Katalog

12 MART1994CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DUNYADAN Kızıl Orduyarım yüzyıl sonra anavatanında Kızıl Ordu'nun atış talimlerine 30 yıi hedef olmuş ycrlerden Litvanya'da bir harabe Sovyet ordusunun Baltık devletlerinde bıraküklan oyyet ordusu Doğu Avrupa'dan çe- kilmesine çekiliyor ama arkasında korkunç bir ekolojik felaket bırakı- yor. Temizlik için gerekecek para, yüksek miktarlan buhıyor. Baltık bölgesininin yanı sıra Almanya ve Çek Cumhuriyeti'nde bulunan Sovyet hava üslenndekı atık yakıtlar. yüzeye yakın ye- raltı su kaynaklanna sızarak, suyu kirletti. Letonya'nın Tukums hava üssündeki hasan ınceleyen Dünya Bankası, temizlik projelennı finanse etmeye karar verdi. Bu arada, özel Baltık şırketı de. Tukums için bir biyolpjik antma programı haarlıyor. Şirket, pompalayabildiğı kadar yakıtı pom- paladıktan sonra toprağa bakteri koyup kalan yakıtı öyle parçalamayı düşünüyor. Daha önce gızli bölgelere girmeleri yasak olan müfettişler, çok daha şaşırtıa şeylerle de karşılaşıyor. Letonya'nın doğusundakı Zvarde kasabasında, genişçe bir alan dene- meler için aynlmıştı Bağımsızlıktan sonra Letonya'ya teslım edilen alandan geriye kir- lilik, yok olan bir orman ve 30 >ıl sonra hala patlamayan bombalar kalıyordu. Parlamento üyesi Peteris Elfers. bom- balann çıkartılmasının da bir 30 yıl sürece- gjni söyüyor. Geçen yaz yapılan ıncelcme- lerde. 364 bomba. mayın ve roket bulun- muştu. Çalışma, yalnızca ana hedefte ve yalnızca 20 cm derinlikte gerçekleştirildi. Estonya'nın kuzeydoğu sahilindekı Silla- mae askeri kasabasında ise, yüksek düzey- lerde uranyum ve radyum saptandı. Büyük bir fırtınada bu radyoaktif elernentler bü- tün bir Baltık kıyısına yayılabilir. İç kesim- lerde de yoğun düzeyde nükleer atıklara rastlandı. Geçen yaz Litvanya'da bir hava üssüne gömülmüş olan radyoaktif cihazlar, geiger sayaanın alarm vermesine yol açü. Estonya'dakı Paldiski denizaltı üssünde iki nükleer reaktör var. Askeri birliklerin gen çekılmeleriyle ilgili görüşmeler sürer- ken, Rusya, üssü bırakmayı. nükleer vakı- ttan anndırmayı kabul etmiş, gerekli temiz- liği yapmaya da söz vermişti. 600 ton sıvı atık ve iki reaktöre ne yapılacağı hala belir- sız. Estonya, temizlik süresinin 2 bın yılına kadar uzatılması önerilerine endişeyle yak- laşıyor. ABD"deki Georgetovvn Üniversitesi'nde Sovyetler'de çevre konusunda uzmanlaşan Murray Feshbach. en çok roketierde kulla- nılan. son derece zehırli, karsinojen etkisi olan ve sınirleri felce uğratabilen bir sıvı yı- kıttan endışe edıyor. Feschbach "Eldeki teknolojiler bundan kurtulmaya yeterli de- g U " d l > o r FinancialTimes Çeçenler Rus ablukasınıdeldi 1991 yılında bağımsızlığını ilan eden Çeçen Özerk Cumhuriyeti, Rusya'nın tüm baskılarına karşın Bağımsız Devletler Topluluğu'na üye olmuyor. y-kağımsızlığını 4 RUSYA JLJ ilan eden Çeçen Özerk Cumhuriyeti. Rus- ya'nın uyguladığı abluka- ya direniyor. Bağımsız Devletler Topluluğu'yla tüm köprüleri atan Çe- çenler gereksiminlerini komşu ve Müsiüman ül- kelerden sağlıyor. Dudaiyev 1991 yılında- ki seçimlerde oylann yüz- de 85'ini toplayarak bır milyon nüfuslu Çeçen Özerk Cumhunyeti'nin ilk devlet başkanı oldu. Estonya'daki Sovyet Hava Kuvvetleri'nin eski kumandanı olan Dudai- yev, amacırun, hastalık derecesinde faşistleşen Rusya'dan ülkesini koru- mak olduğunu söylüyor. Sovyetler Birliği, Çe- çenleri II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerle işbirli- ği yapmakla suçlayıp ve yaklaşık 600 bin Çeçen'i ve Inguş'u trenlere doldurarak Sibirya'- ya sürdü. Bu uzun ve zorlu yolculuk sı- rasında binlerce kişi yaşamını kaybetti. Sürgündekilerancak 1957'dealınan izin- le vatanlanna dönebildi. Bugün .baş- kenttekı soykınm anıtında yanlanlan okumak. Çeçenler'in geçmişlerini unut- madığını göstenyor: "Artık ağlamaya- cağı/; unutmayacağız; affetmeyeceğiz" Sürgün olayının tanıklanndan Sait Rahman Mtıtafabeyiç o zaman altı yaşı- nda olduğunu belirttikten sonra şöyle RUSYA <3 o GÜRCİSTAN ÇEÇEN OZERK CUMHURİYETİ 80 km Silah pazannda, parası olan herkes her türlü silahı satın alabiliyor. AFP'den Cumhuriyet'e özel Çeçen ordusunun yeni üniformalan bir defilevle tanıtıldı. devam ediyor: "Rus askerleri silah zonıy- la aiieieri mezarlıkta toplınordu. Tren va- gonlarında 18 gün geçirdik. Yaşlılar so- ğuğa ve açlığa davanamavarak öldü. Ce- setleri dışama karın üzerine atmak gere- kiyordu." Genelkurmay Başkanı Haslan Matşa- dov, Rusya'nın kendilenni tehdit ettiğini ama savaşmaya hazır olduklannı belir- tirken; Devlet Başkanı General Dudai- yev. 15-55 yaş arasındaki tüm Çeçenleri askeri eğitimden geçirmek için üç askeri okulun kapılannı ardına kadar açtı. Tam bır savaş havasının yaşanan Çeçen Özerk Cumhuriyeti açık bir silah pazan görünümünde. 50 dolara otomatik bir tabanca, 100 dolara bir suikast tüfeği, 5 milyon rubleye bır tank ahnabıliyor. Hatta bır silah tüccan 500 bin dolar karşıhğında nükleer füze getırebileceği belirtiyor! Rusya'yla tüm bağlannı koparan ve Ruslann izlerini silmeye çalışan Çeçen- ler, Kızıl Ordu'dan kalan askeri ünifor- malan bile değiştirdiler.' Yenı ünıformalar bir defı- leyle tanıtıldı ve büyük beğe-' ni kazandı. \ Çeçenler, Rusya için küçük bir sorun olmaktan çok ötede. Çünkü Çeçenler, bölgedeki Abazalar, Çer- kezler. Dağıstanlılar gibi di- ğer halklan toplayıp Rus- ya'ya ve Bağımsız Devletler Topluluğu'na karşı bir güç- bırliği oluşturmak istiyor. Dudaiyev bu konuda şöyle dıyor: "Bizi bölmek için şan- taj yapan ve zor kullanan Rusya1 ) a karşı bir Kafkas evi ve ortak bir ekonomik alan oluşturmak istijonız." Kafkasya devletlen arası- nda oluşturulacak bu birli- ğin temel öğelennden bıri de, Islam olacak. Aradan geçen bunca yıla ve Sovyet baskısı- na karşın halkın çoğunluğu hala Müsiüman. Ama kök- tcndıncilığın burada etkisi oldukça kısıtlı. Gerçekten de başkentte ne ezan sesi, ne çann sesi duyuluyor. Alkol- lü içki ve sigara satışlan ser- best. Baa lokantalarda por- \ nografık filmlergösteriliyor.ı Çeçen Özerk Cumhunye- ti'ne dıkkatle bakıldığında dinin değil ticaretin ağır bastığı gözleniyor. Kafkas- lann en hareketli pazarlan burada kurulu. Kilometre- lerce uzunluğundaki Petro- pavlovskı pazan sadece bir örnek. Türkiye'den deri eş- yalar, İtalyan ayakkabılar, Rus ilaçlan, Suudi Arabistan'dan gelen müzık setlen... 'Rus ablukasına karşın pazartarda nasıl her şey bulunabiliyor' so-' rusunun vanıtı oldukça basıt: Başkent- ten İstanbul'a, İran Körfezf ne, Pakis- tan'a kajan düzensiz tarifeli uçaklar bu pazarlan besliyor. Birçok Çeçen geçımı- nı dışandan getirdiğı mallan satarak kazanıyor. Sonuç olarak: Ruslar'ın ab- lukası sözde kalmış gözüküyor. Natalie N'ougayrede Lioeration Askeri harcamalar tüm bölgelerde düşüş gösteriyor (GSMHnın yüzdesi) 5.0 4.S 4.0 35 30 25 Dağısım geçirmekts olan ûlkefer, eski Sovyatier Svttğt harıç 2.0 Dûnya, eskı B(rW> hanç Silahsızlanmaıun ekonomîye etkisi Vazgeçilen silahların bedeli kalkınmayaîınmlanna gidiyor. _ı ı r i t ı 1980 82 84 86 88 90 92 ünyanın politik durumunda yakın geçmişte meydana ge- len değişiklıklenn, özellikle de eski Sovyetler Biriiği'nde yaşanan- lann dünya ekonomisine çok büyük etkileri oldu. Bunun sonuçlanndan biri, tüm dünyada askeri harcamalar- da kısıtlamalara gidilmesiydi. IMF'- nin yaptığı hesaplara göre askeri harcamalar. 1986 yılında gayri safı milli hasılarun yüzde 4'ünü oluşturur- ken 1992 yılında yüzde 3'e düşmüş. Askeri harcamalann azalmasının en büyük etkisi ulusal güvenliğe olsa da çok önemli ekonomik etkileri de oluyor. "Endûstri ülkelerinde" silahlanma giderlerinin gayri safı milli hasılaya oranının düşmesi kısmen, 1980'lerin ilk yansında yaşanan silahlanma yanşının tersine döndüğünü göste- rivor. Bu, özellikle tüm endûstri ülkeleri- nin silahlanma giderlerinin yansı-. ndan fazlasından sorumlu olan ABD için geçerli. Buna karşılık "diğer en- döstri üikelerinde" 1980'lerin ilk yansında silahlanma ya çok az ya da hiç görülmüyor ve 1986 yıhndan bu yana da askeri harcamalarda belirgin bir düşüş yaşanıyor. Japonya, gayri safi milli hasılasının yüzde 1 'ini oluş- turan askeri harcamalanyla, belli başlı endûstri ülkeleri arasında en küçük orana sahip ülke özelliğini taşı- yor. "Gelişmekte olan ülkeler" ve "de- ğişim geçirmekte olan ülkeler", diğer endüstn ülkelerine benzer bir grafik çiziyorlar. Gelişmekte olan ülkeler, bölge ola- rak kendi arafannda değişiklik gös- teriyorlar. Batı Yanküre, askeri har- camalannda en az kısıntıyı yapan böl- ge. Afrika'da gayri safı milli hasılaya oranla askeri harcamalarda yapılan kısıntı Batı Yanküre'dekinden daha fazla. 1986 yıhndan bu yana askeri harca- malarda görülen kısıntının nedenle- rinden biri, 80'li yıllar boyunca geliş- mekte olan ülkelerin çoğunda ve 80'- lerin sonlannda endûstri ülkelerinde görülen yetersiz büyüme. Ülkenin yö- netim tarzının da askeri harcamalan etkilediği görülüyor. Demokratik yönetimler, diğer yö- netimlere oranla silahlanma için daha az para aymyorlar. Dünyadaki gü- venlik ortamının arttınlması ve buna bağlı olarak silahlanma yardımlan- nda görülen düşüşler de askeri harca- malann azalmasında önemli rol oy- namıştır. yivekB.Arora Tamim A. Bayounü Finance Development Kültür • Sanat 245 73 831 12 00-14 00-16 15-18 30-21 00 337 01 28) 11 3ai3 30-15 30-17 30-21 15 Bevcâlu A1KA2AR Kadıkoy MODA 2 - 29 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşecek olan "10. Gençlik Günleri" için başvuru 18 Martgünü bitiyor. Bılgııçın- 0 212.248 26 53 0 216 246 06 28-9'dan Sahne Dırektörlüğü ICINDEN DALGA GECEN TIYATRO D e n i z A ş ı r ı G ü l d ü r ü Çorsamba persembe, cuma, cunx3rtesı 21 00 KIRKAMBARGECE TIYATROSU Carşamba, perşembe, cuma, cu.martesi: 24.00 Yer Kurucesme Dıvan Restauronf Karsısı | Bılel Sohi Içınden Waa GeçBi rıvolro-KurvçMme, S« 1885 Ortooyuncular Büyoğlu ' VakloramoTOÇcr}, l&ğazalan W 0 522 217 98 37 0 212 251 18 65/W 1STIKLAL CAD. NO: 140 TEL: 251 18 65-66 FAX: 244 43 27 Ferhan Şenso/un PARASIZ YAŞAMAK PAHALI [ SAU 21.00 İKühur Bdanılığı Katkıbrıytc Ferhan Şefiso/un Şü GOGOL DELİSİ CUMARTISİ 15.30 Ferhan Şensoy'un FERHANGİ ŞEYLER PAZAR 15.30 A k b a n k K ü l t ü r S a n a t E ğ ı t i m M e r k e z i A K S A N ' A T G l ' N L E R l • 16-19 M A R T '9-* SERGtLER BALKAN NACİ tSIİMYEIİ "EVSTALIATION" 9 Maıt - 9 Nısan 1994 "Soz" adlı instaUatıon, tuval üzenne akniik. kltşe ve kanşık teknıkle gerçekleştinimiş 13 buyük tuval formdan oluşmaktadır. Bu bagımsız bıçımler. galen mekanıyla yaratıcı bır ıiışkı içine gırmektedir. Sergı Pazar, Pazartest ve Bayram günleri hanç, her gün 11 00- 19 00 arası gezilebılır GÜNLÜK ETKİNLİKLER 16 MART 1994, ÇAKŞAMBA Saat; 12.50 ve 17.30 (88 dakika) "FREDASTAJRE Filmleri" V "YOV'Ll SEVER GETRICH" (tngilizce orijinal- Fransızca altyazth) 17 MART 1994, PERSEMBE Saafc 12.30 (45 dakika) Erol Pekcan'ın anısına vıdeodan buv^ık ekranda caz: "Count Basie and His Orcbestra " Saat: 18.00 "PROF. DR. METtN AND Ue OPERABALE SÖYLEŞtLERİ" I "Operaya Tiyatroculartn Katktst" (Video'dan ömekierie) 18 MART 1994, CUMA Saat: 12.30 ve 17.30 (T dakika) "FRED ASTAIRE Filmleri" VI "YOU WERENEVER LOVEIIER"(ingtUzce oHJinal-Franstzca aUyazıh) 19 MART 1994, CUMARTESÎ Saat-15.00 (108 dakika) Laser-cbsc'ten buyuk ekranda opera HVMPERDINCK "HensetveGtvtel" (FassbaenderGruberova/G. SoU) CD 1 DEN KENDİ SEÇIİKLERtNİZ Klasık muzık yapıtlanndan oluşan dıskotegımızden seçtıklerinızı aşagıda belırtılen gun ve saatlerde ozel kulaklıklarla dınleyebıÛrsıniz. Çarşamba, Persembe ve Cumartesı gunlen Saat: 13.30 -16.30 arası STÜDYO VE ATÖLYELER Resım Atöh'esınde GürolSözen Ozgun Baskı Atolyesı'nde Hale Sontaş, GülDerman Bale Scudyosu'nda "İstanbul Devlet Opera ve Balesi", "Sisypbos Bale Company " çahşntakır yapmaktarttriar. Tum etkıniikler ıçıri da\em^efer .\KSA.NATtan saglanabüır AKS.1NAT Isnklil Caddcsı 80080 Be%-ogtu İstanbul Td (0-212) 252 35 00 - 01 - 02 Fjk- 10-212) 245 12 28 AKBANK SARIYER SANAT TIYATROSU Meddah : M. Gürhan Başaran "ABBAS ileMARY1 Müzikli Gösteri Yön : Sabahattin Mutluer Her C.tesi 19.00 - Pazar 15.00 M.Karaca Tiyatrosu/Tafcsim Tel: 252 59 35 ( Gişe) I STANBUL BELEDl YESİ Ş E H İ R T İ Y A T R O L A R I CANLANAN MEKÂNUzun süredir ölmekte.olan bir kentin teatral izdüşümü NAZ ERAYDA SON OYUNLAR! Cumartesi 19:00 Ist. Sınıt M*rk KUMPANYA SAHNESİ Oçmek soh 14 I1 ' I II TAKSIM ' 235 54 57 BOSTANCI CÖSmi MIRKİZİ YIUN KOMEDİSİNİ SUNAR... 293 89 78 (3 hat) D0RMENL3İTİYATR0SU GERARO LAUZIER BEŞTEN YEDİYE Komedı2 Bdûm vcmen HaJdun Domm JACOUES DEVAL Komedıî Bölûm Yoneten IfeuıScreztı GmîiiS CJ«İ 14.00 PtERRETTE BBUNO ÇfL6fNSONBAHAR KonWll2 Bolum Yoneten Gencay Gunın 15 B« ontımk '«s«r jei fu^n* njrnta ERGENEKON CAD. NO 98 PANGALTI TEL: 241 27 37 . KULTUR BAKANL Harbıye. M Ertugrul Sahnesi (240 77 20) Turgut ÖZAKUAN RESİMLİ OSMANLI TARİHİ Yoneten ErginORBEY (8-9-10-13 Mart) • MOL1ERE TARTUFFE Turkçesı Orhan Veli KANIK Yor Jean-Luoıs Martin BARBAZ (11-12 Mart) Fatih Reşat Nuri Sahnesi (526 53 80) Kadıkoy Haldüiı Taner Sahnesı [349 04 63) Lyle KESSLEI ÇIKMAZ SOKAK ÇOCUKLARI Turkçesı Aiı NEYZI Yoneten Gencay Gurûn (8-9-10-11-12 Mart) A R. GURNEY Turkçesı Armağan ERSIN Yoneten Hakan ALT1NER (13 Mart) HaşmetZEYBEK AYRANGEVEN Yoneten HaşmetZEYBEK (8-9-10 Mart) • Musahipzade CELAL FERMANLI DELİ HAZRETLERİ YOR Engın ULUDAĞ 111-12-13 Mart) Uskudar Musahıpzade Cefal Sahnesı(333 03 97) Ergun SAV BIR BAŞKASI Yoneten Engin GÜRMEN (8-9-10-11-12-13 Mart) Gazıosmanpaşa Sahnesi (578 60 67) Yozon CANI MUJDE Yoneten RAİIM OZTEKIN ftAuz-l* ORUP VITAMİN Oemef AKBAC Rasim OZTEKlN Tulû ÇİZCEN Ccnk KORAY Sinan BENCİER llhan DAHER Cruft VİTAMlhl OZEL BAYRAM PROGRAMI C.tesi, Pazar, P.tesi: 21.15 l.l.tl.r 100.000.-TL |2S 000 TL «• Allıg «Bllullor istanbul devlet opera ve balesi Harbıye Cep Tiyatrosu (240 77 20) A.R. GURNEY AŞK MEKTUPLARI Tuıkçesı Armağan ERSIN Yoneten Hakan ALT1NER (8-10-11 Mart) OYUN GÜNLERİ '• 20 30 - Çarşamba IS 00- 20 J0 erş - Cuma. 20 30 C tesı i 5 00 20 20 Pazar " * J8 30 I5 00- C. MALAPARTE KADINLAR DA SAVAŞI YITİRDİ Turkçesı RekınTEKSOY Yoneten MacrtKOPER (11-12-13 Mart) • GİŞE Y E R L E R j BILETLER, TiYATRO GİŞELERININ YANIS/RA VAKKOROMA TAKSIM . GALERİA STRADA MAĞAZASI. KADIKOY HALDUN TANER (MERKEZ), AKSARAY IGS MAĞAZASI VEDENIZ OTOBUSLERI BOSTANCI TIINCAYOZLNEL m:\TR0 ATÖL1TSİ Yetişecek genç oyuncu adaylan aranıyor. Al'unızade Kjltur Merkezı Tel (0216) 343 44 34 '""küTtür""' Sanat ınız ıçın:ilanlar 293 89 78 (3 hat) ATATURK KULTUR MFRKF7İ' S. Prokofıev R Wogner ROMEO VE JULIET UÇAN HOLLANDALI bale 3 perde Koreogratı ALfRED ROORGUES Orkestra Sefı E15AD BAGIROV Sahneye Koyan EVtNCSUNAL/SUNAŞENEL 12 AAart, 15 30'da 16 Mart,20 00'de G Verdı NABUCCO opera 3 perde Orkestra $efı RENATO PALUMBO Sahneye Koyan MAREK GRZESINSKI 17 Mart 20 00'de • P I Çaykovski ANNA KARENİNA bale 3 perde Koreografı ANDRE PROKOVSKY Sahneye Koyon GILLES ^AAIDON Orkestra Şefı RAUF ABDULLAYEV 22 23 Mort 20 00'de lAnkara Deviet Opera ve Balesı) • F Lehar ŞEN DUL operef 3 perde Orkestra Şefı SERDAR YALC N 5ahneye Koyan AYDIN GUN 2b Mart 15 30 da romonfılt opera 3 perde Orkestra Şefı SERDAR YAIÇIN Sahneye Koyan GIAN -CARLO DEL MONACO 15 Mort 2000'de • G Puccını TURANDOT opera 3 perde Orkestra Şefı RENATO PALUMBO Sahneye Koyan YEKTA KARA 19 Mart, 15 30'do 29 Mart, 2aOO'de • G. Donızettı LUCIA Dl LAMMERMOOR opera 3 perde Orkestra Şefı ANTON MARIK Sohneye Koyan ALTAN GUNBAY 24 MART 20 OO'de BALEDE YENİ RENKLER Koreografı ve Sahneye Koyan ERDAL UĞURLU SIBEL KASAPOĞLU NIL BERKAN 18 MART, 19 00'da • B<Werfemsıldenbır oy once AJ< M 9 selerfnde salısa çıkmaktodır G T l 251 '0 23 251 56 00 M 24411 Nolu Kore Gaası kımhk kartı ve Gazı kımlık kartı ıle Emekb Sandığı kartımı kavbetnm Hükümsuzdür ZEKİDl RGİ .V Sağlık cüzdanımı yitirdım Geçersızdir. TUGRULKÜRŞAT 4KPISAR İ.Ü. tletışim Fakültesi öğrena kimliğımi yitirdim. Hükümsuzdür. ) ASEMİS KO YLTÜRK Öğrencı pasomu yitirdim. Hükümsuzdür. ÖZGÜRTOPCU RÖNESANSİNGİLTERESFNDE ISSS^ rTiT*Tji7-T TfT) Çağdaş Yavınları Turkocağı Cad 39-41 Cağaloçlu-İstanbul l l j I U V İ j E i n ÖdemeBgönderilm«