Katalog

CUMHURİYET 13KASIM 1994PAZAR- OLAYLAR VE GORUŞLER Düşünce' ameliyatmasasında... Eîeşan \e onenlenmızın dıkkate alınmasında ve ılende yenı ş>eni düşünce suçlulan yaratılmamasında demokrasımız ijısndan büyük yararlar vardır. HALİT ÇELENK Hukukçu D emokratıkleşme konu- Ceza Yasasi'nın"Devletİdaresi Ale>- bU. bırseruvenedonuş- hine Cüriımler"bU. bır seruvene donuş- I tu Hemen her gun >e- |nı gelışmeler, anlaş- mazlıklar koalısyon ortakları arasında kar- jlıklı suçlamalar bırbırını ızlıyor v'GK nın "düşuncejesuçsınırr sap- înmcsı doğrultusundakı ıstemı uze- •ne Adalet Bakanlığı, Terorle Muca- j;le ^lasası'nda değışıklık çalışmala- -ına »a^ladı Bır ınceleme kurulu juştıruldu Kuruldan çekılmeler ol- ij Uîun suren tartışmalardan sonra Adalet Bakanlığı nca Terorle Muca- jsle >a<;ası nın kımı maddelennı de- % ştıren bır v asa taslağı hazırlandı Bu <£Sİagın onemlı maddelerı 13 Ekım 1^94 gunlu Cumhurıyet gazetesınde ıcıklandı Taslak. bırıncı maddesıvle terör'e yenı bır tanımlama getırdı 3una gore "Terör, cumhurivetin ana- vısada belirtilen niteliklerini değiştir- mek, ülke veva millet bütünluğunu bozmtk amacıvla toplumu veva kişi- leri korku veva paniğe duşurebilecek şekılde şiddet \e>a tehdide başvurul- masfdır Taslak, daha sonrakı maddelerınde bolumunden kımı maddelerı teror suçu olarak nıtelemış \ekımı suçlarında teror amacıyla ış- lenmesı halınde teror suçu sayılabıle- ceğını ongormuştu Hazırlanan metnın dorduncu mad- desıyle "Dini Amaçlı Terör" başlığı altında "Devletin sos>al, ekonomik. siyasi veya hukuki temel düzenini kıs- men de olsa din kurallarına davandır- mak amacıv la şiddet veya tehdide baş- vuranlar"teror suçu ışlemış kabul edılerek anayasanın laıklık ılkesı ko- runmaya çalışılmış ve şeriat devleti kurma gmşımlerı yasaklanmıştı Yıne taslakta, Terorle Mucadele Yasasf nın duşunce açıklamasını suç say an unlu 8 maddesı değıştırılmış. "Tahrik ve Yardım" başlığı altında teror suçlarını tahrik. teşvık etmek ve bu suçlan açıkça ovmek, teror suçu sayılmıştı Taslağın bu maddesı, ıkın- cı paragrafı ıle 'devletin ülkesivemil- letiyle bölünmez bütiınlıiğünü boz- mak amacı.vla terör orgutlerini açık >e yakın tehlike yaratacak biçimde des- teklemek için propagandayı' suç say- mış ve bu suçu ışleyenlere bır yıldan uç vıla kadar ağır hapıs ve ayrıca pa- ra cezası ongormuştu Boylecevasa- nın 8 maddesı doğrudan doğruva propagandavı değıl. 'terör orgutleri- ni açık ve vakın tehlike varatacak bi- çimde destekleyen propagandaları" suç sayıvordu Gel gör ki... Yukarıda onemlı yonlerını açıkla- dıgımız taslak hazırlandıktan sonra 13 Ekım 1994 gunu akşamı yapılan bır toplantıda koalısvon ortağı DYP temsılcılerı taslaktakı "Dini \maylı Terör" başlıklı maddeyı tumden (,ı- karmışlar \e 8 maddedekı 'teror or- gıitleri'sozcuklerını de metınden çı- kararak maddevı salt duşunce açıkla- masını suç savan ve cezalandıran bır nıtelığedonuşturmuşlerdır DY Ptara- fından yapılan bu degışıklıkler venı tartışmaların ortaya çıkmasına neden olmuş ve taslak uzerınde anlaşma sağlanmasınaengel olmuştu 17 Ekım 1994 gunu akşamı yapılan son bır toplantıda taslağın sekızıncı madde- sı yenıden değıştırılmış ve SHP-DY P temsılcılerı taratından ımza edılmış- tır Bunagore "Devletinulkesivemil- letiv le bölünmez butunluğunu bo/ma amacıv la inceleme. tartışrna ve eleştir- me sınırlarını aşarak açık ve vakın tehlike varatacak biçimde veya teror orgutlerini desteklemek için propa- ganda vapanlar..." bır vıldan uç yıla kadar ağır hapıs ve 200 mılvon lıra- dan 500 mılyon lırava kadar para ce- zasıyla cezalandırılacaklardır 1-Bızegore yukarıy a alınan sekı- zıncı maddenın tamamen kaldırılma- »ı gerekır Çunku madde. duşunce açıklamasına sınır getırmekte ve du- şunce açıklama ozgurlugunu yarala- maktadır Duşunce ozgurluğunun sı- nırı, yıne duşunce ozgurluğudur Bu. demokrasının bır gereğıdır *\yrıca maddenın bugun verılen bıçımı. uy- gulamada duraksamalara neden ola- cak v e mahkemelerden değışık karar- ların çıkmasına olanak sağlayacaktır Bır propagandanın "inceleme, tartış- ma ve eleştiri"sınırlannı aşıp aşmadı- ğını "yakın ve açık bir tehlike" oluş- turup oluşturmadığını saptamak guç- tur Bu konuda değışık değerlendır- meler yapılabılır değışık bılırkışı ra- porları ortaya çıkabılır ve değışık ka- rarlar oluşturulabılır Maddenın du- zenlenış bıçımı, bu sakıncaları da be- raberınde getırmektedır 2- Oteyandan "Dini Amaçlı Terör" maddesının metınden çıkarılması, dıncı teror ey lemlennı yaptırımsız bı- rakabılecektır Her ne kadar taslakta teror tanımlanırken anayasanın ıkın- cı maddesıne gonderme yapılarak bu maddede gosterılen cumhurıyetın nı- telıklerını degıştırmeden soz edıl- mekte ıse de bir ceza vasası hükmu bu tur gondermelerle duzenlenemez. Bu. açıkhktan uzak anlaşılması guç, her yone çekılebılır bır duzenleme olur Ovsa 'suç'u.duzenleyencezahukum- lerı açık seçık ve suçun oğelerını du- raksamaya ver vermeyecek biçimde gostermek zorundadır Buna "suçla- rın vasallığf ılkesı denılır Ceza Ya- sası'nın ıkıncı maddesı, temel bır ıl- ke olarak bunu duzenler Buılke.yar- gılanan kışı ıçın bır guvence oluştu- rur 3- Taslağın 8 maddesıne konulan ve teror suçlarını tahrik ve teşvik et- me vc bu suçları ovme hukümleri de gereksizdir. Çunku yururlukte bulu- nan Ceza Yasası"nın 311 maddesı tahrik suçlarını, 312 maddesı ovme suçlarını ve 64 maddesı de suça de- gışık bıçımlerde katılma ey lemlennı. tum suçları kapsayacak biçimde du- zenlemıştır Terorle Mucadele Yasa- sı'nda sayılan teror suçları zaten Ce- za Yasası nda vardır ve oradan alın- mıştır Eğer ıstenıyorsa bu suçların cezaları arttırılabılır Bu açıdan tah- rik, teşvık ve ovmeye ılışkın hukum- ler yersız ve yasa duzenleme yonte- mıne aykırıdır Içınde bulunduğumuz olaganustu koşullargeçıcıdır Demokratık ılkeve kurallar kalıcıdır Duşunce açıklama ozgürlüğii gıbı demokrasının temelı- nı oluşturan ılkelerde sık sık yasa de- ğışıklıklerı yapmak hem guçtur, hem sakıncalıdır Bu açıdan eleştırı ve onenlenmızın dıkkate alınmasında ve ılende yenı yenı duşunce suçluları yaratılmamasında demokrasımız açısından buyuk yararlar vardır TARTIŞMA Anayasa yargısı, güvencedir S ayın M Iskender Özturanirnın Sayın Cındoruk'a sorular yonelttığı yazısına (Cumhunyet) katılıyorum Aşağıdakı ek bılgılen de kamuoyuna sunuyorurrr 1. Anayasa mahkemelennı Av rupa ulkelen gıderek çoğaltıyor ve guçlendınyor Bız kuruluş yılı olan 1961 "den de gende du^unenlenn gınşımlen karşısında duş kınklığına uğruyoruz Almanva Anavasa Mahkemesı Başkanı cumhurbaşkanı seçıldı Bız, değerlenmızı vıpratma yanşındayız 2. Anayasa Mahkemesı, uyelennı kendısı seçmıyor Yassıada Yuksek Adalet Dıvanı Başkam'nı. Yargıtay Buyuk Genel Kurulu seçtı bnutmayahm kı Adalet Partısı Senatoru Sayın Halit Zarbun'u da yasama organı seçtı (Cumhunyet Senatosu) Anayasa Mahkemesı'nın şimdıkı başkanı. uyelenn onceden olduğu gıbı doğrudan yuksek yargı organlannca seçılmesını. yasama organı ıle cumhurbaşkanının da uye seçmelennı, ancak çoğunluğun hukukçu olmasını onenyor "Dunyanın hiçbir yerinde sanıklar vargıçlarını seçemez" dıyen de bu başkan Cindoruk yenı bır şey soylemıyor kı Bılınenlen, yakınma goruntusu ıçınde venyor Anlaşılan. DEP'ın kapatılmasına, Işıklar'ın mılletvekıllığının duşmesıne ve dokunulmazlıklan ıptal ıstemlennın kımının reddedılmesıne sınırlenmış Sayın Cindoruk onlann avukatı mı 1 Kımlenn avukatlığını nasıl yaptığını, hukukçuluğunun ne olduğunu tanıvanlar bılıvordur Yorumla. açık kurallar aşılamaz Anayasa Mahkemesı'nın şimdıkı başkanı yıne "\navasa Mahkemesi; anayasa, mahkemeler yasa yaparsa hukuk kargaşası olur" dıyor \anlış mı' Anavasa bu durumda ıken Anayasa Mahkemesı ne yapsin' Kendılen 12 yıldır nıve bu anayasayı değıştırmıyorlar' Dokunulmazlıklan kaldıran Meclıs'tır Eleştın vonelecekse Meclıs'e karşı olmalıdır Mahkemenın olçulen bellıdır Meclıs'ınkı ıse takdiri'dır Mahkeme yansız ve gerçekçıdır 3. Sayın Cindoruk Anayasa Mahkemesı 28 9 1984 tanhlı, esas 1984 1, karar 1984/1 sıyası partı kapatma dosyası uzennden venlen kararla Doğru Yol Partısı'nın kapatılması reddedılınce mahkemeyı yıl sonunda zıyaret edıp "sizler demokrasi fatihlerisiniz, hevkellerınizi dikmek gerekir" dedığını unutmamalıdır Bu karardan sonra Doğru \ol Partısi'nı ıhtar ıstemlı 1984 3 esas savılı ıhtar dosvasında zamanın başkanı Savın Ahmet H.Boyacıoğlu ıle şimdıkı Başkan Say ın Özden. başsavcı vekılı tarafından Dogru Yol Partisi nı kavırmakla suçlanıp redlen ıstenmiştı Mahkeme oybırlıgıyle bu ıstemı reddetmıştı Bunlar unutuldu mu' Seçenler hassas davranmazlarsa 1961 donemınde de uyelenn çoğu hukukçu olmavabılıvordu Anayasa mahkemelen ıçın kaldı kı bu da koşul değıldır Işlev. değışık ve karmaşıktır 4 Mahkeme tum ıktıdarlar zamanında hıçbınsıne eğılmedı Yansızlığını korudu Bu hukuk devletıne gonul vermış, gerçek demokrat herkesı sevındırmelıdır Özal'ın yaptıklan da unutulmamalıdır Suresı dolmayan oğretım uyesını mahkeme almadı Işıklargıttı Anayasaya avkın yasalar ıptal edıldı va da yururluğu durduruldu Bunlarla ovunmek gerekırken eleştırmek ve vapmaması gereken şeyı yapmasını ıstemek bırvana, anayasayı çıgnemesını beklemek bır Meclıs Başkanından beklenmez Hele Anayasa Mahkemesı'nın ışlev ını yıtırdığını soylemek gıbı bır soz çok yanlıştır Sonra, mahkemeyı ve uyelen cıddıyete davet etmek cıddıyetle asla bağdaşmaz Mahkemelenmıze olsun saygı gosterelım Sav unmasız yargıya saldırmak becen değıldır Mahkemenın say ın başkanının odasında. salonda ve gınştekı üç duvar yazısını aktararak kamuoy una saygı sunuyorum "Anayasa yargısı, çağdaş hukuk devletinin güvencesidir. -Haklar ve özgürlükler, insanlığın onuru ve erdemidir- \dalet. devletin temelidir." Anayasa Mahkemesı'nın, devletin bolunmez butunluğu. ınsan haklan ve ozgurluklerle demokrasi konusunda verdığı kararlar hepımızın yuzunu ağartmaktadır Laıklığıve Ataturk ılkelennı korumasına kızanlann yuzlen kızaımadığı ıçın vazdıklan ve s>ovledıklen onemsenmez, ama bır Meclıs Başkanının sozlen dıkkate alınır Sayın Cindoruk ıçtenlıklı ıse, sulandınlmış demokratıkleşme paketının yetersız olduğunu soyleyemese de Meclıs'ten geçmesını sağlasın da gorelım Ahmet A. Emeklı Yargıç PENCERE Demirel'in Oykösü... Çumra da bır adam elıne kazma kurek almıs toprağı kazı- yor Beysehır Golu nden Cumra 203 km dır llkbaharda Beyse- hır Golu nun suları tasar kendısıne bır yol bulur gelır Suğla bataklığını yapar Suğla bataklığından çıkar, Mavı Boğaz dıye guzel bır boğazın ıcıne gırer Carsamba deresı dıye bır derey- le bırlesır Sonra gelır bu derenın ucunda Apa koyu dıye bır koyun yakınından Cumra ovasına Konya ovasına dokulur, orada bataklıklar meydana getırır Koyluler bu suyu kapışırlar Bır adam elıne kazma almıs Çumra da bır seyler kazıyor O gunun sartları ıçınde koylu gıyımıne uymayan kım olduğu bel- lı olmayan bır zat gelıp soruyor - Sen ne yapıyorsun? - Ganel kazıyorum - Ne ganelı kazıyorsun? - Su getırecegım - Nereden? - Beysehır Golu nden - Beysehır Golu buraya ne kadar bıldıgın var mı? - Bılmıyorum ama bu su buraya kadar geldığıne gore ben de ona kadar gıdecem - lyı anladık arkadas bu ıse senın omrun yeter mı? - Bu ıse benım omrum yetmez ama surada bak benım yedı yasında oğlum var Onunkı yeter Belkı onunkı de yetmezse, ondan sonra gelenınkı yeter Bırısınınkı yetecek buna, bırısı- nın omru yetecek • Destana benzeyen bu oykuyu anlatan Cumhurbaşkanı Sü- leyman Demırel'dır Cumhunyet Turkıyesı kurulmadan once Turkıyedesuyaılışkın dışedokunur bırtektasarımvar Bey- sehır Golu nden Konya ovasının sulanması projesı Bağdat Demıryolu na ek olarak ortaya cıkmış Yukarıdakı oykude ka- nal kazmaya çalışan Kurukafa Mehmet Ağa dır onunla konu- san kışı zamanın Konya Valısı Avlonyalı Ferit Paşa'dır Bağ- dat Demıryolu nu Eskışehır e getıren Almanlardan Kurukafa Mehmet Ağa nın kafasındakı kanalın yapılması ıstenır 1913 te hızmeteaçılır Demırel dıyor kı ' Anadolu da Roma eserlerıne baktığımız zaman, gerçek ın- şaat ve su muhendıslığını gorursunuz Ben şaşarım ( ) De- mek kı msanoğlu bundan bın sene evvel de ıkı bın sene evvel de akıllıymıs bunlarm cok guzel orneklerı vardır Gelıyoruz GAP a1 Sayın Demırel 10 Ekım 1965 te Urfa'da halka şunları soyluyor Asırlardır ne senın ne çocuğunun, ne de hayvanının karnı suya doymustur Onun ıçın senın bu meselenı en buyuk sıyası mesele addedıyorum Urfa tunellerıne su verılmesı torenıne Suteyman Demırel Cumhurbaşkanı olarak katıldı yıllar suren maratonun solu- ğunda yarısı surduruyor GAP aşama asama gerçeklestırılı- yor doğayı yenı baştan ınsan elıyle duzenlıyor yaşamı yenı- denoluşturuyor • Yasadığımız evren çelıskıler yumağı ınsan ıle doğa arasın- da çelışkı var uygarlık doğaya karşı savaşımda ınsanın seru- venını anlatır Ya ınsan ıle ınsan arasındakı çelışkı? Kımı zaman kısısel kımı zaman sıntfsal kımı zaman halklar uluslar ve devletler arasında suregelen çelışkıde doğa mu- hendıslığı gıbı toplum muhendıslığı de çağımızda geçerlı- dır Adına polıtıka denen ve ulke yonetımıyle suregelen meslek bu ıçerıgın bır tur dısavurumudur GAP (Guneydoğu Anadolu Projesı) yalnız doğaya karşı bır tasarım olarak kalır- sa eksıksayılmalıdır Bolgede su toprağa hayat verdığı zaman her şey değışe- cek ama nasıl değışecek? Guneydoğu da yalnız doğa muhendıslığı değıl, toplum mu- hendıslığı degereklı Doğa muhendıslığı ınsan ıçındır, toplum muhendıslığı de ın- san ıçın olmalı Garanti'nin kamuoyuna hiiançosu. Açıklanan bilançosu. »0.9.1994 ÎTtBARİYLE GAR*AN"TÎ BANKA.SI OZET BÎLANÇOSU KBÖJ satflçp Afta Kalemkri (Karşılaştırmalı) •; ö»et Kâr Zarar <Karşda^mnafif # fl8&4-9§*"-3&9.1993.08*»» "***«"* r«v ^6t9it9*4 - 30-9.1993 f/M§SMM: AKtİF 1994 1993 19.640,4 7 404,2 ıuanj 1994 KA5A VE BANKALAR MENKUL DEGERLER KKEDİLER 26.086,1 15.162,3 TAKlPTEKf ALACAKLAR (NETt 2.520,7 701,7 1 909,7 1 144,8 44.243,2 14 536,4 13 200,8 8 680 7 5.350,0 2 511,6_ 2 992,0 1 350,5 FAİZ GEÜRLEltt FAİZ GİDERLEIU 14 220,4 1993 Bilanço Ana Kalemleri (Karşılaştırmalı) 30.9.1994-30.9.1993 AKTtP BANRASI '•HJîet Kâr Zarar (KarşılaşOrmafif^ : - 30.9.1993 5 315,6 -1.62S2 B KURULUŞLAR (NET) SfmtT MYMETLER (NET) PAStF 0 MEVDUAT K0LLAN1LA!» KREİA.ER FAİZ DIŞI GELÎRLER FAİZDI5JGİDERLER KARŞOJKLAR VERGİ KARŞILİĞİ 4 646 8 1451,5 - 9.901,7 - 3.3223 -653,9 -1,039,0 -2180 2.992,0 1 350,5 KASA VE BANKALAR HENKULDEĞERIİR KREDÜ.ER TAKİFTEKİ ALACAKLAR (NET) KURULUŞIAR ,,NET) 5MİT KTYMETLER FAtZ DIŞI GELtRLER FAİZ DIŞI GtDEBLER 4 646,8 î 451 5 - 9^901,7 - 3.323,1 MEVDUAT KBtLANlLAN KREDÎLER 44 243,2 14 536,4 13-200,8 «680,7 5.350,0 2.511.6 2.992,0 DONEMNETKARİ 2.992,0 1350>5 m Ikısının arasında bır fark goremezsınız. Çunku Garantı, dunya olçulennde şeffaf bır bankadır. Şeffaflığın onemlı bır gostergesı, dunyanın her verınde geçerlı bilanço dokumu vermektır. Garantı, tum çalışanlarının kıdem tazmınatlarını*, gerı donmeme ıhtımalı olan kredı karşılıklarını ve vergılermı her bılançosunda, kânndan duşer. Tıpkı tum buyuk dun>a bankalarının yaptığı gıbı. Sız de, Turkıve'de dunya standartlarında ış yapan, şeffaflığına guvenebıleceğınız bır bankayla çalışmak ıstemez mısınız? *Serma\e Pıvasası Kanunu na gore, Garantı de çalışmakta olan tum personelın hak etmış olduğu tazmınat karşılıgıdır »GARANTI