Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 ARALIK 1994 ÇARŞAMBA 12 DİZtYAZI '163 geri geliyor' yaygarası koparanlar düşünce suçu bölümündeki hafifletmeye karşı çıkıyor Şeriatçılann çifte standardıRefah Partisı Genel Başkan Yardımcısı Rıza Ulucakyeni tas- lağa ıtırazederken şunlan söylü- yor: "Butaslaklabirkaçyılevvel kaldınian 163. madde yeniden hortlatılmak isteniyor. İnananla- ra yıllarca btı madde yüzünden ağır baskıJar vapıldı. 5000'den fazla insan maiıkemelerde sü- ründürüldü. Bu madde kaldınl- dı ve kimse bir daha böyle bir suçfama>1a yüz yüze gelmedi. Bir şey nıi oldu? 163. maddenin ye- niden ihdas edilmesi kinıe ne ka- zandıracak? Aynca suçlar ve ee- zalar şahsidir. Bir kimse bir yer- de suç işlcdi diye dernek, vakıf, sendika kapatılacak ve malvaru- ğı hazineve irad kaydedilecek. Bu hukukun temel prensiplerine ay- kındır, suçlann ve cezalann şah- siüği ilkesinea>kındır. Bu taslak- la hukukun en temel kuralları ayaklar altma alınıvor. Bu neden- le bu kanun çıkmayacaktır. Memnuniyet vericidir ki, parla- mcntonun büyük çoğunluğu bu oyunu fark etnıiştir. (, ıkrnası mümkiin değildir." Kazan: İddntar asrisa Taslağın hazırlandığı komis- yonda bulunan fstanbul Barosu Başkanı Turgut Kazan ise tasla- ğı farklı yorumluyor: "İlk ola- rak tanımla Ugili 1. maddenin, inananlan terörist saydığı iddi- asını ele alalım. Bu iddia gerçe- ğe ay kındır. Mevcut yasasın 1. maddesi, zaten 'anayasada be- lirtilen cumhuriyetin nitelikleri' deyimini kullanmıştır. Ve bunu degişrirmeeylemini terör eylemi saymıştır. Peki. nedir cumhuri- yetin anayasada belirtilen temel nitelikleri? Anayasaya bakıyo- ruz, 2. madde 'cumhuriyetin ni- telıklen' kenar başlığmı taşıyor. İşte. tasan bunu somutlaştınvor. Anayasanın 2. maddesinde be- lirtilvn cumhuriyetin temel nite- liklerini degiştirmek.. amacıyla toplumu veya kişileri korku ve- ya paniğe düşürebilecek cebir, şiddet veya tehdide başvurulma- sını terör eylemi sayıyor. Acaba, cumhuriyetin nitetikİerini değiş- tirmek için cebir şiddet ve tehdi- de başvurulmasını terör sayma- yaeağız da neyi terör sayacağız." "İkinci iddia, yasanın 8. mad- desiyle ilgilideğişiklik önerisinin inanç özgürlügünü sınırlayacaği ve bilimsel çalışma yapan vakıf- lann kapatılmasına yol açacağı iddiasıdır. Bir kere. bu madde- nin birinci fıkrası TCK'nin 311 ve 312. maddesinden alınmıştır. Yani bir suçun işlenmesini tahrik ve teşvik etmek, yasanın cüriim saydığı eylemi övmek zaten suç- tur... Mevcut yasadaki 'terör ör- gütlerine yardım veya bu örgüt- lerle ilgili propaganda' kuralı8. maddeye alındığı için, bu ftkra- lar aynen 8. maddeye tasınmış- tır. Yani vakıflarla ilgili yasak mev cut vasada zaten vardır. Bu açıdan da öne siiriilen iddialar gerçeğe aykıdır." İş düşünce suçuna geUnce... islamcı kesimin önemli bir bölümünün "163. madde geri ge- tirilivor, bu temizlenmelidir" id- diası. yalnızca kendılenne getı- rildiği söylenen yasaklarla ilgi- li. Ancak. mevcut taslak- ta.^araştırma, inceleme ve eteş- tirme sınırlannı aşmayan pro- paganda" terimiyle düşünce su- çu sayılan kısma getinlmek is- tenen hafifletme amacı bu ke- simlerce kesinlikle kabul edil- miyor. * RP Genel Başkan Yardımcısı Rıza Ulucak bu maddeyi şöyle tanımlıyor "Türkiye'dedışgüç- lerin desteğiyle bir bölünme ha- reketi vardır. 8/1. maddey le geri- rilmek istenen degişiklikle, bö- liicü örgütlere, anarşistlere fikir hürriyeti gibi ayncalıklar getiri- liyor. Bazı şeyler var ki, zap- tumpta almakta faydavBr. Dü- şünce hürriyeti adı altında adam öldürme savunulmak isteniyor." Taslak dikkatle okunursa yal- nızca araştırma, inceleme ve eleştırme suç olmaktan çıkıyor. Ama İslamcı kesimin önemli bir kısmı bunada izın vermek yan- lısı değil. Yani bana, içinde te- rör içerse de yasak gelmemeli, başkalanna ise her türlü yasak konulmalıdırdiyorlar. Hatta da- ha da ileri giderek terör örgütle- ri Meclis'e girdi. bunlan terö- rist saymayacak mıyız sorusu- nu sorarak. DEP'li milletvekil- lerini de terörist gördüklerini ilan ediyorlar. Sonuçta bir kesimin düşünce- lerini. ifadelerini açıklamalanna sınır getirilsin. bize ise hiçbir yasak gelmesin diyorlar. Bunu Fethullah Hoca da, Oltan Sun- guriu da benzer şekillerde dile getiyorlar. "Sıra sana da gelir" ilkesinı tslamcı kesimler hep unutuyor- lar ve bir ihtımal kendı altlannı da oyuyorlar. Yann. daha güçlü başka bir siyası güç, onlann da düşüncelerinin yargılanmasını gündeme getirebilir ve kendı çifte standartlan kendilerine dö- nebilir. Yann: Sağda ve solda farklı görüşler TERÖRLE MÜCADELE YASA TASARIS CALISLAR • İslamcı kesimin önemli bir bölümünün tasanya yaptığı itiraz, yalnızca kendilerine getirildiği söylenen yasaklarla ilgili. Ancak, mevcut taslakta, 'araştırma, inceleme ve eleştirme sınırlannı aşmayan propaganda' terimiyle düşünce suçu sayılan kısma getirilmek istenen hafifletme amacı bu kesimlerce kesinlikle kabul edilmiyor. • Taslak dikkatle okunursa yalnızca araştırma, inceleme ve eleştirme suç olmaktan çıkıyor. Ama İslamcı kesimin önemli bir kısmı buna da izin vermek yanlısı değil. Yani bana, içinde terör içerse de yasak gelmemeli, başkalanna ise her türlü yasak konulmalıdır diyorlar. . HAYDEEf.., ( ZIYARET BITTI ÇIKBOŞAALT! . . . TAMAM, HEM BAŞBAKAN YARDIMCISIYIM, HEM DIŞİŞLERİ BAKANIYIM AMA... PARLAMENTODAKİ DURUMUMUZ ÖYLE DİYİL Kİ... ALT TARAFI ELLİ KİŞİYİZ... GÖZ AÇTIRMIYORIAR VALLA... YOKSA BEN SİZİN BU DURUMLARA DÜŞMENİZE RAZI OLUR MUYUM SANIYORSUNUZ? Insan Haklan Derneği Genel Başkanı Akın Birdal: Düşünce yasağıkalkmah Tartısılan maddeler Demokratıkleşme adına TMY tasansı ile kamuoyu uzun süredir oyalanıyor. Yönetım işbaşına geldiğinden bu yana yasalaşan 259 tasarı ve öneriden, sadece üçü demokratıkleşme adına yapılmış düzenlemedir. Bunlardan birincisı CMUK, ıkmcısi 158 sayılı 1LO Sözleşmesi. üçüncüsü de Güvenlık Soruşturmasıdır. Bu düzenlemelerden de beklenilen sonuçlar alınmamıştır. Ya eşitlikçi olamamış ya iç hukuka. ya da uygulamaya yansıtılamamıştır. O nedenle bu yasalardan beklenen çıkmayacaktır. Zaten bu parlamentonun ve yönetımın demokratikleşme diye bir sorununun olmadığı anlaşılıyor. Terörle mücadele yasa tasansı da bu durumu ıle düşünceyi suç olmaktan çıkarmıyor. Hukuk bılimi zorlanarak "düşünce suçu"na yeni bir tanf getiriliyor. Tasarıda. yürürlükteki 2. ve 13'üncü maddeler kaldırılarak. I, 3, 4, 5, 6. 7, 8 \e 16. maddelerde değişikliklere gidiliyor. Yeni düzenleme ile açık ve yakın tehlike ölçütü netlik kazanmıyor. Birdal: Düşünce suçu bağlamında ele alındığın- da Türkiye'de 152 vasada düşünce özgürlüğüne ge- tirilmiş yasakJar vardır. Türk hukuk sistemi tü- müyle yasaklardan ann- dınlmalıdır. Siyasi konjonktüre göre genişletildığı görülüyor. Gerek yürürlükteki yasa, gerekse yeni tasan; bugün Türkiye'nin temel sorunlanndan olan Kürt sorununun demokratik. banşçı çözümüne ilişkirı düşüncelerin açıklarunasını, tartışılmasını ve yazılmasını yasaklamaktadır. Tasandan beklenilen bu yasağın kaldınlması olmalıdır. Aksi takdirde bir hukuk devleti için yüz kızartıcı olan düşünce suçu giderilemeyecektir. Yürüriükteki yasanın ve de tasannın ulusalüstü hukuka ve insan haklanna ters oluşu da işin başka ve önemli bir yanıdır. Biz insan haklan açısından özel ve olağanüstü (DGM) yargı kurumlannın kaldınlması gerektiğini düşünüyoruz. Aynca özel ve olağanüstü ceza yasalannın da (TMY) hukuk devleti ılkeleri ile bağdaşmadığını düşünüyoruz. Düşünce suçu bağlamında ele alındığında Türkiye'de 152 yasada düşünce özgürlüğüne getırilmiş yasaklar vardır. Türk hukuk sistemi tümüyle yasaklardan anndınlmalıdır. Terörle Mücadele Yasası Yukandaki 2'nci fıkrada be- lirtilen örgütle ilgili propaganda suçunun 5680 sayılı Basın Ka- nunu'nun 3'üncü maddesinde belirtilen mevkuteler vasıtası ile işlenmesi halinde, aynca sahip- lerine de mevkute bir aydan az süreli isebiröncekıayortalama satış miktannın; mevkute nite- liğinde bulunmayan basılı eser- ler ile yeni yayına giren mevku- teler hakkında ise, en yüksek tı- rajlı günlük mevkutenin bir ön- ceki ay ortalama satış tutarının yüzde doksanı kadar ağır para cezası \erilir. Ancak. bu para ce- zalan yüz milyon liradan az ola- maz. Bu mevkutelerin sorumlu müdürlerine. sahiplerine verile- cek para cezasının yansı uygu- lanır ve aln aydan iki > ıla kadar hapis cezası hükmolunur. Devletin bölünmezliği aleyhi- ne propaganda IVIadde 8: Hangi yöntem, maksat ve düşünceyle olursa ol- sun Türkiye Cumhuriyetı de\ le- tinin ülkesi ve milletiyle bölün- mez bütünlüğünü bozmayı he- def alan yazılı ve sözlü propa- ganda ile toplantı, gösterı ve y ü- rüyüşyapılamaz. Yapanlar hak- kında 2 yıldan 5 yıla kadar ağır hapis ve ellı milyon liradan yüz milyon liraya kadar ağır para ce- zası hükmolunur. Yukandaki fıkrada belirtilen propaganda suçunun 5680 sayı- lı Basın Kanunu'nun 3'üncü maddesinde belirtilen mevkute- ler vasıtası ile işlenmesi halinde. aynca sahiplerine de mevkute bir aydan az süreli ise, bir önce- ki ay ortalama satış miktannın; mevkute niteliğinde bulunma- yan basılı eser ile yeni yayına giren mevkuteler hakkında ise, en yüksek tirajlı günlük mevku- tenin bırönceki ay ortalama sa- tış rutannın yüzde doksanı ka- dar ağır para cezası verilir. An- cak,'bu para cezalan yüz mil- yon liradan azolamaz. Bu mev- kutelerin sorumlu müdürlerine, sahiplerine verilecek para ceza- sının yansı uygulanır ve altı ay- dan iki yıla kadar hapis cezası hükmolunur. İKİNCİ BÖLÜM Yargılama usulleri Görevlı mahkeme Madde9: Bu kanun kapsamı- na giren suçlarla ilgili davalara Devlet Güvenlik Mahkemele- n'nde bakılır ve bu suçlan ışle- yenler ıle bunların suçlanna ış- tırak edenler hakkında bu kanun \e 2845 sayılı De\let Güvenlık Mahkemeleri'nın Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında tCanun hükümleri uygulanır Sürecek RP'Lİ RIZA ULUCAK: Bazı fikîrleri zaptırapta almah Terörle Mücadele Kanunu taslağının 8 1. maddesinde teröristler ve anarşistler korunmak isteniyor. Bilindiği gibı ülkemizde dış güçlenn desteğiyle bir bölücülük hareketi var. Bu maddeyle bölücü örgütlere, anarşistlere fikir hürnyeti getirilmek isteniyor. Bazı şeyler var ki bunlan zaptırapta almakta fayda var. Bazıları düşünce hürriyeti adı altında adam öldürmeyi savunuyorlar. Evet bazı fikirlerin suç olması gerekiyor. Böyle dediğimiz için bıze 'Çifte standartlısınız" diyorlar. Neden olsun? 163. madde kalktı, ne oldu? Terör mü geldi'1 Bazıları açıkça 'Islam düşmanıyı/' diyemıyorlar. Bu yollarla bizi rnahkûm edeceklerıni sanıyorlar. Biz laikliğe karşı çıkmıyoruz. Laiklik adı altında yapılan uygulamalara karşı çıkıyoruz. Zaten laıklığın de ne olduğu bellı değil. • Bölücülerle irrananlar, aynı kefeye konulamaz. Anarşistlere özgürlük getirmeyi amaçlayan bu değişikliğe karşıyız. Memnuniyet verici bir durum var. Bu kanun değişikliği Meclis'in büyük çoğunluğunca kabul edilmiyor. Meclis'ten geçemeyecek. Geçirmeyeceğiz. Anaya»anın 2.maddesine atıf yaparak nitelığı belırsiz bir suç yaratmak istıyorlar. Eski kanundan daha beter hükümler getıriyorlar. Biz bölücülerin cezalandınlmasından yanayız. İşte Meclis'e bile girdiler. Bunlarla vakıtlaraynı kefeye konur mu? Suçlar şahsidir. Vakıflarda işlenen herhangi bir suç nedeniyle vakfın kapatılması, hukukun temel ılkelerine aykındır. 163. madde kalktı, ne oldu? Yıllarca bu maddeyle, ınananlara baskı yapıldı. 5000'den fazla insan mahkemelerde, cezaevlennde süründürüldü. Bunu yeniden getirmek kıme ne kazandıracak? Bölücülerle inananlar. aynı kefeye konulamaz. Anarşistlere özgürlük getirmeyi amaçlayan bu değişikliğe karşıyız. Memnuniyet verici bir durum var: Bu kanun değişikliği Meclis"in büyük çoğunluğunca kabul edilmiyor. Meclıs'ten geçemeyecek. Geçirmeyeceğiz. Yasa tasansı Teröre yukandakı-fıkralarda belirtilen şekillerde yardım eden dernek, vakıf ve sendikalarla yan kuruluşlannın faaliyetlen durdu- rulur. mahkemece kapatılmaları- na ve malvarlıklannın müsadere- sıne karar verilir. Bu maddenin bınnci ve ıkıncı fıkralarında yazı- lı fııllerın fılm. disket. \ ıdeo. teyp bandı ve dığer benzerı araçlarla işlenmesi halinde cezai sorumlu- luk. aslı faılle bırlıkte basana. ço- galtana, bılerek dağıtana ve sata- na: radyo ve televızyonla işlen- mesi halinde cezai sorumluluk, tespıt yoluyla yapılan yayınlarda metnı yazana veya sesı tespıt edı- len ıle programı yapana ve prog- ram sorumlusuna: canlı yayınlar- da fıılı doğrudan ışleyene aıttır. Bu kanunun 6'ncı maddesının bırıncı fıkrasıyla bu maddenin bı- nnı ve ıkıncı fıkralarında yazılı suçlann basın. yayın, radyo veya televızyon yoluyla veya fılm. dıs- ket. vıdeo, teyp bandı ve benzerı araçlarla işlenmesi halinde bu fık- ralarda yazılı cezalar üçte bırden yarıya kadar arrtırılır. Sorumlula- rın belırlenmeM bakımından 15.7.1950 tarıhlı ve 5680 sayılı Basın Kanunu'nun 16'ncı mad- desi hükümleri uygulanır." Madde 8- 3713 sayılı kanunun 16'ncı maddesi. aşağıdakı şekılde değiştınlmiştır. "Madde 16- Bu kanunun kap- samına giren .suçlardan rnahkûm olanların cezalan, özel ınfaz ku- rumlarında ınfaz edilir." Bu kurumlarda cezasının en az üçte bırını ıvı halle geçıren hü- kümlüler. dığer kapaîı ınfaz ku- rumlarına nakledilebilirler. Bu kanun kapsamına giren suç- lardan tutuklananlarda özel tutu- kev lennde muhafaza edılır." Yürürlükten kaldınian hükümler Madde 9- 3713 sayılı kanunun 2 ve 13'üncü maddelerı yürürlük- ten kaldınlmıştır. Madde 10-3713 sayılı kanuna asagıdakı geçıci 10. madde eklen- mıştır. 'Gecici Madde 10-3713 sayılı kanunun 13'üncü maddesının, bu kanunun 9"uncu maddesıyle yü- rürlükten kaldınlması seb'ebıyle, 13.07.1965 tarihh ve 647 sayılı kanunun 4 ve 6'ncı maddelerin- den yararlanabılecek olanlar. bu kanunun, yayımı tanhınden ıtiba- ren iki a> içinde hükmü veren mahkemeye başvurarak cezanın ertelenmesını. paraya ve madde- de öngörülen tedbirierden bırine çevrilmesını ısteyebılır. Bu tak- dirde mahkemece dosya ele alına- rak karar verilir." Madde 11- Bu kanun. yayımı tarihınde yürürlüğe gırer. Madde 12- Bu kanun hüküm- lerıni, Bakanlar Kurulu vürütür. POLİTİKA VE OTESÎ MEHMED KEMAL Bosna-Hersek Parası... Bosna-Hersek paraları her soaılduğunda bir gürültü bir arbede çıkıyor. Belli ki bu paralann sorulmasını istemeyen- ler var. Kolayca verilecek bir hesap olsa niye verilmesin, verilir. Üç aşağı beş yukarı da bir sonuca varılır. Ama gö- rüldü ki bu hesap kolay verileceğe benzemiyor. Bosna-Hersek paralarıyla ilgili sorular sorulmaya baş- lanınca Meclıs, bir arenaya döndü. Kürsüye fırlayanlar, hesap soranların üstüne saldırdılar. Hesap soranlann SHP'li görünümde olmaları, işleri biraz karıştırdı. Kavga- yı, RP ile SHP arasında bir çizgiye oturtmak istediler. Bir DYP'Iİ de kanşacak gibi olunca, onu önlediler. Meclis'te kavga hıç görülmemiş mi? Çok görüldü. Ama bunu, RP ile SHP arasında bir kavgaya dönüştürmek is- teyenler vardı. Bu kavga yüzünden az daha Dışişleri Bakanhğı bütçe- si de onaylanmıyor, düşüyordu. Kavgacı Kamer Genç, durumu zortoparladı. Oyları yeniden saydırdı, çoğunluğu buldu. Bosna-Hersek paraları, öyle sanıyorum ki böyle bir kav- ga ile biteceğe benzemiyor. Konu her açıldığında RP'den bir yumruk gelecektir. Bosna-Hersek mi buyurdunuz, alı- nız çenenize bir yumruk, buyrun yüzünüze bir sılle! iş bununla da kalmıyor, tanık olarak Kuvayı Milliye mi- lislerinin resimlerinı de gösteriyor. Para toplayanlar milis de olur, hoca da olur, ımam da olur, "Sana ne?" Kimseyi hem toplanan paralara hem kendi paralarına kanştırmak istemiyor: "Veren vermiş, alan almış, bundan sana ne? Sen ne ka- nşıyorsun!.." Almanya'daki bankacılar, "Mercümek yalan söylüyor" demışler. Söyleyemez, konuşmuyor ki yalan söyleyebilsin. Konuşsun diye televizyona çıkardılar, orada bile üç beş sözcükten fazlasını etmedı. Epeyce beklediler paraların nereden gelip nereye gittiğini? Sonunda Mercümek'in üs- tünde kaldı. "Yalan söylüyor." Öyleyse bir doğru söyleyeni bulmalı. Buldular. Milis komutanı Ahmet Hamdi Haciç. Aradan bir süre geçtı, Ahmet Hamdi Haciç'in ipliği pa- zara çıktı. Milis komutan değil, ımam. Komutan mı, imam mı? Bu sorunun yanıtı da Erbakan'ın altınları, dövizleri, ta- puları gibi bir muamma oldu. Çözebılırsen çöz bakalım... Burası Türkiye, her şey olur. Kültür Bakanı mezbaha açar. kurdelesini keser. Avukat Medet Serhat'ı sürücüsüyle bırlıkte öldürürler, avukat Fa- ik Candan failı meçhul cinayetler arasına kanşır. Ya Kenan Evren'e ne demelı? Evren de ortalığa çıkıp "Nâzım Hikmet'/n mezarını Rusya'dan getırtelim" de- mesin mi? Yahu, Nâzım'ın N'sini ağzına alanlan asalım di- yen sen değil misın?.. İlahi aslan sosyal demokratlar, bütün bunlarsizin döne- minızde oluyor. Genel başkanı koyacak yer bulamıyorsu- nuz. Başbakan yardımcısı mı olsun, dışışlen bakanı mı ol- sun, devlet bakanı mı olsun! Anlaşılan bu sosyal demokrat cepheyi yanp geçmeden çözüm yok. Aklı başında olanların da akılları başından git- ti. BULMACA 1 2 3 4 5 6 SOLDAN SAĞA: 1/ Eskı çağ, özellıkle Yunan ve Roma uygar- lığı. 2/ Bir nota.. Ital- ya'da bir kent. 3/ Genel- ge... Donuk renkli. 4/ Bektaşi dervişı... Olum- suzluk belırten bir önek. 5/ Arap yazısında kısa ünlü yerine kullanılan işaret. 6/ Dolaşık. karı- şık. yanlış... Eski Mı- sır'da güneş tanrısı. 7/ Serbest meslek adamla- rını içinde toplayan res- mi birlik... Sergılerde çeşitli firmalara ayrılnıış yerlerın her biri. 8/ Beyaz iş işlemekte kul- lanılan bir çeşit parlak pamuk iplı- ğı. 9/ Halk müziğine özgü tellı bir çalgı... Türk müziğınde bır m«ı- kam. YUKAR1DAN AŞAĞH A: 1/ Greyfurta verilen bir başka ad. 2/Ölen kimsenin vücudu... llgeç. 3/ Soğanlı kıyma ya da pastırma üstüne yumurta kırılarak yapılan yemek. 4/ Toplanma. bırleşim.. Mezopotamya"da kurulmuş en büyük sıteierden birı. 5/ Şamanızmin din adamlarına verilen ad... Zarara uğrama tehlikesi. 6/ Alfred Hitchcock'un tanınmış bir filmi... Yunan mitolojisinde ıçenlen ölümsüzlüğe kavuşru- ran tanrı içkısi. 7/ Ağaçtan yapılmış top... Büyük kardeş. ağa- bey. 8/ Bır göz rengı... Yurdumuzda kurulmuş yirmi bir köy enstitusunun sonuncusu. 9/ Verme. ödeme... Şöhret Sabahattin Eyııboğlu MAYİ YE KARA MAVI VE Eyuboğlu'nun bu yapıtının içeriğini kısaca şöyle değerlendirebiliriz: Uygarlık nedir, geçmiş-gelecek nedir? Bu sorunlan, ileri bir tarih görüşü içinde temellendiren bir kitaptır elinizdeki. YENİ ÇIKTI 130.000TL. Cumhuriyet Kitap Kulübü Çağ Pazarlama A.Ş. Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu-istanbul Tel:512 05 05 Doğayla Dost Olalım.. ORMAN 8AKANLIĞI MİILİ PARKIAR VE AV-YABAN HAYATI GENH MÜDÜRLÜĞÜ