Katalog

5 ŞUBAT1994 CUMARTESİ CUMHURtYET SAYFA EKONOMI 13 Devalüasyonfiyatartışlanna yetişemedi: Toptan eşya yüzde 5.3, tüketici fıyatlan yüzde 4.4 arttı Ocak ayı enflasyomı sizi yanıltmasın r Devalüasyonu takip eden KİT zamlan, DİE hesaplamalannda şubat ayına sarktığı için, ocak enflasyonu düşük gözüktü. İmalat sanayii İJevlet sektöründe binde 9 artarken, özel sektördeki artış yüzde 4.6 oldu. r Sektör baanda en fazlafiyatartışı yüzde 14 ile enerji sektöründe oldu. ^Tüketici fiyatlanndaki en yüksek artış, yüzde 9.5 ile ev eşyası ^grubunda görüldü. Giyim ve ayakkabı grubunda binde 6 düşüş oldu. ANKARA (Cumburiyet Bûrosu) • Ocak ayı enflasyonu yanılttı. Yaşanan döviz krizi nedeniyle yapılan devalü- asyon, geçen aym sonunda özellikle KİT ürünlerinde yüksek fiyat artışlanna ne- den oldu. Ancak Devlet İstatistik Ensti- tüsü'nün enflasyon hesabında, ayın son gûnlerindekifiyatdeğişimleri bir sonraki ayın endeksine sarktığı için. geçen ayın sonunda sağanak halinde gelen zamlara rağmen ocak ayı enflasyonu düşük çıktı. DİE'nin dün açıkladığı rakamlara göre toptan eşya fiyatlannda yüzde 5.3, tüketici fiyatlannda ise 4.4 oranında artış oldu. 1993 yıhnın araLk ayında ıse toptan eşya fiyatlannda yüzde 2.9, tüketici fi- yatlannda da yüzde 3.6 oranında artış olmuştu. Kamu sektöründe imalat sa- nayii genel endeksindeki fiyat artışı bin- de 9'da kalırken, özel sektörde bu oran yüzde 4.6 oldu. Tüketici fıyatlan endeksinin ana har- carna gruplannda en fazla artış yüzde 9.5 ile ev eşyası grubunda görülürken, gi- yim ve ayakkabı grubunda binde 6'lık düşüs oiduğu belırlendı. DİE'nin açıklamasına göre, tüketici fiyatlan endeksindeki son 12 aylık fiyat artışı ortalaması yüzde 69.6'yı buldu. 12 aylık ortalamalara göredeğişim oranı ıse yüzde 66.9 olarak hesaplandı. Toptan eşya fiyatlannda 12 aylık ortalama artış yüzde 60.6 olurken, 12 aylık değişim oranı yüzde 59 düzeyinde hesaplandı. Sektör bazında en fazla fiyat artışı yüzde 14 ile enerjide yaşandı. Bunu yüzde 4.9 ile tanm, yıizde 4.8 ile de imalat sektörü izledi. Ocak ayı itibanyla son 12 aylık döneme bakıldığında ise toptan eşya fı- >aılannda sektörler itibanyla en fazla yüzde 70.7 ile tanm sektöründe artış kaydedildi. Yıllık bazda diğer sektörler- deki fiyat artışlan ise enerjide yüzde 70.1, madenrilikte yüzde 65.5 ve imalat sana>iinde yüzde 56.6 olarak belirlendi. Alt sektörler itibanyla bakıldığında ise ocak ayında en yüksek fiyat artışı enerji sektörünün kapsamında yer alan su fiyatlan yüzde 52.4 olarak saptanan artış oldu. Bunu yüzde 9.5'lik artışla imalat sanayii kapsamındaki orman ürünleri izledi. Bölgeler itibanyla da ocak ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 6.2 ile Karade- niz'de kaydedildi. Karadeniz Bölgesi'ni ise Ege ve Marmara bölgeleri yüzde 4.6 ile izliyor. DlE'nin seçilmiş baa iller iti- banyla beürlediği tüketici fıyatlan en- deksine göre, fiyat artışlannın en fazla oiduğu il yüzde 7 ile Samsun oldu. Bunu yüzde 6.9 ile Zonguldak izledi. Geçen ay tüketici fiyatlannın en az arttığı iller ise yüzde 1.2 ile Adana ve yüzde 3.3 ile Bur- sa oldu. H U L Y A G E N Ç n Mobilya için Modoko'ya gidilîr Şalgam suyu markette A algam suyu içmek için A Adana'yagitmeniz 9 gerekmiyor. Aynı lezzet ve kaliteyı yakalamak için market ve şarküterılere küçük bir ziyaret yapmanız yeterli. Metro, Migros ve Gima başta olmaküzerebütün marketlerde bulabileceğiniz şalgam sularının yarım, bir ve ıkı litrelıkşişeleri var. 20 litrelik şalgam suyu daha çok lokantalartarafından tercih ediliyor. 1980'li yıllardan bu yana şalgam suyu üretimi ve şişeleme alanında hizmet veren Ramka Gıda Sanayı dışında piyasada özbirtat, Birtat, Can ve Vıtamin markaları da var. Ayda 70ton şalgam suyu üreten Ramka GıdaSanayi, üretım ve şişeleme işlemini Avcılar'daki dolum tesislerınde gerçekleştiriyor. Ayrıca Adana ve Çukurova'da da imalathane düzeyinde hizmet veren küçük tesislerı bulunuyor. Ramka şalgam suyunun yarım litresi marketlerde 6 bin liradan satılırken, 1 litrelik şişeler 10 bin lira, 2 litrelikler 18 bın liradan alıcı buluyor. Şalgam suyu ihracatının yapıldığı ülkeler arasında ıse Almanya başta olmak üzere Fransa, Belçıka ve Hollandayer alıyor • YINİÜRÜN ABC'ye renk geldi B aşar-Colgate tarafından "farkı fiyatı "sloganıyla üretilen ABC Colormatik, renk koruyucu özel formülüyle piyasaya iddialıgirdi. 1800gramlık kutularda satışa çıkarılan ABCColormatik'in perakende satış fiyatı 80 bin lira. Tüketici ihtiyaçlarınaparalel üretimyapanABC ailesinde ABC Colormatik dışında şu ürünler yer alıyor: ABC toz, ultra, matik, ultramatik. Bulaşık deterjanlarında ise ABC'nin krem, jel ve sıvısı bulunuyor. • â â mraniyeDudullu'daki ModokoMobilyacılarSitesi I I 324mağazadanoluşuyor. 1969yılında %M MobilyacılarveDoğramacılar Kooperatifı'nin çabalarıyla temelleri atılan Modoko, 1984 yılındanbu yana hizmet veriyor Model, çeşit ve ucuzluk yönünden piyasaya alternatif oluşturan Modoko, tüketiciyecazip seçeneklersunuyor. Sıtedeki mağazalar arasında gelişen rekabetortamı, ürünlerın kalitesıni koruduğu gibi fiyatların piyasaya göre yüzde 20-30 oranında ucuz olmasını dasağlıyor. Herkeseyeuygun Yerli veyabancı markaların bir arada bulunduğu mağazalarda ürün yelpazesi oldukça geniş. Modoko'da her keseye uygun mobilya bulmak mümkün. Gül ağacından hazırlanmış Italyan tarzı yemekodasına50milyon lira fiyat biçilirken, yine gül ağacından yapılmış sade ama kullanışlı yemek odası için 20 milyon lira ödemeniz yeterli. Yatak odasında lake ve gül ağacı tercih ediliyor. Lakeyatak odaları 20-35 milyon lira arasında değişırken, gül ağacı 20-30 milyon lira arasında alıcı buluyor. Ithal salon takımlarında fiyatlar 20-50 milyon lirayken, yerli takımlardafiyatlar 15-35 milyon lira. Çocuk mobılyalarında renkli vecıvılcıvıltakımlardikkatçekiyor. Karyola, dolapveşifonyerdenoluşan bebek odası 6 milyon lira ile 9 milyon lira arasında değişiyor. Genç odalarında fiyatfar 9 ile 13 milyon lira. MobilyacılarSitesi'ndealışverişler genelde peşın parayla yapılıyor. Sonzamanlardataksıtli satışlara ağırlık veren mağazalar, yüzde 40 peşin, 6 ay taksitle ödeme sıstemini benimsemiş durumdalar. Şehre uzaklığı nedeniyle*satın alınan mallar mağaza sahipleri tarafından tüketicinın evine kadarulaştırılıyor. Şehirdışınakliyelerde isetaşıma ücretlerı tüketiciyeait oluyor. Mobılyalarınzarargörmesı "ıalinde mağazaların bakım ve onarım hizmetleri de bulunuyor. Mobilyacılar' 'markamız güvencemizdir'' diyor ama "mobılyada garanti sürecini" birtürlü başlatamıyor. Modoko'da üreticı ile tüketici arasındaki dengeleri koruyan Mobılyacılarve Doğramacılar Kooperatifi, üretimden kaynaklanan hatalarda mobilyanın değiştirilmesinisağltyor. Henüz garanti kapsamına alınmayan mobılyalarda kullanım bozukluğundan kaynaklanan zararlar ise tamıredılerek düzeltiliyor. Modoko'da yazlık ve kışlık mobilyayı bir arada bulmak mümkün. Çam ve meşe ağacından yapılmış yazlık mobılyalar, şu anda mağazaların küçük bir bölümünü işgal ediyor. Dışarının soğuğunu unutturacak kadar sıcak ve rahat olan gül, maun ve kök kaplama mobilyalar ise çoğunlukta. • Stres atan hünerii koltuk G ünlük stresten uzaklaşmak isteyenlere SemitaşfirmasınınAlmanya'danithal ettiği "President Masaj Koltuğu' 'nu öneriyoruz. Bölgesel masaj yapabılen, sırt anatomısine uygun şekıldedizaynedilmiş koltuklar, evdevebürolardakullanılabılecek estetikte. Koltuk gövdesıne yerleştirilmış sessiz motorlar, vücudun her tarafına aynı anda masaj yapabilecekdüzeyde. Omurga boyunca hareket eden silindirler ise masajda parmak ışlevi görüyor. Dijital kumanda sistemiyle masaj omurganın belli bir bölümüneyöneltilebılıyor. 118dereceden 162 dereceye kadar açılabilen koltuk arkalığının yanı sıra bacak ve ayağa masaj yapabilen vibrasyon minderı de bulunuyor. 2 stereo hoparlörlü radyo ve kasetçalarasahıp koltuk, 220 volt elektrikle çalışıyor. Derı görünüşü ve dayanıklılığına sahıp leke tutmaz ve çatlamaz yüzeyi, çelık gövde destekliyor. Toplam 48 kilo ağırlığındakı masaj koltuğu tekerleklerı sayesinde kolaycabiryerden biryere taşınabilıyor. 1 yıl garantili masaj koltuğunun peşin fiyatı ise 46 milyon lira. • IŞÇII\INE\11EI\I]NDEN ŞÜKRAN KETENCİ Döşünce Suçuna Tepki Petrol-İş Sendikası Genel Başkanı Münir Ceyian'ın 20 ay hapis cezasına çarptırılması Türk-lş, DISK ve demokratik kitle örgütlerinin başkan ve yöneticileri- nin katıldıkları bir ortak basın toplantısı ile protesto edildi. "Düşünce suç olamaz", "Yarın çok geç olacak- tır" yazılı önlükler, ağızlara takılan bandajlarla olayın ciddiyeti topluma duyurulmaya çalışıldı. Gerekli, anlamlı, ancak gecikmiş ve de önemine göre zayıf kalmış bir tepki. Sendika temsilcileri "yarın çok geç olacaktır" yazılı önlükleri, sadece toplumu uyarmak için değil, bir anlamda kendi durumlarını sergilemiş olmak için de giymiş olmalılar. Gelişme- ler, Almanya'ya Nazi iktidarmm gelişinde toplumun duyarsızlığını anlatan kara mizah niteliğindeki ünlü patrik fıkrasını anımsatıyor. Insanlar işin ciddiyetini, ancak kendi başlarına geldiğinde anladıklarında ne yazık ki iş işten geçmiş oluyor. Düşünce suçlarına karşı sendikaların başından çok daha duyarlı olmaları gerekmiyor muydu? Düşünce suçlarının haksızlığma karşı sendikaların girişimde bulunmaları için, ille de bir sendika başkanımn mah- kum mu olması beklenmeliydi? Kaldı ki Münir Cey- ian'ın yargılanması, mahkumiyeti aylar, yıllaröncesi- ne dayanıyor. Ancak karar kesinlik kazandıktan, yu- murta kapıya dayandıktan sonra bir tepki ö'rgütleni- yor. O da gelınen noktada Münir Ceyian'ın sorununu çözecek etkinlikten çok uzak. • • • Çok ayıp ve acı bir gerçek, ancak dünya sendi- kacılık hareketinin kendi dinamizmi içinde bu olaya tepkisi, duyarlılığı bizdekinden fazla olacak. Bir sen- dika genel başkanımn düşünce suçundan ötürü mah- kumiyeti uluslararası platformda Türkiye aleyhine et- kili bir biçimde kullanılacak. Türkiye bir kez daha ka- ralanacak. Türkiye'nin çağdaş demokrasiden uzak oluşunun önemlı bir kanıtı olarak kullanılacak. Sendikacılık hareketinin içinde bulunduğu çökü- şün, aymazlığın Münir Ceylan olayından başka yeni birçok olayı daha yaşanıyor. Örneğin belediye işçileri aptalca bir kısır döngünün içinde Türk-İş-DİSK ve Be- lediye-İş - Genel-lş çatışrnasında toplusözleşme hak- larının yanmasına tepki gostermişler. Yetki kavgası- na son verilmesini, işyerlerinde referandum yapı- Imasını istemişler. 12 Eylül sonrasında Türk-iş ve üyesi sendikalar yasa ile tek kalmanın lüksünü çok kötü bir mirasyedilik olarak kullandılar. Işçi kendi- lerine "zorunlu" olunca, isçi sendikası kimliğini yok edecek kadar derin bir yozlaşmanın, batağın içinde boğuldular. • • • Şimdi DlSK'in ve üyesi sendikaların varlığından öd- leri kopuyor. İşçi tabanın kendilerinden kaçacağı kaygısı içinde, yasa zorlaması ile toplu pazarlık hakkını kullanabilen tek sendikalar olarak kalma adı- na her şeyi göze alıyorlar. Yarısından çok daha fazlası sahte oiduğu herkesçe bilinen resmi istatistiklerle, sahte baraj aşmış olma yetkileri ile ayakta durabileceklerini sanıyorlar. Türki- ye ve Türkiye'deki sendikal haklar ve özgürlükler için bir utanç belgesi haline gelen çifte barajların kalk- masına razı olamıyorlar. Üstüne üstlük, kendi üyelerinin önemli bir çoğunluğu gerçek değilken, DİSK'e bağlı sendikaların yetkilerine itiraz ederek yargı yolu ile sistemi ve toplu pazarlık hakkının kullanılmasını kilitliyorlar. DİSK'e zarar verirken, en çok işçilere olmak üzere aslında Türk sendikacılık hareketine, sendikal haklara ve demokrasiye zarar veriyorlar. Türk sendikacılık hareketi ne zaman içinde bulun- duğu bu aymazlıktan kurtulacak. Yoksa yozlaşmış li- der kadroların iktidarı adına, ille de bir dağılma, çö- küş süreci mi yaşanıp ancak ondan sonra mı akıliar başlara toplanmaya çalışılacak? Sanayi Odaları Konsey Toplantısı • Ekonomi Servtsi-Türki ye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Ticaret ve Sanayi Odalan Konsey Toplanüsı bugün Sapanca Vakıf Otel'de yapılıyor. TOBB Başkanı Yalım Erez'in kaülacağı konsey toplantısına Başbakan Tansu Çiller'in de katılması bekleniyor. TURMOB Başkanlar Kurulu • Ekonomi Servısi-Türkiye Serbest Muhasebeciler Malı Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odalan Birliği (TÜRMOB) bugün Gaziantep'te toplanıyor. Türkiye'nin içinde bulunduğu sorunlâr ve çözüm vollannın mesleki bakış açısının tartışılacağı toplantıda vergi yasalannda ve Sosyal Sigortalar Kurumu'nun mevzuatında yapılan değişikJere de değirulecek. ŞİRKETLERDEN •INTERBANK Jnterbankın biryan kuruluşu olan înterlease. 1992 yıhnda 124 milyar lira olan net satışlannı 1993 yılında yüzde 322 artışla 524 milyar lira olarak gerçekleştirdi. Jâ BEMEK SİGORTA 3-6 şubat tarihleri arasında İstanbul Hilton Exhibition Center'da düzenlenen 8'inci İstanbul Uluslararası Ambalaj ve Gıda fşlem Makineleri, Ambalaj Malzemeleri ve Ambalaj Baskı Teknikleri Endüstriyel Fuan'nı teminat altına alındı. • KÖRFEZBAıNK 1993 bilançosunu 504 milyar lira net karla kapattı. Özsermaye karlılıânda geçen yıl yüzde 223'e ulaşan Körfezbank'ın, toplam aktifleri ise 1992 yılına göreyüzde 140'lık artışla 2.7 trilyon liraya yükseldi. Merkez Bankası Baskanlığı tecriîbesine gü>en duyduğu d Merkez Bankis'ıım ş getiıilmesiııi îstanbu), T a n s u Hanım'a empoze ediyor. T U G S A Ş ' I N K I R K I N C I Y I L I N D A U R E T İ M V E S A T I Ş R E K O R U . . . ÂTUGSAŞ ( Türkiye Gübre Sanayi A. Ş.) Konya Devlet Karayolu No: 70 Ankara Tel: (31 2) 21 2 60 80 îş çevrelerinin adayı Zekeriya Yıldınm'a Demirel de sıeak bakıvor • Üst düzey bir yetkili, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşar Vekili Osman Ünsal"ın. rencide edilmeden görevden nasıl ahnacağının ve yerine Gazi Erçel gibi bir ismin getirilmesinin yüksek sesle konuşulur olduğunu söyledi. ANKARA (Ciimhuriyet Bü- T^Z j • ~. rosu) - Merkez Bankası Baş- Guven duyulan ISIIH kanl.ğı;na getirilecek isim üze- Zekeriya Yüdırım, özd sektö- nndekı spekülasyonlar sürü- î yor. Ust düzey bır yetkıh. Zekenya YıMınni a bu gorevın onenfmesı ile ılgıh olarak şunla- nsovledi: "İstanbul'daki iş çevrderi, Bunurda da >ctinmi>orlar, çivi- hatta Çiller'i başbakanlık koltu- sinden çıkmış gibi görünen eko- ğuna getiren çe^reler. Başba- nominin yeniden orurtulabilmesi kandan umudu kesmiş durum- için Osman Ünsal'ın Hazine'nin dalar. Alternatif araytşına girdi- başından alınması, buraya Gazi ler. Tabü yerel seçimlere 50 gün Erçel gibi bir ismin getirilmesi. kaia aiternarifi bulup çıkarmak Başbakanlık Mûsteşarlığı'na da o kadar kolay değil. Bu aynı za- Yavuz Canevi'nin atanmasmı is- manda Türkiye için iflas bayra- rijoriar. ğmm çekilmesi anlamına gelir. — Bumın yerine hükümerj hiç ol- Çiller'e dikte ettirildi mazsa sedtn sonrasına salimen çıkannajıın yoUannı bulmak la- Başbakan Tansu ÇiUer bu zmı. recek? Göreceğiz. Ancak dunı- mun çok ciddi olduğu- nun farkında. Kendisi- ne dikte ettirilen bu formülü kabul ermek durumunda kalacak- ttr." Aynı yetkili, söz ko- nusu formülün uypı- lanması üzerinde is- tanbul iş çevrelerinin Cumhurbaşkanı Sö- leyman Demirel nez- dinde girişimlerde de bulunduklannı belir- terek "Demirel de bu formülün uygutannM- sını istiyor. Hatta Os- man Unsal rencide Saracoğlu konuşacak ANKARA (AA)- Eski Merkez Ban- kası Başkanı Rüşdü Saracoğlu, 10 şubat tarihinde Ankara'- da vereceği konfe- ransta finans sektö- ründeki gelişmeleri değerlendirecek. Ekonomi Muhabirleri Derneği ile Banka Uzmanlan DerneğTnin ortak- laşa düzenlendiği konferanslar dizisinin ilk konuğu, Saracoğlu olacak. Saracoğ- lu'nun "Finans Sektöründeki Gelişme- ler ve 1994'e Bakış" konulu konferansı lOşubatta Vakıfbank toplantı salonun- da saat 14.30'da başlayacak. edilmeden nasıl görev- den kaydınlır?' arayışı yüksek sesle konuşulur oWu"dedi.