Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 17 ŞUBAT1994 PERŞEMBE KULTUR Türkresmindepehlivandan'nü'ye Resimve Heykel Müzesi'nde gerçekleştirilen tematik sergilerin ilki Türk Resminde Çıplak'tı... • Resim ve Heykel Müzesi, Türk Resminde Çıplak' sergisiyleyenibir silkinişin işaretini veriyor. CANAN BEYKAL Ali Sami Bovar. İ906 yılına dek Güzel Sanatlar okulundu modelden çahşmanın ol- madığını belirtir. Der kı: "Bu tarihte v ağlıboy a çalışma sistemini Ruhi, Nazmi Ziva \e benim de aralanııda bulundu- ğum bir protesto heyetinin mü- dahalesivle değiştirmeye mecbur olmuşiardı. Artık çıplak model- den akademi > apacaktık. İşin en zor ktsmı model bulraaktı. Bu- nun çaresini de Nazmi Zi\a bul- du. Kendisi yağlı güreşçi oldu- ğundan Türk pehlivanları ara- sında çok dostu vardı. İşte böj le- ce ilk çıplak vücut resmine Türk pehlivanlarıvla baslamısoiduk." İstanbul Resım \e Hevkel Mü- zesi'nın bugüne kadar boş du- ran alt orta kat salonunda Ruhi, Hikmet Onat ve Sami Ye- tik'ın avakta çıplak erkek figür- len yer alıvor. Bunlar Türk res- minde sivıl bir sanat okulunun çatısı altında fıgürlü resme ge- çildiğinın göstergelerinı su- nuyorlar. O güne kadar askeri okullarda askeri amaçlı resım derslerinin figüreyönelik olma- dığını \e fıgürlü resme ılk kez Osman Hamdi tarafından ku- rulan Sanayi-ı Nefıse Mektebı Ali'sinde başlandığını ve bunun da ne tür zorluklarla aşama aşama gelışnğini bir sergi vesile- siyle yeniden anımsıvoruz. 20 ocak tarihinde İstanbul Resim ve Heykel Müzesı gele- cekte yapılması tasarlanmış olan temaük sergilenn ilkı olan "Türk Resminde Çıplak" sergı- siyle yenı bır silkinişin işaretini veriyor. Bugüne kadar. müze koleksıvonunda bulunan yapıt- lann belli bır tema etrafında, farklı dönemsel ve kişisel üslup yorumlanna olanak verecek sergilemelerle. müzenin temel çıplak kadına bakışındaki utangaç tavnnı sergileyen ve gözlerini bizden kaçıran nü res- mi. Ali Çelebi ve Toüu'nun post-kübist resmın yapısal so- runlanna temel olan plastik çız- gısel dıldeki nü desenlen ve ser- gıde kendisine epevce >er ayn- lan Kocamemi'nın salt bu tema etrafındakı gelişimı. NuruJlah Berk'ın. Zeki Faik İ/er'in Çallı mırasıvla ilışkısı kurulabilen barok edalı çoşumsal çıplak kompozısvonu. Yenilerin ve 60'lar sonuna kadar gelen Türk resminin dışavurumcu ışaretle- nni içeren bırkaç nü örneği ızle- nebilivor. Belleğimızbazıeksik- leri tamamlıvor. s. Resim »e He>keJ Müzesi'nin "Türk Resminde Çıplak" sergisin- de. Nurullah Berk ile Zeki Faik İzer'in nü resimleri de yer aldı. Çoğu ressam, nü resim y apma\a Pariste baslamıştı. işlev lerinden biri olan eğitici iş- levını üstlendiğine tanık olma- mıştık. Ancak görüldüğü kada- nvla her tür olanaksızlıkla ba- şetmek zorunda olduğunu bil- diğimız müzenın elindeki ola- naklannın iyi ve doğru değer- lendirilişiyle son derece çeşitli sergilemeler yapılabileceğjne inancımız bır kez daha haklı çı- kmaktadır. Biraz un, yağ ve şe- kerle inanılmaz çeşitlilikte ve lezzette sunular hazırlamak sa- dece bir şeyler yapmaya talip olmaya bağlıdır. Her ne kadar böylesi tematik sergilerin kalıcı- lığı ve eğitici yanının pekiştıril- mesi ıçin bir broşürün eksikliği duyuluvor olsa da, bu ilk baş- langıç sergisınin son derece ye- rinde birgörev bilincini işaretle- diğini belirtmeliviz. Resim sa- natının temel konulanndan biri olan figür ve kuşkusuz "çıplak". Türkiye'de akademik bir desen ve kompozisyon gere- ği yapılmış ve özellikle çıplak resmine sergilerde ilk kez II. Meşrutiyet Devrimi sonrasında Çallı Kuşağı diye adlandınlan Izlenimci ressamlanmızın vapı- tlanyla girilmiştir. Bugüne ka- dar Türk resminde Osman Hamdi ve Halil Paşa dışında ressamlann daha çok peyzaj ve natünnort ağırlıklı konulara odaklandıklan görülmüştür. Süleyman Sevyit bile yaptığı bazı kadın portre ve figürlerini atölyesınde saklayıp. göster- mekten kaçınmıştır. Sergı. ilk erkek çıplak resimlerinden son- ra "nü" resmi dendığinde yanı- na eklenen "kadın"la birlikte anılır olmuştur. Hikmet Onat; "O dönemde resme çalışmak çok zor bir işti. Ne erkek. ne kadın çıplak model \ardı. Mo- deüerimiz bir takun sanklı, sa- kallı. pos bıyıklı adamlardı. Sa- dece portre ve büst yapabiliyor- duk. Bir gün geldi. hamal resmi vapmaktan bıktık, giyimli de olsa bir kadın model bulmava karar lerdik. Çingene mahalle- sinden gerirdiğimiz bir kıza o>- narmış gibi poz verdirdikten son- ra çalışmaya başladık. O sırada içeri giren Osman Hamdi, 'Deli misini/. nerede sanıvorsunuz kendinizi? Hemen \olla\m onu. Burası Türkiye, böyle şejleri kaldırmaz. Yakında inşallah A>- rupa'va gideceksiniz, orada bol bol çıplak kadın resmi yapar- sınız' dedT der. Paris"te artık mü- zelere girmiş ve bir anlamda akademikleşmiş olan izlcnimcı resme kavuşan ressamlar, aynı zamanda çıplak kadın resminı de özgürce yapabilme olanağı- na da kavuşmuşlardır. "Türk Resminde Çıplak" adlı sergide; Çalh'nın akademik resmin o dönemde ülkemizde tek karşıt scçeneği olan İzlenimci. belki daha doğru bir deyimle renkli ve tuşlu bir resminde çoşumsal çıplağı uzanmıştır. Onun yanı- nda benım ıçın her zaman ayn bır önem taşıyan. özellikle çı- plaklannda. Türk resminin bu en şakışıklı ve (söylendiğıne görc) en çapkın ressamının 'ergi, çıplak fıgürlerin toplu halde sergilenişiyle Türk resmindeki yöneliş, ilişki. diyalog ve kopukluklan gözler önüne seriyor. Sadece bır serginın değil. tek bır resmın bıle bu anlamda ço- ğul okumaya olanak sağ- ladığının kanıtı olan bu tür ser- gilerin gerçekleştınlmesının ve de ızlenmesinın \ararlan bü- yüktür Böy lesi bir toplu göste- riyi ancak bir araştırma yapar- sanız tek tek görme olanağına sahipolabilirsiniz. İşte bu sergi çıplak fıgürlerin toplu halde sergilenmesiv le Türk resmindeki yönelişlen. ko- pukluklan, ilişkileri. diyaloglan ya da karşıtlıklan gözJer önüne seriyor. Belleği tembel bir sanat ortamına bilinçli bir anımsatma olması bakımından bu tür sergi- lenn. özellikle riddi bir kuru- mun tican olmavan etkinliğiyle gerçekleştinlmesi zorunludur. Bu tür sergilerin tüm öğrenci ke- simi için olduğu kadar. sanat ortamının bilgilerinı tazelemesi. elbette. bize de >enı yorum ola- naklan sağlaması bakımından büvük önemi vardır. 11. UluslararasıAnkara Müzik Festivali4nisandabaşlayacak Bu yılki festivalde oldukça ağırlıklı bir > er tutan dans bölümünde, ShruLıan L)a> les > e Monte Carlo Balesi'nin yaıiı -,n a i. > on Balesi de oldukça modern bir gösteri sunacak. Başkentte müzikligünleredoğru... VEFA ÇtFTÇİOĞLU ANKARA - Bu yıl 11 .'si vapılacak olan Uluslararası Ankara Müzik Festivali'nin programı belli oldu. Avrupa festıvaller birhğine kabul edilmesi ile önemi bir kat daha artan festivalin programı bu \ ıl da geçmiş >ıllarda olduğu gıbızengin bir ıçeriğe sahip. Döv izin aşın yükselmeleri karşısında geçen yıllırdan çok daha fazla maddi sıkıntı yaşavan festıval Komitesi ve Vakıf Başkanı Mehmet Başman. uluslararası kimüği resmen tescil edilen şenlıklerin devletin ve Ankaralılann çok yakın desteğine ihtiyacı olduğunu belırterek bu vıl festivalın bir dönüm noktasına girdiğini ifade etmekte. Festiv al 4 nısan da Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın Gürer Aykal yönetimındekı konseriileaçılacak. Konserinönemli konuğu. hiç şüphesiz festivalin de önemli isimlerinden biri olan Çekoslovak pivanist Ivan Moraveç. Ülkesinde bır dev nm kahramanı olarak tanınan Moraveç. Amadeus isimlı fılmin müzik çalışmalannda da yer alarak farklı Mozart vorumlan ile beğeni kazanan birsanatçı. Piyanoda bir fenomen olarak kabul edilen Ivan Moraveç. Ankara konserindedeyine bir Mozart Yorumu ile dınlev icilerin karşısına çıkacak..Moraveç'inpiyanoresitaliise6 . nisanda. Cumhurbaşkanhğı Senfoni Orkestrası'nın v anında festivale katılacak diğer senfonik topluluklar Ionescu Galati \ önetimindeki İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası ile Rengim Gökmenyönetımindeki Ankara De*letOpera Orkestrası v e ünJü şef Lawrence Foster \ önetimindeki Monte Carlo Filarmoni Orkestrası. 4-5 mayıs günJerinde iki konser »erecek olan Monte-Carlo Filarmoni Orkestrası'na solist olarak devlet sanatçılarımız Suna Kan v e İdil Biret eşlik edecekler. Ankara Uluslararası Sanat Festıvali'ne katılacak oda toplulukları Fransızların D'Au>ergne orkestrası. Akbank Oda Orkestrası, Bilkent Sinfonietta, Topluluğu, Ankara Devlet Konsen atu» an Orkestrası v e Venedik Virtüozları. Şenliğin diğer oda müziğı konuklan ise Salzburg Mozart Kuarteti ile Sirunu Rönesans topluluğu İngiltere'den gelen Sirunu. Rönesans dönemı enstrümanlan ile o dev rin çalışmalanna ver verecek. Bu yıl festiv alin konuklan arasında iki koro dikkatiçekmekte. 14-15nisanda konserverecek olan VV'iener Lieder Ensemble klasik v e romantik dönem Alman veAvusturjalı bestedlerin eserlerinin ağırlık kazandıgı birprogram sunacak! Yaklaşıkvüzellikişilik birkadrova sahip olan Ruhrkohle Korosu festivalin en renkli topluluklanndan bin. Ruhr bölgesı madencilerinden oluşan koro geleneksel givsileri ile konser verecek veeğerimkanbulunursa konserZonguldak'ta tekraredilecek Onursal Başkanlığını Cumhurbaşkanı Richardvon VVeizsaeckerın yaptığı koro uluslararası çeşitli ödüllerede sahip. Gıttıkce artan ilgi üzerinecazmüziğine programında yer vermeve başlavan Ankara Festivali'nınb'uyılkı konuklan EddieDanielsve Garrv Burton ikılısı ile Modern String Kuartet. Fazla ağırlık verılmeyen resitallerde festıval iki ünlü konuğuağırlavacak. Bu konuklann en önemlisı gitardünyasının tartışılmaz büyüklerinden biri olan Julian Bream. 20 nisanda tek konserverecek olan Breaırfden başka v iyolonselci Jiri Barta'v ı izlevecek Ankaralı müzikseverler. Dans gösterileri bu yıl Ankaranın en ağırlıklı sanat etkinlikleri olacak gibi görünüv or. İtaly an topluluk. Promethevs Albinoninin müziği üzerine kurulan "Le Donna Curiose" isimlı oyunusahnelevecek. Festivalin İngilizdans konuğu Shroban Davies 18 ve 19 nısan günlerinde modern dans göstenlerinı sunacaklar. İki gösteri sunacak olan Monte Carlo Balesi Çaykovski ve Hindemith'ın müzıklennı Balİanchin ve Maillot"un koreografıleri sunarken L>on balesi kısmcn modernize olmuş birprogram ileizleyicilerin karşısına çıkacak. Festiv alin bir başka konuğu ise kapanış balosu ile Ankaralılann karşısına çıkacak. Küba menşelı Alfredo Rodrigez veorkestrası. Dünyanın çeşitli festivallenndeçalan topluluk Latın tarzının önemli topluluklarından biri olarak kabul edilmekte. 'Güldiken'in Kış Sayısı Kültür Senisi - Dört ay lık mizah kultürü dergisi Güldıken'in kış sav ısı çıktı. Turgut Çev iker'in yayın yönetlmenliğini yaptığı Güldiken'in bu savısında; Paul Verlaıne. Zanusz Kapusta. V'asquezde Sola. Ahmet İnam, Süleyman Demirel. Joseph Addison. Ferit Öngören. Georgi Kroumov. Fent Edgü. Yüksel Arslan, Milovan Vıtezovic, Gerald Scarfe. Orhan Koloğlu. Mehmet Ulusel. Yekta GüngörÖzden. Ali Ulvı Erso> .^ınar Yaylalı. DonaldM.Goodfellow.Turga> Karadağ. CmıtÖğmel, Tan Oral. Yrd.Doç.Dr. Ali Atıf Bır. Doç.Dr.Haluk Gürgen ve Turgut Çev ıker'ın şiir. övkü. y azı ve çizgılen: İrfan Yalçın. Eray Canberk. Sevınç-Özcan Kabakçıoğlu. Sabahattin Ev üboğlu ve Necatı Cumalf nın çevinlen yer alıyor. Busavınınözeldosyasını'İEkı Kampanya Açısından Reklam-Mızah İlışkısfoluşturuvor. Yılllar sonra Ferit Öngören "Benım Haritalarım'" dizısivle karikatürdünyasınadönüyor. Busavıdaek olarak bir Ferit Öngören karikatürü. aımağan olarak da ünlü karikatüreülerdenburçvorumlubırkalem venlıyor CevdetKudretEdebiyat Ödiilii YurttaşileAtabaş'a vetildi Kültür Senisi - Bu şiir dalında v erilen Cev det Kudret Edebiyat Ödülü. Hüşey ın Yurttaş"ın "Kirli Tarih" ve Hüseyin Atabaş'ın "İlky az Töreni" adlı kitaplan arasında pavlaştınldı. Cevat Çapan. Hılmı Yavuz. Ataol Behramoğlu ve Alpav Kabacalı'dan oluşan seçidler kurulu.Cevdet Kudrefınevindetoplandı. Kurul üyelerinden Adnan Bınyazar'ın Berlin'den gönderidiği raporda gözönünealınarak ödüle katılan 36 kitap arasında v apılan değerlendırme sonucu ödül. adı geçen kıtaplaraverildi. Cevdet Kudret Edebı\atÖdülü"nün önümüzdeki v ıl "Roman" dalında verileceği açıklandı. Yannsaat !8.00"deCemal Reşıt Rev Konser Salonu fuayesındedüzenlenecek ödül törenınde ödül kazanan ozanlaraödülbelgeleri verilecek. Nejat Eczacıbaşı'mnyerine Fitiz Eczacıbaşı Sarper seçildi JZMİR (AA) - Nejat Eczacıbaşı'nın ölümüyle boşalan İzmır Kültür. Sanat ve Eğıtım Yakfı Yönetim Kurulu Başkanlığı'na Fıliz Eczacıbaşı Sarper seçildi. VakfınGenel Kurulu"nda. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürii Rengim Gökmen. Av han Somer. Av şe Tatan, Aslan Önel. Burhan Karaçam. Fev han Kalpaklıoğlu. Muharrem Kavhan. Ünal Birkan.Tuncav Olcav. Numan Pekdemir. Nejat Tekebaş da y önetım kurulu üyeliklenne getırildi. Nejat Eczacıbaşı'nın veğenı. Fılız Eczacıbaşı Sarper. yaptığı açıklamada. "N'akfımız ışlev ını. rahmetlı Nejat Eczacıbaşı"nın bıraktığı verden sürdürecek ve İzmır'in kültür ve sanat vaşamına en büv ük katkıy ı \ apacaktır" dedı. Sami Güner FotoğvafYanşması BL RSA(L'BA) - Bursa Bu> ükşehir Belediyesı tarafından düzenlenen Uluslararası Sami Güner Fotoğraf Yanşması sonuçlandı. Siyah-beyaz ve renkli baskı dallannda 52 ülkeden 950 sanatçınınkatıldığıyanşmada 22 eser ödüle değergörüldü. FİAPl Uluslararası Fotoğraf Sanatı Federasy onu) kuralları çerçevesınde hazırlanan yanşmada Prof.Dr. Mehmet Bayhan. Doçent Sedat Tosunoğlu. Dr. Sefa Ulukan. Halım KulaksızvefotoğrafsanatçısıGüven Aktaşseçıcı kuruldagörev aldı. Değerlendırme sonucu sıyah-beyaz baskı dalında. 12: renkîi baskı dalında ise 10 eser ödül kazandı. Yanşmada avnca. sivah-bevaz baskı dalında 97 sanatçının 123. renkli baskı dalında 44 sanatçınında48esen sergilemeye ve kataloğa konulmaya değergörüldü. Yanşmanın ödül töreni ile sergı açılışının 21 şubatgünü Vıldu Lnıversıtesı \uksek Sabancı Sanat Merkezı'ndegerçekleştirileceğı bildırildi. \ıldız Ünıversıtesi'nde 5 mart tarihıne kadar sürecek sergi. 7-16 marttarihlen arasında da Bursa"daızlenimesunulacak. Yanşmada sıyah-bevaz dalında ödül kazanan sanatçılar şö\le: FİAPÂltın Madalva: Aftab Ahmad(Pakıstan). FIAP Gümüş Madalva: Anıuruddha Pa (Hındistan). FİAP Bronz Madaly a: Ane \ an Praag (İsv ıçre) Fİ AP Mansiyon: Jin Platenka (Çek Cumhuriyeti). Flor Huyers (Belçika). Van Beeck Rene (Belçıka). Yanşmada renkli baskı dalında ödül kazandnsdnatçılar^övlc: FİAPÂltın Madalva: Manfred Klugcr( Almanva). FİAPGümüş Madalva: A. San'an Arifoğlu(Azerbavcan). FİAP Bronz Madalya: DianaCariofBelçıka). FİAPMansıvon. Paul Martin(Fransa)Jong-Han Lee(Kore). FelıcıanoO. Jeanmart(Aıjantın) Jean Genefin edebiyatmacerası ANKARA (ANKA) - Pans'te faalıyette bulunan Instıtut MemoiredeL'editionComtemporaineyetkililerinden Albert Dıchy. Ankara'da ünlü Fransızyazar Jean Genet konulu bır konferans verecek. Jean Genet uzmanı olan Albert Dichv, 23 şubatta Fransız Kültür Derneği'nde vereceği "JeanGenet'inedebivat macerası" başlıklı konferansta. yazarın eserlerinde ağırlık verdıği konular ve vaşamı üzerindeduracak. Bruegeltablosundan oyun Kültür Senisi- Bakırköş Ov unculan bu sezon ikind • oy unlan "Körler'ı bu akşatn Ev rensel Küllür Merkezi'nde sahneliy or. O) unu 16 v^ Flaman ressamı Pieter Bruegel"in aynı adlı tablosundan esinlenerek Cem Yalın yazdı ve yönetti. Bruegel'in bu resminin tüm zamanlann ekonomik-sosyal-sıyasalpanoramasınıyansıttığını vurgulavan topluluk. oyunda duyarsız bır toplumun varacağı sonuçlan ırdeliyor. Işık veefektlerini Songül Coşkun'un düzenlediği o> unda Kemal Bilginer, Ahmet Vahapoğlu. Banu Bozdemır. Ali Değirmencı ve Seyhan Kaya rol alnorlar. Ovunun başlamasaatı 20.00 (Tel 2430803-06)