Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
29 EKİM 1994 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
ESSffûm
JUVOTOL'a
•Ekonomi Servisi-
TOBB'a bağlı Sanayi
Odalan başkanlannın
ANAYOL önerisi Ege'li
sanayicilerden yeterli desteği
görmedi. Öneriyi
destekleyen Ege BöJgesi
Sanayi Odası (EBSO)
Yönetim Kurulu Başkanı
Selim Yaşar yoğun tepki ile
karşılaştı. Eski DYP il ikinci
başkanı ve EBSO Meclis
Üyesi Mehmet Soyer, TOBB
Sanayi Konseyi'nden gelen
"ANAYOL" formülü
önerisine karşı çıkarak. "bu
koalisyon Türkiye için bir
şanstırdedi". Refik Söyler,
ANAP lideri Mesut Yüraaz'ın
"bu hükümeti ancak erken
seçimle destekleriz "
sözlerini hatırlatarak,
ANAP'ın ANAYOL'a
yanaşmadığını belirtti.
MESS'ten ücret
sistenıine eteştiri
• ANKARA(ANKA)-
MESS, kamu kesiminde
vasıfsız bir işçi maaşının
üniversite mezunu bir
memurun maaşının dört
katına ulaştığını belirterek
"bu çarpıklığa son
verilmesini, milli bir ücret
politikası belirlenmesini"
istedı. MESS'in çıkardığı
kısa bilgi bülteninde
Türkiye'de giderek büyüyen
bir ücret karmaşası
yaşandığına dikkat çekildi.
Devletin aynı kurum içinde
çalışan işçiye amirinden daha
fazla ücret verdiginin ileri
sürüldüğü bültende, bu
durumun ne adalet ilkesiyle
ne de sorumluluk bilinciyle
bağdaşmadığı belirtildi.BSO
Başkanı Selim Yaşar'ı.
Odanın görüşünü almadan
tstanbul'dakı toplantıda
ANAYOL önensıni destekler
tavır takınmasını da eleştiren
Soyer, Yaşar'ı "katılımcı
davranmamakla" suçladı.
Kazakistan'da
sigara ortaklığı
• Ekonomi Servisi - Dünya
sigara devlerinden "RJ
Reynold's Tobacco
International Inc.", Türk
Tekel ile Kazakistan'da
ortakhk kurdu. RJ Reynolds
ve Türk Tekel Orta Asya'da
Kazakistan
Cumhuriyeti'ndeki sigara
üretim faaliyetlerinde
ortaklık ıçin anlaşma
yaptılar. Anlaşma, Viyana'da
imzalandı. Ortak
açıklamada, Tekel'in
Çimkent'te kurulu bulunan
sigara üretim şirketi "RJ
Reynolds Tobacco
Kazakistan "dan bir böiüm
hisseyi satın aldığı beürtıldi.
EBK'nin hesapları
ibra ediMi
• AINKARA (AA) - TBMM
KtT Komisyonu, Et ve Balık
Kurumu'nun 1992 yılı hesap
ve işlemierini ibra etti.
Komisyonun öğleden sonraki
bölümünde milletvekillerinin
eleştırilerini yanıtlayan EBK
Genel Müdürü Recep
Mızrak. yaklaşık 7 trilyon
borçlanna karşılık, 4.9
trilyonu görev zaran alacağı
olmak üzere kamudan 6.2
trilyon lıra alacaklan
bulundugunu bildirdi.
Başbakan Çiller, yabancı yatınmcılara çağn yaparken önce telekomünikasyonu önerdi
'Tarihifirsatıkaçırmayın'
Çiller yabancıları yatınma çağirdı.
Ekonomi Servisi - Başbakan Tan-
su ÇUler, yabancı yatınmcılan Türki-
ye'de yatınm yapmaya ve özelleştir-
meye katıimaya çağınrken "Özefleş-
tirme bölgenin tarihsel anlam taşıyan
en önemli olayıdır. tarihi bir anda bu-
radasınız" dedı.
En libera! yatınm rejimlerinden bi-
nnın Türkıye'de bulunduğuna işaret
edsn Çiller, ekonomide 6 ayda çok
hızlı bir performans kaydedildiğini
belirterek, özelleştirmenin de Mec-
lis'ten geçmesinden sonra, hızla ger-
çekleştırileceğinı söyledi.
Hazine Dış Tıcaret Müsteşarlığı ve
YASED tarafından düzenlenen "Ya-
bancı yabnmda özeUeştirme" konfe-
ransmda açılış konuşmasını yapan
Başbakan Tansu Çiller, Türkiye'nin
ekonomik sorunlan aştığını, Merkez
Bankası'ndaki döviz rezervınin, re-
korsevıyeye ulaştığını belirtti. Çapraz
kurlardışında, 6 milyar dolar dış borç
ödendiğini söyleyen Çiller, "Kame-
miz iyidir. Bunu vaparken yabancı
yardım almadık. Önümüzde sorun
yok. Bu size güven vermeli. Bu ekono-
mi kendi başına sorunlann üstesinden
gekbilir" şeklınde konuştu.
Çiller, şu anda parlamentoda bulu-
nan özelleştirme yasasına halkın yüz-
de 70'inin destek verdiğini ileri süre-
rek. partilerin de kararnameyi kabul
ettiğini vurguladı. Yabancı yatınmcı-
lann heralanda yatınm yapabileceği-
ni söyleyen Çiller. "Benim üzerinde
en çokdurduğum telekomünikasyon"
diye konuştu. Çelıklen madene, ban-
kalara kadar yabancı sermayenin her
alanda yatınm yapabıleceğini söyle-
yen Çiller. Halk Bankası ve Zıraat
Bankası dışında bütün kamu bankala-
nnın Özelleştirileceğini dıle getırdi.
Ortadoğu'da anahtar rol
Türkiye'nin Ortadoğu'da anahtar
ülke konumunda olduğunu belirten
Çiller, Türkiye'nin AB ile gümrük bır-
liğinin gerçekleştireceğini sözlerine
ekledi.
Yabancı yatınmcılardan Türkiye'ye
yeni teknoloji ve sermaye getirmele-
rini ısteyen Başbakan Tansu Çiller.
"Eğer teknoloji ve sermaye getirir-
seniz, bu KİT'leri bir gecede kâra
geçirirsiniz" dedi.
Ulaştırma Bakanı Mehmet Köste-
pen,yasal düzenlemelerin Türkiye Te-
lekorn AŞ'nin yalnızca yüzde
49'unun satılmasına izin verdiğini be-
lirterek, "•Gönlümuzde, Türk Tele-
kom AŞ'nin hisselerinin yüzde yüzü-
nü halka açmak yaoyordu" dedi.
Nüfus artışı ve artan nüfusun talep-
lenni. hizmet kalitesıni düşürmeden
karşılayabilmek ıçin 2000 yıİına kadar
7-8 milyar dolarlıkbiryatınmagerek-
sınım duyulduğunu kaydeden Köste-
pen, özelleştirme ile. yatınm yükü-
nün devletin üstünden ahnacağım vur-
guladı.
Türkiye'nin en yatınmcı bakanlığı-
nın başında olduğunu hatırlatan Kös-
tepen. yatınmcılan, yabancı sermaye-
yı çekmek için geliştirdikleri yap-iş-
let-devret modeline katıimaya çağır-
dı. Demiryollarının da özelleştirme
kapsamında olduğunu söyleyen Kös-
tepen, Istanbul-Ankara arasmdakı
hızlı treninin bu çerçevedeki ilk pro-
je olduğunu sözlerine ekledi.
Bu yıl için beklenen 3.8 milyar dolarlık kaynağın gecikmeyle 2 milyar dolara indiği belirtildi
KTPlerin satısı hızlaııdırılacak
ESRA YENER
ANKARA - Özelleştirme ta-
sansının yasalaşması durumunda
kurulacak olan Özelleştirme
Yüksek Kurulu'nun ilk toplantı-
sında, Süt Endüstrisi Kurumu
(SEK) ve TURBAN'a aıt tesısler
ile Sümerbank, ORÜS ve Pet-
las'ın satış kararlan toplu olarak
verilecek. Yetkililer, yasanın
onaylanması halınde bu kuruluş-
ların en geç aralık ayına kadar
özelleştirileceğini bildirdiler. Te-
sisleri ucuza satıldığı gerekçesiy-
le ihalesinin iptali gündeme gelen
Et Balık Kurumu (EBK) için de,
ilk ÖYK toplantısında karar alı-
nacak.
Kamu Ortaklığı ldaresı (KOİ),
Petrol Ofisi, Türkiye Petrol Rafı-
neleri A.Ş. (TÜPRAŞ). PTT'nın
telekomünikasyon hizmetleri, ter-
mık santrallar ıleelektnk dağıtım
şirketlen, Ereğlı Demır-Çelik Iş-
letmesi A.Ş (ERDEMlR) ve ka-
mu bankalan gıbi stratejık kuru-
luşlannsatışıışlemlennı, 1995 yı-
lınm ilk aylannda başlatacak.
Hükümetin. 5 nisanda açıkla-
nan ıstikrarönlemlen çerçevesin-
de bütçe açığını düşürmek için en
büyük kaynak olarak gördüğü
özelleştirme çaîışmalan, yaklaşık
4 a\dır askıya alındı. Anayasa
Mahkemesi'nin, temmuz ayında
özelleştirmeye ilişkin Yetki Yasa-
sı'nı iptal etmesınınardındanıha-
leleri tamamlandığı halde karar
alınamayan kuruluşlann satışı,
özelleştirme tasansının yasalaş-
masıyla gerçekleştirilecek
KÖ1. yıl sonu itibanyla toplam
3 milyar 180 milyon dolarlık özel-
leştirme geliri hedefledı. Yetkili-
ler. özelleştirme tasansının yasa-
laşması durumunda, kurul karan
bekleyen satış işlemlerinin aralık
ayına kadar tamamlanacağını be-
lırtırken. "Yasanın geç çıkmasın-
dan dolayı ertelenen saOşlardan
dolavı, programdaki gelir hedefi-
mize ulaşamayacağız. Ancak, 2
mih ar dolarlık bir saüş getiri elde
edüebilecek" diye konuştular
Özelleştirme tasansınırı yasa-
laşması durumunda toplu olarak
satılacak KlT'ler ve satış aşama-
lan şöyle:
EBK: EBK'ye ait 27 kombına.
KİT'lerin kâr-zarar durumu (1993)
PETKİM
Sümer Holding
THY
SEK
EBK
Yem Sanavii
ORÜS
T. Denizcilik tş.
Gemi Sanayii
Etibank
Çinkur
DtTAŞ
HAVAŞ
KÜMAŞ
PETLAS
Petrol Ofisi
TESTAŞ
TÜRBAN
TÜPRAŞ
Kâr/Zarar
l trilyon 412 milyar lira
Personel
8 bin 35
13 trilyon 223 milyar Iira3 bin 699
1 trilyon 318 milyar lira
330 milyar lira
351 milyar lira
743 milyar lira
271 milyar lira
715 milyar lira
454 milyar lira
61 milyar lira
132 milyar lira
51 milyar lira
10 milyar lira
247 milyar lira
282 milyar lira
1 trilyon 172 milyar lira
84 milyar lira
46 milyar lira
528 milyar lira
9 bin 54
1659
5 bin 292
346
4 bin 128
8 bin 4
3 bin 921
655
150
2 bin 450
486
3 bin 247
6 bin 904
532
1980
4 bin 950
5 işletme, 7 soğukhava deposu, 4
lojman grubu ve 1 satış magaza-
sı için Ocak 1994'te açılan ihale
tamamlandı. Kamu Ortaklığı
Yüksek Kurulu (KOYK) tarafın-
dan satış karan onaylanan EBK
tesislerinın, ucuza satıldığı belır-
lenerek ihalenın ıptal edilmesine
karar \erildi. Karar. yasanın yü-
rürlüğe girmesıyle resmıleşecek.
PETLAS: Satılamaması duru-
munda kapatılacağı açıklanan
PETLAS ıçin 13 Nisan 1994'te
açılan ıhale tamamlandı. lranlı
Nadır lmpe\ A.Ş.'ye satılması
beklenen kuruluşun karan da.
ÖYK'yıbeklıyor.
SEK: SEK'in ısim hakkı ile 32
ışletmesi. 4 süt toplama merkezi
ve3arsası ıçınNısan 1994'te açı-
lan ihalede pazarlık göriişmelen
4-13 mayıs tarihleri arasında ya-
pıldı. 28 işletme, 2 süt toplama
merkezi. 3 arsa ve SEK'in ısım
hakkı ıçin uygun teklıfler alınan
görüşmelerin karan da. yasanın
yürürlüğe gırmesıyle çıkacak.
Sümerbank: Sümerbank
A.Ş 'nın satışı ıçın 9 Mayıs
1994'te açılan ihalede teklıf ver-
me süresi tamamlandı.
TURBAN: TURBAN'a aıt
Çeşme, Kemer otellen ve çeşıtlı
arsalar ıçın teklıf vermetanhı Ha-
zıran 1994'te tamamlandı.
ORÜS: ORÜS'e aıt 23 işletme
ve ısim hakkı, 6 Hazıran 1994 ta-
rihınden ıtibaren venlen ılaniarla
blok satışa sunuldu. Ihalesı ta-
mamlanan kuruluşun satış karan
özelleştirme yasasının yürürlüğe
girmesıyle verilecek.
TÜRMOB, 'fazla hayale kapılmayın' mesajı verdi
NetAktiften kaçış zorEkonomi Servisi-TÜRMOB
Net Aktıf Vergısı'nin iptali konu-
sunda "fazJa ha>aie kapılmayın"
mesajı verdi. Yasanın Anayasa
Mahkemesi tarafından iptal edılip
edilmeyeceğini veya ne zaman ip-
tal edileceğını tahmin etmenin çok
zor olduğunu belirten Türkiye Ser-
best Muhasebeci Mah Müşavirler
ve Yeminlı Mali Müşavirler Oda-
lan Birliği Başkanı MustafaOzyü-
rek, "Henüz Anayasa Mahkeme-
si'ndegörüşülmeye bile başlanma-
van bir dava nedenivle Ekinı, Ara-
tarihine kadar itirazi kayıria verip
vergi mahkemesinde dava açmış
oianlann Ödedikleri >ergikr Hazine
tarafindan mükelleflere iade ediiir.
Net Aktif Vergisi'nin iptal edilmesi
durumunda dava açmamış mükel-
leflerin ödedikieri >ergileri ise geri
almalannın söz konusu değildir. Ay -
nca. yasa iptal edildikten sonra ek-
sik veya hiç beyan edilmediği ortaya
çıkan Net Aktif Vergisi cezaiannın
tabsili de mümkün değildir."
Erzurum Idare Mahkemesi'nin
Köytür'ün yaptığı itirazı yerinde bu-
Maliye Bakanı tsmet Attila:
Bütçede çok yol aldık
hk J994 ve Şubat 1995 aylannda Özvürek:Henüz iptal yok. larakyürütmeyi durdurma karan al-
EKİM CUMARTîS
08.00
Power Ftash V\'eekend
1O.5O
Shell
FM Motor
11.00
Gemmi
14.00
Power A/rpioy
16.00
Power Turkçe Pop
17.00
€urochart Hot 100
19.00
Fu|i Fılm
D
ower Piay
21.00
Funky C Club Ched
24.00
drngf
1
^ Mıx'
DJ PeterThornas
03.00
Power Juke Box
aaıoaesrone
'v ıerec'0,0
9.00-11.00-19.
ödenmesi gereken Net Aktif Vergi-
si'nin vergi dairelerine süresindeödenmesi gerekir.
Aksi takdirde mükelkf gecikme cezası ödemek zo-
runda kalır" şeklınde konuştu.
Özyürek yasanın iptali durumunda da Net Ak-
tif Vergisi'nin ilk taksidini herhangi bir itirazda bu-
lunmadan ödeyenlenn bundan yararlanamayaca-
ğını vurguladı. Özyürek, ortaya çıkacak sorunlan
şöyle açıkladı:"Beyannamelerini 7 Temmuz 1994
ması konusunda konuşan istanbul
Serbest Muhasebeci Malı Müşavirler Odası Baş-
kanı Yahya Ankan da, "5 Nisan sonrası alınan
önemli karariardan biri olan net aktif vergisi, Er-
zurum tdare Mahkenıesi'nin yürütmeyi durdur-
ma karanna karşın henüz gündemdedîr" dedı.
Maliye Bakanlıği. Ekonomik Denge Vergısı'nin
4. ve Net Aktıf Vergısf nın 3. taksidini ödeme sü-
resinin 31 ekimde sona ereceğini bildirdi.
ANK.ARA(AA)- Maliye Ba-
kanı İsmet Attila, Cumhuriyetin
ilanedildigi 1923 yılından itiba-
ren geçen süre içinde, Türkiye
Cumhurıyetfnin çok önemli
ekonomik gelişmelere sahne ol-
duğunu bıldırerek, "Cumhuri-
yet'ten sonra olduğu gibi, bun-
dan sonra da Türk milletine ya-
kışan süreç başarüı bir biçimde
yaşanacak" dedi.
Attila, yaptığı degerlendırme-
de, ilk bütçe olan 1924 bütçe-
sınde gelirlerinin 146.5 milyon
lira. giderlerinin ise 141.3 mil-
yon lira olduğunu, oysa bu ra-
kamlann TBMM'ye sunulan
1995 bütçe tasansında bir katril-
yon 33 1 tnlyon lıra gıder. bir kat-
nlyon 133 tnlyon lıra da gelir
olarak saptandığını kaydetti.
Konsolide bütçe harcamalannın
1924-1995 arasında 9 milyon
419 bin 674 kat. bütçe gelirleri-
nin ise 7 milyon 733 bin 788 kat
arttığını bıldiren Attila, şunlan
söyledi •
"1924 biitçesi ile 1995 bütçesi-
ni karşılaştırdıgıını/da. Türki-
ye'nin ne kadar değiştiğini anh-
yoruz. Örnek olarak. Cumhuri-
yet'ten sonraki ilk bütçede Tür-
kiye Büyük Millet Meclisi'ne bir
milyon 548 bin 596 lira 80 kuruş
ödenek aynlmış, 1995 bütçetasa-
rısında ise 4 trilyon 411 milyar
131 milyon lira aynldı. O zaman-
ki bütçenin 7 miİyon 560 bin 537
lirası (yüzde 5J5'i) Düyun-u
L'mumiye'ye gidiyor. En büyük
pay yüzde 19J1 (27 milyon 279
bin 386 lira) ile Milli Savunma
Bakanüğı'na a> nlmış."
Maliye Bakanı Attila, 1924
bütçesının gel ır kalemlerinin da-
ha da ilginç olduğunu belirterek.
"temmettü ve harp kazançları
vergisi 4 milyon lira. harp vergisi
500 bin lira, davar. deve resmi 4
milyon 700 bin 500 lira. asar »er-
gisi ise 27 milyon 500 bin lirayı
buluyor" diye konuştu.
Deterjanda promosyon
tüketicinin zararına
H U L Y A G E N Ç
Egos saç jölesi yenilendi
Ei
czacıbaşı'nın 1991'de
piyasaya sunduğu Egos saç
jölesinin, tüketici talebı
doğrultusunda formülü, arrbalaj
çeşidini yeniledi. Jöle çeşioini
ikiye indiren Egos, formüllerinde
ultra viyole filter kullandı. Egos
kavanozlan 100 bin, tüplerı 70 bin
liradan satılacak.
İnşaat sektörüne shovvroom
I
nşaat sektörüne yönelik
malzemelerin cazip fiyat
ve bol çeşidi ile bir arada
bulunacağı AS 2000 kasım
ayında Kağıthane'de
açılacak. 11 dönümlük bir
alan üzerıne kurulan AS
2000'de kapalı açık geniş
otopark bulunuyor. On bini
aşkın ürünün satılacağı
mağazada ıthal ürünlere de
yer verilecek.
i buzdolabi
Arçelik ozona zarar
vermeyen buzdolabi
üretti. 1988 yılından bu
yana kendi tesislerinde
çalışmalannı sürdüren
Arçelik, Montreal Protokolü
çerçevesinde desteklenen bu
projeyi bir yıl içinde
tamamlandı.
Arçelik'in çevreci buzdolabi
piyasaya verilmeye
başlandı. •
P
azar payını arttırmak için kendi
aralarında kıyasıya rekabete giren
deterjan ve temizlik malzemeleri
üreticileri, promosyon yoluyla tüketici
talebini canlı tırtmaya çalışıyortar.
Promosyonlarda aşırıya kaçılması
sonucunda üretim maliyetleri artan üretici
firmalar, çözümü zam yapmakta buluyorlar.
Yapılan araştırmalarda
promosyon ve
reklamın tüketici
talebini kısa ^adede
olumlu yönde
etkilediği belirtilirken,
uzun vadede bir
marka bağımlılığı
yaratmadığı
vurgulanıyor.
Hediyenin
büyüklüğüne göre
tüketicinin bir
markadan vazgeçip,
diğerini kolayca satın
aldığı belirtiliyor.
Deterjan sektöründe
ithal hammadde
girdisinin yüzde
80'lere ulaşması
fiyatların sürekli artış eğilimi içinde
bulunmasına neden
Üretici firmalar döviz fiyatlanndaki tırmanışı,
deterjan fiyatlarına yansıtmaktan başka
şansları bulunmadığını belirtilerken, 5 Nisan
Kararlan sonrasında 40 bin liraya kadar
çıkan dolann piyasayı allak bullak ettiğini
hatırlatıyoriar. Istikrar paketi sonrasında
temizlik malzemelerine yüzde 100'ün
üzerinde zam yapıldığını açıklayan yetkililer,
döviz fiyatlanndaki artışın yavaşlamasıyla
piyasada gerçek fiyatlann oluştuğuna
değiniyortar. Deterjan tüketimi bu kadar
azken üretici firmaların pazar payını
artırmak için neden 'deterjan fiyatlarını
aşağı çekme ve ürün
gramajını
artırma'yolunu tercih
etmedikleri sorusuna
cevap bulunamıyor.
Deterjan pazarında
büyüme olmadığını
belirten yetkililer,
Türkiye'de deterjan
tüketiminin kişi
başına yılda 2.5
kiloyla sınırlı kaldığını
söyleyerek.Avrupa
ülkelerinde tüketimin
5-6 kilonun üzerinde
olduğunu
belirtiyorlar. Fiyatlar,
1994 yılı ocak ayında
780 gramlık Omo 42
bin 300 lirayken,
şimdi 49 bin 500 lira. 76 bin 900 lira olan 1
kilo 300 gramlık Omomatik 135 bin liradan
satılırken 19 bin 450 liralık ABC toz deterjan
35 bin lira. Yumoş sıvı konsantre 24 bin 300
liradan 37 bin 500 liraya, Cif 23 bin 100
liradan 37 bin liraya, Vim sıvı 19 bin 600
liradan 36 bin liraya çıktı. •
İŞÇİNİN EVREIVİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Sivil Darbeler
Cumhuriyet'in 71. yıldönümünü kutladığımız bir günde,
Kemalist Devhm'ı ilkelerı ile yaşatmaya çalışmak günde-
mımiz olmalıyken, sivil darbelerden söz etmek yanlış ola-
bilir. Ya da tam tersi.. Cumhuriyet, Kemalist Devrim ilkele-
rinin ne kadar ağır bir tehdit altında olduğunu gösterme an-
lamında anlamlı gelebilir.
Evet, ekonomik, sosyal, siyasal yaşamımızı etkileyen, ırk-
çılık ve şeriatın güçlenmesine yol açan, ülkeyı süreklı ve
hızla daha fazla sağa kaydıran, eşitsizlikleri, haksızlıklan
katlayan sivil darbeler sürecı yaşıyoruz.
12 Eylül askeri darbesınin ardından 1984'te sivil yöneti-
me geçildiğinde, gündemimizde 12 Eylül'ün getirdiği hak-
sızlıklardan, insan hakkı ihlallerinden arınma vardı. Toplu-
mun güçlü demokrasi, insan hakları istemı, 12 Eylül'ün
anayasa ve yasalara getirdiği yasakların kaldırılmasını he-
men gündeme getirmişti. Önce Türk-lş sokağa çıktı. 12 Ey-
lül Anayasası ve sendikal yasaları ile sendikacılık yapıla-
mayacağını, işçi haklarının savunulamayacağını anlatma-
ya çalıştı. Hemen arkasından yasaklı siyasetçılerin hakla-
rı için harekete geçildi. Toplumsal direnış ile siyasetçilerin
önündekı yasaklar kalktı.
Özal dönemi, 12 Eylül'ün yasaklı düzeni ve nimetlerin-
den yararlanarak, büyük bir iktidar gücü ve ekonomik bi-
rikimle istenıldiği gibi at koşturulan bir dönem oldu. Hak-
sızlıklar, gelir dağılımı çarpıklığı büyürken, 12 Eylül ve uzan-
tısı sivil ıktidara karşı tepki büyüdü. ANAP'a karşı seçim-
lerde sağ ve sol partiler gerçek demokrasi, insan naklan,
sendikal haklar getirme vaadi ile çıktı. Bugünkü DYP-SHP
koalisyon ıktidarı, Türkiye'ye demokrasi getirme, 12 Ey-
lül'ün yasaklı düzeninden kurtarma vaadi ile oy aldı.
Ancak 12 Eylül düzeni ve Özal'da sımgeleşen yükselen
değerlerle, toplumda bugün yaşanan sivil darbelerin güç-
lü tohumlan atılmıştı. Güneydoğuda PKK ve devlet terörü
ile beslenen ırkçılık, toplumda Türk-Kürt ayrımını filızlen-
dırirken, gerek 'konsey' ve gerekse 'Özal' döneminde şe-
nat akımlarına, tarikatlara verilen büyük tavızler, laıkçı-şe-
riatçı çatışmasını besledi. Yükseien değerler ise yaşamın
her alanında çırkın çıkar ıttifaklarını yarattı. Ranttan, vur-
gundan, yolsuzluktan türedi zengınler ve yoksullaşan kıt-
leler olarak, toplumda kutuplaşma büyürken, her tür yoz-
laşma yaşamın her alanında kökleştı.
Şimdi geldiğımiz noktada. 1984'lerde 12 Eylül'ün ya-
saklanndan kurtulmak üzere sokağa çıkmış Türk-lş'in göl-
gesını bıle göremıyoruz. Türk-lş; değıl sendikal haklar, de-
mokrasi, 12 Eylül yasaklarından kurtuluş savaşını verme,
durmadan üye kaybetme, işçi hakkı gaspına karşı seyirci
konumda. Yozlaşan ve sendıkacılıkta gelecek gormeyip,
"vurgundan ne pay alırız" diye bakan çoğunluk lider kad-
rolar, iktidarlarını uzatabılmek üzere, ışçı hakkını satma pa-
hasına işverenlerin, siyasetçilerin peşinde koşturuyorlar.
Sermaye cephesi; büyüklü küçüklü, adım adım, sivil dar-
beler gerçekleştiriyor. Özel sektörde sendikal haklardan ya-
rarlanabilen işçi 200 binlerle ölçülecek gülünç bir sayıya
doğru düşüyor. Ücretler durmadan aşağı çekilıyor. Işçiler
istenıldığinde işten atılıp, bırkaç ay sonra stfırlanmtş sen-
dikal haklarla yeniden alınıyor. Ya da taşeron şirketler ara-
cılığı ile asgari ücretın bile altında sendıkasız, sıgortasız ça-
lıştırılıyor. 'fine de işveren cephesi, sanayıde, kayıt dışı eko-
nomi karşısında yenik düşüyor. Kayıtlı ve kayıt dışı sanayi
ise rant gelirlerinin, haksız kazançlar, vurgun ve yolsuzluk-
ların yanında zararlı görünüyor.
Sermaye cephesi yıpranmış, ayakta duramayacak ko-
alisyon hükümeti yerine, ANAP-DYP ıttifaklı bir hükümet
kurulması için harekete geçıyor. iktıdarının, düzenin ayak-
ta kalması, çıkarlarının korunması için sivil darbe gırişimın-
de bulunuyor.
Şeriat yanlıları halkın umutsuzluğuna, dın sömürüsüne,
paraya, çıkara dayalı, uzun dönemli guçlü örgütlenmeleri,
iç ve dış destekleri ile önce askeri yönetim, sonra Özal ik-
tidarları, derken sağ partilerin oy kapma kaygusundaki ko-
rumaları sayesinde güçlenmenın pervasızlığında saldırı-
da, adım adım, irılı-ufaklı sivil darbeler gerçekleştırıyorlar.
Cumhuriyet Bayramı'nı kutlamayı ret edecek ve karşı mi-
ting düzenlemeye kalkışacak kadar pervasızlar. iktıdara
aday, her aracı büyük bir başan ile kuilanıyorlar.
Şovenizm, ülke bütünlüğüne yönelik saldırıları ırkçılığa
dönüştürmenin yollarını buluyor. Güneydoğuda; PKK ve
devlet terörü arasında sıkışmış, köylerı yakılan, ya da göçe
zorlanan milyonların seçme hakları ellerinden alınan bir
seçim oyunu sahnelenıyor. Sandıktan ırkçılığa, şeriatçılığa
yönelmiş oy patlamasını getirecek sıvıl darbeler gerçekleş-
tirıliyor. 'PKK ve dışandan beslenen ayrımcılık ve Kürt-
çülüğün de böylece ekmeğıne yağ sürülüyor.
Türkiye üzerinde çok yönlü, çok boyutlu oyunlar oy-
nanıyor. Oluşumu, sonuçlan kolay kolay görülmeyen, top-
lum tarafından bilincıne varılmadan kabul gören sivil dar-
beler yaşanıyor. Türkiye'de şeriatçılık, ırkçılık, büyük bir
ekonomik, sosyal, siyasal sağa kayış kök salıyor. Cum-
huriyet'ı, Kemalist Devrim ilkelerini, ülke çıkarlarını, insan
haklarını, demokrasıyı, insan değerierıni savunmak giderek
zorlaşıyor.
MERAL: ALEYHİNE ÇALIŞACAGIM
Türk-İş'ten Karayalçm'ı
seçtirmeme kampanyası
ANIC\R.A (ANKA) - SHP li-
den Murat Karayalçın ile yıldı-
zı bir türlü banşmayan Türk-İş
Genel Başkanı Bayram Meral,
"Karayalçın'ın millervekilliğine
aday olduğu bölgeye bizzat gide-
rek seçilmemesi için çalışacağun "
dedi.
Bayram Meral. SHP'nin polı-
tikasının sos>al demokrasi ile
bağdaşmadığını öne sürdü. Me-
ral. "5 Nisan Kararlan'na imza
atanlann,özelleştirnıe için iki eli-
ni birden kaldıranların. 95 bütçe
tasansına kazanılmış hakların
geriyegötürülmesineyönelikhü-
kümler girmesine ses çıkarma-
yanlann işçiden, halktan oy iste-
meye hakları yok" dedı Kara-
yalçın'ın :>eçilmemesı için biz-
zat çaba sarfedeceğini bildiren
Meral. "Aday olduğu ile gidece-
ğim. şahsen aleyhine çalışacağım.
Gerekirse, toplantılar mitingter
düzenleyeceğim''dedı. Meral. bu
tür bir aktıv ıte ıçın örgütün gücü-
nühavatageçıripgeçırmeyeceği-
nin sorulması üzenne. "Benim
düşüncemi yönetim kurulu da
pay laşıyor. Ama açıklamam her-
kesi bağfamaz. Ben vapanm, ge-
len gelir, gelmeyen gelmez" dedi
Dünyath ve Türkiye'de
ilkdefa! .
Market
^kıfBcmk21. Yüzyıl Bankacılığı