Katalog

SAYTA CUMHURİYET 4 KASIM 1994 CUMA OLAYLAR VE GORUŞLER Nasıl bir hoşgörü? Batı dunyası neder» Saddam'a karşı gösterdığı hoşgörüsüzlüğü Bosna'da Sırplara karşı gosteremedı? Hoşgörüsüzlüğün yapısında akla gelrnez ekonomık nedenler yok mu? Dr. HIFZI TOPLIZ L'\ESCO Turkıye Mıllı Komısyonu Hoşgöni Komıtesı Başkanı 1 995 Hoşgoru Yılı'na hazırlık olmak uzere geçen >ıldan be- rı dıinyanın b»ın,ok yerınde toplantılaryapnhyor Sontop- lantı eylul sonunda Kore INE2SCO Mülı komisyo- nu'ncaSeul'de duzenlendı K.onu"Hoş- göru >e Demokrasi" ıdı Bız de bu top- lantıya katıldık i, unku Hoşgora \ ılı \e Demiokrasionensinı UNESCO"\aTur- kıyesunmuştu LNESCO'nunonayın- dan sonra da Bırleşmış Mılletler 1995'ın Hoşaöru \ ılı olmasına karar vermıştı Şımdı bız, fNESCO Mıllı Komısvonu olarak. bu a> İstanbul"da bır hoşgoru toplantısı duzenlıyoruz Konu "Hoşgörunün SuıırlarT. Kore konferansının onenlerın ı bızım toplan- tıya getıreccğız Onumuızdekı aylarda başka ulkclerdc dc topl antılar yapıla- cak Her toplantıda bır onerı paketı oluşturuluyor Butun bu onenlenn ışı ğında bız 1995 E\lûlu'nde Ktanbul'da uluslararasi kıniseler arasirıda dunvanın ı,ok unlu yazarlan duşunurlerı ve sanatçılanyer alıyor O toplantıda son faır bıldırge ıle on yıllık bır çalışma programı tasarısı hazırlavacakvebunuL^oESCO urut- me Kurulu'na sunacağız Onlar da bu tasanyı. belkı bazı değışıkhklerle Bırleş- mışMılletler"e ıletecekler I995sonun- da Hoşgoru \ ı!ı bıtecek. ama elde ay- nntılı bırprogram olacak Lluslararası kuruluşlarvemeslekselorgutleroprog- ramın ışığında eylemlere gınşecekler Her ulkede bır şe> lerın yapılması gere- kecek Hoşgoru, ınsan haklarının bır bolumu olarak ele aJınabılır Hoşgoru- nun telsetede. sosyal \e sıyasal bılım- lerde, kulturde \e dınsel ılışkılerde sa- yısız yorumları \ar Genelde herkes hoşgorulu olmayı onenyor, ama neye karşı, hangı durumlarda, hangı davra- nışlara ve kımlere karşı' Hoşgorulu ol- mak başkalarının kusurlannı affetmek değıl elbette Hoşgorunun çok başka bır anlamı \ar Duşunce alanında hoşgoru. başkala- nnın duşuncelenne. goruşlerme saygı- lıolmayıgerektıııyor K.arşımızdakının duşuncelennıonaylamayabılınz Orne- ğın o bugunku toplum duzenının sur- durulmesınden vana olabılır Toplum- dakı yolsuzluklar ve vurgunlar onu hıç rahatsızetmeyebılır Bunlarabu>ukbır hoşgoru ıle bakabılır, "Olurbdyleşe}- ler. bunlardemokrasinin geiişme hasta- lıklandır. Butun dunyada boyle şeylere rastlanır. ama her şey lamanla du/elir" der \e sızden hoşgoru bekler Ne yapacaksınız bovle durumlarda' Kuzu kuzu oturur musunuz1 Gazetele- n okuyup televızvonları ızleyıp "Eh, n'apalım. bizde başka turlusu olmuyor. Gidenler daha mı iyıydi? Sanki gelecek olanlar daha mı iyi olacak?" dey ıp su- sacak mısınız' Hoşgoru bu değıl elbette, ama de- mokrast ovununun kuralları ıçınde. şıd- detebaşvurmadan bırtakım gınşımler- de bulunmanız gerekıyor Bu gıbı du- rumlarda bır sınır sorunu ortay a çıkıy or Orneğın. adam geçmış karşınıza u Kardeşim. sen Tann"ya inanmıyorsun ya da sen Kuran'ı yanlış yorumluyor- sun; kusura bakma, ben seni gebertece- ğim" dıyor Bu îşi yapacak >eraltı or- gutlen de var Ne yapacaksınız' "Tamam kardeşim, bo>num kıldan ince; haklısın, gel beni oldur" mu dıye- ceksınız1 Hoşgoru bunu mu gerektınr1 Bazı toplumlar. ortaçağın. \\ \\ I \e \\ II yuzyıllanndarkafalılığını da- ha >enıyenıyaşı>orlar Insanlarhoşgo- rusuzluğun hep o donemlerde kaldığı- na ınanmışlar Sokrat'a \e lsa\a karşı gosterılen hoşgorusuzlukler. engızı^- \on mahkemelen. Haçlı seferlerı kı- zıldenlılenn yok edılmesı tanhte hoş- gorusuzluğun en bu\uk orneklerı ola- rak gostenlır \'a Hitler'ın Yahudı kıvı- mı1 Insanlık tanhı hoşgorusuzluğun utanç vencı omeklen\ le kaplı değıl mı' Bugun de diş ılışkılerde garıp bır hoş- goru^uzluk anlaş ışı vok mu' Batı dun- yası neden Saddam'a karşı gösterdığı hoşgorusuzluğu Bo»>na da Sırplara kar- şı gosteremedı' Hoşgorusuzluğun \a- pısında akla gelmez ekonomık neden- ler vok mu1 öenelde guıju olan. guı,NUzu vok edemedığı zaman ona belırlı Mnırlar ıçınde hoşgoru ıle bakmava başhvor Bu hoşgoru çoğu zaman vasalara da da- >anmıvor. esnek bırşcv Guçlu olan gu- nun bırınde, kendı ışıne geldıgı zaman guçsuze hoşgoru gostermez oluvor Guçsuzler. ya ezıhvorlar va da baş kal- dın>orlar O zaman da bunalımlar n, savaşlar çıkıvor Etnık azınlıklar mar- jınaller bu hoşgorusuzluğun kurbanı oluvorlar Ovlevse ne yapmalı' Insan- laranaMİbırhoşgoaıegıtımı \ermelıkı herkes bırbırıne karşı daha anlav ışlı ol- sun Işte Hoşgoru Yılı'nın temelınde bunlar \ar Hoşgoru Eğitimi: Hoşgoru bıreğıtım sorunu değıl mı acaba"' Ovleyse buna okullardan başlamak gerek \anı, dun- va vapında on >ıllık bır hoşgoru eğıtı- mı programı hazırlayacaksınız, butun okul kıtaplarındakı yabancı duşman ımajını vokedeceksın\z' Duşman ımaj- ları kımler varatmış bunlann uzerıne uzenne gıdeceksınız Bugun Fransa'da Alman duşmanlığı Almanyada Fran- sızduşnıanlığı varmı' Bırbırlerının en bu> uk duşmanı savılan bu ıkı ulus. kar- deş oluverdıler Bu bır eğıtım sorunu, çocuklara başkalarına karşı hoşgorulu olmavı oğreteceksınız Şıddetın saldı- nnın terorunvennı hoşgoru alacak Et- nık toplulukların kulturlerıne saygılı olacaksınız, onlar da sızı savacaklar K.olav değıl bıltvorum. hıç kolay değıl Ama ınsanlar hep boyle zorlukların uzenne vuru\e vuruve uvgarlığın ılke- lerını oluşuırmamışlar mı' > uz "V ıl Sa- vaşlan'nın sonu nasıl gelmış' Polislere ve (fln göre\lilerine hoşgörü eğitimi Lzerınde on > ıllık bır çalışma prog- ramı hazırlanması gereken çok onemlı bır proıe de polıs koleılerınde jandar- ma eğıtım merkezlerınde hoşgorunun oğretılmesı \1adem kı bıreok ulkede hoşgorusuzluğun. ınsan haklarına sav- gısızlığın \e işkencenın en korkunç or- neklerı polısten jandarmadan \e ceza- e\ı gardıvanından gelıvor, hoşgorulu olmavı her şevden onı.e onlara oğret- mek gerek Hele bazı ulkclerdc ışken- cecılığı kendılerıne meslek edınmış ın- sanlara hoşgoruvu ınsan haklarını na- sıl anlatacaksinız' Gıılerler adama \ma bu. dunsa çapında bır proje ola- ıak işkeiKe vapanlara karşı da hoşgo- rulu mu olacaksınız' Uçuncu bır proje de papaz. haham, ımam ve hatıp okullannda hoşgorunun, eğıtım programlannaalınması Onlara "Ortodoks da senin gibi insandır, Pro- testan da, Katolik de, Musev i de, Budist de, Sunni de, Alevi de... Onlan değiştir- meye kalkma, kendine benzetmeye ça- lışma. Onlara karşı saygılı ol. Bırak ne düşunurlerse duşunsunler. Her şevden önceinsanol,insanm"dıyeceksınız Bu- tun dınlerın karasakallıları sızı taşlaya- bılırler arabanıza, evınıze bomba koya- bılırler Ama hoşgorusuzluklerı goze alıp yannın papazlannı. hahamlannı. ımamlarını, hatıplerını boyle yetıştıre- ceksınız UNESCO'nun tum ulkelerde ışı çok guç Alınsızebırprojedaha Medyadave gazetecılerde hoşgoru anlayışının ge- lıştınlmesı Basın konseylenyle ışbırlı- ğı yapacaksınız, basın ahlak yasalarına hoşgoru) le ılgılı maddelenn konması- nıonereceksınız "Insanlankışkırtma- valım, birbirlerine duşman etmeyelim, eski kinleri koruklemeyelim"dı\ccck- sınız Budaçok belalı bır ış Çok kım- se hıç hoşlanmaz bu tur onenlerden Ele alınacak daha bırçok proje var Yasaların hoşgoru anlayışına uydurul- ması Yabancı ışçılere karşı hoşgoru, etnık gruplar arasında duşmanlıklann kaldınlması (kolay mı°), kulturel kım- lıklere ve haklara karşı saygı ve hoşgo- ru. bolgesel gozlem ve araştırma mer- kezlerının kurulması • Yanı, 1995 yılı Istanbul Doruk Kon- feransı'nırı gundemı çok yuklu Son toplantının Tstanbul'da yapılması da ozel bıronem taşıyor O zamana kadar enguzel hoşgoruorneklerını vermemız gerekmıyor mu' Hanı. oy lc bır ışe gırış- tık kı. bakalımbunun altından nasıîkal- kacağız' ARADABIR NADİR ERGENEKON TARTIŞMA Devlet Kimdir? Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel, yaptığı te- levızyon konuşmalarında devletın buyuk ve guçlu oldu- ğunu, halkın devlete guvenmesı gerektığını sureklı yıne- lemektedır Süleyman Bey ın ıstemıyle guvenmemız gereken devletın ıslevsel olarak kımolduğunu duşundu- ğumuzde karsımıza su gorunum çıkmaktadır Sayın Demirel sıyasal hakları kaldırıldığı zaman "Kendımıcınbırşey tstıyorsam namerdım' demış sıya- sal hakları lade edıldıkten ve ıktıdara geldıkten sonra her şeyı kendısı ıçın ıstedığı gorulmuştur Karşısına cumhurbaşkanlığı fırsatı cıkınca turlu vaatlerle geldığı başbakanlık makammı bırçırpıdaterkeden ulkeyonetı- mırtı tecrubesız bır kadroya bırakarak kendısını kurta- ran, muhalefetteyken Turkıye yı lıder ulke yapacağını vaat eden ıktıdar olduktan sonra ' Halınıze şukredın, Hındıstan a bakın dıyen Sayın Süleyman Demirel dev- lettır Ekonomı profesoru olan fakat ekonomı bılmeyen, do- vız, faız ve enflasyon arasındakı ılışkıyı, Turkıye'yı eko- nomık bunalıma soktuktan GSMH yı yuzde 10 gerılettık- ten, 1 mılyon ışsız yarattıktan ve ulkeye 10 mılyar dolar zarar verdıkten sonra oğrenen, her gun 'Teroru hallet- tık, sıra ekonomıye geldı dıyerek halka masal anlatan, çocuklarının parasal ıstıkballerı ıçın ulkedekı 2 trılyonluk servetını yeterlı gormeyıp çocuklarının guvencesı ıçın ABD'de mılyonlarca dolarlık yatırım yapan Turkıye'de ıstıkbal gormeyen Sayın Tansu Çiller devlettır "Merhum "Ozarmyarattığıortamda genış bılgı bırıkı- mı ve ılerı teknolojı kullanarak cumhurıyet tarıhımızın en buyuk soygunlarını yapan Engin Civanlar, Bülent Şemi- lerler ve Özallar, devlettır Süleyman Demirel başbakanken "Bızı bırakıp gıtme" dıye kendını yere atıp ağlayan, şımdı deTansu Çiller ıçın "Çıller'uekber' dıye namazaduranyağcılar devlettır İSKI ve ILKSAN ı soyanlar devlettır Guneydoğu dakı oğretmenını koruyamayan fakat "Oğretmenlere sılah verelım olurkenoldursunler' dıye- rek kabıle mantığı sergıleyen, Guneydoğu da terorle mucadelede olen erlerın annelerını 'Benım cocuğum da Avrupa'da gurbette olduğu ıcın annesı çok uzulu- yor' dıyerek tesellı eden Mıllı Savunma Bakanı devlet- tır 37 aydınımız Sıvas ta şerıatçılar tarafından dırı dırı ya- kılırken Yetkım yoktu, mudahale edemedım dıyerek mazeret beyan eden, bu olaydan sonra ıstıfa etmeyen zamanın Başbakan Yardımcısı Sayın Erdal Inönü, dev- lettır Evlenırken kayınpederıne fakır, fakat ıstıkbalı çok par- lak bır genç olduğunu boşanırken parası olmadığını ıfa- de eden, servetı meydana cıktıkian sonra, Aıleden zengınım" dıyen Merkez Bankası Baskanı devlettır Meydanlara çıkıp, ' Ananıza bacınıza sahıp çıkın", "Sızı ıl yaptım, hayırlı olsun, kutlarım' gıbı komıklıklerı hergunbırmcı haberyapan,6oğretmenıngorevegıder- ken PKK tarafından olduruluşunu habere değer bulma- yanTRT, devlettır Devletın yukarıda belırtılenler dışında yuce bır varlık olduğu dolmasını bıze yutturmaya çalışanlar, devlettır Sız, bu devlete guvenıyor musunuz 7 Ben guvenmıyo- rum Yaşam demişiz! S ız ışsızlık bılır mısınız' Eveelı boş donmcnın Dağılan yuvaların Sonen ocakların Acısını Enver Atılgan'ın derdı yasamımıza değıl. cserının adına bıle sınmış. "\aşam Demışız Adına'" Koy Enstıtusu çıkışlı Atılgan. Dıyarbakır'ın Erganı'sinde doğmuş Yıl 1931 Yoksulluk. doktorsuzluk, yolsuzluk Daha dunyaya gelmcdcn babasını, uç yaşında da. felçlı doğan aüabeyını yıtırmis Feleğın hişmı hıç. ama lı\ terk etmemiş Envcr"ı 1949"daoDıcle, ben Pazaroren Koy Enstıtusu'nu bıtırdık O trganı kovlennde ben Kayserı kovlennde oğretmenlık yaptık Yııcel \c Tonguç'a kıvanların zulmu hıç eksık olmadı uzerımızden Karabocekler gıbı uşuştuler ııstumuze ustumuze l' 1 Mayıs Devrımı ise sadece bulutlarm arasindan sızan kisa bır aydınlıktdiı oteyo geçemcd "•Ocaklarımızı sondurcnlerin / Ocaklan sonsıın " \nkara'da "Imccc" dergısının yayını ıle ılgılcnırken Erganı'den de mektuplar gelırdı \tılgan'dan \ e di kadaşlarmdan 1969"da Tuıkıye Oğretnıenler Sendıkası'nın Kavscn'de yaptığı 2 Olagan Kongresı'nın 2 gununde gerıcıler. şehır cereyanını keserek Mımar Sınan. Kurşunlu eamılerı ıle Imaın Hatıp Okulu'nun sendıkalılarca dınamıtlendığını yayarak yedı \ u/ oğretmen delegc ıle ıkı v u/ dmlcvKi aıkaddşimızı Alemdar Sınemasrnda nasıl yakmak ıstedılerse, yıllar sonra Sıvas'ta otuz yedı canı yakanlaraynı hayın tohumların uruniendır Bu yangınlar. bu çıleler Enverlen, bızlen yıldırmadı Bıledı Enver hasta yatağında da benden Sıvj^ Ağıdf nı okumamı ıstcdı Yemcn'de kalan bedenım K.ızıldağ"da duman kulum Hıç gnmedı ofke kınım Dındırdın mı koca devlet Enver'e şıfalar olsun Ozan Nebi Dadaloğlu HAFTAIÇI HER AKŞAM BENİM BAKKALIM SAAT 23.00 BAŞSAĞLlGl Buyuğumuz Mustafa Kemal Ergun un sevgılı babalan Emeklı Emnıyet Mudurlennden SELAHATTİN ERGÜN (SARISAKAL GELİBOLU) 3Kasım 1994gunuHakkın rahmetınekdvuşmuştur Merhuma rahmet dost veakrabalanna başsağlığı dılenz SARIS4KAL BİLGİ İŞLEM LTD. İSİM BENZERLİĞ1 Ereğlı Demır ve Çehk Fabnkalan TAŞ Savunma Uzmanı Ahmet Mençlı, gazetemızın 30 Ekım 1994 gunlu sayısında yayımlanan"SuçDuyurusu" başlıklıılandaımzası bulunan Ahmet Mençlı ıle bır ılgısı olmddığını açıkladı İsım benzerlığınden kaynaklanacak yanılgılan onlemek ıçınduyururuz HALKIN TELEVİZYONU PENCERE Aziz Nesin'in Globalleşmesi?.. Aziz Nesin Isveç te Goteborg Kıtap Fuarı nın onur konuğu Aziz Nesın Medyanın gazetelerınde Nesın ı aradım, kolay olmadı bu ış, kuponlar, lotarya bıletlerı, kadın bacakları ve kadın memelerı ve popolarını aralayarak sayfaları dolaştım Aziz Nesın yok' Medyada haber olabılmek ıçın Aziz Nesın'lerın Sıvas'- tayakılmaları gerek Ancak o zaman onem kazanabılıyorlar Ne yapıyor Nesın Isveç'te7 Bır 'muzırlık' mı yapıyor'? • Arkadaşımız Gürhan Uçkan'ın bızım gazetede çıkan haberlerınden, Nesın'ın Isveç te ne yaptığını ozetleye- yım, yazarımız, Goteborg Kıtap Fuan'nda bır konuşma yaptı Gurhan Uçkan yazıyor ' Konuşmanm yapılacağı salon onceden doldu, kapı- da uzun kuyruklar oluştu Nesın ın konuşmasına ve ar- dından yaptığı basın toplantısına ılgı buyuktu Aziz Ne- sın'e konuşması sırasında Isveç ın en buyuk gazetesı, Dagens Nyheter'ın Kultur Redaksıyonu Şefı, yazar Arne Ruth eşlık ettı Aziz Nesın, konuşmasının ardından on- ceden hazırladığı bır bıldınyı okudu ' Aziz Nesın ın bıldırısı çok guzel, bıldırı bır de onerı ge- tırıyor Istanbul da uluslararası 'laısızm, hoşgoru ve ba- rış konferansı nın en kısa zamanda toplanması Isveç Yazarlar Bırlığı Başkanı ve UNESCO nun Isveç Temsılcısı bu onerıye destek verdıler 'Hıroşıma Vakfı tarafından Uluslar, topluluklar ve halklar arasında barışı guçlendırıcı ve gerılımı azaltıcı çalışmalar yapan kışılere verılen odullerden bırının Aziz Nesın 'e venleceğı Stockholm 'de açıklandı Ayrıca Aziz Nesın kasımda ABD ye gıderek Amenkan Gazetecıler Cemıyetı 'nın ozel odulunu alacak Nesın, ABD 'ye ılk kez gıdıyor, daha oncekı ceşıtlı gınşımlerı bazan ABD, ba- zan da TC tarafından engellenmıştı • Sıvas ta dırı dırı yakılanaydınlar yazarlar şaırler sa- natçılar yaşadığımız çağı belırleyen en çarpıcı ve dra- matık olayın kahramanlarıdır, Aziz Nesın Sıvas cehen- nemınden kıl payı kurtuldu, ama bağnazlarla tatlısu aydınlarının elestırısınden kurtulamadı Nesın'e ofke- lendıler - 8e adam' Neden kalkıp Sıvas a gıdıyorsun da halkı kışkırtıyorsun Evlere şenlık bır medyamız var bır yandan Sıvas ta ınsanları dırı dırı yakanları gozetıp Aziz Nesın ı eleştırı- yor ote yandan lıberalızmden evrensellıkten Turkıye- nın dışa acılmasından dem vuruyor Pekı Turkıye dışarıya nasıl açılacak'' "Globalleşme ne menebıro ey'' Eh ışte Aziz Nesın globalleşıyor ' Sevınsenıze 1 Yazsanıza 1 Yok canım bızımkıler ıçın globalleşme Turkıye nın açık pazar olması ve ozellestırmeyle eşanlamlı Medyamızın cok satışlı gazetelerınde kuponlar kadın bacakları, popoları lotarya bıletlerı kadın memelerı cangılında yaptığım gezıde bızım TUYAP Kıtap Fuarı na ılışkın dışe dokunur haberler de bulamadım Gorsel medyada ıştutangazetelersayesınde okuma- yı hepten dıslamak uzereyız ' 73 uncu TUYAP Istanbul Kıtap Fuarı yarın açılıyor, 'Avrupa nın en buyuk tuketıcı kıtap fuan 'olduğu belırle- nıyor 13 yıl ıçınde fuar kurumsallastı bundan boyle evrensellesme yolunda gırısımlere geçıyor Kıtap Fuarı na gıdın, kıtaplar dunyasını gezın gorun, Turkıye ye yonelık umutlarmız yenıden yeşerecek Insan demek umutdemek 1 l^AİL. TEŞEKKÜR Hastalığımın teşhısınde ve amelıyatımda gostermış olduğu başarı, yakın alaka ve ınsanlığına hayran olduğum Istanbul Unıversıtesı, Cerrahpaşa Tıp Fakultesı, Kadın Doğum Hastalıkları Anabılım Dalı Başkanı Sn. Prof. Dr. Aykut KAZANCIGİL ıle amelıyatımda yakın ılgısını esırgemıyen Sn. Doç. Dr. Fahri ÖÇER'e yattığım muddetçe yardımlarını gorduğum Aseptık Bolum Asıstan, Hemşıre ve Hastabakıcılarına sonsuz teşekkurlerımı bıldırırım Çocuk Hastalıkları Mutehassısı Dr. Nebahat KURAL TEŞEKKÜR Geçırdığım trafık kazasında belkemığımde oluşan kınklan, yapılan buyuk ve başanlı amelıyatla gıderen İstanbul Kartdl Eğıtım ve Araştırma Hastanesı Başhekımı. Sayın Prof. Dr. MUSTAFA GÜLMEN'e, amelıy atımın gerçekleşmesı ıçın buy uk çaba harcayan Radyolojı Şef Yardımcısı ve Başhekım Yardımcısı, Sayın Rad. Dr. ERDAL AKGÜN'e, 1 OrtopedıServısıŞefi Dr. TLĞRLL BERKER'e, Servıs Şef Yardımcısı Dr. BÜLENT KAVAKLFya; ser\ ıs asıstanlan ıle hcmşırelcnne. durumumla yakından ılgılenen gazetecı-yazar Sami Karaören v e gazetecı Nalm Arabacılara v urekten teşekkuru borç bılınm Yeşilkart Sahibi MlZAFFERGlNDÜZ