
me, sindirme, dö\me ve ırza teca\üzsuçla-
nnın olağan hale geldiği kentte. bu olayla-
nn engellenmemesinden yakındı.
Öte yandan. Orta Bosna'da Vitez kenti
yakınlannda, dün BM"de görevli bir İngiliz
askeri patlayıcı maddenin infılak etmesi
sonucu öldü. Olayın büyük bir ihtimalle
kaza olduğu bebrtibyor.
Bosnalı Hırvatlar ve Müslümanlar, ön-
ceki gün imzaladıklan federayon anlaşma-
sının bir parçası olarak ellerindeki 500
Müslüman ve 364 Hırvat esirin Bosna'daki
üç şehirden sahverilmeye başlandı.
5 GÜNLÜK BİLANÇO: 59 ÖLÜ
Cezayir'de
kaıı durmuyor
CEZAYİR (Ajanslar) - Ceza-
yir'de hükümet güçleri ile is-
lamcı mibtanlar arasındaki
kanlı çatışmalar yayılıyor.
Son beş gün içinde çıkan
olaylarda bir gazeteci, bir yar-
gıç, 3 sivil ile 54 aşın dinci mili-
tan öldü.
Gazeteci Cemal Benzagu,
(50) önceki gün başkent Ceza-
yir'de uğradığı silahlı saldında
öldürüldü. Çeşitli basın organ-
lannda çabştıktan sonra başba-
kanlıkta görev alan Benzagu,
aşın dinci militanlar tarafından
öldürülen 11. gazeteci oldu.
Mascar Mahkemesi Başsav-
cısı Habuşi Abdülkadir Ferhat,
ülkenin batısındaki Olved
Ria'da öldürüldü. Ferhat da İs-
lamcı mibtanlar tarafından öl-
dürülen 11. yargıç oldu.
Güvenbk kaynaklan. silahb
militanlann çarşamba günün-
den bu yana ülkenin değişik
kentlerinde 3 sivili öldürdükle-
rini belirttiler.
Bu arada son 5 gün içinde gü-
venlik güçleri tarafından ülke-
nin çeşitli bölgelerinde düzenle-
nen operasyonlarda toplam 54
militanın öîdürüldüğü açıklan-
dl
-..
Öte yandan Cezayir Başba-
kanı Radha Malik ve silahlı
kuvvetler yaptıklan açıklama-
da, Cumhurbaşkanı Liamin
Zeruhal ile aralannda sürtüşme
olduğu yolundaki haberleri ya-
lanladılar.
Cezayir basınında çıkan haber-
lerde Cumhurbaşkanı Zeru-
hal'ın İslami Selamet Cephesi
ile görüşme yapmak istediği.
ancak başbakan ve silahlı kuv-
vetlerin buna karşı olduğu bil-
dirilmişü.
Mısır'da da İslamcı terör şid-
detleniyor. Başkent Kahire'de
önceki gün bir bankanın önüne
konan bomba patladı, ancak
olayda ölen ve yaralanan olma-
dı.
"İslami Cemaat" adlı dinci
grup geçen hafta vaptığı açıkla-
mada bankalann bombalana-
cağını bildirmiş ve Mısırblann
paralannı çekmelerini istemişti.
EI Halil katliamı davası tanığı İlan Tor, mahkcmeye çıkmadan önce babasınm öğütlerini dinliyor.
İsraüveFüistinAntcdya'dabıduştu
BÜLENTECEVtT
ANTALYA - Ortadoğu Banş Konferansı
(ODBK) Silahlann Kontrolü ve Bölgesel Gü-
venlik Çalışma Grubu İşlevsel Sepet Toplantısı,
Antalya'da başladı.
Türkiye'nin kılavuzluğunu yaptığı Antalya'-
da başlayan toplantıya Filistin ve İsrail delegas-
yonlannın yaru sıra ABD, Rusya. Kanada,
Hollanda, Mısır, Tunus, Ürdün ve Umman'dan
da heyetler katıldı. Türk heyetinin başkanlığını
üstlenen Uluslararası Güvenlik ve Silahsızlan-
ma İşleri Genel Müdür Yardımcısı Elçi Süha
Umar, "FUistin'in bu toplantıya heyet göndermiş
olması, barış görüşmelerinin devam ettiğini göste-
rivor"dedi.
Felez Otel'de başlayan toplantıya 70 kadar
delege katılıyor. Gruplann görüşmeleri 24 mart-
ta yapılacak toplantıda değerlendirilecek ve
açıklama yapılacak.
Elçi Süha Umar, amaçlanan Ortadoğu'da ka-
lıa bir güvenlik ortamırun tesis edilmesine yöne-
lik olarak bölge ülkelerinin aralanndaki güve-
nin geliştirilmesine ve bu alanda işbirliği ve
temas olanaklanrun arttınlmasına katkıda bu-
lunmayı amaçladıklannı belirtti. Görüşmelerin
ba^ladıktan sonra açıklama yapan Elçi Umar.
"Ülkemizin askeri güvenlik konulannda BM,
AGİK gibi uluslararası kuruluşlarda edindiği tec-
rübeleri bölge ülkelerine aktarmak. bölge ülkele-
rinin bu konularda birbirleriyle serbest göriiş tea-
tisinde bulunmalarını sağlamak amaçlanmakta-
dır"dedi.
POIMKADA
SORONLAR
ERGUN BALCI
Büyüklerin Dansı:
ABD-Çin Gerginliği
Biz kendimizi yerel seçimlerin heyecanına, siyasi li-
derlerin birbirleri ile kavgalarına kaptırmışken, Batı ba-
sınında manşetlerde ABD-Çin gerginliği ve ABD ile Rus-
ya arasında giderek su yüzüne çıkmaya başlayan sür-
tüşme yer alıyor.
Önce Çin'den başlayalım.
ABD ile Çin arasında insan hakları konusundaki an-
laşmazlık, siyasal gerginliğe dönüştü. Dışişleri Bakanı
Warren Christopher m geçen hafta yaptığı Pekin ziyare-
ti tam bir fiyaskoyla sonuçlandı. Çinli yöneticiler Was-
hington'a açıkça meydan okuyarak Christopher Pekin'-
de iken birkaç muhalifi daha gözaltına aldılar. Pekin'de
soğuk biçimde karşılanan ABD Dışişleri Bakanı'na "İn-
san haklarının Çin 'in iç işleri olduğu ve buna yabancı ül-
kelerin müdahale edemeyeceğini" söylediler.
Amerikan basınında, Çin'den eli boş dönen Christop-
her'ın Pekin gezisinin Clinton yönetiminin en büyük dip-
lomatik fiyaskosu olduğu öne sürülüyor.
Blll Clinton ise çok güç durumda. ABD Başkanı, Chris-
topher'ın Pekin gezisi öncesinde yaptığı açıklamada,
hazıran ayında Çin'e "en fazla kaynlan ulke" statüsü-
nün tekrar tanınmasının Pekin yönetiminin insan hakları
konusunda "kaydedeceği ilerlemeye" bağlı olduğunu
bildirmişti. ilerleme bir yana, Pekin açıkça VVashingtona
meydan okuduğundan Clinton'ın Çin'e tanınan "en fazla
kaynlan ülke statüsünü" kaldırması gerekiyor.
Gerekiyor, ama Amerikan iş çevreleri de Clinton'ın
politikasına ateş püskürüyor. ABD, Çin'e en fazla kayn-
lan ülke statüsünü tanımazsa Çin misilleme yapacak ve
Amerikan malları dünyanın en büyük pazarına gireme-
yecek.
Aslında ABD-Çin ticaretinde ABD aleyhine büyük den-
gesizlik var. Çin, ABD'ye geçen yıl 30 milyar dolarlık mal
satmış, buna karşılık sadece 8 milyar dolarlık mal almış.
ABD'nin Japonya'dan sonra en büyük ticaretaçığı Çin'-
le. Ne var ki Amerikan iş çevreleri, ileride bu açığın ka-
panabileceğini düşünerek muazzam Çin pazarmı elden
kaçırmak istemiyor.
Clinton'ın Çin politikası yalnızca iş çevreleri tarafın-
dan eleştirilmiyor. Eski Başkan Carterın Dışişleri Baka-
nı Cyrus Vance'dan Dr. Henry Kissinger'e kadar bir dizi
diplomat, Çin'in 10-15 yıla kadar bir ekonomik ve askeri
süper güç olacağmı, bu nedenle Pekin'le iyi ilişkiler kur-
mak gerektiğini belirtiyorlar. Bu politikacılara göre nük-
leer silahlann kontrölünden, Kuzey Kore'ye baskı ya da
Doğu Asya'da istikrar sağlama sorununa kadar bir dizi
konuda Çin'le işbirliği yapmak zorunlu. ABD'ye öfkele-
nerek kendini köşeye sıkıştırılmış hisseden bir Çin, Ku-
zey Kore'ye destek verebilir; bölgede saldrrgan bir poli-
tikaya yönelebilir ya da köktenci gruplara silah satışını
arttırabilir. Böyle bir gelişme de barışı tehlikeye soka-
cak ciddi sonuçlara yol açabilir.
• • •
Aslında ABD-Çin gerginliğinin kökeninde yatan temel
neden, iki ülkenin biririni rakip olarak görmeleri. Halen
ekonomik büyüme oranı yılda % 12-15 gibi inanılması
zor bir hıza ulaşan Çin'in yakında bir gelecekte askeri ve
ekonomik süper güç olacağına kesin gözle bakılıyor.
Çin güçlendikçe ABD'nin kuşkuları artıyor. VVashington,
kendisi için de yaşamsal öneme sahip olan Pasifik hav-
zasında Çin'in egemenlik peşinde olduğunu düşünüyor.
Çin ise bölgede Amerikan askeri varlığını, güvenliği açı-
sından sakıncalı buluyor.
Geleceğin ekonomik ve askeri süper gücü Çin'le ABD
arasındaki sürtüşme, Clinton yönetiminin Rusya'yı, Av-
rupa'yı da kaygılandıran biçimde kollamasının nedenini
de açıklıyor. VVashington, Rusya'yı Çin'e karşı bir denge
unsuru olarak görüyor. Gerektiğinde Çin'i kuşatma poli-
tikasında Rusya'ya önemli görev düşecek. Bu nedenle
Rusya'nın Kafkasya'dan Orta Asya'ya kadar uzanan
"yakın çevresinde," açıkça müdahaleci ve zorlayıcı bir
politika izlemesi görmezlikten geliniyor.
Peki, Clinton yönetiminin Çin'e karşı denge unsuru
olarak gördüğü Rusya ile ABD arasındaki ilişkiler nasıl?
Rusya, ABD'nin "güvenilirortağı"olacakmı,yoksaiki
ülke arasında çıkar çatışmaları ve bazı bölgelere alttan
alta rekabet başladı mı?
Bu konuyu da diğer yazımızda ele alacağız.
AVRUPA'DA YEREL SEÇİMLER
Almanya'da Yeşiller
oylanru arttırdı
Dış Haberler Senisi - Al-
manya'nın Scheswig-Holstein
eyaletınde halk, belediye mec-
lisi seçimleri için dün sandık
başına gitti. Seçimlerde. büyük
partiler oy kaybma uğrarken
Yeşiller Partisi oy oranında
büyük artış kaydetti. Eyalette
iktidan eünde tutan Sosyal
Demokrat Parti. muhalefette-
ki Hıristiyan Demokratlar ve
liberal Hür Demokratlar kimi
kentlerde yüzde 10'a varan oy
kaybına uğradılar.
Ozellikle Sosyal Demokrat
Parti'nin geçen hafta Aşağı
Saksonya'daki seçimlerde ka-
zandığı zaferden sonra böylesi-
ne büyük oy kaybına uğraması
Almanya'da şaşkınlık yarattı.
Seçimlerin tek galibi, oylannı
yüzde 5'e yakın arttıran Yeşil-
İer oldu.
Aşağı Saksonya eyaletınde
geçen pazar günü yapılan se-
çimleri muhalefetteki Sosyal
Demokrat Parti (SPD), yüzde
44.3 oy alarak önde bitirmişti.
Başbakan Helmut Kohl'un li-
derliğindeki Hıristiyan De-
mokrat Parti (CDU) ise oyla-
nn yüzde 36.4'ünü almıştı.
Scheswig-Holstein eyaletin-
de I990 yılında yapılan yerel
seçimlerde. SPD yüzde 42.9
CDU ise 41.3 oranında oy al-
mışlardı.
Fransa'da sağ iktidar
durumunu korudu
PARİS (Cumhuriyet) -
Fransa'da 17 milyon seçmen, il
genel meclisi seçimi için dün
sandık başına gitti. Seçimlere
katılım oranının yüzde 59.70
olduğu bildirilirken ilk sonuç-
lara göre sağ iktidann yerini
koruduğu. komünist olmayan
solun ise oylannı arttırdığı bil-
dirildi.
Alınan ilk sonuçlara göre
sağ iktidann yüzde 44.3, Sos-
yalist Parti'nin yüzde 29.4,
Komünist Parti'nin de yüzde
11.8 oy topladığı belirlendi. Bu
arada. Yeşiller'in yüzde 3.4 gi-
bi düşük bir oy oranında kal-
ması dikkat çekti. Aşın sağa
ve ırkçı Ulusal Cephe'nin (FN)
yüzde 9.8 oy topladığı bildiril-
di.
İçişleri Bakanı Charles Pas-
qua. birinci tur sonunda sağ
iktidann durumunu daha güç-
lendirdiğini söyledi.
İl genel meclisinin 2 binin
üzerinde üyesi 2 tur halinde ya-
pılacak seçimler sonunda be-
lirlenecek. Başkent Paris'te il
genel meclisi bulunmadığı için
secim yapılmıyor. 1988 yılında
seçilen üyelerin yenilendiği bu
seçimlerde. ikinci tura kalabil-
mek için kayıtlı seçmen sayısı-
nın yüzde 10'u olarak sapta-
nan barajı aşmak gerekiyor.