Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 MART1994PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOM 11
Rusya, Baü yarcbmını bekliyor• Rusya ekonomisınin sırtını duvara
dayadığını anlayan Zenginler Kulübü(G7),
1.5 milyar dolar tutanndaki ikinci yardım
diliminin verilip verilmeyeceğini IMF'den
araştınnasını istiyor.
ÖZLEM YÜZAK
Zengınler Kulübü (G7) Rus-
ya'da ekonomının artık sırtını
duvara dayadığını anladı 1 5
mılyar dolar tutanndaki ıkıncı
yardım dılımının venlmesını
tekrar ıncelemesı ıçın IMF'yı
sıkıştırmaya başladı
IMF Başkanı Midıel Cam-
dessus'un perşembe gunu başla-
yan ve beş gun surecek olan
Rusya zıyaretının sonucu bek-
lenıyor
Camdessus ızlenımlennı
IMFkurulunaaktaracak Boy-
lece ıkıncı yardım dılımının
odenmesıne ya da tekrar erte-
lenmesıne karar venlecek
IMF, butçe rakamlanrun sağ-
lıkJı olmamasından ve şubat
ayında yüzde 9'lara duşen enf-
lasyonun tekrar patlamasından
kaygılanıyor
Geçen yıl yapüan yardım bı-
raz etkısını gösterebılmış ve
enflasyon şubat ayında ocak
ayı rakamının yansına ınerek
yuzde 9'lara ulaşmıştı Fakat
bunun yanı sıra sanayi üretı-
mınde duşuş başlamış ve şubat
1993'ten bu yana geçen surede
uretım yuzde 24 azalmıştı Üre-
tımde halen devam eden bu du-
şuş ve sanayının çokuşü. hedef-
lenen butçe gelınnın ancak
yansının elde edılebıleceja >o-
nunde ışaretler venyor
Bütçe açığı
Victor Çemomirdin hukume-
tının mart başında hazırladığı
ancak henuz parlamentoda
onaylanmayan butçede, harca-
malar 183 tnlyon. gelırler ıse
120 tnl>on ruble olarak belır-
lendi Butçe açığırun Gayn Safi
Mıllı Hasıla'ya oranı yuzde
10'a (kamu sektoru borçlanma
Rusya'nın ekonomik göstergeleri
Enflasyon (aylık) Döviz kuru endeksi
ŞMMITAEEKAOŞMMfrAEEKAOŞ
1992 «993 1994
Endustıi öreHml
ŞMNMHTAEEKAOŞMNMHTAEEKA
1992 1983
Petrol üretiml (mılyonton)
fcndûsln ürelım endeksı
(AralıK 1991=100)
Ş M T A E E K A O t M N M H T A E
g
'» 1992 1992
1990 1991 1992 1993
tıldığınde yanıt Boris Yehsin
olamıyor Yenı yapılanmayla
bırhkte asıl guç ve yetkı, kendı-
nı Yeltsın'ın halefi olarak goren
ğını belırtıvpr Vıktor Çernomırdın'e geçrruş
Aynca ongorulen harcama -
bır değerlendırmeyle hazırlan-
dığını ılen sürerek vergılerden
oluşan bu gelınn ancak 70-80
tnlvon ruble cıvannda kalaca-
gereğı) ulaşıyor (IMF'ın hesa-
bına gore ıse bu oran yuzde
16-17 dolavlannda)
Sorun yalnızca butçedekı bu-
vuk delık değıl Fınanaal Tı-
mes gazetesının habenne gore.
hukumet ıçınde bazı yetkılıler,
butçe gelırlennın fazla ıyımser
mıktannm, ıhtıyacın çok altın-
da tutulduğu gorüluyor Sa-
vunma Bakanı General Pavel
Graçof geçen gun basına yaptı-
ğı açıklamada 1994 butçesınde
savunmaya aynlan paym 37
tnlyon ruble olduğunu ve bu
mıktann gerçek ıhtıyacın yal-
nızca yansını karşıladığını be-
lırtü
Savunma Bakanı'nın dı-
şındakı bakanlann da harcama
hmıtlen kısıtlandığı ıçın son de-
rece kızgın olduklan soylenı-
yor
Sağlıksız sosyal düzen
Sonuçta kabul edılen gorüş,
bu butçeyle sosyal düzerun ve
uretımın sağlıklı bir temele
oturtulamayacağı
IMF'yı yardıma devam ka-
rannda etkıleyecek olan yalnız-
ca hazırlanan bütçenın ınanılır-
lığı değıl Artık Rusya'nın en
guçlu adamı kım sorusu yonel-
bulunuyor
Tek reformist bakan
Radıkal reformlann mıman
sayılan Yegor Gavdar'ın ve
Boris F>odorov'un ıstıfalan ıle
patlak veren polıtık knz
sonucunda, şu anda kabmede
gorev yapan tek reformist
bakan ozelleştırmeden sorumlu
Anatoli Çubais Başbakan Çer-
nomırdın ıle Çubais arasındakı
dıyalog ıse pamuk ıplığıne bağlı
gorunuyor
Başbakan Çernomırdın, Bo-
ns Fyodorov 'un geçen yıl butçe
açığını azaltmadakı başanlan-
nın farkinda ve ekonomıde ıs-
tıkran sağlama şansını goz
onünde bulunduracak kadar
da akıllı Bunlan gerçekleştıre-
bılmek ıçınse Batı'nın malı yar-
dımına ıhüyacı var Başbakan,
reformıstlenn temel mesajını
benımsemış durumda "Enflas-
yon çok kötü. Hiperenflasyon
ise ölüm demek."
Emlak Bankası Genel Müdürü Aydın Ayaydın'dan 'Emlakzedelere' yeni ödeme önerisi
Konutzedelere TL'ye geçiş için son şans
BÜLENTKIZANLIK
Emlak Bankası, konut
kredısınde dovızle borçlanan-
lara Turk Lırası odemeye geç-
mek ıcın son bır ımkan daha
tanıdı Emlak Bankası Genel
Muduru Aydın Ayaydın ka-
muoyunda 'Emlakzedeler'
olarak bılınen kesıme suna-
caklan olanağı bugûn bır
basın toplantısı ıle açıklaya-
cak
Emlak Bankası, 1992
yılının sonunda başlattığı ko-
nut kredısı uygulamasında
dovıze endekslı, ya da Turk
Lırası odeme olmak uzere ıkı
seçenek sunmuştu.
Kredizedeler sıkıntıda
Dovız kurlannın o gunlerde
duşuk olması nedenıyle dovı-
ze endekslı odemeyı seçenler
geçen yılın sonundan ıtıbaren
kurlardakı hızlı artış nedenıv-
le sıkmtıya duştuler Ocak
ayında getınlen Turk Lırası
odemeye geçış olanağmı "Dö-
viz bundan daha çok artmaz"
duşuncesıyle kullanmayan
kredizedeler, şubat ve mart
aylanndakı devaluasyonlar
netıcesınde tam bır açmaza
gırdıler.
Başta Ankara'dakı tuketıcı
derneğı olmak uzere. kredıze-
delenn bır araya gelerek hu-
kumet ve Emldk Bankası'na
ılettıklen talepier de gunun
ekonomik şartlanna uy-
madığı ve bankayı maddı za-
rara sokacağı gerekçesıyle ha-
>ata geçınlemedı
Emlak Bankası'nın ozellık-
ie son bır haftada dolann
anormal bır yükselış göster-
mesı üzenne başlattığı çalı-
şmalar hafta sonunda sonuç-
landı
Banka yönetımının Emlak
Bankasfnı zarara sokmaya-
cak, ancak kredı kullanan-
lann sıkmtısını haıfletecek ve
endışelennı gıderecek bır for-
mul oluşturmaya ozen goster-
dıklen gozlendı
Emlak Bankası Genel Mu-
Yuııaıı ekoııoıııisi IMF merceğindeATtNA (AA) - Avrupa Bırh-
ğı (AB) Yunanıstan'dan yenı
"kemer sıkma" onlemlen alma-
sını ısterken, IMF yetkılılennın
de yann Atına'da ıncelemelerde
• bulunacaklan bıldınldı
" AB Komısyonu Malı İşler
' Komısen Hening Cristopher,
pazartesı gunu Bruksel'de Yu-
nanıstan ekonomısı ıle ılgılı son
' raporda, sureklı artarak 'buyuk
yara* halıne geçen kamu seİcto-
' rû açığının kapatılabılmesı ıçın
' Papandreu hukumetının ek
vergıler koyması. KIT'len hızla
ozelleştırmesı ve ucretlen don-
dunnası gerektığı bıldınldı
Kemer sıkma politikası
Yunanıstan'ın onûmuzdekı
yıllarda da devam edecek "ke-
ıner sıkma" pohtıkasına ıhtıyaç
duyduğu belırtılen raporda.
Maastncht hedeflenne yakla-
şacağı yerde gıderek bu hedef-
Ierden uzaklaşan Yunanıstan
ekonomisınin durumunun
1994 yılı ıçınde ıyı olmadığı
kaydedıldj
Raporda, Yunanıstan'ın bır
tek enflasyonu aşağıya çek-
mekte başanlı olduğu kaydedı-
lırken, buna rağmen >uzde 14 4
olan enflasyonun dığer AB üye-
sı ulkelere kıyasla hala çok yuk-
sek olduğu belırtıldı
Ekonomik durum
Hukumet sozcusu Evangelos
Venizelos, AB Komısyonu'nun
raporu ıle ılgılı açıklamasında
ek ekonomık onlemler alınma-
>acağınısoyledı
Venızeios sozlenne şö^le de-
vam ettı "Ekonomimızın duru-
ımıon değerlendirmek için AB*-
deki ortaklarımızı \ a da ulusla-
rarası kuruluşları beklemevece-
ğiz. İ Ikenin ekonomik durumu-
nu biliyoruz" dedı
Öte yandan yann Atına'ya
gelerek ıkı hafta sureyle ıncele-
meler vapacak IMF heyetı ıçın
gerek ulusal ekonomı bakanlı-
ğı, gerekse Yunanıstan Merkez
Bankası'nın 'alarm' durumuna
geçınidığı oğrenıldı
90 sonıya yanıt
Yunan yetkılıler, IMFnın
enflasyonun durumu, ücret ve
kredı polıükası, tuketım hızı,
gayn safi mıllı hasıla gıbı kuçuk
buv.uk tam 90 sorusuna yann
verecekler
duru Aydın Ayaydm'ın bu-
gun açıklayacağı formüle
gore dovızle kredı kullanan-
lann aldıklan kredı tutarlan,
kredı kulladıklan gunkü
kurdan hesaplanacak
Yeni formüle göre...
Dovızle kredı kullanan-
lann odedıklen aylık taksıt-
lerle, baştan Turk Lırası kre-
dı alanlann aylık odemelen
arasındakı fark hesapla-
nacak ve dovızden Turk Lı-
rası'na geçmek ısteyenlenn
borçlanna eklenecek
Bu eklenen bolume de
aylık yuzde 5 5 TL kredı faızı
uygulanacak Daha sonra
toplam borç, Turk Lırası
odeme seçeneğındekı gıbı
vade boyunca aylık taksıtle-
re bolunecek
Bo>lece bu seceneğı kabul
eden dovıze endeksb kredı
kullanan vatandaşlar, sankı
en baştan Turk Lırası cınsın-
den kredı kullanmış gıbı ola-
caklar ve bundan sonra do-
vızde yaşanan artışlardan
endışe duymaktan kurtula-
caklar.
DÜNYA EKONOMİStNE BAKIŞ / ERGİN YILDIZOĞLU LONDRA
Herkese kendi ütopyası...?^ « ı ı ^ etroıt'te evvelkı hafta sonu top-
m ^ \ lanan 7 ler Grubu (G7) 'ış zırve-
m Msı'ne (aslında ışsızlık zırvesı
a W demek daha doğru) katılanlar,
- ^ — ^ ışçılerın eğıtılmesının gereğı
uzerınde bırsuru lafı ağızlarındageveledık-
ten sonra son gun ayaklarını yere basıp ıkı
noktada anlayış bırlığıne vardılar işsızlığe
tek çare, daha fazla serbest tıcaret ve daha
fazla esnek bır emek pazarı Boylece yıne
umutlar son 15 yıldır dunyayı kasıp kavu-
ran, 'pazarın gızlı elı her şeyı halleder, ye-
terkı bır serbest kalsın'lurunden bır lıberal
utopyaya bağlanmış oldu Demek kı, ışgu-
cunu ucret karşılığı kıralayarak yaşamını
surdurmeye çalışan genış yığınların gele-
ceğı karanlık
"Bu gün sıkıntı çek, yarın nurlu
ufuklar"
Aslında, ekonomik durgunluk başiadığı-
ndan ben basın, televızyon ve global uydu
kanallar hep bunu anlatıyor Ancak bır de
şu vaadı eklemeyı unutmuyorlar "Evet,
onumuzde sıkıntılı gunler var, ama sıze
soylenenlerı yaparsanız gelecekte butun
sorunlarınız çozulecek " Onumuze bu ha-
vuç atıldıktan sonra, tabıı bır de sopa gere-
kıyor 'Iş Zırvesı" ıle çakışmak uzere,
OECD 1995 yılına kadar Avrupa'da, 6 000
000 kışının daha ışsızler ordusuna katıla-
cağını açıklıyor, basın ABD ışçılerıne do-
nup, "Sızın sosyal haklarınız, asgarı ucretı-
nız ış guvenlığınız pek yok ama, Avrupa'-
dakı ışçılere gore şanslısmız, kolaylıkla ış
bulabılıyorsunuz" dıyor ve eklıyor, "Eğıtım
duzeyınız yukseldıkçe, kı bu konuda yenı
pro/elerımız de var, ış bulma şansınız daha
da artacak Ancak basın, bu ışlerın buyuk
çoğunluğunun, McDonald's, pızza,
fırıncılık, supermarket tezgahtarlığı gıbı ış-
ler olduğunu, butçe açığını, Clinton'ın ust
ve orta sınıflardan vergı alma vaatlerının
rafa kalktığını ıse uygun bır şekılde unutu-
verıyor Sonra basın, TV ve uydu kanalların
'mt/mtez'yorumcuları.buseferdeAvrupa'-
dakı ışçılere donup "Sızın ucretlennız, sos-
yal haklarınız ve ış guvenlığınız bu kadar
yuksek oldukça, ış olanaklarınız azalmaya
devam edecek" dıye anlatmaya başlıyor
Bu arada, G7 toplantısında, ışçılerı eğıtme,
'daha ıyı ış', 'daha hızlı buyume' turunden
formullerı belkı yanlıslıkla cıddıye alan olur
dıye daha temkmlı kose yazarları "Bu eğı-
tım, tabıı ıyı bır şey, ama ışsızlığı çozme
mantığınızın merkezınde, yenı ışcı kırala-
manın malıyetının duşurulmesının yollarını
aramanm yattığını da unutmamak gerekır"
dıye hatırlatıyorlar (Fınancıal Tımes, 16
mart)
lyi de ne kadar?
Lıberahzmın, bıze bu gun sıkıntı çekme-
mız koşuluyla, gelecekte mutluluk \ aat eden
peygamberlennın soyledığıne ınanacak
olursak, korumaalık engellennden. sosyal
yardım. programlannın yukunden, sosyal
haklann ve ış guvenlığının vatınmlan genle-
tıcı etkılennden kurtulmuş bır avuç çok
uluslu, global. mega şırketın teknolojık sınaı
ve malı gucunun getırdığı olanaklann ser-
ma>e, mal ve ışgucu dolaşımında yaratacağı
hızlanma ve tuketımın sınırsız gelışmesı sa-
yesınde ekonomik bu>oıme, refah, global
banş vb v b bızı bekliyor Pekı bu cennete
nasıl ulaşacaği7° Bu gun çekmemız ıstenen
sıkıntılar nelerdır
9
'Çok değıl, 5-6 sene çe-
kılecek, olan bu sıkıntı pek bır şey değıl
canım' dıye devam edıyor peygamberler
"Sendıkalardan, asgarı ucretten, ış guven-
lığınden vaz gececeksınız Işveren sızı ıste-
dığı zaman ısten atacak, ses cıkarmaya-
caksınız Istedığı kadar çalıştıracak, ıtıraz
etmeyecek, ışınız olduğu ıçın memnun ola-
caksınız Butce açıklarının kapanması ıçın
zengınlerden vergı almak yerıne, sızın ço-
cuk parası, sağlık yardımı, ışsızlık tazmı-
natının bır kısmının azaltılmasına, bır
kısmının da toptan kaldırılmasına ıtıraz et-
meyeceksmız Bu yetmeyınce, mega şırket
yıne de fabnkayı kapatıp, 'Uçuncu Dunya
Ulkelerı'ne, ucuz cocuk ve kadın emeğın-
den faydalanmak ıçın gıdecek, sız 'sosyal
dampıng fılan dıye sokaklara dokulmeye-
ceksınız Tum dıkkatınızı ulusal ekonomını-
zın global pazarda rekabet gucunu arttı-
rmaya vereceksınız
Hem, sızın buyuk dedelerınız de zaten
buna alışkındır Inanmıyor musunuz? Bız
hıç yalan soyler mıyız? Gıdıp Chartes Dfc-
kens'/n romanlarına bakınız
Daha cıddı, bılımsel bır kanıt ıstıyorsanız,
Friedrich Engels'/n 1845'teyazdığı 'İngılte-
re'de Işçı Sınıfı nın Durumu' kıtabını oku-
yun "
Resim, o kadar da berrak değil
"Tamam ne yapalım, bız bu sıkmtıya kat-
lanalım, barı cocuklarımız rahat etsın" de-
meye hazırlanırken aklımıza, bırden başka
şeyler gelmeye başlıyor ve resmı lyıce bu-
lanıklaştırıyor Ne mr? örneğın, 1970'ten bu
yana, her 5-6 senede bır bu ekonomı bır
durgunluğa gırıyor ve bu durgunluklar da
gıttıkçe şıddetlenıyor Bu hesapça, buyuk
bırolasılıklatam bız, buezıyetbıtıyorgalıba
dıye duşunurken, 1990'ların sonunda ya da
2000 ın başında bır başka durgunluk daha
gelecek
Ne şıddetle olacağmı kestırmek şımdıden
mumkun değıl ama tum fedakarlığm boşa
gıtmesı de pekala mumkun Ikıncısı, 1980'-
ler boyunca globalleşme arttı, sermayenın
ve malların serbest dolaşımı arttı, ulusal
ekonomılerın global duzeyde rekabet gucu
de arttıkça, rekabet şıddetlendı Her tarafta
mıllıyetçılık, yabancı duşmanlığı, faşıst ha-
reketler yukselıyor
Sonra, serbest pıyasa reformlarının
SSCB'den kalan ekonomıyı nasıl enkaza
çevırdığını, 'Soğuk Savaş"ın bıtmesınden
sonra, vaat edılen global barışın yerıne
Korfez Savaşı, Yugoslavya'nın yangın yerı-
ne donmesı, Somalı vb aklımıza gelıyor
Şımdı artık canımız fena halde sıkılmaya ve
kafamız lyıce karışmaya başlamıştır
Herkesin 'ütopyası' kendine
Kafamız karışınca da bır zamandır uze-
rınde pek durmadığımız sendıkal hak-
larımızı ve sendıkalarımızı kazanmadık mı
9
Ve son 20 yıldır sendıkaların gıtıkçe zayıfla-
ması, sendıkal haklann gerılemesı ıle bu
artan ışsızlık ve duşen ucretler arasında bır
ılışkı yok mu^ öyle ya, bırı dığerını ızlemedı
mı? Ne demışler
1
? "Herkesin ütopyası ken-
dine gerçek gozukur " Ya da "Bınnın ıhtı-
yacı otekıne utopya ' Işte boyle bır şey Ka-
famız karıştı ya bır kere, o kadar olur
ANKARA PAZARI
YAKUP KEPEJVEK
GerekçeGeçen hafta" bu koşede "Sıyasal ıstıkran sağlayacak
olan da demokratıkleşmedır Bu açıdan yerel seçımlerde
oyların gostergesı demokrası yonunde olmalıdır" denılı-
yor ve eklenıyordu "Önde gelen partılerın ıçınde yalnı-
zca SHP'nın gundemınde demokrası onemlı bır yer tutu-
yor Bu nedenle de, kanımca, demokrası yanlısı oyların
bu partıde toplanmasıyla, demokratıkleşme artı ekono-
mik ıstıkrar programı surecınm yolları açılabılır "
Anımsanacağı gıbı geçen hafta, ekonomik ıstıkrarın, sı-
yasal ıstıkrara bağımlı olduğu gerçeğınden yola çıkılarak
yukarıdakı sonuca ulaşılıyordu Bu yaklaşımın gerekçele-
rı uzerınde daha ayrıntılı durulacaktır
Genel yerel seçımlere bır duzıneden fazla partı katılı-
yor Partılerın, partı ıçı demokrasıye ne olçude sahıp ol-
duklan, partı yapıları ve ışleyışlerıne ılışkın eksıkler, bır
sıyasal kısırlık ve uretımsızlık ortamı yaratıyor Kuşkusuz
SHP de bu olumsuz yapısal surecın ıçındedır Onemlı
olan bu kısırlığın yalnız ve ancak daha demokratık bır or-
tamda aşılabıleceğı gerçeğınden yola çıkarak partılerı
değerlendırmektır
SHP, once, demokratık bır ortamın altyapısını oluşturan
temele, laıklığe kuşku bırakmayacak bır bıçımde sahıp
çıkıyor
Duşuncenın suç sayılması gıbı gunumuzde artık çok ıl-
kel kalan yasal duzenlemeler ulkemızde yururluktedır
Bu nokta gerçekten onemlıdır Duşunce suçu, Turkıye'nın
"demokrası açığının ' ve "ınsan haklann ın çığnenmesı
ayıbının" en somut gostergesıaır Buyuk partıler ıçınde,
hukumet ortağı olmasına ve ulkenın bır teror ortamından
geçıyor bulunmasına karşın, SHP'nın duşuncenın suç ol-
maktan çıkarılması ıçın uğraş vermesı, demokrası ıste-
yen kesımlerın oylarını alması ıçın yeterlı sayılmalıdır
Duşunce suçunun kaldırılması, demokrasıye gıdışın ılk
duragıdır Ne yazık kı Turkıye bu ılk durağa bıle ulaşa-
mamıştır
Gerçekte, laıklığın egemen kılınması ve duşuncenın
suç sayılmaması, tum partılerın sahıp çıkmaları gereken
anaçıkışnoktalarıdır Ulkemızde kendılerıne'7/öera/sağ
ya da merkez sağ" denılen partıler, yıllar oncesınden
başlayarak, oncelıkle demokrasının bu ıkı temel daya-
nağını benımsemış olmalıydı Ancak bu ıkılının var olduğu
bır ortamda sıyasal partılerın duşunsel ya da sınıfsal ayrı-
şmasının bır anlamı olabılır
Bu nokta doğru olmakla bırlıkte, onemle belırtılmelıdır
kı, bu ıkı ek gorev ve sıyasal ortamın bu nedenlerle çok
sıslı olması, SHPyı sosyal demokrat çızgısınden uzak-
laştırmamalıdır Var olan yerlı koşullar, sosyal demok-
rasının duşunsel ozunun yıtırılmesıne neden olmamalı-
dır
Sosyal demokrası emeğın sıyasal hareketıdır ve değı-
şen ıç ve dış koşullara bu ozunu yıtırmeden uyum sağ-
ladığı olçude başanlı olabılır Emeğıyle geçınenlerın çı-
karlarını, ozgurluk eşıtlık ve dayanışma ılkelerıne dayalı
oJarak ışleyen tam demokrası ortamında gelıştırmek sos-
yal demokrasının ozudur Açık, durust ve demokratık ku-
rallara gore ışleyen etkın bır kamu yonetımı, eğıtımde
fırsat eşıtlığı ış bulma, sağlık ve geçınecek duzeyde gelır
guvencesı veren bır toplumsal guvenlık anlayışı ve bun-
lan guvence altına alacak bır vergı duzenı, sosyal demok-
rat uygufamanın temel oğretılerıdır Bıreyın yeteneklerını
en ust duzeyde gelıştırmesını sağlamak, uretkenlığını
arttırmak, teknolojık gelışmenın getırısının daha eşıtlıkçı
dağılımı ıçın uluslararası dayanışma, sosyal demokrat
hareketın genel çızgılerını verır, "ılerıye doğru' değışımı
yakalamasınm yollarını açar '
Sosyal demokrasının demokratıkleşmeyle bırlıkte
ozumseyerek gelıştırmesı gereken de bu toplumsal oz-
dur SHP ya da bır başka sosyal demokrat partı bu ozu
yakaladığı olçude başanlı olacaktır SHP'ye oy verılme-
sının onerılmesı oncelıkle bu çerçevede değerlendırıl-
melıdır
Son olarak vurgulanması gereken, bu tur koşe yazıla-
rında, seçımler oncesmde nesnel bır değerlendırme ya-
parak bır partıye oy verılmesını onermenın yadırgan-
maması, tam tersıne bır toplumsal sorumluluk sayılması
gerektığıdır
Gelışmış demokrasılerde bu yaklaşım kuraldır ve des-
tekleyene, gelecekte yanlış gorduğunu yıne tam bır nes-
nellıkle eleştırme ışlevını ve sorumluluğunu yukler "Des-
tekleme"ûe "eleştırı hakkı"yada sorumluluğu' bırlıkte
de duşunulebılır
• • •
Halk deyımıyle 21 mart gundonumudur, yenı bır yaşam
donemının başlangıcını, yaşam ozlemının canlanmasını
ve uyanışını sımgeler Önce, Nevruz Bayramınız kutlu ol-
sun
Sonra her seçım bır toplumsal yıkanmadır, kırlerden
arınmadır Dılerızyerel seçımlerde, ınsan hakları.açıklık,
ozgurluk ve barışın ılkbaharının başlangıcı olur
Istikrar paketi
uygulamaya hüküıııet yok
• Turkıye'nın ıçınde bulunduğu ekonomik knzden
kurtulmak ıçın ıstıkrar programırun gereklılığı
tartışılırken. ıstıkrar proğramını uygula>abılecek
duzeyde bır hukumetın bulunup bulunmadığı sorunu
gundeme getınldı
Ekonomi Servisi - Turkıye"-
nın ıçınde bulunduğu knzden
ancak bır ıstıkrar programı
uygulanarak çıkıiabıleceğıne
ılışkın goruş hemen hemen
tum kamuoyunda benımse-
nırken, Ankara Ünıversıtesı
SBF oğretım uyelennden
Prof Ercan Lygur, "Türkiye'-
de bugun istikrar programı u> -
gula\abılecek kredibilitesi
yiksek bir hukumet bulunup
bulunmadığı" tartışmasını
gundeme getırdı
Prof Uygur. TOBB ta-
rafından yayımlanan Ekono-
mik Forum dergısınde yer
alan so>leşısınde. uvgluana-
cak ıstıkrar polıtıkalanndan
olumlu sonuç alınmasının,
programın karar alıcılar açısı-
ndan guvenılır olması ve uy-
gulayacılann kredıbılıtesının
yukseklığıyle mumkun olabı-
leceğını bebrttı Programın
guvenıbr ve sonuç alınıncava
kadar ınatla uygulanabılecek
bır program olduğu duşunce-
sının karar alıcılara ıletılebıl-
mesı gerektığıru savunan Uy-
gur şunlan sovledı
"Tdrkive'de uvgulanabile-
cek bir istikrar programında
karar alıcılar hukumetin aldığı
kararlara inanmıvorlarsa,
doğru karartar alınmış olsa
bile bu kararlan tı^gulavabiie-
ceklerine inanmıvorlarsa, o za-
man istikrar progranunın bû-
yüme bakunından olumlu so-
nuçlar \ermesi zordur. Türki-
je'de boyle bir programı uvgu-
İayabilecek kredibilitesi yük-
sek bir hukumet >ar mıdır?
Bence voktur. Karar alıcılar şu
andaki hukumetin doğru ka-
raıiar alabileceğine, alsa bik
uygulavabileceğine inanmıyor-
lar. Bu son zamanlardaki
tartışmalarda, ahnan karar-
ların sık sık değişrinbnesinde,
her baskı gnıbunun alınan bir
kararı bir sure sonra değiştire-
bümesınde gorulmektedir."
Prof Uygur bu yıl ocak
ayında vaşanan gelışmelenn
hukumetin guvenılırlığını bu-
yuk olçude sarstığını dd be-
lırterek, "Hatta bu güven bu-
nalunı sonucunda, sadece bu-
günku hukumetı değil, maale-
sef bundan sonra gelecek hukıi-
metleri de etkile\ecek olçude
belli eşikler aşıİmış durum-
dadır" dedı
Prof Uygur. ocak ayında
yaşanan gelışmelenn Turkı-
ye"yı "şok "turu onlemler al-
mak zorunda bıraktığını da
ıfade ederek bazı yatınmlar-
dan tumuyle vazgeçılmesı ge-
rektığıru soyledı