Katalog

SAYFA CUMHURIYET2 5SUBAT1994CUMARTESI KULTUR ŞİIR ATLASI CEVATÇAPAN "Yolculuğa çağn, yuvaya dönüştür şiir" OCTAVIO PAZ ŞHRLER ÇEVIREN: ALİ CENGÎZKAN 1990 Nobel Edebnat Odulunu alan Octauo Paz (d 1914) Meksıka mn onde gelen şaır \e deneme \ azarlarındandır Dedesı- nın zengın kııaphğında başla\ an edebıy at merakı onun çok genç yaşta şıır \ayım\amaya başlamasını da sağlamıştır Daha 1931 yılmda Barandal, 1933 te de Cuadernos del Valle de Mexico adlı dergılen çıkaran Paz ılk şıır kıtabı Luna Sılvestre ;; de 1933 te yayımlamıştır 1937 de İspanya Iç Sa\aşı sırasında Madrıd dekı bır yazarlar toplantısında Mıguel Hernandez LuısCemuda Ra- fael Albertı Pablo Nenıda \e Cesar Vallejo ıle tanışmış Meksıka - \ a donuşunde polıtıka\la ılgılenerek El Popular adlı ışçı gazetesıne \azılar yazmıştır 1943-45 arasında Nen York ta, 1946-51 arasında Parıs'te yaşa- van şaır bır \andan Yeats Cummıngs ve Poundun şıırlernle ılgı- lenmış bır \andan dagerçekustutu Fransız \azarlarla \akm dost- luklar kurmuştur 1968 de Meksıka hukumetının bır oğremı hare- ketınıkanlı bırbıçımdebastırışınıprotestoamatnla Hındıstan dakı bu\ukelçılık gorevınden ıstıfaeden Paz Doğıı \e Batı u\garlıklurmı en ı\ı \orumla\an çağdaş \azarlardan bırıdır Turkçe de Bozkurt Gu\enç ın çeurdığı Yalnızlık Dolambacı Meksıkalılık ruhunun tek- nolojı \e tecımselhk karşısmda yaşadıgı tehlıkelere dıkkatı çeken bır denemedır Bunun dıştnda Yay ve Ur de onun şıır konusundakı onemlıgoruş- lermı dılegetınr GûneşTaşı, Lzak Komşu ve SeçmeŞiirler Paz m Turkçe \e çe\rılmış obur şıır kıtaplarıdır Denıse Esteban ıçın Adsız sokak ınsansız sokak, akıyor yaşlı kayalann yanından o eskıl oyundan kalan zarlann yanından sonsuza değın oynayan ogelenn, durmagıt surûyor ova boyunca, her adım jeolojıden bır masal ve yıtıyor bır yansımalar tepecığınde sudan ya da kumdan değıl, zamandan Kızıl bır ağaç, sıyah çımenler, ışığın ılk şıvgmlanndakı tuz Yol sırtında taşıyor guneşı Gokyuzu yığmıştır uzaklıklan açıkça sona erecek olan bu gerçeklık ustune Bır golcuk Parlakhk fıskıyesı Her yerde gozler Saat duraksar bırkaç taş arasından kendı geçışını ızlemek ıçın Yol varmayı bıtıremez hıçbır zaman DözeiTutmayaHŞapkı Gunler kısa, saatler uzun Kıpırtısız, ızlenm adımlannı, tırmanarak kuçuk tepelennı, aşağıya ınenm havadan basamaklardan, ve yıtenm saydam kondorlarda - ama ben yokum, ve senı görmem Gunler kısa, saatler uzun Görurum ınatçı elımı, yazan yuvarlak sozcuklen sayfaya, golgemı gorurum sayfada, gorurum kendımı, saatın boş merkezıne duşerken - ama sen yoksun, ve kendımı gormem Gunler kısa, saatler uzun Zaman surukler kendını, gızlenır, dıkızler zaman gomulu, kesek kesek hava. zaman fîlızlenır, bır hava sutunu, alnımı tokatlar, gozkapaklanmı oğuşturur - ama ben yokum, ve senı gormem Gunler kısa, saatler uzun Arsalar ve kondorlar ve yankılar boyunca yururum, ellenm sana dokunur ve bırden yokolursun, gozlenne bakanm ve bırden yokolur, saat ız surer, sıler, kendı yansılannı kurar - ama sen yoksun, ve kendımı gormem Gunler kısa, saatler uzun Zamanda uyuyan bır tohum var, havada patlay an, heceien saçarak ortaya, zamanın adlannı, senınkını ve benımkını, - ama ben yokum vesenı görmem Adlar meyvalardır olgunlaşan ve duşen saatler sınırsız kendı ıçıneduşer Seslenn kararsızlığı açıklığın belırsızlıgı Başlıyor bır başka gun Bır odadır, yan avdınlık, ve ıkı beden uzanmış Kafamda >olumu yıürdım bır ovada tek başıma Saatler bıçak gıbı. agzını bıler Fakat yanıbaşımda. soluk alırsın, denne gomulu ve uzak, kıpırdamadan akarak Ulaşılmazlığını duşunurken gozlenmle dokunurum sana, ellenmle seyredenm Duşlenmız ayınr ve kan bırleştınr bızı Yurekatışlanndan bır ırmağız Gozkapaklanmızın altında olgunlaşır tohumu guneşın Dunya hâlâ gerçek değıl zaman duşunur Kesın olan bır şev \arsa ısısıdır o da tenının Soluğunda duvanm varlıgın gelgıtını Başlangıcın unutulmuş hecesını Kendı peşındeymışcesıne bu çızgı koşar kovalayarak kendını yaîay ufuklarda batı, sonsuza dek kaçkın nerde kj kendı yolunu tutar, dağılır - Nasıl kı bu çızgı bır bakjşla kaldınlır donuşturur tum harflennı saydam bır sutuna açılarak dokunulmadık ışıtılmedık, tadılmadık, ancak duşlenen bır unlu ve unsuzler çıçeğı gıbı - Bu çızgı nasıl kı yazmaktan vazgeçmez ve tamamlanmadan once kendını toplarsa akmayı bırakmadan, ama yukan Dort kavak Soluklanarak boş yuksekhklerden ve orada aşağıda ıkıye katlanıp havuza donen gokte, dordu de tek bır kavak ve yoklar aslında Gende, alevlı yapraklar öluvor -öğle sonrası sersen- ötekı kavaklar, şımdı havalet paçavralar, ara vermeksızın katmanlannı açan, ara vermeksızın hareketsız San pembeye kayar, gece kendını morda kabul ettınr Gokyuzuyle su arasında mavı ve yeşıl bır bant var Guneş ve su bıtkılen el yazısı, yayımlardan ruzgann yazdığı Bırbın ıçıne sarkıtılmış bır yansıma bu Geçışler Anın goz kırpışı Dunya bıçımmı yıtınr, bır gorunumdur, dort kavaktır, dört mor melodı Kınlgan dallar govdelere tırmanır Bır gıdım ısmım ve bırjpdım ruzgar Kıpırtısız donuk ışık Gozlenmle duyanm havadan sozler mınldandıklannı Sessızlık kosar gıder korfezı alarak gen gelır gokyuzuyle bırlıkte Gordüklenm gerçek Ağırhksız dort kavak başdonmesıne dıkıh Sabıt noktalar, bır aşağı, bır yukan koşuşturan, koşuşturur suyuna gökyuzunun ve bataklığın bır tutam, nann bır ağnyla bır karanlığa suruklenırken dunya Son ışığın yurek atışı Onbeş kuşatılmış dakıka Gaude Monet bır tekneden seyretmekte Gökyuzü kendını suya sokar, su boğulur, kavak opal bır durtuş katı değıldır bu dunya Olmakla olmamak arasında sallanır çayır, ogeler hafıfler, konturlar dumanlanır, panltılar, yansımalar, yankılar bıçımlenn ve varoluşlann parlayışı, puslan goruntulenn, tutulma Gorduğum bız oluruz Ilgım Resim: Joen Mitchell Kafamda bır ağaç buyudu, bır ağaç, ıçenye doğru Koklen damarlar, dallan sınırler, ve kanşık yapraklan, duşunceler Bakışın yakıyor onu, ve golge meyvalan kan portakallan ve yalım narlan Gun ağanyor govdenın gecesınde Orada, ıçımde kafamın ıçınde, ağaç konuşuyor Yaklaş duyuyor musun 0 Ya>arsın gozlenmın dltında bır tepecıkler ulkesmı- aşıbo>ası, parlak Suyu aranan ruzgar durdu bır yurek atışı ve fıskıyeler ulkesı Genıştır gece kadar ehmın yâeğıne tutuşturduğun Sonradan kıpırtısızlar fırlavıp kaçar bızım ıçınıızden ve dışınuzdan Gozlenmle yuttum karanlığı zamanın suyunu ıçtım Gecevı ıçtım Sonra muzığın bedenıne dokundum parmak uçlanyla ışıttım Karanlık tekneler bırlıkte demırledıler golgelerde govdelenmız uzandı genye Tınlenmız çozulmuş yuzen lambalar gecenın suiannda Sonunda gozlenm açtın Gordun benım gozlenmın gordugu kendını. ve gozlenmden kendını gordun Çayıra duşen bır meyva gıbı, havuzdakı bır taş gıbı kendı ıçıne duştun Bır gelgıt oldu ıçımde ağırhksız bır vumrukla vururum gözkapakiannın kapısına Olumum karşılaşmak ıstedı senınle, ölumum karşılaşmak ıstedı kendıyle Senın gozlenne gomulmuştum XXX XXX XXX Govdelenmız akar gecenın ovalannda Zamandırlar kendını yoran bır varlık, bır okşayışta enven ancak bıtımsızdırler de onlara dokunmak yurek atışlan ıımagındd vunmak ve sonsuz başlangıca donmektır yenılenmış olarak And vvhılst our souls negotıate there We lıke sepulchral statues lav John Donne Ve tınlenmız orda ederken pa- zarlık Defnedılmış vontular gıbı uzandık John Donne Mevdan kuçumen Dort cuzzdmlı duvar, .j susuz bır çeşme ıkı beton kanepe \e bırkac, zedelenmış dışbuddk Lzak sarsıntısı kentlı ırmaklann Devasd \e kararsız gecedonerveoner dgırbaşlı mımanyı Işıklan vdktıldr Golgelenn korfezlennde koşelerde kapı aralannda sutunlar filızlenır canlı ve hareketsız Çıftler Sanlmış ve suskun fısıltılan dokuvan1 urek atışlan sutunlan Otekı >ankurede gece dışıldır bol vesu>unmalı \ alımlanan adalar vardır gokvuzunun suiannda Muz vapraklan veş.le dondurur golgelen Uzamın ortasında bi2 hala sanlmış bırbınne soluk alan bıragacız Govdelenmız kaplıdır hece dsmaldnv Id Mınldanma >aprakldn u> kusuz çekırgeler uykusundd çayınn vıldızlar vuzuyor bır kurbaga goletınde vaz topluvor testılennı gokvuzunde gorunmez ellerle hdvd bır kapıvı dçıyor Alnının terasını veglemektedır d\ An çok genıştır dunva kuçuktur şımdı Gozlennde vıttım ben vevıtık gorurum senı benım gozlenmde vılmış Adlanmız vanık adlanmız ı,ekıp gıtmış Bız çekımsel merkezındc vız nevın' Hdreketsız çıftler bır Meksıka parkında va dd bır Asvd bdhçesınde Gunluk avıncıler kendı çeşıtlı vıldızlan dltındd Dokunuşun merdıvenınde tırmdnır ve ınenz yukdnddn aşagıva koklenn krallığı kanatlann cumhunyetı Duğümlenmış govdeler tın kıtabı'dırlar Gozler kapalı benım dokunuşum ve dılımle vazanm senın govdene dunvanın yazısını Hâla adsız bır bılgı Yeryuzunun tadı Az ışık yeterlıdır bızı ışıtmava ve koreltme>e anı vırtıhşı gıbı tohum kabının ve menırun Sonla başlangıç arasında zamansız bır an nann bır kemen kanın boşlugun uzenndekı koprü Kılıtlenmış ıkı govde vontar bır vıldınm duşmesını İznüt'te uluslararasıfotoğraf yarışması KOC\ELI(4A)- Kocach FotoğrafSanatçılan Derneğı (KASK)velzmıt Rotary Kulubu amatorveprofesyonel olarak fotograf sandtıvla ılgılenenlenn katılabıleceğı uluslararası duze>de fotografvanşması duzenledı KASK Başkanı Kemal Yuksel,sıvah-be>azverenklıbaskı daliannda gerçekleştınlecek vdnşmanın fotografsanatına venı ve ozgun eserler kazandınlmasına y onelık olduğunu so>ledı Renklıbaskıdalında 'ObjektıfımızdekıTurkıye ozeloduluvenl ceğını belırten Yuksel budalda yurtdışındanTurkıve vegelındığındeçekılmış vadavurt dışındd >aşa>an Turklenn yaşamından Turkıve >ı anımsdtan fotograflann vanşabılecegını bıldırdı Yanşmava katılacak eserler en dz 20X30. en fazla 30X40 ebadında olabılecek Son başv uru tanhının 15 nısan olarak belırlendığı uluslararası vanşmav a katılacak sanatçılar katılım odentısı olan 30 bın lıra>ı Pamukbank Izmıt Şubesı 2368019 numaralı hesaba>atıracdklar Sanatçılann eserlennı KASK Metropol Sanat Galensı P K 69 Izmıt' adresınegondermelen gerekıvor 25 nısanda sonuçlanacak >anşmada dereceve gırecek sanatçılara Dunya Fotograf KuluplenFederas>onu(FlAP)madalyaldnveçeşıtlı oduller venlecek N.C.P. y den çizgi roman yarışması fSTANBUL (L BA) - Dunyanın en uretken çızgı roman kuruluşlanndan olan Nagegatsı Comıcs Productıon (N C P (bınncıkuruluşvıldonumunedenıylebırçızgı roman >anşması duzenledı V anşmdva profesyonel veya amatorçızerlerkatıldbılecek Konunun stılın veteknık terahın serbest bırakıldıgı etkınlıkte en az dort savfahk bır eserhazırlanacak Çızgı romanın renklı ve\d sıvah-be>az olarak hazırlanmasındddvıneçızerkdrarverecek Yanşmadd bınncı oldn esert 10 mılv on lıra para odulu venlecek Eserlennengeç 25 marttanhıne kadar NCP IstıklalCaddesı Tokatlıvan Işhanı Kat 4No 34-35 Bevoğlu adresıneıletılmesı gerekıvor Saim Akçıftn Bişkek ve Almatı Konserleri Kultur Servısı - Orkestra şefı Sdim Akçıl Kırgızıstan ve Kazakıstan Kultur bakdnlıkldnnındd\ctlısı olarak lSocakta Bişkek 22ocaktdda Almatı Fılarmonı Orkestralannı vonettı MozdrtveBeethoven ın senfonılennın>erdldıgı konserlerde sandtçımız çokbuvukılgıvesevgı gordu Bişkek Ak Gazetesı nde Saım \kçıl M Nazarmdtov ımzasıvdı,ıkdnbıreleştınde Akçıl ıçın Dunvastdndartlanndd bırmuzıkçı olardkovgudolu sozler >azıldı Sdim Akçıl onumuzdekıkonsersezonunda Kırgızıstan ve Kdzdkıstdn a tekrardavet edıldı *Bir Yaz Evi'ningalası Kultur Servısı-Bakırkov BeledıveTıvatrolan Atakov Yunus Emre Kultur Merkezı nde ^ Şubat 1994 Perşembe gunupromıvervapan JaneBovvles unvazıp Levla Serddroglu nun cevınsını vaptıgı ve uzun >ıllar fngıltere de çalışmışolangençkuşdkvonetmenlenndenHuseyın Kaüraoglu nunvonettığı BırYd?E\ı ddlıovunun galasını bugunsaat 20 30 da vapacak Ovunda Sevınç ' Aktansel Nurhavat Atasov TuncavAvnur Bulent Çankçı MeralÇetınkava AvşeDemırel Baharlşık Bema Oguzutku GulOnat AvtekınOzen EdıpSanerve Fıdan Kaı lıov a Tek rol dlıv orldr Ov un uç kadının karşıbk gormeden sevgı vermelen ve verdıklen sevgının kendılenne karşı bır sılah oldrak kullanılmdsına tepkılen v e bu durumunkışılıklen uzenndekı etkılennı konu dlıv or Ov un sezon bov unca Bakırkov Beledıve Tıvdtrolan \ unus Emre Kultur Merkezı nde 27 28 Şubdt 1994 Pdzdr-Pazartesı gunlen Dcvlet Tı>atrolan Taksım Sahnesı ndesahnelenecektır Antalya'da şubat ayı etkinlikleri \NT\LV \ (\\) - \ma\\d Sandtçılar Bırlıgı mn (ANSAN) şubdt avı etkınlıklen belırlendı Galen ANSAN da 4-18 şubat tanhlen arasında Çocuk Kıtaplan Fuarı gerçekleştınletek 19 şubat cumartesı gunu açılacak ve Ankaralı bır grup çızenn katılacağı kankatur sergısı mart av ı başına kadar gezılebılecek 26 şubat cumartesı gunu ıse V erel > onetımlerveSanat konulubırşovleşıvaptlacak ANSAN Fotografevıde şubat avı bov uncadıagostenlenduzenlevecek 11 şubat cumagunu Gulten\egın AntalvaveÇevresı Çıçekler veKelebekler konuludıalannıgosterecek 18 şubat salı gunu de Y dşar Gurler ın did gostensı ızlenebılecek Ote vandan AkdenızSdnatevı n3e bu a> ıçınde dort sov leşı duzenlenecek Ydzdr Cezmı Ersoz bugun okurldn ıçın kıtaplannı ımzala\ acak v e bır sov leşn e katılacak 12 şubattakısoyleşıdeıseEmın Deger Ataturkvelaıklık uzennebırkonuşma>apacak SosvoIogŞukru Argında 19 şubdt cumartesı gunu Aşkbırdelılıkmı0 ddlısovleşıde konuşacak 26 şubat gunu duzenlenecek so\ leşıde de şaır \ ılmaz Odabaşı 90 lıvıllarveşıınmız konusunu ışlevecek Diyarbakır Devlet Tiyatrosu'nda şubat ayı oyunları Kultur Senısı - Dı>arbakır Devlet Tıyatrosu şubat ayında ov unlannı donuşumlu olarak sahnele>ecek W Shakespeare ın vazdıgı Işıl Kasapoğlu nun yonettığı Macbeth adlı ov un ıle şubdtın ılk haftası perdelennı açdrken 2 haftasında Marcel Achard ın>dzdığı Gulızar Irmak ın\onettıgı BenımleO>narmısınız adlıoyunu 3 haftasınddHıdavetSavın ınvazdığı BulentEmın Yarar ınvonettıgı Topuzlu adlı ovunuve son haftasında NazımHıkmet ınvazdığı O Coşkun Irmak ınyonettığı FerhadıicŞınn adlıovunuo>navacaktır Buo>unlarla bırlıkte her haftapazar gunlen sddt 10 00 da Sokak Kedısı Manlu adlı çocuk oyununuo>nayacak Yeşım Derman ın vazdıgı ovunu Erav Eserel vonettı