Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
6EKİM1994PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Ermenistan
BİO'yuimzaladı
• BRÜKSEL (AA) - N ATO
üyesi ülkelerle Kuzey
Atlantik Işbirliği Konseyi
(KAİK) kauhması ülkeler
arasında işbirüğineyönelik
oluşturulan Banş Için
Ortaklık (BİO) Anlaşması,
Ermenistan Dışişleri Bakaru
Papazyan tarafından
Brüksel'dekiNATO
Merkezi 'nde yapılan bir
törenleimzalandı. BİO
Anlaşması, N ATO üyesi
ülkelerin liderleri tarafindan,
geçen 10 ocak tarihinde,
Brüksel'de gerçekleşen
NATO zirvesi sırasında
imzalandıktan sonra, Kuzey
Atlantik İşbirliği Konseyi
(KAİK) üyelerinin ve
tarafsız ülkelerin imzasına
açılmışü.
IraiCın
petpol pezervtefi
• AMMAN (AA) - Irak'ın
henüz keşfedilmemiş petrol
rezervlerinin. dünyanın en
büyük petrol rezervlerine
sahip Suudi Arabistan ileeş
değerde olduğu ileri sürüldü.
Ortadoğu'nunjeolojisi
konusundaki bir konferansta
konuşan Iraklı petrol
mühendisi Tank Şefik,
ûlkesinde halen petrol
yataklan kapasitesinin 144
milyar varillik olduğunu,
fakat keşfedilmemiş petrol
yataklanyla birlikte bunun
280 ila 360 miJyar varillik
kapasiteye ulaşabileceğini
kaydetti.
Peres: Esad
uzlaşmak
zorunda
• VVASHINGTON(AA)-
İsrail Dışişlen Bakan; Şimon
Peres, Suriye Devlet Başkanı
Hafız Esad'ın, ülkesi ile banş
için uzlaşrrJdS)
gerektiğini
söyledi.. Peres yaptığı
SÇıKİamada "Sunye lıderi
uzlaşmadığı takdirde banşa
sahip olamaz" dedi. Bu
arada, ABD Dışişleri Bakaru
VVarren Christopher'ın,
hafta sonunda Ortadoğu
turuna çıkacağı bildirildi.
Çernobil
kapatilabilir
• LÜKSEMBURG (AA) -
Ukrayna'nın. Çernobü
nükleer santralının
kapatılması için uluslararası
eylem planını kabul ettiği
bildirildi. AB Dışişleri
Bakanlan toplantısı
nedeniyle Lüksemburg'da
bulunan Fransa Dışişleri
Bakanı Alain Juppe burada
yapuğı açıklamada,
Ukrayna Dışişleri Bakanı
Genadi Udovenko'nun,
hükümetinin bu konudakı
karannı bu akşam AB
Dışişleri Bakanlan
yemeğinde açıklayacağını
belirtti.
Kıbrts'a destek
• NEWYORK(AA)-
Pakistan. Kıbns'ta federal
çözûme destek verdi.
Pakistan Dışişleri Bakanı
Serdar Asıf Ahmed Ali. BM
Genel Kurulu'nda yaptığı
konuşmada Kıbns
meselesine dedeğindi ve
"BM, Kıbns sorununa
iki-toplumlu ve iki-bölgeli
federasyon çerçevesinde
banşçı çözüm bulunmasını
teşvik etmelidir" dedi.
"İÇKİ İÇF.RKEN SANAT ve
rOLhlKA KONVŞMAYIN"
Oğuy ARAL
UD & SAZ
RUŞEN RUŞRR
Ana (et) yemeğı Soğuk
ölfJTRöIZÎCKÎ
Rez:246 44 18 J
Piyanist LlDYA-NAZMİ
CANAYve
CUMA-CTESİİHSAN
ve ÜNSAL'dan doyasıya
dansmüziği
ÇflTI
RestauMnt
CMe - Bar
2510000
PBX2515105
Hükümet birlikleri Gence'de duruma hakim; Bakü'de 400 bin kişi Aliyev'e destek mitingine katıldı
Azeriler,darbeyegeçitvermediBAKC (AA/AFP) - Azerbaycan'-
da önceki gece başlatılan darbe giri-
şiminin bastınldığı, Cumhurbaşkanı
Haydar Aliyev'in duruma hakim ol-
duğu bildirildi. Başbakan Suret Hü-
seyinov, darbe girişimi ile bir ilgısi
olmadığını iddia ederek olayın yanlış
anlamadan kaynaklandığını bildirdi.
OMON birliklerinin komutanı İçiş-
leri Bakan Yardımcısı Ruşen
Cevadov, Haydar Aliyev'in yanında
yer aldığını açıkladı.
Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'-
in, ülkede meydana gelen son olay-
lann halka anlatılması amacıyla
başkent Bakü'deki Azatlık Mey-
danı'nda düzenlediğj mıtinge 400 bin
kişi katıldı. Aliyev, mitingde yaptığı
konuşmada, Gence'deki olaylarda 3
Azeri askerinin şehit olduğunu açı-
kladı. Aliyev şunlan söyledi:
"Bu olaylar, Âzerbaycan'ın
bağımsulığını istemeyen, ülkenin
birtik ve beraberliğini bozmaya çalı-
şangüçler tarafından çıkarüdı. Bu
oyunların bir böiiimü, Ayaz
Muttalibov ile V'akıf Hüseyinov
tarafından tezgahlanmtştır. Ancak
cesaretli.kararlı Azerbaycan halkı bu
oyunları bozacaktır. Hiçbir güç t>izi
btıyoldan geri çeviremez."
fçişlen Bakan Yardımcısı
Cevadov ve ona bağlı birlikler ile
devlet arasındaki gerginliğin önceki
akşam banş yoluyla giderildiğini
anlatan Aliyev, bu gelişme sırasında
Suret Hüseyinov'a bağlı güçlerin
Gence'de devlet daireleri ile
havaalanını ele geçirdiklerini. ancak
GURCIST; AZERBAYCAN #
Gökç*y
A k s u
HAZAR
DENİZ
Gence: Önceki günkü
isyan girişimi çabuk
bastınldı.
Aliyev, kendisini
desteklemeye çağırdığı
taraftarlanna yaptığı
konuşmada, darbe
girişiminin başansızlığa
uğradığını söyledi.
daha sonra devlet güçlerinin buralar-
da tekrar denetimi ele geçirdiğini
sö>ledi.
Aliyev. konuşmasında Başbakan
Hüseyinov'u suçlayarak "Son olay-
lara katılan Suret Hüseyinov şu anda
burada bulunuyor" dedi ve kürsüde
oturan Başbakan Hüsey inov'u işaret
etti. Bunun üzerine. mitinge katılan
400 bin kişi Hüseyinov karşıtı
sloganlar atarak Başbakan'ı istifaya
çağırdı. Cumhurbaşkanı Aliyev'in
konuşması.süreklialkışlarlave"Hay-
dar Baba" sloganlanyla kesildi.
Aliyev, önceki gece Gence'de is-
yan girişiminin başlaması üzenne
Içışleri Bakan Yardımcısı Ruşen Ce-
vadov'la geç saatlerde bir görüşme
yaptı. Görüşme sonunda Ruşen Ce-
vadov. Haydar Aliyev'in yanında
yer aldığını açıkladı ve cumhurbaş-
kanlığı sarayının güvenliği için.
OMON olarak adlandınJan özel po-
lis birliğinı de saray ın yakın çe\ resin-
de konuşlandırdı.
Azerbaycan Başbakanı Suret Hü-
seyinov, Cumhurbaşkanı Haydar
Aliyev'in kendisini Gence'yegidip bu
kenti ele geçirmekle suçladığını belir-
terek "Gence'deki birlikler bana bağlı
değil. Ben Bakü'den hiç aynlmadım"
dedi.
Hüseyinov. son gelişmeler üzerine
dün sabaha karşı başkanlık binası-
nda bir basın toplantısı düzenledi.
Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'ın
Gence'ye gidıp kenti ele geçirdiği id-
dialanna karşı. 2-3 gündür maka-
mmdan hiç ayrılmadığını söyledi.
Hüseyinov. "Ben hep barışçı bir tu-
tum izledim. Cumhurbaşkanlığında
yapılan toplantıiarda da öteki deviet
Başbakan Hüseyinov,
darbe girişimine katıldığı
yolundaki iddialan
reddederek "Gence'de
ayaklanan birlikler bana
bağlı değiF dedi.
yetkililerinden farklı olarak bu mese-
lelerin ancak barış yoluyla çözülebile-
ceğini dile getirmiştim" dcdı.
Gence'deki birliklerin kendisine
bağlı olmadığını vurgulayan Hüseyi-
nov. şöyle devam ettı:
"Gence'deki olaylar hakkında bilgi
alınca iki yetkilimi görevlendirip so-
runları jerinde tespit etmek için oraya
gönderdim. Fakat onlar Gence'ye gi-
dinee durum daha da gerginleşti. Bu
bir devlet darbesi değil. Azerbaycan'ın
şehirlerinden birinde halk tarafından
valinin istifaya çağırılmasıdır. Cum-
hurbaşkanı Aliyev beni akşam aradı.
Ben de meseleyi bildiğinıi. gereken
tedbirleri aldığımı ve alacağımı söyle-
dim. Sonra tekrar aramış beni bu-
lamamış. Televizyon konuşmasında
da benim Gence'de olduğumu ve ora-
daki olayları karıştırdığımı sövlemiş,
dunımu daha da gerginleştirmiş. Ben
bir seneden fazla başbakanım ancak
bana karşı bir politika izleniyor. Ben
her zaman Aliyev'e saygı gösterdim.
Cumhurbaşkanlığına gelmesine razı
oldum. ona hep iyilik yapttm. Ben im-
kanım olmasına karşın cumhurbaşka-
nı olmak istemedim. Savaş devam edi-
yor. Ülkedeki gerginlik bunu olumsuz
etkileyecek."
Türkıye'nın Bakü Büyükelçisi Al-
tan Karamanoğlu, Azerbaycan için
kötü başlayan birolayın. "mükenımd
denilebilecek bir şekilde' sonuç-
landığını söyledi. Karamanoğlu,
"Önünde aşılması gereken sorunlar
bulunmasma karşın Azerbaycan'ın
birliği sağiandı" dedi.
Karamanoğlu. Batılı şirketlerle,
20 eylülde ımzalanan anlaşmadan
memnun olmayan bazı çevrelerin,
birtakım muhıemel hareketlere giri-
şeceklerinin beklendiğini belirterek
bunun ılk sınyalinin, Rahim Gaziyev
ile dört tuıuklunun cczaevinden
kaçınlmalan olduğunu söyledi.
Bunun üzerine Bakü'de büyük bir
gerginlik başladığını belirten
Karamanoğlu. bu durumun. Cum-
hurbaşkanı Haydar Aliyev ile Ruşen
Cevadov'un bırbırlennı yanlış anla-
malarından kaynaklandığını söyledi.
Azeri lider, iç savaşın önlenmesi için yabancı hükümetler ve uluslararası örgütlere seslendi
AliyevdünyadanyarcbmistecüANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Azerbaycan Cumhur-
başkanı Haydar Aliyev, ülke-
sinde baş gösteren iç savaşın
önlenmesi için dünyadaki bü-
tün hükümetler ve uluslararası
örgütlerden yardım istedi.
Resmi bir açıklama yayım-
layarak dünyaya seslenen
Azerbaycan Cumhurbaşkanı
Aliyev, "Dünyaya açılma politi-
kası yürüten Azerbaycan Cum-
huriyeti tehlike icerisindedir"
dedi.
Aliyev, açıklamasında Rus-
ya'yı ima ederek 'bağımsız
Azerbaycan'ın dış gücler aracılı-
ğıyla dönüşrûriilmeye çalışıldığı-
nı' vurguladı.
Haydar Au'yev, Azerbay-
can'da iç savaşın tırmanması
tehlikesine karşı, dün yayımla-
dığı mesajda bütün ülkelerin
hükümetleri ile uluslararası ör-
gütlere yardım çağnsında bu-
lundu. "Demokratik ve hukuk
devietini kuran, bütün dünyaya
açılma politikasını yürüten
Azerbaycan Cumhuriyeri tehli-
ke icerisindedir" diyen Alıye%.
doğrudan dış kaynakb kuvvet-
lerin, silahlı isyan aracılığıyla,
zorbalık kullanarak yönetimi
'devirme poUtikası' yürüttüklen-
ni kaydetti. Aliyev, Azeri halkı-
nın devletçiliğinin, bağımsızh-
ğının ve özgürlüğünün korun-
Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'e bağlı birlikler, Gence kentinde havaalanını Hüseyinov'a bağlı birliklerden geri aldılar.
masında kesin kararlı olduğu-
nu ve bunun için gereken tüm
önlemleri almakta olduğunu
belirtti. Azerbaycan Cumhur-
başkanı, mesajına şöyle son
verdi:
"İçinde bulunduğumuz bu zor
zamanda Azerbaycan Cumhuri-
yeti'nin yasal yöneticileri ve
Azerbaycan halkının bağımsızlı-
ğını destekleyerek zorbalık ve
reaksiyon güçlerin zaferinin el
birliğiyle önlenmesi amacıyla
bütün ünkanlaruıızı kullanma-
nız için sizlere müracaat ediyo-
rum."
Dünyaya seslenerek Azer-
baycan'ın bağımsızlığına karşı
olan güçlerin engellenmesi çağ-
nsında bulunan Cumhurbaş-
kanı Haydar Alivev. önceki
gece devlet televızyonundan da
Azeri halkına seslendi.
Azeri lider. televizyondaki
konuşmasında halkın. ülkenin
bağımsızhğını korumak için
hükümet güçleriyle işbirliği
yapmasını istedi.
BaküpetrolünüRus kibriti ateşe verdi
HAKAN AKSAY
MOSKOVA - Azerbaycan'daki son
gelişmeler, Bakü iktidannın. son üç yıl
içinde üçüncü kez el değiştirmesi olasıh-
ğını gündeme getirdi. Bunalımın, 20 Ey-
lül 1994'te imzalanan 8 milyar dolarlık
petrol anlaşmasından hemen sonra baş-
laması, önceki iki liderin düşürülmesiy-
le petrolün bağlantısı üzerine yapılan
tartışmalan belleklerde canlandırdı.
Ayaz Muttalibov'un Rusya'yı, petrol
anlaşmasının dışına çıkarma girişimi,
onun iktidannı zayıflatan önemlı etken-
lerden biriydi. Ebulfez Elçibey'in iktida-
n yitinnesinde ise başta petrol konusu
olmak üzere. Rusya'nın bölgedeki çı-
karlannı göz ardı etmesinin, en önemli
nedenlerden biri olduğu tartışma götür-
müyor.
Moskova basını, Azeri lider Haydar
Aliyev'in, bir yıl öncesine göre Krem-
lin'den oldukça uzaklaştığını, Batı'ya ve
Türkiye'ye yaklaştığını sık sık vurgulu-
yor. Buna karşın ona iktidar kapılannı
açan dünün "isyancı albayı" bugünün
Başbakanı Suret Hüseyinov ve daha pek
çok politika ve devlet adamı, Aliyev'i
Rusya'yla ilişkilerin zayıflamasından
dolayı eleşüriyor. Ömeğin Hüseyinov.
petrol anlaşmasının önce Rusya'yla im-
zalanması. daha sonra öteki ülkelerle
masaya oturulması gerektiğini açıkça
belirtiyor. Bugünün Moskova'ya en ya-
kın muhalif liderlerinden Mutalibov ise
Rusya'nın Kafkaslar'da askeri sorunlar
olarak değerlendirdiler. Ancak daha
sonra Dışişleri Bakanlığı. Rusya'nın an-
laşmayı kabul etmediğini açıkladı.
Aynı devletin iki ayn bakanlığının
farklı tutumlan. Rusya yöntimi içindeki
çelişkileri su yüzüne vuruyordu. Mos-
kova kulislerinde. olay Dışişleri Bakan-
da dahii her alanda duzen getiren bir lığı'nın. enerji ve yakıt çevreleriyle sıkı
bölgesel lider olmasını desteklediğini ilişki içinde olduğu bılınen Başbakan
V'iktor Çernomırdın'a karşı tav ır alması
, olarak değer-
lendirildi.
Bugün
açıklıyor.
Rusya yö-
netimi, pet-
rol anlaş-
masmın
uzun bir
hazırlık dö-
neminden
sonra im-
zalanmasına
karşın yine
de hazırlıksız
yakalanmış
izlenimini
uyandırdı. Moskova önce anlaşmayı se-
lamladı. Özellikle de Enerji Bakanlığı
yetkilileri. hem genel olarak anlaşmayı
hem de anlaşmada, sermayesınin yüzde
80'i Rusya devletine ait olan Lukoil şir-
ketine yüzde 10 hisse verilmesini olumlu
Azerbaycan'daki darbe
girişiminin, 20 eylülde imzalanan
petrol anlaşmasının hemen
sonrasınarastlaması, anJaşmadan
rahatsız olan Rusya'nın olaylarda
parmağı olduğu iddialannı
güçlendıriyor.
ıçın
dışişleri yetkili-
lerince dile ge-
tirilen sert tu-
tum ağır bası-
yor. Kuşkusuz
her iki tarafın
da, Rusya'nın
bölgedeki eko-
nomik ve poli-
tik çıkarlannı.
"kendi yöntemleriyle" savunma amacı
bulunuyor. Bakü'ye karşı takınılacak
tavnn. bir yandan onu tümüyle yitire-
cek kadar sertleştirilmemesi. öte yan-
dan da onu Moskova'ya başkaldırma
çızgısınden vazgecıreceİc kadar kararlı
olması gerektığı tartışılıyor. Üstelık. bu
konuda verilecek sınavın. öteki eski
Sovyet cumhuriyetleri için örnek oluş-
turacağı biliniyor.
Aynca ABD'yi Kafkasya'da frenle-
me amacındaki Rusya. onu tümüyle
karşısına almak da istemiyor. Onun ıçın
petrol anrlaşmasının gözden geçınlmesi
yolunda aktifleşirken, bunun Batfnın
değil. eskı Sov yet cumhuriyetlerinin pa-
yının azaltılması yoluyla olabileceğını
ima ediy or.
Öte yandan. Boris Yeltsin, son Was-
hington gezisinde ABD'yle bir dizi pet-
rol ve gaz anlaşması yaparken bu konu-
da Rusya'nın ikinci plana itilmeyeceğini
kanıtlamak ister gibiydi.
Petrol anlaşmasında kendisine düşen
payı az bulan ve petrol boru hattının
Türkiye'den geçirilmesıne karşı olan
Rusya'nın elinde önemli silahlar bulu-
nuyor. Azerbavcan içindeki yandaşlan
Moskova'nın önemli bir kozu. Daha da
önemlisı, Rusva'nın. Karabağsavaşının
yeniden alev lenmesine yol açabilecek
olanaklara sahip olması. Aynca Mos-
kova'nın yalnızca Batı'yia değil. İran'la
da ortak dil bulma yolunda çaba harca-
dığı bilinıvor.
Petrol anlasmasının tarihcesi
Hazar Deırizi'nin kullanımıyla ilgili
Sovyetler Birfiği ile İran arasında
1921 ve 1940 yıllannda yapılmış iki
anlaşma bulunuyor. Bugün her ne
kadar Rusya Dışişleri Bakanlığı,
petrol anlaşmasma karşı çtkarken bu
iki belgeyi kendine dayanak yapmaya
çalışsa da bunlar denizın dibinin nasıl
ktıllanjlacağını belirlemiyor. Sovyet
devletinin yıkılmasından sonra
Hazar'da kıyılan olan beş ülke
(Azerbaycan, Rusya, Türkmenistan,
Kazakistan, İran) bu konuda yeni bir
anlaşma yapmadı. 20 Eyiül 1994"ie
imzalanan petrol anlaşmasının ilk
adımlan 1990'da, dönemin
Azerbaycan lideri Ayaz Muttalibov
zamarunda başlatıidı. 23 Ekim
1993'te Azerbaycan ile Rusya
arasında yapılan sözleşme,
anlaşmada Rusya'dan Lukoil
şirketinin payırun yüzde lOolacağını
saptıyordu. Azerbaycan "ın 1990'da
yüzde 20 olarak saptannuş olan payı
dadeğişmedi. Geriye kalan yüzde
70'lik bölüm şöyle paylaşıldı: British
Petroleum (yüzde 17), Amerikan
Amoco (yüzde 17), Pennzoil/ Romco
(yüde 12), Unocal (yüzde 11), Statoil
(yüzde 8.5), McDermott (yüzde 2.5),
Türk Petrol (yüzde 2). 30 yü süreli
anlaşmanın değeri 8 milyar dolar.
Rus-Azeri ili$kilerinde sorunlar
Petrol anlaşmasının
imzalanmasıyla gerginleşen
Rusya-Azerbaycan iîişkilerinde
başka sorunlarda bulunuyor.
Moskova, Dağlık Karabağ
savaşında Ermenilere destek
veriyor. Kremîin, Bakü
yönetiminin bölgeye banş gücü
olarak Rusya asken birliklerinin
gönderilmesine karşı çıkarak
Birleşmiş Milletler'e ve AGİK'e
dayanma çabasına tepki duyuyor.
Aynca Haydar Aliyev, iran
sınınru Rusya birliklerinin
korumasına izin vermiyor.
Geçen günlerde Haydar Aliyev
karşıtlanrun hapisten kaçmalan
sonrasında Azeri lider, olayda
Moskova'nın parmagj olduğunu
belirtti. Son ABD gezisinde Rusya
Devlet Başkanı Boris Yeltsin,
Washington'nun Kafkaslar'da
artan çabalannı yavaşlatmaya
çalışırken Haydar Aliyev de
ABD Başkanı Bill Clinton'ı
petrol aniaşmasma destek
vererek Azerbaycan'ı Rus
şemsiyesininaltından
çıkarmak için yardım ikna
etmeye çalışıyordu.
TÜRKİYE DİKKATÜ
Aııkaıa,Biikü
ileyakıntemasta
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)-Ankara. açıkça ifadeet-
memekle birlikte 'Rusya par-
mağı' gördüğü Azerbaycan'-
daki iç kanşı(clığın sona erdi-
rilmesi yolunda Bakü'ye itidal
tavsiye ederken bu ülke ile ya-
kın temasını da sürdürüyor
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel ile Azerbaycan Cum-
hurbaşkanı Haydar Aliyev
arasında. ülkedeki gelişmelerle
ilgili olarak telefon görüşmele-
ri yapılıyor. Bakü'nün iç işlen-
ne kanşıyor ımajı vermemeye
özen gösteren Ankara. Azer-
baycan'a birhk ve beraberlik
çağnsında bulundu.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü
Ferhat Ataman dün düzenledi-
ği haftalık basın toplantısında,
eldeki mevcut bilgilenn Azer-
baycan'da durumun sakin ol-
duğunu gösterdığini belirterek
üikedeki kanşıklıklann petrol
anlaşmasının imzalanması gi-
bi olumlu adımlann atıldığı bir
döneme rastlamasının son de-
rece dikkat çekıci olduğunun
altını çızdi.
Ataman. Türkiye'nin yakın
dostluk ve kardeşlik ilişkileri
içinde olduğu Azerbaycan'da
meydana gelen gelişmelerin
son bulmasını Ankara-
nın memnunlukla karşıladığı-
nı belirtti.
Ataman şu görüşleri dile ge-
tirdi: " .\zerbaycan'ın içinden
gecmekte olduğu bu kritik dö-
nemde. ülkedeki tüm meşru
güçlerin, iktidar ve muhalefe-
tiyle bir bütün olarak. milli çı-
karlarınm bilinci içinde, ortak
bir cephe oluşturarak hereket
etmeleri son derece olumludur.
Ülkede ancak birlik ve bera-
berliğin sağlanması iie içte ve
dtştaki tüm çevrelere doğru me-
sajlann verilebileceğini düşünü-
yoruz."
Ataman, Aliyev ın önceki
gece televızyondan yaptığı ko-
nuşmada tüm ülkelere yardım
çağnsı çerçevesinde Türkiye'-
nin girişımlennın olup olmadı-
ğı yolundaki soru üzenne. iki
ülke arasında yakın temasın
bulunduğunu ve Demirel ile
Aliyev arasında telefon görüş-
meleri yapıldığını söyledi.
Dıplomatik kaynaklar
Cumhuriyet'e yaptıklan de-
ğerlendirmede. Türkiye'nin
Azerbaycan'da meydana ge-
len terör olaylan ve ıç kanşık-
lığın önlenmesi için elinden
geleni yaptığını belirtmekle ye-
tiniyorlar. Demirel'in Aliyev
ile geçen hafta sonunda İstan-
bul'da baş başa ve sonradan
telefon ile yaptığı görüşmele-
nn içeriğinin açıklanmaması-
na özen gösteriliyor.
YTLTSEN'DEN CLEVTON'A ÖRTÜLÜ UYARI
'Rusya'nın nüfuz
alanınagirmeyin'
\VASHINGTON (AA) -
Rusya Devlet Başkanı Boris
Yeltsin'in ABD Başkanı Bill
Clinton'a. örtülü bir şekilde
"Birbirimizin nüfuz alanına gir-
meyelim" mesajını verdiği bil-
dirildi.
Nevvsvveek dergisinın. Yelt-
sin'in geçen hafta ABD'ye
yaptığı resmi ziyaretle ilgili ya-
zısında. VVashington'un Mos-
kova'nın eski SSCB'yi kapsa-
yan bölgeye ilişkin tutumun-
dan kaygı duvdu-
ğu belirtildi. Yazı-
da. Tacikistan vc
Moldova'ya Rus
askerlerinin mü-
dahale ettiği ve
Kremlin'ın ekono-
mikbaskılansonu-
cu Beyaz Rusya ve
Lkrayna'da da
Rusya yanlısı kişi-
lenn devlet baş-
kanı seçildiği kay-
dedildi. Dergi. ,\zen-Ermeni
anlaşmazlığı konusunda da
Rusya'nın zaman zaman ve
duruma göre farklı saflarda
yer aldığını yazdı.
Azerbaycan'ın Batılı şirket-
lerle imzaladığı petrol anlaş-
masına Moskova'nın karşı
çıktığı hatırlatıldı ve "Yakın
çevrede sorun yaratmak, Rus-
ya'nın belli tutumu haline gel-
di" denildi. Yazıda. Yeltsin'in
ziyareti sırasında Başkan Clin-
ton'a örtülü bir şekilde "Birbi-
rimizin nüfuz alanına girmeye-
lim" mesajını verdiği ifade
Moskova,
ABD'nineski
SSCB'yi
kapsayan
bölgeye ilişkin
tutumundan
kaygı
duyuyor.
edildi. Yazıda. Y'eltsin'in danı-
şmanı Andranik Migranyan'ın
şu sözleri aktanldı: "Rusya,
ABD'nin Hairi'deki eylemini,
kendi arka bahçesindeki etkin-
liği için destekledi. Böyle dav-
ranmamak, nüfuz etmemek ta-
mamıyla aptallık olur."
Bir Beyaz Saray vetkilisinin
"Krembıı'de eski Sovyet cum-
huriyetlerini Rus denetimi altı-
na almaya yönelik bir plan
yok" dediği "belirtilen yazıda.
ABD'nin Mosko-
va'nın "yararlı"
davranmasına karşı
çıkmak istemediği
de belirtildi. Yazı-
da, BM sistemınin
sorunlan çözmekte
etkisiz olduğu.
ABD. Fransa ve
Rusya gibi tek başı-
na hareket etmek
isteyen ülkelerin
onay aldığı bir ku-
ruluşa dönüştüğü ifade edildi.
Newsweek'in yazısı şöyle
devam etti: "ABD yetkilileri,
bazı bölgelerde Türkîye, Çin ve
İran gibi ülkelerden stratcjik
tehdit algılamalan halinde Rus-
ya'nın saldırgan davrandığını
beliıtiyorlar. Diğer bölgelerde
ise daha makul davranıyorlar.
Örneğin bir Beyaz Saray yetki-
lisi. Ruslar'ın Bosna konusunda
yapıcı bir rol oynadığını kay-
detti. Ama Rusya etkinliğini
yaymaya devam ederse, gele-
cek zirve, VVashington'daki gibi
neşeli gecmez."