Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
5 ŞUBAT1994 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER 11
UzaydaJapon
rokefl
• TANEGAŞHIMA (AA) -
Tamanıı Japon yapırru olan
ilk roket uzaya fırlatıldı.
Tanegaşhima Uzay
Merkezi'nden fırlatılan H-II
roketı, ısı ve basınç ölçecek
bir deney aracını laşıyor.
Daha önce fırlatjian Japon
roketlerinde. kısmen
Amerikan teknolojısı
kullanılmıştı. Buroketin
başanyia firlatılması,
Japonya'nın uzay teknolojisi
alanında önemJi bir hamJe
yaptığını göstergesı olarak
değerlendiriliyor.
Kfzilderîlîter ile
hükûmet uztaşü
• SAN CRISTOBAL (AA) -
Meksika'daki isyancı
yerliler, hükümetin. lampon
bölgeler oluşturulması
önerisini kabul ettiler.
Zapalista Ulusal Kurtuluş
Ordusunun Marcos kodadlı
bir yetkilisi tarafından
yapılan açıklamada,
güneydeki Chıapas
eyaletindeyeralaniki
köydebulunan
isyancılann. denetimin
Kızılhaç tarafından
devralınmasıyla birü'ktebu
köylerden çekilecekleri
bildirildi.
İngilizdiplomat
tutuklandı
• LONDRA (AA)-
Yemen'de görevlı bir İngiliz
diplomat, zimmetine para
geçirdiği iddiasıyla
Londra'da tutuklandı.
Yemen'deki İngiltere
Büyükelçiliği'nde ikinci katip
olarak görev yapan Gerald
Ryan, izinli olarak
bulunduğu Londra'daki
evinde Scotland Yard'ın
uluslararası ve organize suç
masası dedektiflerince
tutuklandı.
Jipinovski
blöfyapıyor
• PARİS (Cınnhurivet)-
Fransa'nın önde gelen
bilimsel dergılerinden Science
et Vie, Rusv a'nın aşın sağa
siyaset adamlanndan
VladimirJirinovslci'nin,
Moskova'nın "dünyanınen
mükemmel silahına" sahip
olduğu iddiasını "blöfveya
abartToJarak değerlendırdi.
Söz konusu silah hakkında
yalnızca adının Elıpton
olduğunun bilindığini
kaydeden dergi,
Jirinovski'nin "Bu silaha 21.
yüzyıldabirtek Rusya'nın
sahip olacağmTöne
sûrdüğünü belirtti. Science et
Vie. bu tür silahllann
•'nükleerolmadığıru. fakat
dünyayı yok edebileceğmi"
söyleyen Jirinovski'nin,
bunlara karşı "hiçbir
savunma irakanı
bulunmadıgı"' tehdidini
savurduğunu ifade etti.
Şimdiyedeğin yapılmışçeşitli
araşurmalan gözden geçiren
dergi, aynca ünlü İngiliz
Jane's Defence Weekly
dergisi başyazan Paul
Beaver'in, Jirinovski ile Rus
askeri çevreleri ve savunma
sanayii sorumlulanyla yakın
iüşkileri bulunduğuna dikkat
çekti.
Saraybosna'da
7ölü
• Dış Haberter Servisi-
Sarav bosna'nın Dobrinya
banli'yösündeinsani yardım
kuyruğuna düşen ikj top
mermisi. 7 kişinin ölümüne 17
kişinin de yaralanmasına yol
açtı. Saraybosna radyosu. 17
yaralının durumunun ağır
olduğunu bildirdi.
Bu arada Bosna lideri Alıa
İzzetbegoviç. ülkesinin silah
üretimınin yanı sıra "çeşitli
kanallarla" silah ithal ettiğini
bildirdi. BuithaliBM
ambargosuna karşın bir
"hak" olarak niteleyen
İzzetbegoviç. Bosna'ya silah
ambargosunun hukuki
açıdan savunulamayacağını
belirtti.
Öteyandan BM Güvenlik
Konseyi. Hırvatistan'ı Bosna
Hersek topraklanna ağır
silahlarla donaülmış ordu
birlikleri soktuğu gerekçesiyle
uyanrken Hırvatistan bir
ambargodurumunda savaşı
yayma tehdidınde buJundu.
Yeni kurulan "cemiyet", Ermenilere karşı silahlı mücadele verecek
Bakü'de aııti TaşnakörgütDış Haberler Servisi - Azerbaycan'da
hükümetin yanında Ermeni yayılmacı-
lığına karşı silahlı mücadele vermek
amacıyla bir dernek kuruldu.
Bakü'de ilk toplantısını yaptıktan
sonra bir bildiri yayımlayan "Anti Taş-
naksütyun Cemiyeti". amaçlannı şöyle
sıraladı:
"Asıl amacımız, faşist ideoloji >e katı
Ermeni miünetçiüğini esas alarak Türk-
İsiam halklarma karşı gaddar uygulama-
larla soykınm yapan Ermeni Taşnak
Parrisi ile hukuki ve silahlı mücadele > ap-
mak, Ermeni terörü ile mücadele etmek-
tir. Yüz ytldan fazia bir süredir Ermeni-
ler, Azerbaycan halkına karşı soykınm
politikası yüriitmektedirler. Her fırsatı
değerlendiren Ermeniler masum, sa-
vunmasız yüz binlerce Azerbaycanlıyı
vahşi yöntemlerle >ok etmekte >e toprak-
ianmızı tarihi sürec içinde işgale devam
etmektedirler.
Anti Taşnaksütyun hareketi, yüz > ıldır
devam eden bu fanatik Ermeni vahşetine
ve soykırımına karşı durma kararı almış-
tır." Açıklamada. dernek merkezinin
Bakü'de olduğu vetümülke çapındaör-
gütlenmeye başladığı belirtildi.
Kaiıcı dostluk
Öte yandan Azerbaycan Dışişleri Ba-
kanı Hasan Hasanov, Cumhurbaşkanı
Haydar Aliyet'in 8 şubatta Türkiye'ye
yapacağı ziyarete büyük önem verdikle-
nni belirterek "Bu ziyaret sırasında kalı-
cı ve işleyen anlaşmalar vapmak istiyo-
ruz" dedi.
Hasan Hasanov. kendilerinden önce-
kı yönetimin 1992 yılında Türkiye ile
bazı anlaşmalar yaptığını. ancak ikti-
darda kaldığı süre içinde bu anlaşmala-
nn hiçbirini hayata geciremediğjni söy-
ledi. Hasanov. şöyle konuştu:
"Bu ziyaret sırasında yeni fikiıier orta-
va koymak, yeni anlaşmalar vapmak is-
tiyoruz. Azerbaycan ve Türkiye arasında
kredi açılması konusu çok konuşuluyor,
ama bu krediler hiçbir zaman somut bir
uygulamaya kavuşmadı. Artık havanda
su dövmek istemiyoruz. Gerçekçi ve işle-
yen ekonomik ilişkiler kurmak istivo-
ruz."
Türk zirvesini yapacağız
Hasanov, iptal edılen Türk zirvesinin
Bakü'de yapılması için diplomatik gıri-
şımlerini sürdürdüklerini de bildirdi.
"Dünyanuı hiçbir devleri Azerbaycan'-
HI Türk devletleri ile olan kardeşliğjni
ayıramaz" diyen Hasanov, Türkiye.
Azerbaycan. Kazakistan, Kırgızistan,
Türkmenistan ve Özbekistan'ın aynı ır-
ka. aynı dile ve aynı dıne mensup olduk-
lannı anlattı.
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Hasa-
nov, Ermenistan'ın Azerbaycan top-
raklannın yüzde 30'una yakınını işgal
altında tuttuğunu ve Dağlık Karabağ'ı
da "Hukuki statüye sahip bir Ermeni
cumhuriyeri" olarak karşılanna çıkar-
maya çalıştığını belirtti.
Rusya'nın Dağlık Karabağ sorunun-
daki arabuluculuğunun doğal karşılan-
ması gerektiğini öne süren Hasanov,
sözlerini şöyle sürdürdü:
"Aliyev ile Petrosyan, Aşkabat'ta,
Moskova'da defalarca göriiştüler. Bun-
ların hiçbiri müzakere niteüği taşunıyor-
du. Moskova'da yapılması planlanan
Yeltsin-Aliyev-Petrosyan görüşmesine
Ermenistan katılmak istemedi. Dağlık
Karabağ'daki Ermeni yönetimini bizimle
muhatap kılmaya çalıştılar. Halbuki bi-
rim gibi dünya kamuoyu da biliyordu ki
Dağlık Karabağ'ı işgal eden ve halen
Azerbaycan'ın işgal alttndaki toprakları-
nın yüzde 30'unu askeri güçle elinde tu-
tan Ermenilerdir."
TÜRKİYE - İRAN - SURİYE ÜÇLÜ ZİRVESİ BUGÜN BAŞLIYOR
Gündemin
ilk maddesi
K.Irak
Dış Haberler Servisi - Türki-
ye. İran ve Suriye arasındaki
gecikmeli üçlü toplanü dün İs-
tanbul'da yüksek memurlar
düzeyinde başladı.
Dışişleri Bakanı Hikmet Çe-
tin. fran Dışişleri Bakanı Ali
Ekber Velayeti ve Suriye Dışiş-
leri Bakanı Fanık EI Şara ara-
sında bugün gerçekleştirilecek
olan üçlü zirveye hazırhk ama-
cıyla yapılan toplanüda, Irakın
toprak bütünlüğünün mutlaka
korunması yönündeki kararlı-
lık vurgulandı.
Svvissotel'de yapılan toplan-
tıya. Türkiye Dışişleri Bakanlı-
ğı Siyasi fşler Müsteşar Yar-
dımcısı Bilgin Lnan başkanlı-
ğındaki bir heyetle katıldı.
Dışişleri Bakanbğı Sözcü Yar-
dımcısı Ferhat Ataman toplantı
sonrası yaptığı açıklamada.
toplantıda gündemin ana mad-
desini Irak'ın toprak bütünlüğü
konusunun oluşturduğunu
söyledi. Ataman, toplantıda
yalnızca Kuzey Irak'taki fiili
durumunelealındığını. terörve
su sorunu konulannın günde-
me gelmediğini açıkladı.
Dışişlen Bakaru Hikmet Çe-
tin, bugün gerçekleşünlecek
üçlü ioplantınm yanı sıra, İranlı
PKK ile mücadele
Iran
kîlitülke
HALUK GERAY
ANKARA - Türkiye'nin
PKK ile yaptığı mücadelede,
İran kilit ülke durumunda.
PKK'nın Kuzey Irak'ta kamp
yeri olarak Zeli'yi seçmekle
oluşturduğu "diplomasi". An-
kara-Tahran arasında gecen
aylarda teröre karşı işbirliği ka-
ran ahnmasıyla iflasetti.
Türkjye, bu gelişmenin sonu-
cu olarak, gecen hafta İran-
Türkıye-Irak sınınnın neredey-
se "sıfır noktasında" bulunan
Zeli Kampı'ru bombalamayı
gözealabildi.
Bombalamanın İran'da can
ve mal kaybına neden olduğu-
na ilişkin raporun hükümete
sunulduğu, tazminat ödenmesi
için "siyasi" düzeyde karar alı-
nacağı bildirildi.
Bombalamanın ardından
İran'dan gelen tepkilerse, bu ül-
kenin iç siyasi gelişmeleriyle
yakından ilgiliydı. Cumhurbaş-
kanı Haşüni Rafsancani ile Dı-
şişleri Bakanı Ali Ekber V'eJa-
yeti'nin oluşturduğu ılımlı ka-
natla, "moUalar" olarak ad-
landınlan Türkiye'ye karşı sert-
lik yanlısı kanadın arasındaki
mücadele sürüyor.
Rafsancani'ye yapılan sui-
kast girişimi ve son günlerde ül-
kenin bazı yerlerinde Sünni
gruplann gösterileri, İran'daki
iç siyasi durumun hassashğını
gösteriyor.
İddialar kabul edildi
İran'm,kendi vatandaşlannın
bombalamadan zarar gördüğü
iddiasmdan sonra bölgeyegiden
Türk heyetinin, "zararm tazmin
edileceğini" acıklayarak
Tahran'ın iddialannı kabul et-
mesi. 'İddialar üzerine inatlaş-
maktansa, iddialan kabul ettne-
nin" diplomatik olarak daha uy-
gun olduğu değerlendirmesinden
kaynaklandı. Dışişleri Bakanı
HüunetÇetinDünya Ekonomik
ForumuiçinbulunduğuDavos'-
ta, heyet henüz Urumiye'ye
gitmeden. iddialan kabul
etmişti.
Heyetin tutanağı. hükümete
sunulacak. Bakanlar Kurulu'-
nun. büyük birolasılıkla. "siya-
si bir kararla" tazminat öden-
mesine karar vermesi beklenı-
yor.
Hikmet Çetin. Suriye ile tran dışişleri bakanları. Faruk el Şara (sağda) ve Ali Ekber Velayeti onuruna dün gece bir yemek verdi.
ve Suriyeli meslektaşlan ile ikılı
görüşmelerde de bulunacak.
İkili görüşmeler
Hikmet Çetinın Suriye Dı-
şişleri Bakanı Faruk El Şara ile
yapması planlanan görüşmede.
su sorunu ve Şam yönetiminin
PKK'ya karşı izlemekte olduğu
tutumun gündeme gelmesi bek-
lenıyor. Dışişlen Bakanlığı yet-
kilılen. su konusu ile PKK ara-
sında bâğlantı kurulmayacağı-
nı ve Şam'a karşı su kozunun
kullanılmayacağını belirtirken.
Suriye tarafının Ankara'ya kar-
şı yeni bir koz öne sürmesi bck-
leniyor. Dışişleri çevrelerinden
alınan bilgiye göre. Şam yöneti-
mine karşı mücadele eden Müs-
lüman Kardeşler örgütünün
Türkiye sınınndan Suriye top-
raklanna sızdığını iddia eden
Şam, görüşmelerde bunu Tür-
kiye'ye karşı koz olarak kullan-
maya hazırİanıyor.
Dışişleri Bakanı Çetın'in
İranlı meslektaşı Ali Ekber Ve-
layeti ile yapacağı ikili görüş-
mede ise. Türk Silahlı Kuvvet-
leri'nin İran-Irak sınınnda yer
alan PKK kampı Zeli'ye yaptı-
ğı harekatın gündeme gelmesi
beklenıyor. Tahran'ın, harekat
sırasında İran topraklanndaki
köylenn de zarar gördüğü ve
operasyon sırasında 9 İranlının
öldüğü yolundaki şikayetini
Ankaranın olumlu karşılaya-
rak İran'a taaninat ödeme İca-
ran alması. Türkiye-İran gö-
rüşmesindeki olası püruzleri
ortadan kaldırmışdurumda.
GENÇLER
BtZE RATILIN!
BtZE KATILIN KJ
* ONURLU BtR MESLECE,
• CÜVENLİ BİR CELECECE,
SAHİP OLUN.
*UZMAN ERBAŞ ALIM İŞLEMLERİ DEVAMLI YAPILMAKTADIRr
KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞINA KOMANDO BİRLİKLERINDEUZMAN ERBAŞ
OLARAKİSTİHDAMEDİLMEK LZEREKOMANDO PERSONEÜ ALINACAKTIR.
ADAVLARDA ARAMLACAK N'İTELİKI.ER:
- En az ORTAOKUL mezunu olmak.
- İLKOKL'Lmezunlan için askerligini KOMANDO olarak »aprmş \e askerligi esnasında başan belgesi almış olmak.
- Halen çavuş. onbaşı veya eroiarak a.sker]ik hizmeiini yapmaiu olmak veya terhis tarihi iizerinden 3(İ'ç) yıidan fazla süre
geçmemiş olmak.
- Yapıhcak miilakat ve suıavlarda başanlı olmak.
- Halen görevde olanlar için uygun nitelik belgesi almış olmak.
- Askeri hastanelerin birinden "Uzman Erbaş olur" kayıtlı sağJık raporu almış olmak.
- Yapılacak güvenlik soruşturmasından olumlu sonuç almak.
ALfMf V'APILACAK BRANŞ VE İHTİSASLAR:
A. Komando Birliklerine:
1. Askerlik yükümlülüğünii olağanüstü hal bölgesinde veva dışında komando olarak yapmış veya yapmakta olanlar.
2. Askerligini olağanüsrti hal böigesinde yapmış veya yapmakta olanlardan operasyonîara katılmış ve belge aJrnış olanlar.
3. Geçici olarak olağarıüstü hal bölgesinde görev yapmış, oparasyoniara katılarak belge almış olanlar.
4. Sınır ötesi harekata kaüJarak belge almış olanlar.
5. Yukandaki nitelikJerden birine sahip en az ilkoku! mezunu ve komando ihtisaslı olanlar.
B. Diger Sınıflar:
Piyade, Tank, Top, IstMam, Muhabere, Ulaştırma, Levazım, Ordudonaıım \e Kara Havacıhğı sımflanna en az onaokul
mezunlannın dalia önce iian edilen esaslar dahilmde alımlanna devsm edilmektedır.
MÜRACAAT İÇİN İSTFNEN BELGELER:
- Dilekçe (Hangi sınıf ve branş için uzman erbaş olmak istediğini belinen).
- Nüfus cıizdanı sureıi.
- Adli sicil raporu (Cumhuriyet Savcılığından/ terhis olanlar için).
- En son dunımununu gösterir 4.5x6 ebatiı 9 adet fotoğraf.
- ilkoku! mezunian için başan belgesi (Askerlik hizmeti esnasında almış olduğu takdir, teşekkür, operasyona kaölma veya sınjröte
si harekata katıldığına dair belgelerden herhangi biri).
IVHiRACAATI.AR:
- Uzman erbaş aJım işlemleri SUREKLİ bir uygulamaya dönüşrüriilmüşrür.
- Askerlik hizmeüniyapmışplanlarK.K.EfilTÎM KONH'TANI IĞl MAMAK/ ANKARAadresine HER AN ŞAHSEN
VEYA POSTA İLE MÜRACAATedebileceklerdir.
SAHİP OLACACIMZ D J C E R HAK VE AVANTAJLAR :
* İyi bir gelir,
* Lojman hakkı ve)^ iojman tazminaü,
* Ordu Pazanndan yararianma.
* Bedeli mukabilinde zaü tabanca edinebüme ve taşryabüme.
* 20 sene hizmet edip 25 sene üzerinden emekli olabilme.
* Askeri hastanelerden ve çeşiüi saglık hizmeüerinden yararianma (Siz, eşiniz, çocuMannız ve baionalda
yükümlü oldugunuz kişiler),
* Sözleşme süresini bitirip a)TiImak isteyen ya da kendi kusuru olmaksızın hizmet süresinin uzatılma-
ması nedeniyle ajT.lanlara ikramiye,
* Çahşılan sürenin diğer sigorta kurumJarına (S.S.K., BAĞKUR) aktanlabilme imkaru.
BÎZE KATILMAK İÇİN ACELE EDİN !
POLITİKADA
SORU1NLAR
ERGUN BALCI
Kuzey İPlanda'nın Oyküsü
IRA'nın siyasi kolu Sinn Fein'in lideri Gerry Adams'ın
ABD'ye gitmesi üzerine Kuzey İrlanda yine dünya bası-
nının gündemine girdi. Aslında Kuzey İrlanda sorunu hiç-
bir zaman gündemden çıkmış değil. IRA'nın (Kuzey İrlan-
da Cumhuriyetçi Ordusu) şiddet eylemleri, Kuzey Irlan-
da'da (ULSTER) Katolik-Protestan çatışması yıllardır ga-
zetelerde okumaya alıştığımız, hatta zaman zaman kanı-
ksadığımız haberler arasında.
Kuzey Irlanda'daki Katolik-Protestan çatışması genel-
likle din sürtüşmesi şeklinde nitelenir. Oysa sürtüşme
özünde sınıfsal niteliktedir. Ülkede nüfusun yaklaşık %
30'unu oluşturan Katolik azınlık, ikinci sınıf vatandaş du-
rumundadır. Tüm sosyal ve ekonomik ayrıcalıklar, İngiliz
asıllı Protestan çoğunluğun ellerinde toplanmıştır.
IRA ve Katolikler, Güney İrlanda Cumhuriyeti ile birleş-
mek istiyor. Londra ise çoğunluktaki Protestanlar'ın İngil-
tere'den ayrılmak istemediği gerekçesi ile bu talebi red-
dediyor.
Ancak bu görüntünün altında Kuzey irlanda sorununun
özüne inebilmek için daha gerilere gitmek gerekiyor.
• • •
Yıl 1916. Günlerden 24 nisan. Bu tarih, irlanda'nın yüz-
yıllar süren İngiliz egemenliğine karşı ayaklandığı gün-
dür. Ingilizler, Trlanda'yı 12. yüzyılda işgal etmişler, bun-
dan sonra 700 yıl ayaklanma ve fngiltere'nin kanlı misille-
meleri ile geçmiştir.
1914'te 1. Dünya Savaşı patlak verdiğinde Irlandalı mil-
liyetçiler ayaklanma için uygun zamanın geldiğine
inanmışlardı. Alman orduları cephede bastırıyordu;
Londra'nın başı dertte idi. Bağımsızlık savaşı için koşullar
uygundu. Ayaklanma günü olarak 24 Nisan 1916 tarihi
saptandı. Ayaklanmanın lideri ise Dublin'de bir tütüncü
dükkanımn sahibi olan 58 yaşındaki çelimsiz, soluk beniz-
li Tom Clarke'tı Tom Clarke'ın soluk benizli olmasının
nedeni yaşamının 1S yılını İngiliz cezaevlerindegeçirmiş
olmasıydı.
Tom Clarke, 15 yıl ingiliz zindanlarında kalıp vatanına
döndükten sonra Ingiltere'ye karşı mücadele eden yeraltı
örgütü "İrlanda Cumhuriyetçi Kardeşler" teşkilatının
başına geçti. İrlanda'nın bağımsızlığmı savunan diğer bir
örgüt ise "Sinn Fein'öi. Ancak Sinn Fein amaca ulaşmak
için sadece banşçı yollara başvurmaya kararlıydı. Tom
Clarke, ayaklanma yanlısı olduğu halde Sinn Fein'le iliş-
kilerini bozmadı.
Irlanda'nın güneyinde bağımsızlık rüzgarları eserken
Kuzey'de (ULSTER) ise Londra ile işbirliğinden yana olan
İngiliz asıllı Protestanlar "Birlik" partisini kurmuşlardı.
Partinin Lideri Sir Edvvard Cartson, güneydeki milliyetçi-
ler isyan ettiği takdirde ordusuyla Londra'nın yanında sa-
vaşacağını açıklamıştı.
Bu ortamda güneyde Paskalya'ya rastlayan 24 nisanda
ayaklanma başladı. İsyan Ingilizler tarafından kanlı bi-
çimde bastırıldı. Tom Clarke'a önce işkence yapıldı, son-
ra ayaklanmanın diğer liderleri ile birlikte kurşuna dizildi.
Ayaklanma bastırılmış, ancak sorun çözülmemişti.
1916de 1. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ardından
Ingiltere'ye karşı milliyetçi hareket tekrar başladı. Irlan-
dalılar, bu kez açık bir mücadele yerine gerilla savaşını
tercih ediyorlardı. Sinn Fein de banşçı yolları terk ederek
silahlı mücadeleye yönelmişti. Dublin'de toplanan Irlan-.?
da Meclisi, Bağımsız İrlanda Cumhuriyeti'ni ilan ederek
ihtilal liderlerinden Eamon de Valera'yı Cumhurbaşkanı
seçti. İngiltere bunun üzerine adaya 100 bin asker gön-
derdi. Binlerce kişinin öldüğü kanlı çarpışmalar 1921
aralık ayına kadar sürdü. Londra bu tarihte İrlanda'nın
Kuzey İrlanda (UISTER) ve Güney İrlanda olarak ikiye
ayrılması ile ilgili bir planı açıkladı. Kuzeyin altı kontluğu
(İrlanda'nın yaklaşık beşte biri) İngiliz toprağı olarak kala-
cak, adanın geri kalan kısmına bağımsızlık verilecekti.
Üstün İngiliz ordusu karşısında zorlanan irlandalılar
(Sinn Fein ve bazı gruplar hariç) bu planı kabul etmek zo-
runda kaldılar. Ekim 1922de ise İngiliz birlikleri güneyden
çekildiler.
Ancak Güney İrlanda Cumhuriyeti iki İrlanda'nın barışçı
yollardan birleşmesi hedefini hiçbir zaman terk etmedi.
• • •
Kuzey İrlanda dramında genellikle gözden kaçan nokta
şudur:
Londra, Kuzey İrlandada çoğunluğun (Protestanlar),
Ingiltere'den ayrılmak istemediğini savunuyor.
Doğru, ama Kuzey irlanda'daki Protestanlar 16-17'nci
yüzyıllarda ingiltere'den göç ederek bölgeye yerleşmiş
olan ingilizlerin torunlandır. Zengin çiftçi ve sanayiciler-
den oluşan bu grup, tüm ekonomik ve sosyal ayrıcalıkla-
rın sahibi olarak azınlığa düşen Katolik İrlandalıları ez-
mektedir.
İrlanda. 1922de Ingiltere'nin planı ileyapay olarakbö-
lünmüştür. Güney irlanda Cumhuriyeti haklı olarak, bu.
yapay bölünme ortadan kalktığı zaman, nüfusun çoğunlu-
ğunu oluşturan Katolikler karşısında ülkenin kuzeyindeki
İngiliz kökenli Protestanların azınlık durumuna düşeceği-
ni savunuyor. Protestanlar ise, güneyle birleştikleri tak-
dirde ekonomik ve siyasal ayrıcalıklarını yitireceklerin-
den İngiltere'den ayrılmayayanaşmıyorlar.
Kuzey İrlanda sorunu, yıllardır kamuoyuna Katolik-Pro-
testan çatışması, dinsel sürtüşme şeklinde yansıtılır.
Sorunun temelinde ise İrlanda'nın ingiltere tarafından
ikiye bölünmesi ve ülkenin sahibi olan Irlandalıların, İn-
giliz kökenli Protestanlar karşısında 2. sınıf vatandaş du-
rumuna düşmesi yatmaktadır.
TÜRKİYE-MISIR
Ortadoğubanşı
için ortakçaba
LALE
SARtİBRAHİMOĞLU
ANKARA - Mısır'ın Anka-
ra Büyükelçisi Muhanuned El
Divani, bölgenin başlıca aktör-
leri Türkiyeve Mısır'ıngörüşle-
ri alınmadan Ortadoğu'nunge-
leceğiyle ilgili bir karar alına-
mayacağını söyledi. Başta nük-
leer silahlar olmak üzere kitle
imha silahlanna sahipolmayan
Türkiye ve Mısır. Ortadoğu
bölgesinin bu silahlardan
anndınlması için ortak çaba
harcayacaklar.
İki ülke, bölgede banşın bir
anevvel oluşturulması için ara-
lanndabaşlattıklankoordinas-
yon vedanışmalara, başta Suu-
di Arabistan olmak üzere diğer
bölge ülkelerini de katmak için
ginşimlerde bulunacaklar.
ElDivani,MısırCurnhurbaş-
kanı Hüsnü Mtibarek'in, geçen
salı günü Türkiye'ye yaptığı ani
zıyareîle ilgili Cumhunyei'e bir
değerlendirme yaptı.
El Dıvanı şugörüşleridilege-
tirdi: "Bu pek çok gclişme iki
ülkeyi giderek yakınlaştırdı ve
aramızda işbirliğini gerektirdi.
Çünkü Türkiye ve Mısır Orta-
doğu bölgesinin önemli ve başlı-
ca aktörleri ve bölgede her iki
ülkenin görüşleri alınmadan bir
karara varılama/."
Divani"nın, Türkiye ve Mısır
arasında oluşturulan danışma
mekanizması ve bu sürecin ge-
tireceği yararlarla ilgili diğer
değerlendirmeleri şu noktalar-
da toplanıyor:
Ortadoğu'da Türkiye ile
Mısır, Ürdün ve Suriye enerji
hatlannı birbirine bağiayacak
elektrifıkasyon projesini baş-
lattılar. Bölgede banşın oiuş-
masından sonra ise Ortadoğu'-
nun yeniden iman yolunda
önemli fırsatlar ortaya çıka-
cak.